Bespreking. Je kunt je met je team hier inschrijven om je werk te bespreken op dinsdag of donderdag. tinyurl.com/b1iuwtrust

Transcriptie

1 Inleveren Zet de studentnamen en teamnaam bovenaan het document. Zet de naam van je begeleider (sa) bovenaan het document. Stuur werk op naar begeleider via en in een normaal formaat. Maak de procesbeschrijving toegankelijk Zorg dat minstens de notulen van de bijeenkomsten in de procesbeschrijving staan. Indien niet voor begin volgende week (maandag 9 uur), dan geldt dat als overschrijding van de deadline.

2 Bespreking Je kunt je met je team hier inschrijven om je werk te bespreken op dinsdag of donderdag tinyurl.com/b1iuwtrust

3 Jullie hoeven geen afkortingen te kennen

4 LANs, WANs en Protocollen Cowley H4, H5 en H6 Robbert Jan Beun

5 Adressering Wie communiceert met wie? Aandacht en routering Hoe zet je de communicatie op? Vermijden van fouten (door ruis) Hoe detecteer en herstel ik fouten? Synchronisatie van de overdracht Hebben zender en ontvanger hetzelfde ritme? De snelheid van de overdracht De invloed van beperkte bandbreedte en verwerkingstijd Beveiligen Wie mag mee communiceren en wie niet? Waar gaat het om?

6 Open Systems Interconnect (OSI) 7-Layer Reference Model Doel: standaard netwerkarchitectuur Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) Ieder van de zeven functies heeft een bepaalde netwerkfunctie Bron Bestemming 7 : Applicatie 7 : Applicatie 6 : Presentatie 6 : Presentatie Applicatio n 5 : Applicatio Sessie n 5 : Sessie 4 : Transport 4 : Transport Internet 3 : Netwerk Internet 3 : Netwerk 2 : Data Link 2 : Data Link 1 : Fysiek 1 : Fysiek

7 Fysieke representatie van enen en nullen (bijv. voltages, energiedrager, lengte van bits, ) Controlesignalen om connectie aan en uit te zetten Connectoren en pinnen Bijv. EIA/TIA-232 (or RS232-C) Spanning signaal (tussen ±15 en ±3 Volt, max. 25 volt) Fysieke laag (1)

8 Datalinklaag (2) Afhandeling van fouten van de fysieke laag Organisatie in frames ACKs en NAKs Flow control aanpassen bitrate afhankelijk van beschikbare bufferruimte in de ontvanger Bijv. High-level Data Link Control (HDLC) protocol (zie sectie 6.3)

9 Netwerklaag (3) Verantwoordelijk voor routing en packets opsplitsen van boodschap in packets toevoegen bron- en bestemmingsadres Bijv.: Internet Protocol (IP) (Zie sectie 6.1)

10 Transportlaag (4) Komt alleen voor op de hosts, niet de tussen devices Schermt bovenlagen af voor netwerk Bijv. Transport Control Protocol (TCP) (zie sectie 6.2) Vaststellen, handhaving en beëindiging van logische verbinding tussen twee hosts. Data is hersteld in oorspronkelijke volgorde Foutendetectie en correctie en flow control

11 Vaststellen, handhaving en beëindiging van sessies tussen gebruikers Inloggen en time-sharen over een netwerk Authenticatie, etc. Sessielaag (5)

12 Presentatielaag (6) Data formatteren, compressie en encryptie Presentatie van audio, video, etc.

13 Applicatielaag (7) Protocollen voor op applicatieniveau verschillende doeleinden HTTP, FTP, , nieuws, voice over IP (VoIP), remote access,

14 OSI & TCP/IP Models Compared OSI Model TCP / IP Model Applicatie Presentatie Application Applicatio Sessie n Transport Transport Netwerk Internet Internet Internet Data Link Fysiek Netwerk Toegang

15 Encapsulatie Data moet ingepakt worden voor de verzending Toevoegen van bits voor protocol informatie adressering, volgorde, synchronisatie, foutencontrole, Ook encryptie, compressie, etc. cfuflfojt xpseu fyqsft wfstmvjfse (?) Preamble Destination Address Source Address Ethernet frame Type Data + Pad Frame Check Sequence

16 identifier Encapsulatie header header trailer

17 Encapsulatie Source Destination Application Stream of data Application Stream Presentation Stream of data Presentation Stream Session Stream of data Session Stream Transport Data Data Data Transport Segment Network Network Header Data Network Datagram (Packet) Data link Frame Header Network Header Data Frame Trailer Data link Frame Physical Physical Bits Physical Network Medium

18 Vandaag Source Destination Application Stream of data Application Stream Presentation Stream of data Presentation Stream Session Stream of data Session Stream Transport Data Data Data Transport Segment Network Network Header Data Network Datagram (Packet) Data link Frame Header Network Header Data Frame Trailer Data link Frame Physical Physical Bits Physical Network Medium

19 Requirements Quality of Service Toepassing Betrouwbaarheid Vertraging Jitter Bandbreedte Hoog Laag Laag Laag Bestandsoverdracht Hoog Laag Laag Gemiddeld Webtoegang Hoog Gemiddeld Laag Gemiddeld Inloggen op afstand Audio on demand Video on demand Hoog Gemiddeld Gemiddeld Laag Laag Laag Hoog Gemiddeld Laag Laag Hoog Hoog Telefoon Laag Hoog Hoog Laag Videoconferencing Laag Hoog Hoog Hoog uit: Tanenbaum (2005)

20 Vandaag 4. Local Area Networks (LAN) 5. Wide Area Networks (WAN) 6. Netwerkprotocollen

21 Netwerktypes en afstanden Afstand Locaties 1 m Kamer 10 m Kamer 100 m Gebouw 1 km Campus 10 km Stad 100 km Land 1000 km Continent km Aarde PAN LAN MAN WAN Internet

22 Local Area Networks (LANs) Topologieën fysiek, virtueel/logisch, bus, ster, Communicatiemechanismes en rollen adressering, opzetten, beurtwisseling, synchronisatie, Fysieke eigenschappen draadloos, coax, aansluitingen, spanning, Standaarden Ethernet, PowerPlug, Quality of service snelheid, betrouwbaarheid, privacy, kosten,

23 Topologieën in LANs Fysiek en Logisch Bus Ring Mesh Tree Star

24 Eindsystemen Entiteiten Rollen Hosts, Clients, Servers, Peers Verschillen in bijv. privileges en functie Tussensystemen Hubs, switches, routers, modems Verbindingen, schakelaars en routering Star

25 Hub Tussensystemen Geeft signaal door aan alle andere computers in netwerk (broadcasting) Eigenlijk een fysieke bus OSI Layer 1 Switch Geeft signaal door aan specifiek adres Heeft geheugen Maakt virtuele LAN mogelijk (VLAN) OSI Layer 2

26 Switches Nadelen Vertraging (latency) wegens bufferen Verschillende modes Cut-through : zo snel mogelijk doorsturen als adres bekend is (geen check op fouten) Store and forward : kort opslaan en check op fouten, kan snelheid aanpassen Fragment free : alleen de eerste 64 bytes wordt gelezen en gecheckt

27 Bus Bus Zowel fysieke als logische topologie koper en/of virtuele verbindingen Communicatiemechanisme broadcastnetwerk wie mag wanneer zenden? gecentraliseerd vs. gedecentraliseerd Standaarden Ethernet Star

28 Virtuele Bus (VLAN) Virtuele groep hosts bijv. afdelingen Second Floor Switch C Werkt met switches tabellen voor groepen met adressen First Floor Switch B Router Adressering 4 byte tag Flexibel, veiliger en efficiënter Ground Floor Switch A HR VLAN Accounts VLAN Preamble Destination Address Source Address Tag Length/ Type Data Frame Check Sequence

29 Ethernet Dé netwerkstandaard voor LANs Lange historie (Hawaï, Xerox, 1973, Metcalfe & Boggs) Simpel, betrouwbaar en goedkoop Standaarden IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers IEEE 802 staat voor LAN en MAN standaarden.3 staat voor Ethernet Bitrate tot 100 Gb/s Ethernet standaarden Bitrate in megabits, BASE, type medium Vb. 100BASE-T = 100 Mb/s over niet gemultiplexed kanaal en Twisted pair

30 Ethernet Communicatiemechanisme Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection (CSMA/CD) Meerdere stations tegelijkertijd toegang (Multiple Acces) Werking (broadcasting) Host die wil gaan zenden beluistert bus (Carrier Sense) Alleen zenden indien geen activiteit Stel twee hosts willen zenden en zien tegelijkertijd geen activiteit data collisie Na collisie detectie host stuurt jamming signaal wacht een periode verstuur data opnieuw Na 16 keer, melden aan layer erboven

31 IEEE Frame 7 1 Start Preamble Frame Delimiter 6 Destination Address 6 Source Address 2 Length/ Type LLC Header + Data + Pad 4 Frame Check Sequence timing info einde timing MAC adres ontvanger MAC adres zender Layer / lengte Data > 46 bytes < 158 bytes CRC code MAC-adres iedere Ethernet card heeft een uniek MAC-adres fabrikant; unieke identifier bijv FA

32 Ethernet Ontwikkelingen Betere adressering van hub naar switches Van coax naar twisted pair en glasvezel nu ook voor logische verbindingen Verandering van topologie van fysieke bus naar logische bus Ook toegepast op WANs Steeds snellere bitrate Star Name 100 Mbps Ethernet Gigabit Ethernet Data rate 100 Mbps 1000 Mbps Mbps 10-Gb E 40-Gb E 100-Gb E Mbps Mbps

33 Ethernet in de WAN Ethernet voor WAN links 10GBASE-ER, tot 40 Km glasvezel Data en multimedia Goedkoop Branch A Ethernet Ethernet Branch C Ethernet Carrier Ethernet Network Ethernet Branch B Headquarters

34 Andere standaarden Token Ring (IEEE 802.5) - token (bitpatroon) dat circuleert - alleen toegang indien token in bezit - garandeert maximale wachttijd - duurder dan Ethernet Asynchrone Transfer Mode (ATM) - point-to-point netwerk (virtual circuit) - eigenlijk WAN technologie - gebruik voor multimedia - vaste grootte van cellen (soort frames) HomePlug Lans - data via het elektriciteitsnet

35 Storage Area Network (SAN) Koppeling tussen servers en opslagapparaten Hoge bitrate Internet Small Computer System Interface (iscsi) encapseld binnen IP-datagrammen LAN IP TCP iscsi SCSI DATA Servers SAN Tape Libraries RAID Arrays

36 Grid Computing Gedistribueerd computing Computers in samenwerkingsverband Samen krachtige supercomputer Gekoppeld voor gemeenschappelijk doel, bijv. thuisgebruikers stellen capaciteit beschikbaar voor zoeken naar buitenaards leven Kankeronderzoek, seismische analyse, economische voorspellingen, Server Cluster Processor Cycles Stolen from Users PCs Rack-mounted Server Cluster Server Server Resource Management Station Supercomputer

37 Wide Area Networks (WANs) OSI Model Afstand Locaties 1 m Kamer 10 m Kamer 100 m Gebouw 1 km Campus 10 km Stad 100 km Land 1000 km Continent km Aarde PAN LAN MAN WAN Internet Applicatie Presentatie Applicatio Sessie n Transport Netwerk Internet Data Link Fysiek

38 Wide Area Networks (WANs) Bestaat uit subnetwerken communicatiedeel van netwerk transmissielijnen en schakelelementen Point-to-point verbinding routeringsalgoritme dus geen broadcasting! Long Distance Carrier Long Distance Carrier LAN Long Distance Carrier LAN LAN

39 Grote heterogeniteit grote afstanden groot aantal devices veel verschillende types devices verschillende topologieën veel verschillende paden verschillende dataformaten verschillende fysieke verbindingen verschillende bandbreedtes verschillende betrouwbaarheid regelmatig veranderingen

40 Wide Area Networks (WANs) Topologieën fysiek, virtueel/logisch, bus, ster, Communicatiemechanismes en rollen adressering, opzetten, beurtwisseling, synchronisatie, Fysieke eigenschappen bandbreedte, multiplexing, modulatie, Standaarden TCP/IP, ISDN, Frame Relay, ADSL, HDLC, Quality of service snelheid, betrouwbaarheid, privacy, kosten,

41 Vragen Hoe kom ik met mijn computer op het internet? Welke technieken worden gebruikt om een snelle en betrouwbare verbinding op te zetten Welke criteria gelden hierbij? Modem Modem DTE DCE DCE DTE X.25 network cloud FRAD PVC FRAD Frame Relay Cloud

42 Twee types verbinding Connection oriented er wordt eerst een verbinding aangelegd alle pakketten volgen hetzelfde pad facturering en quality of service Connectionless pakketten kunnen verschillende wegen volgen robuuster met datagrammen pakketten worden verzonden met adres Telefoonnetwerk Arpanet

43 Public Switched Telephone Network (PSTN) Openbare telefoonnetwerk Connection oriented Oorspronkelijk ontworpen voor spraak Groot verschil in snelheid Omzetting via modem Dikwijls internationaal digitaal, lokaal analoog modem Modem Telephone line Modem

44 Entiteiten Data terminal equipment (DTE) router, computer, Data circuit terminating equipment (DCE) verbindt router met LAN-netwerk (de serviceprovider) bijv. modem router modem Modem Modem DTE DCE DCE DTE X.25 network cloud modem

45 Routers Schakelelementen in het netwerk Bepaling optimaal pad Firewall, etc. Config-file voor dataflow Config file interface Ethernet0/0 ip address /24 no shutdown interface Serial0/0/0 ip address /24 no shutdown router rip network network Serial Interface Ethernet Interface

46

47 Routing tabel voor Router A Bestemming Link Alternatieve Link Alternatieve Link A B C D E A Link 1 Link 4 B Link 2 Link 6 C Link 3 D Link 5 E

48 X.25 technologie Eerste openbare gegevensnetwerk (jaren 70 vorige eeuw) Connection oriented (virtueel) Toepassing voornamelijk wide area LANs (kantoren van bedrijven) Analoge techniek onbetrouwbaarder Veel foutencontrole (op basis van link-by-link traag) Eerst werd andere computer opgebeld toekenning verbindingsnummer dat werd gebruikt in gegevensoverdrachtpaketten Modem Modem DTE DCE DCE DTE X.25 network cloud

49 Frame Relay Gebaseerd op X.25 technologie, maar digitale techniek Data wordt eerst opgebroken in frames voor verzending Fouten op hogere lagen afgehandeld (dus niet link-by-link) Contracten op basis van bitrate en niet verbindingstijd Onder meer data link connectie identifier (DLCI) dat het virtuele circuit (het adres) aangeeft van het frame FRAD PVC FRAD Frame Relay Cloud

50 Integrated Services Digital Network (ISDN) Data en spraak over telefoonnetwerk (digitaal) Biedt daarom verschillende services (integrated services) Multiplexing Basic Rate Interface (BRI) Tegelijk bellen en internetten 2 kanalen: B:spraak of data (2x64Kb/s) en D: signalen (16Kb/s) Primary Rate interface (PRI) Tot 30 kanalen (30B+64KbD) (max. 2Mb/s) ISDN Exchange Trunk Exchange ISDN Exchange ISDN Router ISDN Telephone ISDN Router ISDN Telephone Ethernet Ethernet

51 Overige standaarden Leased line permanente verbinding weinig vertraging, altijd beschikbaar, duur, tot 140Mb/s Digital Subscriber Line (DSL) Kabel breedband via telefoonlijn (50Mb/s) multiplexing upload en download verschillen (A)DSL data via kabeltv (Ziggo: 200Mb/s) tamelijk onbetrouwbaar Cable Modem LAN Customer Premises Computer Cable Modem Router Telephone System Coaxial Cable Cable Modem ADSL Modem Coaxial Cable Coaxial Cable Splitter Analogue Telephone Multiplexer Local Exchange DSLAM Fibre Optic Cable CSU/DSU Internet Analogue Telephone Network Leased Line Cable Company Head- End

52 Toegang op afstand Remote node Computer op afstand maakt deel uit van de LAN Dus op afstand werken alsof het een locale computer is Remote control Alleen de controle van de PC in de LAN (muisclicks, toetsenbord), scherm veranderingen worden teruggestuurd. De remote computer doet de processing. Via WEB browser Werken via Internet en gebruik maken van webtechnologie Meestal via VPN (veiliger door encryptie, zie H8) Cloud computing gebruik wat je nodig hebt verlies van controle en betrouwbaarheid

53 Netwerkprotocollen (H6)

54

55 Het Internet H J C D A B Hiërarchische structuur

56 De reis van een datagram Internet is koppeling van verschillende netwerken Datagram worden voortdurend omgezet in geschikt frame voor ander netwerk Bijv. verschillen in max. datalengte (MTU) Ethernet 1500 bytes 16 Mb/s Token Ring: bytes Internet: 576 bytes fragmentatie en reassemble Source Network A Router A Network B Router B Network C Destination Header A Header B Header C IP Datagram IP Datagram IP Datagram IP Datagram IP Datagram IP Datagram IP Datagram Source Fragmentation here Fragmentation here WAN Destination IP datagram fragments reassembled here. Token Ring Ethernet Ethernet

57 Grote heterogeniteit grote afstanden groot aantal devices veel verschillende types devices verschillende topologieën veel verschillende paden verschillende dataformaten verschillende fysieke verbindingen verschillende bandbreedtes verschillende betrouwbaarheid regelmatig veranderingen

58 Zorg dat het werkt Houdt het simpel Maak heldere keuzes Ontwerprequirements Maak zo veel mogelijk gebruik van modules (lagen) Denk na over schaalbaarheid Anticipeer op heterogeniteit Voorkom statische opties en parameters Het hoeft niet perfect te zijn Streng bij verzenden, tolerant bij ontvangen Balans kosten en performance

59 IP Het Internet en Transportprotocol (TCP/IP) afleveren van packets aan bestemming routing (kent topologie subnetwerk) OSI Layer 3 IPv4 en IPv6 logisch i.p.v. fysiek TCP verantwoordelijk voor betrouwbare en accurate dataverzending OSI Layer 4 volgordenummers en ACKs

60 IP-adressen Een host heeft één link met het netwerk Een router heeft tenminste twee links (in en uit) De overgang tussen router/host met netwerk noemt men de interface IP eist dat elke interface een uniek adres heeft De router die het netwerk verbindt kent de interne adressen! LAN A Network Router Internet LAN B Network

61 Ethernet: MAC adres IP-adressen bedrijf en identifier: bijv FA bits (in principe > 10 apparaten) vlak (dus geen hiërarchie) IP-adres netwerkdeel en hostdeel: bijv bit binair getal (in principe > 4 miljard adressen) hiërarchisch: adresklasses Class A Class B Network Host Host Host 8 24 bits Network Network Host Host 16 bits 16 bits Class C Network Network 24 bits Network Host 8

62 Toekenning van IP Adressen Naast MAC adres ook IP adres Statische toekenning administrator kleine netwerken Dynamische toekenning bijv. Dynamic host configuration protocol (DHCP) DHCP client PCs request IP addresses DHCP server listens for requests & assigns IP addresses DHCP Server IP Address Database DHCP Client PC DHCP Client PC DHCP Client PC DHCP Client PC

63 arp -a Vertaling van de adressen Address Resolution Protocol (ARP) Iedere computer kent zijn eigen IP en MAC adres Bijhouden van ARP-tabel Opbouwen tabel Eerst eigen Ethernet segment bekijken ARP request Opslaan in RAM Internet Address Physical Address e0-7d-87-c5-c b-f1-c6-7e fa Mijn IP-adres is Mijn hardware adres is 00-e0-7d-87-c5-c7 Wie heeft adres ? Mijn IP-adres is Mijn hardware adres is 01-ff-6e-a4-c5-7c ARP Request Packet

64 Het tekort aan IP-adressen Ieder device moet unieke identifier hebben Veel verspilling van adressen Voorlopige oplossingen Privé IP adres (binnen subnetwerken) Network Address Translation (NAT): van intern naar extern adres Subnetting Internet NAT Router This address can be seen on the Internet NAT Class First Address Last Address A B C Prive IP adres

65 Subnetting Hiërarchische opsplitsing in subnetten met IP die verbonden zijn door routers Functie: Koppeling van verschillende datalinkprotocollen (bijv. Ethernet en Token ring) Beveiliging (hosts op ander subnet alleen via router bereikbaar) Bandbreedte: In Ethernet broadcasting geeft veel dataverkeer (Routers minimaliseren nu dataverkeer en sturen niet meer naar ieder device de data, maar naar een subnet)

66 Subnetting Als een router een datagram ontvangt bepaalt hij tot welk netwerk het behoort M.b.v. subnetmasker wordt bepaald welk gedeelte host en welk gedeelte netwerk is van een IP-adres Dit gebeurt m.b.v. subnetmasker Een subnetmasker heeft gelijk aantal bits als IP-adres Subnetmasker en IP adres worden met elkaar vermenigvuldigd (logische AND) Router kent nu IP netwerk Er zijn subnetmasks voor de drie klasses IP-adressen

67 Bewerking op enen en nullen (tweetallig/binair stelsel) OR, XOR, AND, NAND, optellen, vermenigvuldigen, aftrekken, delen zie ook Wikipedia Binair Hier AND (binair vermenigvuldigen): 0 AND 0 = 0 0 x 0 = 0 0 AND 1 = 0 0 x 1 = 0 1 AND 0 = 0 1 x 0 = 0 1 AND 1 = 1 1 x 1 = 1

68 Subnet masking Address: Subnet Mask C: ( ) Result: Class C Network: Subnet Mask Class Subnet Mask A (/8) B (/16) C (/24) Network Host Number

69 Variable-Length Subnet Masking en CIDR hoeft niet

70 IPv6 Addressing Volgende generatie IP-adressen 128-bit adressering i.p.v. 32-bit adressering = 3.4 x Iedereen heeft een miljoen adressen ter beschikking Geen trucs meer voor adressering zoals NATs, submasking, Geen adresklasses meer Onderscheid prefix (netwerk) en suffix (host) variabel Hexadecimale notatie met dubbele punt (colon hex) 0ADC:8564:FFFF:0000:0000:1380:8E01:FFFF Zie verder Cowley en Appendix A

71 Van IPv4 naar IPv6 twee manieren Dual stacking: beide protocollen werken tegelijkertijd IPv4/IPv6 IPv4/IPv6 IPv4/IPv6 Router = IPv6 Packet IPv4/IPv6 Router Tunneling: encapsulate IPv6 in IPv4 gedoe, probeer te vermijden = IPv4 Packet IPv4 Router IPv4 Router IPv4 IPv6 Packets Encapsulated in IPv4 Packets IPv4 = IPv6 Packet = IPv4 Packet IPv6 IPv6 Tunnelling Router Tunnelling Router

72 Transmission Control Protocol (TCP) Verantwoordelijk voor betrouwbare en accurate dataverzending Contact tussen machines maken, onderhouden en afbreken Flow control (zender en ontvanger in sync) Datasegmentatie OSI Layer 4 (transport) bovenop IP Volgorde nummers en ACKs

73 Vaststellen van verbinding Three-Way Handshake Host X Send SYN (seq = a) Receive SYN (seq = b, ack = a + 1) Host Y Receive SYN (seq = a) Send SYN, ACK (seq = b, ack = a + 1) Send ACK (ack = b + 1) Receive ACK (ack = b + 1)

74 Opheffen van verbinding Four-way Teardown Host X Host Y Send Close ACK FIN = Yes Close Close ACK FIN = Yes Close Timer Release state information

75 Windowing Sender Receiver Send Byte1 Receive Byte 1 Send ACK 2 Receive ACK 2 Send Byte2 Receive Byte 2 Send ACK 3 Receive ACK 3

76 TCP Sliding Window Window dynamisch Afhankelijk van buffergrootte Advertising window Send bytes Send bytes Send bytes Receive ACK for 100 bytes Receive ACK for 200 bytes Receive ACK for 250 bytes Sender Receiver Advertise window size 250 bytes ACK up to 100 bytes; window size =150 bytes ACK up to 200 bytes; window size = 50 bytes ACK up to 250 bytes; window size = 0 bytes Application deals with 200 bytes ACK up to 250 bytes; window size = 200 bytes Send bytes Send bytes ACK up to 350 bytes; window size = 100 bytes ACK up to 450 bytes; window size = 0 bytes Receive ACK for 350 bytes Receive ACK for 450 bytes Application deals with 100 bytes ACK up to 450 bytes; window size = 100 bytes Receive ACK for 450 bytes

77 Routing Protocols Automatisch vaststellen van routing tabellen Routing Information Protocol (RIP), Open Shortest Path first (OSPF) Routers leren over routes converging: routers hebben dezelfde kennis over routes Distance vector hop count om afstand te meten tussen netwerk devices voortdurend verzending van routing tables Link state iedere router heeft een schema van de topologie Link State Advertisements (LSAs) alleen bij veranderingen toepassing van shortest path first (SPF) algoritme

78 Hops A B Hop Hop D Hop C E

79 Exchange of Routing Tables X Z Y

80