De toekomst voor ogen. Die Zukunft vor Augen E N E R G I E M A R K T

Transcriptie

1 Das deutsch-niederländische Wirtschaftsmagazin Het Nederlands-Duitse economisch magazine Nr E N E R G I E M A R K T Die Zukunft vor Augen De toekomst voor ogen

2 Our G er man pr esence boosts your global business Hartmut Rosowski Head International Desk Germany & Austria A global bank, true to its roots. Rabobank. A bank with ideas. tional

3 editorial Stoppen met somberen Schluss mit dem Gejammer De meest recente groeicijfers van het CBS geven weinig reden tot optimisme. De Ne - derlandse economie kromp in het twee de kwartaal van 2013 met 0,2 procent ten opzichte van een kwartaal eerder. Neder - land bevindt zich nu al een jaar lang in een recessie. Ineens hoort het land niet meer bij de beste jongetjes van de klas, maar bij de achterhoed. Dat Duitsland het econo - misch beter doet was allang bekend, maar dat ook een probleemland als Frankrijk nu positieve groeicijfers laat zien, dat is toch wel even slikken. Hét probleem in Nederland is het gebrek aan consumentenvertrouwen, dat hoofd - zakelijk wordt veroorzaakt door de crisis op de huizenmarkt. De groeicijfers geven daarom een vertekend beeld. In de basis is de Nederlandse economie, in tegenstelling tot die van veel Zuid-Europese landen, name lijk kerngezond. Het Nederlandse bedrijfsleven innoveert dat het een lieve lust is. De onderzoeksbudgetten van de 25 AEX-genoteerde bedrijven lagen in 2012 zelfs boven het niveau van voor de crisis. Bovendien bleek onlangs uit onderzoek van de OESO dat Eindhoven met afstand de innovatiefste stad ter wereld is. Per inwoners worden er in de lichtstad meer dan twee keer zoveel patenten aange vraagd dan in San Diego, de nummer twee op de ranglijst. Dus vanwaar al die somberheid? Laten we ons niet door de slechte cijfers van de wijs laten brengen en positief naar de toekomst kijken. Als toeleverancier aan Duitsland profiteren we immers volop van de goede ontwikkeling daar. In de media zijn dage lijks voorbeelden te vinden van Neder landse bedrijven die ondanks de crisis uitstekend presteren. Laten we daar eens wat meer naar kijken in plaats van te somberen over de cijfertjes. Dan slaat de stemming ook bij de consument om. Die neuesten Wachstumszahlen des nieder - ländischen Statistikamtes CBS geben wenig Grund zu Optimismus. Die niederländische Wirtschaft schrumpfte im zweiten Quartal 2013 um 0,2 Prozent im Vergleich zum Vor - quartal. Die Niederlande befinden sich nun schon seit einem Jahr in einer Rezession. Plötzlich zählt das Land nicht mehr zu den Klassenbesten, sondern zu den Sitzen - bleibern. Dass Deutschland wirtschaftlich besser gestellt ist, ist nichts Neues, aber dass auch ein Problemland wie Frankreich nun positive Wachstumszahlen vorzu wei - sen hat, ist eine bittere Pille für die Niederländer. Das vornehmliche Problem in den Nieder - landen ist das fehlende Konsumenten ver - trauen, das vor allem durch die Krise auf dem Immobilienmarkt verursacht wird. Die Wachstumszahlen geben daher ein verzerr - tes Bild wieder. Im Grunde ist die niederlän - dische Wirtschaft, im Gegensatz zu vielen südeuropäischen Ländern, nämlich kern - gesund. Das niederländische Geschäftsleben erneuert sich, dass es eine wahre Freude ist. Die Forschungsbudgets der 25 börsen no tier - ten Unternehmen lagen 2012 sogar über dem Vorkrisenniveau. Zudem ging kürzlich aus einer OECD-Studie hervor, dass Eind - hoven mit Abstand die innovativste Stadt der Welt ist. Auf Einwohner kommen in der Lichterstadt mehr als zweimal so viele Patentanmeldungen wie in San Diego, der Nummer 2 auf der Rangliste. Also warum all dieser Missmut? Lassen wir uns nicht von den schlechten Zahlen be ir - ren und stattdessen positiv in die Zukunft blicken. Denn als Zulieferer für Deutschland profitieren wir reichlich von der guten Ent - wicklung dort. In den Medien ist täglich von Beispielen von niederlän di schen Fir men zu lesen, denen es trotz der Krise ausgezeich - net geht. Auf solche Erfolgs ge schichten soll - ten wir viel mehr schauen statt über die paar Zahlen zu klagen. Dann schlägt auch die Stimmung beim Konsumenten um. Foto: DNHK / Joop van Reeken Foto: DNHK/Joop van Reeken Niels Koekoek Redaktion DNHK Markt / Redacteur DNHK Markt 3

4 DNHK- 05/ GESUNDHEITSFORUM / GEZONDHEIDSFORUM THEMA ENERGIEMARKT FOKUS: MESSEN / FOCUS: BEURZEN P R O & C O N T R A Berufsausbildung statt Studium? Beroepsopleiding in plaats van studie? S E R V I C E DNHK-Seminare im 2. Halbjahr 2013 DNHK-seminars in de 2e helft van 2013 K O N J U N K T U R / C O N J U N C T U U R Industrie 4.0: Wenn Maschinen sprechen lernen Industrie 4.0: als machines leren praten K U L T U R / C U L T U U R Die Konsensrepublik: Deutschland vor der Wahl Dze consensusrepubliek: Duitsland voor de verkiezingen 42 Deutsch-Niederländischer Wirtschaftspreis Nederlands-Duitse Prijs voor de Economie Fünf Unternehmen stehen im Rennen um den Deutsch-Nieder - ländischen Wirtschaftspreis Bis zum 20. September können Besucher der DNHK-Website ihre Stimme für einen der Kandidaten abgeben. Vijf bedrijven gaan de strijd aan om de Nederlands- Duitse Prijs voor de Economie Tot en met 20 september kunnen bezoekers van de DNHK-website hun stem op een van de kandidaten afgeven. >> Agenda Gastcommentaar / Gastkommentar Forum DNHK-Service Nieuwe leden / Neue Mitglieder Titelthema DNHK-News Personalia Ondernemingen / Unternehmen Recht Conjunctuur / Konjunktur Cultuur / Kultur Handelscontacten/Geschäftskontakte Impressum 7 vragen / 7 Fragen 4

5 Essen/Germany BUSINESS NETWORK

6 METALLVERARBEITUNG Onder het motto Intelligence in Production presenteren exposanten van over de hele wereld van ma 16 t/m za 21 september 2013 op de Emo Hannover ideeën voor de verbetering van machineconcepten, besturingstechniek en software, gereedschappen en processen. Unter dem Motto Intelligence in Production präsentieren Aussteller aus aller Welt von Mo bis Sa, September 2013, auf der Emo Hannover Lösungen für die Verbesserung von Maschinenkonzepten, Steuerungstechnik und Software, Werkzeugen und Prozessen. Foto: EMO Hannover COMPOSITES EUROPE Op de Composites Europe van di 17 t/m do 19 september 2013 in Stuttgart komen onder - zoekers, ontwikkelaars en beslissers in contact met gebruikers uit de composites-branche. Centraal staan toepas singen rondom auto mo - tive, aerospace, licht gewichtbouw en energie. Auf der Composites Europe treffen von Di bis Do, September 2013, in Stuttgart Forscher, Entwickler und Entscheider auf Anwender der Composites-Branche. Im Fo kus stehen Schlüs sel - technologien sowie Anwen dungen rund um Automotive, Aerospace, Leichtbau und Energie. VERPACKUNG, TECHNIK, LOGISTIK Op de Europese vakbeurs voor verpakking, tech - niek en logistiek FachPack worden van di 24 t/m do 26 september 2013 in Nürnberg innovaties op het gebied van verpakkingsmaterialen, machines en markeringstechniek gepresenteerd. Die europäische Fachmesse FachPack präsen - tiert von Di bis Do, September 2013, in Nürnberg Innovationen aus den Bereichen Packstoffe, Verpackungsmaschinen und Kenn - zeichnungs technik. ENERGIE DEN BOSCH Voor energiemanagers, inkopers, bedrijfs direc - ties, projectontwikkelaars en facility managers is de beurs Energie van di 24 t/m do 26 september 2013 in Den Bosch dé informatiebron om de energierekening omlaag te krijgen. Für Energiemanager, Einkäufer, Entscheider, Produktentwickler und Facility Manager ist die Messe Energie von Di bis Do, Sep - tember 2013, in Den Bosch die wichtigste Informations quelle, um betriebliche Energiekosten zu verringern. KUNSTSTOFFENBEURS VELDHOVEN Op de Kunststoffenbeurs op wo 25 en do 26 sep - tember 2013 in Veldhoven presenteren ruim 200 specialistische bedrijven uit Nederland, België en Duitsland hun nieuwste ontwikke - lingen. Auf der Kunststoffmesse am Mi und Do, September 2013, im niederländischen Veldhoven präsentieren rund 200 spezialisierte Betriebe aus den Niederlanden, Belgien und Deutschland ihre neuesten Entwicklungen. ENERGIEEFFIZIENZ Bezoekers uit industrie, handel, ambacht en wetenschap worden van do 26 t/m zo 29 sep - tember 2013 op de internationale vakbeurs Renexpo in Augsburg geïnformeerd over trends op het gebied van duurzame energie en energieefficiëntie. Besucher aus Industrie, Handel, Handwerk und der Wissenschaft informieren sich von Do bis So, September 2013, auf der inter - nationalen Fachmesse Renexpo in Augs burg über Trends bei Erneuerbaren Energien und Energieeffizienz. ELEKTROTECHNIEK Op de vakbeurs Elektrotechniek 2013 worden van ma 30 september t/m vr 4 oktober 2013 in Utrecht nieuwe systemen, technologieën en producten op het gebied van industriële elektronica, meet-, regel- en bedienings - apparatuur gepresenteerd. Auf der Fachmesse Elektrotechniek 2013 wer - den von Mo bis Fr, 30. September bis 4. Okto - ber 2013, in Utrecht neue Systeme, Tech no - logien und Produkte auf dem Gebiet von indus - trieller Elektronik, Mess-, Regel- und Bedien - elementen präsentiert. ANUGA KÖLN Op de grootste voedingsmiddelenbeurs voor handel en gastronomie ter wereld, de Anuga in Keulen, worden bezoekers van za 5 t/m wo 9 okto ber 2013 geïnformeerd over de belang - rijkste ontwikkelingen in de food & beveragewereld. De DNHK organiseert tijdens de beurs een workshop over recycling van verpakkingen in Duitsland. Auf der weltweit führenden Ernährungsmesse für Handel und Gastronomie Anuga in Köln können sich Besucher von Sa bis Mi, Okto - ber 2013,über wichtige Entwicklungen in der Food & Beverage-Welt informieren. Die DNHK bietet im Rahmen der Messe einen Workshop zum Thema Verpackungsrecycling in Deutschland an. MOTEK 2013 De internationale vakbeurs Motek is de grootste beurs voor productie- en montage automati se - ring ter wereld. Als uniek brancheplatform presenteert de Motek van ma 7 t/m do 10 okto - ber 2013 in Stuttgart de complete wereld van de automatisering. Die internationale Fachmesse Motek ist die welt weit führende Veranstaltung für Pro duk - tions- und Montageautomatisierung. Von Mo bis Do, Oktober 2013, präsentiert die Messe in Stuttgart die ganze Welt der Automation. Foto: MotekMesse E-FULFILMENT De vakbeurs E-Fulfilment Expo 2013 informeert grotere retailorganisaties, producenten, web - shops en logistieke dienstverleners op wo 30 en do 31 oktober 2013 in Utrecht over ontwikke - lingen op het gebied van opslag, order afhan - deling en klantenservice voor webshops. Auf der E-Fulfilment Expo 2013 am Mi und Do, Oktober 2013, in Utrecht können sich größere Einzelhändler, Produzenten, Webshops und Logistikdienstleister über die Entwick - lungen von Lagerung, Bestell verarbei tung und Kundenservice von Webshops informieren. 6

7 Lufthansa vanuit Rotterdam The Hague naar München Twee dagelijkse vluchten naar München met aansluitingen naar gehele wereld De route die door Lufthansa op 1 oktober 2012 voor het eerst gevlogen werd tussen luchthaven Rotterdam The Hague en München, heeft zich bewezen als een aangename en efficiënte vlucht voor zowel zakelijke als vakantie reizigers. De route die door Lufthansa op 1 oktober 2012 voor het eerst gevlogen werd tussen luchthaven Rotterdam The Hague en München, heeft zich bewezen als een aangename en efficiënte vlucht voor zowel zakelijke als vakantie reizigers. Op 1 oktober begon Lufthansa dagelijkse vluchten vanuit Rotterdam The Hague naar de Beierse hoofdstad München. Deze vluchten worden uitgevoerd met een moderne Bombardier Canadair Jet 900 met 90 stoelen in twee klassen indeling; Business- en Economy Class. München is een gewilde bestemming voor reizigers vanuit Rotterdam/Den Haag en omgeving, voor zowel zakelijke als vakantie reizigers. München wordt ook vaak gebruikt als een luchthaven voor transit passagiers vanwege de veelvuldige diensten die Lufthansa aan haar passagiers aanbiedt. Zo vind men onder andere, in totaal vierkante meter luxe lounges waar de passagier kan werken of ontspannen voor de vlucht. Luchthaven München is meerdere keren bekroond met de titel Best European Airport door de prestigieuze Skytrax Awards. In de zeer moderne Terminal 2, de Lufthansa Terminal, is slecht 35 minuten nodig om de aansluitende vlucht te nemen. Door de geharmoniseerde vluchttijden hebben passagiers vanuit Rotterdam The Hague dagelijks de mogelijkheid om een aansluitende vlucht te nemen naar meer dan 70 bestemmingen wereldwijd of een dag te werken in München. Uiteraard bieden deze vluchten ook de mogelijkheid om in een dag München te bezichtigen en daarnaast te winkelen. De soepele aansluitingen bieden de mogelijkheid om vrijwel direct door te vliegen naar, onder andere, bestemmingen zoals Sjanghai, Hong Kong en Mumbai, Jeddah, New York en Sao Paolo. Uiteraard zijn er ook talloze bestemmingen in Europa die via München te bereiken zijn zoals Istanbul, Wenen, Moskou en Zürich. Vluchttijden; Rotterdam (RTM) München (MUC), Terminal 2 ROTTERDAM MÜNCHEN LH2315 RTM MUC LH2317 RTM MUC MÜNCHEN ROTTERDAM LH2314 MUC RTM LH2316 MUC RTM Gemiddelde vluchttijd bedraagt 1 uur 30 minuten. Vluchten kunnen worden geboekt via via Lufthansa call center ( 0,15 per minuut) of via een reisagent. Retourvlucht vanaf Rotterdam The Hague naar München is te boeken al vanaf 109,- inclusief alle belastingen en toeslagen.

8 gastcommentaar R E F O R M / R E O R G A N I S A T I E K A M E R S V A N K O O P H A N D E L Die Regionen haben das Nachsehen Pech voor de regio s Die niederländischen Kamers van Koophandel werden radikal gestrafft und verstaatlicht. Dem personellen und finanziellen Aderlass fällt Know-how für komplexe Fragen zum Opfer, strukturschwache Regionen haben das Nachsehen. De Nederlandse Kamers van Koophandel worden radicaal gereorganiseerd en genationaliseerd. Gevolg van deze personele en financiële aderlating is dat de knowhow voor complexe vraagstukken wegvalt. Structureel zwakke regio s hebben het nakijken. Na jaren van kritiek op de lokale Kamers van Koophandel worden deze per 1 januari 2014 gecentraliseerd. Sinds 2008 is dit nu al de tweede inkrimpingsoperatie. De KvK s worden samengevoegd met innovatiebureau Syntens en daardoor de facto genationaliseerd. Wat overblijft, is een overheidsagent - schap in wezen een internet-kenniscentrum met callcenter. Een ingrijpende maatregel: een derde van de 2230 voltijdbanen wordt geschrapt en de huidige twaalf zelfstandige regionale structuren worden vervangen door een centrale aansturing met regionale accenten. Van de 44 standplaatsen blijven er 19 over, voornamelijk als kleine kantoren. Slechts vijf vestigingen, waar - onder het hoofd kantoor in Utrecht, behouden hun backoffice. Click-call-face. Dat is de volgorde waarin ondernemers zich in de toekomst tot de KvK dienen te richten. Ze mogen dus in eerste instantie documenten downloaden en vragen mailen. Is dat niet voldoende, dan is telefonisch advies mogelijk, persoonlijke gesprek ken slechts bij hoge uitzondering. Het advies is georiën - teerd op de economische topsectoren en de economische hoofd - regio s. Pech dus voor de structureel zwakke gebieden. Pech ook voor de individuele ondernemer met zijn vragen. Projecten die door de centrale of regionale adviescommissie zijn bepaald krijgen nu eenmaal voorrang. In Duitsland zijn de Industrie- und Handelskammern (IHK s) verantwoordelijk voor de beroepsopleidingen en genieten mede daardoor aanzien. Nederlandse KvK s voeren slechts het handelsregister en oogsten kritiek. Na de afschaffing van de registerbijdrage zijn ze in de toekomst volledig afhankelijk van de overheid. En, laat daarover geen misverstanden bestaan, die haalt de met 38 procent gekorte middelen via de ondernemers - belasting weer terug. De regering, normaal gesproken pleit be - zorger van een slanke overheid, goot de reorganisatie in een wetsvoorstel en de Tweede Kamer keurde het goed. Nu pas komen er langzaamaan kritische geluiden naar voren. Teun Muller, voor - zitter van Werkgevers Drechtsteden, betreurt dat het advieswerk van de Kamer op talloze terreinen verdwijnt. Bijvoorbeeld advie zen aan gemeenten en provincies bij bestemmingsplannen, infra - structuur, ruimtelijke ordening en stimulering van regio s. Mee - denken of tegengas geven richting de overheid over infra structuur, ruimtelijke ordening en kwesties als geluidshinder is volgens hem van groot belang. In Den Haag denkt men dat onder nemers - organisaties dat werk wel overnemen. Maar veel organi saties ontbreekt het daarvoor zowel aan manpower als aan budget. Een ander voorbeeld komt uit Limburg. Adviseurs van de Kamer van Koophandel Roermond leggen daar sinds jaar en dag con - tacten voor ondernemers die de Duitse markt op willen. Ze hebben een uitgebreid netwerk en werken samen met IHK-medewerkers uit onder andere Aken en Krefeld. Deze IHK-mensen zullen hun KvK-collega s in Roermond, waar slechts één kantoor overblijft, binnenkort niet meer aantreffen. Die zijn dan werkeloos. Wellicht werken ze ook bij de KvK-internet- of telefoonhelpdesk of met iets meer geluk in Eindhoven, één van de vijf hoofdkantoren. Daar is de motivatie voor grensoverschrijdende samenwerking echter een stuk minder dan dicht bij de grens. Als de reorganisatie zakelijke kennis op die manier uit de regio wegtrekt, wordt het kind dan niet met het badwater weggespoeld? Claas Möller 8

9 gastkommentar Leeuwarden Groningen Noord Noordwest Alkmaar Zwolle Emmen KvK-kantoren en Ondernemerspleinen Amsterdam Almere Apeldoorn Enschede Backoffice (incl. Frontoffice) en fysiek Ondernemersplein Zuidwest Amersfoort Woerden Den Haag Utrecht Arnhem Rotterdam Den Bosch Breda Zuid Oost Frontoffice ICT Hoofdkantoor nog nader te bepalen Middelburg Eindhoven Roermond Nach jahrelanger Kritik an den niederländischen örtlichen Kamers van Koophandel, werden diese zum 1. Januar 2014 zentralisiert. Es handelt sich um die zweite Schrumpfkur nach Die KvK werden mit der Innovationsagentur Syntens zusammengelegt und de facto ver - staat licht. Was bleibt, ist eine Agentur des Wirtschafts ministe - riums, im Kern ein Internet-Kompe tenzzentrum mit Callcenter. Eine Totaloperation: Ein Drittel der 2230 Vollzeitstellen wird gestrichen, eine zentrale Führung mit regionalen Akzenten er - setzt zwölf eigenständige regionale Struk turen. Von 44 Standorten bleiben 19, überwiegend als kleine Büros. Nur fünf Nieder las sun - gen, darunter am Hauptsitz Utrecht, behalten ein Backoffice. Click call face : In dieser Reihenfolge sind künftig Anliegen vorzubringen. Das Internet hat Vorrang. Unternehmer dürfen also Dokumente herunterladen, Fragen mailen. Reicht das nicht, dann ist Telefonberatung möglich, persönliche Gespräche nur im Ausnahmefall. Die Beratung ist auszurichten an den wirt schaft - lichen Topsektoren und an Hauptwirtschaftsräumen. Pech für strukturschwache Gebiete. Pech auch für einzelne Unternehmer mit ihren Fragen. Beratungspriorität haben Projekte, die vom Zentralbeirat und den Regionalbeiräten beschlossen wurden. Stellungnahmen für Kommunen und Pro vin zen bei Flächen - nutzungsplänen, Infra struk turfragen und regio naler Wirtschafts - förderung. Es sei enorm wichtig, mitzu denken und Politik und Verwaltung bei Infra struk tur-, Raumordnungs- und bei Lärm - schutz fragen Contra zu geben. In Den Haag denkt man, dass Unter neh mer verbände diese Arbeit schon übernehmen werden. Aber viele Organisationen haben dafür weder die Manpower noch das Budget. Aus Limburg ein weiteres Beispiel: Berater der Kamer van Koop - handel Roermond stellen seit Jahren Kontakte für Unternehmer bei ihrem Schritt auf den deutschen Markt her. Sie sind gut vernetzt, beraten zusammen mit IHK-Mitarbeitern, etwa aus Aachen oder Krefeld. Die IHK-Leute werden ihre KvK-Kollegen in Roermond, wo nur ein Büro verbleibt, bald nicht mehr antreffen. Die sind dann arbeitslos. Vielleicht arbeiten sie auch im KvK-Internet- oder Telefonsupport oder mit etwas Glück in Eindhoven, einer der fünf Hauptstellen. Dort aber ist der Spirit für grenz überschreitende Zusammenarbeit schwächer als nahe der Grenze. Wenn die Reform Wirtschaftskompetenz aus der Region abzieht, wird da nicht das Kind mit dem Bade ausgeschüttet? Claas Möller Deutsche Industrie- und Handelskammern (IHK) sind Träger der Berufsausbildung und genießen dafür Ansehen. Niederländische KvK führen das Handelsregister und ernten Kritik. Nach der Ab - schaffung der Handelsregistergebühr hängen sie in Zukunft ganz am Tropf des Staats. Und der holt, da täusche sich niemand, die um 38 Prozent gekürzten Mittel über Unternehmenssteuern wieder herein. Die Regierung, sonst für den schlanken Staat und Dezentralisierung, goss die Reform in ein Gesetz, die Zweite Kammer winkte sie durch. Erst allmählich kommen kritische Stimmen auf. Teun Muller, Ex-Reeder, Rheinfahrtkommissar und Arbeitgeberchef in der Industrieregion Drechtsteden, beklagt, dass die Beratungsarbeit der lokalen niederländischen Kammern auf zahllosen Gebieten verschwindet zum Bei spiel in Form von Foto: rent-a-journalist Claas Möller (rent-a-journalist.net) werkt als economisch journalist voor de WDR en het magazine Capital en is eindredacteur van het Wirtschaftsreport, een Duitstalig magazine over Nederlandse regio s. Claas Möller (rent-a-journalist.net) arbeitet als Wirtschaftsjournalist für den WDR, für Capital und federführend für den Wirtschaftsreport, ein Magazin über niederländische Regionen. 9

10 forum T H E S E / S T E L L I N G Wir brauchen mehr Berufsausbildung statt Studium! We hebben meer beroepsopleidingen nodig in plaats van studies! Steeds opnieuw waarschuwen de Verenigde Naties dat er in de industrielanden te weinig academici zijn. Dat terwijl veel jonge mensen die nu nog studeren geen werk zullen vinden. Bedrijven hebben juist een tekort aan goed geschoolde vakkrachten met een technische beroepsopleiding. Toch biedt het veel jongeren te weinig perspectief om slechts een beroepsopleiding te vol - gen. Ze willen de collegebanken in. Onzin, vindt de Deut scher Industrie- und Handelskammertag (DIHK). Een Pro & Contra in de DNHK markt. Immer wieder mahnen die Vereinten Nationen an, es gebe in den Industrieländern zu wenige Akademiker. Dabei studieren viele junge Menschen in die Arbeitslosigkeit hinein. Unter - nehmen fehlt gut geschultes Fachpersonal mit technisch fundierter Berufsausbildung. Doch nur eine Ausbildung : Das ist vielen Jugendlichen als Perspektive nicht genug. Es drängt sie auf die Unibänke. Unsinn, findet der Deutsche Industrie- und Handelskammertag (DIHK). Wir brauchen auch in Deutsch land eine Rückbesinnung auf die duale Aus - bildung, um die das Land in der ganzen Welt beneidet wird. Ein Pro & Contra im DNHK markt. Foto s: imago, DIHK, Deutscher Hochschulverband FORUM Wilt u op de standpunten in Pro & Contra reageren? Heeft u zelf een voorstel voor een onderwerp of wilt u commentaar geven op een van de artikelen in dit blad? Schrijft u ons dan. Graag publiceren wij uw ingezonden brief. U kunt de redactie via bereiken op l.gutheil@dnhk.org Wollen Sie auf die Standpunkte in Pro & Contra reagieren? Haben Sie eigene Themenvorschläge, oder möchten Sie einen Kommentar zu einem der Texte im Heft abgeben? Dann schreiben Sie uns. Gern veröffentlichen wir Ihren Leserbrief. Sie erreichen die Redaktion per unter l.gutheil@dnhk.org 10

11 forum pro contra Markus Kiss ist Referatsleiter Ausbildungspolitik beim Deutschen Industrie- und Handelskammertag (DIHK). Markus Kiss is hoofd onderwijsbeleid bij de Deutscher Industrie- und Handelskammertag. Matthias Jaroch ist Pressesprecher des Deutschen Hochschulverbandes. Matthias Jaroch is persvoorlichter van het Deutscher Hochschulverband Het is bijna absurd: de hele wereld is geïnte - resseerd in ons succesvolle duale oplei dings - systeem, maar in eigen land wordt die inte - resse steeds minder. De collegezalen van uni - versiteiten barsten uit hun voegen, terwijl bedrijven wanhopig op zoek zijn naar kandi - daten voor hun opleidingsplaatsen. Onder - tussen zijn er bijna net zoveel jongeren die beginnen aan een studie dan aan een beroeps opleiding, namelijk zo n Maar een studie is lang niet voor iedereen de juiste keuze. Ongeveer 25 procent van de eerste jaars studenten bij ingenieurswetenschappen zelfs 50 pro - cent stopt voortijdig met de opleiding. Aan het einde van dit decen nium zal er een tekort zijn van 1,4 miljoen vakkrachten op het gebied van wiskunde, informatica, natuurwetenschappen en techniek en slechts academici. Wat te doen? Ten eerste moet de trend van de academisering tegen wil en dank gestopt worden. Ten tweede willen wij het voor studieafbrekers eenvou - diger maken om over te stappen naar een duale opleiding. Uitein - delijk geldt: Duitse ondernemingen hebben uitstekende afgestu - deerden nodig, zowel van beroepsopleidingen als academici. Carrière maken is niet alleen met een studie mogelijk! De OECD en de Duitse politiek loeren op eerstejaars studenten en op het percentage academici. Ten onrechte: het duale beroeps - opleidingssysteem brengt in Duitsland min - stens even gekwalificeerde professionals voort als het op universiteitsdiploma s gerichte systeem van andere OECD-landen. Je kunt beroepsopleiding en academisch onderwijs niet tegen elkaar uitspelen: in een tijd van levenslang leren vereisen de steeds veranderende functie - beschrijvingen diepgaande vakkennis, die verder gaat dan de klas- sieke beroepskennis. Daarom is het terecht om beroepen met een aangepast eisenpakket, bijvoorbeeld in de kinderopvang, te aca - demiseren. Het begrip overacademisering is in een postmoderne maat schappij waarin kennis centraal staat misplaatst. Een studie is waardevol, gezien het tekort aan vakkrachten. Het verhoogt de kansen op een hoger inkomen en een veilige baan, ook al is dit niet vanzelfsprekend. De ontoereikende financiële en personele mid de - len op universiteiten mogen niet leiden tot een verlaging van de prestatienormen. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Es ist schon fast absurd: Alle Welt interessiert sich für unser erfolg - reiches duales Ausbildungssystem, doch im eigenen Land gilt der Prophet immer weniger. Die Hörsäle an den Hochschulen platzen aus allen Nähten, während Betriebe händeringend Bewerber für Ausbildungsplätze suchen. Inzwischen gibt es mit rund jungen Menschen fast genauso viele Studien- wie Ausbildungs - anfänger. Dabei ist nicht jeder mit einem Studium wirklich gut beraten. Rund 25 Prozent der Studienanfänger in den Ingenieur - wissenschaften sogar fast 50 Prozent hören vorzeitig auf. Bis Ende dieses Jahrzehnts werden bis zu 1,4 Mil lionen Facharbeiter in den Bereichen Mathematik, Informatik, Naturwissenschaften und Technik fehlen aber nur Mint-Akademiker. Was tun? Zum einen muss der Trend zur Um-jeden-Preis-Akademisierung gestoppt werden. Zum anderen wollen wir Studienabbrechern den Umstieg in eine duale Ausbildung erleichtern. Am Ende gilt: Deutschlands Unternehmen brauchen hervorragende Absolventen der beruflichen Bildung ebenso wie wissenschaftlich geschulte Fachkräfte. Berufliche Karriere ist nicht nur durch ein Studium möglich! Die OECD und in ihrem Gefolge die Politik in Deutschland schielt auf Studienanfänger- und Akademikerquoten. Zu Unrecht: Das duale System der Berufsausbildung bringt hierzulande mindestens ebenso gut qualifizierte Fachkräfte hervor wie das auf Hochschulabschlüsse gerichtete System anderer OECD-Mitgliedstaaten. Berufliche und akademische Bildung lassen sich nicht gegeneinander ausspielen: In Zeiten des lebenslangen Lernens erfordern sich stetig wandelnde Berufsbilder vertiefte, auch über die klassische berufliche Lehre hinausgehende Kenntnisse. Deshalb ist es richtig, Berufe mit gestie - genem Anforderungsprofil, z. B. in der frühkindlichen Erziehung, zu akademisieren. Das Schlagwort Überakademisierung taugt nicht für die postmoderne Gesellschaft, in der Wissen zählt. Ein Studium lohnt angesichts des Fachkräftemangels. Es macht ein höheres Einkommen und einen sicheren Arbeitsplatz wahrscheinlicher, ist aber kein Selbst - läufer. Die finanziell und personell inadäquat ausgestatteten Hoch - schulen dürfen keine Aufweichung von Leistungsstandards hin - nehmen. Qualität geht vor Quantität. 11

12 service D N H K S E M I N A R S Fortbildung muss sich auszahlen Bijscholing moet resultaat opleveren Mevrouw Komorowski, wat kunnen de deelnemers aan de DNHKseminars in de tweede helft van 2013 verwachten? Het programma bestaat uit meer dan 30 trainingen met de meest uiteenlopende thema s. Voor de Nederlandse deelnemers staan vooral marketing, belastingen en Duits recht centraal. Daarnaast bestaat het programma uit klassiekers als Etiquette voor Duitsland en onze taaltrainingen. Intensive Kurztrainings zu juristischen Neuerungen sowie Kommunikations- und Marketingthemen bestimmen das Seminarprogramm der DNHK im zweiten Halbjahr Ein Interview mit Marlies Komorowski, zuständig für die Seminare der DNHK. Intensieve spoedcursussen over juridische veranderingen en commu - nicatie- en marketingthema s bepalen het seminarprogramma van de DNHK voor de tweede helft van Een interview met Marlies Komorowski, verantwoordelijk voor de seminars van de DNHK Veel thema s klinken bekend. Waarom zijn er niet meer nieuwe titels? We hebben ons met het seminar program - ma voor het lopende jaar bewust op the - ma s gericht die bijzonder gewild zijn. Dat heeft ook te maken met een merkbare ontwikkeling bij onze klanten: in moeilijke tijden letten bedrij ven er bij het trainen van hun medewerkers vooral op dat de training direct effect heeft. Daar hebben we met de seminarkeuze rekening mee gehouden. We willen ons echter ook op kernthema s concentreren waar veel van onze klanten mee te maken krijgen. dat op 1 januari 2014 van kracht wordt, Desondanks blijven wij ook in de tweede heeft voor bedrijven. helft van het jaar openstaan voor nieuwe ontwikkelingen. Wat onderscheidt de DNHK van andere seminaraanbieders? Kunt u een voorbeeld noemen? Wij zijn gespecialiseerd in Nederlands- In november herhalen wij vanwege de Duitse thema s. Onze trainers zijn bekend grote belangstelling het seminar over met beide landen en zakenculturen. Wij het nieuwe belastingverdrag tussen werken samen met meer dan 90 docenten Nederland en Duitsland. Hierin komen de gevolgen aan bod die het verdrag, Vervolg op pagina 14 >>> 12