PERSMAP. Nationale Slaapweek maart Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) Thema: SLAAP EN WERK.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PERSMAP. Nationale Slaapweek 19-25 maart 2012. Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) Thema: SLAAP EN WERK. www.nswo."

Transcriptie

1 PERSMAP Nationale Slaapweek maart 2012 Thema: SLAAP EN WERK Een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO)

2 Persbericht Werk houdt veel Nederlanders uit hun slaap Amsterdam, 20 maart Ruim een kwart (28%) van de Nederlanders met een betaalde baan ligt regelmatig wakker van het werk. Eén op de zes werkenden (16%) heeft vanwege het werk te weinig tijd om voldoende te slapen, 25% gebruikt opwekkende middelen en 3,5% zegt door slaperigheid fouten/ongevallen tijdens het werk te maken. Vrijwel alle werkende Nederlanders vinden gezond slapen belangrijk om hun werk goed uit te kunnen voeren. Slaap je slecht, dan functioneer je onvoldoende tijdens het werk, vindt driekwart van de werkenden. De Nederlandse Vereniging voor Slaap- en Waak Onderzoek (NSWO) vindt dat er veel meer aandacht voor slaapproblemen in de werksituatie moeten komen in de vorm van voorlichting en preventie. Nationale Slaapweek Deze opmerkelijke resultaten zijn afkomstig van de landelijke enquête over Slaap en Werk die in de afgelopen maanden is uitgevoerd door de NSWO. De resultaten worden bekend gemaakt in het kader van de Nationale Slaapweek (19-25 maart), die voorafgaat aan de overgang van de winter- naar de zomertijd op zondagochtend 25 maart a.s. De enquête is uitgevoerd onder ruim gezonde Nederlanders met een betaalde baan. De deelnemers werken gemiddeld 35 uur per week. Hoe meer werkuren, des te minder slaap Mensen die meer uren per week werken, zeggen minder tijd te hebben om voldoende te slapen. Mensen met een werkweek van meer dan 50 uur, slapen gemiddeld bijna een uur korter per nacht (6 uur en 50 minuten) dan mensen die minder dan 30 uur per week werken (7 uur en 45 minuten). Men vindt gezonde slaap wel belangrijk, maar het werk gaat voor. Als men voor de keuze staat tussen een uur extra slaap of s avonds een uur langer doorwerken, dan kiest de helft voor het werk. Ruim 40% van de ondervraagden zou hun werk beter doen als ze één uur

3 per nacht langer zouden slapen. Eenderde tot een kwart van de mensen werkt s avonds gemiddeld tot 10 uur door! Hierin zijn mensen met onregelmatige werktijden of ploegendiensten niet meegerekend. Doezelen op het werk 21% van de mensen doezelt regelmatig op het werk, 25% van de mensen gebruikt opwekkende middelen (energiedrank, cafeïne/coffeïne tabletten, drugs) om beter te kunnen functioneren en 3,5% geeft toe dat er door slaperigheid fouten of ongevallen worden gemaakt. Mensen die werken in de buitenlucht, de transport sector, mensen in ploegendiensten of met onregelmatige werktijden hebben daar evenveel last van. Dat is opmerkelijk omdat verwacht werd dat zonlicht en lichamelijke activiteit opwekkend werken. Sectoren waar het meest gedoezeld wordt zijn: wiskunde, natuurwetenschappen en informatica (42%), agrarisch en milieu (29%) en wetenschappelijk onderzoek (30%). Avondtypes vaker last van slaaptekort dan ochtendtypes Slaaptekort komt vooral voor bij avondtypes. Avondtypes vallen gemiddeld bijna anderhalf uur later in slaap (rond 12 uur s nachts) dan ochtendtypes. Op werkdagen moeten ze wel vroeg op en worden dus niet uitgerust wakker of verslapen ze zich. In eerder onderzoek is vastgesteld dat de biologische klok in het brein van avondtypes te laat staat afgesteld. Die biologische klok is weerbarstig. Vaak is het gemakkelijker om werktijden aan te passen dan het ritme van de biologische klok te verschuiven. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ruim de helft van de avondtypes aan geeft dat het beter zou zijn als zij hun werktijden zouden kunnen aanpassen. Achttien procent van de werknemers is een avondtype en 14% van de ondervraagden een ochtend type mens. Conclusie De enquête toont overduidelijk aan dat slaap en werk elkaar sterk beïnvloeden. Sommige mensen zijn extra gevoelig voor slaapproblemen, anderen zijn gevoelig voor de gevolgen van slaaptekort. Bijna de helft van de werkende Nederlanders en de helft van mensen met een leidinggevende functie (zoals managers, bestuurders, directeuren, afdelingshoofden en voorzitters) vindt dat er binnen instellingen, organisaties en bedrijven meer aandacht moet komen voor slaapproblemen in de werksituatie in de vorm van voorlichting en preventiemaatregelen.

4 Contactpersonen: Dr Hans Hamburger, neuroloog, Waak- Slaap deskundige Voorzitter NSWO Amsterdam WaakSlaapCentrum Slotervaartziekenhuis en Boerhaave Medisch Centrum Bezoekadres: Louwesweg EC Amsterdam Tel / Hans.Hamburger@slz.nl Dr. Kristiaan van der Heijden, Universitair Docent/ Senior Onderzoeker, Voorzitter PR-commissie NSWO Leiden Institute for Brain and Cognition Afdeling OrthopedagogiekUniversiteit LeidenPostbus RB Leiden,Tel KBHeijden@fsw.leidenuniv.nl Drs. Claire Donjacour, neuroloog i.o. / narcolepsie onderzoeker Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Postbus RC Leiden Tel C.E.H.M.Donjacour@lumc.nl Dr. Jeroen Benjamins, slaaponderzoeker, Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen Afdeling Slaap en CognitieMeibergdreef BA Amsterdam Tel j.benjamins@nin.knaw.nl Drs. Monique Vlak, neuroloog, Waak- Slaap deskundige Amsterdam WaakSlaapCentrumSlotervaartziekenhuisBezoekadres: Louwesweg EC AmsterdamTel Monique.Vlak@slz.nl

5 Relevante literatuur Bültmann U, Nielsen MB, Madsen IE, Burr H, Rugulies R. (2012). Sleep disturbances and fatigue: independent predictors of sickness absence? A prospective study among 6538 employees. Eur J Public Health. Epub ahead of print. Diez JJ, Vigo DE, Lloret SP, Rigters S, Role N, Cardinali DP, Chada DP. (2011). Sleep habits, alertness, cortisol levels, and cardiac autonomic activity in short-distance bus drivers: differences between morning and afternoon shifts. J Occup Environ Med. 53(7): Ferguson SA, Dawson D. (2012). 12-h or 8-h shifts? It depends. Sleep Med Rev. Epub ahead of print. Geiger-Brown J, Rogers VE, Trinkoff AM, Kane RL, Bausell RB, Scharf SM. (2012). Sleep, sleepiness, fatigue, and performance of 12- hour-shift nurses. Chronobiol Int. 29(2): Kucharczyk ER, Morgan K, Hall AP. (2012). The occupational impact of sleep quality and insomnia symptoms. Sleep Med Rev. Epub ahead of print. Leger D, Bayon V, Laaban JP, Philip P. (2012). Impact of sleep apnea on economics. Sleep Med Rev. Epub ahead of print. Soehner AM, Kennedy KS, Monk TH. (2011). Circadian preference and sleep-wake regularity: associations with self-report sleep parameters in daytime-workingadults. Chronobiol Int. 28(9):

PERSMAP Nationale Slaapweek 19-25 maart 2012

PERSMAP Nationale Slaapweek 19-25 maart 2012 PERSMAP Nationale Slaapweek 19-25 maart 2012 Thema: SLAAP EN WERK Een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persbericht Werk houdt veel Nederlanders uit

Nadere informatie

PERSMAP Nationale Slaapweek 25-30 maart 2013

PERSMAP Nationale Slaapweek 25-30 maart 2013 PERSMAP Nationale Slaapweek 25-30 maart 2013 Thema: SLAAP EN OUDERSCHAP Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persbericht Nederlandse kinderen houden ouders uit hun slaap

Nadere informatie

PERSMAP Nationale Slaapweek maart 2016

PERSMAP Nationale Slaapweek maart 2016 PERSMAP Nationale Slaapweek 21-26 maart 2016 Thema: SLAAP EN STUDEREN Copyright Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persbericht Slechtere studieresultaten door slaaptekort

Nadere informatie

PERSMAP Nationale Slaapweek 16-21 maart 2015

PERSMAP Nationale Slaapweek 16-21 maart 2015 PERSMAP Nationale Slaapweek 16-21 maart 2015 Thema: SLAAP EN VERKEERSVEILIGHEID IN NEDERLAND Copy right Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persbericht Kwart van de Nederlandse

Nadere informatie

PERSMAP Nationale Slaapdag 26 maart 2011

PERSMAP Nationale Slaapdag 26 maart 2011 PERSMAP Nationale Slaapdag 26 maart 2011 Thema: SLAPERIGHEID IN NEDERLAND Een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persbericht Kwart van de Nederlanders

Nadere informatie

PERSMAP Nationale Slaapweek 10-15 maart 2014

PERSMAP Nationale Slaapweek 10-15 maart 2014 PERSMAP Nationale Slaapweek 10-15 maart 2014 Thema: SLAAPGEWOONTES IN NEDERLAND Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persbericht onder embargo tot 11-3-14 Wat zijn de Slaapgewoontes

Nadere informatie

PERSMAP. Nationale Slaapdag 27 maart 2010. Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) Thema: SLAAP & VERKEER. www.nswo.

PERSMAP. Nationale Slaapdag 27 maart 2010. Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) Thema: SLAAP & VERKEER. www.nswo. PERSMAP Nationale Slaapdag 27 maart 21 Thema: SLAAP & VERKEER Een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO) www.nswo.nl Persmap NSWO Nationale Slaapdag 21: Slaap en Verkeer

Nadere informatie

Vragenlijst Horne-Östberg, aangepast voor kinderen in de bovenbouw van de basisschool.

Vragenlijst Horne-Östberg, aangepast voor kinderen in de bovenbouw van de basisschool. AWBR ACADEMIE ONTWIKKELTEAM BREINVRIENDELIJK LEREN Vragenlijst Horne-Östberg, aangepast voor kinderen in de bovenbouw van de basisschool. Horne, J.A.; Östberg, O. (1976). A self-assessment questionnaire

Nadere informatie

Onderzoek slaapproblemen. in opdracht van Zilveren Kruis

Onderzoek slaapproblemen. in opdracht van Zilveren Kruis Onderzoek slaapproblemen in opdracht van Zilveren Kruis 1 Samenvatting Een op zes werkende Nederlanders kampt met slaapproblemen Mannen liggen vaker wakker van het werk, vrouwen vaker van privé situaties

Nadere informatie

Jana Maes klinisch psycholoog en slaapexpert verbonden aan UZ Antwerpen en zelfstandige praktijk Mortsel www.slaapcoaching.be Aantal uitspraken Waar of niet waar Overzicht Onderbouwd door wetenschap Overzicht

Nadere informatie

Ochtend- avondtype vragenlijst Zelfbeoordelingsversie (MEQ-SA) 1. Naam: Datum:

Ochtend- avondtype vragenlijst Zelfbeoordelingsversie (MEQ-SA) 1. Naam: Datum: Ochtend- avondtype vragenlijst Zelfbeoordelingsversie (MEQ-SA) 1 Naam: Datum: Kies bij iedere vraag het antwoord dat het beste bij u past. Zet een cirkeltje om het antwoord dat het beste aangeeft hoe u

Nadere informatie

College s wel/niet s morgens vroeg?

College s wel/niet s morgens vroeg? College s wel/niet s morgens vroeg? Gerard A. Kerkhof prof.em. Universiteit van Amsterdam Slaap Centrum MCH, Den Haag Topdag, FACTA 12.2.2015 Tijd van inslapen (doordeweeks) 40 30 % 20 10 0 < 22: 22: -

Nadere informatie

Mw. E. Redlich, psycholoog SEIN Mw. A. Hamoen, psycholoog SEIN

Mw. E. Redlich, psycholoog SEIN Mw. A. Hamoen, psycholoog SEIN Slapen is geen geringe kunst: je moet er de hele dag voor wakker blijven Friedrich Nietzsche, Duits dichter en filosoof (1844-1900) Mw. E. Redlich, psycholoog SEIN Mw. A. Hamoen, psycholoog SEIN SEIN en

Nadere informatie

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage 1) Grafieken en tabellen Vier op de tien slaapt slecht Bijlage Grafiek 1: Stellingen over slaap (totale groep 3.297 personen) Kijk naar jezelf (op een gemiddelde dag) en duid aan in welke mate je het eens

Nadere informatie

Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson. Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding

Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson. Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding Inhoud Verschijnselen van de ziekte van Parkinson Slaapproblemen Stemmingsproblemen

Nadere informatie

7 tips. voor een betere nachtrust

7 tips. voor een betere nachtrust 7 tips voor een betere nachtrust Word jij 90 jaar oud en heb je een goede nachtrust? Dan heb je 32 jaar van je hele leven geslapen. Zonde van je tijd? Juist niet! In dit E-book lees je waarom slaap onmisbaar

Nadere informatie

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences

Nadere informatie

Shift Your Work Naar duurzame arbeidsparticipatie

Shift Your Work Naar duurzame arbeidsparticipatie Shift Your Work Naar duurzame arbeidsparticipatie Hardy van de Ven Nascholingsdag bedrijfsen verzekeringsartsen 7-2-2013, De Lawei, Drachten Onderzoeksteam prof. dr. Jac J.L. van der Klink, prof. dr. Ute

Nadere informatie

UITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK

UITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK UITKOMSTEN MARKTONDERZOEK OMGANG MET PSYCHISCHE PROBLEMEN OP HET WERK Bron: TNS NIPO Drs. R. Hoffius Drs. I.N. Hento november 2004 Bureau AStri Stationsweg 26 2312 AV Leiden Tel.: 071 512 49 03 Fax: 071

Nadere informatie

Fitter door de nacht. Wat is het recept. 8 juni 2015 Greetje Teune

Fitter door de nacht. Wat is het recept. 8 juni 2015 Greetje Teune Fitter door de nacht Wat is het recept Inhoud van de workshop Wie werken er s nachts en situaties elders Gevolgen van ploegendienst voor de biologische klok Wat is het effect op de spijsvertering Slapen

Nadere informatie

ADHD & bioritme. ADHD & Vrouw 7 maart 2015. Marjolein Tanke

ADHD & bioritme. ADHD & Vrouw 7 maart 2015. Marjolein Tanke ADHD & bioritme ADHD & Vrouw 7 maart 2015 Marjolein Tanke ADHD & bioritme vrouwen slapen slechter dan mannen - kwalitatieve wisselend i.v.m. hormonen - meer moeite met inslapen (In slaap.nl) 70% van ADHD

Nadere informatie

VRAGENLIJST SLAAPGEDRAG OUDER

VRAGENLIJST SLAAPGEDRAG OUDER VRAGENLIJST SLAAPGEDRAG OUDER Vertaling en aanpassing van de Albany Sleep Problems Scale van V. M. Durand (1996) Vertaling van de Epworth Sleepiness Scale van Johns (1991) door A.P.H.M. Maas & M.P.J. Vervloed

Nadere informatie

Eindelijk ben ik behandeld voor OSAS, maar ik blijf moe en slaperig. Andere oorzaken van slaperigheid overdag.

Eindelijk ben ik behandeld voor OSAS, maar ik blijf moe en slaperig. Andere oorzaken van slaperigheid overdag. Eindelijk ben ik behandeld voor OSAS, maar ik blijf moe en slaperig. Andere oorzaken van slaperigheid overdag. Thom Timmerhuis, neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis 's-hertogenbosch 26-11-2018 Hoe verloopt

Nadere informatie

Ouderen en slaap(problemen)

Ouderen en slaap(problemen) Ouderen en slaap(problemen) Dr. Winni Hofman Somnio, Personal Health Institute Int. Psychologie, Universiteit van Amsterdam 1 Waar gaan we het over hebben Invloed van veroudering op de slaap De biologische

Nadere informatie

Melatonine bij verlate slaapfase Experiment, nog geen bewijzen

Melatonine bij verlate slaapfase Experiment, nog geen bewijzen Melatonine bij verlate slaapfase Experiment, nog geen bewijzen Door Sandra Kooij Nieuwsbrief voor Patiënten, Programma ADHD bij volwassenen, jaargang 4, nummer 2, mei 2008. De meerderheid (zo'n 70%) van

Nadere informatie

Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers

Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers Gerard A. Kerkhof prof.em. Universiteit van Amsterdam Slaap Centrum MCH, Den Haag Facta, Utrecht 26.1.2016 (Peter van Straaten, 2013) Item nummer Gemiddelde scores

Nadere informatie

Gezonde slaap is van bedrijfsbelang. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrij e keuze.

Gezonde slaap is van bedrijfsbelang. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrij e keuze. Gezonde slaap is van bedrijfsbelang. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrij e keuze. Week van de ondernemer 2015 ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrije keuze. Gezonde slaap is van bedrijfsbelang Mensen

Nadere informatie

Gezonde slaap is van bedrijfsbelang. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrij e keuze.

Gezonde slaap is van bedrijfsbelang. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrij e keuze. Gezonde slaap is van bedrijfsbelang. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrij e keuze. Week van de ondernemer 2015 ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrije keuze. Gezonde slaap is van bedrijfsbelang Mensen

Nadere informatie

ADHD bij volwassenen: seizoenen, slaap en maatschappelijke impact

ADHD bij volwassenen: seizoenen, slaap en maatschappelijke impact ADHD bij volwassenen: seizoenen, slaap en maatschappelijke impact 22 maart 2018 Dr. D. Bijlenga namens Dr. Suzan Vogel PsyQ Kenniscentrum ADHD bij volwassenen Disclosure belangen spreker Suzan Vogel 22

Nadere informatie

DOORFEESTEN TOT IN DE LATE UURTJES? Relatie tussen onregelmatige werktijden/nachtarbeid en leeftijd Hardy van de Ven, Noortje Wiezer

DOORFEESTEN TOT IN DE LATE UURTJES? Relatie tussen onregelmatige werktijden/nachtarbeid en leeftijd Hardy van de Ven, Noortje Wiezer DOORFEESTEN TOT IN DE LATE UURTJES? Relatie tussen onregelmatige werktijden/nachtarbeid en leeftijd Hardy van de Ven, Noortje Wiezer IEDEREEN MOET LANGER DOOR 2 Doorfeesten tot in de late uurtjes? OOK

Nadere informatie

Chronobiologie en de bipolaire stoornis

Chronobiologie en de bipolaire stoornis Chronobiologie en de bipolaire stoornis Rixt Riemersma-van der Lek, psychiater Polikliniek voor bipolaire stoornissen Universitair Medisch Centrum Groningen Email: r.f.riemersma@umcg.nl GGNet Symposium

Nadere informatie

Dr. M.G. Smits, neuroloog

Dr. M.G. Smits, neuroloog Diagnostiek en behandeling van biologische klok stoornissen bij pubers: ervaringen en consequenties Dr. M.G. Smits, neuroloog Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Polikliniek voor slaap-waak stoornissen en chronobiologie

Nadere informatie

liesbeth.groenesteijn@tno.nl

liesbeth.groenesteijn@tno.nl De oudere werknemer in onregelmatige dienst Een praktijkstudie naar de beleving van verschillende roosterdiensten door ouderen vs. jongeren Liesbeth Groenesteijn 1 en Michiel de Looze 1,2 1 TNO Kwaliteit

Nadere informatie

Werktijden van de werkzame beroepsbevolking

Werktijden van de werkzame beroepsbevolking Werktijden van de werkzame beroepsbevolking Ingrid Beckers Ruim de helft van de werkzame beroepsbevolking werkte in 22 op onregelmatige tijden. Werken in de avonduren en op zaterdag komt het meeste voor.

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s door nachtwerk. Nr. 2017/17. Samenvatting

Gezondheidsrisico s door nachtwerk. Nr. 2017/17. Samenvatting Gezondheidsrisico s door nachtwerk Nr. 2017/17 Samenvatting Gezondheidsrisico s door nachtwerk pagina 2 van 5 Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid brengt de hiertoe ingestelde

Nadere informatie

Centrum voor slaap- en waakstoornissen

Centrum voor slaap- en waakstoornissen Centrum voor slaap- en waakstoornissen U heeft zich bij het Slaapcentrum van het HMC (Haaglanden Medisch Centrum) aangemeld met slaap- en/of waakproblemen. In deze folder vindt u algemene informatie over

Nadere informatie

Wie is de Nederlandse huisarts?

Wie is de Nederlandse huisarts? 8 LHV jubileumboek onderhuids onderzoek 9 Wie is de Nederlandse huisarts? Eerst het goede nieuws: 4 van de 5 huisartsen hebben geen enkele spijt van hun beroepskeuze. Sterker nog: als ze opnieuw zouden

Nadere informatie

Slaapproblemen en het ouder wordende brein. Julia van den Berg Onderzoeker Parnassia, divisie 55+ Den Haag

Slaapproblemen en het ouder wordende brein. Julia van den Berg Onderzoeker Parnassia, divisie 55+ Den Haag Slaapproblemen en het ouder wordende brein Julia van den Berg Onderzoeker Parnassia, divisie 55+ Den Haag 4 oktober 2012, Current Biology Oktober 2012: Archives of General Psychiatry 28 september 2012:

Nadere informatie

SHIFT YOUR WORK. Naar duurzame inzetbaarheid door nieuwe roosters NVvA Symposium, 12 april 2018, Zeist Hardy van de Ven

SHIFT YOUR WORK. Naar duurzame inzetbaarheid door nieuwe roosters NVvA Symposium, 12 april 2018, Zeist Hardy van de Ven SHIFT YOUR WORK Naar duurzame inzetbaarheid door nieuwe roosters NVvA Symposium, 12 april 2018, Zeist Hardy van de Ven HET SHIFT YOUR WORK ONDERZOEK HYPOTHESES 1. Ploegendienst wordt zwaarder met toenemende

Nadere informatie

Onderzoeksopzet en -verantwoording

Onderzoeksopzet en -verantwoording Onderzoeksopzet en -verantwoording Doelgroep: Nederlanders en Vlamingen van 18+. Steekproef: Werving: De steekproef bestaat uit in totaal 1019 completes, gespreid in de volgende subgroepen: Nederlanders

Nadere informatie

De mentale gezondheid van ploegenwerkers

De mentale gezondheid van ploegenwerkers De mentale gezondheid van ploegenwerkers Zo beschermt HR haar ploegenwerkers Dr. Ing. Ben Jansen, Rebecca Fruwert, MSc, Berina Kadic, MSc Whitepaper W W W. S T I C H T I N G T I M E D E S I G N. NL De

Nadere informatie

Moeheid bij sarcoïdose: invloed van biologische klok slaapstoornissen

Moeheid bij sarcoïdose: invloed van biologische klok slaapstoornissen Moeheid bij sarcoïdose: invloed van biologische klok slaapstoornissen Marcel Smits, neuroloog-somnoloog 1,2 1: Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Multidisciplinair expertise centrum voor slaapwaak stoornissen

Nadere informatie

Slaapproblemen bij kinderen met een visuele beperking

Slaapproblemen bij kinderen met een visuele beperking Slaapproblemen bij kinderen met een visuele beperking Anneke Maas, Evelien Hoevenaars en Mathijs Vervloed Drie keer per nacht je bed uit omdat je kind ligt te roepen of te huilen. Elke avond een gevecht

Nadere informatie

Apneu en Werk. voor werkgevers. Whitepaper

Apneu en Werk. voor werkgevers. Whitepaper Apneu en Werk voor werkgevers Whitepaper Whitepaper Apneu en Werk voor werkgevers Slaperigheid en werken gaan slecht samen. Vermoeide werknemers maken namelijk meer fouten, hebben een vergrote kans op

Nadere informatie

Het slaapcentrum voor kinderen

Het slaapcentrum voor kinderen Het slaapcentrum voor kinderen Kinderen met slaapproblemen kunnen voor onderzoek en behandeling terecht bij het slaapcentrum van Haaglanden Medisch Centrum (HMC) Westeinde. Er is een speciaal behandelteam

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Patiënteninformatie Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Slaap bevorderende adviezen bij het Slaapapneu Syndroom Slaapcentrum, route 1.5 Telefoon (050) 524 5930 Medische Psychologie,

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20183 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Rooden, Stephanie Maria van Title: Clinical patterns in Parkinson s disease Date:

Nadere informatie

Het slaapcentrum voor kinderen

Het slaapcentrum voor kinderen Het slaapcentrum voor kinderen Informatie voor patiënten F0749-4310 mei 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling

Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen

Nadere informatie

Slaap-waak ritmestoornissen. Slaapstoornissen algemeen. B8 Geslapen maar niet uitgerust; wakker worden! Hersenletselcongres

Slaap-waak ritmestoornissen. Slaapstoornissen algemeen. B8 Geslapen maar niet uitgerust; wakker worden! Hersenletselcongres B8 Geslapen maar niet uitgerust; Slaap-waakritme stoornissen bij NAH en de gevolgen voor hersenletsel (potentiële) belangenverstrengeling De betrokken relaties bij dit project zijn: Sponsoring of onderzoeksgeld:

Nadere informatie

Gezonde slaap bij jongeren, hoe krijgen we dat voor elkaar in deze 24-uursmaatschappij?

Gezonde slaap bij jongeren, hoe krijgen we dat voor elkaar in deze 24-uursmaatschappij? Gezonde slaap bij jongeren, hoe krijgen we dat voor elkaar in deze 24-uursmaatschappij? Drs. Daniëlle Hendriks, orthopedagoog & somnoloog Centrum voor slaap en waakstoornissen HMC Westeinde d.hendriks@haaglandenmc.nl

Nadere informatie

Shiftwork: Problems & Solutions

Shiftwork: Problems & Solutions Shiftwork: Problems & Solutions Copyright Circadian Technologies Ltd 2014 CIRCADIAN: Introductie Current Planned Boston London St Petersburg Amsterdam Osaka Jakarta Santiago Brisbane CIRCADIAN: Products

Nadere informatie

Verstoorde waak-slaap ritmes

Verstoorde waak-slaap ritmes Verstoorde waak-slaap ritmes Tegen de klok in... Marijke C.M. Gordijn, PhD Centrum voor Levenswetenschappen Chronobiologie, Rijksuniversiteit Groningen Circadiane ritme slaap stoornissen Individuele verschillen:

Nadere informatie

Ontwikkeling en evaluatie van een re-integratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reuma

Ontwikkeling en evaluatie van een re-integratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reuma Ontwikkeling en evaluatie van een re-integratiestrategie ter behoud van werk bij dreigend verzuim door reuma Jan Hoving J.L.Hoving@amc.uva.nl Marrit vd Meer Judith Sluiter Monique Frings-Dresen Coronel

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Slaap je Slim Francis Lanen Grondlegger Slaapoefentherapie, psychosomatisch oefentherapeut Dominique Bosman Arts Maatschappij en Gezondheid, jeugdarts GGD Amsterdam DOK h Disclosure belangen spreker (potentiële)

Nadere informatie

Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW)

Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW) = Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW) Inhoudsopgave Inleiding 3 Het Centrum voor Slaap- en Waakstoornissen 3 De slaap 5 Wat is slaap? 5 Het verloop van de slaap 5 Hoe wordt de slaap geregeld? 6

Nadere informatie

Frisse School Verlichting,

Frisse School Verlichting, Frisse School Verlichting, Fris licht stimuleert leerling en docent Dr ir Ellie de Groot Ir Nancy Westerlaken Drs Laurens Zonneveldt 1 Doelstelling Verlichting voor optimale prestatie van leerling en docent

Nadere informatie

Arbeidsmarktonderzoek Nederlands Instituut voor Biologie. Matchmaking. Ingeborg Scheurwater

Arbeidsmarktonderzoek Nederlands Instituut voor Biologie. Matchmaking. Ingeborg Scheurwater Arbeidsmarktonderzoek Nederlands Instituut voor Biologie Matchmaking Ingeborg Scheurwater Discipline Biologie Discipline Informatica Discipline Wiskunde Discipline Scheikunde Discipline Natuurkunde Missie:

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen Slaap bevorderende adviezen.indd 1

Patiënteninformatie. Slaap bevorderende adviezen Slaap bevorderende adviezen.indd 1 Patiënteninformatie Slaap bevorderende adviezen 20170044 Slaap bevorderende adviezen.indd 1 01-09-17 13:41 Slaap bevorderende adviezen Slaapcentrum, route 1.5 Telefoon (050) 524 5930 Medische Psychologie,

Nadere informatie

De 24-uurs regulatie van slapen en waken en het belang voor een goede gezondheid

De 24-uurs regulatie van slapen en waken en het belang voor een goede gezondheid De 24-uurs regulatie van slapen en waken en het belang voor een goede gezondheid Marijke C.M. Gordijn, PhD Centrum voor Levenswetenschappen Chronobiologie, Rijksuniversiteit Groningen Biologische Klok

Nadere informatie

Onderzoek ten behoeve van de evaluatie Waa en Woa

Onderzoek ten behoeve van de evaluatie Waa en Woa Onderzoek ten behoeve van de evaluatie Waa en Woa Tabellenboek Datum 13 november 2003 Kenmerk SZW012 MuConsult B.V. Postbus 2054 3800 CB Amersfoort Tel. 033 465 50 54 Fax 033 461 40 21 E-mail Internet

Nadere informatie

Epilepsie en verstandelijke beperking: van alle kanten bekeken

Epilepsie en verstandelijke beperking: van alle kanten bekeken Epilepsie en verstandelijke beperking: van alle kanten bekeken. 20.03.2018 Workshop 5 Verstandelijke beperking, epilepsie en slaap: de kip of het ei? Inhoudsopgave Deel I Achtergrond van slaap en slaapproblemen

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij Parkinson. Dr. C. Gerlach neuroloog

Slaapstoornissen bij Parkinson. Dr. C. Gerlach neuroloog Slaapstoornissen bij Parkinson Dr. C. Gerlach neuroloog 07-11-2015 Inhoud: De normale slaap Voorkomen van slaapstoornissen Overzicht van slaapstoornissen bij Parkinson REM slaap gedragsstoornissen slaapadviezen

Nadere informatie

Geachte mevrouw/heer,

Geachte mevrouw/heer, Informatie over een onderzoek, genaamd Alle klokken gelijk (On Time: An integrated approach to sleep improvement) Kenmerk Telefoon E-mail Datum Betreft 2012.472 - NL42867.029.12 020-5665500 contact.slaaponderzoek@gmail.com

Nadere informatie

Bewegen in Nederland 2000-2010

Bewegen in Nederland 2000-2010 R e s u ltaten tno - M on i tor B ewegen en G ezond h e i d Bewegen in Nederland 2000-2010 Sinds 2000 meet de TNO-Monitor Bewegen en Gezondheid trends in het beweeggedrag van de Nederlandse bevolking om

Nadere informatie

De invloed van licht op stemming en prestaties

De invloed van licht op stemming en prestaties De invloed van licht op stemming en prestaties Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid Eindhoven DAVITA Nederland BV Eindhoven Wie is SOLG? De Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG

Nadere informatie

Chronische longziekten en werk

Chronische longziekten en werk Chronische longziekten en werk Mensen met een longziekte hebben meer moeite om aan het werk te blijven of een betaalde baan te vinden dan de rest van de bevolking. Slechts 42% van de mensen met COPD heeft

Nadere informatie

(Hoofdstuk 1) Hoofdstuk 2

(Hoofdstuk 1) Hoofdstuk 2 SAMENVATTING Een groot aantal mensen heeft te maken met onregelmatige werktijden. De 24-uurs economie en de toenemende internationale betrekkingen hebben er mede voor gezorgd dat nog maar 25% van de werkende

Nadere informatie

Naps raise productivity levels at work De voordelen van middagdutjes zijn verbeterde cognitieve vaardigheden

Naps raise productivity levels at work De voordelen van middagdutjes zijn verbeterde cognitieve vaardigheden CalmSpace Naps raise productivity levels at work De voordelen van middagdutjes zijn verbeterde cognitieve vaardigheden It is a fact that office workers are suffering from a decline in both the amount and

Nadere informatie

onregelmatige werktijden en eigen verantwoordelijkheid

onregelmatige werktijden en eigen verantwoordelijkheid onregelmatige werktijden en eigen verantwoordelijkheid Copyright Circadian Technologies Ltd 2012 ONDERWERPEN Biologische klok Slaap Ochtendmens/Avondmens Alertheid en veiligheid Voeding DE BIOLOGISCHE

Nadere informatie

Taking care of hospital physicians: Development and implementation of a job-specific workers health surveillance Ruitenburg, Martijn

Taking care of hospital physicians: Development and implementation of a job-specific workers health surveillance Ruitenburg, Martijn UvA-DARE (Digital Academic Repository) Taking care of hospital physicians: Development and implementation of a job-specific workers health surveillance Ruitenburg, Martijn Link to publication Citation

Nadere informatie

Seizoensvariaties in de ernst van ADHD symptomen

Seizoensvariaties in de ernst van ADHD symptomen Seizoensvariaties in de ernst van ADHD symptomen CNN Middagsymposium, 24 april 2015 Suzan Vogel, promovenda PsyQ Kenniscentrum ADHD bij volwassenen ADHD Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder 3 kernsymptomen:

Nadere informatie

Inzetbaarheid op hogere leeftijd

Inzetbaarheid op hogere leeftijd Inzetbaarheid op hogere leeftijd Nr. 2018/14B, Den Haag 26 juni 2018 Achtergronddocument bij: Gezondheid en langer doorwerken Nr. 2018/14, Den Haag 26 juni 2018 Inzetbaarheid op hogere leeftijd pagina

Nadere informatie

SLAAP/WAAK STOORNISSEN ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

SLAAP/WAAK STOORNISSEN ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE SLAAP/WAAK STOORNISSEN Concept dd 22 mei 2007 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkgroep slaap / waakstoornissen bestaat uit: Namens slaapteam

Nadere informatie

ADHD &&je bioritme. Psychiater /Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen, PsyQ Den Haag

ADHD &&je bioritme. Psychiater /Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen, PsyQ Den Haag ADHD &&je bioritme Bioritme ADHD Dr. J.J. Sandra Kooij Psychiater /Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen, PsyQ Den Haag Voorzitter DIVA Foundation, ADHDFund, & European Network Adult ADHD Eerste ADHDVrouw

Nadere informatie

SLAAPMAKEND. Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB

SLAAPMAKEND. Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB 11-06-2018 Slaapquiz: 1) Je hersenen rusten tijdens je slaap 2) Sommige mensen dromen nooit tijdens hun slaap

Nadere informatie

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) 1. Introductie gezonde slaap Dit thema geeft een introductie van de slaapopbouw, het slaapritme en de ontwikkeling van de slaap per leeftijdsfase.

Nadere informatie

Ernst & Young ICT Leadership. Resultaten ICT Barometer over privésurfen, e-mailen en bellen op het werk. Jaargang 6 3 oktober 2006.

Ernst & Young ICT Leadership. Resultaten ICT Barometer over privésurfen, e-mailen en bellen op het werk. Jaargang 6 3 oktober 2006. Ernst & Young ICT Leadership Resultaten ICT Barometer over surfen, e-mailen en bellen op het werk Jaargang 6 3 oktober 2006 ICTbarometer Privé-surfen/e-mailen/bellen op het werk - vraagpunten Hoeveel surft

Nadere informatie

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding

Nadere informatie

NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige)

NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige) NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige) 1 Disclosure belangen 2 Programma Nachtarbeid en onze biologische klok

Nadere informatie

slaapstoornissen bij ADHD: Biologische klok en andere oorzaken

slaapstoornissen bij ADHD: Biologische klok en andere oorzaken slaapstoornissen bij ADHD: Biologische klok en andere oorzaken Marcel Smits neuroloog - somnoloog Multidisciplinair expertise centrum voor slaap en chronobiologie Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Disclosure

Nadere informatie

Impact van taken en opleiding op de vermoeidheid van de chauffeur. Prof. dr. Tom Brijs IMOB, UHasselt

Impact van taken en opleiding op de vermoeidheid van de chauffeur. Prof. dr. Tom Brijs IMOB, UHasselt Impact van taken en opleiding op de vermoeidheid van de chauffeur Prof. dr. Tom Brijs IMOB, UHasselt Probleemstelling Autonoom rijden brengt een nieuwe werkdynamiek in de cabine Periodes waarin niet actief

Nadere informatie

Adviezen om beter te slapen

Adviezen om beter te slapen Slaapcentrum Slingeland Medische psychologie en Maatschappelijk werk Adviezen om beter te slapen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft last van slapeloosheid. Dit kan invloed hebben

Nadere informatie

Inslaapproblemen bij kinderen met AD(H)D

Inslaapproblemen bij kinderen met AD(H)D Inslaapproblemen bij kinderen met AD(H)D Ongeveer 30% van de kinderen met AD(H)D heeft chronische inslaapproblemen. Dit zien we ook vaak bij onder andere kinderen met een ontwikkelingsachterstand, autisme,

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF AUGUSTUS 2014

NIEUWSBRIEF AUGUSTUS 2014 S t u d e n t e n v e r e n i g i n g U t i l e D u l c i Telefoon: 073 6134006 E-mail: secrutiledulci@gmail.com Secretariaat: Ruth van der Grift Chr. Kannemansstraat 32 5246 AM Rosmalen NIEUWSBRIEF AUGUSTUS

Nadere informatie

BEWEGEN IN NEDERLAND 2000-2010

BEWEGEN IN NEDERLAND 2000-2010 R E S U LTAT E N T N O - M O N I TO R B E W EG E N E N G E ZO N D H E I D BEWEGEN IN NEDERLAND 2000-2010 Sinds 2000 meet de TNO-Monitor Bewegen en Gezondheid trends in het beweeggedrag van de Nederlandse

Nadere informatie

Slapend naar de top? Overzicht

Slapend naar de top? Overzicht Slapend naar de top? Roy J.E.M Raymann Slaaponderzoeker Overzicht Functie van slaap Slaap en training Slaapverloop gedurende 24 uur Slaap en het individu Slaap en prestatie Slaapdieven Slaapbesef Het meten

Nadere informatie

BEWEGEN IN NEDERLAND 2000-2013

BEWEGEN IN NEDERLAND 2000-2013 BEWEGEN IN NEDERLAND 2000-203 TNO-MONITOR BEWEGEN EN GEZONDHEID De TNO-Monitor Bewegen en Gezondheid, onderdeel van Ongevallen en Bewegen in Nederland (OBiN), is een continue uitgevoerde enquête naar het

Nadere informatie

Ploegendienst en ploegendiensttolerantie 1

Ploegendienst en ploegendiensttolerantie 1 1 Ploegendienst en ploegendiensttolerantie: De invloed van individuele factoren Robert Hellingman Universiteit Van Amsterdam Studentennummer: 0110264 Bachelorthese Arbeids- en Organisatiepsychologie Begeleider:

Nadere informatie

Samenvatting onderzoek naar banenruil in Nederland bij werknemers en werkgevers. Multiscope Banenruil.nl April 2014

Samenvatting onderzoek naar banenruil in Nederland bij werknemers en werkgevers. Multiscope Banenruil.nl April 2014 Samenvatting onderzoek naar banenruil in Nederland bij werknemers en werkgevers Multiscope Banenruil.nl April 2014 Conclusies werknemers» Het is duidelijk dat er veel winst valt te behalen in vermindering

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19332 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Duinen, Nicolette van Title: Hereditary paragangliomas : clinical studies Issue

Nadere informatie

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood

Nadere informatie

ONDERZOEKSTEAM. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt: Prof. Dr. Andries de Grip (2 e promotor) Afdeling

ONDERZOEKSTEAM. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt: Prof. Dr. Andries de Grip (2 e promotor) Afdeling Bevordering van de arbeidsparticipatie van oudere werknemers: een prospectieve cohort studie naar de determinanten van (langer) doorwerken op oudere leeftijd ONDERZOEKSTEAM Capgroep Epidemiologie: Prof.

Nadere informatie

Info. Slaap-Waakcentrum SEIN. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Slaap-Waakcentrum SEIN. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Slaap-Waakcentrum SEIN Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde 1. Slaap-Waakcentrum SEIN SLAAP-waakCENTRUM Deze brochure is bedoeld om u te informeren over het Slaap-Waakcentrum van Stichting

Nadere informatie

Werken aan morgen We gaan langer doorwerken, maar willen en kunnen we dat wel?

Werken aan morgen We gaan langer doorwerken, maar willen en kunnen we dat wel? Werken aan morgen We gaan langer doorwerken, maar willen en kunnen we dat wel? De pensioengerechtigde leeftijd wordt geleidelijk aan verhoogd. We gaan dus langer doorwerken. Hoe denken werkgevers en werknemers

Nadere informatie

Het eerste melatonine congres 06-11-2015. Dr. Ingrid Verbeek somnoloog

Het eerste melatonine congres 06-11-2015. Dr. Ingrid Verbeek somnoloog Het eerste melatonine congres 06-11-2015 Dr. Ingrid Verbeek somnoloog 1 stelling Een somnoloog heeft geen DLMO bepaling nodig om een delayed sleep phase syndroom te diagnosticeren en te behandelen. Disclosure:

Nadere informatie

Werken in ploegendienst of onregelmatige uren

Werken in ploegendienst of onregelmatige uren Werken in ploegendienst of onregelmatige uren Werken in ploegendienst of onregelmatige uren Het biologische ritme van de mens is gericht op activiteit overdag, slaap en rust s nachts. Ook processen zoals

Nadere informatie

Peiling Flexibel werken in de techniek 2015

Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Inleiding Voor goede bedrijfsresultaten is het voor bedrijven van belang om te kunnen beschikken over voldoende goede,

Nadere informatie

Onderwerpen. Slaapstoornissen. ICSD-2 hoofdcategorieën. De rol van slaapdiagnostiek in de slaapgeneeskunde. Slaap & Slaapgeneeskunde

Onderwerpen. Slaapstoornissen. ICSD-2 hoofdcategorieën. De rol van slaapdiagnostiek in de slaapgeneeskunde. Slaap & Slaapgeneeskunde Onderwerpen Basiscursus slaapgeneeskunde 24 maart 2011 De rol van slaapdiagnostiek in de slaapgeneeskunde Slaap & Slaapgeneeskunde Slaapdiagnostiek Do s en don ts. Nanny Duis, Physician Assistant Centrum

Nadere informatie

Professioneel Slapen!

Professioneel Slapen! Professioneel Slapen! Pons Jan Vermeer 10 november 2018 2 Presteren op school Presteren op school Presteren op de werkvloer Presteren in de sport Een op de vijf Nederlanders heeft last van slaapproblemen

Nadere informatie