Weet wat er speelt. Omgaan met kindermishandeling - Voorlichting voor mentoren. Een handleiding om kindermishandeling bespreekbaar te
|
|
- Francisca Beckers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Weet wat er speelt Omgaan met kindermishandeling - Voorlichting voor mentoren Een handleiding om kindermishandeling bespreekbaar te maken bij catechisatiementoren van Follow Me uitgegeven door HGJB. Marije Tigelaar, Sanne Stevens, Janien Verweij, Harriet van Schoonhoven
2 INHOUD Begeleidend woord voor wie de voorlichting gaat geven Voorlichting Handout PowerPoint Kopieerbladen: Signalenlijst kindermishandeling Casus Voorbeeld contactformulier
3 BEGELEIDEND WOORD VOOR DEGENE DIE DE VOORLICHTING GAAT GEVEN Fijn dat u de taak om deze voorlichting te geven op u wilt nemen. In deze map vindt u alles wat u nodig heeft voor de voorlichtingsbijeenkomst. De richttijd voor deze bijeenkomst is 75 minuten. De tekst voor de voorlichting is helemaal uitgeschreven. Misschien vormt dit een belemmering, maar uiteraard hoeft u zich er niet letterlijk aan te houden. Waar nodig kunt u de voorlichting aanpassen aan uw groep. Uitleg In het kader hieronder vindt u de verklaring van de kleuren en dergelijke die in de map zijn opgenomen om het geven van de voorlichting zo prettig mogelijk te maken. TITEL VAN EEN SHEET Wanneer u dit ziet, gaat u naar de volgende sheet van de PowerPoint-presentatie. Dit is iets wat u niet hoeft te vertellen, maar alleen hoeft uit te voeren. Taak voor de voorlichter U kunt zelf bepalen hoe u dit vorm geeft (opschrijven, benoemen, gelijk in de hele groep, eerst kleine groepjes, enz.). Vraag aan de groep Cursief weergegeven tekst: Hierbij gaat het steeds om (de omschrijving van) een persoon, van wie het gewenst is dat u de naam noemt, zodat voor de mentoren concreet is over wie het gaat. Op onze website, vindt u links die u naar eigen inzicht nog kunt laten zien. Het is echter raadzaam niet veel meer informatie aan te bieden dan al voorgeschreven is, omdat dit al vrij veel is. Vooraf - Voordat u de presentatie gaat geven, is het aan te bevelen de tekst samen met de PowerPoint-presentatie door te nemen, zodat u weet wat u gaat zeggen en duidelijk is wat de mentoren op de sheets te zien krijgen. De PowerPoint-presentatie kunt u vinden in de map (als hand-out) en op onze website (bij Documenten ). - Maak voor elke mentor die aanwezig is op deze avond een brief/document, met gegevens ( -adres, telefoonnummer, etc.) van de contactpersoon die zij kunnen aanspreken binnen de gemeente wanneer zij een vermoeden van kindermishandeling hebben. Een voorbeeld hiervan vindt u in de map en op de site (bij Documenten ). In de voorgeschreven voorlichting staat aangegeven wanneer dit uitgedeeld moet worden. - Zorg ervoor dat u genoeg signalenlijsten en casussen voor de mentoren hebt. Ook deze vindt u in de map en op de site (bij Documenten ). Ten slotte vragen we nog uw aandacht voor het volgende. Dit onderwerp kan door ervaring en verleden gevoelig zijn voor mentoren. In de inleiding wordt hier kort aandacht aan besteed. Het is aan te bevelen bij de uitnodiging voor de bijeenkomst dit al te noemen en begrip hiervoor te tonen, en tevens aan te geven dat voor, tijdens en/of na de bijeenkomst met de vertrouwenspersoon gepraat kan worden. Per persoon zal bepaald moeten worden of hij of zij het aankan om bij de bijeenkomst aanwezig te zijn. Een goede voorlichting gewenst!
4 1. TITELSHEET / WELKOM Welkom bij deze bijeenkomst waarin we samen stil gaan staan bij kindermishandeling. Begin deze bijeenkomst met gebed. Ik wil graag verder gaan met een filmpje. 2. FILMPJE Speel het filmpje af Dit filmpje is waarschijnlijk wel bekend; het is vaak te zien geweest op televisie. Het was voor heel Nederland zichtbaar, maar juist doordat het zo n grote algemene campagne is, kan die gemakkelijk langs je heen gaan. Daarom willen we kindermishandeling nu concreter maken en er bij stil staan dat het helaas overal voor kan komen, ook binnen deze gemeente bijvoorbeeld. Het gaat absoluut niet om bang maken, dus om jullie te laten denken dat het nu per se in deze groep aanwezig is. Wel wil ik jullie graag bewust maken van het feit dat kindermishandeling echt bestaat en dat dat niet zo zou moeten zijn. 3. DOEL EN INHOUD Waar gaat het om in deze voorlichting? Het doel is dat jullie je er bewust van zijn dàt kindermishandeling er is en dat er iets aan gedaan moet worden, dat jullie iets weten van wat kindermishandeling is en wat de gevolgen kunnen zijn, en weten hoe je om kunt en moet gaan met vermoedens van kindermishandeling. Het gaat in deze bijeenkomst om kindermishandeling en dan in ons geval vooral gericht op de leeftijd van de tieners uit deze groep. Ik vind het heel belangrijk om even stil te staan bij degenen die uit ervaring weten wat mishandeling is. Als we het hierover hebben, kan dat allerlei dingen naar boven halen. Misschien zijn er onder jullie die zelf kindermishandeling hebben meegemaakt. Maar misschien heb je wel te maken gehad met mishandeling door partners, als slachtoffer of als dader. Ook mishandeling door kinderen is mogelijk. Ik ben me ervan bewust dat voor jullie deze bijeenkomst daardoor lastiger of gevoelig kan zijn. Heel fijn dat je toch gekomen bent! Weet dat, wanneer je dit prettig vindt, je tijdens of na deze bijeenkomst bij de vertrouwenspersoon -of iemand anders- terecht kunt om te vertellen of te praten. Het doel vormt eigenlijk de inhoud. Het eerste deel gaat vooral om informatie over kindermishandeling: verschillende vormen van kindermishandeling, enkele cijfers hierover, en de gevolgen die er kunnen zijn. Daarna gaan we stilstaan bij hoe je om kunt gaan met vermoedens van kindermishandeling. Tussendoor zullen we aandacht besteden aan waarom er iets aan gedaan moet worden. Tussendoor vragen stellen mag. Als het om een persoonlijke kwestie gaat, raad ik aan het later vertrouwelijk te bespreken, met de vertrouwenspersoon of iemand anders. Voor we echt gaan starten: Zijn er nu vragen of opmerkingen? 4. KINDERMISHANDELING: VORMEN (ZONDER TEKST) Wanneer je het woord kindermishandeling hoort, komen er vast een paar ideeën of woorden naar boven waar je dan aan denkt. Dit zal per persoon verschillen, maar de kans is in elk geval groot dat er dingen zijn die ook bij kindermishandeling horen, maar waarvan je helemaal niet weet dat dit zo is. Waar denken jullie aan bij kindermishandeling?
5 5. KINDERMISHANDELING: VORMEN Kindermishandeling kan de volgende vormen aannemen: lichamelijke mishandeling, lichamelijke verwaarlozing, psychische of emotionele mishandeling, psychische of emotionele verwaarlozing en seksueel misbruik. Lichamelijke mishandeling Hierbij gaat het om het toebrengen van verwondingen. Dit kan op allerlei manieren gebeuren, bijvoorbeeld door slaan, schoppen, knijpen, branden, snijden, krabben, verstikken en vergiftigen. Lichamelijke verwaarlozing Kinderen hebben bepaalde dingen nodig voor een goede lichamelijke gezondheid en voor een goede lichamelijke ontwikkeling. Voorbeelden zijn: goede voeding, genoeg slaap, genoeg kleding en goede hygiëne. Wanneer ouders deze dingen bewust niet geven of er bewust niet voor zorgen, is er sprake van lichamelijke verwaarlozing. Psychische of emotionele mishandeling Hierbij gaat het om het doén van dingen die psychische of emotionele schade kunnen opleveren. Het kan gaan om kleineren, pesten, bang maken, dreigen met geweld, verbieden met anderen om te gaan, eisen stellen waaraan het kind niet kan voldoen, consequent vernederen, enzovoorts. Het is belangrijk om te weten dat daar ook dit bij hoort: getuige zijn van huiselijk geweld. Dat wil zeggen dat kinderen zien, horen, of weten of merken dat iemand anders in huis mishandeld wordt. Dit heeft zeer ernstige gevolgen voor kinderen; net zo groot als wanneer ze zelf slachtoffer zijn. Psychische of emotionele verwaarlozing Ook voor een goede gééstelijke gezondheid en een goede geestelijke ontwikkeling hebben kinderen bepaalde dingen nodig. Wanneer ouders deze dingen bewust niet geven of er bewust niet voor zorgen, is er sprake van geestelijke verwaarlozing. Het gaat hierbij om zaken als aandacht, respect, veiligheid, scholing, contact, liefde en bevestiging. Seksueel misbruik Dit zijn alle seksuele handelingen bij of met een kind die niet passen bij de leeftijd of ontwikkeling en waaraan het kind zich niet kan onttrekken. 6. SCHATTING: HOE VAAK KOMT HET VOOR IN NEDERLAND? (ZONDER TEKST) Nu jullie meer zicht hebben op wat kindermishandeling inhoudt: Schat eens: hoe vaak zal dat per jaar voorkomen in Nederland? Het gaat over minderjarigen, dus kinderen en jongeren tot achttien jaar. 7. SCHATTING: HOE VAAK KOMT HET VOOR IN NEDERLAND? Uit recent onderzoek is gebleken dat -in ruim kinderen te maken hebben gehad met kindermishandeling. Dat gaat om drie procent van alle kinderen in Nederland. We kunnen het niet precies weten, omdat veel in het geheim plaatsvindt. In elk geval gaat het om heel veel kinderen. Wat concreter: in elke twee mentorgroepen 1 kan er een kind zijn dat te maken heeft met mishandeling. De schatting is dat elk jaar veertig tot tachtig kinderen sterven aan de gevolgen van kindermishandeling; dat is dus ongeveer een kind per week. (Dit zijn algemene cijfers; er zijn geen schattingen voor specifiek de hervormde kerk.) 8. GEVOLGEN 1 Dit is afhankelijk van de grootte van de mentorgroepen. Maak het voorbeeld kloppend met de groepsgroottes.
6 Kindermishandeling heeft altijd negatieve gevolgen. Ieder kind reageert wel anders op spanning en geweld: dat verschilt per leeftijd, karakter en geslacht; dus of een kind een jongen of een meisje is. De ernst van de gevolgen hangt ook af van hoe ernstig het geweld is en hoe lang het duurt, en of er steun uit de omgeving is. Hoe minder ernstig de mishandeling is, en hoe korter het duurt en hoe meer steun er van een volwassene is, des te kleiner is de kans op ernstige gevolgen. De gevolgen zijn zichtbaar op verschillende gebieden: kinderen kunnen zowel lichamelijk als psychisch beschadigd worden, zowel voor nu als voor later. Sommige gevolgen treden namelijk gelijk op, maar vaak is de schade pas later zichtbaar, bijvoorbeeld op volwassen leeftijd. Ik noem een aantal gevolgen, maar er zijn er nog veel meer: - Lichamelijke gevolgen als blauwe plekken, breuken, brandwonden, snijwonden, vermoeidheid, problemen met menstruatie en soms zelfs overlijden, zoals we al gehoord hebben. - Het kan een trauma veroorzaken en dat heeft negatieve gevolgen voor de werking van de hersenen, het geheugen en het zelfbeeld. Sowieso beschadigt het zelfbeeld bijna altijd. - Bijna alle kinderen krijgen een schuldgevoel, doordat ze denken dat zij zelf de schuld zijn van de ruzies in huis. - Mishandeling tast het gevoel van veiligheid aan en dat is juist iets wat voor kinderen heel belangrijk is om zich te kunnen ontwikkelen. - Veel kinderen worden eenzaam. Ze dragen een groot (gezins)geheim met zich mee, waardoor ze apart komen te staan. - Het blijft een kind achtervolgen. Vaak blijven kinderen de dreiging van nieuw geweld voelen, ook als het geweld al een tijdje is gestopt. Kinderen kunnen dus in angst gaan leven. - Mishandeling leidt bij jongeren van twaalf jaar en ouder vaak tot spijbelen, andere schoolproblemen, vandalisme, wegloopgedrag en drugs- en alcoholgebruik. - Getuigen, maar ook kinderen die mishandeld zijn, lopen een grotere kans later dader of slachtoffer te worden. 9. HET BELANG VAN HANDELEN - WAAROM HET BELANGRIJK IS IETS DOEN Ik weet niet wat jullie nu van dit alles vinden. Het kan misschien overkomen als gewoon veel informatie, waardoor het je niet veel doet. Misschien raakt het je wel. Hoe dan ook: wat we nu gehoord hebben, is niet alleen bedoeld als informatie. Het gaat over kinderen die beschadigd worden, voor nu en voor later. En ik geloof dat het onze verantwoordelijkheid is daar iets mee te doen, voor zover we dat kunnen. Dat is dan ook het eerste antwoord op de vraag waarom het belangrijk is iets te doen. - Juist als christenen worden we opgeroepen onze naaste lief te hebben. Liefhebben betekent ook omkijken naar de ander en helpen op plaatsen waar het niet lukt. Je bent juist een gemeente om ook bij zúlke dingen voor elkaar klaar te staan, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Met elk schepsel van God moet goed omgegaan worden en ook op deze manier kunnen we daar een steentje aan bijdragen. Verder zijn er nog twee aspecten waarom het belangrijk is te handelen: - We hebben al gezien dat de ernst van de gevolgen verschilt per kind. Hoe langer en hoe vaker het geweld plaatsvindt, hoe groter de gevolgen. Dus: hoe eerder een kind hulp krijgt, hoe beter! - Kinderen vertellen vaak zelf niet dat er thuis iets als geweld is. Ze verbergen hun problemen vaak voor de ouders, omdat zij denken dat hun ouders al genoeg zorgen hebben. Vaak schamen ze zich ook voor de situatie, of ze zijn in de war en praten er niet gemakkelijk over. Wat je vaak merkt, is dat kinderen hun ouders blijven verdedigen en doen of er niets aan de hand is. Dit komt meestal door loyaliteit, want ook als er mishandeld wordt, geldt dat er bijna geen sterkere band bestaat dan die tussen ouder en kind. Omdat een kind vaak zelf niet vertelt dat er iets mis is, zou het prettig zijn als buitenstaanders merken dat er iets aan de hand is, zodat er toch wat mee gedaan kan worden. 10. MAAR LET OP! Het is vaak zo dat als je wat intensiever over mishandeling hoort en gaat nadenken, je het ineens overal ziet. Daarom nu de waarschuwing: het is niet overal, er zijn gelukkig heel veel gezinnen waar niets aan de hand is. Dus wees niet over-argwanend, wel alert. En het is ook niet zo dat nu jullie er iets van weten, jullie ineens het geweld op moeten gaan lossen. Zeker niet, maar jullie kunnen wel je eigen bijdrage leveren. Hoe dat kan, gaan we zo verder bekijken. Maar eerst: Zijn er tot nu toe vragen of opmerkingen?
7 11. JULLIE BIJDRAGE De vraag is nu dus wat voor bijdrage jullie kunnen leveren. Nogmaals, het gaat dus niet om oplossen, of vanaf nu overal argwanend rondkijken omdat in een gezin misschien wel mishandeling plaatsvindt waar jij iets aan kunt doen. Wat jullie kunnen doen, is allereerst alert zijn, en we gaan zo kijken naar dingen waar je dan op kunt letten. Verder zijn er bepaalde stappen die jullie kunnen nemen als je een vermoeden hebt van mishandeling. Daar gaan we naar kijken. 12. MELDCODE In Nederland bestaat een Meldcode. Dit is een stappenplan om op de juiste manier met vermoedens van mishandeling om te gaan. Als je een vermoeden hebt van mishandeling, kun je de stappen die hier op staan volgen, zodat jij je zekerder voelt over wat je moet doen, en zodat het kind dat -misschien- mishandeld wordt, het beste geholpen kan worden. Vanaf 1 juni 2013 zullen sommige instanties met een verplichte meldcode moeten werken. Een verplichte meldcode betekent dat wanneer mensen een vermoeden hebben van kindermishandeling en er iets mee willen doen, ze dit stappenplan moeten volgen. Voor jullie als mentoren is deze meldcode niet verplicht. Maar omdat het jou als mentor houvast kan geven en op deze manier de stappen genomen kunnen worden die het beste zijn voor het kind, gaan wij aan de hand hiervan kijken naar wat jullie kunnen doen. Niet alle stappen van de meldcode gelden voor jullie. De mensen in de gemeente voor wie die stappen wel relevant zijn, weten wat zij bij die stappen moeten doen. Ook omdat het een stappenplan is dat in heel Nederland gebruikt wordt, is het handig deze meldcode te gebruiken. Er is al goed over nagedacht en deze stappen zijn bewust gekozen. Het is dus niet nodig zelf opnieuw te verzinnen wat verstandig is om te doen. We gaan de stappen samen doornemen en met de onderdelen die voor jullie van belang zijn, oefenen. De meldcode bestaat uit vijf stappen: Stap 1: in kaart brengen van signalen. Stap 2: overleggen met een collega en eventueel raadplegen van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG). Stap 3: gesprek met de cliënt. Stap 4: wegen van het geweld of de kindermishandeling. Stap 5: beslissen: hulp organiseren of melden Het gaat bij jullie alleen om stap 1 en 2. En de start hierbij is dus dat jij een vermoeden hebt van kindermishandeling, of een zogeheten nietpluisgevoel: dat kan dus gewoon een idee zijn van: volgens mij klopt er iets niet met die jongen / dat meisje thuis. 13. SIGNALEN KINDERMISHANDELING Omdat er zo veel verschillende vormen en zo veel verschillende kinderen zijn, kunnen er hele verschillende dingen opvallen. Die signalen kun je zien op de lijst Signalen kindermishandeling. Lees de signalenlijst door voor jezelf. Snap je alle signalen? Welke begrijp je niet? Deze lijst is niet bedoeld om vanaf nu bij kinderen na te gaan of ze een van die signalen laten zien. Het is wel zo dat nu je het een keer gezien hebt, misschien eerder dingen herkent en dat is positief. Het is ook goed daar alert op te zijn. Maar het gaat er vooral om dat als je een vermoeden hebt, of een idee van: volgens mij is er iets niet goed, je dan de signalenlijst erbij kunt pakken en kijken of je meerdere aspecten ziet die dit vermoeden kunnen onderbouwen. Het is geen afvinklijst waarmee je zeker kunt weten dat er sprake is van mishandeling. Want wat bovenaan de signalenlijst staat, is heel belangrijk: De signalenlijst is een hulpmiddel om een vermoeden van kindermishandeling te onderbouwen, niet om kindermishandeling te bewijzen. Vrijwel alle genoemde signalen kunnen namelijk een andere oorzaak hebben. Hoe meer van de genoemde signalen het kind uitzendt, hoe groter de kans dat er sprake is van kindermishandeling. Maar er zijn ook kinderen waaraan niet of nauwelijks valt op te merken dat ze worden mishandeld.
8 Je ziet bijvoorbeeld dat een kind zich ten opzichte van jou ook bijzonder kan gedragen. Het kind kan bij een kleine aanraking schrikken of oogcontact mijden. Daarnaast hoeft niet alleen het gedrag van het kind op te vallen, maar kan gedrag van ouder ook opvallen. Het kan ook zo zijn dat een kind bijzondere verhalen vertelt over thuis. Als laatste staat er een lijst specifiek voor seksueel misbruik. Waarschijnlijk zul je in jouw les niet zoveel lichamelijke signalen zien. Dit zeg ik voorzichtig, omdat het natuurlijk wel kan! Maar, je zult waarschijnlijk eerder opvallend gedrag kunnen signaleren, dan dat je op een rare plek blauwe plekken vindt. 14. STAP 1: IN KAART BRENGEN VAN SIGNALEN Stel, je hebt een vermoeden van kindermishandeling, wat doe je dan? Als eerste kun je de signalenlijst erbij pakken. Maar ook als jou iets opvalt dat niet op deze lijst staat, mag je het opschrijven. Je kunt het beste een datum opschrijven, en daarbij dan wat je opvalt en waarom je het opvallend vindt. Er is een verschil tussen objectieve en subjectieve signalen. Objectief betekent dat het te controleren is, bijvoorbeeld: Die jongen heeft een rode broek aan. Subjectief is iets wat jij vindt, maar wat een ander weer anders zou kunnen ervaren, bijvoorbeeld: Die jongen kijkt naar beneden, hij zal wel verdrietig zijn. Iemand anders zou kunnen denken: Die jongen kijkt naar beneden, zal hij iets verloren hebben? Het beste is als je objectieve dingen kunt opschrijven. We gaan dit eens doen aan de hand van een voorbeeld. Deel de casus uit. Geef opdracht de vragen onder de casus met twee tot vier personen te bespreken / beantwoorden. Bespreek het daarna met de hele groep. De antwoorden zijn als volgt (cursief weergegeven): 1. Welke signalen zie je? Pak de signalenlijst erbij. Welke signalen zijn subjectief? Welke objectief? In de casus hieronder zijn de signalen aangegeven, met onderscheid in subjectief en objectief. 2. Wat zou je met de subjectieve signalen doen? Elk antwoord wat de mentoren geven, is hun eigen gedachte, dus niet fout. Je kunt hen vertellen dat het goed is om deze signalen er ook bij te schrijven, maar dat je er wel bewust van bent dat een ander persoon deze signalen anders kan zien. Dat is ook een voordeel als je samen met iemand anders gaat observeren; je wordt hierdoor minder subjectief. 3. Waar zou je de signalen opschrijven? Eigen invulling. Denk aan een schriftje of op de computer, maar wel op een plek waar anderen niet snel deze (privacygevoelige) informatie zouden kunnen lezen. Casus Chris Als jij op een avond aankomt bij de kerk om catechisatie te gaan geven, zie je Chris al staan. Hij is een half uur te vroeg. Dat is niet de eerste keer, je hebt het al drie keer eerder opgemerkt. Chris is een leuke jongen en zit ook bij jou in het groepje. Je loopt even naar hem toe en vraagt hoe het gaat. Chris antwoordt dat het wel goed met hem gaat. Wel goed? antwoord je lachend. Dat klinkt niet zo positief Chris antwoordt dat hij hoofdpijn heeft en last van zijn buik, maar dat hij toch maar gekomen is. Gek, denk je, dit heb ik al eerder gehoord bij Chris. De vorige twee weken vertelde hij dit ook. Er is iets aparts, al weet je niet goed wat dit is. Je besluit deze avond extra aandacht aan hem te schenken. Je zegt tegen Chris dat hij beter mee naar binnen kan komen, omdat het koud is buiten. Als jullie je jas uittrekken, zie je een grote blauw plek op zijn pols. Je vraagt aan hem wat er is gebeurd. Gevallen... van de trap antwoordt hij, terwijl hij zijn mouw er weer overheen trekt. Je vindt dat hij er ook raar bij kijkt.
9 Als de jongens binnen komen, zit hij rustig op zijn stoel, maar gooit hij er af en toe een scheldwoord uit naar een van de anderen. Zijn moeder is ook geen makkelijke, denk je, dus daar zal hij die taal wel van hebben. Je hebt haar wel vaker flink horen schelden. Tijdens het algemene gedeelte (met heel de groep) zit je bij hem in de buurt. Wanneer bekend wordt waar het die avond over gaat - Heb je vijanden lief - hoor je hem mompelen: lekker makkelijk Daarna gaan jullie in groepjes uiteen. Terwijl jij de boekjes aan het uitdelen bent, is Chris een beetje aan het duwen met een andere jongen. Lachend spring jij erop in: Jongens, heb je vijanden lief. Het gesprek in het groepje loopt prima. Je merkt alleen dat Chris er helemaal niet bij is. Je kunt een vraag stellen, maar er komt maar een kort antwoord. Hij is afwezig en kijkt continu de andere kant op. Na een tijdje zie je hem ook een beetje onrustig worden. Ook na het aanspreken van Chris op zijn gedrag lukt het je niet om contact te maken. Je vraagt hem om aan het einde even te blijven, want je wilt weten waardoor het komt. Wanneer de club afgelopen is, zie je Chris echter niet meer. Je besluit de week erop dit te vragen Wanneer je een tijd op signalen hebt gelet, ga je overleggen met een ander, want samen kun je ze beter interpreteren dan alleen. Er is geen afgesproken tijd voor het letten op signalen. Soms is het goed al snel met een ander te overleggen, soms kun je hier iets langer mee wachten. Het gaat erom dat je wel meerdere signalen hebt opgeschreven. Als je merkt dat het er echt ernstig aan toe is met de jongere, is het zaak zo snel mogelijk vervolgstappen te ondernemen, in jullie geval naam in te schakelen. Dit overleggen met de ander is de volgende stap. 15. STAP 2: OVERLEGGEN MET EEN COLLEGA EN EVENTUEEL RAADPLEGEN VAN HET ADVIES- EN MELDPUNT KINDERMISHANDELING (AMK) OF HET STEUNPUNT HUISELIJK GEWELD (SHG) Betekent deze stap dat je het gelijk naar buiten moet gooien? Nee, je hebt signalen opgeschreven. Je hebt een vermoeden en dat ga je bespreken met een collega. Dit kan een leidinggevende van de mentorcatechese zijn, een medecollega of een vertrouwenspersoon binnen de kerk. Je kunt dan kijken of de ander ook iets is opgevallen. De andere collega kan dan eventueel ook beter naar die jongen of dat meisje gaan kijken en jullie kunnen het samen bespreken. Je kunt ook naar het AMK of SHG bellen, die altijd informatie geven wat je met de vermoedens kunt doen. AMK is de afkorting van Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Dit is een bekende instantie op dit gebied en is er dus onder andere voor bedoeld om advies te geven als je vragen of vermoedens hebt die gaan over kindermishandeling. Ze staan je daar graag te hulp en luisteren graag, ook als jij denkt dat je misschien wel belt voor iets wat niet belangrijk is of wat waarschijnlijk toch niets betekent. SHG betekent Steunpunt Huiselijk Geweld. Dit is ook een landelijke organisatie die gebeld kan worden als je vragen hebt. Vertel hier bij welke personen uit jullie gemeente de mentoren terecht kunnen bij een vermoeden van kindermishandeling of met vragen en hoe ze die persoon kunnen bereiken. Geef aan dat deze persoon altijd bereid is tot een gesprek, ook wanneer de mentor daarover twijfelt. Deel de brief / het document met deze gegevens (waarover in het begeleidend woord gesproken wordt) uit. Het is begrijpelijk dat het lastig is om hier iets mee te gaan doen. Zeker in een gemeente is dit misschien nog iets lastiger. Zeker als het kind, het gezin een bekende voor je is. Het belangrijkste wat je kunt bedenken in deze fase is dat je het beste met het kind wil. Iets gaan doen betekent zeker niet dat het kind gelijk uit huis gezet moet worden of dat jij het hele gezin kapot maakt. Dit is een gedachte die veel leeft en daardoor is er angst om iets te doen. Als er echt sprake is van kindermishandeling, moet er iets gebeuren in de situatie van een kind.
10 Heb je er moeite mee om dit te gaan melden bij iemand? Wat zou jou kunnen tegenhouden om je vermoedens te bespreken? Het is belangrijk hierbij te luisteren naar en begrip te tonen voor wat de mentoren zeggen. Tegelijk is het van belang dat u nuanceert: vermoedens uitspreken naar de vertrouwenspersoon of het AMK of SHG betekent niet dat er gelijk drastisch ingegrepen gaat worden of dat bekend wordt dat jij je ergens mee bemoeit. Het gaat om het beste voor het kind en dan kan het goed zijn, ook bij twijfel, te overleggen met een ander. Stap 3, Stap 4, Stap 5 Zoals gezegd, hoeven jullie deze stappen niet te ondernemen, maar zijn namen daar verantwoordelijk voor. Wel kan je af en toe nog iets gevraagd worden, bijvoorbeeld of je mee wilt denken. 16. TEN SLOTTE We zijn aan het eind gekomen van deze voorlichting. Jullie hebben veel gehoord. Als we terugkijken naar het doel van deze voorlichting, is alles voorbijgekomen: bewustwording van dàt kindermishandeling er is en dat er iets aan gedaan moet worden, vormen van kindermishandeling, gevolgen ervan, en aanwijzingen over hoe jullie als mentoren er mee om kunnen en moeten gaan. Jullie hoeven niet alles te onthouden. Het gaat er vooral om dat je je hierdoor bewust bent van het feit dat kindermishandeling er ís en ook hoe het er uit kan zien, en je beseft dat het ook binnen deze groep kan gebeuren en dat ook jíj hier iets mee kunt doen. Voordat ik nog enkele afsluitende dingen ga zeggen: Zijn er nog vragen of opmerkingen? Aan het eind wil ik nog wel een keer zeggen wat ik al gezegd heb: ook al ben je er nu intensief mee bezig geweest, kindermishandeling is niet overal. Het is niet de bedoeling dat je nu ineens overal mishandeling achter zoekt; dat is gelukkig niet nodig. Bij vermoedens kunnen jullie signaleren en overleggen met anderen, maar gelukkig zijn er heel veel situaties waar er niets aan de hand is. Wanneer je iets wilt weten, iets na wilt zoeken of als het te snel ging, kun je naar de site gaan: Deze site hoort speciaal bij Weet wat er speelt. Hier vind je onder andere deze voorlichting. Ook staan er links naar websites en bijvoorbeeld de signalenlijst kindermishandeling. Vertel naar eigen inzicht iets over de les voor de catechisanten, bijvoorbeeld iets over de inhoud, wanneer het is en hoe en wanneer de mentoren zich kunnen voorbereiden. Bedankt voor jullie aandacht en voor jullie bijdrage! POWERPOINT-PRESENTATIE BIJ DE TRAINING Helaas is het niet mogelijk een hand-out van de powerpoint-presentatie in een Word-document te plaatsen. Zie de website voor de powerpointpresentatie. In de map die fysiek ingeleverd wordt, is wel een hand-out van de powerpointpresentatie te vinden.
Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieInformatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt
Nadere informatieHuiselijk geweld/kindermishandeling
Extra les: Huiselijk geweld/kindermishandeling HANDLEIDING BIJ EXTRA LES THEMA: HUISELIJK GEWELD DOEL De tieners beseffen dat huiselijk geweld helaas vaak voorkomt. Ze leren wat huiselijk geweld is en
Nadere informatieFlorieke Stofmeel Training Coaching Advies
Florieke Stofmeel Training Coaching Advies www.flexflow.nl Voor pr Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Aanpak van kindermishandeling! Visie Voorkomen is beter dan genezen Preventie, op
Nadere informatieToets team pedagogisch beleid
4.1.1.3.C1 vragen toets C team 1 van 6 Toets team pedagogisch beleid onderdeel C 1. Welke vormen van mishandeling worden er genoemd in de procedure? A. Lichamelijk/geestelijke mishandeling en verwaarlozing,
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan
Nadere informatieInformatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van huiselijk geweld net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt
Nadere informatieVeilig Thuis. Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling
Veilig Thuis Advies- en meldpunt voor Huiselijk geweld en Kindermishandeling Veilig Thuis Huiselijk geweld en kindermishandeling komen vaak voor, op alle leeftijden en in alle culturen. Vaak gaat het om
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Huiselijk geweld is: ruzie maken, schreeuwen, dreigen negeren, vernederen, uitschelden slaan, schoppen, door elkaar schudden dreigen met of
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatieCijfers huiselijk geweld en kindermishandeling
Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling In Nederland heeft 40% van de bevolking ooit te maken gehad met huiselijk geweld Jaarlijks 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld In
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders U kunt deze brochure bestellen via www.movisie.nl Juli 2008 MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling Auteurs: Bert Vissers
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatieProgramma 0900-1231230 050-3180011. Advies & Meldpunt kindermishandeling. Hoe Wie Tijd. Gevolgen van kindermishandeling Power point Anne 20 min
050-3180011 Programma Voorstellen Hoe Wie Tijd Anne Vogt (AMK) Advies & Meldpunt kindermishandeling 0900-1231230 Gevolgen van kindermishandeling Power point Anne 20 min Voorstellen Karen Jelier (SHG) Wat
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieOuderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting
Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling Stichting Definitie ouderenmishandeling Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) afhankelijke ouderen, door diegene(n)
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieWat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?
Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieStroomschema s drie routes
Stroomschema s drie routes behorende bij de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk geweld Kinderdagverblijf, Peuteropvang, BSO en TSO (M3) april 2016 Naam locatie: Naam leidinggevende: Tel. leidinggevende:
Nadere informatieProtocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school.
Protocol gedrag Een goede school heeft geen pestprojecten nodig, of anders gezegd: doet dagelijks een pestproject, mits zij zich er steeds van bewust blijft welke processen in de groepsvorming een belangrijke
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatieHulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen. Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut. www.huiselijkgeweldhollandsmidden.
Hulp en informatie om huiselijk geweld te stoppen Help jezelf. Help de ander. 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl Huiselijk geweld stopt nooit vanzelf Misschien wil je
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Datum vaststelling : 12-11-2007 Eigenaar : Beleidsmedewerker Vastgesteld door : MT Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Doel meldcode Begeleiders een stappenplan
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatie13 Jij en pesten. Ervaring
82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatieMeldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling
Meldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling Stap 1 Vermoeden van mishandeling klik hier Stap 2 Overleg Stap 3 Informatie verzamelen Stap 4 Actie Stap
Nadere informatieHet kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5.
Het kinderprotocol Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Slot 1. Het kinderprotocol: Op de Flamingoschool vinden we het erg
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatie- Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt geschreven. - Je hebt aanmoediging nodig om je huiswerk te noteren.
Schoolse competenties Competentie 1: Agendagebruik - Je schrijft je huiswerk in je agenda als dit wordt opgegeven. - Je agenda ziet er verzorgd uit. - Een docent controleert of jij je huiswerk op hebt
Nadere informatieStap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)
Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieInleiding. De makers van dit boekje : Marc de Kleijn, Dennis Kramer, Darius Kuiper, Iris Brinkhuis, Keanu Lawalata, Aron Hofman.
Inleiding De makers van dit boekje : Marc de Kleijn, Dennis Kramer, Darius Kuiper, Iris Brinkhuis, Keanu Lawalata, Aron Hofman. Waarom wij dit doen : Wij vinden het belangrijk om iets te doen tegen kindermishandeling,
Nadere informatieGevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!
Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je
Nadere informatieStap 1. Stap2. Stap3. Stap4. Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari keer beoordeeld. Nederlands. Stappenplan.
Opstel door een scholier 1979 woorden 11 januari 2007 5 18 keer beoordeeld Vak Nederlands Stappenplan. Stap 1 Wat is kindermishandeling? Wat zijn de gevolgen? Wat moet je doen? Bel je de kindertelefoon?
Nadere informatieHANDELEN: Quiz werken met de meldcode
HANDELEN: Quiz werken met de meldcode Vraag 1 Waarom durven veel mensen niets te doen als ze weten dat een kind mishandeld wordt? Noem 5 redenen 1. 2. 3. 4. 5. Antwoord vraag 1 Angst voor: Bemoeizucht
Nadere informatieDounia praat en overwint
Dounia praat en overwint Deze informatiefolder is een uitgave van Pharos, Expertisecentrum gezondheidsverschillen, in samenwerking met: Stichting Hindustani, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders,
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieVragenkaartjes voor kinderen van 4 t/m 6 jaar
4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar 4 t/m 6 jaar Hoe vraag je aan iemand om met je te spelen? Wat speel je graag op het schoolplein? Jij kan al goed helpen hè. Wie help jij graag? Wat doe je dan? van 4 t/m 6 jaar
Nadere informatieVrienden kun je leren
Vrienden kun je leren Hallo! Wij zijn Reinder en Berber, en wij hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om dit boekje te maken, speciaal voor jongeren met het syndroom van Asperger. Hieronder vind je
Nadere informatieDO'S EN DON'TS VOOR OUDERS
WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieNoach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nadere informatieMeldcode Kindermishandeling Stichting Speelzaal Rozenstraat
Meldcode Kindermishandeling Stichting Speelzaal Rozenstraat Voorwoord Stichting Speelzaal Rozenstraat werkt met de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Als de leidster zich zorgen maakt over
Nadere informatieaf. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang
Grensoverschrijdend gedrag Klik Kinderopvang wijst alle vormen van grensoverschrijdend gedrag af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang grensoverschrijdend gedrag voorkomen
Nadere informatieHELP, IK WORD GEPEST, WAT NU????
HELP, IK WORD GEPEST, WAT NU???? In het kort Als je gepest wordt ga dan naar je mentor. Als je het moeilijk vindt je mentor in vertrouwen te nemen, ga dan naar je favoriete docent, juniormentor of de vertrouwenspersoon
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatiePreek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I
Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of
Nadere informatieGOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?
Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatiestelt de volgende Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, uitgewerkt in een stappenplan en geldend voor alle agogische medewerkers, vast:
Het bevoegd gezag van Stichting Welzijnswerk Hoogeveen, overwegende, - dat Stichting Welzijnswerk Hoogeveen verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn cliënten en dat
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieGemeenteviering rond Jesaja 9:5b
Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod 2 Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieWERKBLADEN Seksuele intimidatie
WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieHoe gaat het met je? En hoe gaat het bij jou thuis?
Hoe gaat het met je? En hoe gaat het bij jou thuis? #weer een veilig thuis Samen zorgen we voor een veilig thuis Hallo, ik ben en ik werk bij Veilig Thuis Friesland. Iemand maakt zich zorgen over jou en
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieSOVOR. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
SOVOR Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Maart 2014 1 Inleiding Het bevoegd gezag van de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Roosendaal (SOVOR) overwegende dat a. SOVOR verantwoordelijk
Nadere informatieInfo. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde
Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over
Nadere informatieHet verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart
Nadere informatieLes 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts
Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan
Nadere informatieAls opvoeden even lastig is
Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed
Nadere informatieNASLAGWERK THEMA AVOND SIGNALEREN EN PREVENTIE KINDERMISHANDELING 25 JUNI 2013. De verschilllende vormen van kindermishandeling:
NASLAGWERK THEMA AVOND SIGNALEREN EN PREVENTIE KINDERMISHANDELING 25 JUNI 2013 De verschilllende vormen van kindermishandeling: 1) Lichamelijke mishandeling: het toebrengen van verwondingen zoals kneuzingen,
Nadere informatieLESBRIEF BIJ STAGE LOPEN
LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieMishandeling en seksueel. Geweld is niet oké. Het kan stoppen.
Mishandeling en seksueel misbruik Geweld is niet oké. Het kan stoppen. Alles over mishandeling en seksueel misbruik Hulplijn 1712 www.1712.be tel. 1712 Voor geweld, misbruik en kindermishandeling. Elke
Nadere informatieSusanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten
Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen
Nadere informatieOnline Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week
onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming
Nadere informatie- Waarschuwing- dit is een pittige les!
- Waarschuwing- dit is een pittige les! Herken je de volgende situatie: Je vraagt aan je partner (heb je deze niet denk dan even terug aan de tijd dat je deze wel had) of hij de vuilniszak wilt buiten
Nadere informatieik? Houd je spreekbeurt over GGNet
ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieMeldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO/gastouder)
Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO/gastouder) Relatie ander beleid: Zorgkinderen Route bij signalen van mogelijk geweld- of zedendelict door een collega jegens een
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING
LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?
Nadere informatieKINDEREN LEKKER IN HUN VEL
KINDEREN LEKKER IN HUN VEL 1. Welkom wij zijn Karin Hallegraeff en Noelle van Delden van Praktijk IKKE Karin stelt zich voor en er komt een foto van Karin in beeld. Noelle stelt zich voor en er komt een
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieWerken met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor de kinderopvang en gastouderopvang De meldcode inclusief afwegingskader
Werken met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor de kinderopvang en gastouderopvang De meldcode inclusief afwegingskader Uitgegeven door: KIKI Training & Coaching, www.kiki-s.nl Als ze
Nadere informatieFEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus
FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding
Nadere informatieStappenplan Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld o.b.s. Lokhorstschool Deil
Stappenplan Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld o.b.s. Lokhorstschool Deil stap Wat? Wie? Hoe? 1 In kaart brengen van de signalen observeren signaleren begeleiden Groepsleraar en Groepsleraar
Nadere informatie