Namens cliënte, Stichting Openbare Bibliotheek Waterland (hierna: de Bibliotheek), bericht ik u als volgt.

Transcriptie

1 s t a d h o u d e r s a d v o c a t e n u- AANGETEKEND EN PER GEWONE POST B&W Gemeente Waterland Postbus BA Monnickendam mr. O.J. Brommer mr. P.S. Fluit mr. D.M. van Genderen mr. CP. Mesker mr. M.E. Stefels mr. E.A.T.M. Steverink* mr. M.H. Vaandrager* mr. MJ.M. ten Voorde mr. D.J.B. de Wolff."I 'or-ium en iii;:<liai"r: Utrecht, 5 oktober 2012 Betreft: Bezwaarschrift bezuiniging Geachte college, Namens cliënte, Stichting Openbare Bibliotheek Waterland (hierna: de Bibliotheek), bericht ik u als volgt. 1. INLEIDING Blijkens uw brief van 20 september 2012 (verzonden 21 september 2012} (bijlage 1) is uw college voornemens om voor het jaar 2013 op de subsidie van de Bibliotheek ,00 te bezuinigen ten opzichte van In 2014 is uw college voornemens de subsidie te verlagen met een bedrag van ,00. De subsidie bedraagt dan ,00. Uw college is van mening dat de bezuinigingen in 2013 kunnen worden gerealiseerd door het aantal openingsuren van de bibliotheekvestigingen Broek in Waterland en Marken terug te brengen tot vijf uur per week en de openingsuren van de vestiging Monnickendam tot vijftien uur per week. Het restant van het te bezuinigen bedrag zal volgens uw college moeten worden gevonden door minder geld uit te geven aan de aanschaf van collectie en media. Omdat de Bibliotheek reeds heeft aangegeven dat deze bezuiniging niet te realiseren is, gaat uw college de raad nu voorstellen om uit de basisbibliotheek te treden. Concreet heeft uw college de raad voorgesteld om de bibliotheek voor 2013 een budgetsubsidie van ,00 te verstrekken en per 1 januari 2014 uit de basisbibliotheek te treden. De subsidie is opgenomen in de gemeentebegroting Uit de concept begroting (blz. 6-7) maakt de Bibliotheek op dat uw college voornemens is de subsidie per 1 januari 2014 te beëindigen, Deze begroting wordt op 1 november 2012 door de raad vastgesteld. Tegen dit voornemen maakt de Bibliotheek bezwaar. Postbus SB Utrecht lii.a!hourlyi s!a;ni s:;! jo U >. < I, T- 31 (0) i - 31 (0)10 'V'^!' KvK

2

3 2. PLAN VAN BEHANDELING Hierna wordt ingegaan op de bezuiniging per 2013 (4), Daarbij wordt eerst de regeling voor het minimale instapniveau toegelicht (4.1). Vervolgens wordt ingegaan op de strijdigheid met artikel 4:51 Awb (4.2), Daarna op de verplichting op bepaalde wijze te subsidiëren (4.3). Ten tweede wordt ingegaan op de beëindiging van de subsidie per 2014 (5). De strijdigheid met artikel 4:51 Awb (5.1) en de verplichting tot aanbesteding (5.2). Hierna wordt echter eerst ingegaan op het subsidieplafond. 3. SUBSIDIEPLAFOND 2013 Uw college legt het bezuinigingsvoornemen aan de gemeenteraad voor. De gemeenteraad zal op basis van dit voornemen het subsidieplafond vaststellen (Concept begroting, blz. 56). Uw college zal de vaststelling van dit subsidieplafond als grondslag opvoeren om de subsidieaanvraag van de Bibliotheek gedeeltelijk te weigeren. Dit volgt uit het systeem van de wet, Verwezen wordt naar artikel 4:25 en 4:35 Awb en artikel 8 Subsidieverordening. Zoals hierna wordt uiteengezet, bestaan er zwaarwegende bezwaren tegen de voorgenomen bezuiniging. Gelet op deze bezwaren, ziet de Bibliotheek zich genoodzaakt ook tegen de vaststelling van het subsidieplafond bezwaar maken. Zij kan in deze situatie geen enkel middel van rechtsbescherming onbenut laten. De Bibliotheek verkiest het om onnodige procedures te vermijden. Als uw college voor de raadsvergadering aangeeft de bezwaren van de Bibliotheek tegen de bezuiniging per 2013 gegrond te verklaren, is een verdere procedure over de bezuiniging van 2013 niet meer noodzakelijk. De Bibliotheek verneemt graag zo spoedig mogelijk van uw college. 4. BEZUINIGING PER Strijdig met instapniveau De stelselvernieuwing In 2001 is door Rijk, provincie en gemeenten beleid gemaakt voor een bibliotheekvernieuwing. Doel van dit beleid is om de functie van de bibliotheek te vernieuwen en te verbreden. Heel concreet gaat het om meer cultuur (culturele netwerken, cultuureducatie, leesbevordering, erfgoed), educatie (een leven lang leren), forum (sociale cohesie, inburgering), lezen (collectiebeleid) en informatie {overheids- en gezondheidsinformatie, kennissamenleving). Daarnaast moet de nieuwe bibliotheek een zo hoog mogelijke digitale dienstverlening bereiken, Wanneer een bibliotheek deze doelstelling haalt, wordt zij gecertificeerd en kan zij als basisbibliotheek deel uitmaken van het netwerk van andere bibliotheken, waardoor zij een hoger aanbod aan diensten kan verlenen. Dit beleid vormt een uitwerking van Hoofdstuk 4 van Wet op het specifiek cultuurbeleid (hierna: Wsc). Op grond van artikel 11 b Wsc dienen gemeenten te bevorderen dat een door hen bekostigde of in stand gehouden voorziening van bibliotheekwerk deelneemt aan het leenverkeer met andere voorzieningen van bibliotheekwerk en dat netwerken worden gevormd. Het beleid is neergelegd in het Koepelconvenant herstructurering openbare bibliotheekwerk uit 2001 {hierna: Koepelconvenant) 1 en 1 Convenant vormt bijlage 1 bij Ledenbrief VNG van 24 januari

4 am SS" SB* 30» i3a,5" as f0 4& \

5 de Aanvulling op dit convenant uit 2004 {hierna: Aanvulling) 2 (bijlage 2 en 3). Het Convenant Bibliotheekcharter (hierna: Bibliotheekcharter) 3 (bijlage 4) bouwt op deze afspraken voort. Over de minimale financiële bijdrage van een gemeente aan een basisbibliotheek zijn duidelijke afspraken gemaakt. Dit zogenaamde "instapniveau" is uitgewerkt in de Aanvulling Convenant (blz, 6 en Bijlage 1). Zie ook de begeleidende brief van de VNG van 10 augustus 2004 (blz. 8-9). Het instapniveau is daarna nogmaals expliciet bekrachtigd in de Bibliotheekcharter (blz. 4): "De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de kern van de het bibliotheekbestel; de lokale/regionale basisbibliotheken. De gemeenten bekostigen de basisbibliotheek en formuleren welk niveau van dienstverlening in de lokale situatie van de bibliotheken verwacht wordt. Het bestaande instapniveau blijft tenminste gehandhaafd" In de begeleidende brief van 28 januari 2010 wordt het instapniveau als volgt geformuleerd: "De gemeenten als geheel subsidieerden in miljoen netto aan het openbaar bibliotheekwerk. Voor de gemeentelijke subsidiëring geldt tenminste het instapniveau, dat eerder overeengekomen is bij het Koepelconvenant herstructurering openbare bibliotheekwerkwerk plus aanvulling (zie desgewenst VNG-ledenbrieven 02/4 en 04/97): - 11,- subsidie per inwoner per jaar in gemeenten met 30,000 of minder inwoners. - 12, - subsidie per inwoner per jaar in gemeenten met meer dan en minder dan inwoners. - 15, - subsidie per inwoner per jaar in gemeenten met of meer. Op bovenstaande bedragen met prijspeil 2003 kunt u de binnen uw gemeente gebruikelijke index toepassen (ter vergelijking, nominaal accres gemeentefonds 2004/-0,26%, 2005M1,64%, 2006/+2,95%, ,24%, ,4%, 2009/voorlopig +9,6%). Voorts is dit alles exclusief huisvestingskosten (gemiddeld 20%)." Het behouden van instapniveau als minimaal subsidieniveau is van groot belang. Wanneer een gemeente onder het instapniveau subsidieert, heeft dit immers grote consequenties. Een gemeente kan geen beroep doen op de door het Rijk extra beschikbaar gestelde gelden, de bibliotheek kan geen deel uitmaken van het concept basisbibliotheek of het netwerk van bibliotheken, de certificering van de bibliotheek komt in gevaar en op termijn komt het lidmaatschap van de branchevereniging VOB in gevaar. Kortom, de gemeente handelt dan in strijd met artikel 11 c Wsc. Dit alles volgt uit de brief van de VNG van 10 augustus 2004 (blz. 9). Of zoals de Voorzitter van de VNG het in de brief van 28 januari 2010 omschrijft: "Hef instapniveau is een minimum om als bibliotheek te kunnen voldoen aan wettelijke en inhoudelijke eisen. Bibliotheken moeten deelnemen aan netwerken en leenverkeer, zoals de Wsc voorschrijft." De vorming van de Bibliotheek De Bibliotheek is in 2007 ontstaan uit een fusie van verschillende bibliotheek stichtingen. De gemeenten hebben destijds besloten dat de bibliotheek zou deelnemen aan het landelijke vernieuwingsbeleid en zou worden omgevormd tot basisbibliotheek. "Zonder schaalvergroting en efficiencyverbetering zullen, gezien de maatschappelijke ontwikkelingen in het algemeen en de structureel zorgelijke financiële situatie bij de meeste Waterlandse gemeenten in het bijzonder, de huidige niet-zelfstandige bibliotheken onder grote druk komen te staan. Op termijn zal geen sprake meer kunnen zijn van een voorziening, die de titel bibliotheek nog rechtvaardigt, met als uiterste consequentie het verdwijnen daarvan." Aldus de structuurgroep in het Fusiedocument "Vorming basisbibliotheek in de regio Waterland" vastgesteld op 8 november 2005 (blz. 5). 2 3 Aanvulling vormt bijlage 1 bij Ledenbrief VNG van 10 augustus Charter vormt bijlage bij brief van VNG van 28 januari

6 «WK if' 53» ft, x v 4.

7 Om dit mogelijk te maken, hebben de gemeenten zich verplicht dat de gemeentelijke subsidie van de Bibliotheek uiterlijk eind 2008 zouden voldoen, of hoger zijn, dan het op de extra rijksmiddelen afgestemde richtlijnniveau. Dit betekende dat de subsidie per 2007 gelijk of hoger zou moeten liggen dan het zogeheten instapniveau van 11,00 (excl. huisvestingslasten) en uiterlijk eind 2008 zou toe groeien naar het op de extra rijksmiddelen afgestemde richtlijnenniveau. Dit laatste besluit was ook nodig om aanspraak te kunnen maken op de subsidie van het Rijk voor het omvormen van de bibliotheek tot een basisbibliotheek. Het genoemde besluit is door uw gemeenteraad genomen op de raadsvergadering van 18 november 2004 (bijlage 5). Concreet verwijst de Bibliotheek naar de Inleiding (blz, 1), Besluit 72B, besluit 72C {zie in het bijzonder punt 5, 6, 7, 8) en 72D (zie in het bijzonder punt 8 en 9). Zoals ook blijkt uit het besluit heeft uw gemeente zich rekenschap gegeven van de hierboven genoemde gevolgen van het niet financieren op instapniveau (blz. 3). instapniveau 2013 Het instapniveau bedraagt in (excl. huisvestingslasten) voor een gemeente met minder dan inwoners. 4 Met de bezuiniging van ,00 per 1 januari 2013 komt de subsidie in 2013 op een bedrag van ,00. Hierbij heeft uw college echter verzuimd zich ervan rekenschap te geven dat in dit subsidiebedrag ook de vergoeding van 94,201,00 voor de huisvestinglasten is inbegrepen. Deze huisvestingslasten zijn verspreid over vier panden. Verwezen wordt naar de bijgevoegde bijlage (bijlage 6), De huisvestingslasten hebben echter geen invloed op het (minimale) subsidieniveau. Het instapniveau is altijd exclusief huisvestingskosten berekend. Reden hiervoor is dat de huisvestinglasten per bibliotheek teveel verschillen. Het landelijk gemiddelde ligt op 20%, Verwezen wordt naar de eerder genoemde en geciteerde documenten, De subsidie voor 2013 exclusief huisvestingslasten bedraagt 212,964,00. Uitgaande van het inwonertal van Waterland per 1 januari 2012: (bron: CBS Demografische kerncijfers 2011, blz. 26), cijfers 2012 worden verwacht in december), bedraagt het subsidieniveau dan een bedrag van 12,42 per inwoner. De subsidie zakt per 2013 dus onder het instapniveau. Het minimale instapniveau (op basis van het prijspeil 2013) bedraagt ,00 incl. huisvestingslasten van ,00. Consequenties De gevolgen van de verlaging van de subsidie onder instapniveau zijn aanzienlijk. Uw college doet het voorkomen of de bezuiniging eenvoudig kan worden opgevangen met het inperken van de openingsuren en bezuiniging op aanschaf van collectie en media. Deze maatregelen hebben echter aanzienlijk consequenties. Belangrijkste consequentie is dat voor certificering wordt uitgegaan van minimaal 15 uur per week openstelling per vestiging. De voorgestelde bezuiniging heeft dus tot gevolg dat de certificering van de Bibliotheek in gevaar dreigt te komen. Zoals geschetst, kan de Bibliotheek dan niet meer deelnemen aan het netwerk. Bovendien kan de Bibliotheek haar certificering niet in gevaar brengen, zij verleent immers ook haar diensten aan andere gemeenten. Deze partners mogen geen schade ondervinden van de bezuiniging in Waterland. 4 De berekening van dit instapniveau 2011, 2012, en 2013 komt als volgt tot stand. Accres Gemeentefonds: 2010: 0.5, 2011: 0,5, Vergelijk ook Bijlage 2 bij Rapport Gemeentelijke bezuinigingen op openbaar bibliotheekwerk in opdracht van Sectorinstituut Openbare Bibliotheken van 19 mei Accres Gemeentefonds volgens Juni circulaire gemeentefonds: 2012: , 2013:

8 ,.-"«1.0 Ti 3t> 0 b si X Kt-

9 Nog afgezien van de gevaren van verlies van certificering is de bezuiniging op de voorgestelde wijze niet te behalen. De Bibliotheek is als deze bezuiniging doorgang vindt, ook gedwongen te bezuinigen op de back-office kosten. Een dergelijke bezuiniging is echter onmogelijk, De Bibliotheek is (als gevolg van de fusie in 2007) een van de twee meest kosten-efficiënte bibliotheken van de Provincie Noord- Holland. De back-officekosten zijn minimaal. Bij een bezuiniging op de back-office komt de efficiënte ondersteuning van de medewerkers (merendeel vrijwilligers) op de vestigingen in Waterland direct in gevaar. Het backoffice voorziet namelijk in de aankoop van (digitale) collecties, schoolcontacten, iet, programmering van bijv, de (kinder)boekenweek, ledenadministratie etc. Dit alles voor een bijdrage van 7,13 per inwoner in Daarnaast hebben de andere gemeenten aangegeven niet in te stemmen met een bezuiniging op het backoffice, Verwezen wordt naar het portefeuillehoudersoverleg van 27 september Dit alles klemt temeer, omdat de Bibliotheek zich sinds 2007 heeft ingespannen om zich op te werken als Basisbibliotheek. Zij is er op basis van het besluit van uw gemeente in 2004 vanuit gegaan dat het een lange termijn doel betrof dat op korte termijn niet in gevaar zou worden gebracht Strijdig met artikel 4:51 Awb Het subsidierechtelijke kader wordt gevormd door de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) en de Algemene subsidieverordening Waterland 2006 (hierna: Subsidieverordening). De subsidie die de Bibliotheek ontvangt moet worden aangemerkt als een budgetsubsidie in de zin van artikel 1 onder i Subsidieverordening. De Bibliotheek ontvangt deze subsidie al vele jaren (in ieder geval meer dan drie jaar). Dit betekent dat dit besluit een wijziging of beëindiging van de subsidie vooreen nieuw tijdvak in de zin van artikel 4:51 Awb is en onder meer moet worden getoetst aan de criteria van deze bepaling, Ingevolge artikel 4:51 Awb moet in de eerste plaats sprake zijn van veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Bezuinigingen kunnen in de regel als een verandering/wijziging van omstandigheden worden aangemerkt die een gehele of gedeeltelijke weigering voor een subsidie rechtvaardigen. De rechter toetst maar heel terughoudend of echt sprake is van de noodzaak tot bezuinigingen, Volgens vaste jurisprudentie is een beroep op de financiële noodzaak tot bezuinigen voldoende (vergelijk: AbRvS 31 juli 2002, AB 2003/136), In casu gaat deze algemene regel niet op, Uw college beroept zich op de noodzaak tot bezuinigen vanwege de teruglopende inkomsten uit het gemeentefonds. Met deze teruglopende inkomsten houden de afspraken over het instapniveau echter al rekening. Het instapniveau loopt parallel terug met het gemeentefonds (zie hierboven: 4.1). De noodzaak tot bezuinigen is dus niet aan te merken als veranderde omstandigheden die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting, Ingevolge artikel 4:51 Awb moet in de tweede plaats sprake zijn van een redelijke termijn, Of de termijn redelijk is, moet naar alle omstandigheden van het geval worden beoordeeld. Als uitgangspunt geldt: vooral wanneer de bezuinigen nopen tot het opzeggen van verplichtingen jegens derden, zoals het ontslaan van professioneel personeel of afzeggingen in de programmering, moet een langere termijn in acht worden genomen. Deze verplichtingen moeten op zorgvuldige wijze kunnen worden afgewikkeld. In casu is de termijn onredelijk kort, De Bibliotheek heeft pas in december zekerheid over de omvang van de subsidie per 1 januari Er zijn geen eerdere duidelijke aankondigingen gedaan. In de begroting is sprake van bezuiniging van Er was echter geen duidelijkheid hoe deze begroting zou worden uitgevoerd. Deze duidelijkheid geeft uw college pas nu. Bovendien kan de Bibliotheek deze bezuiniging op deze korte termijn niet opvangen. Verwezen wordt naar de hierboven 5

10 1& ^0 1^ X tl 4. X V V 4

11 geschetste verstrekkende consequenties van de bezuiniging. De Bibliotheek heeft haar verplichtingen jegens de andere gemeenten en kan deze verplichtingen niet op deze korte termijn zorgvuldig afwikkelen. 4.3.Geen inmenging in wijze van bezuinigen Uw college doet in uw aankondiging concrete voorstellen over de wijze waarop de bezuiniging moet worden doorgevoerd; gedeeltelijke sluiting van vestigingen en minder geld uitgeven aan de aanschaf van collectie en media. In de concept Begroting 2013 spreekt uw college van andere maatregelen (blz. 63): "bestemd voor 5 openingsuren in Broek in Waterland en Marken, 15 openingsuren in Monnickendam en de onbemenste vestiging in llpendam". De Bibliotheek stelt voorop dat zij zelf zal bezien hoe zij de bezuiniging uitvoert. Met gedeeltelijke sluiting van de vestigingen en de verminderde aanschaf collectie komt zij zoals gezegd niet uit, Zij zal mogelijk andere keuzes maken dan uw college voorstelt. De Bibliotheek zal bijvoorbeeld kiezen voor de sluiting van de vestigingen Broek in Waterland en Marken. Of de transportfrequentie terugbrengen van twee keer in de week naar één keer in de week en geen voorzieningen treffen voor onderhoud en vervanging. De bibliotheek heeft ook rekening te houden met de wensen van andere subsidiepartners. Zoals gezegd, achten zij een bezuiniging op het backoffice niet op zijn plaats. Wanneer uw college er de voorkeur aangeeft om de subsidie per 2014 te beëindigen, zal de Bibliotheek in ieder geval aan de wensen van de andere gemeenten voorrang bieden. De Bibliotheek heeft als subsidieontvanger binnen het kader van de subsidieverplichtingen zoals opgenomen in de aanvraag, ook de vrijheid om invulling te geven aan de bezuiniging. Dit is het uitgangspunt van het subsidierecht (Afdeling Awb), Deze vrijheid heeft de Bibliotheek zeker als uw college ervoor kiest het instapniveau los te laten. 4.5 Conclusie De Bibliotheek concludeert dat het voorgenomen besluit in de eerste plaats in strijd is met de wet {artikel 11 b Wsc), Nu het besluit op geen enkele wijze rekenschap geeft van haar eigen eerdere beleid of de belangen van de andere gemeenten bij het behoud van de Bibliotheek als basisbibliotheek, getuigt het besluit daarnaast niet van een evenredige belangenafweging. Het besluit is daarmee in strijd met artikel 3:4 Awb, De Bibliotheek mocht op basis van de besluiten in 2004 er bovendien op vertrouwen dat uw college het instapniveau zou handhaven, daarom is het besluit in strijd met het vertrouwensbeginsel. Nu in het gehele besluit op geen enkele wijze rekening wordt gehouden met het instapniveau en de huisvestinglasten is het besluit onzorgvuldig voorbereid en ondeugdelijk gemotiveerd. Het besluit is daarmee in strijd met artikel 3:2 Awb en 3:46 Awb. Voor de goede orde merkt de Bibliotheek tot slot nog op dat uw college voor het instellen van de basisbibliotheek sinds 2008 een bedrag van als zogenaamde integratie-uitkering van OCW ontvangt. De gemeente ontvangt dit bedrag onder de voorwaarde dat zij de bibliotheek in stand houdt en de bibliotheek op instapniveau subsidieert, zo blijkt uit de genoemde raadsbesluiten. Het voorgenomen besluit staat op gespannen voet met deze subsidievoorwaarde. Het besluit is daarnaast in strijd met artikel 4:51 Awb. Er is geen sprake van een veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Bovendien is de redelijke termijn niet in acht genomen. 6

12 0; «SS cv?, id) 3t 3»W -N, sü,-. X

13 Het besluit is tot slot in strijd met het uitgangspunt van het subsidierecht (Afdeling 4.2,4 Awb) nu uw college een bepaalde wijze van bezuinigen oplegt. 5. BEINDIGING SUBSIDIE PER Strijd met artikel 4:51 Awb Zoals opgemerkt, moet uw college bij een bezuiniging de vereisten van artikel 4:51 Awb in acht nemen, Gewijzigde inzichten/omstandigheden Het besluit is in strijd met het eerste vereiste van artikel 4:51 Awb. De noodzaak tot bezuinigen is ook niet aan te merken als veranderde omstandigheden die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. De Bibliotheek verwijst naar hetgeen zij hierboven (onder 4.2) heeft opgemerkt Redelijke termijn Bij een beëindiging van de subsidie per 1 januari 2014 wordt daarnaast geen redelijke termijn in de zin van artikel 4:51 Awb in acht genomen. Een jaar mag lang lijken, maar is in dit geval onvoldoende, De Bibliotheek heeft een complexe bezuiniging uit te voeren. De bezuiniging mag immers de certificering van de Bibliotheek als basisbibliotheek niet in gevaar brengen. Daarmee zou de bezuiniging namelijk ook de dienstverlening in de andere gemeenten schaden. Om dezelfde reden kan niet op de backoffice worden bezuinigd. Hoe dit ook zij, als de Bibliotheek de bezuiniging zou uitvoeren, zijn in ieder geval de volgende maatregelen noodzakelijk: de Bibliotheek moet in de front-office 2,06 FTE) en de backoffice personeel (1,24 FTE ) ontslaan; contracten met ICT, boeken en andere leveranciers beëindigen; bibliotheekpand Monnickendam, iet, inventaris/ collectie versneld afschrijven. Vanzelfsprekend leiden deze maatregelen op deze korte termijn tot aanzienlijke frictiekosten. De Bibliotheek beraamt de totale frictiekosten op De frictiekosten bedragen dus een veelvoud van de beoogde bezuiniging. Met een afbouw termijn van drie of vier jaar zouden de frictiekosten aanzienlijk lager zijn. Desgewenst kan de Bibliotheek een nadere onderbouwing van de genoemde kosten overleggen. Garanties frictiekosten In beginsel kent een gemeente niet de plicht garanties te verstrekken voor de frictiekosten die voortvloeien uit de beëindiging van de subsidie. Dit is echter anders als de subsidieverstrekker invloed heeft gehad op de aanstelling van het personeel en daarmee de verantwoordelijkheid heeft gedragen voor de wachtgeldverplichtingen (vergelijk: AbRvS 26 februari 2003, AB 2003, 172, m.nt NV). De Bibliotheek is van mening dat uw college deze verantwoordelijkheid kent, Met de fusie van 2007 en het vernieuwingsbeleid heeft uw college bewust gekozen voor een meer uitgebreide Bibliotheek en ruimere aanstelling van personeel. Daarmee kent uw college nu ook een verantwoordelijkheid voor het ontstaan van deze frictiekosten. Deze verantwoordelijkheid zal zich op zijn minst moeten weerspiegelen in een langere termijn om te bezuinigen. Afbouwregeling Uw college heeft aan de Bibliotheek en de andere gemeenten ook concrete toezeggingen gedaan (of in ieder geval verwachtingen gewekt) dat uw gemeente de subsidie bij beëindiging over een langere termijn zou gaan afbouwen. Na de fusie hebben de gemeenten erkent dat de samenwerking geformaliseerd moest worden, met een samenwerkingsovereenkomst. Deze samenwerkingsovereenkomst is opgesteld. Zij maakte 7

14 $0^.IV -Slï *6 \ VA

15 onderdeel uit van de visie voor de toekomst van het bibliotheekwerk die de Bibliotheek op verzoek van de gemeente heeft opgesteld: het Quo Vadis Bibliotheek Waterland van april 2011 (bijlage 7). In artikel 7.3 van deze Samenwerkingsovereenkomst is ook een regeling voor de afbouw van de subsidie neergelegd. "Indien een van de gemeenten de samenwerkingsovereenkomst opzegt, zal een afbouwregeling van kracht worden. De afbouw van de subsidie geschiedt over een periode van drie jaar en met de volgende percentages 75% van de subsidie in het eerst jaar, 50% in het tweede jaar en 25%> in het derde jaar. Dit zou kunnen leiden tot evenredige vermindering van producten en diensten." De Bibliotheek beschikt niet over een ondertekende versie. Uw college heeft destijds echter wel bevestigd dat de zij akkoord is gegaan met de samenwerkingsovereenkomst. Uw wethouder heeft bovendien in het portefeuilleoverleg van 30 mei 2011 expliciet benadrukt dat de gemeente in ieder geval garant staat voor de subsidiering van het gemeenschappelijke backoffice (bijlage 8). Kortom, De Bibliotheek en de andere gemeenten moeten erop kunnen vertrouwen dat uw college deze afbouwregeling in acht neemt en de subsidie (in ieder geval voor zover die de backoffice betreft) over een periode van drie jaar afbouwt, 5.2 Verplicht tot aanbesteding De Bibliotheek merkt tot slot op dat voor zover uw college voornemens is het bibliotheekwerk voor de toekomst uit te besteden aan een andere bibliotheek of dienstverlener, uw college verplicht is een aanbestedingsprocedure te starten en de Bibliotheek daarvoor ook uit te nodigen. Het uitbesteden van bibliotheekwerk is namelijk een aanbestedingsplichtige opdracht. Bibliotheekwerk is aan te merken als een overheidsopdracht voor diensten in de zin van artikel 1 lid 2 sub d van Richtlijn 2004/18/EG en artikel 1 onder j van Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (BOA). Omdat uw college het bibliotheekwerk voor meerdere jaren gaat uitbesteden zal de waarde van deze opdracht het drempelbedrag van van artikel 7 Richtlijn 2004/18/EG en artikel 7 BOA in ieder geval overstijgen. Voor de goede orde wijst de Bibliotheek er nog op dat bij beëindiging van de subsidie de Bibliotheek de ruimtes leeg zal opleveren. De Bibliotheek is immers eigenaar van de collectie en de inventaris. Dit is een belangrijk punt om rekening mee te houden bij de aanbesteding. 5.4 Conclusie Het besluit tot bezuinigen per 1 januari 2014 is in strijd met artikel 4:51 Awb. Er is geen sprake van een veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten die zich verzetten tegen ongewijzigde voortzetting. Bovendien is de redelijke termijn niet in acht genomen. Er wordt geen rekening gehouden met de frictiekosten, terwijl de gemeente verantwoordelijk is voor het ontstaan van deze frictiekosten. Bovendien zijn concrete toezeggingen gedaan (of althans verwachtingen gewekt) over een afbouwtermijn. Omdat het besluit geen acht slaat op de toegezegde afbouwtermijn is het besluit onzorgvuldig voorbereid en in strijd met artikel 3:2 Awb en het vertrouwensbeginsel. Tot slot moet uw college er zich rekenschap van geven dat uitbesteding van het bibliotheekwerk aanbestedingsplichtig is, De Bibliotheek ziet graag een uitnodiging tegemoet, 8

16 PS 7>Z 40* erf 1 és tv

17 6. CONCLUSIE Gelet op het bovenstaande verzoekt de Bibliotheek tot: heroverweging van de bestreden beslissing; te worden gehoord voorafgaande aan de beslissing op bezwaar; vergoeding van de kosten van deze procedure.

18 .?5

19

20

21 INGEKOMEN 1 k SEP, 2012 GemeenteW^ATERLAND IA A s Stichting Openbare Bibliotheek Waterland Waterlandiaan MP PUBJvjEREND Kenmerk Behandeld dm Doorkieswwimer ütjlageit Uit> brief van VERZONDEN -21 SIP, september"2012 ^ /^/4.0 3/ Lindy Pos-Wóihoff (0299) maart 2012 Uw ketuturh In uw antwoord graag datum en kenmerk vermelden, '3 Onderwerp: a ubsidieverlening Geacht bestmix*, Op 29 maart 2012 diende u een aanvraag voor een budgetsubsidie in. De subsidie is bestemd voor de exploitatie van vier bibuoth eekvestigingen in de gemeente Waterland. Bezuinigingen De gemeente Waterland staat voor de opgave om de komende jaren de uitgaven fors te verlagen. De gemeente is namelijk verplicht om een sluitende begroting te hébben en ziet zich geconfronteerd met teruglopende inkomsten van het Rijk. Voor het jaar 2013 zien wij ons helaas genoodzaakt op de subsidie vooi* u\v;ifisteliitig; ,00 ie bezuinigen.ten opziehte-van het subsidiebedrag voor In 2014 zaf de subsidie verder verlaagd Worden met een 'bëdr^g van ,00. De-subsidie<wordtdan ,00. Wij zijn van mening dat u de bezuiniging in 2013 kunt realiseren door het aantal openingsuren van de bibliotheekvestigingen in Broek in Waterland en : Marken terug te brengen naar vijf uur per week en die in Monnickendam tot vijftien uur per week. Het restant van het te bezuinigen bedrag zal gevonden moeten warden door minder geld-uit te geven aan de aanschaf van collectie en media. Ditis ook met u besproken. U heeft tijdens de gesprekken die met u hebben plaatsgevonden aangegeven dat u de bezuiniging die de gemeente voorstaat niet kunt realiseren. Om die reden, kunnen wij niet anders dan de raad voorstellen om uit: de basisbibhotheek te treden, Als de-raad hiertoe besluit treden wij over de:gevolgen met u in overleg.. Voorstel aan de raad 'Wij hebben de gemeenteraad voorgesteld om u voor 2013 een budgetsubsidie te verlenen vati "306i9ó4,0ü.en uit dé basisbibliotheek-te treden. Sub sidiebc s cjh i kkïrt g De subsidie is opgenomen in de concept gemeentebegroting Deze begroting wordt op 1 november, 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. Na de besluitvorming door de raad ontvangtu van ons een subsidiebes childking. Vragen Heeft u nog vragen? Neemt u dan gerust contact op met mevrouw Lindy Pos, telefoonnummer (0299) Met vriendelijke groet,, burgemeester en wethouders, ^ burgemeester en wethouders, V -«Sb, D. Broere L.M.B.C. Wagenaar-Kroon algemeen directeur/gemeentesecretaris burgemeester Postbus 1000 I 1140 BA Morinkkuidam ( Bezoekadres Picrtïmn 3 Monnickendam T, F gcmeentc@watedand.nl W. ww.watedand.ni Rabobank I1NG Pagina 1 van 1

22

23

24

25 Brief aan de leden T.a.v. burgemeester en wethouders front-office tel. SEZ (070) onderworp herstructurering openbaar bibliotheekwerk (05) Samenvatting uw henmsrk on a kenmerk SEZ/OC/ Lbr. 02/4 bljlagefnl 5 datum 24januari 2002 In deze ledenbrief wordt, En vervolg op eerdere ledenbrieven, ingegaan op de herstructurering van het openbaar bibliotheekwerk, Allereerst besteden wij aandacht aan de ondertekening van het koepel convenant op 20 december Tevens worden de redenen vermeld waarom de VNG in eerste instantie bet convenant niet wenste te ondertekenen. Verder komen aan bod: de rollen die de verschillende overheden dienen te vervullen in het proces, de financiële gevolgen die de herstructurering meebrengt en de door staatssecretaris Van der Ploeg van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCenW) thans beschikbaar gestelde middelen voor de gemeenten met minder dan inwoners. Tot slot wordt aandacht besteed aan de Stuurgroep Bibliotheken, de implementatie van de herstructurering, het kwaliteitssysteem en de benchmarking. VNG Extra exemplar an van deie brief ïi n ie bestellen via bovengenoemdtelefoonnummerlegen uergoetjmg van 0,46 par pagina. Koplöran I i> i/. inlbrn gabruilf door Ictfen VNÜ la loegeïla^n

26 Aan de leden front-otflcetol. u kenmerk bijtage(n) (070) g Onderwerp Onskenmerh datum herstructurering openbaar SEZ/OC/ januari 2002 bibliotheekwerk Lbr. 02/4 In vervolg op het advies Open poort tot kennis dat op 12 april 2000 door de stuurgroep-meijer aan staatssecretaris Van der Ploeg van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCenW) is aangeboden, informeren wij u over de actuele ontwikkelingen in de herstructurering van het openbaar bibliotheekwerk. Dit geschiedt in vervolg op de ledenbrieven van 2 oktober 2000 (kenmerk SEZ/OC/ , nummer Lbr. 00/141) en 16 maart 2001 (kenmerk SEZ/OC/ , nummer Lbr. 01/16) die na raadpleging van gemeenten tot stand zijn gekomen. Wij besteden aandacht aan deze zaken: 1. Het koepelconvenant herstructurering bibliotheekwerk, dat op 20 december jl. is ondertekend door de staatssecretaris, het IPO en de VNG; 2. De rolverdeling tussen de verschillende overheden; 3. Het rapport Open poort tot kennis, raming van de financiële gevolgen van de herstructurering van het openbaar bibliotheekwerk (IOO BV, 3 juli 2001); 4. Het budget van ƒ 12,2 miljoen dat gedurende de periode jaarlijks door de staatssecretaris beschikbaar wordt gesteld, met name voor directievoering en financiële administratie van de basisbibliotheken in gemeenten met minder dan inwoners; 5. De landelijke Stuurgroep Bibliotheken en implementatie; 6. Certificeringen benchmarking. 1. Koepelconvenant Voorgesch tedenis Op 3 april 2001 is het koepelconvenant besproken in bestuurlijk overleg lussen de staatssecretaris, het

27 IPO en de VNG. Vervolgens is de tekst op 23 augustus geaccordeerd door bet bestuur van de VNG. De drie partijen spraken af dat de ondertekening van het convenant op 8 november zou plaatsvinden. Uiteindelijk is dit 20 december geworden. Het convenant geldt in eerste instantie voor de periode van , U treft de definitieve tekst van het koepelconvenant met bijbehorende toelichting aan als bijlage 1. In het koepelconvenant wordt het advies van de stuurgroep-meijer uitgewerkt, Het koepelconvenant start met de uitgangspunten en de voorgeschiedenis, waarna een overeenkomst wordt geformuleerd over het veranderingsproces en de rol die provincies, gemeenten en het Rijk daarbij zouden moeten spelen, De VNG meende begin november het convenant toch vooralsnog niet te ondertekenen. Aan dat besluit lagen vier redenen ten grondslag: a. Onduidelijkheid over de beschikbare extra financiën op de lange termijn; b. Geen instemming met de zogeheten 11-miljoenregeling voot de korte termijn; c. Groeiende onduidelijkheid in de taakverdeling tussen provincies en gemeenten; d. Toenemende twijfel over certificering en benchmarking. De uitwerking en argumentatie bij deze vier punten treft u aan in bijlage 2. Na het besluit tot het niet-ondertekenen van het convenant zijn vervolgens tussen OCenW, het IPO en de VNG vervolgonderhandelingen gestart die hebben geleid tot twee aanvullende notities over de rolverdeling tussen de overheden en de 11-miljoenregeling (momenteel gaat het over een bedrag van of ƒ 12,2 miljoen), die aan de toelichting bij het koepelconvenant zijn toegevoegd. De integrale tekst van deze notities zijn opgenomen in de bijlage, Aangaande de certificering en benchmarking ziet de staatssecretaris vooralsnog af van. een systeem dat dwingend zal worden opgelegd. Voor de laugetermijnfinanciering zijn ook tijdens de tweede onderhandelingsronde geen concrete bedragen beschikbaar gesteld. Wel heeft de staatssecretaris tijdens het afsluitend bestuurlijk overleg van 3 december de toezegging gedaan zich intensief in te zetten om de herstructurering openbaar bibliotheekwerk en de daarvoor benodigde langetermijnfmanciering hoger op de politieke agenda te krijgen. Het bestuurlijk overleg heeft uiteindelijk geresulteerd in het besluit om toch tot ondertekening van het koepel convenant over te gaan. De VNG heeft haar vraagtekens bij de langetermijnfinanciering ook geuit in een brief aan de Kamer (kenmerk SfiZ/OC/ ). Tijdens de begrotingsbehandeling op 3 december meldde de staatssecretaris de ophanden zijnde herstructurering. Hij deelde de Kamer mee dat voor een goede onderwerp herstructurering openhaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08

28 implementatie van het nieuwe bibliotheekbestel extra structurele financiële middelen nodig zijn. Hij beloofde de Kamer hierover verder te informeren via een beleidsbrief, die in februari 20Q2 aan de Kamer zal worden aangeboden. Uit de reactie van de Kamercommissieleden bleek dat de herstructurering openbaar bibliotheekwerk vooralsnog niet hoog op de politieke agenda staat. In het kader van de voor dit proces zo belangrijke lange termijnfinanciering is dit echter wel noodzakelijk. De VNG zal in haar brief aan de kabinetsformateur aandacht vragen voor het vrijmaken van structurele rijksmiddelen voor deze herstructurering. Wanneer eind 2002 nog steeds geen zicht is op een substantiële, structurele langetermijnfinanciering, zal de VNG het ambitieniveau van het koepelconvenant niet meer onderschrijven. In die situatie mag van gemeenten niet verwacht worden, dat zij het benodigde verschil uit eigen middelen bijpassen. Het IPO is eenzelfde mening toegedaan. 2. De rolverdeling tussen de verschillende overheden Van de gemeenten wordt dit verwacht: behoud en versterking van het bestuurlijk draagvlak in de gemeente voor de eigen (basis)bibüotheek en het stelsel van openbare bibliotheken, het concretiseren van de rol als opdrachtgever van de bibliotheek en het versterken van de relatie tussen de bibliotheek en andere beleidsterreinen (educatie, cultuur, welzijn). Verder wordt van de gemeenten verwacht: inzet bij het realiseren van de basisbibliotheek en zorgen dat deze deel uitmaakt van de daarvoor noodzakelijke samenwerkingsverbanden. De provincies worden geacht een provinciaal beleidsplan en een concreet plan van aanpak op te stellen, die richting en uitvoering geven aan de herstructurering. Daartoe moeten ze overleg plegen met de gemeenten uit hun gebied. Ook de provincies zullen de vorming van basisbibliotheken en samenwerkingsverbanden bevorderen. Kortom, de provincies krijgen een regierol waarbij de term 'regie' wordt gehanteerd in de zin van ondersteunen, coördineren en stimuleren van planvorming en implementatie. Het Rijk ondersteunt en faciliteert de herstructurering, bewaakt de landelijke afspraken en zorgt voor de aansturing van de vereniging NBLC, de koepel van de bibliotheken. Wij wijzen u hier op een belangrijk financieel aspect. In het convenant is overeengekomen dat alle overheden gedurende de uitvoeringsperiode van vier jaar de nu beschikbare budgetten voor het openbaar bibliotheekwerk (peildatum 1 januari 2000) ten minste op gelijk niveau zullen houden. Wij verzoeken u om hiermee rekening te houden. onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08

29 3. Open poort tot kennis; de kosten Als uitvloeisel van de afspraken in het koepel convenant heeft het onderzoeksbureau ÏOO BV een raming gemaakt van de financiële gevolgen van de herstmeturering van het openhaar bibliotheekwerk. In bijlage 3 treft u een samenvatting aan. Enkele kerngegevens volgen hier. Voor de herstructurering moeten eenmalige kosten gemaakt worden om de gewenste kwaliteitsverbetering door te voeren. Daarnaast worden de structurele kosten van de basisbibliotheken in de komende jaren hoger dan nu het geval is. - De eenmalige {of incidentele) kosten worden geschat op bijna 202,4 miljoen (ƒ 446 miljoen) Dit geld wordt ingezet voor een kwaliteitsimpuls (kwaliteitszorg, certificering, omscholing personeel) en een ICT-impujs (de basisbibliotheken op peil brengen voor de virtuele bibliotheek). - De structurele kosten van het huidige bibliotheekstelsel bedragen circa 420,2 miljoen (ƒ 926 miljoen) en die van het vernieuwde stelsel van basisbibliotheken zullen oplopen tot ongeveer 500 miljoen (ƒ 1,2 miljard). Dit betekent dat landelijk structureel ruim 6 124,3 miljoen (ƒ 274 miljoen) extra nodig is om de herstructurering goed uit te kunnen voeren. De toename in de aangegeven kosten heeft betrekking op een tijdsbestek van acht jaar, waarbij in de eerste vier jaar (de periode waarover het koepelconvenant is afgesloten) de kosten oplopen van 420,2 miljoen (ƒ 926 miljoen) tot 498,25 miljoen (ƒ miljoen) per jaar. Gedurende deze periode dient de daadwerkelijke omvorming te hebben plaatsgevonden. De toename van deze kosten vanaf het vijfde tot en met het achtste jaar, tot een bedrag van 6 0,5 miljard (ƒ 1,2 miljard) zijn het gevolg van de kwaliteitsverbetering en de grootschalige introductie van 1CT. De verbeterde kwaliteit veronderstelt een bescheiden uitbreiding van personele capaciteit, een wijziging van de beroepenstructuur met hoogwaardigere functies en aanpassingen van de huisvesting aan de nieuwe functies van de openbare bibliotheek. De ICT-impuls brengt extra exploitatiekosten mee vanwege de sterke uitbreiding van de infrastructuur, de aansluiting van alle bibliotheken op een landelijk netwerk, en de introductie van nieuwe digitale diensten. De kostenraming is gebaseerd op een invulling met behulp van deskundigen, op een vergelijking van drie 'gestileerde basisbibliotheken' en op een raming aan de hand van bestaande administratieve gegevens. Gestileerde basisbibliotheken zijn denkbeeldige basisbibliotheken die voor een gemeente met een bepaald inwonertal kunnen voorkomen. Voor basisbibliotheken in gemeenten met een verzorgingsgebied van 25,000 inwoners, inwoners dan wel inwoners is een kostenraming gemaakt. In het onderzoek worden de kosten voor een bibliotheek voor inwoners geschat op (ƒ 1 miljoen), voor inwoners op 1,7 miljoen (ƒ 3,7 miljoen) en voor inwoners op 4,3 miljoen (ƒ 9,4 miljoen). (Zie voor verdere gegevens bijlage 3.) Op basis van de huidige beschikbare cijfers is het niet mogelijk om voor elke afzonderlijke bibliotheek een berekening te maken waaruit de kosten die de herstructurering meebrengt, afvallen te lezen. onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08

30 Dit komt door de grote verschillen tussen de bestaande bibliotheken onderling qua organisatie en huidige kosten. 4. De 12,2-miljoenregeling De staatssecretaris heeft op 1 november jl. een subsidiebeschikking voor de herstructurering openbaar bibliotheekwerk gezonden aan de besturen van de provincies. In deze beschikking sielt hij dat ter uitvoering van de bestuurlijke afspraken die hij met de VNG en het IPO in het bestuurlijk overleg van 3 april 2001 heeft gemaakt over de herstructurering openbare bibliotheken, gedurende de periode jaarlijks een bedrag van {ƒ 12,2 miljoen) beschikbaar heeft. Deze middelen zijn bestemd voor de kleinere gemeenten (minder dan inwoners). Het bedrag is bedoeld om een impuls te geven aan de invulling van het opdi'achtgeverschap van de kleinere gemeenten, die ze door de vorming van de basisbibliotheken als taakstelling krijgen. Bij de invoering van de Welzijnswet zijn ze immers niet volledig verantwoordelijk geworden voor het openbaar bibliotheekwerk. De verantwoordelijkheden voor directievoering en financiële administratie lagen bij de provincies, in de praktijk veelal uitgevoerd door de provinciale bibliotheekcentrales. Deze middelen zullen gedurende de periode aan de provincie worden uitgekeerd. Na 2002 zullen de beschikbare bedragen rechtstreeks worden uitgekeerd aan de gemeenten met minder dan inwoners. Voor het jaar 2001 wordt het beschikbare bedrag verdeeld over de provincies volgens een verdeelsleutel, die zo is samengesteld: - Van het totaal beschikbare bedrag van circa (ƒ 12,2 miljoen) wordt (ƒ 1,2 miljoen) gebruikt voor een vaste voet. Dit bedrag wordt gelijk verdeeld over de 12 provincies zodat elke provincie een basisbedrag van (ƒ ) ontvangt. - Het resterende bedrag van circa (ƒ 11 miljoen) wordt verdeeld over de provinciesnaar rato van het aantal inwoners in gemeenten met minder dan inwoners (peildatum 1 januari 2000). Het resultaat van deze verdeltngssystematiek is weergegeven in bijlage 4. Voor het jaar 2002 geldt eenzelfde verdeelsleutel als voor het jaar Wij wijzen u erop dat de provincies de ze beschikbaar gestelde bedragen voor een deel zuilen besteden aan eenmalige kosten, met name kosten die gemaakt worden voor bijscholing van personeel. De werkgeversorganisatie en de bonden hebben daartoe de notitie Herstructurering openbaar bibliotheekwerk en projecten strategische personeelsplanning uitgegeven, waarin suggesties zijn opgenomen voor invulling. Onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08

31 Vanaf 2003 zullen de gelden rechtstreeks aan gemeenten worden uitgekeerd, Een definitieve regeling hiervoor wordt in samenspraak met OCenW, het ÏPO en de VNG in september 2002 ontworpen. Vooruitlopend hierop verwachten wij dat er een regeling zal ontstaan waarbij het bedrag dat nu al als vaste voet wordt gehanteerd, naar de provincies zal blijven gaan, Dit bedrag kan dan wotden ingezet ter facilitering van de regiefunctie. Het resterende bedrag van 4.991,582 (ƒ 11 miljoen) kan dan vervolgens worden verdeeld op basis van het aantal inwoners van de gemeenten met minder dan inwoners. Dit betekent een bedrag van ongeveer 6 0,82 (ƒ 1,80) per inwoner. Nadat de VNG in november besloot het koepelconvenant vooralsnog niet te ondertekenen, heeft OCenW aan de provincies een blokkeringsbrief verstuurd. Nu het koepelconvenant alsnog ondertekend is, hebben de provincies een deblokkeringsbrief ontvangen, Het bedrag dat voor het jaar 2001 beschikbaar is gesteld, zal aan het bedrag van 2002 worden toegevoegd. Hierdoor gaan er geen gelden verloren. 5. De landelijke Stuurgroep Bibliotheken en implementering Stuurgroep Nu het koepelconvenant is ondertekend, is het uitwerkingstraject officieel van start gegaan. Hiervoor is een termijn van vier jaar uitgetrokken. Om het veranderingsproces te begeleiden is er een landelijke Stuurgroep Bibliotheken (SB). De SB bestaat uit bestuurlijke vertegenwoordigers van OCenW, het 1PO, de VNG en de vereniging NBLC en een onafliankelijke voorzitter, die allen worden benoemd door de staatssecretaris (zie bijlage 5). Naast de begeleiding van het veranderingsproces heeft de SB deze taken: het bewaken van de onderlinge afsternrrüng van beleid, de vergroting van de samenhang en vermindering van de vrijblijvendheid in het stelsel van bibliotheken en het voorbereiden van besluiten voor het bestuurlijk overleg die het functioneren van het gehele stelsel betreffen dan wel ingrijpende financiële gevolgen hebben voor betrokken overheden en dientengevolge een gezamenlijke beslissing van de betrokken overheden vereisen. Verder dient de SB ook te zorgen dat in bestuurlijk Nederland het herstructureringsproces bibliotheken op de politieke agenda komt en blijft staan. De SB is opdrachtgever van het procesmanagement, dat de SB in zijn taken ondersteunt en de herstructurering moet stimuleren en faciliteren. Dit procesmanagement beschikt over een klein bureau (drie personen) en is gevestigd in Den Haag (zie bijlage 5). Het zal zich vooral richten op het verstrekken van informatie over de implementatie van de herstructurering. Binnen afzienbare tijd zal het dan ook een website lanceren: verwacht wordt dat deze in maart operationeel is. Ook zal het procesmanagement nieuwsbrieven en informatiebulletins uitgeven. onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08

32 Implementatie Door de ondertekening van het convenant is het officiële startsein gegeven voor de herstructurering. Dit betekent echter niet dat het implementatieproces nu pas in gang wordt gezet. Vooruitlopend op de convenantsondertekening zijn vooral de provincies reeds begonnen met het invulling geven aan hun regiefunctie. De provincie en gemeenten zullen samen moeten komen tot een provinciaal beleidsplan. Hierin moet worden aangegeven hoe gemeenten invulling wensen te geven aan hun opdrachtgeverschap en welke basisbibliotheken er per gebied zullen ontstaan, met de al dan niet daaraan verbonden onderlinge gemeentelijke samenwerkingsvormen. Hierbij wordt van gemeentebesturen een actieve opstelling verwacht. In dit proces zal de provincie voornamelijk optreden als ondersteuner, bewaker en stimulator van het proces en de planvorming. Tevens bewaakt ze de onderlinge samenhang. Let wel: de provincie treedt daarbij niet in de bevoegdheden van het lokaal bestuur. De provincies dienen vóór 31 maart a.s. een bestedingsplan op te stetlen voor de gelden 2001, gebaseerd op een plan van aanpak en een verdeelplan waarvan het de bedoeling is dat het in overleg met de betrokken gemeenten tot stand is gekomen. Dit wordt ter kennis gebracht van de SB, waarna de staatssecretaris beslist. Vervolgens zullen de provincies in samenspraak met de gemeenten een beleidsplan opstellen voor de volgende periode. De verwachting is dat de provincies in de eerste helft van 2002 ook een bestedingsplan voor 2002 zullen opstellen. Nog niet afgesproken is of gemeenten hiervoor projectplannen moeten indienen. Het is de bedoeling dat de provinciale plannen worden voorgelegd aan de SB, die zijn bevindingen aan de staatssecretaris meedeelt. De staatssecretaris kent op zijn beurt de gelden toe. Tevens vindt in september a.s. een gezamenlijk overleg tussen de staatssecretaris, het IPO en de VNG plaats over de definitieve regeling voor de toekenning van de middelen aan (clusters van) gemeenten. Op ambtelijk niveau zijn er provinciale contactpersonen en contactpersonen namens de provinciale VNG-afdelingen aangewezen (zie bijlage 5). Zij fungeren als aanspreekpunt voor gemeenten, de desbetreffende provincies en het procesbureau en hebben ook een gezamenlijk periodiek overleg, waardoor ze op de hoogte worden gehouden van de laatste ontwikkelingen. Certificering en benchmarking Op 17 december jl. zijn de normen certificering openbare bibliotheken door de algemene ledenvergadering van de vereniging NBLC aangenomen. Tevens is aan de ledenvergadering toestemming gevraagd deze normen aan het bestuurlijk overleg bibliotheken voor te leggen. Dit zal in de loop van 2002 gebeuren. De toetsing zal gebeuren door een onafhankelijke commissie. Of deze onderwerp herstructurering openbaar bibliotheekwerk Datum 24 januari /08

33 normering ook een directe verhoging van de kosten meebrengt, is tot op heden niet duidelijk. Wel is vastgesteld dat deze normering niet wettelijk verplicht wordt. Gedurende het jaar 2002 zal gestart worden met de ontwikkeling van de benchmarking. In dit ontwikkelingstraject zal de VNG worden betrokken. Zodra meer duidelijkheid bestaat over de invoering en de gevolgen hiervan voor gemeenten, zult u worden geïnformeerd. Slot Tot slot willen wij u erop attenderen dat op 10 april a.s. een grote landelijke bibliotheekmanifestatie gehouden wordt. Deze manifestatie heeft als doel het bestuurlijk draagvlak voor de herstructurering openbaar bibliotheekwerk te vergroten. Hierbij zal vooral aandacht worden besteed aan de functie van de bibliotheek in een brede maatschappelijke context en als spil in de sociale infrastructuur. Hiervoor ontvangt u binnenkort een uitnodiging met bijbehorend programma. Hoogachtend, VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN prof. dr. J.Th.J. van den Berg, voorzitter directieraad onderwerp herstructurering openbaar bibl iotheekwerk Dotum 24 januari /08