Kristof Peleman 2 e /3 e bach Taal- en Letterkunde 10/05/2007 Eerder zelfmoord dan zelfverdediging
|
|
- Dina Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Eerder zelfmoord dan zelfverdediging Dit verslag wil een kritische reflectie bieden op het artikel Van Nauw Vertalen tot Navertellen. Over de vertaaltechniek van Middelnederlandse dichters. 1 Er valt heel wat te zeggen over de structuur en de inhoud van dit artikel, maar eerst en vooral zal deze tekst er een inhoudelijke samenvatting van geven. Daarbij zullen de verschillende paragrafen van het oorspronkelijke artikel achtereenvolgens doorlopen worden. Er wordt afgesloten met een bespreking en een conclusie. Samenvatting De inleiding begint met een definiëring van het concept vertaling. Het probeert vooreerst duidelijk te maken dat Middelnederlandse vertalingen die teruggaan op een anderstalig origineel, slechts zelden voldoen aan de hedendaagse maatstaven die er bestaan voor wat we een vertaling noemen. De meerderheid vertoont afwijkingen van het origineel, die al dan niet zeer ingrijpend van aard zijn. Het toont dus aan dat er een grote diversiteit bestaat in de vertaaltechniek van Middelnederlandse dichters, op basis van de mate van overeenstemming of afwijking van hun origineel. Vervolgens tracht de inleiding de interesse van de lezer te wekken door de bewering dat inzicht in de werkwijze van de vertalers kan helpen bij het interpreteren van hun teksten, alhoewel ze ook nieuwe vragen doen rijzen. De inleiding sluit af met een duidelijk overzicht van de thema s die het artikel in grote lijnen zal belichten: de vertaaltechniek van de Middelnederlandse dichters, mogelijke verklaringen voor hun vertaalgedrag en mogelijkheden en uitdagingen voor toekomstig onderzoek. De eerste paragraaf illustreert een bepaald type van middelnederlandse vertaaltechniek met een voorbeeld: de Parthonopeus, een dertiende-eeuwse Middelnederlandse vertaling van de Oudfranse ridderroman Partonopeu de Blois. Het artikel zoomt daarbij in op een tafereel dat plaatsvindt tussen twee personages: Part(h)onopeu(s), 2 een ridder, en Melior, de keizerin van Constantinopel. De betrokken passage gaat over een toernooi met de hand van deze keizerin als grote prijs. Partonopeu en Melior hadden echter in het verleden reeds een relatie gehad, maar die was op de klippen gelopen. In dit toernooi ziet de ridder dus de kans om haar hand terug te winnen, zij het dan wel incognito. Tijdens dit toernooi gaat Partonopeu dan naar de keizerin toe om haar zijn banier te schenken. Bovendien biedt hij haar daarbij zijn verontschuldigingen aan voor wat er in het verleden tussen hen gebeurd was. Melior neemt die banier dan aan, maar ze heeft zijn woorden niet goed begrepen, of slecht verstaan. Zij beseft, met andere woorden, dus nog steeds niet dat deze ridder Partonopeu is. In het Oudfranse origineel wordt dit tafereel als volgt omschreven: par giu en par envoiseüre, quar el n entent pas l aventure. Vertaald komt dit neer op: uit speelse koketterie, want ze heeft zijn woorden niet begrepen. In de Middelnederlandse versie gaat het echter als volgt: 1 A. Reynders, Van nauw vertalen tot navertellen. Over de vertaaltechniek van Middelnederlandse dichters, R. Jansen-Sieben, J. Janssens en F. Willaert (red.), Medioneerlandistiek. Een inleiding tot de Nederlandse Letterkunde van de Middeleeuwen. Hilversum 2000, Alle citaten in dit verslag verwijzen terug naar dit artikel. 2 Partonopeu is de Oudfranse benaming voor het personage. Parthonopeus is de Middelnederlandse vorm.
2 So hovesch en so goedertiere Was int herte die keiserinne, Dat sise nam en halese inne. Diemeer was si vele onvroet das Wat hi meinde, én wie hi was. Vertaald betekent dit zoveel als: zo hoofs en zo ingoed was de keizerin dat ze de banier aannam. Bovendien wist ze helemaal niet wat hij bedoelde en wie hij was. Deze aanpassing wordt door Reynders dan geïnterpreteerd als het wegwissen van een schoonheidsfoutje. De Middelnederlandse Melior maakt hierdoor immers een hoofsere indruk dan haar Oudfranse tegenhanger, die zich aangetrokken lijkt te voelen tot de ridder. Tenslotte wordt er dan beweerd dat dergelijke kleine wijzigingen een grondige invloed hebben op het karakter van het werk. Zo zouden de positieve personages in de Parthonopeus bijvoorbeeld consistent hoofser en dus beschaafder voorgesteld worden. De tweede paragraaf begint dan opeens over drie types van Middelnederlandse vertaaltechnieken, namelijk de vertaling (in enge zin), de bewerking en de omwerking. Een vertaling voldoet daarbij aan de hedendaagse verwachtingen van een vertaling. De enige afwijkingen van het origineel, die daarin voorkomen, zijn toe te schrijven aan rijmnood. Een bewerking is dan een vertaling zoals de Parthonopeus, die het karakter van het verhaal ook op een zekere manier wijzigen. Een omwerking, ten slotte, gooit het verhaal helemaal om door inlassingen, toevoegingen, wijzigingen van het plot, etc. Deze contrasten worden dan gekarakteriseerd als niet echt scherp. Er wordt voorgesteld dat het veeleer gaat om een continuüm, gebaseerd op de afstand ten opzichte van de originele tekst. Vervolgens komen we dan te weten dat de Parthonopeus tóch geen loepzuivere bewerking is, aangezien het slot volledig is omgewerkt door een toevoeging van zo n duizendtal verzen. De derde paragraaf geeft dan een voorbeeld van een vertaling in enge zin, die in het Middelnederlands zeer schaars zijn, maar dus wél bestaan. Als voorbeeld geeft Mevrouw Reynders daarvoor de Lanseloet, opnieuw een dertiende-eeuwse vertaling van een Oudfranse ridderroman hier de Lancelot en prose. Deze paragraaf tracht aan te tonen dat de dichter door creatief om te springen met synoniemen en woordvolgorde wel degelijk de mógelijkheid had om een vertaling af te leveren naar hedendaagse normen, ondanks de moeilijkheden die de vormeisen van rijm en vers toen met zich meebrachten. Reynders zegt dan vervolgens dat de dichter er dus vaak voor kíest om dat niet te doen, met welomlijnde bedoelingen dat die afwijkingen er dus niet zomaar zijn. De vierde paragraaf begint dan met de verklaringen voor het Middelnederlandse vertaalgedrag. Reynders schuift hier twee verklaringen naar voren. Ten eerste wordt het feit vermeld dat in de Middeleeuwen nog lang niet zoiets bestond als auteursrecht, plagiaat of wat de onaantastbare originaliteit van het kunstwerk wordt genoemd. Middeleeuwse vertalers werd vrij gebruik gegund van personages, motieven en situaties uit de literaire traditie. Als tweede verklaring heeft Reynders het over de structuur van het middeleeuwse literaire bedrijf, dat vaak samenging met financiële steun van een opdrachtgever. Daardoor kenden de dichters hun doelgroep immers zeer goed. Aangezien ze dus afhankelijk waren van de gunst van een rijke en machtige mecenas, waren de literaire smaak, de interesses, de ambities en de frustraties van die persoon iets om rekening mee te houden. Afwijkingen van de originele tekst worden dus als toegevingen aan het doelpubliek beschouwd.
3 De vijfde paragraaf gaat het vervolgens wat praktischer aanpakken door via deze verklaringen van het vertaalgedrag hypotheses te maken over de opdrachtgevers van een werk. Eerst wordt er wel nog beweerd dat Middelnederlandse bewerkers wel vaker hun helden en heldinnen hoofser lieten handelen, dat ze dus een neiging tot idealisering vertoonden. Er wordt dan de hypothese gevormd dat het hoogstwaarschijnlijk allemaal een educatieve bedoeling gehad moet hebben, dus om het publiek te leren wat hoofsheid precies inhield. Om zich dan een beeld te vormen over de opdrachtgevers van een werk, wordt er de veronderstelling gemaakt dat passages die ongewijzigd overgenomen werden, geïnterpreteerd moeten worden als elementen die de opdrachtgever mogelijk hebben aangesproken. Deze hypothese wordt dan toegepast op de Parthonopeus. Er wordt geconcludeerd dat de opdrachtgever uit de hoge adel moet afkomstig geweest zijn, omdat raadgevers van de vorst die níet van hoge adel waren, in de Parthonopeus negatief worden omschreven (zoals getrouw overgenomen uit de Partonopeu). Er wordt dan besloten dat het vertaalonderzoek een houvast biedt bij het interpreteren van dergelijke oude teksten. De voorlaatste paragraaf heeft het over de nieuwe vragen en discussies die opkomen bij dit vertaalonderzoek. Daarbij wordt de vraag naar het precieze publiek voor deze vertalingen naar voren geschoven want voor wie moest er immers zonodig vertaald worden? De vorsten van grote hoven, zoals de graven van Vlaanderen en de hertogen van Brabant, waren het Frans voldoende meester. Sommige geleerden vinden dus, in tegenstelling tot wat het onderzoek van de Parthonopeus toont, dat het publiek wat lager op de sociale ladder gezocht moet worden. Met andere woorden, in de kleinere hoven van de lage adel en in de steden. Dat zou de educatieve strekking van de werken ook verklaren, aangezien dergelijke milieus wel nog wat zogenaamde lessen in hoofsheid konden gebruiken. Reynders brengt daar ten eerste tegenin dat de Karel- en Arthurromans wel nog steeds sterk doordrongen zijn van de ridderlijke wereld en haar eigen idealen en problemen. Ten tweede beargumenteerd ze dat er aan de grote hoven van de hoge adel misschien ook wel een deel van het publiek behoefte had aan vertaling. Daarmee suggereert ze evenwel dat in de grote hoven mogelijk vaak burgers en lagere edelen aanwezig waren, dus dat de grote hoven van de hoge adel misschien wel niet zo n gesloten gemeenschappen waren als men soms wel denkt. De laatste paragraaf heeft het dan weer over geografie. Daar wordt gezegd dat de taalsituatie in de Zuidelijke Nederlanden als overgangsgebied van de Franstalige en Nederlandstalige cultuur en literatuur een directe voedingsbodem geweest moet zijn voor de intense vertaalbedrijvigheid. Voor meer dan 1 publiekskring moet de grote Oudfranse literatuur tegelijk heel nabij en toch niet of niet helemaal toegankelijk zijn geweest. Een dergelijke situatie van contact en afstand kan de behoefte aan vertalingen alleen maar aangezwengeld hebben. Het contact staat hier dan voor een geografisch contact, en de afstand verwijst naar de taalbarrière. Die nabijheid zou dus de interesse of in economische termen: de vraag aangewakkerd hebben in de toentertijd toonaangevende Oudfranse literatuur. In nederlandstalige middens kwamen vertalingen dan tegemoet aan die grote vraag. Bespreking
4 De bespreking biedt wat commentaar aan over achtereenvolgens de titel, de structuur, de stijl en de inhoud van Reynders artikel. Op de titel Van Nauw Vertalen tot Navertellen. Over de vertaaltechniek van Middelnederlandse dichters vond ik weinig aan te merken. Het beschrijft het thema van het artikel vrij perfect en geeft al meteen een goeie indruk van de diversiteit die er bestaat in het Middelnederlandse vertaalwerk. De structuur was echter heel wat minder goed. De inleiding was wel nog behoorlijk: het begrip vertaling wordt meteen duidelijk gedefinieerd en afgebakend, vervolgens wordt de lezer warm gemaakt voor het vertaalonderzoek door de stelling dat het een beloftevol onderzoeksdomein zou zijn om deze oude teksten te interpreteren, en ten slotte wordt er ook een duidelijk overzicht aangeboden over de verdere inhoud van het artikel. Maar bij de titel en de inleiding houdt de positieve commentaar wel op. De rest van het artikel bestaat uit allesbehalve een opbouwend betoog. Ook de argumentatie laat geregeld te wensen over, en dat begint al in de eerste paragraaf. Zo luidt de allereerste zin: Hedendaagse vertalers zal men niet licht betrappen op afwijkingen van hun brontekst van het soort dat zich in de volgende passage voordoet. Iemand die al vrij vertrouwd is met middeleeuwse literatuur en middeleeuwse bewerkingen van originele teksten, kan zich zoiets natuurlijk wel indenken en bereidt zich dus al min of meer voor op de meest ondenkbare aanpassingen. Dan blijkt ze dit tenslotte te illustreren met het gebruik van één verschillend adjectief om een handeling van Melior te omschrijven. Natuurlijk is men dan niet echt onder de indruk! Een meer sprekend voorbeeld zou wel gemogen hebben. Dus het wordt dan al moeilijk om het artikel verder nog au serieux te nemen. Op het einde van die paragraaf doet Reynders dan nog de toegeving dat de Parthonopeus wel nog vrij dicht bij zijn origineel staat. In dat geval had ze die paragraaf beter niet zo overdreven begonnen. Halfweg de tweede paragraaf waar het onderscheid vertaling/bewerking/omwerking wordt uitgelegd komen we dan plots te weten van de wérkelijke zware aanpassing in de Parthonopeus op het einde van het verhaal. Deze onverwachte nieuwe karakterisering van het werk geeft blijk van een weinig doordachte betoogsstructuur. Reynders was beter in de eerste paragraaf begonnen het onderscheid vertaling/ bewerking/ omwerking uit te leggen, alvorens de Parthonopeus als illustratie daarvan in te passen. Men krijgt dus de indruk dat het wat van de hak op de tak gaat. In de derde paragraaf wordt ook opeens de Lanseloet in het verhaal betrokken en in de laatste paragraaf gaat het dan opeens om geografie. Die elementen passen inderdaad wel ergens in het betoog, maar staan niet waar ze zouden moeten staan. Het verhaal mist bovendien een afgeronde conclusie. De afzonderlijke paragrafen eindigen hier en daar echter wel eens met iets dat als een conclusie klinkt. Zo had het artikel eigenlijk perfect kunnen eindigen na de vijfde paragraaf, maar dan laat ze opeens de stem horen van andere inzichten, die alles wat ze tot nu toe heeft beargumenteerd, volledig tegenspreken. Daarbij slaagt ze er nog in om hun argumenten veel aannemelijker te laten klinken dan die van zichzelf. Dat is misschien wel eerlijk, maar vernietigend voor het eigen betoog, dat op zich al op wankele pootjes stond. Ze doet in haar verdediging ten opzichte van deze tegenstemmen omtrent het doelpubliek trouwens ook al een toegeving: dat de vertalingen er wel degelijk moeten geweest zijn voor de lagere klassen en niet voor de hoge adel, die immers Frans sprak. Het enige wat ze dan wel nog volhoudt, is dat de werken dan toch
5 zouden circuleren aan de grote hoven van de hoge adel, waar wie weet dan ook de lagere klassen wel vertegenwoordigd waren. De stijl van de tekst is vrij eenvoudig. Er komt niet echt jargon voor in de tekst. Het is geschreven in een heldere taal, die gemakkelijk te begrijpen is voor de leek. Dat past ook wel bij de bedoeling van deze tekst. Het wil geen ingewikkelde of revolutionaire inzichten uiteenzetten voor de lezer. Uiteindelijk lijkt de tekst meer een pleidooi te zijn voor de relevantie van het vertaalonderzoek. Het wil dus het bestaan van dit onderzoeksdomein verdedigen. Soms worden echter enorm vanzelfsprekende verbanden zo uitleggerig benadrukt dat het lijkt of Reynders een zekere mate van achterlijkheid in haar lezers veronderstelt. Dat de afwijkingen van het origineel misschien iets te maken zouden kunnen hebben met de intenties van de vertalers is nogal evident. Een dergelijke stelling heeft op basis van zijn evidentie al genoeg waarheidsgehalte en hoeft dus niet nodeloos geïllustreerd en/of bewezen te worden. De algemene inhoud van het artikel, tenslotte, laat ook geen grote indruk na. Als student taalen letterkunde had het mij naast het bestaan van een tekst als de Parthonopeus weinig nieuws te bieden. De inhoud van het artikel is bovendien voor zijn classificatie van de vertalingen schatplichtig aan Gerritsen en in andere opvattingen aan Van Oostrom. Kortom lijkt dit artikel me dus vrij irrelevant. Het vertaalonderzoek mag zijn bestaansrecht best verdedigen, maar op deze manier doet het zichzelf de das om.
Samenvatting Dautzenberg H8
Samenvatting Dautzenberg H8 Paragraaf 56 Elk boek kun je in drieën verdelen: voorwerk, eigenlijke tekst, nawerk. Onder voorwerk verstaan we alles wat voorafgaat aan het eerste hoofdstuk: omslag, titel,
Nadere informatieIk besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:
Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:
Nadere informatieOver Plantinga s argument voor de existentie van een noodzakelijk bestaand individueel ding. G.J.E. Rutten
1 Over Plantinga s argument voor de existentie van een noodzakelijk bestaand individueel ding G.J.E. Rutten Introductie In dit artikel wil ik het argument van de Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga voor
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieGrowth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014
Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe
Nadere informatieBevriend met Bram of met een autist
Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieExamen VWO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2007 tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieWetenschapscommunicatie. Sessie 2: schriftelijke rapporting
Wetenschapscommunicatie Sessie 2: schriftelijke rapporting Aandachtspunten (PDF) Voorbeeldtekstjes Wat is er slecht aan deze tekstjes? Wat zou jij verbeteren? (gebruik aandachtspunten als leidraad) Schrijfopdracht
Nadere informatie41 december 2010. MAT Afbouw Zaltbommel. Ale van der Veen van Gerko Afbouw op het project Wave. MATinfo 1
MAT Afbouw Zaltbommel # 41 december 2010 Ale van der Veen van Gerko Afbouw op het project Wave #37 - januari 2009 Hotel Zwolle MATinfo 1 Ale van der Veen 26 jaar, lts, werken/leren als timmerman, bij MAT
Nadere informatieExamen HAVO. Nederlands. tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2008 tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten
Nadere informatieJan Bransen Het Schrijven van een Filosofisch Essay
Jan Bransen Het Schrijven van een Filosofisch Essay Onderstaande tekst schreef ik jaren geleden om studenten wat richtlijnen te geven bij het ontwikkelen van een voor filosofen cruciale vaardigheid: het
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatie5.3 SAMENVATTEND SCHEMA SOORTEN VERBANDEN
10.2.9 Andere verbanden Soms worden ook nog de volgende verbanden onderscheiden: 1 toelichtend verband (komt sterk overeen met het uitleggend verband) 2 argumenterend verband 3 verklarend verband Deze
Nadere informatieHoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Dit volume is goed, dit moet ik zo houden.
Wie Citaat feedback Wat? (Interpreteren) Hoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Wat & waarom? (Vervolg vraag) Goed volume in je stem. Het volume van mijn stem is zodanig dat de informatie goed te horen
Nadere informatieHanneke van Herk. 1. Beschrijvingsopdracht: Uitgewerkt persoonlijke reactie:
1. Beschrijvingsopdracht: Motivatie: Ik heb dit boek gelezen, omdat ik een deel van de film had gezien en nieuwsgierig was naar de rest van het verhaal. Ik was eerst begonnen aan het boek Karakter van
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieEisen en lay-out van het PWS
Eisen en lay-out van het PWS INHOUD EN OPZET VAN HET PROFIELWERKSTUK In het navolgende komen achtereenvolgens aan bod: de titelpagina, de inhoudsopgave, de inleiding, de hoofdtekst, de samenvatting, de
Nadere informatiepagina 2 van 5 Laten we maar weer eens een willekeurige groep voorwerpen nemen. Er bestaan bijvoorbeeld -- om maar iets te noemen -- allerlei verschil
pagina 1 van 5 Home > Bronteksten > Plato, Over kunst Vert. Gerard Koolschijn. Plato, Constitutie (Politeia), Amsterdam: 1995. 245-249. (Socrates) Nu we [...] de verschillende elementen van de menselijke
Nadere informatieTekststudio Schrijven en Schrappen 06-13 59 30 44 www.schrijven-en-schrappen.nl - lotty@schrijven-en-schrappen.nl -
Graag zou ik je bij dezen iets vertellen betreffende onnodig moeilijk taalgebruik dat geregeld wordt gebezigd. Alhoewel de meeste mensen weten dat ze gerust in spreektaal mogen schrijven, gebruiken ze
Nadere informatieREPORTAGE MET KLASSIEKE CHARME
REPORTAGE Huis MET KLASSIEKE CHARME Met oprecht respect voor oude materialen, stijlen en tradities kun je schitterende, hedendaagse projecten realiseren. Dat is wat het trendsettende bouwbedrijf Vlassak-Verhulst
Nadere informatieSTIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding
STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende
Nadere informatieVoorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde
Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog
Nadere informatieCausale Kunst: Fotografie
Causale Kunst: Fotografie Bram Poels, 3868788 Van vele (moderne) kunstwerken kunnen we ons afvragen of het wel kunst is. Als onderdeel van deze grote vraag over de kunst als geheel, kunnen we ons verder
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieWat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieEen kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen. Baukje Stinesen en Reint Jan Renes
Een kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen Baukje Stinesen en Reint Jan Renes Doel van het onderzoek Het vergroten van inzicht in de manier waarop jongeren
Nadere informatieART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT
ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen
Nadere informatieWaarom mensen zich niet verdiepen in partnerpensioen
Onderzoek Waarom mensen zich niet verdiepen in partnerpensioen Onderzoek in opdracht van Pensioenkijker.nl Projectleider Kennisgroep : Vivianne Collee : Content Unit Financiën Datum : 09-11-010 Copyright:
Nadere informatieOp zoek naar de vrouw áchter de lesbo
LANG LEVE DE DI VER SI TEIT tekst Saskia Doorschodt fotografie Dorien Grötzinger Op zoek naar de vrouw áchter de lesbo Ik ben lesbisch. Velen van ons hebben dit wel eens hardop tegen iemand anders gezegd.
Nadere informatiePersoonlijk Ontwikkelingsplan
Persoonlijk Ontwikkelingsplan De leerdoelen Leerdoel 1 Producer Tijdens het project van de verdieping wil ik graag meer kennis opdoen over de productie van een film. Tijdens mijn stage heb ik al verschillende
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieCommon European Framework of Reference (CEFR)
Common European Framework of Reference (CEFR) Niveaus van taalvaardigheid volgens de Raad van Europa De doelstellingen van de algemene taaltrainingen omschrijven we volgens het Europese gemeenschappelijke
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatieBreuken met letters WISNET-HBO. update juli 2013
Breuken met letters WISNET-HBO update juli 2013 De bedoeling van deze les is het repeteren met pen en papier van het werken met breuken. Steeds wordt bij gebruik van letters verondersteld dat de noemers
Nadere informatieEen goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend.
Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432172 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel
Nadere informatieDirect MEER impact met je uitstraling. Marlie Franssen Color Connect 2015
Direct MEER impact met je uitstraling Marlie Franssen Color Connect 2015 Dit is ie! Je E-book voor meer impact met je uitstraling. Veel vrouwen worstelen met het probleem hoe ze zichzelf kunnen laten zien.
Nadere informatie2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST
2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld
Nadere informatie80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER,
Meting juni 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl 80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER, AL ZIEN MINDER
Nadere informatieE.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7
E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....
Nadere informatiede Beste Studiekeuze Aanpak
de Beste Studiekeuze Aanpak Welk pad kies jij? Zelkennis is vaag pagina 3,4 Waar sta jij nu? Ontdek jouw volgende stap pagina 5,6 Hoe kom ik erachter wat ik wil? 3 bronnen voor zelfkennis pagina 7 Concreet
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatie3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen
Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24
Nadere informatieOefenvragen Management Assistent A - Communicatie
Oefenvragen Management Assistent A - Communicatie 1. De meeste mensen zijn primair: A. visueel ingesteld. B. kinesthetisch ingesteld. C. socialistisch ingesteld. D. auditief ingesteld. 2. Wat is het belangrijkste
Nadere informatieDE NATIONALE VOORLEES- KAMPIOENSCHAPPEN
DE NATIONALE VOORLEES- KAMPIOENSCHAPPEN Handleiding voor leerkrachten Voorwoord Na de succesvolle Nationale Voorleeskampioenschappen van 2014 zijn wij weer op zoek naar voorleestalent. En ook nu hebben
Nadere informatieBij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.
Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral
Nadere informatieEen combinatorische oplossing voor vraag 10 van de LIMO 2010
Een combinatorische oplossing voor vraag 10 van de LIMO 2010 Stijn Vermeeren (University of Leeds) 16 juni 2010 Samenvatting Probleem 10 van de Landelijke Interuniversitaire Mathematische Olympiade 2010vraagt
Nadere informatieExamen HAVO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2007 tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 49 punten
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieBeoordelingsformulier MW Literatuurstudie
Beoordelingsformulier MW Literatuurstudie Groep, studenten: Sven Bloem, Eline Flokstra, Rick van der Laan, Gabrielle Laarhoven, Manon Langedijk, Thiemo Koster, Elisa Mulders, Jelle Schumacher en Elise
Nadere informatieRoos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8.
Roos van Leary Beschrijving Boven-Samen (BS) dominant gedrag: leidend zelfdefinitie: ik ben sterker en beter dan jij; Ik overzie "het" definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend relatiedefinitie:
Nadere informatieBeoordeling van het PWS
Weging tussen de drie fasen: 25% projectvoorstel, 50% eindverslag, 25% presentatie (indien de presentatie het belangrijkste onderdeel is (toneelstuk, balletuitvoering, muziekuitvoering), dan telt de presentatie
Nadere informatieOp de foto is een bord te zien van een doner kebab tent bij het station van hoofddorp. Op dit bord hebben ze geprobeerd te communiceren met de
Op de foto is een bord te zien van een doner kebab tent bij het station van hoofddorp. Op dit bord hebben ze geprobeerd te communiceren met de mensen, maar naar mijn mening komt dit niet goed over bij
Nadere informatieID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen.
ID 33 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Pedagogische Wetenschappen optie: Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling
Nadere informatieIN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatieFlitsende en bruisende dienstverlening
Beleidsprogramma A+O fondsen Flitsende en bruisende dienstverlening Door: Rieke Veurink/ Fotografie: Shutterstock / Kees Winkelman Niet meer alleen het oude faciliteren, maar op weg gaan naar iets nieuws.
Nadere informatieIndividueel verslag Timo de Reus klas 4A
Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van
Nadere informatieToelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 4
Toelichting bij de Korte Verhandeling van Spinoza Nummer 4 Deel 1, Hoofdstuk 3 Dat de Natuur de oorzaak is. Rikus Koops 15 juni 2012 Versie 1.0 In de vorige toelichting heb ik de organisatie van de Natuur
Nadere informatie1
1 2 3 4 5 6 7 8 - - - 9 10 o o 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Toetsingskader scriptie master Financieel recht SCRIPTIE BEOORDELINGSFORMULIER MASTER FINANCIEEL RECHT Uitleg beoordelingsformulier
Nadere informatie9 VUISTREGELS VOOR EFFICIËNT BLOGGEN. Leer de grondbeginselen van het bloggen in 9 eenvoudige, maar essentiële stappen.
9 VUISTREGELS VOOR EFFICIËNT BLOGGEN Hoe schrijf je een blog artikel dat gelezen en gedeeld wordt? Leer de grondbeginselen van het bloggen in 9 eenvoudige, maar essentiële stappen. Hoe schrijf je een blog
Nadere informatieNL_BL_Signaalwoorden_verbandenV2012_1.doc www.harnmeijer.nl 1
Signaalwoorden Signaalwoorden geven een signaal dat er een bepaald verband staat tussen zinsdelen, zinnen of alinea s. Het signaalwoord geeft zelf het verband aan. Hieronder een aantal van de meest gebruikte
Nadere informatieDe Taxonomie van Bloom Toelichting
De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog
Nadere informatie5 havo Nederlands mevr. Rozendaal. Leesvaardigheid examenvoorbereidingen
naam: Leesvaardigheid examenvoorbereidingen Opdracht: vul de juiste begrippen in op de lege plekken. Je kunt kiezen uit: acceptatie afhankelijk belanghebbend beschouwing betrouwbare deskundige discussiant
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik had bedacht dat ik voor vandaag maar eens een ouderwetse preek in 3 punten ga houden. Het eerste punt gaat over het kijken naar de ander. De tweede
Nadere informatieme een heleboel stress. En toen verscheen Cassie. Dus in zekere zin is dit boek ontstaan uit een weddenschap.
OVER DE AUTEUR Een interview met L. Marie Adeline Wat heeft je ertoe gebracht erotische fictie te gaan schrijven? Om heel eerlijk te zijn: tot een week voordat ik begon aan S.E.C.R.E.T. was het niet bij
Nadere informatieVerslagen partijen 2 e ronde
Verslagen partijen 2 e ronde Geschreven door Dewi van den Bos Het Roode Hert en de rest van het bestuur van het toernooi kunnen niet aansprakelijk gesteld worden. 13 april 2012, 6 e en laatste speelavond
Nadere informatieWiskunde en creativiteit
Wiskunde en creativiteit Tom Verhoeff Al op de kleuterschool kreeg ik mijn bedenkingen bij de manier waarop het onderwijs omgaat met creativiteit. Creativiteit kwam toen niet verder dan de (door juffen
Nadere informatieLEI Plagiaat ongegrond
CASUS WETENSCHAPPELIJKE INTEGRITEIT 2016 LEI Plagiaat ongegrond Universiteit Leiden 1. Onderwerp van de klacht Plagiaat 2. Advies van de Commissie Wetenschappelijke Integriteit 25 mei 2016 De Commissie
Nadere informatieLeerstofoverzicht Lezen in beeld
Vaardigheden die bij één passen, worden in Lezen in beeld steeds bij elkaar, in één blok aangeboden. Voor Lezen in beeld a geldt het linker. Voor Lezen in beeld b t/m e geldt het rechter. In jaargroep
Nadere informatie2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.
Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 In fase 1 heb je geoefend met het schrijven van teksten. Je hebt ook geleerd
Nadere informatieAAN LEERLINGEN e-pathways CPD Handboek
FEEDBACK GEVEN AAN LEERLINGEN e-pathways CPD Handboek www.epathways.eu Handboek nr. 6 in serie Wat is feedback? Feedback van hun leraren is de belangrijkste manier waarop leerlingen informatie krijgen
Nadere informatieSerious game, FUN design. Door: Nina Haitsma (0870482) The game of life 18-09- 12
Serious game, FUN design Door: Nina Haitsma (0870482) The game of life 18-09- 12 Serious game, FUN design Kijk eens naar aller eerste games: Pong en één van de allernieuwste games: Fifa 2013. Eigenlijk
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieEerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders
Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming
Nadere informatieStel jezelf niet onder de Wet!
Dit document is een script van onderwijs dat is bedoeld om via video te worden getoond. In de video worden relevante tekst, dia s, media en afbeeldingen getoond om de presentatie te vereenvoudigen. Daarom
Nadere informatieVerslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige.
Burn out Verslag van een ervaringsdeskundige. Nu GAP-deskundige. Ik was al een tijd druk met mijn werk en mijn gezin. Het viel mij zwaar, maar ik moest dit van mezelf doen om aan de omgeving te laten zien
Nadere informatieMaatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B
Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil
Nadere informatieLaat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek.
Conflicten hanteren Tijd: verdelen over twee bijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. De uitkomst van
Nadere informatieBepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag
Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag De probleemstelling is eigenlijk het centrum waar het werkstuk om draait. Het is een precieze formulering van het onderwerp dat je onderzoekt. Omdat de probleemstelling
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 8 Ten geleide 10 Inleiding 12. Hoofdstuk 1 Persoonlijke grenzen: Wat we eronder verstaan en hoe ze worden gevormd 16
Inhoud Voorwoord 8 Ten geleide 10 Inleiding 12 Hoofdstuk 1 Persoonlijke grenzen: Wat we eronder verstaan en hoe ze worden gevormd 16 Hoofdstuk 2 Hypnotherapie: Een reis naar binnen 30 Hoofdstuk 3 Het behandelplan:
Nadere informatieproject: Wat te doen met Oud en Nieuw?
project: Wat te doen met Oud en Nieuw? Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Geralda
Nadere informatieLesbrief nummer 23 december 2015
Lesbrief nummer 23 december 2015 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@tlpst.nl. Hoe klink jij? Wat vinden andere mensen van hoe jij
Nadere informatieWorkshop BLIKSEM - Leesbegrippen in de BLIKSEM Oefenteksten en Toetsen
Leesbegrippen Groep 5 1. alinea (7)* 2. anekdote (2) 3. bedoeling van de schrijver (3) 4. boodschap overbrengen (1) 5. bronvermelding (2) 6. conclusie (1) 7. de bedoeling van de schrijver (2) 8. de clou
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in dutch)
Samenvatting (Summary in dutch) 74 Samenvatting Soms kom je van die stelletjes tegen die alleen nog maar oog hebben voor elkaar. Ze bestellen hetzelfde ijsje, maken elkaars zinnen af en spiegelen elkaar
Nadere informatieGroep 2: De symbolen van België. Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2)
Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2) Vragen: a) Naar welk stukje geschiedenis verwijst de naam België? b) Is de keuze voor deze naam juist? Bron
Nadere informatieHandleiding Sollicitatiebrief
Handleiding Sollicitatiebrief 1. De gerichte sollicitatiebrief Met een gerichte sollicitatiebrief reageer je op een advertentie waarin een werkgever een vacature vermeldt. Voorafgaand aan het schrijven
Nadere informatieAssertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten
BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op
Nadere informatieDenkfouten. hoofdstuk 6. De pretbedervers. De zwarte bril
hoofdstuk 6 Denkfouten We hebben al gezien dat sommige van onze brandende automatische gedachten ons in de weg zitten. Ze geven ons een onprettig gevoel of weerhouden ons ervan dingen te doen. Het probleem
Nadere informatierijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
Nadere informatieSnellezen. Ter illustratie
Snellezen De minor Media en Cultuur die ik aan de UvA ga volgen vanaf 2 februari vraagt nogal wat leeswerk. Sterker nog een cursus snellezen werd ons sterk aangeraden om te volgen voordat je naar de UvA
Nadere informatieKrabbie Krab wordt Kapper
E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden
Nadere informatieVertalen van verdriet. Gideon de dichter & Gideon de richter
Alex van Ligten Vertalen van verdriet Gideon de dichter & Gideon de richter 1 Vanuit de diepte Het begin De kamer is weer leeg. Gideons kist heeft zeven dagen voor de boekenkast gestaan en is nu in het
Nadere informatieGeneeskunde studiejaar 2014-2015. Matchingsvragenlijst MATCHING
Geneeskunde studiejaar 2014-2015 Matchingsvragenlijst MATCHING Dit PDF document is een weergave van het matchingsformulier voor de opleiding geneeskunde van de Universiteit Utrecht, uitgevoerd door het
Nadere informatieSoms weet je zeker dat je een bijzonder boek in handen hebt. Met De Polyglotta Älskarna van Lina Wolff was dat voor mij het geval.
Zweeds Vertalersgeluk. Over De polyglotte geliefden van Lina Wolff door Janny Middelbeek-Oortgiesen Vertalersgeluktournee 2019 Soms weet je zeker dat je een bijzonder boek in handen hebt. Met De Polyglotta
Nadere informatieF r a n c i s c u s. v a n. Leven met aandacht. w e g D e. Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot
Leven met aandacht Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot w e g D e v a n F r a n c i s c u s 2 Leven met aandacht Inhoud 1 De weg van Franciscus 9 2 De oprichting van de congregatie
Nadere informatieBekker. De eigenzinnige visie van Machiel. Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL)
P O R T R E T Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL) Tekst: Fanny Storms Fotografie: Sarah Van Hove De eigenzinnige visie van Machiel Bekker Stijlvol
Nadere informatie