Blue Energy Plant.
|
|
- Saskia Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak :22 Pagina 1 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Blue Energy Plant Eureka!Cup Postbus MB Eindhoven telefoon info@eurekacup.nl Onderzoeksinstituut Wetsus ontwikkelt een nieuwe technologie voor duurzame energieproductie, Blue Energy. De Blue Energy centrale wekt elektrische energie op door het gecontroleerd mengen van zout en zoet water. De duurzame stad van de toekomst wil gebruik maken van Blue Energy. Kunnen jullie namens Wetsus een advies geven over het gebruik van Blue Energy? Hierbij is het doel dat de centrale een goede plek krijgt in de stad, een passende uitstraling heeft en meer functies heeft dan alleen energie-opwekking. Eureka!Cup is een samenwerkingsproject van de Nederlandse universiteiten en Fontys Hogescholen, de Nederlandse Natuurkundige Vereniging en stichting FOM met het bedrijfsleven. Doel is om leerlingen van HAVO en VWO 1, 2 en 3 kennis te laten maken met techniek en toepassingen van natuurwetenschappen. Een opdracht van Eureka!Cup in samenwerking met #01.
2
3 Eureka!City De duurzame stad van de toekomst De burgemeester van Eureka!City heeft een nobel doel: zijn stad moet voorop gaan lopen in ontwikkelingen in de wereld van energie. Zo wil hij als eerste een duurzame energiecentrale bouwen, de beste hoogspanningsmasten plaatsen, energiezuinige auto s laten rijden, experimenteren met zonlicht om water te verwarmen en een groot windmolenpark in zee bouwen. Allemaal ambities die ervoor moeten zorgen dat het leven in Eureka!City gezonder, veiliger en aangenamer wordt. Eureka!City wil een voorbeeld zijn voor heel veel andere grote en kleine steden en hoopt dan ook dat jullie, als medewerkers van de bedrijven die met deze uitdagingen bezig zijn, een handje daarbij kunnen helpen. De burgemeester nodigt jullie dan ook van harte uit om eens een bezoek te brengen aan zijn stad. Op kun je door Eureka!City wandelen en rondkijken zoveel als je wilt. En dan kun je alvast dromen hoe de duurzame stad van de toekomst met jouw idee een stapje dichterbij komt. Een aantal vergezichten van de digitale stad Eureka!City. Vormgeving en opmaak binnenwerk: Hanneke Geurts van Kessel Studio eau, in opdracht van Eureka!Cup 2
4 Blue Energy Plant Plaats een multifunctionele Blue Energy centrale in Eureka!City. Opdrachtgever Project Vooronderzoek Werkwijze De test Figuur 1: Ontwerptekening van een grootschalige Blue Energy centrale. (Bron: Rijkswaterstaat) 1
5 Opdrachtgever Wetsus is een onderzoeksinstituut, dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van duurzame waterbehandelingstechnologie. Wereldwijd is er sprake van een groeiend watertekort. Binnen Wetsus werken toponderzoekers van diverse universiteiten en andere kennisinstellingen samen om de wereldwaterproblematiek op te lossen. Dan kun je denken aan nieuwe methodes om water schoon te krijgen, of om energie uit water te halen. Hierbij worden moderne technieken zoals biotechnologie en scheidingstechnologie gecombineerd. Ook is de duurzame energieproductie van groot belang voor het voortbestaan van onze huidige samenleving. Wetsus doet onderzoek naar de ontwikkeling van duurzame watertechnologie. Naast het ontwikkelen van nieuwe technieken om afvalwater te zuiveren of om uit zeewater drinkwater te maken, wordt er bij Wetsus ook onderzoek gedaan naar het produceren van energie uit (afval)water. Dat wordt gedaan met biologische brandstofcellen en met Blue Energy. 2
6 Figuur 2: Demonstratiesite van Wetsus voor onder andere Blue Energy, bij de Frisia zoutfabriek in Harlingen. (Bron: Figuur 3 en 4: Bovenaanzicht van de Afsluitdijk en de zeemonding bij Ijmuiden. (Bron: Google Earth) 3
7 Project Om de nadelen van het gebruik van fossiele brandstoffen tegen te gaan, worden er steeds meer nieuwe duurzame energiebronnen ontwikkeld. Wetsus is momenteel bezig met het ontwikkelen van duurzame energieproductie uit water: Blue Energy. Figuur 5: (Bron: Blue Energy is de naam voor de energie die gewonnen wordt door het mengen van zeewater met rivierwater. Dit zoete en zoute water moet langs een speciaal membraan stromen. Met dit membraan worden zoutwaterdeeltjes opgevangen, die elektrische stroompjes afgeven. Door koppeling van vele membranen ontstaat genoeg elektriciteit voor gebruik in woningen. 4
8 De burgemeester en de wethouders van Eureka!City willen gebruik maken van Blue Energy. Daarom vragen ze aan Wetsus een advies te geven over het gebruik van Blue Energy in Eureka!City. Wetsus geeft jullie, als adviseurs, de taak om een plan uit te werken en dit aan de burgemeester en de wethouders te presenteren. Zij hebben de volgende vragen. Welke locatie is de meest geschikte plek voor de Blue Energy centrale en waarom is dat zo? Aan de hand van de bestemmingsplannen in de stad zijn er 3 locaties, met afmeting van 250 bij 250 m, aangegeven waar een Blue Energy centrale mogelijk geplaatst kan worden. Deze locaties zijn ook aangegeven op de plattegrond van de stad, die terug te vinden is op website Figuur 6: Nog meer foto s van de locaties zijn ook te vinden op 3 Deze locaties hebben de volgende kenmerken: 1 Stedelijk gebied aan de kust in de nabijheid van het park. 2 Het groengebied grenzend aan de woonwijk en de rivier. 3 Het groengebied verder weg van de zee bij een meer. 5
9 Omdat de centrale in het centrum van de Eureka!City wordt geplaatst, wil de burgemeester dat deze centrale een mooie uitstraling heeft, zodat de mensen er niet van schrikken. Niemand wil natuurlijk in een lelijke stad wonen. Onderzoek wat een mensvriendelijke uitstraling voor een centrale kan zijn? De burgemeester en de wethouders willen naast het advies ook nog van jullie weten welke andere functies aan de centrale kunnen worden gegeven. Een extra functie nemen jullie als eis mee in het ontwerp voor de centrale. Figuur 7: (Bron: www. wereldstadaanzee.nl ) 6
10 Vooronderzoek Deelonderzoeken Om een goed advies te kunnen geven is het belangrijk dat er eerst grondig vooronderzoek wordt verricht. Voordat je het advies hebt opgesteld, verwachten de burgemeester en de wethouders dat je je goed realiseert dat deze centrale in het centrum van de stad wordt geplaatst en aan de wensen van de bewoners moet voldoen. Met behulp van de volgende deelonderzoeken kun je een goed advies opstellen. Deelonderzoek 1: Elektriciteitscentrales en Blue Energy 1.1 De opdrachtgever verwacht een fotoreportage van minimaal 4 verschillende elektriciteitscentrales met een toelichting. In de toelichting geef je informatie over de ligging, grootte en of de centrale een andere functie heeft naast energie opwekken. 1.2 De opdrachtgever vraagt je om op een A4 te laten zien hoe Blue Energy werkt, dus hoe je uit zout en zoet water energie kunt halen. Figuur 8: Energiecentrale Hundertwasser (Bron: ) 7
11 Figuur 9 Schematische weergave van de werking van Blue energy. (Bron: www. greeninventions.net) Deelonderzoek 2: Wat vindt de burgemeester belangrijk? 2.1 Als adviseur moet je nadenken over de inhoud van het advies. Wat willen de burgemeester en de wethouders weten over de Blue Energy centrale? Ze zijn natuurlijk niet geïnteresseerd in de uitgebreide theorie over de werking van Blue Energy, maar bijvoorbeeld wel in de veiligheid van het gebruik van deze centrale. Bedenk daarom nog minimaal 10 vragen die de burgemeester en de wethouders zouden kunnen stellen. 2.2 De opdrachtgever verwacht een A3 met schetsen van minimaal 3 energiecentrales. Eén voor elk van de aangegeven locaties. Benoem bij elke locatie een passende uitstraling en een extra functie voor de centrale. Er wordt ook verwacht dat je de voordelen en eventueel de nadelen van de locatie, de uitstraling en de extra functie aangeeft. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: hoe je het zee- en rivierwater bij elkaar brengt, zonder dat er veel energie daarvoor verbruikt wordt; de capaciteit van de centrale en hoeveel water de centrale nodig heeft; hoe het afvalwater wordt afgevoerd. 8
12 2.3 Als vertegenwoordiger van Wetsus presenteer je de plannen aan de burgemeester. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een maquette. Wetsus vraagt je om minimaal 4 andere manieren te bedenken om je advies goed te kunnen presenteren. Deelonderzoek 3: Advies 3.1 De opdrachtgever verwacht een goed advies waarin je de beste locatie en de beste schets van de Blue Energy centrale hebt verwerkt 3.2 De opdrachtgever verwacht een presentatie van je advies. Figuur 10: Een andere functie voor een kerncentrale: Wunderland Kalkar. ( Bron: 9
13 Werkwijze Team Dit project voeren jullie uit in een team van vier of vijf klasgenoten. Jullie docent is jullie begeleider, bij hem of haar kunnen jullie altijd met vragen terecht. Plan van aanpak Voor elk deelonderzoek is het goed dat jullie een plan van aanpak maken. Dit is maximaal een A4 tje waar overzichtelijk de volgende dingen op staan: de naam van het project; voor welk onderdeel dit het plan van aanpak is; welke werkzaamheden jullie gaan uitvoeren; hoe jullie de taken verdelen; wanneer de werkzaamheden uitgevoerd gaan worden en hoelang je hierover gaat doen; welke materialen er nodig zijn; wanneer jullie als team overleggen en waarover dat zal gaan; de tijdsplanning. De planning van het project over een periode van 5 of 6 weken ziet er als volgt uit: Week 1: Maken van het plan van aanpak voor deelonderzoek 1. Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek 1. Week 2 en 3: Maken van het plan van aanpak voor deelonderzoek 2. Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek. Week 4 en 5: Maken van het plan van aanpak voor deelonderzoek 3. Uitvoeren van het plan van aanpak van deelonderzoek 3. 10
14 De test Materialen Voor het maken van jullie model hebben jullie verschillende materialen nodig. Probeer deze zoveel mogelijk zelf te regelen. Voor materialen waar jullie zelf niet of moeilijk aan kunnen komen, kunnen jullie altijd je docent om hulp vragen. Informatiebronnen Voor delen van het vooronderzoek zullen jullie informatie van andere bronnen nodig hebben. Dit kunnen bijvoorbeeld de bibliotheek en het internet zijn. Op internet is een goede plek om te beginnen met zoeken. Daar vind je een aantal stukjes theorie en handige links die betrekking hebben op jullie project. Je kunt natuurlijk ook zelf zoeken naar nuttige internetpagina s. Onderzoeksrapport Het is handig om alles wat je in de deelonderzoeken hebt gedaan te bundelen in een onderzoeksrapport. Dit is dan de basis van het advies dat je gaat geven en de presentatie die je gaat houden. Figuur 11 Bron: Reformatorisch dagblad 29 april Krantenartikelen zijn ook na te lezen op: 11
15 Testopstelling Op de finaledag gaan Wetsus, de burgemeester en de wethouders jullie advies beoordelen. Op die dag geef je als groep een presentatie van je advies. Dit mag niet langer dan 10 minuten duren. Een maquette kan een manier zijn om jullie advies te presenteren. Als je kiest voor een maquette, moet je rekening houden met de grootte van de locatie, gebruik hiervoor dan de schaal 1:250. De maquette wordt dan maximaal 1m bij 1m. Het is dus niet verplicht om een maquette te gebruiken. Figuur 12 Daarnaast zijn de volgende materialen beschikbaar, als hulpmiddel voor jullie presentatie: Testopstelling zoals aangegeven in figuur 12. DVD-speler Beamer aangesloten aan een computer Spreektafel Microfoon Er wordt op de dag gejureerd op de volgende criteria: Keuze van de locatie; Uitstraling van de centrale; De extra functie van de centrale; Presentatie van de groep. 12
16 Eureka!Cup Watt s Going On? 2009 Toen James Watt in 1769 de stoommachine uitvond, had hij nooit kunnen weten hoe de wereld hierdoor zou gaan veranderen. Al die machines die het leven van de mens makkelijker maken hebben iets gemeen: ze zetten energie om naar een andere vorm. In een auto zet je verbrandingsenergie van benzine om in bewegingsenergie, een zonnecel zet energie uit licht om in elektrische energie en een waterkoker kan die elektrische energie weer gebruiken om er warmte van te maken. Energie kun je niet zien, maar is er in vele vormen. Een wereld zonder energie is onmogelijk: energie is er altijd al geweest, en zal ook nooit verdwijnen. Energie mag er dan wel altijd zijn: het is een grote uitdaging om deze op een goede manier te kunnen gebruiken. Want hoe zet je elektrische energie het beste om in licht? Hoe kun je energie transporteren naar de plek waar je het nodig hebt? En hoe zorg je ervoor dat een vrachtwagen die van een berg afrolt niet tevéél bewegingsenergie krijgt? Bovendien helpt het begrip energie om vanalles te kunnen verklaren. Bijvoorbeeld waarom je op een röntgenfoto je botten ziet, welke snelheid een balletje krijgt dat van een berg afrolt en waarom het toch zo moeilijk is om water te splitsen in waterstof en zuurstof. En dan rest er nog een belangrijke vraag: waar moeten we de warmte, de bewegingsenergie en de elektrische energie die we nodig hebben vandaan halen wanneer we in de toekomst geen fossiele brandstoffen meer hebben? Zonder technische kennis zouden we de wereld zoals die nu is nooit gekend hebben. Op school krijg je vakken als natuurkunde, scheikunde, techniek en biologie. Je ervaart dan hoe belangrijk energie is in ons leven. Maar ook waarom sommige mensen met een bril op beter kunnen zien, waarom een boot niet zinkt of waaruit afwasmiddel bestaat. Wat je nu op school leert, zie je terug in heel veel vakgebieden die technisch zijn, en meestal ook een maatschappelijke kant hebben. Je leert in die vakgebieden op een verantwoorde manier problemen uit de natuur en techniek op te lossen. Vaak zijn deze oplossingen de basis voor nieuwe uitvindingen en ontwikkelingen. Niet alleen op het gebied van energie, maar in bijna alles wat je om je heen ziet. De Eureka!Cup is een project dat je op een andere en leuke manier kennis wil laten maken met techniek en toepassingen van natuurwetenschappen. We willen laten zien hoe belangrijk en hoe leuk het is om met technische uitdagingen bezig te zijn. In de derde klas zul je een profiel gaan kiezen. We hopen dat dit project je helpt met nadenken hierover, zodat jij een goede keuze voor jezelf kunt maken. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup. 13
17
High Voltage Transport
3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:22 Pagina 2 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen High Voltage Transport
Nadere informatieWind 2 Energy.
3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:23 Pagina 3 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Wind 2 Energy Eureka!Cup
Nadere informatieDownhill Vehicle. www.eurekacup.nl
3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:24 Pagina 6 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Downhill Vehicle
Nadere informatieElectric Car Safety. www.eurekacup.nl
3728 TUE Eureka covers 09:Opmaak 1 12-01-2009 12:23 Pagina 4 projectorganisatie Technische Universiteit Eindhoven hoofdsponsor Universiteit Utrecht pilot HAVO-scholen Fontys Hogescholen Electric Car Safety
Nadere informatieH 2. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup.
H 2 O, of gewoon: water. We hebben er genoeg van op onze aardbol: men schat zo n 1,4 miljard kubieke kilometer. Helaas is nog geen 3 procent daarvan zoet, en bevindt het zich lang niet altijd op de juiste
Nadere informatieWe wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!
Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden
Nadere informatieWe wensen jullie veel succes en een leuke en leerzame Eureka Cup!
Space exploration gaat over ruimtevaart. Nergens is techniek zo belangrijk als in de ruimtevaart. De allernieuwste technieken worden gebruikt in spaceshuttles en marslandertjes. Nieuwe materialen worden
Nadere informatieEureka!Cup 2010. We wensen je veel succes en een leuke en leerzame Eureka!Cup.
Eureka!Cup 2010 Wij verplaatsen ons steeds vaker in een snelle wereld met een groeiende economie, we willen dat ook zo efficiënt en effectief maar vooral ook zo aangenaam mogelijk doen. We zijn op dit
Nadere informatie# 02 BABY S FIRST. r 1) (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips
# 02 BABY S FIRST (leerjaar 1) Philips Research is één van de grootste onderzoeksorganisaties van de wereld. Onderzoekers van Philips ontwikkelen nieuwe technologieën die de kwaliteit van leven van mensen
Nadere informatieWater 4U! Docentenbijlage. Inleiding. Beste docent,
Water 4U! Docentenbijlage Inleiding Beste docent, In dit document vindt u extra informatie met betrekking tot het Eureka!cup-project waar uw leerlingen aan werken. Het betreft informatie over benodigdheden,
Nadere informatieEen goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl
Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor
Nadere informatieDuurzame stroom in het EcoNexis huis
Groepsopdracht 1, vmbo Duurzame stroom in het EcoNexis huis Vooraf Er zijn steeds meer mensen op de wereld. En die hebben gemiddeld ook steeds meer geld te besteden. Daarom is er steeds meer energie nodig.
Nadere informatieOntwerp je eigen prefabhuis
Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste
Nadere informatieDuurzame stroom in het EcoNexis huis
Groepsopdracht 1 Duurzame stroom in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit, en de welvaart stijgt ook steeds meer. Daarom neemt de vraag naar energie (elektriciteit, gas, warmte) wereldwijd
Nadere informatieGa jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?
Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom
Nadere informatieHoe aardgasvrij woon jij?
JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij
Nadere informatieEen goede vangst! Opdracht van Domein en Knaapen Groep: een goede vangst - http://domein.braintrigger.nl
Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor
Nadere informatieDocentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e),
Docentenbijlage An Eye-Opener Eureka!Cup 2010: Movin On! Beste docent(e), Voor u ligt de specifieke docentenbijlage behorende bij de opdracht An Eye- Opener van de Eureka!Cup 2010: Movin On! Voordat u
Nadere informatieLesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst
Lesbrief: Woonwijk van de toekomst Thema: Mens & Dienstverlenen in de toekomst Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de toekomst zal onze samenleving er anders
Nadere informatieETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland.
TITEL ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Type les Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland. Lesduur 45 minuten. Omschrijving van de
Nadere informatieH.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI
H.A.N.G. PLEKKEN Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI Binnenkort ga je met je klas op bezoek bij het Nederlands Architectuur instituut (NAi). Daar zal je het programma H.A.N.G. plekken volgen.
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december keer beoordeeld. Inleiding
Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december 2003 6,3 32 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Energie is iets dat altijd in de buurt is. Bijvoorbeeld een boterham eten, tanken en wassen. Het meeste
Nadere informatieLessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8
Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.
Nadere informatieKlimaat is (g)een spel. De opdracht
Klimaat is (g)een spel Onze school is één van de zeventien scholen in de provincie Utrecht die meedoet aan Klimaat is (g)een spel. Dit is een scholencompetitie over klimaat en energie. Het is de bedoeling
Nadere informatieDe Energiezuinige Wijk - De opdracht
De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien
Nadere informatieEnergie. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In NEMO versie 12-2013 1
Energie Jouw werkbladen In NEMO Naam: School: Klas: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In NEMO versie 12-2013 1 Energie Energie is overal. Denk aan de zon, aan beweging
Nadere informatieHaal energie uit veiligheid
Haal energie uit veiligheid Opdrachtomschrijving Hoppenbrouwers is een elektrotechnisch installatiebedrijf. Dit betekent onder andere dat Hoppenbrouwers op allerlei verschillende manieren en plekken elektrische
Nadere informatieLes De productie van elektriciteit
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De productie van elektriciteit Werkblad Doe de stekker in het stopcontact en je hebt licht, geluid, beeld, beweging... Allemaal dankzij elektriciteit. Maar waar komt dat
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieLessenserie Energietransitie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Thema s en onderwerpen Overzicht Lessenserie Energietransitie Thema s en onderwerpen per les De zoektocht naar voldoende energie voor de komende generaties is één van de belangrijkste
Nadere informatieHoe aardgasvrij woon jij?
JOUW GASTLES Gastles Hoe aardgasvrij woon jij? Je gaat een gastles verzorgen voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarin je laat zien hoe je in je werk dagelijks bezig bent met het thema aardgasvrij
Nadere informatieWat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje
ENERGIE Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg
Nadere informatieMAAK WERK VAN JOUW TALENT
MAAK WERK VAN JOUW TALENT Schatgraven heeft altijd iets spannends. Zeker als je weet dat je iets gaat vinden. Wat komt er tevoorschijn? De komende jaren ga jij schatgraven. Als het kan op onze school.
Nadere informatieInformatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015
EVEN KENNIS MAKEN Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015 De eerste jaren werken we vooral nog in thema s en met het spreekwoord van onze school: Willen, worden en zijn. Maar in latere jaren werken
Nadere informatieJunior FIRST LEGO League
Junior FIRST LEGO League Elke dag maken wij keuzes op het gebied van energie. We verwarmen onze huizen, voorzien auto s van brandstof, laden onze mobiele telefoon op, computers worden van stroom voorzien,
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je
Nadere informatieA E H T X # 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL. r 3) (leerjaar 3)
# 05 HOLLAND S NEXT HEART MODEL (leerjaar 3) In Nederland komen hart en vaatziekten veel voor, door hartproblemen sterven jaarlijks veel mensen. Veel patiënten kunnen geholpen worden met een nieuw hart,
Nadere informatieGroep 8 - Les 5 Mijn idee over energie in de toekomst
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 5 Mijn idee over energie in de toekomst Lesduur: 25 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten waarom je zuinig met elektriciteit moet zijn. De leerlingen kunnen
Nadere informatieProject Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten
Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Inleiding en werkwijze: De meeste ouderen vinden het leuk om samen met jongeren iets te doen. Op deze manier hebben
Nadere informatiePimp een Windmolen! Droommachine http://droommachine.braintrigger.nl
Pimp een Windmolen! Windmolens wekken schone energie op. Maar sommige mensen zijn tegen windmolens. Ze vinden dat ze niet goed in de omgeving passen, dat ze het landschap verontreinigen. En ze zijn bang
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HOE KUN JE JEZELF EEN NIEUW GEZICHT GEVEN? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van spiegels. Met de exhibit kunnen de bezoekers een nieuw
Nadere informatieNaam: Thijs. Groep: 6/7. School: St.Willibrordusschool
Naam: Thijs Groep: 6/7 School: St.Willibrordusschool 1 Voorwoord Voor je ligt het werkstuk van Thijs. Dit werkstuk gaat over zonne-energie. Ik kwam op het idee voor dit onderwerp toen papa en mama ook
Nadere informatieTechnasium. Stap in de moderne wereld van bèta en techniek Denken en doen Uitdagende opdrachten voor leerlingen havo en vwo
Technasium 1 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 3 1 Wat is het Technasium? 4 2 Voor wie is het Technasium? 5 3 Hoe werk je op het Technasium? 6 4 Wat kun je er mee? 6 5 Meer weten? 7 Het Dr. Nassau College is genoemd
Nadere informatieDe ideale duurzame stad! 10-14
De ideale duurzame stad! 10-14 Inhoud Inleiding... 1 Stap 1: De stad verkennen... 2 Stap 2: Jullie ideale stad maken!... 6 Stap 3: Het vormen van groepjes... 8 Stap 4: Help, wat is duurzaam?... 9 Stap
Nadere informatieArchitectuur. Naam: Klas:
Naam: Klas: inhoud Inhoud Planning Blz. 1 Opdracht 1 - Een eigen huis Blz. 2 Opdracht 2 - Schetsen Blz. 3 Opdracht 3-3D ontwerpen Blz. 4 informatie - Aan de slag met Cura Blz. 5 Opdracht 4 - Dossier &
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieOntwerp een sorteerunit
Page 1 of 9 Page 2 of 9 Ontwerp een sorteerunit Waar je werkt Je werkt als werktuigbouwkundige bij Vanderlande Industries. Het hoofdkantoor van Vanderlande Industries is gevestigd in Veghel. Ze opereren
Nadere informatieDag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012
Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor
Nadere informatiePROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM
PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing
Nadere informatieTechnasium. Voor havo en vwo. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Op het Hondsrug College
Technasium Op het Hondsrug College Voor havo en vwo Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Beter bètaonderwijs Ga je (straks) naar havo of vwo en vind je bèta en techniek leuk? Ben je
Nadere informatieAlternatieve energiebronnen
Alternatieve energiebronnen energie01 (1 min, 5 sec) energiebronnen01 (2 min, 12 sec) Windenergie Windmolens werden vroeger gebruikt om water te pompen of koren te malen. In het jaar 650 gebruikte de mensen
Nadere informatieFlipping the classroom
In dit projectje krijg je geen les, maar GEEF je zelf les. De leerkracht zal jullie natuurlijk ondersteunen. Dit zelf les noemen we: Flipping the classroom 2 Hoe gaan we te werk? 1. Je krijgt of kiest
Nadere informatieKinetisch Landmark bij de Bonkevaart
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Opdrachtgever is dhr. Wiebe Wieling, voorzitter van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden Situatie In 2018 is Leeuwarden/Fryslân
Nadere informatieIntersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting
Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno
Nadere informatieSamenwerken met bedrijven en hogescholen: we kunnen elkaar versterken. Guido Smets Fontys Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen Applied Science
Samenwerken met bedrijven en hogescholen: we kunnen elkaar versterken Guido Smets Fontys Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen Applied Science Inhoud presentatie Rode draad: samenwerking met studenten
Nadere informatieSectorwerkstuk 2012-2013
Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieInhoud. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Opdracht 1 - Brainstormen. Opdracht 2 - Je eigen controller. informatie - makey makey
Naam: Klas: inhoud Inhoud Opdracht 1 - Brainstormen Opdracht 2 - Je eigen controller informatie - makey makey Blz. 3 Blz. 4 Blz. 5 Opdracht 3 - Aan de slag met Scratch Blz. 6 informatie - Scratch Opdracht
Nadere informatieM&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo
Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in
Nadere informatieEen duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN
Een duurzame auto Dit is een eerste versie van de nieuwe activiteitsuggesties, passend bij de leerlijnen die ontwikkeld zijn bij de leer. Ze zijn nog in ontwikkeling en zullen in de komende tijd verder
Nadere informatieFossiele brandstoffen? De zon is de bron!
Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een
Nadere informatieEen beginners handleiding voor energie en vermogen
Een beginners handleiding voor energie en vermogen Waarom moet je leren over energie en vermogen. Het antwoord is omdat we allemaal energie verbruiken in ons dagelijks leven om te verwarmen, te koelen,
Nadere informatieBeroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016
Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Langetermijnplanning 10 Overzicht informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING
Nadere informatieProfielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën
Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar
Nadere informatieGroep 8 Basisles: Elektriciteit opwekken
Leerkrachtinformatie Lesduur: 35 tot 40 minuten Deze basisles kunt u op verschillende manieren organiseren: A. Klassikaal (35 minuten) U verzorgt en begeleidt de les. U gebruikt hierbij deze leerkrachtinformatie
Nadere informatieLevel 5 OPDRACHTGEVER
Vragen over de opdracht Stel ze dan eerst aan je docent. Als hij/zij jullie Vragen over de Eureka!Day Mail deze naar: info@eurekacup.nl START OPDRACHTGEVER OPDRACHT AANPAK MEER... OPDRACHTGEVER Je loopt,
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HOE ZIT EEN ELEKTROSPEL IN ELKAAR? Jullie gaan een elektrospel met quizvragen ontwerpen. Als de bezoekers het goede antwoord op de vraag geven, gaat er een lampje branden. Bedenk originele quizvragen en
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieSectorwerkstuk 2010-2011
Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatie2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.
Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 In fase 1 heb je geoefend met het schrijven van teksten. Je hebt ook geleerd
Nadere informatieOntdekkersgroep dag 25 25 maart 2014
Ontdekkersgroep dag 25 25 maart 2014 Onderwijsactiviteit 11 Water Water. We denken er niet vaak over na, maar het is belangrijk voor het leven op aarde. Het is dan ook één van de vier elementen. In dit
Nadere informatieDe lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.
De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk
Nadere informatieSOCIAL RESPONSIBILITY
SOCIAL RESPONSIBILITY LID WORDEN SAMEN JE EIGEN WINDMOLEN Tegenwoordig draait alles om duurzaamheid en groen. Een goede tijd voor de Windcentrale. We weten allemaal dat er ergens stroom en energie vandaan
Nadere informatieMAAK WERK VAN JOUW TALENT
MAAK WERK VAN JOUW TALENT Schatgraven heeft altijd iets spannends. Zeker als je weet dat je iets gaat vinden. Wat komt er tevoorschijn? De komende jaren ga jij schatgraven. Als het kan op onze school.
Nadere informatieEen school voor iedereen
, n Wereldschool! Een school voor iedereen Wil je de wijde wereld in? Kom dan naar het Carolus Clusius College. Daar leer je verder kijken! Je maakt kennis met andere culturen en je krijgt intensief taalonderwijs
Nadere informatieInformatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas
Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas 24 november 2015 26-06-14 1 Na vanavond begrijpt en weet U: Wat profielen zijn. Welke profielen er op het Cosmicus College zijn. Hoe een profiel gekozen
Nadere informatieHet Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven.
Wat is het technasium? Het Technasium is een vorm van onderwijs waarbij leerlingen projectmatig en probleemoplossend werken aan echte opdrachten uit het bedrijfsleven. Hoe werkt het? De leerlingen krijgen
Nadere informatieMens en techniek. VMBO BASIS en KADER, leerjaar 2. Figuur 1 (Illustratie uit Microsoft Word)
Mens en techniek VMBO BASIS en KADER, leerjaar 2 Figuur 1 (Illustratie uit Microsoft Word) 1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 3 1.3. Het omzetten van energie - Opdrachten...
Nadere informatieEnergie: hoe duurzaam is jouw school? Esther van der Meer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Esther van der Meer 05 June 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/31896 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door
Nadere informatieWereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:
Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren
Nadere informatieSECTORPROJECT 4 VMBO - T
SECTORPROJECT 4 VMBO - T 2016-2017 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORPROJECT VOOR 4 VMBO-T Alle leerlingen van het vmbo theoretische
Nadere informatieLeren als een expert!
Leren als een expert! Welk vak vind jij lastig? Wiskunde, of juist Frans? Ken je iemand die heel goed is in dat vak? En heb je wel eens aan diegene gevraagd hoe hij/zij voor dat vak leert? Als je dat weet,
Nadere informatieMeten = weten Instructie voor leerkrachten
Meten = weten Instructie voor leerkrachten Dit opdrachtenblad Meten = Weten is ontwikkeld als een voorproefje voor het lespakket Zonnepanelen op school. Het opdrachtenblad is zelfstandig te gebruiken.
Nadere informatieBeroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo
Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2016-2017 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Planning 10 Informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING In de tweede fase
Nadere informatiea.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht...
a.roland holst c ollege QUEST een avontuurlijke zoektocht... de uitdaging... Hallo, ik ben Hanna. Dit jaar ben ik begonnen aan QUEST. QUEST past prima bij mij. Dat denk ik zelf, dat denken mijn ouders
Nadere informatieAlternatieve energieopwekking
Alternatieve energieopwekking Energie wordt al tientallen jaren opgewekt met een paar energiebronnen: Kolen Gas Olie Kernenergie De eerste drie vallen onder de fossiele brandstoffen. Fossiele brandstoffen
Nadere informatieNieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011
Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.
Nadere informatieHoe kunnen treinen op wind rijden? Les in de Groene Top Trein
ctie produ Hoe kunnen treinen op wind rijden? Les in de Groene Top Trein lesboekje02.indd 1 20-11-2015 13:20 Welkom in de Groene Top Trein! Het gaat deze trein voor de wind, want deze trein rijdt op wind.
Nadere informatieDat kan beter vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82623 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatieGroep 8 - Les 3 Restproducten
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 3 Restproducten Lesduur: 20 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat restproducten zijn en welke restproducten horen bij verschillende manieren van energie
Nadere informatieMcCaesar Plusopdracht brugklas
McCaesar Plusopdracht brugklas Algemene gegevens Titel: McCaesar Thema: Oudheid. Niveau: VWO 1. Aantal lessen: 28 (maximaal). Ontworpen door: H. Koffijberg, 2013 Leerinhoud en hoofdopdracht Je bent één
Nadere informatieMedia en Privacy Lessenserie Media versus Privacy
Media en Privacy Lessenserie Media versus Privacy Docentenhandleiding doelgroep duur 4 havo, 4 vwo 8-9 klokuren Inleiding Het kan zomaar zijn dat iedereen dag en nacht Surveilllance Shoe, Jill Magid in
Nadere informatieHandleiding sectoronderzoek V4 2014-2015
Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Het kompas 3 2.1 Aanleiding 3 2.2 Betekenis 3 2.3 Doelen 3 2.4 Definitie van sectoronderzoek gereed 4 2.5 Waarde 4 2.6 Kompas 5
Nadere informatieatheneum technasium havo havo/vmbo-t
technasium /vmbo-t Tijd voor jouw toekomst Het is bijna zover: je zegt je basisschool gedag en je gaat een nieuw avontuur aan op het voortgezet onderwijs. Het is tijd om te ontdekken en te leren wat jíj
Nadere informatieVan huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie
Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,
Nadere informatieproject: Problemen in de wijk
project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Una van Maarseveen en ROC Mondriaan
Nadere informatie