Presentaties Dr Peter Klijn. Trainingsleer. Bewegingsprogramma s. Inleiding

Transcriptie

1 Trainingsleer en Bewegingsprogramma s Dr. Peter Klijn Klinisch inspanningsfysioloog Bewegingswetenschapper Bewegingstherapeut Merem Behandelcentrum Heideheuvel Hilversum Inleiding Lichamelijke activiteit of bewegen (physical activity) Training (exercise) Lichamelijke fitheid (physical fitness) Een aantal deelaspecten die verwijzen naar de mogelijkheid om lichamelijke activiteiten uit te voeren Uithoudingsvermogen Spierkracht Lenigheid Snelheid Coördinatie supercompensatie involution homeostase vermoeidheid compensatie stimulus

2 Inhoud Trainingsprincipes Trainingsrichtlijnen Trainingsvariabelen Aandoening(en) Pathofysiologie Gevolgen m.b.t. inspanning Determinanten van lichamelijke activiteit Karakteristieken (groep vs individueel; variatie; vaardigheden; alternatieven; differentiatie) Inhoud duur van het programma Intensiteit Frequentie duur van de training arbeid-rust verhouding modaliteit van bewegen aantal series aantal herhalingen duur van de herhalingen actieve / passieve rust Principe van overload Trainingsrichtlijnen gezonde kinderen Aerobe training Frequentie 3-4 dagen per week Intensiteit Zwaar 77% maximale hartslagfrequentie 60-84% VO 2 piek Duur Sessie: minuten Programma: 4 weken Grote spiergroepen Baquet et al 2003

3 Principe van overload Bewegingsprogramma voor kinderen met astma Frequentie» 3 dagen per week week 1 4 week 5 8» 5 minuten» 60-65% 65-70%» 8-10 minuten» 65-70% 70-75% Trainingswinst week 9 12» minuten» 65-70% 75% Tijd of initieel niveau Kinderen, astma en bewegen 30-60% neemt niet deel aan reguliere gymles (drop out) 60-85% valt geregeld uit tijdens gymles 15% vermijdt geregeld sport 30% neemt niet deel aan sportactiviteiten buiten school 43% ondervindt moeilijkheden bij sport 30-36% presteren slechter bij sport 30-80% vindt uitvallen van sport het ergst van het hebben van astma Kinderen, astma en bewegen Doelstellingen Verbetering aëroob uithoudingsvermogen Intensiteit wordt langzaam verhoogd Verbetering waargenomen fysieke competentie Succes ervaringen Aanleren copingvaardigheden tijdens bewegen Probleemoplossend en emotie regulerende strategieën

4 Verbetering uithoudingsvermogen Bewegingsprogramma voor kinderen met astma Maximale aerobe capaciteit VO2 max 1 VO2 max 2 experimental group control group Submaximale hartslag HR 80watt 1 HR 80watt 2 experimental group control group

5 Endurance tijd time max 1 time max 2 experimental group control group Waargenomen fysieke competentie perceived physical competence 1 perceived physical competence 2 experimental group control group Coping met astma coping 1 coping 2 experimental group control group

6 Angst voor astma anxiety 1 anxiety 2 experimental group control group Principe van individualiteit intensiteit Robinson, Arbeitsphysiologie 1938, 10, Principe van individualiteit intensiteit Aëroob en anaëroob trainingsprogramma voor kinderen met astma HF training 60-85% VO 2peak±5 slagen/min maximal incremental exercise test Trainingswinst Verhoging 5%; 1-2 weken 12 weken Tijd of initieel niveau

7 Principe van individualiteit intensiteit Klijn et al 2003 Les 10 M3: skate hockey Aeroob 20 minuten en anaeroob 10 minuten De les bestaat uit drie aerobe oefeningen en een spelletje skatehockey (anaeroob). Twee oefeningen hebben een duur van 5 minuten en 1 minuut rust en een onderdeel heeft een duur van 6 minuten en 2 minuten rust. De les kan zowel in de zaal als op het tennisveld plaatsvinden. Aeroob warming-up met stick: 5 minuten Gedurende de warming-up rijden de kinderen rustig door de zaal en krijgen diverse opdrachten. 2 minuten rust In de rust wordt het spel uitgelegd. Anaeroob Spel: 10 minuten Er wordt gespeeld over het hele veld: 4-3 met 1 gluiperd. De gluiperd doet mee met de aanvallende partij zodat de aanvallende partij altijd een overtal heeft. Totaal 16 minuten aerobe activiteit en 4 minuten rust. Tien minuten anaerobe activiteit. 1 minuut rust In de rust wordt het volgende onderdeel uitgelegd. pielen met bal en stick: 5 minuten De kinderen skaten met de bal aan de stick kris kras door de zaal. 1 minuut rust skate parcours: 6 minuten slalom tussen de pylonen door scoren tegen matje 1-2 tegen bank scoren van een ingespeelde bal Principe van individualiteit intensiteit Aëroob bewegingsprogramma voor kinderen met obesitas HF training 50% HF max±5 slagen/min maximal incremental exercise test Verhoging 5%; 1-2 weken

8 Reversibiliteit Trainingswinst stabilisatie retraining detraining 2 6 weken Determinanten van lichamelijke activiteit Fysiologisch / biologisch Psychologisch Sociaal-cultureel Ecologisch Changing emphasis of physical activity during childhood and adolescence Malina RM, Fitness and performance: adult health and the culture of youth, new paradigms? In: R. J. Park and M. H. Eckert, editors. New possibilities, new paradigms? (American Academy of Physical Education Papers No. 24). Champaign, IL: Human Kinetics Publishers; p

9 Fysieke activiteit 6 9 jaar Overwegend anaeroob (bv tikspelletjes) Basale en meer gespecialiseerde motorische vaardigheden jaar Incorporatie van vaardigheden in individuele en groepsactiviteiten, en georganiseerde sport jaar Meer gestructureerde fysieke activiteiten programma s Strong et al, J Pediart 146, 2005 Lichamelijke (in)activiteit Keuze van activiteiten Perceived control Deelname aan bewegingsactiviteiten Zelfvertrouwen Physical self-efficacy 0 Gewichts Obesitas en bewegen Gewichtshandhaving afname (kg) inspanning geen inspanning Behandeling (weken) follow up (maanden) Pavlou et al, Am J Clin Nutr 1989

10 Effect van de behandeling Kg 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 104,1 108,7 95,3 86,9 +4,6-21,8 +8,4 Poli-bezoek Opname Ontslag 1 jaar na ontslag Effect van de behandeling 60,0 50,0 40,0 BMI 30,0 38,3 39,6 31,1 33,0 20,0 +1,3-8,5 +1,9 10,0 Poli-bezoek Opname Ontslag 1 jaar na ontslag Effect van de behandeling 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 sds-bmi 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 3,38 3,43 2,65 2,70 +0,05-0,78 +0,05 Poli-bezoek Opname Ontslag 1 jaar na ontslag

11 Spel van kinderen Bailey et al. Med Sci Sports Exerc, 1995 Energie metabolisme en training Kort en intensief met lang herstel: anaerobe metabolisme (ATP-PCr system). Langer en intensief: anaeroob uithoudingsvermogen (anaerobic endurance) Langer dan 2-3 minuten: aerobe metabolisme. Astrand & Rodahl. Textbook of work physiology Wilmore et al., Physiology of sport and exercise 2008

12 Anaerobetraining Kinderen met astma 12 weken ; 2-3 maal per week minuten intensiteit anaëroob: 90% - maximaal Klijn et al 2003 les 9 V3: circuit (strippenkaart) Anaeroob 30 minuten Deze les bestaat uit een anaeroob circuit met vijf onderdelen. De onderdelen worden 30 seconden uitgevoerd waarbij de score op een strippenkaart wordt bijgehouden. Na ieder onderdeel volgt een pauze van 90 seconden. Er wordt gewerkt in een tweetal. Als nr 1 30 seconden rust heeft gehad start nr 2 met hetzelfde onderdeel. Als nr 2 klaar is wordt doorgewisseld naar het volgende onderdeel op de strippenkaart. Let op: 30 seconden nadat nr 2 klaar is, start nr 1 bij het volgende onderdeel. Shuttle sprint nr1: 30 seconden Sprint naar lijn 1 en sprint terug. Sprint naar lijn 2 en weer terug. Tel aantal lijnen. Shuttle sprint nr 2: 30 seconden Mattenloop nr 1: 30 seconden Start op de basismat en sprint naar een van de drie matten. De kleinste afstand levert de minste punten (1) op en de grootste afstand de meeste punten (3). Tel de punten. Mattenloop nr 2: 30 seconden Slam dunk nr 1: 30 seconden Sprint met bal naar korf en dunk de bal. Tel het aantal ballen. Slam dunk nr 1: 30 seconden Wisselloop nr 1: 30 seconden Hinkel naar de lijn en hinkel op het andere been terug: 3 punten Zijwaarts galop naar de lijn en weer terug: 2 punten Sprint naar de lijn en weer terug: 1 punt Tel het aantal punten. Wisselloop nr 2: 30 seconden Hordenloop nr 1: 30 seconden Start achter de lijn, sprint naar de horde, spring over de horde en sprint tot achter de lijn. Sprint naar de horde en spring over de horde. Tel het aantal sprongen. Hordenloop nr 2: 30 seconden 5 minuten aerobe rust Herhaling van het circuit

13 Bewegen en CF high intensity activities Nixon et al. Med Sci Sports Exerc, 2001 Anaërobetraining Kinderen met CF 12 weken ; 2 maal per week minuten Intensiteit : 90% - maximaal Mean Power 310 (W) baseline 12 weken follow-up Klijn et al, Chest m

14 The use of resistance methods to increase one s ability to exert or resist force. * Free weights * Own body weight * Machines Gericht op vergroten maximale spierkracht! Krachttraining McGuigan et al., J Strength Cond Res 2009 McGuigan et al., J Strength Cond Res 2009

15 Circuittraining 8 weken, 3/week 10 min warm-up Fietsen 1 min 65% Hfmax week 1 85% Hfmax week 3 Krachttraining 12 reps/min 55% 1RM week 1 65% 1RM week 3 10 oefeningen 2 series 10 min cool down HF submax insuline resistentie Lichaamssamenstelling Bell et al., J Clin Endocrinol Metab 2007 Toepassen richtlijnen One size fits all General population Specific subpopulation Individual Maatwerk Pointers Individu versus groep Bewegen als vorm van gedrag Richten op structurele gedragsverandering Variatie