Nijmegen, mei Gerdien H. de Weert-van Oene Cor Verbrugge Cor A.J. de Jong

Transcriptie

1 Benchmark Intramurale Motivatie Centra Rapportage 7 Nijmegen, mei Gerdien H. de Weert-van Oene Cor Verbrugge Cor A.J. de Jong

2

3 Benchmark Intramurale Motivatie Centra Rapportage 7 Nijmegen, mei Gerdien H. de Weert-van Oene Cor Verbrugge Cor A.J. de Jong Nijmegen Institute for Scientist Practitioners in Addiction Radboud Universiteit Nijmegen/ACSW NISPA Postbus 91 5 HE Nijmegen 3

4 Naar dit rapport kan als volgt worden verwezen: De Weert-van Oene GH, Verbrugge C, De Jong CAJ: IMC benchmark; jaarrapportage 7. NISPA, Nijmegen,.

5 Inhoudsopgave: Paginanr I. Voorwoord 7 II. Introductie 9 III. Resultaten algemeen 15 III.1. Respons 15 III.. Achtergrondgegevens patiënten 1 III.3. Primaire uitkomstmaten: Motivatie tot verandering 1 Primaire uitkomstmaten: Motivatie tot behandeling 3 Uitstroom en uitstroomniveau 35 III.. Kwaliteit van leven 37 III.5. Symptoms Check List 3 III.. Satisfactie van patiënten III.7. Medicatie 1 III.. Craving 3 III.9. Self-efficacy IV. Resultaten A 9 V. Resultaten C VI. VII. Resultaten D Resultaten E IV.1. Overzicht patiënten 7 9 IV.. Primaire uitkomstmaten 51 Resultaten RCQ 51 Resultaten Mft 5 Uitstroom en uitstroomniveau 5 IV.3. Overige maten 57 EuroQol 57 Symptoms Check List 59 Satisfactie van patiënten 1 Medicatie V.1. Overzicht patiënten 7 3 V.. Primaire uitkomstmaten 7 Resultaten RCQ 7 Resultaten Mft 7 Uitstroom en uitstroomniveau 73 V.3. Overige maten EuroQol Symptoms Check List GGz-thermometer Medicatie 5 VI.1. Overzicht patiënten 3-9 VI.. Primaire uitkomstmaten 9 Resultaten RCQ 9 Resultaten Mft 93 Uitstroom en uitstroomniveau 95 VI.3. Overige maten 97 EuroQol 97 Symptoms Check List 9 Patiëntensatisfactie 1 Medicatie 11 VII.1. Overzicht patiënten 7 13 VII.. Primaire uitkomstmaten 1 Resultaten RCQ 1 Resultaten Mft 19 5

6 VIII. Resultaten F IX. Resultaten G X. Resultaten H XI. Resultaten J Uitstroom en uitstroomniveau 11 VII.3. Overige maten 117 EuroQol 117 Symptoms Check List 119 Medicatie 11 VIII.1. Overzicht patiënten 7 13 VIII.. Primaire uitkomstmaten 15 Resultaten RCQ 15 Resultaten Mft 1 Uitstroom en uitstroomniveau 131 VIII.3. Overige maten 133 EuroQol 133 Symptoms Check List 135 Patiëntensatisfactie 137 Medicatie 13 IX.1. Overzicht patiënten 7 11 IX.1. Primaire uitkomstmaten 1 Resultaten RCQ 1 Uitstroom en uitstroomniveau 1 IX.3. Overige maten 1 EuroQol 1 Self-Efficacy 1 Medicatie 15 X.1. Overzicht patiënten X.. Primaire uitkomstmaten 153 Resultaten RCQ 153 Uitstroom en uitstroomniveau 15 X.3. Overige maten 15 EuroQol 15 Self-Efficacy 1 Medicatie 1 XI.1. Overzicht patiënten 7 13 XI.. Primaire uitkomstmaten 17 Resultaten RCQ 17 Resultaten Mft 17 Uitstroom en uitstroomniveau 173 XI.3. Overige maten 17 EuroQol 17 Symptoms Check List 1 Patiëntensatisfactie 1 Medicatie 13 XII. Korte beschouwing 15

7 I. Voorwoord Voor u ligt de tweede jaarrapportage rond de benchmark Intramurale Motivatie Centra. Deze rapportage betreft het kalenderjaar 7. In dit rapport worden de gegevens gepresenteerd van patiënten die in 7 zijn ontslagen bij een van de negen deelnemende IMC s: Centrum Maliebaan, De Hoop, Iriszorg, Mondriaan, Novadic-Kentron Breda, Novadic-Kentron Vught, Tactus Enschede, Tactus Zutphen en Verslavingszorg Noord-Nederland. De rapportage is geanonimiseerd. Dat wil zeggen dat de instellingen niet met naam worden genoemd, maar worden aangeduid met een letter. Nieuwe meetinstrumenten De methode is ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaande jaren. Hierover wordt in het eerste hoofdstuk kort verslag gedaan, zonder uitgebreid in te gaan op de meetinstrumenten en meetmomenten. Deze inleiding is hetzelfde als die in het rapport van. Wel zijn er enkele wijzigingen opgetreden in de vragenlijsten. De zogeheten HHMgegevens zijn in de loop van het jaar 7 vervangen door de kerngegevens. Bij opname, ontslag en follow-up worden deze kerngegevens van alle patiënten geïnventariseerd. In de kerngegevens gaan we verder dan bij de HHMlijsten het geval was. In de kerngegevens opname wordt uitgebreider ingegaan op de problematiek: verslavings- en psychiatrische diagnose worden genoteerd, de psychosociale problemen, hulpvragen van verwijzer en patient en behandelplan. In de kerngegevens ontslag is uitgebreider genoteerd op welke wijze de patient vertrekt en welke problemen de patient ondervond met de behandeling en het werken in een groep. Daarnaast wordt een inschatting gevraagd van de situatie van de patient bij ontslag, vergeleken met die bij opname: is er sprake van een verbetering, gelijk blijvende situatie of een verslechtering. Ditzelfde wordt geinventariseerd bij follow-up, drie maanden na ontslag. Op dat moment wordt de situatie vergeleken met de situatie bij ontslag. De formulieren kerngegevens worden ingevuld door de hulpverlener; deze maakt de inschatting van de situatie en ontleent verdere gegevens aan het EPD van de patient. Op deze wijze kunnen van alle patiënten de kerngegevens worden verzameld, waardoor wij inzicht krijgen in de totale patientenpopulatie van de IMC s. Verder is in de loop van 7 toegevoegd aan het instrumentarium een lijst die craving meet. Op een Visual Analogue Scale kan de patient aangeven hoeveel trek hij op dat moment heeft in een met name genoemd middel. Voor alle mogelijke middelen geeft de patient op een aparte schaal de mate van trek aan. Deze craving-scale wordt ingevuld op alle vier de meetmomenten. Wij verwachten met deze informatie meer te kunnen zeggen over de motivatie van de patient. Toegenomen deelname In 7 hebben meer IMC s en meer patiënten deelgenomen aan de benchmark. Van twee IMC s ontbreken de gegevens van 7; een van deze twee IMC s heeft inmiddels in een nieuwe start gemaakt met de deelname. In totaal participeerden in 7: patienten in de benchmark, tegen in. Het responspercentage is gestegen, hoewel nog niet zoveel als waarop we gehoopt hadden. Er is nog voldoende ruimte voor verbetering wat dat betreft! Vooruitblik naar Er zijn volop plannen voor de toekomst van de benchmark. In verwachten we een toegenomen deelname aan de benchmark. Halverwege het jaar hopen we de benchmark webbased te maken. De vragenlijsten worden online beschikbaar gesteld, kunnen daar worden ingevuld, waarmee ook direct feedback wordt verkregen over de uitkomsten. Rapportages op verschillende niveaus zijn hiermee mogelijk. Naar verwachting zal dit een grote stimulans zijn voor de benchmark. Daarnaast zijn er de activiteiten van de drie werkgroepen: Methodiek, Client Empowerment en Voorschrijfgedrag. Deze werkgroepen zijn ingesteld naar aanleiding van de IMC benchmarkdag in 7 en zij doen verslag van hun activiteiten op de benchmarkdag in juni. Met deze werkgroepen is een forum ontstaan waar de hulpverleners van de IMC s op verschillende niveaus met elkaar kunnen uitwisselen en gezamenlijk kunnen werken aan methodiekontwikkeling en kwaliteitsverbetering. Nijmegen, juni Gerdien de Weert Cor de Jong Cor Verbrugge 7

8

9 II. Introductie Benchmarking heeft als doel met valide instrumenten gestandaardiseerde gegevens te verzamelen, die teruggekoppeld kunnen worden naar alle teams. Met de gebruikte instrumenten worden de vier velden van de uitkomstenkwadrant 'geraakt': Klinische resultaten: HHM gegevens Motivatiemeting Registr. uitstroom Kwaliteit van leven: * EuroQol - 5 D Uitkomstkwadrant Patiënt tevredenheid: * GGZ thermometer Kosten: * Aantal opnamedagen De doelstellingen van benchmarking zijn te onderscheiden in algemene en inhoudelijke doelen: Algemene doelen zijn: Het verzamelen en vergelijken van gegevens over patiënten die zijn opgenomen op een IMC, over de klinische resultaten, kwaliteit van leven, tevredenheid over de behandeling en de kosten van de behandeling. Zicht krijgen op de uitkomsten van de behandeling om te komen tot verbetering van protocollen, methodiekontwikkeling en implementatie daarvan. Inzicht krijgen in de invloed van verschillende interventies op de motivatie tijdens de periode van opname op een IMC. Aard van uitstroom van het IMC in beeld brengen aan de hand van vier uitstroom niveaus zoals omschreven in het handboek IMC. Inhoudelijke doelen zijn: Het volgen en meten van de motivatie, om het gebruik van een of meerdere psychoactieve stoffen te stabiliseren of te verminderen, bij patiënten met een afhankelijkheid van een of meerdere van deze stoffen. Het meten van motivatie, als zelfbeoordeling, met behulp van de Dutch Readiness to change questionnaire ( RCQ- ) en de Motivation for Treatment Scale ( MfT) Veranderingen in de motivatie aangeven door teamleden met behulp van de Motivation for Treatment Observatieschaal (MfT-O ) Kwaliteit van leven: voormeting en nameting door de Euro Qol 5D zelfbeoordelingschaal Tevredenheidsmeting door middel van de GGZ thermometer. Niveau uitstroom registreren bij exit en follow-up door het 'registratie uitstroom' formulier. 9

10 Financiële kosten in kaart brengen door registratie van aantal opnamedagen. Meetinstrumenten Voor het project worden, afhankelijk van de gehanteerde variant van benchmark, een aantal vragenlijsten gebruikt: Europ-ASI SCL-9 ICL-R RCQ MfT Mft-O EuroQol-5D Urinecontrole BAC CIDI-sam : Addiction Severity Index, meting ziektespecifieke indicatoren. : Klachtenlijst (Zelfbeoordelingschaal 9 items) : Interpersonal Check List (Zelfbeoordelingschaal persoonlijkheid 1 items) : Dutch Readiness to Change Questionnaire, Nederlands herziene versie 1 - item vragenlijst; meet precontemplatie, contemplatie en actie fase uit model van Prochaska - DiClemente. : Motivatie voor Behandeling, items. Meet problemen gepaard gaand met gebruik middelen, wens voor hulp en bereidheid behandeling te krijgen. : Motivatie voor Behandeling Observatieschaal, - items observatielijst, inschatting doorbegeleider hoe patiënt denkt over problemen gepaard gaand met gebruik middelen, wens voor hulp en bereidheid behandeling te krijgen van de patiënt. : Kwaliteit van Leven, items zelfbeoordeling. : Controle op aanwezigheid van opiaten, cocaïne, cannabis, benzodiazepinen, of op indicatie een andere psychoactieve stof. : Blaastest op alcohol promillage : De diagnose afhankelijkheid van een psychoactieve stof volgens de DSM- IV-criteria. GGZ Thermometer : Meet patiënt tevredenheid. Kerngegevens : Ingebed registratiesysteem voor IMC's van kwalitatieve en kwantitatieve gegevens. Registratie gegevens voor intake, ontslag en voorgenomen vervolgbegeleiding tot 3 maanden na ontslag. Registratie uitstroom:de registratie van de uitstroom gebeurt in twee fasen. Op het ontslag moment wordt een inschatting gemaakt door de begeleider bij welk niveau van uitstroom de patiënt past. Vervolgens word bij followup nogmaals geregistreerd op welk niveau de patiënt na drie maanden functioneert. Uitleg van de verschillende niveaus volgt hieronder. Registratie niveau van uitstroom: Wil het IMC zichzelf duidelijker positioneren in de zorgketen, en met name ten opzichte van andere intramurale zorginstellingen, dan moet de uitstroom geëxpliciteerd zijn (Schramade.M, Wildt de W. handboek IMC 3). Er worden vier niveaus van uitstroom omschreven in het handboek: 1. De patiënt is na de opname, dus zonder de geboden structuur, niet in staat de vooruitgang vast te houden (bijv. het lichamelijk herstel geldt alleen gedurende de opname). Uitstroom op dit niveau kan eveneens betekenen dat de patiënt de gezondheidsrisico's verminderd door de wijze van gebruik te veranderen. In speciale gevallen, voorziet een IMC opname in de behoefte palliatieve / terminale zorg te bieden aan patiënten binnen de doelgroep, die deze zorg elders niet kunnen krijgen. 1

11 . Patiënt kan het behaalde resultaat na de opname voor een bepaalde periode aantoonbaar vasthouden. Uitstroom op dit niveau kan ondermeer betekenen dat de patiënt na de opname excessief middelengebruik (enigszins) verminderd of het dag- en nachtritme handhaaft. 3. Patiënt heeft een weloverwogen beslissing genomen om een vervolgtraject te ondergaan dat, in meer of mindere mate gestructureerd gericht is op het bereiken van specifieke reïntegratiedoelen ten aanzien van wonen, werken, dagbesteding en eventueel middelengebruik. De patiënt is in staat om aan de noodzakelijke voorwaarden voor het volgen van het traject te voldoen.. Patiënt heeft een weloverwogen beslissing genomen om een verslavingsbehandeling te ondergaan die gericht is op abstinentie en / of drastische verandering van leefstijl en verslavingsgedrag. De patiënt is in staat om aan de noodzakelijke voorwaarden voor het volgen van deze behandeling te voldoen. Daarnaast heeft de patiënt het contact met de trajectbegeleider verbeterd, of is er een traject begeleider toegewezen. Er wordt aandacht besteed aan de voorbereiding van de patiënt op de eisen in vervolgbehandeling. De varianten van Benchmarking Er zijn drie varianten bij IMC-benchmarking mogelijk. Het verschil zit in de hoeveelheid vragenlijsten per meetmoment. Instellingen kunnen zelf kiezen voor een minimum, medium of maximum variant. Die varianten kunnen als volgt in schema worden weergegeven, waarbij het onderscheid in doelstellingen duidelijk wordt: De maximum variant week 1 week 5 week 9 week 13 Opname Week 5: follow-up Baseline EuropASI RCQ- RCQ- RCQ- RCQ- Zorgaanbod SCL-9 MfT MfT MfT MfT kerngegevens vervolg ICL-R Mft-O Mft-O Mft-O Mft-O + Euro-Qol-5D BAC BAC BAC ICL-R Registratie uitstroom BAC +UC UC UC UC SCL-9 CIDI sam kerngegevens ontslag Euro-Qol-5D Kerngegevens opname GGZ-thermometer Opnameduur De te bereiken doelen maximum variant zijn: Klinische resultaten: ASI gegevens. Registratie aanmelding en vervolgaanbod gegevens. Meting motivatieproces tot veranderingsbereidheid. Invloed van verschillende interventies op motivatieproces. Inhoudelijke evaluatie programma aanbod. Middelengebruik tijdens opname. 11

12 Aard van uitstroom. Kwaliteit van leven: Patiënt tevredenheid: Kosten: Follow-up registratie: Meting van verandering in kwaliteit van leven. Registratie tevredenheids gegevens m.b.t. IMC aanbod. Registratie aantal opnamedagen. Vervolgaanbod na 3 maanden. De medium variant week 1 week 5 week 9 week 13 Baseline week 5: follow-up Kerngegevens opname UC-Bac UC-Bac UC-Bac UC-Bac kerngegevens vervolg EuropASI ICL-R SCL-9 SCL-9 RCQ- RCQ- RCQ- RCQ- Euro-Qol-5 Euro-Qol-5D GGZ-thermometer Opnameduur Kerngegevens ontslag De te bereiken doelen medium variant zijn: Klinische resultaten : ASI gegevens. Registratie aanmelding en vervolgaanbod gegevens Vergelijking gegevens over: Veranderingen interpersoonlijk gedrag. - Veranderingen klachtenpatroon. Middelengebruik tijdens opname. Aard van uitstroom. Kwaliteit van Leven : Meting van verandering in kwaliteit van leven. Patiënt tevredenheid : Registratie tevredenheids gegevens m.b.t. IMC zorgaanbod. Kosten Follow-up registratie: Aantal opnamedagen. Vervolgaanbod na 3 maanden. Vanuit dezelfde structuur kan een instelling kiezen voor een minder zwaar opgetuigde variant, met een uitgebreide voor- en nameting en tussenmetingen van de RCQ waarbij de koppeling met benchmark doelen overeind blijft. Verder kan elke instelling naar eigen wens instrumenten toevoegen. 1

13 De minimum variant week 1 week 5 week 9 week 13 Baseline week 5 Follow -up Zorgaanbod Euro-Qol-5D Euroqol-5D RCQ- RCQ- RCQ- RCQ- Registratie Kerngegevens opname kerngegevens ontslag UC/Bac UC/Bac UC/Bac UC/BAC Opnameduur kerngegevens vervolg De te bereiken doelen minimum variant zijn: Klinische resultaten : Registratie aanmeldings- en vervolgaanbod gegevens. Vergelijking gegevens over: - Veranderingen interpersoonlijk gedrag. - Veranderingen klachtenpatroon. Middelengebruik tijdens opname. Aard uitstroom. Kwaliteit van leven : Cliënt tevredenheid : Kosten Follow-up registratie: Meting veranderingen in kwaliteit van leven. Geen registratie (evt. toevoeging GGZ thermometer bij ontslag) Aantal opnamedagen. Vervolgaanbod na 3 maanden. Er kan ook gekozen worden voor een minimum variant, waarbij men zich beperkt tot verzameling van de HHM gegevens, een tussenmeting van de RCQ- en aangevuld met een voor en nameting middels een korte -items beoordelingsschaal die iets zegt over een eventuele wijziging in de kwaliteit van leven. Eventueel zou de GGZ thermometer nog toegevoegd kunnen worden als nameting. 13

14 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN TOTAALOVERZICHT III.1. RESPONS Tabel III.1.1. Overzicht respons: aantallen respondenten 7 Aantal patiënten in benchmark 7 Aantal patiënten totaal ontslagen in 7 bij IMC Percentage patiënten in benchmark A B C D E F G H J Totaal ?? Totaal?, 11,3 1,5,3,5 31, 3,, Tabel III.1.. Overzicht respons: aantallen respondenten* per benchmarkjaar Totaal A B C D E F G H J Totaal In 7 zijn bij patiënten benchmarkgegevens verzameld. Dat is in absolute aantallen meer dan in, toen er patiënten in de benchmark participeerden. Het responspercentage is echter slechts weinig gestegen, omdat ook het totaal aantal patiënten dat is ontslagen in dit rapportagejaar is toegenomen. Onderstaande figuur geeft een grafische weergave van de respons A C D 9 E 1 17 F G&H J 1 FIGUUR III.1.1. Aantallen respondenten per instelling en per benchmarkjaar. De representativiteit van de verkregen gegevens is getoond bij de rapportage over de afzonderlijke IMC s. Zie daarvoor de betreffende hoofdstukken. 1

15 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN TOTAALOVERZICHT III.. ACHTERGRONDGEGEVENS PATIËNTEN Tabel III..1. Enkele patiëntkenmerken 7: aantallen (percentages tussen haakjes) Geslacht M V Gem. leeftijd (SD) Etniciteit Autochtoon Allochtoon Burg. staat Ongehuwd Gehuwd Samenwon. Gescheiden % Justitiële patiënten Cliënt in aanraking (geweest) met politie/just. Problematiek Drugs Sinds: < jaar -5 jaar 5-1 jaar > 1 jaar A N= 1 (1) 5 (19) (77) (3) B C N=3 5 (7) 1 () (7) () D E N=17 1 () 3 (1) () (1) (1) 3 (1) (9) 1 (11) F N=5 () (1) (5) 7 () G N=1 11 (9) 1 () (5) 9 (75) H N=1 9 (75) 3 (5) 1-5 (5) (5) Onbekend Onbekend (7) 1 () 3 (5) J N= 5 (5) 1 (15) () 1 () Totaal 7 N= 7 19 (1) 53 (19) 39,3 (7,7) (7) 57 () Onbekend 17 (95) 1 (1) () Totaal 3- N=7 3 (79) 11 (1) 37, (7.7) (7) 13 () (9) () 1 (3) 1 (,1) Onbekend (9) () 39 (3) 9 (3) 11 (17) 5 (19) 1 () 1 () 33 () 5 () 1 (3) (37) 1 (7) 9 (71) 1 (39) () 9 (35) 53 (79) (3) 5 (97) 1 (71) 3 (17) 1 (3) 3 (91) (5) (5) 1 (3) 9 (7) 11 (9) 1 () 1 () 1 () 11 (9) 1 (9) (1) (73) Verschillen getoetst met chi-kwadraat toets voor categorale en met t-toets voor continue variabelen. Significantie niveau: *: p<.5; **: p<.5. Tabel III... Ernstscores ASI op verschillende leefgebieden (gemiddelde score (SD)) Lichamelijke gezondheid Opleiding & educatie Middelen: alcohol Middelen: drugs Middelen: gokken Problemen met politie en justitie Sociale problematiek Psychische problematiek A N= B C N=3 D E F G H J N=1 (97) (3) 7 (11) 9 (1) 5 (71) 15 () 5 () 1 (5) (13) 17 () TOTAAL 7 N=11 5 (9) 1 () 3 (5) 91 (13) 515 () TOTAAL 3- N=3,1 (,7),1 (,) 1,3 (1,),1 (,),5 (.) 1, (,5), (1,9) 3, (1,) 3,9 (,3), (1.),5 (3,) 3,7 (3,5). (,) 3,5 (3,), (.9) 5,95 (3,5), (,) 5, (,),3 (,7), (1.7),5 (1,) -,9 (1,9),7 (1,) Gg,95 (,) 3,5 (,), (1,1) 3, (,), (.), (,9) 3,9 (,1) 3,5 (1,) 3,7 (,), (1.9),95 (3,) 3,9 (,9) 3,7 (1,3) 3,7 (,9),5 (.1) 15

16 lich.gezondheid opleiding&wer alcohol drugs juridisch sociaal psychisch 7,1 3,9 3,5,3 3, 3,7 3,7 3-,5,,,5 Figuur III..1. Gemiddelde scores op de ASI-leefgebieden in 7, vergeleken met langjarig gemiddelde 3-. Figuur III..1 laat zien dat de gemiddelde score voor drugsproblematiek het hoogst is. Dit geldt voor zowel 7 als voor het langjarig gemiddelde over 3-. In 7 is er een lichte stijging in de score op het leefgebied alcoholproblematiek. Bij de overige leefgebieden is er sprake van een lichte daling. Tabel III..3. Resultaten CIDI-SAM; N (%) Afhankelijkheid van: A B C N=75 D E N=1 F G H J TOTAAL 7 N=91 TOTAAL 3- N=1 ALCOHOL 53 (71) 11 (9) (7) 15 (5) CANNABIS 1 (55) (3) 7 (5) 1 (5) STIMULANTIA 1 (13) (13) 1 (13) () SEDATIVA 1 (55) 3 (19) () 19 (53) OPIATEN 5 (75) 1 (3) (73) 17 (3) COCAINE 55 (73) 1 (3) 5 (71) 13 (5) PCP 1 (1) 1 () () (1) PSYCHEDELICA (5) (13) (7) 5 () INHALANTIA 1 () 1 (1) 7 (17) ANDERS 3 () 1 () () (3) alcohol stimulantia opiaten pcp inhalantia anders inhalantia psychedeli ca pcp cocaine opiaten sedativa stimulantia cannabis Figuur III... Percentages afhankelijkheid per middel volgens de CIDI-SAM: 7 vergeleken met langjarig gemiddelde 3-. alcohol Er werd met de CIDI-SAM geen misbruik van middelen aangetoond. Het percentage patiënten met afhankelijkheid van alcohol is toegenomen van 5% in 3- naar 7% in 7. Ook afhankelijkheid van opiaten en van cocaïne is toegenomen in 7. Bij de IMC-patienten zijn dalingen in percentages te zien bij afhankelijkheid van stimulantia, sedativa, PCP, psychedelica, inhalantia en anders. 1

17 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.3. PRIMAIRE UITKOMSTMATEN: MOTIVATIE1: MOTIVATIE TOT VERANDERING Resultaten met de Readiness to Change Questionnaire (RCQ) Op de volgende pagina s zijn de resultaten samengevat van de RCQ s bij de verschillende IMC s. Allereerst is weergegeven voor de totale populatie en per middel hoeveel procent van de respondenten in welk stadium van motivatie was op elk van de vier meetmomenten: week 1, week 5, week 9 en week 13. Vervolgens zijn gemiddelde scores weergegeven op elk van de drie schalen precontemplatie, contemplatie en actie voor de totale populatie en per middel. Tenslotte worden de gemiddelde scores per instelling en per middel naast elkaar gezet, zodat onderlinge vergelijking direct mogelijk is. Hierbij moet worden opgemerkt dat het hier gaat om groepsgemiddelden. De kracht hiervan is dat het zo inzicht geeft in de prestaties van een IMC bij de totale cliëntengroep. De beperking is dat het geen inzicht geeft in de ontwikkelingen van individuele cliënten. De figuren worden zonder verder commentaar gepresenteerd. Discussie hierover kan intern bij de IMC s plaatsvinden, maar ook op de landelijke benchmarkdag en in de verschillende overleggen tussen de IMC s. III.3.1. Resultaten van de RCQ: percentages patiënten per stadium van motivatie. ALCOHOL NICOTINE week 1 week 5 week 9 week percentage week 1 week 5 week 9 week 13 Legenda: in week 1 is bij alcohol % van de patiënten in de actiefase; in week 5 is dat toegenomen naar 71% en in week 9 verder toegenomen naar 9%. In week 13 daalt het percentage patiënten in de actiefase naar %. Bij nicotine is op elk meetmoment de grootste groep patiënten in de contemplatiefase. De figuren bij de overige middelen kunnen op een vergelijkbare manier geïnterpreteerd worden. 17

18 BENZODIAZEPINEN CANNABIS percentage week 1 week 5 week 9 week 13 percentage week 1 week 5 week 9 week 13 METHADON OPIATEN percentage week 1 week 5 week 9 week 13 percentage week 1 week 5 week 9 week 13 COCAINE percentage week 1 week 5 week 9 week 13 III.3.. Gemiddelde scores op de schalen precontemplatie, contemplatie en actie per middel In de figuren op de volgende pagina s zijn de gemiddelde scores gegeven voor de drie fasen voor de totale populatie, per middel en voor de vier meetmomenten. In totaal zijn er door de zeven IMC s voor alle middelen over de vier meetmomenten 19 RCQ s ingevuld. Daardoor zijn er voor de eerste zeven middelen voldoende RCQ s om betrouwbare uitspraken te kunnen doen over het verloop van de motivatie over de vier meetmomenten. Voor de laatste drie middelen [amfetaminen, ecstasy en gokken] zijn er alleen op tijdstip 1 voldoende ingevulde RCQ s. 1

19 ALCOHOL t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik NICOTINE t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik BENZODIAZEPINEN t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik 19

20 CANNABIS t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik OPIATEN t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik METHADON t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik

21 COCAINE t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen hoeveelheid Scores op subschalen gebruik Bij de illegale middelen en ook bij alcohol zien we hoge motivatiescores, met name voor actie vanaf het begin van de opname. Het gebruik daalt tot vrijwel tijdens de opname. Bij benzodiazepinen en methadon is een meer gematigde motivatie te zien en dalend gebruik tijdens de opname, maar patiënten blijven gebruiken. Deze middelen worden ook aan veel patiënten voorgeschreven. Bij nicotine is de motivatie het laagst, op alle drie de schalen. Het gebruik blijft onveranderd hoog. III.3.3. gemiddelde scores op de schalen precontemplatie, contemplatie en actie per middel en per IMC In de hierna volgende figuren is per middel weergegeven welke de gemiddelde scores zijn op de drie schalen van de RCQ gedurende de opname, dus op de vier meetmomenten. In deze figuren kunnen de IMC s onderling worden vergeleken. De figuren zijn ook terug te vinden in de rapportages bij de afzonderlijke IMC s later in dit rapport. 1

22 RESULTATEN VOOR ALCOHOL INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t=

23 RESULTATEN VOOR NICOTINE INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING t=1 t= t=3 t= J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 3

24 RESULTATEN VOOR BENZODIAZEPINEN BEN INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t=

25 RESULTATEN VOOR CANNABIS INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= 5

26 RESULTATEN VOOR METHADON INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= precontemplatie contemplatie actie t=1 t= t=3

27 RESULTATEN VOOR OPIATEN INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 7

28 RESULTATEN VOOR COCAINE INSTELLING A INSTELLING B INSTELLING C t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING D INSTELLING E INSTELLING F t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= INSTELLING G INSTELLING H INSTELLING J t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= t=1 t=

29 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 3-7 III.3. PRIMAIRE UITKOMSTMATEN: MOTIVATIE1: MOTIVATIE TOT BEHANDELING Resultaten met de Motivation for Treatment questionnaire (MfT) Op de komende pagina s zijn de vergelijkende tabellen gegeven voor de Motivation for Treatment lijst, de MfT. Deze lijst heeft vier subschalen: problem recognition general, problem recognition specific, desire for help en treatment readiness. De vragenlijst is net als de Readiness to Change Questionnaire gebaseerd op het Stages of Change Model van Prochaska en DiClemente. Het meetdoel is echter anders: niet de motivatie tot verandering, maar de motivatie tot behandeling wordt hiermee gemeten. De MfT is afgenomen bij patiënten en bij hun behandelaars. Daardoor is het mogelijk te kijken naar de mate waarin de scores met elkaar overeenkomen. Dit is verwerkt bij de aparte rapportages voor de instellingen (zie volgende hoofdstukken). Op de volgende pagina s zijn de resultaten voor de patiënten voor de verschillende IMC s naast elkaar getoond. Aangezien de MfT niet bij alle instellingen is afgenomen, ontbreekt hier een aantal IMC s. De MfT wordt afgenomen afhankelijk van de benchmarkvariant of op t1 en t (dus in week 1 en week 13) of op vier tijdstippen (week 1, week 5, week 9 en week 13). Net als bij de RCQ is de verandering in de scores op de vier schalen apart weergegeven. Hierbij gelden dezelfde ro s en con s als bij de RCQ (zie pg 3). 9

30 RESULTATEN MET DE MFT en met de MFT-O: scores op de vier schalen op de vier meetmomenten bij patiënten en hulpverleners voor de totale populatie Prgen Prspec DH TR Prgen Prspec DH TR patient,9, 3,9 3, patient,99,57 3,1 3,15 hulpverlener,59,3,5, hulpverlener,73,7,75, WEEK 1 WEEK Prgen Prspec DH TR patient,,51 3,3 3,5 hulpverlener,7,51,3, Prgen Prspec DH TR patient,5,5, 3, hulpverlener,71,,,3 WEEK 9 WEEK 13 Figuur III.3.1. Gemiddelde scores op de schalen van de MFT volgens patiënt en hulpverleners voor elk van de vier meetmomenten. De figuren tonen de resultaten van gepaarde t-toetsen. Dat wil zeggen dat steeds per patiënt is gekeken naar de patiënt- en de hulpverlenersscore. De resultaten zijn daarom iets anders dan die in de afzonderlijke hoofdstukken, waar de totale groepsgemiddelden worden gepresenteerd. Deze keuze is gemaakt omdat bij gepaarde t-toetsen die cases worden uitgesloten van de analyse waarvan niet beide gegevens bekend zijn. Bij de afzonderlijke IMC s zou dat leiden tot te kleine aantallen. Maar bij de totale populatie blijven de aantallen cases acceptabel op elk tijdstip. Bovenstaande figuren laten zien dat in week 1 en 5 patiënten hoger scoren dan hulpverleners. Patiënten schatten hun motivatie aan het begin van de opname dus hoger in dan hulpverleners doen. De verschillen zijn vooral groot bij de Desire for Help en de Treatment Readiness schalen. In de weken 9 en 13 zijn de scores veel dichter bij elkaar gekomen. Dat is een indicatie dat patiënt en hulpverlener elkaar beter hebben leren kennen, dat de patiënt wellicht een reëlere inschatting heeft van de eigen motivatie en dat de hulpverlener beter kan inschatten hoe de motivatie van de patiënt is. 3

31 Een andere manier om deze resultaten te analyseren is om te kijken naar het verloop van de scores tijdens de opname. De resultaten hiervan zijn in onderstaande figuren getoond. 3,5 3,5 week 1 week 5 week 9 week 13 Prgen,,9,9,9 Prspec,37,,5,3 DH 3, 3,,93,77 TR,97 3,13 3,9 3,5 3,5 week 1 week 5 week 9 week 13 Prgen,,75,7,71 Prspec,39,,55,9 DH,57,7,, TR,,5,7,73 Figuur III.3.. Gemiddelde scores op schalen van de MFT voor patiënten [boven] en hulpverleners {onder] op elk van de vier meetmomenten. Zichtbaar wordt dat de motivatiescores bij patiënten voor de schalen Desire for Help en Treatment Readiness in week 1 het hoogst zijn. Zij nemen in week 5 nog licht toe, maar daarna dalen deze scores. Op alle vier de meetmomenten zijn de contemplatie [Desire for Help] en actie [Treatment Readiness] scores het hoogst, hoger dan de precontemplatiescores die zijn weergegeven in de Problem Recognition General en Specific. Deze laatste twee scores dalen naar het einde van de opname toe. Bij hulpverleners valt allereerst op dat de scores over de gehele linie genomen iets lager liggen dan die van de patiënten. Een uitzondering hierop vormt wellicht week 9, waar de scores het dichtst bij elkaar komen [zie hiervoor ook de afzonderlijke hoofdstukken]. Verder is het verloop van de motivatiescores vrij vlak: hulpverleners laten niet veel variatie zien in de scoring van de motivatie van hun patiënten. Bij hulpverleners juist in week 1 lage scores voor Treatment Readiness. In week 13 is de TR volgens hulpverleners toegenomen. Dit geldt in veel lichtere mate ook voor de Desire for Help en voor de Problem Recognition schalen. In de figuren op de volgende pagina s worden de resultaten van de IMC s naast elkaar getoond, zoals dat ook gebeurd is bij de RCQ. 33

32 RESULTATEN MET DE MFT: scores op de vier schalen op de vier meetmomenten bij patiënten; en INSTELLING A INSTELLING C INSTELLING E 3,5 3,5 3, ,5,5,5 1,5 1,5 1,5 1,5 VERLOOP SCORES MFT WK1 WK5 WK9 WK13 PR1CLIENT PRCLIENT DHCLIENT TRCLIENT 1,5 VERLOOP SCORES MFT WK1 WK5 WK9 WK13 PR1CLIENT PRCLIENT DHCLIENT TRCLIENT 1,5 VERLOOP SCORES MFT WK1 WK5 WK9 WK13 PR1CLIENT PRCLIENT DHCLIENT TRCLIENT INSTELLING F INSTELLING J 3,5 3,5 3 3,5,5 1,5 1,5 1 VERLOOP SCORES MFT,5 1 VERLOOP SCORES MFT,5 WK1 WK5 WK9 WK13 PR1CLIENT PRCLIENT DHCLIENT TRCLIENT WK1 WK5 WK9 WK13 PR1CLIENT PRCLIENT DHCLIENT TRCLIENT 3

33 RESULTATEN MET DE MFT: scores op de vier schalen op de vier meetmomenten bij hulpverleners INSTELLING A INSTELLING C INSTELLING E 3,5 3,5 3, ,5,5,5 1,5 1,5 1, ,5 VERLOOP SCORES MFT_O WK1 WK5 WK9 WK13 PR1HV PRHV DHHV TRHV,5 VERLOOP SCORES MFT_O WK1 WK5 WK9 WK13 PR1HV PRHV DHHV TRHV,5 VERLOOP SCORES MFT_O WK1 WK5 WK9 WK13 PR1HV PRHV DHHV TRHV INSTELLING F INSTELLING J 3,5 3,5 3 3,5,5 1,5 1,5 VERLOOP SCORES MFT_O WK1 WK5 WK9 WK13 PR1HV PRHV DHHV TRHV 1,5 1,5 VERLOOP SCORES MFT_O WK1 WK5 WK9 WK13 PR1HV PRHV DHHV TRHV 33

34 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.3. PRIMAIRE UITKOMSTMATEN: UITSTROOM EN UITSTROOMNIVEAU gem. verblijfsduur in dgn 1 1 A C E F G H J Figuur III.3.1. Verblijfsduur cliënten naar instelling over 7. In instelling G is de gemiddelde verblijfsduur van de patiënten met gemiddeld 11 dagen [ maanden] ongeveer maal zo lang als die bij de andere IMC s. De kortste verblijfsduur is voor de patiënten van IMC E: gemiddeld 31 dagen [een maand]. De verblijfsduur bij de andere IMC s ligt tussen 3 en dagen [anderhalf tot maanden] < 1 wk 1- wk 5- wk 9-1 wk 1- wk > wk A 1, 37,1 1, 1,,5 5,3 C 9, 5,9 19,, 1,3 E 3 1 F 5,3 3,5 3, 3, 13, G 1, 1,7 1,7 1,5 H 5 1,,3,9 J 1 35,7 3,3 13,,5 1,7 Figuur III.3.. percentages vertrekkende patiënten naar duur verblijf; 7.

35 Legenda bij figuur III.3.3: bij instelling A [grijswitte lijn met blauwe ruitjes] vertrekt in de loop van de eerste week 1% van de patiënten. Tussen de eerste en vijfde week vertrekt 37% van de patiënten. Bij instelling E vertrekt geen enkele patiënt voor de eerste week voorbij is. Bij die instelling vertrekt % van de patiënten tussen week 1 en week niveau 1 niveau niveau 3 niveau C 9, E 5 1,5 5 1,5 G H 33 5 J TOTAAL Figuur III.3.. niveau van uitstroom bij ontslag cliënten naar instelling over 7 in % niveau 1 niveau niveau 3 niveau C E G H J TOTAAL Figuur III.3.5. niveau van uitstroom bij follow-up cliënten naar instelling over 7 in %. Het niveau bij ontslag en bij follow-up is van slechts een beperkt aantal patiënten bekend. Niveau ontslag bij 1 patiënten en niveau follow-up van patiënten. Bij ontslag wordt 3% van de patiënten ingeschat in niveau1, iets minder dan een kwart in niveau en evenveel in niveau 3, en 1% in niveau. Bij follow-up is de helft van de patiënten in niveau 1, 15% in niveau, 1% in niveau 3 en 17% in niveau. Tussen de instellingen zijn tamelijk grote verschillen op te merken, zowel bij ontslag als bij followup. 3

36 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.. KWALITEIT VAN LEVEN Resultaten met de EuroQol 1,9,,7,,5,,3,, WEEK1,9,7,71,1,7 WEEK13,,1,79,,1 guur III..1. Kwaliteit van leven op de EQ5D voor de totale populatie per jaar; week 1 en week 13. Fi WEEK1 5,3,,,9,5 WEEK13 7,77 73,71 7,5 75, 7,1 uur III... Kwaliteit van leven op de VAS-schaal voor de totale populatie per jaar; week 1 en week 13. Fig In de figuren zijn de resultaten weergegeven van gepaarde analyses. Bij dezelfde patiënt is de score in week 1 vergeleken met die in week 13. In alle jaren is de kwaliteit van leven in week 1 minder goed dan in week 13. patiënten ervaren dus na een opnameperiode van 13 weken een betere kwaliteit van leven dan daarvoor, zowel bij de score op de items van de EQ5D als op de VAS-schaal. Het verschil dat wordt gemeten is in alle jaren statistisch significant. 37

37 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.5. SYMPTOMATOLOGIE: Resultaten met de Symptoms Check List (SCL-9) SOMATIS CH INSUFF WANTR DEPRESS ANGST HOSTIL FOBIEEN SLAAP OVERIG A 1, 1,9 3,1 3, 17,5 9,9 1,5, 1, C 1, 1,3 31, 3 1,7 9,9 11, 7,3 1,3 E 1,9 1,9 3, 3, 19, 11,1 1,,3 17,3 F, 19, 35, 3,3 19, 11, 1,1 7,3 1,9 J 17, 1,,9,1 15,9,5 9,1 5, 13,3 Figuur III.5.1. Scores op schalen van de SCL-9. Gemiddelde scores in week SOMATISC H INSUFF WANTR DEPRESS ANGST HOSTIL FOBIEEN SLAAP OVERIG A 1,3 1,3 3 1,3 1,7 1,3 1,7 11,3 C 15,7 1,1,, 13,,1,9 1, E 1 1,5 1,5 11, ,5 11,5 F 15, 15,1,3, 13,5 7, 9,9 13, J 1, 1,9,3, 1,,7 7,9,7 1,1 Figuur III.5.. Scores op schalen van de SCL-9. Gemiddelde scores in week 13. 3

38 somatis ch insuff wantr depress angst hostil fobieen slaap overig week 1 1,5 1,1 3, 33,5 1,1 1,1 1,,9 15,9 week 13 15,3 13,9 5,3 3, 13,5,3,3,9 1,7 Figuur III.5.3. Gemiddelde scores op schalen van de SCL-9 week 1 en week 13; totale populatie. 39

39 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 3-7 III.. SATISFACTIE PATIENTEN Resultaten met de GGz thermometer,1 1,9 1,7 1, informatie 1,75 1,7 1,5 1,75 1,3 inspraak 1,9 1,3 1, 1,9 1,7 hulpverlener 1, 1,3 1,9 1, 1,1 resultaat 1,75 1, 1, 1,7 1, Figuur III..1. Scores op schalen van de GGZ thermometer 3-7. Bovenstaande figuur toont de gemiddelde scores op de schalen van de GGZ thermometer voor de totale populatie per jaar. Zichtbaar is dat de schaal Informatieverstrekking steeds laag scoort, terwijl de schaal Bejegening door Hulpverlener steeds hoog scoort. Er is enige variatie over de tijd. Zo hebben alle vier de schalen in 7 lagere scores dan in C 7,,33 7, 7,5 7,77 D 7,5 7,5 7,33 F 7,3 7 7,5 7, 7, J 7,5 7,3 TOTAAL 7,1 7,73 7, 7, 7,7 iguur III... Rapportcijfers voor zorg; totale populatie 3-7. NB; de schaal op de y-as loopt van 7,,5! F Het rapportcijfer voor de totale zorg varieert van 7, tot 7,7. Dit laatste cijfer werd in 7 behaald en is daarmee hoger dan het cijfer in. Er is geen sprake van een trend, noch voor het totaal, noch per instelling.

40 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.7. MEDICATIE Tabel III.7.1. Overzicht voorgeschreven medicatie 7. Alle IMC s. Week 1 N=53 Week 5 N=3 Week 9 N= 179 Week 13 N= 9 Benzodiazepinen 13 (,) 9 (,9) (,) 19 (,7) Neuroleptica 11 (15,5) 1 (15,) (15,) 9 (9,) Opiaatantagonisten 19 (,9) 11 (,) (3,) 3 (3,3) Methadon 111 (17,) 59 (15,3) 9 (1,) (1,7) Bètablokker 1 (,) Analgetica 1 (1,5) 1 (,) 3 (1,7) 1 (1,1) Antidepressiva (9,) 1 (1,) 17 (9,5) 1 (1,9) Tractus digestivus 5 (3,) 3 (,) 1 (,7) 3 (3,3) Tractus respiratorius 3 (5,) (,7) 9 (5,) 5 (5,) Vitaminen 33 (5,1) 17 (,) 9 (5,) (,7) Overige 7 (11,) (1,) (1,3) 1 (15,) Legenda: in week 1 zijn er 13 voorschrijvingen voor benzodiazepinen. Dit is % van het totaal aantal voorschrijvingen. In week 13 komt 1% van de voorschrijvingen op rekening van de benzodiazepinen. Deze 53 voorgeschreven medicijnen in week 1 zijn bestemd voor 157 patiënten. Gemiddeld krijgen de patiënten in week 1 dus, medicijnen voorgeschreven. De 9 voorschrijvingen in week 13 zijn bestemd voor 1 patiënten. In week 13 krijgen deze patiënten gemiddeld medicijnen voorgeschreven. Tabel III.7.. Gemiddelde hoeveelheid methadon in week 1, 5, 9 en 13 van alle patiënten; 7. Hoeveelheid methadon in mg Week 1 N=111 Week 5 N=59 Week 9 N= 9 Week 13 N=,1 (3,7) 9,7 (3,3) 5,35 (33,),5 (3,) Min max

41 aantal patienten benzo neurolept opiaatant methadon betablokker analgetica antidepressiva T. digest vitamine week 1 week 5 week 9 week 13 overig T. resp Van de 37 patiënten van wie de medicatie in de weken 1 t/m 13 bekend is, gebruiken er 5 methadon in week 1. In week 5 zijn dat nog patiënten, in week 9: 15 en in week 13 stijgt dit aantal weer naar 1 methadongebruikers. De gemiddelde hoeveelheid methadon die deze cliënten krijgen voorgeschreven, alsmede de minimum en de maximum hoeveelheid voor deze groep, is weergegeven in onderstaande figuur. De gemiddelde hoeveelheid methadon is in week 1: mg. Aanvankelijk is er een lichte daling, maar in week 9 en week 13 is de gemiddelde hoeveelheid methadon die patiënten krijgen voorgeschreven weer op het niveau van week 1. De minimale hoeveelheid is aanvankelijk laag [3 mg], maar deze is in week 9 gestegen naar mg. De maximale hoeveelheid is in week mg, vervolgens daalt deze naar 11 mg, maar in week 13 is de maximale hoeveelheid weer op het niveau van week gem. Hoeveelheid min hoeveelheid max hoeveelheid week 1 week 5 week 9 week 13

42 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.. CRAVING Met de Cravingschaal is onderzocht in welke mate patiënten zucht hebben naar een middel. Zij konden hiertoe op een schaal van 1 [ helemaal geen trek ] tot 1 [ heel veel trek ] aangeven hoeveel trek zij op dat moment in het middel hebben. Bovendien werd hen gevraagd hoeveel dagen het op dat moment geleden was dat zij dit middel gebruikten. De resultaten zijn hieronder weergegeven voor de drie instellingen waarbij deze Cravingschaal is afgenomen. Bij twee van de drie instellingen is het aantal dagen dat het middel niet werd gebruikt, vrijwel niet aangegeven. Het aantal respondenten bij deze vragen is dus klein tot afwezig. Het totaal aantal respondenten dat een Cravingschaal heeft ingevuld bij de drie instellingen [C, E en F], is 5. Het aantal respondenten verschilt [uiteraard] per middel en per meetmoment. In de figuur zijn alleen de resultaten in week 1 en week 13 gegeven. Hoewel in deze figuur bij elk middel en op elk meetmoment resultaten zijn getoond, is het soms niet verantwoord gemiddelden te presenteren gezien de zeer kleine aantallen respondenten waarop deze betrekking hebben. alcohol benzo's cannabis methadon heroine cocaine amfetaminen xtc anders anders xtc amfetamine n cocaine heroine methadon cannabis benzo's alcohol week 1 7,5 5,3 3,73 9 1,7 9,9 7, week ,7 1,3, Figuur III..1. Scores op Cravingschaal. 7. De figuur laat zien dat de zucht naar het middel anders het grootst is, vooral in week 13. In week 13 hebben patiënten gemiddeld minder trek in alcohol, cannabis, methadon en heroïne, dan in week 1. Bij cocaïne blijft de trek hetzelfde in week 1 en week 13. De zucht naar benzodiazepinen neemt licht toe. Aan deze resultaten kunnen geen conclusies worden verbonden, gezien het lage aantal respondenten. 3

43 III. Resultaten IMC Benchmark ALGEMEEN 7 III.9. SELF-EFFICACY Bij twee instellingen is de Self-Efficacy List for Drugusers [SELD] afgenomen op eigen initiatief. Aangezien deze schaal mogelijk interessant kan zijn voor andere instellingen, worden de resultaten hier ook in het gezamenlijke deel gepresenteerd. Bij de SELD is sprake van twee vraagstellingen rond omschreven situaties: hoe groot denkt u dat de behoefte om te gebruiken is in die situatie en hoe zeker bent u ervan dat u dan niet zult gebruiken. De antwoorden worden per situatie gegeven op een vijf-puntsschaal, variërend van heel klein tot heel groot respectievelijk van daar ben ik erg onzeker over tot daar ben ik erg zeker van. Hoe hoger de score op de Behoefteschaal, hoe groter de behoefte; en hoe hoger de score op de Self-Efficacy schaal, hoe groter de mate van self-efficacy. Naast weergave van de individuele items [situaties] kunnen ook drie subschalen worden berekend: de subschaal Problemen [bijvoorbeeld: als ik me depressief voel ], de subschaal Omgevingsfactoren [bijvoorbeeld: als ik gratis drugs krijg aangeboden ] en de subschaal Plezierige situaties [bijvoorbeeld: als ik me lichamelijk goed voel ]. De SELD wordt afgenomen in week 1 en in week 13. Het totaal aantal respondenten bij de twee instellingen is 3 in week 1 en in week 13. Onderstaande figuur geeft allereerst de resultaten weer voor de drie subschalen voor beide instellingen. 5,5 3,5 3,5 1,5 1 behoefte1 behoefte behoefte3 week1 3,11 3,1 1,77 week13,33, 1,33 5,5 3,5 3,5 1,5 1 self-efficacy1 self-efficacy self-efficacy3 week1 3,17 3,11, week13 3, 3,5,5 Figuur III.9.1. Behoefte [boven] en self-efficacy [onder] op drie subschalen van de SELD; week 1 en week 13; 7. In de bovenste figuur is de behoefte weergegeven in week 1 en week 13. Te zien is dat patiënten gemiddeld genomen hun behoefte vrij laag inschatten. Het minst is de behoefte in de plezierige situaties; die voor de beide andere subschalen is vrijwel

44 gelijk. In week 13 ervaren patiënten minder behoefte dan in week 1. Dit geldt voor alle drie de subschalen. Bij gepaarde t-toets is alleen het verschil in de behoefte1-schaal statistisch significant. Bij self-efficacy zien we het omgekeerde beeld: patiënten zijn er gemiddeld zeker van dat zij niet zullen gebruiken in probleemsituaties en in situaties waarin omgevingsfactoren een rol spelen. Maar zij zijn er vrij zeker van dat zij niet zullen gebruiken in plezierige situaties. In week 13 is sprake van een toegenomen self-efficacy voor alle drie de subschalen. Hier zijn de verschillen niet significant. Naast een weergave per subschaal, kan ook voor elke situatie apart worden weergegeven hoe de behoefte en self-efficacy zich hierbij ontwikkelen gedurende de opname. De resultaten voor behoefte worden eerst weergegeven; vervolgens die voor selfefficacy. 5

45 depressief gratis drugs ziek samen andere gebruikers nerveus niemand in omgeving omgeving waar gebruikt ontspannen verkopen verdrietig ander zie gebruiken vrolijk vrienden die niet gebruiken verveel ruzie drugs ter beschikking eenzaam lichamelijk goed aan het werk kwaad alcohol gedronken tegen zit 1 1,5,5 3 3,5,5 5 teg en zit alc oh ol kw aa d aa n het lic ha me ee nz aa dru ver ruz gs vee ie ter l vri en de an vro der lijk zie ver ver ont om nie ner sa dri ko sp ge ma ve me eti pe an vin nd us n gra de zie tis pre k dru ssi week 1 3,, 3 1,5 1,9 3, 3,3 3,1 3,1 1,3 3, 3,5,, 3,,,9 3,,9 3,3 3,3 week ,5,5 1,1 1,1,,,, 1, 1,,, 1,9 1,3,5,9 3, 3,1 Figuur III.9.. Behoefte per situatie in week 1 en week 13. Bij vrijwel alle situaties denken de patiënten in week 13 dat hun behoefte om dan te gebruiken minder groot is dan in week 1. De verschillen zijn soms aanzienlijk. Dat geldt niet voor de situatie waarin de patiënt gratis drugs krijgt aangeboden, wanneer hij samen is met vrienden die niet gebruiken en waneer hij alcohol heeft gebruikt. In die drie gevallen wordt de behoefte in week 1 iets lager ingeschat dan in week 13.

46 depressief gratis drugs ziek samen andere gebruikers nerveus niemand in omgeving omgeving waar gebruikt ontspannen verkopen verdrietig ander zie gebruiken vrolijk vrienden die niet gebruiken verveel ruzie drugs ter beschikking eenzaam lichamelijk goed aan het werk kwaad alcohol gedronken tegen zit 1 1,5,5 3 3,5,5 5 teg alc kw aa en oh aa n zit ol d het lic ha me ee nz aa dr ug s ver vri an ruz vro ve en der ie lijk el de zie ver ver ont om nie ner sa dri ko sp ge ma ve me eti pe an vin nd us n gra de zie tis pre k dr ssi week 1,9,9 3, 3,3,,1 3,1, 3,1 3,3,7 3,9,,9 3,1 3 3, 3,3,7 3,9 3 3 week 13 3, 3,,9,1 5,9 3, 3, 3, 3,,9, 3, 3, 3,9,,3 3,9,5 3,,3 3,3 3, Figuur III.9.3. Self-efficacy in specifieke situaties; week 1 en week De self-efficacy de mate waarin de patiënt er zeker van is dat hij niet zal gebruiken in een bepaalde situatie is voor alle situaties in week 13 groter dan in week 1, met uitzondering van de situatie waarin er sprake is van alcoholgebruik. In een aantal situaties waarin sprake is van positieve omstandigheden [aan het werk zijn, bijvoorbeeld], is de self-efficacy score in week 13 maximaal. 7

47

48 IV. Resultaten IMC Benchmark INSTELLING A IV.1. OVERZICHT PATIENTEN 3-7 Tabel IV.1.1. Overzicht respondenten INSTELLING A; 7 Geslacht (%) Man Vrouw Leeftijd (gem; SD) Burg. staat (%) Ongehuwd Gehuwd Samenwonend Etniciteit (%) Autochtoon Allochtoon justitiële cliënten Cliënt in aanraking geweest met politie / justitie Problematiek Primaire probl is drugs Sinds < jaar -5 jaar 5-1 jaar > 1 jaar Primaire problematiek Alcohol Opiaten Cocaïne Cannabis Anders N= 1 (,) 5 (1,) 3,9 (7,9) 5,1 5, (1) (7,9) (3,1) Onbekend 5 (19,) 1 (3,5) (7,7) 9 (3,) Onbekend Bij Instelling A zijn geen registratiegegevens over het hele jaar 7 verkregen. Om die reden kan geen uitspraak gedaan worden over de representativiteit van de benchmarkgegevens. 9

49 Tabel IV.1.. ASI scores. INSTELLING A. Gemiddelde ernstscores (SD); 7. Lichamelijke problemen Opleiding en arbeid N=,1 (,7) 1, (,5) Alcohol,5 (3,) Drugs 5,95 (3,5) Gokken,5 (1,) Juridische problemen,95 (,) Sociale problemen, (,9) Psychische problemen,95 (3,) lich.gezondhei opleiding&wer alcohol drugs juridisch sociaal psychisch 7,1 3,9 3,5,3 3, 3,7 3,7 INSTELLING A, 1,,5 5,95,95,,95 Figuur IV.1.1. ASI scores op zes leefgebieden; vergelijking Instelling A met de totale populatie 7. 5

50 IV. Resultaten IMC Benchmark INSTELLING A IV.. PRIMAIRE UITKOMSTMATEN IV..1. Resultaten RCQ t=1 t= t=3 t= 1 1 t=1 t= t=3 t= aantal dagen gebruik Figuur IV..1. Verloop van scores op schalen RCQ; Figuur IV..1a. Gebruik op tijdstippen; Scores in week 1 t/m 13 voor alcohol. 7 hoeveelheid t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen gebruik Figuur IV... Verloop van scores op schalen RCQ; Figuur IV..a. Gebruik op tijdstippen; Scores in week 1 t/m 13 voor nicotine. 7 hoeveelheid AANTALLEN VOOR BENZODIAZEPINEN TE KLEIN OM GEMIDDELDE SCORES OVER TE BEREKENEN t=1 t= t=3 t= t=1 t= t=3 t= aantal dagen gebruik Figuur IV..3. Verloop van scores op schalen RCQ; Figuur IV..3a. Gebruik op tijdstippen; Scores in week 1 t/m 13 voor cannabis. 7. hoeveelheid 51