de wereld van de architect architectuur.nl
|
|
- Ferdinand Bogaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 de wereld van de architect architectuur.nl 4/15 DIERENTUINEN + POP-UPS VAN LA BOLLEUR + IDEEËN VOOR DE KOEPEL + JAN DE JONG + BUITENCENTRUM DE KEMPHAAN + INTERVIEW TEMP.ARCHITECTURE + DE MAKROON + WINKELPAND STEENWEG UTRECHT + VAN BINNENUIT ONTWERPEN + SALONE STUDIO 1:1
2 Soms zijn er gewoon te veel gebouwen. Om de boel leefbaar te houden, moet je dat kapitaal vernietigen. Tom Bergevoet en Maarten van Tuijl van temp.architecture.urbanism
3 interview Sloop is de nieuwe ontwerpopgave Kies voor verschillende snelheden door elkaar Wat Maarten van Tuijl en Tom Bergevoet van temp.architecture.urbanism uit Amsterdam bindt, is dat ze tijd centraal stellen in hun blik op de werkelijkheid en manier van ontwerpen. Denken in tijdelijkheid is voor hen trapsgewijs ontwikkelen en transformeren. Dat gaat per definitie over tijd. Dit spreekt voor beide heren vanzelf, maar ze ontdekten dat hun manier van werken in Nederland en Europa, helemaal niet vanzelfsprekend is. Bergevoet en Van Tuijl zijn de twaalfde kandidaat in de interviewestafette. In de vorige editie werden ze uitgenodigd door Frits van Dongen. 29
4 In de publicatie H-team & Nationaal Programma Herbestemming staat dat Rudy Stroink, net als Maarten van Tuijl lid van het H-team, de zin muntte: De gebouwen van de toekomst staan er al. Maarten van Tuijl en Tom Bergevoet van temp.architecture.urbanism uit Amsterdam, vinden dat beslist geen uitspraak om depressief van te worden. Sterker nog: volgens beide architecten is een bestaand gebouw geschikt maken voor nieuw gebruik een creatieve uitdaging bij uitstek. Groter zelfs dan op een tabula rasa een nieuw gebouw maken. Domweg omdat je zaken met elkaar moet verenigen die onverenigbaar lijken. Ze hebben bewust niet voor een ver buitenlands avontuur gekozen, maar willen binnen de gegeven context van Europa een bijdrage leveren aan de transformatie van de bestaande voorraad. En saai is dat beslist niet. Architectuur die de dialoog aangaat met wat er al is, daar hoort een ander idioom bij. Nieuwe betekenis toevoegen aan wat er al is, dat is hun missie. Maarten en Tom willen de grenzen van het vak zo breed mogelijk oprekken. Dat begint al met het pand waar ze sinds 2014 kantoor houden. Een leegstaand voormalig stadsdeelkantoor Amsterdam-West. Ze benaderden de eigenaar. Als rasechte ondernemers ontwikkelden ze een plan en wisten de eigenaar ervan te overtuigen het pand geschikt te maken voor kleinere huurders. Niet echt een hemelbestormend idee, maar voor de eigenaar was het een forse stap in omdenken. Ze vinden zichzelf vooral veelzijdig. Als bureau doen ze traditionele projecten, woningen van particulieren, het Reddingsmuseum in Den Helder, maar ook onderzoek. Daarnaast publiceren ze (hun boek de Flexibele Stad werd verkozen tot een van de beste architectuurboeken van 2013, red.) en nemen deel aan een Europees programma waarin ze bestuderen hoe tijdelijkheid een rol kan spelen bij transformatie. Wat al hun activiteiten bindt, is dat ze het fenomeen tijd centraal stellen in hun blik op de werkelijkheid en manier van ontwerpen. Denken in tijdelijkheid is voor hen trapsgewijs ontwikkelen. Transformeren gaat toch per definitie over tijd? TB: Dat is voor ons vanzelfsprekend, maar we ontdekten dat onze manier van werken in Nederland en zelfs in Europa, helemaal niet zo voor de hand liggend is. MvT: De meeste gebouwen zijn vreemd genoeg vanuit een soort gewoonte ontworpen voor de eeuwigheid. Statistisch gezien zijn ze helemaal niet bedoeld om te veranderen. Zelfs de wetgeving ondanks recente aanpassingen maakt het razend moeilijk om van iets bestaands iets anders te maken. En als je dan kijkt naar hoe ingewikkeld het is een bestemmingsplan te veranderen, dan moeten we als samenleving nog heel veel leren. Het is onze overtuiging dat tijd integreren in je ontwerpoplossingen, leidt tot een duurzamer wereld. Voor veel mensen die met ruimtelijke ontwikkeling bezig zijn, is een project klaar op het moment van oplevering. In werkelijkheid begint het leven van een gebouw of gebied dan pas. Dus hoe beter je anticipeert op tijd en aanpasbaarheid in een ontwikkelingstraject, hoe beter het resultaat. Dat zijn voor ons heel wezenlijke zaken om in de ontwerpfase al mee te nemen. En dan kan je redeneren dat dat logisch is, maar dat is beslist nog niet zo. ArchitectuurNL Tekst Peter de Winter Fotografie Martin Wengelaar Temp.architecture.urbanism is een bureau voor architectuur, stedenbouw en onderzoek, opgericht in 2011 door Maarten van Tuijl (l) en Tom Bergevoet (r). De naam van het bureau verwijst naar het begrip tijd, een cruciale factor in hun werk. Maarten van Tuijl (1972) werkte na zijn studie Advanced Architectural Design op de Columbia University in New York onder andere bij Rafael Vinoly en UN Studio, en richtte in 2002 het multidisciplinaire ontwerpbureau na-ma architecture op. Na zijn studie Architectuur op de TU Delft werkte Tom Bergevoet (1972) een tijd in Japan onder andere voor SANAA, OMA, Koen van Velsen en Herman Hertzberger. In 2003 startte hij zijn eigen bureau Tom Bergevoet Architecture. Naast hun eigen bureaus zijn Maarten en Tom partners in temp. architecture.urbanism. Beide zijn ook actief als publicist, onderzoeker en docent. 30
5 Hoe integreer je tijd in je ontwerpen? TB: Wat je ontwerpt kan je indelen in verschillende snelheden. De grootste snelheid hebben projecten die per definitie tijdelijk zijn. Denk aan een tent of caravan. De meest trage gebouwen zijn monumentale gebouwen zoals kathedralen die door hun vorm en materiaalgebruik voor de eeuwigheid gebouwd zijn. Je kunt zeggen dat de gebouwen die we de afgelopen decennia bouwden, een nogal ongelukkige snelheid hebben. Ze hebben een levensduur van pakweg veertig jaar, de tijd waarin een woning wordt afgeschreven. Dat is te lang om één gebruiker te dienen, maar te kort om echt te investeren in duurzaamheid. Een stad de juiste betekenis, lading en identiteit geven lukt alleen als je tijd in het ontwerp integreert. Bij verschillende gebouwen horen verschillende snelheden. Een grachtenpand een zogenaamd traag gebouw is veranderbaar: van woning naar advocatenkantoor, naar architectenbureau en weer naar woning. Bovendien staat zo n pand in een organisch gegroeid stedelijk weefsel dat van nature bestaat uit meerdere snelheden die door elkaar heen lopen. Woonwijken met rijtjeshuizen missen die dynamiek. De snelheid van veertig jaar komt rechtstreeks uit de Excelsheets van ontwikkelaars en dat maakt de meeste uitbreidingswijken tot armoedige delen van een stad. Als je naar de verschillende snelheden kijkt als naar de toetsen van een piano, dan zou je ze bij de ontwikkeling van een gebied allemaal willen aanraken. Dan krijg een levendige muziek in plaats van een eentonige deun. Wat moet je dan anders doen? MvT: Woonwijken durven ontwikkelen voor minder dan veertig jaar en vanaf het begin voor verschillende snelheden door elkaar kiezen. Nu zijn er in Amsterdam veel studentenwoningen en hotels nodig kijk naar de transformaties op dat vlak maar dat is een piek van dit moment. Als je naar de demografische ontwikkelingen kijkt, gaat die behoefte beslist veranderen. Wat nu nodig is, kan over twintig jaar leegstaan en daarmee willen we de komende generaties niet opzadelen. Nieuwe bestemmingen zoeken voor wat er staat is sowieso duurzaam, maar goed nadenken over wat je eraan toevoegt en of je dat later bijvoorbeeld probleemloos kunt slopen doordat het uit herbruikbare componenten bestaat, is net zo goed een aspect van duurzaamheid. Ontwikkelen is niet alleen reageren op de huidige vraag, maar gebouwen, wijken en gebieden creëren die flexibel kunnen reageren op veranderende behoeftes van de samenleving. Pas als dat lukt, ben je echt duurzaam bezig. TB: Waar wij ook een pleidooi voor willen houden, is sloop. Dat is de nieuwe ontwerpopgave. Soms is er gewoon te veel ruimte in de vorm van gebouwen. Om de boel leefbaar te houden, moet je dat kapitaal vernietigen. Dat klinkt paradoxaal, maar zo is het denk ik wel. We moeten slimme oplossingen bedenken voor die opgave. Wat is jullie eerste beleidsdaad als jullie het mogen bepalen in Den Haag? MvT: Ons beleid gaat maximaal inzetten op het stapsgewijs ontwikkelen van leegstaande gebouwen. Daarbij denk ik op de eerste plaats aan het Rijk en de gemeentes als opdrachtgever. Het Rijk heeft een enorm vastgoedbezit dat in de komende jaren wordt afgestoten. Vooralsnog gaat dat bezit naar de hoogste bieder, terwijl datzelfde Rijk steeds minder geld heeft om te investeren in maatschappelijke voorzieningen. Het is dus niet meer dan rechtvaardig als je die gebouwen voor minder geld wegzet bij initiatiefnemers die een maatschappelijk relevante functie aan een gebouw willen geven. Ons beleid gaat dus niet over financieel gewin op korte termijn. Wij gaan criteria opstellen en mogelijkheden creëren die voorrang geven aan transformatie-ideeën die het beste aansluiten op de behoeftes van mensen en een locatie. Dan stimuleer je als overheid waardecreatie en creëer je maatschappelijk rendement. Dat is op termijn veel lucratiever voor de schatkist dan het geld van de hoogste bieder. En wat doen we met de overtollige gebouwen? TB: Op de eerste plaats een sloopfonds in het leven roepen. De sloopopgave is namelijk enorm en de overheid kan daar een voortrekkersrol in nemen. Overigens kan je beter geen sloopkaart van Nederland maken. Nu bepalen welke gebieden en gebouwen over vijftig jaar geen waarde meer hebben, is zinloos. De kans dat je mis zit is groot. Wij doen ontzettend ons best door te zoeken naar instrumenten en manieren om ruimte op allerlei schaalniveaus flexibeler te maken. Dat geldt voor de bestaande situatie, maar zeker ook voor nieuwbouw. En we zullen wel moeten. Wat je namelijk ziet, is dat de ruimtebehoefte op veel plekken steeds wispelturiger en moeilijker te voorspellen wordt. We moeten dus toe naar een bouwcultuur die beter met onvoorspelbaarheid kan omgaan. MvT: Daarvoor moet je ook snel kunnen schakelen. We zijn een klein, flexibel bureau met een goed netwerk voor creatieve input. En juist dat maakt dat we soepel kunnen inspelen op de transitieopgave in de stad. Beter althans dan grote partijen. We kunnen ook relatief makkelijk buiten de geijkte paden van architectuur treden. Maar dat hoort voor architecten toch vanzelfsprekend te zijn? TB: Overal in het land staan kantoorwijken leeg omdat gespeculeerd werd op een groeiende behoefte aan kantoorruimtes. In dat spoor zaten zowat alle beleggingsfondsen om hun rendement te halen. Er werd dus gebouwd voor een behoefte die niet bestond en daar is het land zowat aan failliet gegaan. Daarom is onze generatie zo overtuigd geraakt van maatwerk en luisteren naar de behoefte van gebruikers. MvT: Wat ik van jonge collega s hoor, is dat we echt tot een andere generatie behoren dan de star architects die grote opdrachten deden ten koste van de gebruiker. Ze wilden een fantastisch kunstwerk neerzetten waarvan het gebruik niet altijd voorop stond. Of wij geen sterallures hebben? Best wel, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het bijna niet meer kan. Bij grote aanbestedingen zijn jonge bureaus bij voorbaat kansloos. En het heeft ook met persoonlijkheid te maken. De een is wat meer dienend, de ander wat meer op de voorgrond. TB: Maar we zijn wel degelijk artiesten. We proberen oorspronkelijke gebouwen te ontwerpen, alleen vergeten we niet de behoeftes van de gebruiker of van de plek als uitgangspunt te nemen voor een werkplek of woning. We luisteren dus goed en vertalen dat in een mooi ontwerp. We laten ons in onze artistieke uitingen dus inspireren door de wensen van gebruikers. Dat geeft, denk ik, onze generatie de meeste voldoening. Tot slot. Wie van de oude generatie ga ik interviewen en wat willen jullie dat ik ga vragen? MvT: Hein de Haan, pionier waar het gaat om collectief particulier ontwikkelen. Hij heeft heel veel betekend voor de sociale woningbouw. Ga met hem maar het gesprek aan over hoe woningbouwverenigingen hun erfgoed en gedachtegoed hebben verkwanseld. 31 ArchitectuurNL
Verbouwing van een herenhuis in Amsterdam-Zuid
Verbouwing van een herenhuis in Amsterdam-Zuid Foeliestraat 16 1011 TM Amsterdam Tel +31 (0)20 4230303 Fax +31 (0)20 4230404 E-mail info@morikokira.nl Internet www.morikokira.nl Verbouwing herenhuis in
Nadere informatieJAARGANG 21 NUMMER 2 MAART 2014 MAGAZINE. Thema Tijdelijke toekomst
JAARGANG 21 NUMMER 2 MAART 2014 MAGAZINE Thema Tijdelijke toekomst Sharing economy verovert vastgoed Interview met Bianca Seekles Nieuwe leaseaccounting: klaar voor de toekomst? Inhoud 6 4 Lectori Salutem
Nadere informatieECONOMISCHE STIMULANS
DE ZZP ER CENTRAAL Arnhem is een ondernemende stad. Met name het aantal ZZP ers is de afgelopen jaren spectaculair toegenomen. Bij elkaar opgeteld zijn het meer mensen dan het grootste bedrijf in Arnhem
Nadere informatieDe samenwerkende stad tussen strategische allianties en actief burgerschap. Frans Soeterbroek De Ruimtemaker Amersfoort 29 oktober 2018
De samenwerkende stad tussen strategische allianties en actief burgerschap Frans Soeterbroek De Ruimtemaker Amersfoort 29 oktober 2018 Focus voor vanochtend: hoe verhoudt het werk van lokale initiatiefnemers
Nadere informatieDE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES
DE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES Arnhem heeft een krachtig en duurzaam imago; een groene stad met een sterk ontwikkeld creatief en cultureel klimaat. Met de Melkfabriek voegen wij een uitgesproken
Nadere informatieCultureel opdrachtgeverschap
Cultureel opdrachtgeverschap De uitdaging aan de corporaties van Futura Tilburg 1 oktober 2009 1 Meerdere kanten van de tafel Architect HJ Snijder De Nijl Bewoner Met verbouwervaring Consultant BVR Overheid
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieWonen boven winkels 120% 100% 80% 60% Verdiepingen. Leeg 40% 20% Verdiepingen. boven winkels
120% 100% 80% 60% 40% Verdiepingen Leeg 20% 0% Verdiepingen boven winkels Beleid(oud) Beleid (nieuw) Vraag Toelichting op de presentatie Presentatie Wonen boven winkels 1. Introductie. Ik ben...harry...beleidsmedewerker
Nadere informatieArchitect nieuw te bouwen MFC Klarendal bekend!
Architect nieuw te bouwen MFC Klarendal bekend! Architectenbureau De Zwarte Hond gaat MFC Klarendal ontwerpen. Wat er aan vooraf ging Zoals al in een vorige wijkkrant heeft gestaan wordt het MFC Klarendal
Nadere informatieLOCATIE OPTIES IN UTRECHT. www.metelkaar.com
LOCATIE OPTIES IN UTRECHT www.metelkaar.com INLEIDING Waar zouden jullie met elkaar aan de slag willen gaan, maar vooral: waar zouden jullie met elkaar willen wonen? Een belangrijke stap in het waarmaken
Nadere informatieWIE SAMENWERKT, EXCELLEERT
WIE SAMENWERKT, EXCELLEERT Iedereen werkt samen: met collega s in de organisatie en met externe partijen. In projectteams, met leidinggevenden en met medewerkers om leiding aan te geven. Ook privé werk
Nadere informatieKENNISMAKING ZIJDEKWARTIER IN 15 PROJECTEN
KENNISMAKING ZIJDEKWARTIER IN 15 PROJECTEN 20180430 PARTICIPATIE EN DEBAT We zijn als architect graag de spin in het web. We zijn vaak niet alleen adviseur, maar ook projectleider en begeleiden een project
Nadere informatieBIJ. Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien...
4 PIJLERS PRAKTIJK ACHTERGROND WIE ZIJN WIJ Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien... TOON geeft leegstaande
Nadere informatieWIE GESCHIEDENIS WIL SCHRIJVEN, MOET DE TOEKOMST CREËREN. DE TOEKOMST START MORGEN, CREËREN VANDAAG.
DESIGN TO OPERATE WIE GESCHIEDENIS WIL SCHRIJVEN, MOET DE TOEKOMST CREËREN. 2 3 Serge Lefevere Johan Cogge Albaan Tas Jan De Vloed DE TOEKOMST START MORGEN, CREËREN VANDAAG. PUBLIC BUILDINGS REDEFINED
Nadere informatieLevensvragen tevoorschijn luisteren
Levensvragen tevoorschijn luisteren Westervoort Wout Huizing 10 oktober 2014 Pietje, patje, poe Opdracht : Wat zijn levensvragen? Van wie zijn levensvragen? Hoe signaleer je een levensvraag? Wat doe je
Nadere informatieREVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden
REVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden Kader Sinds de crisis van 2008 tot 2016 is er veel veranderd in de vraag naar bedrijfshuisvesting. Met name de kantorenmarkt en
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieRUIMTE VOOR CREATIEF UTRECHT IN OVERVECHT
RUIMTE in Overvecht VOOR CREATIEF UTRECHT IN OVERVECHT Op de voormalige NPD-strook, naast Winkelcentrum Overvecht, realiseert gebieds- en vastgoedontwikkelaar AM in samenwerking met Sophies Kunstprojecten
Nadere informatieDE WERELD VAN DE ARCHITECT ARCHITECTUUR.NL 6/16
DE WERELD VAN DE ARCHITECT ARCHITECTUUR.NL ARCHITECTUURNL 6/16 6/16 SANITAIR DESIGN + SHREM MUSEUM + TRANSFORMATIE PHILIPS LIGHTING + VILLA CG POWERHOUSE COMPANY + THUIS BIJ LIONG LIE + ISAAC MONTÉ + INTERVIEW
Nadere informatieomgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren
Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie
Nadere informatieOmdat bouwen teamwork is
Omdat bouwen teamwork is Nijhuis Bouw Innovatie en duurzaamheid komen bij Nijhuis samen. Wij bouwen niet alleen huizen, ook leefbare wijken en gebieden waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Ontwikkelen
Nadere informatieBouw zelf je eigen droomhuis. Woonstad Rotterdam maakt het mogelijk in het Oude Westen
Bouw zelf je eigen droomhuis Woonstad Rotterdam maakt het mogelijk in het Oude Westen Inhoud 1. Inleiding 2. Van droom naar werkelijkheid: collectief particulier opdrachtgeverschap 3. Je eigen droomhuis
Nadere informatieCOMMUNICEREN VANUIT JE KERN
COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie
Nadere informatieTitel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)
ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Invulinstructie: Dit formulier is bedoeld voor afstudeeropdrachten die in een periode van gemiddeld 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kortere klussen komt
Nadere informatieSamen vormgeven aan de toekomst
Policy Design Studio Samen vormgeven aan de toekomst Sinds het voorjaar van 2015 brengen wij de Policy Design Studio in praktijk. Een kansgerichte manier om de toekomst tegemoet te treden. Wij raken steeds
Nadere informatieCongres 2013 Nieuw elan
Congres 2013 Nieuw elan Workshop Creëren van financiële betrokkenheid bij transformaties Eric Thelen, Ron Karssing Remco Jutstra Gemeente Amsterdam 14 november 2013 Creëren van financiële betrokkenheid
Nadere informatieWAT GAAN WE DOEN? HART VOOR HOUTEN 21-3-2013
Hart voor Houten Bijna vijftig jaar geleden begonnen de voorlopers van Viveste aan een enorme uitdaging: rond het oude dorpshart van Houten woningen bouwen voor tienduizenden mensen. Dat lukte. Dankzij
Nadere informatieH.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI
H.A.N.G. PLEKKEN Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI Binnenkort ga je met je klas op bezoek bij het Nederlands Architectuur instituut (NAi). Daar zal je het programma H.A.N.G. plekken volgen.
Nadere informatieDe laatste wens van Maarten Ouwehand
De laatste wens van Maarten Ouwehand Een verhalend ontwerp voor CKV waarin leerlingen op school een museum ontwerpen, inrichten en openen. Gemaakt voor en door: Andreas College Katwijk en Bureau voor Educatief
Nadere informatieDe Veilige Veste. Architectuur Transformatie van kantoorgebouwen 115 AWM 50. 1 kamer 2 gemeenschappelijke ruimte 3 trappenhuis 4 patio
114 AWM 50 Van kantoor naar... Kinderdagverblijf, hotel, school, zorgvoorziening, studentenwoningen of reguliere woningen. In leegstaande kantoorgebouwen zijn allerlei andere programma s onder te brengen.
Nadere informatieT W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f
1 Tijdens de lessen over de Tweede Wereldoorlog heb je geleerd over Anne Frank. Een joods meisje dat met haar familie ondergedoken zat in het Achterhuis op de Prinsengracht in Amsterdam. Anne hield een
Nadere informatieEvoluon 4 februari 2014
Evoluon 4 februari 2014 wie? René Kerkwijk, kwartiermaker WIJeindhoven storytelling casus overlast kleine casus boos! politieke besluitvorming Twee werelden (2009) Eindhoven de sociaalste (2012) nagenoeg
Nadere informatieGangmakers voor Bussum!
Met de fusie tussen Bussum, Naarden en Muiden in het vizier en de op handen zijnde Raadsverkiezingen in maart 2014 geeft de Bussumse Ondernemers Vereniging (BOV) met dit pamflet haar visie op de economische
Nadere informatieLeegstand vraagt om rigoureuze aanpak
Leegstand vraagt om rigoureuze aanpak Het fenomeen Leegstand van ongekende omvang Landelijk 15% en groeiend Van de ruim 15.000 kantoren in Nederland staan er bijna 900 volledig en 1.900 gedeeltelijk leeg.
Nadere informatieSTUDIO HELDERGROEN HAARLEM
STUDIO HELDERGROEN HAARLEM titel opdrachtgever ontwerpteam programma oplevering Studio Heldergroen Droste silo Haarlem Heldergroen Eerlijke Communicatie Zecc Architecten, Heldergroen, Vrolijk Multifunctionele
Nadere informatieThe Sustainable Suitcase. The Sustainable Suitcase is een handige koffer voor erfgoedinstellingen die met duurzaamheid actief aan de slag willen
The Sustainable Suitcase The Sustainable Suitcase is een handige koffer voor erfgoedinstellingen die met duurzaamheid actief aan de slag willen December 2011 The Sustainable Suitcase is een handige koffer
Nadere informatieHERBESTEMMINGSINFORMATIE PROFESSIONALS
HERBESTEMMINGSINFORMATIE PROFESSIONALS www.herbestemmingnoord.nl Kenniscentrum Herbestemming Noord Het doel van Kenniscentrum Herbestemming Noord is een duurzame herbestemming tot stand te brengen met
Nadere informatieDe bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,
De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieRendement PV panelen voor de particulier. Biomimetica in een ontwerp. Schetsontwerp woning vrije kavel Den Haag 07/03/2014
Rendement PV panelen voor de particulier 07/03/2014 Naast dat ik beroepshalve pleit voor het verduurzamen van je woonomgeving ben ik daar privé ook mee bezig. Het is inmiddels één jaar geleden dat wij
Nadere informatiecreatieve oplossing voor tijdelijke leegstand
creatieve oplossing voor tijdelijke leegstand Korte Voorhout 20 Postbus 216, 2501 ce Den Haag 070 785 4903 06 430 54 372 info@annavastgoedencultuur.nl Heeft u een leegstaand pand waarvoor u nog geen bestemming
Nadere informatieProgramma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018
Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 2 Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 pakjeruimte.nl zelfbouw@rotterdam.nl facebook.com/zb010 pinterest.com/pakjeruimte Programma zelfbouw rotterdam 2015-2018
Nadere informatieAandachtspunten bij onderzoek naar herbestemming
Aandachtspunten bij onderzoek naar herbestemming INITIATIEFNEMERS DIE EEN WAARDEVOL OUD GEBOUW EEN NIEUWE FUNCTIE WILLEN GEVEN, LATEN DE MOGELIJKHEDEN DAARTOE VAAK EERST ONDERZOEKEN. DAT STIMULEERT HET
Nadere informatieKETELHUIS TU EINDHOVEN NU ONDERKOMEN TOPINSTITUUT
KETELHUIS TU EINDHOVEN NU ONDERKOMEN TOPINSTITUUT Architectenbureau diederendirrix veranderde een voormalig ketelhuis in kantoren met royaal binnenstromend daglicht. De grootse en inspirerende herbestemming
Nadere informatie25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen
152 152 25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 153 Interview Mantijn van Leeuwen Voor de meeste mensen ben jij nog een onbekende, zeker gerelateerd aan het NIBE. Vertel eens iets over je achtergrond,
Nadere informatieVerbouwing pand aan de Heisteeg in het centrum van Amsterdam
Verbouwing pand aan de Heisteeg in het centrum van Amsterdam Foeliestraat 16 1011 TM Amsterdam Tel +31 (0)20 4230303 Fax +31 (0)20 4230404 E-mail info@morikokira.nl Internet www.morikokira.nl Verbouwing
Nadere informatieCREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé
CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieKantoren in cijfers 2017
Kantoren in cijfers 2017 BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I www.leidenincijfers.nl Inleiding Sinds 2010 houdt samenwerkingsverband Holland Rijnland gegevens bij over kantoren in
Nadere informatieVASTGOEDMARKT JOOST BEUNDERMAN UTRECHT, OKTOBER TU Eindhoven De Spontane Stad - Gert Urhahn - Urhahn Urban Design
VASTGOEDMARKT JOOST BEUNDERMAN UTRECHT, OKTOBER 2011 TU Eindhoven 2011 - De Spontane Stad - Gert Urhahn - Urhahn Urban Design Wat is de Spontane Stad? - pleidooi voor een andere ontwikkelpraktijk - reactie
Nadere informatieOmgevingspsychologie en ontwerpen. Boekpresentatie 8 november 2013
Omgevingspsychologie en ontwerpen Boekpresentatie 8 november 2013 Welkom NOP Ronald Hamel Susanne Colenberg Programma 1. Inleiding 2. Voorbeelden praktijkprojecten - Pauze - 3. Boekpresentatie 4. Vragen
Nadere informatieLEVS ARCHITECTEN TIJDELIJKE HUISVESTING ST. IGNATIUSGYMNASIUM AMSTERDAM IN LEEGSTAAND KANTOOR (2009-2011)
LEVS ARCHITECTEN TIJDELIJKE HUISVESTING ST. IGNATIUSGYMNASIUM AMSTERDAM IN LEEGSTAAND KANTOOR (2009-2011) PROJECTOMSCHRIJVING DE KLENCKE 2008-2009 OPDRACHTGEVER STICHTING VO A DAM-ZUID P/A ST.IGNATIUSGYMNASIUM
Nadere informatieEEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS
EEN SCHOOL MET TALENTUITDAGEND ONDERWIJS Een school met talentuitdagend onderwijs Een basisschool kiezen is moeilijk. Er is zoveel om op te letten. Is de school wat zij lijkt? Van buiten kan een schoolgebouw
Nadere informatie'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende
Nadere informatieFlexibele bestemmingsplannen en proactieve aanpak Dorine A. Cleton. 22 februari 2018
Flexibele bestemmingsplannen en proactieve aanpak Dorine A. Cleton 22 februari 2018 Hart van Zuid Joyce de Wit / Peter Klevering Hart van Zuid een plek om te blijven Inhoud Wat zijn flexibele bestemmingsplannen?
Nadere informatieWIE WIL SEXY BLOEMKOOLWIJKEN? Netwerk BNSP Jong Professional 18 11 2011 Pers : over Marketing van Wijktransformatie germaine sanders
WIE WIL SEXY BLOEMKOOLWIJKEN? complexe veranderingen vragen tijd vakmanschap en vooral om open communicatie Netwerkbijeenkomst BNSP Jong Professional 18 11 2011 Pers : over Marketing van Wijktransformatie
Nadere informatieOUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK
PROJECT UITGELICHT: HET GROOT ZIEKENGASTHUIS IN S-HERTOGENBOSCH OUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK Maakt werk van leegstand Hoofdkantoor Dr. Kuyperstraat 9 2514 BA Den Haag T: 070 335 20 30 F: 070 347 07 77 3 Oud
Nadere informatiecreating tomorrow Bouwkunde hva techniek
creating tomorrow 2013 2014 Bouwkunde hva techniek HVA TECHNIEK bouwkunde 2013-2014 Bouwkunde: studeren in dé bouwplaats van Nederland Bouwkunde studeren in Amsterdam biedt veel uitdagingen. Want als er
Nadere informatieNEDERLAND WORDT ANDERS LEARNING FROM LOWLANDS
NEDERLAND WORDT ANDERS LEARNING FROM LOWLANDS LEARNING FROM LOWLANDS Dank voor je interesse in Learning from Lowlands. In dit document vind je meer informatie over de Expeditie; waarom we het organiseren,
Nadere informatieSinds haar oprichting in 1956 heeft Stadsherstel zeshonderd panden in. Amsterdam en omgeving gered. Panden die soms al op de nominatie stonden
Rooilijn Jg. 50 / Nr. 5-6 / 2017 Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop P. 410 Paul Morel Vijftig jaar geleden was onze binnenstad gewoon een puinhoop Sinds haar oprichting in 1956
Nadere informatieDE FAMILIE VAN LOON 130 _
DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten
Nadere informatieSlim. Zakelijk. Dynamisch. Maasterras Drechtsteden. Kansen voor Duurzaamheid
Slim Maasterras Drechtsteden Zakelijk Kansen voor Duurzaamheid Dynamisch Voorbeeld van hoogwaardig functioneel groen in stedelijke context Boston Children s Museum Plaza, Boston Michael van Valkenburg
Nadere informatieNAGELE. programmaboekje
NAGELE programmaboekje Januari 2013 GROEN Uit het ontwerp van Nagele en de beplantingsplannen valt af te leiden dat de groenstructuur van Nagele is opgebouwd uit verschillende typen beplantingen die elk
Nadere informatieDe financiële legpuzzel bij herbestemmen. Rick Meijer (MSc) r.meijer@bureaurekenruimte.nl
De financiële legpuzzel bij herbestemmen Rick Meijer (MSc) r.meijer@bureaurekenruimte.nl Inhoud Het probleem: leegstand in cijfers Herbestemmen Keuzes huidige eigenaar Keuzes initiatiefnemer Keuzes gemeente
Nadere informatieRapportage. De Kracht van Communicatie. DirectResearch in samenwerking met Logeion Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon
Rapportage De Kracht van Communicatie DirectResearch in samenwerking met Logeion Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies Resultaten van het onderzoek 5 De
Nadere informatieGezocht: Een Amersfoortse kunstenaar die zijn artistieke kwaliteit wil laten botvieren op de enorme muur van de Wagenwerkplaats!
Gezocht: Een Amersfoortse kunstenaar die zijn artistieke kwaliteit wil laten botvieren op de enorme muur van de Wagenwerkplaats! De Wagenwerkplaats De Wagenwerkplaats is een gebied achter het centraal
Nadere informatieOpening Bierkade - 2009 Joris Komen Fotografie
Workshop Fotografie Opening Bierkade - 2009 Joris Komen Fotografie Alles over perspectief, standpunt en compositie Belangrijk voor het maken van een goede foto is de keuze van je perspectief. Welk standpunt
Nadere informatieHOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com
INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS We zijn 21 jaar onderweg! Nog steeds kan het beter, slimmer, anders. Vandaar ook geen retrospectief maar een korte update van het nu en wat ons morgen gaat brengen.
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieHandleiding whitepaper schrijven. Handig stappenplan en tips om zelf aan de slag te gaan
Handleiding whitepaper schrijven Handig stappenplan en tips om zelf aan de slag te gaan Inhoud Inleiding... 3 Wat is een whitepaper?... 3 Kies het juiste onderwerp... 4 Voordat je gaat schrijven... 4 Gegevens
Nadere informatiePerspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven
Perspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven 0. Start In dit project ga je aan de slag met verschillende manieren en vormen van doorgeven. Wat heb je zelf van huis uit meegekregen? En wat mogen
Nadere informatieLeerlijn erfgoededucatie Hengelo. Lesbladen groep 8
Leerlijn erfgoededucatie Hengelo Lesbladen groep 8 Industrieel erfgoed en herbestemming in Hengelo Naam: School: Groep: Les 1: Fabrieken van vroeger 1. Oude foto s en wist jedat? De volgende foto s zijn
Nadere informatieFriesland Bank Leeuwarden
Friesland Bank Leeuwarden Hoofdkantoor Friesland Bank Leeuwarden Uitbreiding bestaande kantoor De uitbreiding van het hoofdkantoor van de Friesland Bank verenigt bestaande gebouwen en een nieuw ontworpen
Nadere informatieWIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS
WIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS 2018-2021 Dit is onze strategische koers, dé leidraad bij ons denken en ons doen. Het is ons kompas, dat richting geeft aan de keuzes die we maken
Nadere informatieHER-BE-STEM-MEN. Vertrouwen in elke stap. Fotoverslag bijeenkomst 16 oktober 2014
HER-BE-STEM-MEN Vertrouwen in elke stap Fotoverslag bijeenkomst 16 oktober 2014 Denken in kansen Ik nader met mijn auto de spoorwegovergang en de slagboom zakt net voor mijn neus naar beneden. Wat een
Nadere informatieIn opdracht van Multi Vastgoed, Johan Matser en Bam Vastgoed. Leidse Rijn Centrumplan, Utrecht
Leidse Rijn Centrumplan, Utrecht In opdracht van Multi Vastgoed, Johan Matser en Bam Vastgoed 1/6 LRC is het vitale levendige centrum van de Utrechtse uitbreidingswijk Leidsche Rijn. Het tweede stadshart
Nadere informatieOnze associates. De partners van Inbo. Ontwerp voor Catalyst, bedrijfsverzamelgebouw voor technostarters in Eindhoven.
Associates Onze associates Inbo is een netwerk van creatieve professionals in advies, stedenbouw, architectuur en bouwkunde. Wij werken op alle schaalniveaus. Van advies op de schaal van de regio tot en
Nadere informatieINTRO LOES THIERRY MARK
INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn
Nadere informatieManifeste lokale woningbehoefte. Vraag zoekt locatie
Manifeste lokale woningbehoefte Vraag zoekt locatie 10-3-2015 Inleiding In de gemeentelijke Visie op Wonen en Leefbaarheid (2012) is uitgesproken dat de gemeente in principe in alle kernen ruimte wil zoeken
Nadere informatieEekholt Plaza, Verkavelingsstudie hotel- en woontorens, Diemen. In opdracht van Pluis Participatie Groep
Eekholt Plaza, Verkavelingsstudie hotel- en woontorens, In opdracht van Pluis Participatie Groep 1/7 De locatie betreft een kavel met kantoorgebouw op een bedrijventerrein in op de grens met Amsterdam
Nadere informatieMaatschappelijk enorme problemen rond wonen! Betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid! Als woon- en bouwsector laten we enorme steken vallen.
Maatschappelijk enorme problemen rond wonen! Betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid! Als woon- en bouwsector laten we enorme steken vallen. We blijven ver achter bij de productiviteitsverbetering
Nadere informatiePROJECTPRESENTATIE Rotterdam Architectuurprijs 2013
PROJECTPRESENTATIE Rotterdam Architectuurprijs 0 Mini Mall: Een compacte shopping mall met een eigentijdse programmering in een monumentaal erfgoed. Aanleiding Het monumentale Station Hofplein maakt deel
Nadere informatieidentiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord
1 identiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord identiteitsbewijs onderwijsgroep noord I Zijn wie je bent. Dat is geluk. I Erasmus 2 Onderwijs draait om mensen Als we met elkaar in het onderwijs
Nadere informatieOnderwijs. Huisvesting die kennis in beweging brengt
Onderwijs Huisvesting die kennis in beweging brengt Onderwijs Huisvesting die kennis in beweging brengt Wat is de essentie van een onderwijsgebouw? En wat gebeurt daar precies? De core business van onderwijs
Nadere informatieCALL#2 GEZONDE WONINGMARKT
CALL#2 GEZONDE WONINGMARKT Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen in beeld te brengen,
Nadere informatieVerdieping 2012-2013 Fotobond afdeling Utrecht- t Gooi
De Verdieping 2012-2013 Fotobond afdeling Utrecht- t Gooi 1 Ter inspiratie Dit jaar was het de tweede keer dat ik de cursus De Verdieping van de Fotobond afdeling Utrecht t-gooi mocht begeleiden. Het was
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatieKijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)
(Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details
Nadere informatieAalten Commissie Ruimtelijke Kwaliteit
Jaarverslag Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Zorg voor een mooi! Wilt u meer weten? Contactpersoon Lucas Reijmer Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit Telefoon 026 442 17 42 Email l.reijmer@geldersgenootschap.nl
Nadere informatieLeegstand en hergebruik zijn van alle tijden Eisse Kalk en Jephta Dullaart. ASVA symposium Urban Recycling
Leegstand en hergebruik zijn van alle tijden Eisse Kalk en Jephta Dullaart ASVA symposium Urban Recycling Stichting Agora Europa Publicatie Nieuw Leven voor Meer Gebouwen (november 2010) Verslag van de
Nadere informatieSchouwburg de Kampanje Den Helder
Schouwburg de Kampanje Den Helder van Dongen Koschuch Architects and Planners Inzending Arie Keppler Prijs 016 SCHOUWBURG DE KAMPANJE DEN HELDER INTRODUCTIE EEN MARITIEM ENSEMBLE Schouwburg De Kampanje
Nadere informatieGeef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR
Geef Gods beloften voor jou nooit op! MIRANDA TOLLENAAR Geef nooit op! Tollenaar, Miranda ISBN 978-90-6353-630-5 NUR 713 Boekverzorging: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw De bijbelteksten in deze uitgave
Nadere informatieIN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatieE3 Elevator Pitch. Pitchers: Marijn Spoelstra: Value is nothing if not produced Petra Maas: Transitiestrategie Niraj Sewraj: Leegstand Matcher
E3 Elevator Pitch Pitchers: Marijn Spoelstra: Value is nothing if not produced Petra Maas: Transitiestrategie Niraj Sewraj: Leegstand Matcher Jury: Hans de Jonge TU Delft / Brink Groep Merel Putman Blauwhoed
Nadere informatie3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen
3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen en die het managen veel simpeler en succesvoller maken! Door Esther Mallant 2012 Esther Mallant www.hrmallant.nl Introductie De 3 vragen die managers
Nadere informatieEmpowering your business in West.
Empowering your business in West. HEMELS ZICHT UNIEKE VRIJE RUIMTE HOOGWAARDIGE VESTIGINGSPLAATS HORECA, WONEN EN RECREATIE CENTRAAL GELEGEN EN GOED BEREIKBAAR ARCHITECTUUR MEERDERE BESTEMMINGEN GROTE
Nadere informatiePakhuis Ten Hove. Werken op de mooiste plek van Deventer
Pakhuis Ten Hove Werken op de mooiste plek van Deventer Werken in één van de leukste wijken van Deventer. In een buurt waar gewoond én gewerkt wordt. Op een inspirerende plek waar u elke dag opnieuw met
Nadere informatieEigen en WIJze buurten
Eigen en WIJze buurten Swingen met de kracht en kennis van de wijk. Van en Voor wijkbewoners. Marjanne van Ginneken Community en netwerk leider van Makers en Doeners Grote Beer 980, 3067 MB Rotterdam,
Nadere informatiePilootprojecten Zorg
Pilootprojecten Zorg Pilootprojecten Zorg Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Pilootprojecten Zorg Stefan Devoldere Adjunct Vlaams Bouwmeester Innoverende concepten voor
Nadere informatiehet totaalplan voor uw BUREAUSTOEL
het totaalplan voor uw BUREAUSTOEL kwaliteit. comfort. UITSTRALING. service. goede keuze KEUZE Wie Chair Repair = Harold Werner Al 26 jaar werk ik met veel plezier in de meubelbranche. Ik heb ontzettend
Nadere informatie