IDEAAL. Woensdag 26 november bestuursverkiezing. IDeaal - 6e jaargang nummer 6 - november 2008 Ouderen in Rotterdam
|
|
- Stijn Coppens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 IDEAAL Informatie & Discussie Magazine PvdA Rotterdam IDeaal - 6e jaargang nummer 6 - november 2008 Ouderen in Rotterdam Woensdag 26 november bestuursverkiezing
2 Agenda kijk iedere dag op en blijf op de hoogte 2 Woensdag 12 november Vergadering van de Rotterdamse Adviesgroep Ouderen. De RAO is een adviesgroep van de afdeling Rotterdam van de PvdA, die gevraagd en ongevraagd adviseert aan het afdelingsbestuur en aan de gemeenteraadsfractie. Tijd: uur uur. Locatie: Partijkantoor, Willem Smalthof 95, 3031 NM Rotterdam. Info: Johan Brinkman, rotterdam@pvda.nl, of tel Dinsdag 18 november 2008 Politiek café Jet en de zorg. Blijft de thuiszorg, ouderenzorg en verpleeghulp bereikbaar en toegankelijk? Met Jet Bussemaker, Jantine Kriens en Tunahan Kuzu. Tijd: uur tot uur. Na afloop borrel. Locatie: Caffè Belmondo - Goudsesingel 52 (bij Oostplein) Metro: Oostplein, Tram: lijn 7 en lijn 21 Woensdag 26 november Ledenvergadering met de bestuursverkiezing van de PvdA Rotterdam en presentatie werkgroepen Locatie Villa Zebra, Kop van Zuid. Info: Johan Brinkman, rotterdam@pvda.nl of tel: Zondag 30 november 2008 PvdA Vrouwennetwerk Rotterdam Rijnmond. Voor alle Rotterdamse PvdA vrouwen: ook deze maand gaan we weer gezamenlijk een borrel drinken op de laatste zondag van de maand. Met voor ieder wat wils... Kletsen aan de bar, discussiëren over een actueel thema aan de ronde tafel, of bespreken hoe we verder gaan met het lopende project aan weer een andere tafel! Tijd: Locatie:Partijkantoor PvdA Rotterdam, Willem Smalthof 95, 3031 NM Rotterdam Info: Petra Reijntjes, petra.reijntjes@wanadoo.nl Zaterdag 6 december 2008 Rode Zaterdag De PvdA kleurt de stad rood. De PvdA is op verschillende plekken in de stad te vinden, met ballonnen en flyers, om met Rotterdammers in gesprek te gaan. Wil jij ook mee doen? Dat kan. Neem contact op met het partijkantoor of kom gewoon langs. Tijd: uur. Locatie: diverse locaties Info: Johan Brinkman, rotterdam@pvda.nl, of tel Woensdag 10 december Vergadering van de Rotterdamse Adviesgroep Ouderen. zie bij 12 november november 2008 Het debat over zorg binnen de PvdA In dit nummer van IDeaal spreekt Hans Becker zijn zorgen uit over ontwikkelingen in de verpleeghuiszorg. Hij is niet de enige. Veel mensen die in verpleeghuizen verblijven of er werken maken zich zorgen over de terugloop van geschoold personeel en de kwaliteit van zorg. En over de weinige aandacht die de politiek daarvoor heeft. Momenteel wordt in de pers druk gediscussieerd over de bezuiniging van 800 mln. volgend jaar op de AWBZ; de rijksregeling voor mensen die langdurig zorg nodig hebben. Daardoor krijgen veel mensen met een handicap of aandoening volgend jaar geen begeleiding of ondersteuning meer. Die ondersteuning zou volgens het Kabinet beter passen binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), die door de gemeenten wordt uitgevoerd. Wij mogen volgend jaar dus opvangen wat het rijk schrapt en krijgen daar slechts een beperkte financiële compensatie voor. Nog steeds heerst bij veel politici (ook binnen onze partij!) een grenzeloos naïef geloof in de zuiverende werking van de markt. Meer marktwerking in de zorg zou leiden tot een meer keuzevrijheid en tot een hogere kwaliteit van zorg. In de praktijk heeft marktwerking tot megafusies geleid (en niet tot meer keuzevrijheid) en tot machtige verzekeraars, die permanent uit zijn op kostenbeheersing (vaak een mooi woord voor bezuinigen). Kwaliteit is dan nauwelijks een argument. Kijk maar naar wat er gebeurt in de verpleeghuiszorg of in de geestelijke gezondheidszorg. Het is goed dat Jet Bussemaker - onze staatssecretaris van volksgezondheid - op 18 november naar Rotterdam komt om haar beleid toe te lichten. Maar als je niet alleen dan binnen partijverband over de zorg wilt praten, dan kan je terecht bij de landelijke Werkgroep Patiënt Centraal (WPC). De WPC bestaat uit zo n 150 veelal kritische partijleden die de zorg kennen, volgen wat er gebeurt en geregeld met onze Tweede Kamer-fractie over actuele thema s spreken. Daarnaast brengen we van tijd tot tijd kritische standpunten over ontwikkelingen in de zorg naar buiten. Als je daar meer over wilt weten en misschien lid wilt worden ga dan naar onze website voor meer informatie: Ton Sonneveldt, secretaris WPC Discussieer mee over actuele thema s bij het Ledendebat op de website van de PvdA Rotterdam. Voor toegang moet je je eenmalig aanmelden. Dit gedeelte is alleen toegankelijk voor Rotterdamse PvdA-leden en bedoeld om met elkaar in discussie te gaan over Rotterdamse en algemene politieke kwesties.
3 Colofon Van de Voorzitter IDeaal - 6e jaargang - nummer Redactie: Paul Boute, hoofdredacteur Rob Maas Niels Kastelein Ton Sonneveldt Chris Mast Tom Harreman Monique Smits Winfred van den Bor Robin van Leyen Johan Brinkman, redactiesecretaris Foto s: Rob Maas en Ton Sonneveldt tenzij anders vermeld. Vormgever: Trin-iT Consultants Opmaak: Rob Maas, Monique Smits, Winfred van den Bor en Mariëtte de Koning Uitgever: Bestuur PvdA Rotterdam Druk: Drukkerij Tripiti, Papier: Mat mc wit 115 gr, 21 x 29.7 cm Oplage: Kopij-adres: PvdA, Willem Smalthof NM Rotterdam rotterdam@pvda.nl o.v.v. Kopij IDeaal Toezending: IDeaal wordt toegezonden aan leden van de PvdA Rotterdam en belangstellenden. Een bijdrage van 20 euro wordt bijzonder op prijs gesteld. Postbanknummer t.n.v. PvdA Afdeling Rotterdam Teksten uit deze uitgave mogen worden overgenomen mits met bronvermelding. Voor in uw agenda: Zaterdag 10 januari Nieuwjaarsborrel Opening politiek seizoen met Ronald Plasterk en Rik Grashoff, de nieuwe wethouder van Groen Links. Een kwart van de bevolking... Deze Ideaal gaat over ouderen, ouderenbeleid en over de positie van ouderen. Eigenlijk een behoorlijk gewaagd onderwerp zo aan de vooravond van het jaar 2009, het jaar immers dat Rotterdam de jongerenhoofdstad van Europa zal zijn. Maar is dat nu wel zo gewaagd? Binnenkort is een kwart van de bevolking boven de 65. En is er dus een schat aan ervaring, aan wijsheid en ook aan vitaliteit waar wat mij betreft niet altijd voldoende gebruik van wordt gemaakt. Ook niet door ons, de PvdA. We zijn in deze afdeling gezegend met een Rotterdamse Adviesgroep Ouderenbeleid, en ook ik betrap me er op dat wij het afdelingsbestuur- de RAO niet altijd voldoende betrekken bij alles dat we doen, voorstellen en bedenken. Ik hoop mijn leven te beteren. Niet alleen voor die kwart van de bevolking, en voor die oudere partijleden, maar ook juist voor die jongeren. Want we zijn allemaal gebaat bij een samenleving die in balans is. Zorg voor- en om jongeren gaat niet zonder zorg voor ouderen. Eén van die actieve ouderen was de in september overleden Jan Stuiver. Voor mij was Jan een voorbeeld van een partijgenoot, die maakte dat ik mij geworteld voel in een traditie, en onderdeel ben van een beweging. Vanaf het moment dat we in 2003 starten met onze Rode Zaterdagen kwam hij iedere maand steevast langs. Iedere zaterdag, keurig in het pak met zijn eigen stoeltje onder de arm. Hij vertelde desgevraagd over de geschiedenis van de PvdA Rotterdam, over de AJC, over 1 mei vieringen van toen. Maar hij was ook kritisch en bezorgd over de huidige samenleving, over de partij en kon behoorlijk uitweiden over hoe de wereld er uit zou moeten zien voor zijn kinderen. Hij was er bij iedere afdelingsbijeenkomst en 1 mei viering. En toen ik voorzitter werd, juist in de tijd dat hij in zijn huis wat ging opruimen, kwamen er tassen vol boeken, platen en foto s naar het partijkantoor op de Willem Smalthof. Die zestig jaar PvdA geschiedenis staat nu op de voorzitterskamer. Een levende herinnering aan Jan. Aan een betrokken partijgenoot die kritisch de PvdA trouw bleef, in weer en wind. Maar ook aan één van die ouderen die niet bleef hangen in nostalgie en verhalen over dat het vroeger beter was. Die als geen ander begreep dat de samenleving van nu andere antwoorden verlangt dan die van zestig jaar geleden. En dat geldt ook voor ons, de PvdA Rotterdam. Natuurlijk zijn we geworteld in een lange traditie, dat zal ons blijven verbinden. Maar een andere samenleving vraagt van een politieke partij dat die daar op in kan spelen, niet alleen voor wat betreft de inhoud van onze boodschap, maar ook voor wat betreft onze eigen processen. Immers: een partij die in staat is om kritisch naar zichzelf te kijken, aan te pakken wat nodig is en te behouden wat goed is, is óók in staat om datzelfde neer te zetten in die alsmaar veranderende samenleving, en ja, ook daarvoor kunnen we te rade gaan bij die kwart van de bevolking, die ouderen... Rode groet, Marja Bijl Voorzitter PvdA Rotterdam IDeaal 2008 november 3
4 Thema Humanitas-voorzitter Hans Becker ouderen in Rotterdam Chris Mast en Fouad el Haji praten met Hans Becker foto s Dick Pettinga Hans Becker, de bevlogen voorzitter van de Raad van Bestuur van Humanitas, drukt ons ten afscheid de hand. Hij doet dat in de deuropening van zijn kantoor aan het eind van een lange gang in Humanitas-Akropolis in de wijk 110-Morgen als er een kleine interruptie plaats vindt. Hans, deze mevrouw moet nog naar ergotherapie, maar alles is dicht. De opmerking komt van een mevrouw die een andere dame in een rolstoel voortduwt. Becker kijkt op zijn horloge Hans Becker, Chris Mast en Fouad el Haji en merkt op: Ja het is vier uur en het is vrijdagmiddag. Maar vervolgens bedenkt hij, dat dat voor de propagandist van de zogeheten ja-cultuur toch een onbevredigend antwoord is. En geeft hij een assistent opdracht: Kijk jij of nog iets voor deze mevrouw kan worden gedaan. Het gezelschap verdwijnt uit het zicht en Becker doet ons verder uitgeleide. Eerder die middag had hij gloedvol betoogd, dat één van de manieren, waardoor Humanitas kan overleven de lage kosten van overhead zijn. Humanitas heeft maar weinig managers en daardoor is er ook niet veel overleg tussen managers nodig. In zijn organisatie zijn de lijnen kort. Elke directeur geeft leiding aan meerdere huizen, dat is alles. Daar zit de bezuiniging. En de voorzitter van de Raad van Bestuur ( mijn salaris zit vijf procent onder de Balkenende norm, dan krijg je nooit gelazer ) fungeert zo- als aan het eind van ons gesprek blijkt ook nog als manusje-van-alles en als duvelstoejager. Als het overal maar zo zou gaan. Maar ja, dan spreekt hij met iemand van een woningbouwcorporatie en die zegt dan: Meneer Becker u heeft helemaal gelijk. Maar, stelt Becker smalend vast: De man zelf mag niets beslissen. Hij heeft waarschijnlijk nog drie lagen met managers boven zich. En Becker denkt er waarschijnlijk ook nog bij: Als je mij meneer noemt, dan noem je je baas ook meneer en dat is allemaal ballast in de organisatie. Becker beheert een concern waar per jaar honderd miljoen omgaat, dat 2200 personeelsleden heeft (Becker trots: met 41 verschillende nationaliteiten ) en waar op 32 verschillende locaties in totaal vierduizend ouderen wonen. Toen hij in 1992 in dienst trad, waarschuwde zijn vader hem: Jongen, waar begin je aan met die misère-eilanden. Intuïtief voelde hij aan, dat er wat scheef zat en heeft hij een aantal veranderingen doorgevoerd. Pas later ging hij zich afvragen, wat daarvan de achtergrond was. Weer wat later ging hij daarover publiceren en promoveerde hij: het is nu Professor Dr. H. M. Becker. Zijn dissertatie Levenskunst op Leeftijd is inmiddels al aan een zevende druk toe. Van een nieuw boek Verboden af te blijven! met als ondertitel Het herinneringsmuseum, spiegel van humanitas zorgfilosofie, liggen de drukproeven op tafel. De vernieuwingen in de ouderenzorg die hij heeft doorgevoerd zijn inmiddels al geen vernieuwingen meer maar standaardbeleid. Van hem komt het idee van de levensloopbestendige woningen, die zowel geschikt zijn voor mensen zonder als voor mensen met een handicap. Welzijn is even belangrijk als zorg, dus is er in zijn huizen een uitstekend restaurant, is er een kapper, een schoonheidsspecialiste etc. Er wordt in principe op vragen van cliënten ja gezegd. Becker: Ook de mevrouw die vijf katten had hebben we kunnen helpen. Hoewel we schrokken van vijf. Eén ging er naar een familielid, twee mocht ze zelf houden en twee ging naar een buur in Humanitas, zodat ze die twee ook nog regelmatig zou zien. Het is ook logisch. Zo lang mensen zelf voorzien in hun welzijn en geluk door actief te blijven, gaan ze minder snel achteruit en zijn er minder doktersuren nodig. Hans Becker - inmiddels 67 - nadert steeds meer de gemiddelde leeftijd van Hans Becker: Alleen met de mond wordt door de overheid onze visie beleden, dat het geluk van de cliënt voorop staat. Maar in de praktijk is daar weinig van te merken. zijn bewoners. Zijn contract loopt nog anderhalf jaar door. Maar als het aan hem ligt - en in lijn met zijn werkfilosofie - dan blijft hij nog even aan. Tenzij hij minder helder zou worden. In dat geval moet zijn omgeving hem een seintje geven. Becker is een man van paradoxen. Van huis uit is hij econoom. Generaties studenten op de Erasmus Universiteit heeft hij ooit nog als doctorandus de Geschiedenis van het Economisch Denken bijgebracht. Becker weet alles van de werking van markten door de eeuwen heen. Maar er is geen grotere tegenstander van de ingevoerde marktwerking in de zorg dan Hans Becker. Hij heeft het idee dat de voorstanders eigenlijk niet weten, waarover ze praten. Becker: Je 4 november 2008
5 wordt hoorndol van de overheid. moet in ieder geval waarborgen inbouwen dat de zwakkeren er niet onderdoor gaan zoals bij de invoering van de Wmo. Daarbij dacht de overheid dat je marktwerking kon krijgen als er één vrager is, de gemeente, een monopsonist en een paar aanbieders, een oligopolie. Een andere paradox is dat ook in een men minder regels maar de zorginstellingen worden bestookt met steeds meer eisen op registratie- en automatiseringsgebied. Je komt echt niet verder met keurmerken, waarvan het nut discutabel is, en die door de instellingen zelf moeten worden betaald. Becker verzucht: Het is om hoorndol van te Wat is de RAO? De RAO bestaat al 20 jaar en is een adviesgroep voor het afdelingsbestuur en de fractie. Voluit Rotterdamse Adviesgroep Ouderenbeleid van de PvdA afdeling Rotterdam, bestaat uit oudere leden, die verschillende deskundigheden hebben. Vanzelfsprekend hebben alle ouderen een verleden, maar leden van de RAO hebben ook iets gedaan met die ervaringen. Vanuit hun achtergrond en in het heden levend kunnen zij adviezen formuleren waar men ook daadwerkelijk iets mee kan. Dat verleden is heel divers, zo is aanwezig bestuurlijke ervaring zowel in de particuliere sector als in de politiek. Oud-gemeenteraadsleden, oud-wethouders, oud-deelgemeenteraad bestuurders, deelgemeenteraadsleden, maar ook directieleden uit de zorgsector. Een ding hebben alle leden gemeen, ze zijn boven de 50 jaar. gesprek van twee uur deze manager geen enkele keer een term gebruikt uit het jargon van de manager. Becker haat die begrippen bijna nog meer dan de mensen die ze gebruiken. Zijn favorieten zijn gekke mensen als Piet Boekhoud, de bestuursvoorzitter van het Albeda College en een man uit Friesland Foeke de Jong, die volgens zijn eigen woorden een supermarkt van welzijn en geluk heeft opgezet in Tietjerkstradeel. Creatieve mensen en eigenzinnige denkers. Becker mist dat soort creatieve mensen zeer in het openbaar bestuur. Nou en of. Alleen daaruit kan hij verklaren, dat zijn sector wordt opgezadeld met geldverspillende bureaucratie. Overal predikt worden. Terwijl het echte werk toch niet zo moeilijk is: Ouderen via een combinatie van welzijn, zorg en huisvesting een plezierige oude dag bezorgen, waarbij familie, vrienden, kennissen, buren en vrijwilligers mee kunnen doen. Simpel genoeg volgens Becker. Maar in tegenstelling daarmee moeten kwaliteitsmanagers kwaliteitsjaarverslagen en strategische beleidsnota s produceren. In de visie van Becker belijdt de overheid alleen met de mond de visie van Humanitas dat het gaat om het geluk van de cliënt, maar is daar in de praktijk weinig van te merken. Het cure and care -model, het model van zorg en verzorg, voert nog steeds de boventoon. Tot grote ergernis van Becker. De RAO wil graag gevraagd en ongevraagd adviezen uitbrengen. Ongevraagd zijn in de loop der tijden honderden adviezen uitgebracht met meer of minder succes, maar nooit zijn ze waardeloos gebleken. Heel opmerkelijk is dat er noch van het bestuur, noch van de fractie, een schriftelijke adviesaanvraag is binnengekomen. Maar wat niet is kan nog komen. De RAO zoekt nieuwe leden, het liefst uit elke onderafdeling, die boven de 50 jaar zijn. Op het ogenblik is de gemiddelde leeftijd hoog, daarom willen we graag uitbreiden met jongere leden. De RAO komt elke 2e woensdag van de maand van tot uur bij elkaar in het partijkantoor. Mijn advies: kom eens kijken en als je het leuk vindt om iets te doen met al je kennis, geef je dan op als lid. Informatie kan men krijgen op het partijkantoor bij Johan Brinkman. Chris Huijer Lid RAO IDeaal 2008 november 5
6 Thema ouderen in Rotterdam Levenslang leren ook na je vijftigste! Carolien van Bergen over Hovo Carolien van Bergen is projectleider van Hovo Rotterdam en gaf in het verleden zelf cursussen over filosofische onderwerpen aan het Hovo. De Nederlandse overheid heeft het ideaal van levenslang leren hoog in het vaandel. Verbazingwekkend genoeg denken ze daarbij vrijwel uitsluitend aan op carrière gerichte cursussen voor werkende mensen. Bij Hovo Rotterdam, een van de zestien instellingen voor Hoger Onderwijs voor vijftigplussers in Nederland, wordt het motto levenslang leren letterlijk genomen: bij Hovo kan iedereen die vijftig jaar of ouder is cursussen en lezingencycli over allerlei onderwerpen volgen. Die worden gegeven aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het niveau is academisch en zeer divers: er zijn ca. 80 programma s, verdeeld over twee semesters en een Zomeracademie. Onder de docenten bevinden zich bekende en minder bekende (universitair) docenten, zoals Anton Zijderveld, Hugo Roos, Jan van Herwaarden, Ruut Veenhoven. Dat houdt echter niet in dat alle deelnemers zelf gestudeerd moeten hebben. Iedereen is welkom, ongeacht vooropleiding. De deelnemers kennen een breed scala aan beroepsachtergronden: artsen, docenten, secretaresses, postbodes, techneuten. Ze vinden elkaar in de collegebanken van de universiteit. Onder hen bevinden zich hartstochtelijke amateur-historici, liefhebbers van taal, maar ook veel vrouwen die indertijd niet de kans hebben gehad te studeren, zeker onder de wat oudere generatie. Zij genieten bijvoorbeeld van de kunstgeschiedeniscursussen en gaan mee met excursies naar Brugge of Amsterdam, om daar de laatste toptentoonstellingen te bezoeken. Lustrum: 20 jaar Hovo Hovo Rotterdam bestaat dit jaar twintig jaar. Dat werd in september gevierd met een bijeenkomst in de Laurenskerk, waar bijna duizend belangstellenden op af kwamen. Zij waren er getuige van dat de rector van de Erasmus Universiteit de lustrumbundel over Erasmus uitreikte aan burgemeester Opstelten. Deze onderstreepte in zijn dankwoord het belang van levenslang leren: Wie zijn geest bij voortduring scherp heeft én houdt, houdt ook een grote voorsprong op zijn leeftijdgenoten. Use it or lose it Wie blijft studeren, blijft zijn hersenen actief houden, maar dat niet alleen: cursisten komen elkaar tegen tijdens de pauzes en bij andere cursussen, dus 150 ouderen in collegezaal mensen doen allerlei sociale contacten op. Verder verandert de wereld in hoog tempo. Wie blijft leren, blijft op de hoogte en bij de tijd. Hovo biedt cursussen aan die het inzicht in de actualiteit vergroten, niet zelden door de historische en culturele achtergronden te benadrukken, zoals in de lezingencyclus Na de fluwelen revoluties, die komend voorjaar plaatsvindt. Er zijn cursussen die misschien geen direct nut voor het dagelijkse leven hebben, maar wel inspelen op het plezier van studeren. Wat te denken van een cursus over Russische schrijvers in de Krim mét studiereis naar de Krim? Soms kan een cursus zin bieden in het dagelijks bestaan, zoals de reeks Is geluk maakbaar? van geluksprofessor Ruut Veenhoven. Zijn lezingenserie maakt deel uit van het jaarthema Maakbaarheid, een thema dat ook centraal staat in de decemberserie Geen maken aan? Over de grenzen van het maakbaarheidsdenken, waar o.m. oud-minister Piet Veerman een lezing zal verzorgen. Het aanbod is breed: van archeologie tot techniek, van kunst tot samenleving. Wie levenslang leren echt serieus neemt, kan bij Hovo jaren vooruit! Meer informatie over het hele programma vindt u op de website en in de studiegids. Hovo Rotterdam organiseert kortlopende cursussen en lezingencycli aan de Erasmus Universiteit Rotterdam voor iedereen van vijftig jaar of ouder. Meer informatie via: Tel info@hovorotterdam.nl Drs. Carolien van Bergen 6 november 2008
7 De komende generaties ouderen zullen meer eisen gaan stellen Sebastiaan van der Vliet over ouder worden Sebastiaan van der Vliet voorzitter Jonge Socialisten Ik ben als jongere gevraagd iets te schrijven over ouder worden. Nu heb ik als 21 jarige daar nog niet zo heel veel over nagedacht, maar daar is dit natuurlijk een mooi moment voor. Nu is het hoogst onzeker hoe de wereld er over zo n 40 a 60 jaar uit zal zien. Wat zal de levensverwachting dan zijn? Bestaat er nog een AOW? Hoe lang zal er doorgewerkt moeten worden? En ook niet onbelangrijk: zijn we dan in Nederland of Europa nog wel zo rijk als we nu zijn, worden we zelfs een stuk rijker, of juist onder druk van uitputtende energiebronnen en klimaatverandering een heel stuk armer? Allemaal vragen waar natuurlijk alleen de toekomst een antwoord op heeft. De Volkskrant kwam kortgeleden met de mededeling dat er over zo n 40 jaar een robot moet zijn die ouderen bejaarden klinkt zo rot - moet gaan verzorgen. Zo zou de robot moeten kunnen verplegen en een hulp in het huishouden zijn. Dit kan dus betekenen dat als ik oud ben en eventueel verzorging nodig heb, deze volledig geautomatiseerd zou kunnen plaatsvinden. Of dat een goede ontwikkeling is weet ik niet. Zo gaat wel een deel van het menselijke aspect uit de samenleving verloren en wordt het wel erg makkelijk om ma of pa niet meer zo vaak op te zoeken. Ze wordt immers toch goed door de robot verzorgd Het oude beeld van ouder worden was dat mensen achter de geraniums gingen zitten en hooguit hun stoel nog uitkwamen voor een potje bingo. Dit beeld is natuurlijk achterhaald en dat is maar goed ook. Nu is al te zien dat de babyboomgeneratie geen genoegen meer neemt met de huidige voorzieningen als de bejaardentehuizen, die veelal eerder een bejaardenwegstopcentrum lijken dan een waardig laatste huis. De generaties die daarna komen waaronder dus de mijne over een hele poos - zullen alleen maar meer eisen gaan stellen, en terecht! De vraag is daarom ook maar of de toekomstige oudere generaties bijvoorbeeld iets als een robotverpleger zullen pikken. Hoe ouder worden kan zijn, weet ik al wel van dichtbij. Mijn vader is namelijk sinds een tijdje met de VUT. Sommige mensen vallen in een zwart gat als ze niet meer werken, maar bij mijn vader is hier totaal geen sprake van geweest. Hij probeert alleen te doen wat hij leuk vindt en daarnaast ook maatschappelijk nuttig bezig te zijn. Zo volgt hij cursussen, zit in het bestuur van de PvdA Schiedam en is voorzitter van de plaatselijke ouderenbond. Al met al is hij misschien wel net zo druk bezig als vroeger, maar met alleen maar dingen waar hij zin in heeft en niet meer met de verplichting van het werk. Zoiets zou mij ook ideaal lijken: vakken volgen waar je geen examen in hoeft te doen en de tijd verder invullen met de PvdA om die andere, betere en rechtvaardigere wereld een stukje dichterbij te brengen. Ja, zo zou ik mijn oude dag ook best willen zien! Sebastiaan van der Vliet Zorg voor ouderen Zorg voor ouderen krijgt politiek veel aandacht. Maar familie, vrienden, verzorgers, verzekeraars en politici mogen niet vergeten dat zij met hen over die zorg moeten overleggen. Zij verdienen respect en stellen prijs op hun autonomie. Ouder worden betekent afhankelijk worden van zorg. Maar niet elke zorg is respectvol. Ik herinner me nog levendig mijn bezoek aan een gehandicapte, dat met drie anderen op een kamer zat. Zijn eigen spullen waren gereduceerd tot de inhoud van een slaapkamerkastje, met daarop de foto van zijn overleden vrouw. Zorg was toen wat anderen wenselijk achtten. Alle privacy ging verloren. Dat is beter geworden. Mensen wonen nu zolang mogelijk zelfstandig. Zorg is meer gericht op de autonomie van de oudere. Er is tijd meer voor gesprek, overleg en het zoeken naar oplossingen. Dat is goed. Ouderen moeten politiek meetellen. Drempelloze gezondheidszorg en gratis openbaar vervoer zijn belangrijk. En extra aandacht voor mensen met alleen AOW. De wereld van veel ouderen wordt kleiner. Sommigen zijn bang voor de gevolgen van de kredietcrisis, het effect van medicijnen, overlastgevende hangjongeren. Ouderen moeten zich veilig kunnen voelen. Laten politici en media bij ouderen begrip kweken voor maatschappelijke problemen. Vertel mensen dat niet iedere moslim een Talibanstrijder is. Leg uit dat hangjongeren scholing en werk behoeven. Maak duidelijk dat sommige problemen uitvergroot en overdreven worden. Reageer kritisch op belachelijke oplossingen met alleen repressie. Ouderen moeten zich in de stad happy voelen. Behandel hen dan ook respectvol. Dat lijkt mij ook een opdracht aan de nieuwe burgemeester. Hans Visser IDeaal 2008 november 7
8 Thema Ook de vrijwilligers op de historische trams vergrijzen Chris Mast over ROMEO Chris Mast, redactie IDeaal, praat met Harry Siebrecht van ROMEO, de organisatie achter de historische trams die u soms in de stad ziet rijden. Lijn 11 naar diergaarde Blijdorp, lijn 10 met de stadsrondrit of de snerttram. Vroeger toen Harry Siebrecht nog bij de RET werkte en de historische trams er bij deed, werd wel eens gekscherend gesteld dat hij de baas was van de HET: Harry s Eigen Trambedrijf. Harry verliet vier jaar geleden de RET na Harry Siebrecht exact 42 en een half dienstjaar en zwaait tegenwoordig bij Stichting Romeo de scepter. Zijn thuisbasis is de remise aan de Kootsekade in het Kleiweg-Kwartier waar de tientallen trams van Romeo, rollend industriëel erfgoed, onderdak vinden. Formeel is Harry Siebrecht bestuurslid van Romeo, maar in de wandelgangen heet hij chef exploitatie. Zijn tegenvoeter is Jan Jager de chef techniek. Beiden geven leiding aan zo n 120 vrijwilligers. Siebrecht schat dat zo n tachtig procent boven de 55+ is. Het zijn mensen die op latere leeftijd een jongensdroom nastreven. Laatst nog meldde iemand uit Noord- Brabant zich aan. Was in de VUT. Altijd in Rotterdam gewoond. Harry hield hem voor dat Romeo geen reiskosten betaalt en de vrijwilligersvergoeding minimaal is. Maar dat was geen probleem. Van de winter is het stil, maar als in de volgende zomer lijn 11 weer gaat rijden tussen de achterzijde van het Centraal en de vroegere hoofdingang van Diergaarde Blijdorp dan krijgt onze Brabander de kans zijn debuut te maken als tramconducteur. En als hij ook nog bestuurder zou willen worden? Harry: Ook dat kan. We hebben onze eigen opleiding. En onze eigen instructeurs. Alleen de examinator komt van de RET. Collega Jager heeft wat meer jongeren onder zijn hoede. Eén jongen, niet ouder dan twintig, komt elke zaterdag helemaal uit Oude Tonge om de hele dag bezig te zijn met het lasapparaat. Maar dat is jammer genoeg een uitzondering, mijmert Harry. tachtig procent van de vrijwilligers is 55+ De afdelingen exploitatie en techniek binnen Romeo hebben ook nog een andere relatie met elkaar. Met het verhuren van de trams wordt het geld verdiend, dat noodzakelijk is voor het conserveren en restaureren van het materieel. Niet alles kan door Romeo zelf worden gedaan, sommige zaken worden uitbesteed aan de RET. Op jaarbasis anderhalve FTE. Siebrecht: Uniek dat een vrijwilligers-organisatie bij een bedrijf werkzaamheden koopt. Zelf meldde hij zich in 1962 vijftien jaar oud bij de RET. Daar wilde hij werken. Vanuit het ouderlijk huis in de Henegouwerlaan zag hij lijn 22 voorbijkomen en hij raakte gefascineerd. Zo blij was hij bij zijn geslaagde sollicitatie, dat hij vergat te vragen naar de hoogte van zijn salaris. Bij de RET begon hij op kantoor, werkte hij meer dan tien jaar als trambestuurder, maakte daarna de dienstregeling om te eindigen als coördinator evenementen. Bij EURO 2000 pendelden 27 trams tussen het centrum en het Feyenoord stadion. Daar kijkt hij met trots op terug. Hoogtepunt in het bestaan van Romeo zijn de bezoeken van de hoogwaardigheidsbekleders. Laatst nog werd minister Guusje ter Horst rondgereden. Wat een aardige en interessante conducteur, zei ze na afloop. Een leuker compliment is niet denkbaar. Maar ook die conducteur hoort bij vergrijzende vrijwilligersbestand van Romeo. 8 november 2008
9 Help ouderen met internet Ton Sonneveldt over computer EHBO voor ouderen Ton Sonneveldt, redactie IDeaal, heeft een voorstel voor computerhulp aan ouderen. Internet is de deur naar de wereld. Dat is ook zo voor ouderen. Steeds vaker wordt je door bedrijven - en de overheid - voor allerlei informatie naar een website verwezen. En als je geen krant meer hebt dan kan je op internet altijd nog de belangrijkste artikelen lezen en je abonneren op allerlei nieuwsbrieven. Internet zorgt er voor dat mensen langer midden in de samenleving staan. Daarnaast kan je met een internetverbinding ook makkelijker met anderen contact houden. Met kan je snel even iets uitwisselen, een vraag stellen of iets af stemmen. Of dat doe je met chat-programma s zoals MSN of Skype. Waarbij je met Skype ook nog heel goedkoop met familie of kennissen in het buitenland kunt bellen. Vaak is het voor ouderen niet zo n probleem om een oude PC of Mac te krijgen waarmee ze op internet kunnen. Als je geen games speelt of foto s en video s wilt bewerken voldoet een oude PC van vrienden of kinderen nog heel goed. De vragen beginnen pas als je zo n apparaat in huis hebt. Hoe werkt het allemaal en wat moet je doen voordat het zo werkt zodat jij ermee uit de voeten kan? Buurthuizen en ouderenbonden geven computercursussen voor ouderen waar je de grondbeginselen leert. Maar daarna moet men het zelf doen. Niet alleen moet je allerlei programma s instellen, maar je moet ook weten wat je moet doen als je virusscanner of firewall je ergens voor waarschuwt. Nog lastiger is het vaak als de apparatuur kuren krijgt of je iets moet aansluiten. Bijvoorbeeld bij problemen met je (draadloze) internetverbinding, het installeren van een printer of het aan de praat krijgen van je videoverbinding voor MSN of Skype. Natuurlijk kan je daarvoor hulp vragen aan kinderen of kennissen, maar dat wil je ook niet telkens doen. En voor die concrete vragen kan je niet terecht bij je buurthuis of ouderenbond waar je je cursus deed. Voor die situaties zou er niet alleen een telefonische helpdesk moeten zijn, maar zou je ook een beroep op iemand moeten kunnen doen die bij je langs komt en je helpt om programma s of apparatuur goed in te stellen of dat voor je doet. We constateren geregeld dat ouderen vereenzamen en steeds minder contact met de buitenwereld hebben. Een goed werkende internetverbinding, met en Skype kan sommigen helpen om langer actief te blijven. Met enige hulp als ze problemen tegenkomen. Natuurlijk kan je een oplossing bedenken met vrijwilligers op wijkniveau, maar als we dit serieus willen nemen moeten we hier een stedelijke voorziening voor creëren. Zo n voorziening zou dan niet alleen hulp aan ouderen kunnen bieden, maar ook vrijwilligers in allerlei organisaties kunnen leren om een website op te zetten en te onderhouden of een elektronische nieuwsbrief uit te geven. Zo n voorziening zou Rotterdam als ICT-stad op de kaart zetten en ouderen helpen om langer actief te blijven. Het is aan onze raadsfractie om hiermee aan de slag te gaan. Een rode horizon? In barre tijden heb je snel de neiging je rijk te rekenen. We gaan weer vooruit in de peilingen. Hoewel, we? Niet wij, niet Ella Vogelaar, niet Ronald Plasterk, niet Bert Koenders, nee, Wouter Bos. Eigenlijk niet de PvdA, maar onze politieke voorman. Verdiend. Zijn optreden de afgelopen maanden dwong bewondering en respect af. Ontspannen maar kundig en vertrouwenwekkend loodste hij Nederland voorbij het risico van een financiële meltdown. Het toont aan dat leiderschap ook electoraal loont. De 100 dagen konden hun charme na de eerste mediasuccessen niet bestendigen. De Vogelaarwijken, het kernpunt van dit kabinet, werden politiek door de gevechten met de corporaties een nachtmerrie. Het kabinet zelf bleek niet te bekoren. Maar met de begroting scoorde Bos voor het eerst, en met zijn optreden daarna begon hij het krediet van leiderschap op te bouwen. Er zit nog een positieve kant aan de economische rampspoed van de kredietcrisis. Het bevestigt de teloorgang van het ongebreideld neoliberalisme. De overheid is weer in. Keynes staat terug op de agenda. Het woord Marx verschijnt in beschouwingen. Het einde van het kapitalisme wordt voorspeld. Onzin natuurlijk, maar wel een kans om de kracht van sociaal democratische politiek te herontdekken. En ondertussen de graaicultuur te beëindigen. Hetgeen Wouter ook heel behendig doet, en waarmee hij zelfs tot de harten van populistisch rechts kan doordringen. En wij? Wij kunnen ons bezinnen op de partij zelf. Het neoliberalisme op de terugtocht, wat betekent dat voor de partij? In elk geval ook intern een nieuw evenwicht tussen de sterke punten van het verenigingsleven en de moderniteitseisen van de 21e eeuw. Een nieuw evenwicht tussen onze vrijwilligers en de zoekers naar nieuwe uitdagingen. Een nieuwe balans tussen vorm en inhoud. Want per slot van rekening hebben alle vernieuwingen ons gebracht waar we een maand geleden stonden: het laagste punt in de peilingen ooit. Bert Cremers IDeaal 2008 november 9
10 F ractie Ouderen Centraal De PvdA vindt het belangrijk dat alle Rotterdammers mee doen en kunnen blijven doen. Daarom krijgt iedereen die het nodig heeft een steuntje in de rug. Bijvoorbeeld door extra voorzieningen of extra voorlichting over bestaande regelingen. Voor ouderen zijn dit concreet het gratis openbaar vervoer, de goedkope gemeentelijke ziektekostenverzekering en de ouderenteams. De gemeenteraadsfractie van de PvdA besteedt het laatste kwartaal van dit jaar extra aandacht aan ouderen. Zij zoeken ze op om tekst en uitleg te geven over de voortzetting van het gratis openbaar vervoer en over verschillende regelingen voor ouderen. Ook gingen zij met ouderen in gesprek om te horen wat zij belangrijk vinden. Op deze pagina s vindt u foto s van deze bijeenkomsten. Politiek Café Jet & de Zorg Dinsdag 18 november 19:30-21:00 Caffèº Belmondo, Goudsesingel 52 De gemeenteraadsfractie van de PvdA organiseert een politiek café over de zorg. PvdA-ers kunnen in discussie gaan met een panel bestaande uit staatssecretaris Jet Bussemaker, wethouder Jantine Kriens en raadslid Tunahan Kuzu. Binnenkort ontvangt u een uitnodiging met meer informatie. u bent van harte welkom om mee te komen praten. Recht op rustige oude dag De PvdA is trots op al die oudere Rotterdammers die hebben meegeholpen om onze stad op te bouwen. Zij verdienen een rustige oude dag. Rotterdam moet daarom goed voor haar ouderen zorgen. Qua wonen, zorg en ook financiële ondersteuning, vindt raadslid Tunahan Kuzu. Wie het nodig heeft moet een steuntje in de rug krijgen. De ouderenteams zorgen dat ouderen krijgen waar ze recht op krijgen. In iedere deelgemeente gaan zij langs bij ouderen om hen te helpen met het invullen van formulieren voor bijvoorbeeld huur- en zorgtoeslag en de bijzondere bijstand. Zij helpen ook bij een onvolledige AOW. Zo krijgen ouderen die het niet zo breed hebben de financiële bijdrage van de gemeente waar ze recht op hebben. Bovendien proberen de ouderenteams een sociaal isolement bij ouderen te voorkomen. Voor een afspraak met één van de ouderenteams kunt u bellen met november 2008
11 Heel 2009 gratis OV voor 65+ Fractie Wij willen niet dat ouderen noodgedwongen alleen thuis blijven zitten. Dat is ook niet nodig met ons goede openbaar vervoer. Vrijwel heel de stad is goed bereikbaar, ook voor ouderen, aldus raadslid Leo Bruijn. Door het openbaar vervoer voor ouderen gratis te maken zorgen we dat iedereen door de stad kan reizen, ondanks een vaak krappe portemonnee. Veel Rotterdamse ouderen maakten al gebruik van de proef om gratis te reizen. Meer dan vijftigduizend ouderen meldden zich enthousiast aan. Nu de proef is beëindigd, wordt gekeken hoeveel van het gratis openbaarvervoer gebruik is gemaakt. Veel ouderen vertellen dat zij nu weer de stad in trekken. Naar vrienden en kennissen én naar markten en attracties. Daarom verwachten we dat het resultaat van de evaluatie positief zal zijn, zegt Bruijn. De PvdA heeft eerder gezorgd dat de proef werd verlengd en nu zal de fractie zich hard maken voor blijvend gratis OV voor ouderen. In 2009 komt in ieder geval het hele jaar gratis openbaar vervoer voor ouderen. Op verzoek van de PvdA heeft het stadsbestuur het geld voor gratis openbaar vervoer in 2009 alvast gereserveerd. Dit verzoek werd door een brede meerderheid van de gemeenteraad gesteund. Het is voor de ouderen die massaal gebruik maakten van het gratis openbaar vervoer van belang dat het weer gratis wordt. Want door gratis reizen zitten zij niet meer noodgedwongen thuis! Wilt u op de hoogte blijven van actuele acties en resultaten van de gemeenteraadsfractie? Kijk dan op onze website en meldt u aan voor de nieuwsbrief Fractie zoekt secretaresse De gemeenteraadsfractie van de PvdA Rotterdam zoekt per 1 december a.s. een administratieve en secretariële rots in de branding. De secretaresse (m/v) zal het team van 9 medewerkers gaan versterken. Als secretaresse ben je het eerste aanspreekpunt voor bezoekers, handelt inkomende telefoontjes en mailverkeer af en beheert inkomende en uitgaande post. Je bereidt vergaderingen van de fractie en de medewerkers voor. Je houdt de agenda en het archief bij, doet de financiële administratie, zorgt voor de bevoorrading van het bureau en verricht hand- en spandiensten bij allerlei activiteiten van de fractie binnen en buiten het stadhuis. Heb je interesse? Stuur dan je sollicitatie voor 14 november 2008 o.v.v. sollicitatie naar de PvdA-fractie, pvda@stadhuis.rotterdam.nl of per post: Coolsingel 40, 3011 AD, Rotterdam. Voor informatie kun je kijken op of bellen met Bob de Jong, fractiedirecteur, IDeaal 2008 november 11
12 F ractie Raadsleden lezen voor Ook dit jaar lazen PvdA-politici voor op scholen. Dit deden zij in het kader van de Kinderboekenweek, die dit jaar in het teken van Poëzie stond. De PvdA-ers bezochten verschillende basisscholen, zoals de Fatimaschool in Schiebroek. Moeder lief! zie daar een roosjen Van uw Coosjen, Wijl gij heden jjarig zijt, k Heb van morgen al gezongen, En gefprongen: Zo verlangde ik naar dien ijd Maar ik kan geen rijmpje digten, Moet ik zwigten Voor mijn broer n poëzij. Neem dan, moeder! flegts dit roosjen Van uw Coosjen, k Heb u tog zo lief als hij. Op de fractieagenda PvdA-politici uit de stad en deelgemeente gaan canvassen in Charlois. De straten kleuren rood wanneer de PvdA-ers de wijk in gaan. Zij zullen mensen op straat aanspreken en bij bewoners aanbellen om hun verhaal te vertellen Het politiek café Jet & de zorg. Met als eregast staatssecretaris Jet Bussemaker. Zij zal in een panel met wethouder Jantine Kriens en raadslid Tunahan Kuzu discussiëren over de zorg. Ook de zaal kan over dit belangrijke onderwerp meepraten. De fractie gaat met deskundigen om de tafel zitten om te spreken over pesten op school. De PvdA heeft al eerder, samen met de drie andere grote steden, actie ondernomen tegen pesten. Met deze bijeenkomst proberen zij tot een betere aanpak te komen. 12 november 2008
13 Fractie Het is gelukt! Met de voordracht van Ahmed Aboutaleb door de Rotterdamse gemeenteraad krijgt Rotterdam een kanjer van een burgemeester. Ahmed Aboutaleb is iemand die beschikt over de juiste mentaliteit, namelijk de Rotterdamse. Hij weet van aanpakken, is een bruggenbouwer, en hij staat er om bekend problemen onorthodox en practisch op te lossen. Zelf heeft hij aangegeven zijn tanden in Rotterdam te willen zetten. Met zo n aanpak weet ik zeker dat ook alle Rotterdammers Ahmed snel als hun burgemeester zullen zien. Nu bekend is wie de nieuwe burgemeester wordt, kunnen we ons volledig gaan richten op de verkiezingen van maart Dat lijkt nog ver weg, maar dat komt snel op ons af. Over een jaar is de campagne al in volle gang! Bij mij kriebelt het in ieder geval al. Hopelijk bij u ook. Een ding is zeker de PvdA Rotterdam is er meer dan ooit klaar voor. Sinds de verkiezingen van 2006 hebben we met zijn allen laten zien dat de PvdA het verschil maakt. Op alle niveau s. We hebben er met elkaar voor gezorgd dat het openbaar vervoer voor ouderen gratis wordt. Meer dan mensen in de bijstand hebben nu een baan. We zijn hartstikke goed bezig met het weer op de rails krijgen van de levens van honderden (voormalig) dakloze Rotterdammers. En verpaupering en huisjesmelkers worden hard aangepakt. We kunnen dan ook trots zijn op de resultaten tot nu toe. Rotterdammers voelen zich weer thuis in de stad, Rotterdam staat er beter voor en Rotterdam wordt een mooiere stad. We gaan 2009 met vertrouwen in: het jaar waar het draait om concrete resultaten en hoe we die resultaten zo goed mogelijk communiceren. Een goed politicus is permanent campagne aan het voeren: door met mensen te praten, aanwezig te zijn bij bijeenkomsten in de buurt en door te laten zien wat we hebben bereikt. Daar moet de PvdA sterk in zijn. Ik roep alle volksvertegenwoordigers en bestuurders dan ook op om aandacht te besteden aan mensen in je omgeving en daar regelmatig iets aan te laten horen over waar je voor staat en mee bezig bent. De campagne in 2010 moet een echte netwerkcampagne zijn. Daarnaast is het goed om u te vertellen dat we aan de slag zijn gegaan met een aparte communicatiewerkgroep. Deze club heeft het o.a. op zich genomen een aantal spannende en leuke politiek café s te organiseren. Op 18 november mogen we als PvdA Rotterdam bijvoorbeeld Jet Bussemaker ontvangen in ons politiek café. Dus houd de agenda van de Ideaal in de gaten! We moeten met z n allen keihard blijven werken om maart 2010 net zo succesvol te laten zijn als maart Daarbij hebben we iedereen nodig. Dus ben je geïnteresseerd in een functie als volksvertegenwoordiger of wil je je op een andere manier inzetten voor de PvdA, meld je dan bij Marja Bijl (marjabijl@chello.nl). Elke vrijwilliger kunnen we goed gebruiken. De voorbereidingen voor het opzetten van een goede scouting van nieuw talent zijn inmiddels in volle gang. We houden u op de hoogte. Peter van Heemst, Marja Bijl en Jantine Kriens IDeaal 2008 november 13
14 T erugblik Bijeenkomst over werk, werk, werk op 13 september Bij de opening van het nieuwe politiek seizoen, zaterdag 13 september, keerde de PvdA-Rotterdam met het thema werk terug naar zijn wortels. Hoe zorgen we dat mensen aan de slag kunnen gaan is geen nieuwe vraag in Rotterdam. Al in de jaren 80 was er hier te weinig werk voor teveel mensen. En het werk dat er wel is sluit niet aan bij de capaciteiten van de mensen zonder baan. Veel creatieve oplossingen voor dat vraagstuk zijn door de PvdA bedacht en uitgevoerd: de banenpool van Hans Simons, Werkstad, Baan-Plus, de Melkert- en de Aubert-banen, het nieuwe offensief van Schrijer etcetera. En met succes: dit creatieve beleid en de hoogconjunctuur hebben ertoe geleid dat het aantal langdurig werklozen in de Bijstand nu eindelijk onder de is gedaald. Maar er nadert een omslag. De komende jaren slaat de vergrijzing toe en zullen er voor het eerst te weinig mensen zijn voor het werk dat gedaan moet worden. Hoe zorgen we dat mensen aan de slag blijven? wordt dan de vraag waar alle politieke creativiteit voor nodig is. Een brede commissie onder aanvoering van TNT-topman Peter Bakker heeft daarover een spraakmakend advies uitgebracht. De ca. 60 aanwezigen in het World Music and Dance Centre discussiëerden met Dominic Schrijer (wethouder, lid van de commissie-bakker), (ROC Zadkine) over een serie prikkelende stellingen. Over de noodzaak van scholing van werkenden en niet-werkenden was iedereen het snel eens. Iedereen moet Dominic Schrijer en Peter Aubert in staat zijn om zijn/haar vakkennis bij te houden. Daarnaast gaat het om het aanleren en trainen van sociale vaardigheden zoals werken in teams, prikkelen van creativiteit, organisatievermogen enzovoort. De tweede stelling ging over het verhogen van de AOW-leeftijd: Drees zou zich omdraaien in zijn graf. De aanwezigen waren hier betrekkelijk mild over: wat moet, dat moet. Laat het kabinet nu de knoop doorhakken, was de teneur, beter dan hiervan een verkiezingthema te maken. Onderwijs en arbeidsmarkt was het laatste thema. De stelling was dat de ROC s niet weten in te spelen op de behoeften van de markt. Uiteraard werd deze stelling krachtig bestreden door Henri van Vlodrop: Onze lesprogramma s komen juist in samenspraak met het lokale bedrijfsleven tot stand. Wel is er nog een wereld te winnen met het doorbreken van allerlei bureaucratische barrières tussen de vele regelingen en fondsen. Een actieve gemeente kan hier veel in betekenen, was zijn betoog. En een laatste oproep: de ROC s hebben tekorten aan mensen met bedrijfservaring om jonge mensen te coachen en op te leiden. Een mooie uitdaging voor (te) vroeg gepensioneerden? 14 november 2008 Henri van Vlodrop en Karen van der Wiel Peter Aubert
15 Adressen FRACTIE Peter van Heemst Fractievoorzitter Raadscommissie BVM Woordvoerder veiligheid Richard Moti Vice-fractievoorzitter Raadscommissie BVM Woordvoerder financiën Marco Heijmen Fractiesecretaris Raadscommissies BVM en FIBS Woordvoerder veiligheid en woordvoerder buitenruimte Jacqueline de Jong Raadscommissie JOC Woordvoerder kunst en cultuur Claus Verbrugge Penningmeester Raadscommissie ESMV Woordvoerder haven en milieu Peggy Wijntuin Raadscommissie MVP Woordvoerder integratie, emancipatie Leo Bruijn Raadscommissie ESMV Woordvoerder economie en Rotterdam Airport Mohamed Talbi Lid van de raadscommissie JOC Woordvoerder onderwijs Birsel Gülmüs Raadscommissie ESMV Woordvoerder verkeer en vervoer Duco Hoogland Raadscommissie FIBS Woordvoerder wonen, ruimtelijke ordening en grondzaken - Zuidoever Tunahan Kuzu Raadscommissie MVP Woordvoerder maatschappelijke opvang Huiselijk Geweld en Ouderenbeleid t.kuzu@.raad.rotterdam.nl Matthijs van Muijen m.muijen@raad.rotterdam.nl Raadscommissies MVP en FIBS Woordvoerder welzijn, maatschappelijke opvang, gezondheid en sport en recreatie Tom Harreman t.harreman@raad.rotterdam.nl Voorzitter van de raadscommissie BVM Lid van de raadscommissie FIBS Woordvoerder wonen, ruimtelijke ordening en grondzaken - Noordoever Zeki Baran z.baran@raad.rotterdam.nl Raadscommissie JOC Woordvoerder jeugd en gezin Ronald Motta rmotta@xs4all.nl Raadscommissie BVM Woordvoerder organisatie en dienstverlening en deelgemeenten Fouad el Haji f.haji@raad.rotterdam.nl Raadscommissie ESMV Woordvoerder werk en inkomen Metin Çelik m.celik@raad.rotterdam.nl Vice-voorzitter gemeenteraad Lid raadscommissies FIBS en JOC Fatima Talbi Secretaris P&O f.talbi@raad.rotterdam.nl Raadscommissie MVP Woordvoerder armoedebeleid, ouderen en schuldhulpverlening Gemeenteraadsfractie PvdA Rotterdam Coolsingel AD Rotterdam tel fax pvda@stadhuis.rotterdam.nl Jantine Kriens j.kriens@college.rotterdam.nl Loco-burgemeester en wethouder welzijn en volksgezondheid, WMO WETHOUDERS Dominic Schrijer d.schrijer@college.rotterdam.nl wethouder werk, sociale zaken en Grote Steden Beleid Hamit Karakus h.karakus@college.rotterdam.nl wethouder wonen en ruimtelijke ordening BESTUUR Marja Bijl Voorzitter marjabijl@chello.nl Niels Kastelein Vice-voorzitter nkastelein@hotmail.com Bram Hakkenberg Secretaris a.d.hakkenberg@hccnet.nl Johan Brinkman 2e secretaris brinkmanjohan@zonnet.nl Paul Boute Penningmeester paulp.boute@orange.nl Jamal Bakkich Bestuurslid jamalbakkich@orange.nl Janneke Hazelaar Bestuurslid janneke_hazelaar@hotmail.com Tim Meerhof Bestuurslid tim@meerhof.nl Ibrahim Ozturk Bestuurslid ibolaz@hotmail.com Marjolijn Brökling Bestuurslid marolein@hotmail.com Partijkantoor PvdA Rotterdam Willem Smalthof NM Rotterdam tel fax rotterdam@pvda.nl IDeaal 2008 november 15
16
U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.
UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven
Nadere informatieNieuwsbrief 14, september 2010
Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieTOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten
Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie
Nadere informatieNieuwsbrief SHIB september 2013
Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieWerkplan 2016 bestuur afdeling Groningen
Werkplan 2016 bestuur afdeling Groningen Inleiding In dit werkplan van het bestuur kijken we terug op het afgelopen jaar en stellen we de speerpunten voor het komende jaar vast. Het werkplan zal samen
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieAfdeling Harderwijk-Hierden
Afdeling Harderwijk-Hierden Nieuwsbrief Januari 2014 Van de bestuurstafel Na de hernieuwde start op de ledenvergadering van september 2013 zet het bestuur zich met enthousiasme in om de afdeling Harderwijk-Hierden
Nadere informatieJAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN
JAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN 2015-2016 Inhoudsopgave Voorwoord (pagina 3) Inleiding (pagina 3) Bestuur Jonge Socialisten Arnhem- Nijmegen 2015-2016 (pagina 4) Portefeuilleverdeling (pagina
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieTaalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013
Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die
Nadere informatie1 Ben of word jij weleens gepest?
Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor.
NIEUWSBRIEF December Mentorschap Midden-en Noordoost Brabant 2015 Editie 2 Jaargang 1 Hierbij ontvangt u de nieuwe nieuwsbrief van het Mentorschap Midden -en Noordoost brabant. Hiermee houden wij u op
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatie27 juni 2015. Onderzoek: Maatregelen tegen eenzaamheid
27 juni 2015 Onderzoek: Maatregelen tegen eenzaamheid Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieWIE BESTUURT DE GEMEENTE?
WIE BESTUURT DE GEMEENTE? De gemeente dichtbij Dagelijks heeft u met de gemeente te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw vuilnis wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden aangelegd. Bij
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieNypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken
Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid
Nadere informatiemet de wmo doet iedereen gewoon mee
De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over
Nadere informatieNieuwsbrief Cursus 2014-2015 11 maart 2015 nr. 71. Biddag
Nieuwsbrief Cursus 2014-2015 11 maart 2015 nr. 71 Agenda Project Landen 2-12 maart 2015 Ledenvergadering 26 maart 2015 Grote Rekendag 25 maart 2015 Paasviering s middags op 2 april 2015 Koningsspelen 24
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieVerdieping 2012-2013 Fotobond afdeling Utrecht- t Gooi
De Verdieping 2012-2013 Fotobond afdeling Utrecht- t Gooi 1 Ter inspiratie Dit jaar was het de tweede keer dat ik de cursus De Verdieping van de Fotobond afdeling Utrecht t-gooi mocht begeleiden. Het was
Nadere informatieGedragscode. Gewoon goed doen
Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel
Nadere informatieNiet alles verandert in de zorg
Over wat blijft en wat er verandert in de zorg 15 september 2014, Hercules Diessen Niet alles verandert in de zorg. Gelukkig maar! Er gaat veel veranderen in de zorg. Maar er blijft gelukkig ook veel hetzelfde;
Nadere informatieDO'S EN DON'TS VOOR OUDERS
WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun
Nadere informatieMeer info: http://members.home.nl/janrlunsing/oe_schaper.htm UITNODIGING
De Jan Schaper-leergang 2 Jan Schaper, in 1897 in Groningen gekozen als het eerste SDAP-raadslid in Nederland. Een van de 12 oprichters (de 12 apostelen) van de SDAP. Meer info: http://members.home.nl/janrlunsing/oe_schaper.htm
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieNieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen
Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk
Nadere informatieVRAGEN BIJ DE COMPETENTIES
ONDERWIJSMAGAZIJN VOOR LOB VRAGEN BIJ DE COMPETENTIES Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo VRAGEN BIJ ONTDEK COMPETENTIES JE PASSIE MOTIEVEN INLEIDING In LOB-trainingen en tijdens gesprekken met
Nadere informatieWist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief:
Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015 In deze nieuwsbrief: Wist je dat... Thema's en cursussen in maart Lezersvraag: "Moet ik mijn zoon verplichten met andere kinderen te spelen?" Mamatijd Moeders
Nadere informatieNIEUWSBRIEF18. Wij stáán er voor VAN HET BESTUUR NIEUWE LEDEN: www.sgpgeldermalsen.nl 4/2015. Voor in uw agenda: NAJAARSVERGADERING 25 NOVEMBER
VAN HET BESTUUR Het zomerreces is weer voorbij. Als u deze nieuwsbrief leest zijn de eerste commissievergaderingen en raadsvergaderingen al weer achter de rug. Er is veel wat aandacht vraagt, de zondagsontheiliging
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten
Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes
Nadere informatieErvaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving
Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen
Nadere informatieDe geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS
IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de
Nadere informatieInhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12
Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieWat kan ik voor u doen?
139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...
Nadere informatieDirecteur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor
SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op
Nadere informatieWe hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.
Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieKids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen
Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieIedereen heeft een verhaal
informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals
Nadere informatieHet thema van deze les is Op zoek naar werk. Dit is les 7 Beginners. Werk vragen in een winkel.
Tekst Audio Les 7 /m 11 Radio Amsterdam Les 7 Beginners. Werk vragen in een winkel. Track 1 Jingle Track 2 Het thema van deze les is Op zoek naar werk. Dit is les 7 Beginners. Werk vragen in een winkel.
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieWerken in een andere sector of branche: iets voor u?
Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieWat er onder bewoners leeft
Wat er onder bewoners leeft Eindrapportage waarderingen binnen de verpleeghuiszorg 2015-2018 PREVIEW! Colofon Uitgever: Patiëntenfederatie Nederland Redactie: Rianne van Pijkeren, Klarinda de Rijke en
Nadere informatieReality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hard tegen hard. Vechten voor je leven
Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hard tegen hard Vechten voor je leven Lees hoofdstuk 1: Capuchon (blz. 5) In de 3de alinea staat: De chauffeur knikt naar hem. Wie is hem? De volgende zin is: Ze kent
Nadere informatieJaarverslag 2013-2014
NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...
Nadere informatie1 Lezen. 1.1 Lezen wat er staat. Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden.
1 Lezen 1.1 Lezen wat er staat Lees eerst de tekst goed door en probeer dan de vragen hieronder te beantwoorden. Leren kun je op allerlei manieren doen. Je kunt een opleiding of cursus volgen, maar je
Nadere informatieU schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?
Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatieditie E Sprengenhof www.atlant.nl
Wonen in Sprengenhof Sprengenhof ligt op een prachtige locatie Aan de rand van het dorp Ugchelen vindt u in een kleinschalige woonwijk woonzorgcentrum Sprengenhof. Ugchelen heeft een dorps karakter. Dit
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieWERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo
WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.
Nadere informatieAlgemene informatie Wmo
Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het
Nadere informatieKIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING
CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieNieuwsbrief CliëntAanZet
Nummer 1 Regio Waardenlanden Januari 2016 Van de redactie Hallo, Een nieuw jaar en ook weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. In deze nieuwsbrief natuurlijk weer kort nieuws. Wil je weten wat er allemaal
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. April 2014. Agenda. Maandthema algemene clubavond maart: Thema: scherpte/onscherpte Onderwerp: vrij
NIEUWSBRIEF April 2014 Agenda Zaterdag 5 april 2014 9.45 uur carpoolen vanaf de Rabobank in Geldermalsen 11.00 uur bij de ingang van het Nederlandse Fotomuseum (als je op eigen gelegenheid gaat. Viering
Nadere informatieExtra Vertrouwd Dichtbij
Extra s voor een goed leven Extra Fijn die extra s. Ze maken mijn leven een stuk prettiger en makkelijker. Extra informatie, voordeel en gemak ZuidZorg ondersteunt u op alle mogelijke manieren. En als
Nadere informatieEen goed leven voor.
Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een
Nadere informatieInhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...
Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4
Nadere informatieSta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner:
Boetseweg 47 7895 AV Roswinkel telefoon: 0591 785 780 www.jolandalinders.com e-mail: info@jolandalinders.com IBAN: NL32 KNAB 0729 6439 99 BIC: KNABNL2H KvK nummer: 59561742 BTW nummer: NL155366701B02 Alsjeblieft!
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieProbleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.
ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieVerkiezingsprogramma. Kies voor de ander. Gewoon oog voor elkaar
Verkiezingsprogramma Kies voor de ander Gewoon oog voor elkaar VERKIEZINGSPROGRAMMA IN GEWONE TAAL 2018 2022 Gewoon oog voor elkaar VOORWOORD In november 2018 gaan we stemmen. We kiezen een nieuwe gemeenteraad.
Nadere informatieBeertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig
Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden
Nadere informatieOndersteuning en hulp. in de gemeente Bunnik vanaf 1 januari 2015
Ondersteuning en hulp in de gemeente Bunnik vanaf 1 januari 2015 Voorwoord Dichtbij, bereikbaar en aanspreekbaar Het klinkt zo vanzelfsprekend en simpel: biedt mensen ondersteuning en hulp dichtbij, in
Nadere informatiegeweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen
27 geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Inhoudsopgave Time Management 3 Email Management 3 Werkplekorganisatie 3 Gewoontevorming 4 Teambuilding 4 Gezinnen met kinderen 5 Administratie en Financiën
Nadere informatienieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012
Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het
Nadere informatieInformatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4
Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Dit examen doen deelnemers aan de taalcursus Nederlands Niveau 3+4 aan de Universiteit Leiden. Deze cursus bestaat uit 120 contacturen.
Nadere informatieEerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.
Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,
Nadere informatieDAMstenen voor het dagelijks LEVEN
Voorwoord Verschijnt september 2013 DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Allerdaagse overdenkingen voor het dagelijks leven Daar ligt het dan. Een boekje met dagelijkse overdenkingen. Noem het maar tegeltjeswijsheden.
Nadere informatieSenioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010
Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010 Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst
Nadere informatieTe huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement
51 51 HOOFDSTUK 4 Te huur WOORDEN 1 1 Ik woon in een flat op de vierde.... a verdieping b appartement 2 Het is een rijtjeshuis met een grote woonkamer en drie.... a tuinen b slaapkamers 3 Mijn woonkamer
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatie