Praktijkgerichte Workshop Handelen bij een overdosis
|
|
- Maurits de Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktijkgerichte Workshop Handelen bij een overdosis voor medewerkers van de verslavingszorg Draaiboek voor trainers/workshopleiders September 2014 Ontwikkeld door het Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction Trimbos-instituut, Utrecht
2
3 Inhoudsopgave Achtergrond 3 Doel en voorbereiding 4 Inhoud Programma 6 1. Welkom 7 2. Korte introductie: definitie en prevalentie 8 3. Herkennen: overdosissignalen 9 4. Helpen: basishulpverlening en Eerste Hulp-handelingen Hulp inroepen: ambulancemelding Afronding en evaluatie 14 Na afloop 15 Bijlage 1. Lijst van overdosissignalen 16 Bijlage 2. Instructie: de HHH-ABCD-methodiek 17 Bijlage 3. Instructie: kinlift uitvoeren 19 Bijlage 4. Instructie: reanimeren 20 Bijlage 5. Instructie: stabiele zijligging 22 Bijlage 6. Oefenopgave: de HHH-ABCD-methodiek 23 Bijlage 7. Casussen 25 Bijlage 8. Dia s (PowerPointpresentatie) 26 Bijlage 9. Evaluatieformulier 32 1
4 2
5 Achtergrond Een overdosis vindt plaats op het moment dat iemand een te grote hoeveelheid van een middel gebruikt waardoor vergiftiging ontstaat. Als gevolg hiervan kan iemand ziek worden of hieraan overlijden. Overdosissen kunnen om verschillende redenen voorkomen: het verrast worden door ongebruikelijk zuivere drugs (zoals heroïne), de gebruiker is het middel ontwend of de gebruiker is op een andere plek dan waar hij normaal een dosis tot zich neemt. Binnen de (sociale) verslavingszorg is, naast abstinentie, ook het gecontroleerd gebruik van middelen een mogelijk behandeldoel (harm reduction). Ook bij het gecontroleerd gebruik kunnen overdosissen voorkomen en zijn medewerkers niet altijd op de hoogte van hoe in zo n crisissituatie gereageerd moet worden om de schade te beperken. Medewerkers krijgen doorgaans cursussen aangeboden waarin aandacht wordt besteed aan de gevolgen van het drugsgebruik en het voorkomen van of handelen bij een mogelijke overdosis. Deze korte praktijkgerichte workshop is ontwikkeld als aanvulling op bestaande cursussen en dient, naast opfrissing van de bestaande kennis als mogelijkheid om de geleerde vaardigheden te oefenen en verder te ontwikkelen. Deze Praktijkgerichte Workshop Handelen bij een overdosis maakt onderdeel uit van een serie trainingsmodules, vrij en kosteloos beschikbaar via Klinische lessen: Opsporing & behandeling HCV COPD Voeding & Vitamines Duur: 60 minuten Gericht op kennisontwikkeling Praktijkgerichte workshops: Handelen bij een overdosis Uitvragen van risicogedrag Testcounseling infectieziekten Duur: 90 minuten Gericht op vaardigheidstraining De trainingsmodules zijn zo opgesteld dat ze, met de nodige voorbereiding, door medewerkers in de verslavingszorg zelf uitgevoerd kunnen worden. De modules kunnen los van elkaar, maar ook in een serie, gegeven worden. Door de korte duur kan gemakkelijk aangesloten worden bij bestaande contactmomenten en overlegstructuren, zoals teamvergaderingen, intercollegiale toetsing, intervisies en interne studiedagen. Op die manier kan met minimale inspanning geïnvesteerd worden in de deskundigheidsbevordering van medewerkers. De GGZ Ecademy heeft verschillende geaccrediteerde e-learning modules voor medewerkers in de verslavingszorg (als onderdeel van de GGZ) beschikbaar: Infectieziekten in de GGZ Somatiek Somatiek en Verslaving De e-learning Infectieziekten in de GGZ is mede door het Netwerk I&HR ontwikkeld en kan dienen als vervanging van het dagdeel over infectieziekten in de Basiscursus Verslavingszorg. Meer informatie op 3
6 Doel en voorbereiding Doel van de workshop Na afloop van de workshop: Kunnen de deelnemers signalen van een overdosis van diverse middelen herkennen. Zijn de deelnemers op de hoogte van de basishulpverlening en Eerste Hulp-handelingen. Kunnen de deelnemers adequaat reageren op een overdosis en een ambulancemelding doen. Doelgroep Deze praktijkgerichte workshop is bedoeld voor verpleegkundigen en andere hulpverleners zoals SPV'ers, groepswerkers en ervaringsdeskundigen werkzaam in de (sociale) verslavingszorg. De workshop is ook bedoeld voor medewerkers binnen de sociale verslavingszorg die geen direct cliëntcontact hebben maar wel aanwezig kunnen zijn wanneer er een overdosis plaatsvindt, zoals beveiligingspersoneel. Voorwaarde is dat de deelnemers theoretische kennis over overdosissen hebben. Idealiter bestaat de groep uit minimaal 6 en maximaal 12 deelnemers. De oefeningen worden in groepen van drie personen uitgevoerd. Profiel trainer / workshopleider De workshop kan gegeven worden door o.a. aandachtsfunctionarissen infectieziekten, verpleegkundigen, artsen, docenten en nurse practitioners. De trainer heeft kennis van overdosissen, met name over de signalen en hoe te handelen bij een overdosis. De trainer kan deze kennis tijdens (een) voorgaande cursus(sen), zoals de Eerste Hulp Bij Drank- en Drugsincidenten of een vergelijkbare cursus, hebben opgedaan. De trainer creëert een veilige omgeving door een open houding aan te nemen ten aanzien van middelengebruik van cliënten (niet veroordelend). De trainer nodigt deelnemers uit om hun mening te delen en met elkaar in gesprek te gaan. De trainer past de werkvorm aan als de situatie daar om vraagt. Voorbereiding Handreikingen voor een goede voorbereiding: Breng jezelf op de hoogte van de afspraken die gelden in je organisatie omtrent het signaleren van en handelen bij overdosissen. Zorg dat je inhoudelijk goed voorbereid bent. Stuur tijdig een uitnodiging rond voor deze workshop. Zorg dat je ruim op tijd aanwezig bent om de presentatie klaar te zetten en te checken of alles aanwezig is en functioneert (doen de stiften het goed etc.). Indien mogelijk: reserveer extra ruimtes, zalen of kamers zodat groepen in een stille omgeving de oefeningen kunnen uitvoeren. Hang drie flappen op (voor de oefening in onderdeel 3). Huiswerkopdracht: Stuur bijlage 2 t/m 5 vooraf aan de deelnemers toe met de opdracht deze voor de workshop door te nemen, zodat dit in de cursus geoefend kan worden. Geef aan of 4
7 deelnemers zelf een print van deze bijlagen mee moeten nemen of dat je zelf de prints maakt en voor elke deelnemer meeneemt. Benodigde materialen Een ruimte die groot genoeg is om eventueel met subgroepen te werken of meerdere ruimtes Laptop en beamer Flip-over of whiteboard met stiften Post-its Een doos, bak of schaal om post-its in te verzamelen Indien mogelijk een aantal beademingsmaskers of doekjes voor het rollenspel (casus 2) Bijlage 1 (en eventueel ook bijlage 2 t/m 5) voor elke deelnemer Bijlage 6 en 7 per groep Evaluatieformulieren (bijlage 9) Tips voor tijdens de praktijkgerichte workshop Neem je tijd om de deelnemers te verwelkomen. Zorg dat je introductie duidelijk is, de eerste minuten zijn erg belangrijk om gerichte aandacht van de deelnemers te krijgen. Richt je tot de hele groep. Geef alleen relevante informatie. Wijd niet te veel uit. Zorg dat je aan het eind voldoende tijd over houdt voor een laatste vragenrondje. Sluit af met een korte samenvatting van de belangrijkste punten en met informatie over waar mensen terecht kunnen als ze later nog vragen hebben. De dia s van de PowerPointpresentatie zijn te vinden in bijlage 8. 5
8 Inhoud Programma 1. Welkom 10 min 2 Korte introductie: definitie en prevalentie 5 min 3. Herkennen: overdosissignalen 15 min 4. Helpen: basishulpverlening en Eerste Hulp-handelingen 45 min 5. Hulp inroepen: ambulancemelding 5 min 6. Afronding en evaluatie 10 min Totale tijdsduur 90 min 6
9 1. Welkom 10 min (00.00 tot 00.10) [slide 1] Heet alle deelnemers welkom en stel jezelf voor. Heb je een specifieke relatie met overdosispreventie en levensreddend handelen of heb je zelf wel eens moeten ingrijpen bij een overdosis, geef dit dan aan. Huishoudelijke mededelingen De workshop duurt ongeveer 1,5 uur (geen pauze) Vraag iedereen de telefoon uit of op stil te zetten (indien nodig) [slide 2] Geef een korte omschrijving van het programma en wat de aanleiding/relevantie is voor de deelnemers. Vraag vervolgens aan de deelnemers om zich kort voor te stellen en daarbij aan te geven wat hun bemoeienis is met levensreddend handelen. Omdat ter voorbereiding een aantal bijlagen is meegestuurd, is het raadzaam te vragen wie de bijlagen heeft doorgenomen. Pas de mate waarin je het theoretische gedeelte bespreekt aan op de reacties van de deelnemers. Verwachtingen Voordat je ingaat op de inhoud van de praktijkgerichte workshop, vraag de deelnemers naar hun verwachtingen. Welke handvatten hopen zij te krijgen in deze workshop? Schrijf in steekwoorden mee op een flip-over of whiteboard. Probeer de workshop waar mogelijk op de verwachtingen te laten aansluiten. Bij vragen of verwachtingen waarvan je direct weet dat die niet behandeld gaan worden, geef je dat meteen aan. Het is aan te raden daarbij tips te geven hoe de deelnemer wel antwoord op deze vraag kan krijgen (of vraag de deelnemer aan het eind van de workshop bij je langs te lopen om samen te bekijken hoe het antwoord op de vraag gevonden kan worden). Aan het eind van de praktijkgerichte workshop kom je terug op de verwachtingen die zijn genoemd, om te kijken of ze voldoende aan bod zijn gekomen. 7
10 2. Korte introductie: definitie en prevalentie 5 min (00.10 tot 00.15) [slide 3] Definitie Het gaat in deze workshop over handelen bij een overdosis. Wat wordt verstaan onder een overdosis? Inname van een te grote hoeveelheid van een chemische substantie (drugs of alcohol) Vergiftiging van het lichaam Ernstige ziekte of de dood als mogelijke gevolgen Prevalentie Hoe vaak komen fatale overdosissen in Nederland voor? De meest recente cijfers over het aantal fatale overdosissen komen uit In dat jaar overleden 103 drugsgebruikers als gevolg van een overdosis. 1 Hiervan was 1 op de 3 primair aan het gebruik van opiaten toe te schrijven (33 drugsgebruikers). HHH-methodiek in deze workshop In de basishulpverlening bij overdosissen wordt gebruik gemaakt van de HHH-methodiek. Dit staat voor Herkennen, Helpen en Hulp inroepen. Deze methodiek gebruiken we ook als leidraad in deze workshop. Eerst gaan we dus leren Herkennen, vervolgens gaan we Helpen en tot slot wordt uitgelegd hoe en wanneer Hulp kan worden ingeschakeld. 1 NDM,
11 3. Herkennen: overdosissignalen 15 min (00.15 tot 00.30) [slide 4] Een overdosis kan gepaard gaan met verschillende tegelijk voorkomende signalen. Welke signalen of lichamelijke reacties iemand bij een overdosis vertoont heeft te maken met het middel dat gebruikt is, of er verschillende middelen gebruikt zijn en de gevoeligheid van de gebruiker voor dit middel/deze middelen. In dit onderdeel gaan we eerst na wat signalen zijn om een overdosis te herkennen. Oefening Laat de deelnemers een aantal signalen van overdosissen bedenken. Vraag de deelnemers elk signaal op een aparte post-it op te schrijven en de post-it op te vouwen. Schrijf in de tussentijd op flap 1 Uppers, op flap 2 Downers en op flap 3 Trippers op. Verzamel alle post-its in een doos, bak of schaal en schud de post-its door elkaar. Laat de deelnemers één voor één een post-it pakken en het signaal hardop voorlezen. Stel daarna de vraag is dit volgens jou een signaal van overdosering?. Beantwoord eventueel gezamenlijk de vraag. Vraag bij een positief antwoord vervolgens op welke flap hoort dit signaal thuis?. Plak de post-it op de juiste flap (NB: signaal braken hoort als enige op meerdere flappen thuis. Geef dat aan en schrijf het er zelf bij met een stift op de tweede flap). Deelnemers krijgen op deze manier signalen te lezen die zij zelf waarschijnlijk niet opgeschreven hebben en moeten dus nadenken of zij dit als een overdosissignaal herkennen. Vul de flappen tenslotte aan met de signalen die niet genoemd zijn of bespreek ze na het uitdelen van bijlage 1. Deel bijlage 1 (en eventueel 2 t/m 5) uit en verwijs naar bijlage 1 waarin de signalen in tabellen opgenomen zijn. 9
12 4. Helpen: basishulpverlening en Eerste Hulp-handelingen 45 min (00.30 tot 01.15) Na deze oefening over signalen gaan we ons vooral richten op de praktische vaardigheden die nodig zijn in het geval iemand een overdosis genomen heeft. Dit is de basishulpverlening. Na de basishulpverlening volgen de Eerste Hulp-handelingen. [slide 5] 4a. Basishulpverlening 20 min (00.30 tot 00.50) Hulpverlening begint altijd met het aanspreken van het slachtoffer om de adequaatheid van reacties te kunnen toetsen. Wanneer de omgeving van het slachtoffer veilig genoeg is, wordt het slachtoffer aangesproken om te kijken of hij een (non) verbale reactie vertoont en dus bij bewustzijn is. Daarna wordt de ABCD-methodiek ingezet. Wie heeft de HHH-ABCD-methodiek bestudeerd en zou dit kort willen uitleggen? Geef als trainer aan als iets klopt en corrigeer onjuiste informatie. Indien nodig bespreek je met de deelnemers de kennis over de A-B-C-D-methodiek zoals hieronder beschreven. Zo niet, dan kun je direct doorgaan met het uitleggen van de oefening die erop volgt. A-B-C-D Als je vermoedt dat een gebruiker een overdosis genomen heeft, dan is de eerste stap het bepalen hoe ernstig de situatie is. Dat doe je door de vitale functies te controleren met de ABCD-methodiek. Indien niet voldoende aanspreekbaar, controleer je achtereenvolgens vier dingen: Airway Luchtweg controleren Breathing Ademhaling controleren Circulation Hart en vaten controleren (pols/halsslagader voelen) Disabilities Bewustzijn controleren Dit is te onthouden als A-B-C-D. Bij het doorlopen van iedere letter wordt de HHH-methodiek toegepast. HHH staat voor HERKENNEN, vervolgens te HELPEN en HULP IN TE ROEPEN. De gedachte hierbij is treat first what kills you first. Dat betekent dat iemand in het geval van een luchtwegobstructie en een forse bloeding eerst aan de luchtwegobstructie geholpen dient te worden, aangezien het slachtoffer eerder zal overlijden aan de luchtwegobstructie. Dit beeld is zwart-wit geschetst, maar het doel is om te werken volgens prioriteiten. 10
13 [slide 6] HHH-ABCD-Oefening In de volgende oefening wordt de kennis van deelnemers getest over de inhoud van de HHH-ABCDmethodiek en welke stappen er ondernomen dienen te worden. In bijlage 6 is de HHH-ABCDmethodiek opgenomen zoals in bijlage 2, maar nu met lege velden. Belangrijke begrippen en stappen zijn weggelaten en dienen door de deelnemers correct ingevuld te worden. Deel bijlage 6 uit en vraag deelnemers om bijlage 2 even weg te leggen. Vraag de deelnemers om in groepen van 3 personen de lege velden in te vullen. Sommige antwoorden kunnen al plenair besproken zijn, waardoor invullen gemakkelijker is. Na afloop kunnen de deelnemers bijlage 2 er weer bij pakken om de antwoorden te controleren. Bespreek kort hoe de oefening verliep. [slide 7] 4b. Eerste Hulp-handelingen 25 min (00.50 tot 01.15) In de ABCD-methodiek komen drie Eerste Hulp-handelingen aan bod die noodzakelijk zijn om, zoals de naam al zegt, Eerste Hulp te bieden. De drie handelingen die nodig kunnen zijn in een (levens-) bedreigende situatie door een overdosis zijn: Kinlift (zie bijlage 3) Reanimatie, inclusief mond-op-mondbeademing (zie bijlage 4) Stabiele zijligging (zie bijlage 5) Oefening: Rollenspel De volgende oefening is een rollenspel. Voor deze oefening kunnen dezelfde groepen die eerder geformeerd zijn gebruikt worden. Er zijn drie rollen in deze oefening: slachtoffer, hulpverlener en beoordelaar. In drie rondes zijn de drie deelnemers allen één keer slachtoffer, één keer hulpverlener en één keer beoordelaar. In deze oefening is de uitvoer van de slachtofferrol vastgelegd; zij krijgen door de trainer een casus voorgelegd (zie de casussen in bijlage 7). In deze casussen staan korte slachtofferrollen beschreven die zij moeten uitvoeren: welk(e) middel(en) gebruikt is/zijn; welke reactie vertoond wordt; en de hulpvraag van het slachtoffer. De hulpvraag moet niet uitgesproken worden, zodat de hulpverlener zelf door goede observatie moet bedenken welke handeling hij moet verrichten. Door de drie verschillende deelnemers in een groep de drie verschillende casussen te geven, komen de situaties met downers, uppers en trippers allen één keer aan bod. Deel bijlage 7 uit en vraag de deelnemers de casussen doornemen. Geef hen de opdracht bij elke casus er zijn 3 casussen een andere rol aan te nemen. Laat hen oefenen met deze rollen. Na afloop kan er plenair geëvalueerd worden. 11
14 Handreiking voor de workshopleider Neem 5 minuten voor de instructie, 15 minuten voor de rollenspellen en 5 minuten voor de evaluatie. Leg goed uit wat de bedoeling is en vraag na of men het begrijpt. Geef de slachtoffers voldoende tijd om zich in te leven in de rol/de rol voor te bereiden. Vraag, indien mogelijk, of sommigen in een andere ruimte willen oefenen. Dit kan voor minder afleiding zorgen. In deze praktijkgerichte workshops staat oefenen centraal. Door verschillende rollen aan te nemen kan iedereen de rol van hulpverlener uitoefenen, maar kan er ook op afstand naar de situatie gekeken worden (als beoordelaar) of kan men de rol van slachtoffer ervaren. Het is niet essentieel om elke beurt van elke groep te zien. [slide 8] Na afloop van de rollenspellen nog enkele tips voor de hulpverlener: Zorg altijd voor eigen veiligheid en die van het slachtoffer Neem een correcte, neutrale en deskundige houding aan Zorg voor rust en ruimte in de omgeving van het slachtoffer om goed te werken Wakker houden en verstikking voorkomen (bij downers) hebben prioriteit Soms zijn vocht- en eetadviezen nodig (o.a. lichte vloeibare voedingstoffen bij bloedsuikertekort door uppers; geen voeding bij te suffe slachtoffers i.v.m. verslikken) Let op met water, suiker en zout: Niet te veel, niet te weinig Zorg voor afkoeling bij oververhitting of verwarming bij onderkoeling Wees voorzichtig met het verstrekken van pijnstillers, omdat deze onderliggende klachten kunnen verdoezelen 12
15 5. Hulp inroepen: ambulancemelding 5 min (00.15 tot 00.20) [slide 9] Het laatste onderdeel is de adequate ambulancemelding. Een ambulancemelding doe je altijd als het slachtoffer (een) complicatie(s) heeft die in de ABCD-methodiek behandeld worden. In de melding is het belangrijk te benoemen welke complicatie het slachtoffer heeft. Als voorbeeld: allereerst controleer je altijd de luchtweg (A). Heeft het slachtoffer geen complicaties met de luchtweg, dan hoef je nog geen ambulancemelding te doen, maar ga je naar (B): het controleren van de ademhaling. Heeft het slachtoffer wel complicaties met de ademhaling, dan volg je de stappen in (B) die uiteindelijk leiden tot een ambulancemelding. Een adequate ambulancemelding doe je als volgt: Bel 112 (op het voorgeschreven moment in de ABCD-methodiek): Meld drugsincident/overdosis Geef aan om welke complicatie het gaat Indien bekend, geef door welk(e) middel(en) gebruikt is Geef door of het om een man of vrouw gaat Geef het adres en de omgevingskenmerken door Geef je naam en telefoonnummer en blijf bereikbaar Wanneer de ambulance arriveert, leid deze dan naar het slachtoffer. 13
16 6. Afronding en evaluatie 10 min (01.20 tot 01.30) [slide 10] Vragen en opmerkingen We naderen het einde van de workshop. Kom terug op de verwachtingen/vragen die aan het begin van de bijeenkomst opgeschreven zijn en evalueer of alle punten voldoende aan bod zijn gekomen. Wanneer dat niet het geval is, bespreek met de deelnemers van wie de verwachting niet is vervuld hoe zij aan de nodige informatie kunnen komen (bekijk ook welke rol jij daar als trainer in kunt vervullen). Geef deelnemers voldoende ruimte om vragen te stellen voordat je afrondt. Neem alle vragen serieus. Geef niet direct antwoord, maar probeer eerst deelnemers te stimuleren om elkaars vragen te beantwoorden. Weet niemand het antwoord, dan kun je altijd nog zelf het antwoord geven. Zijn er vragen die je zelf niet kunt beantwoorden: bied aan om later op de vraag terug te komen (bv. per ) of geef aan waar deelnemers het antwoord op de vraag kunnen vinden. Is de tijd om en zijn er nog vragen: laat de mogelijkheid open dat deelnemers je na afloop van de workshop (evt. per ) kunnen benaderen of geef aan waar deelnemers antwoorden op overige vragen kunnen vinden. [slide 11] Afsluiting Bedank alle deelnemers voor de aandacht en de deelname. Sluit af met de volgende take-home messages: Overdosissen komen ook in de (sociale) verslavingszorg voor Het herkennen van de signalen is essentieel Bij een overdosis: zet de HHH-ABCD-methodiek in Doe een adequate ambulancemelding Vraag de deelnemers het evaluatieformulier in te vullen. 14
17 Na afloop Begin pas met opruimen als iedereen weg is, zodat deelnemers je gemakkelijk kunnen benaderen met vragen of opmerkingen. Zorg dat je de ruimte netjes achterlaat. Verzamel de evaluaties en zorg dat deze bij de juiste persoon terecht komen. Stuur kopieën van de evaluaties naar Anouk de Gee, Netwerk I&HR Trimbos-instituut Antwoordnummer AS Utrecht Indien nodig: bespreek dingen die niet goed zijn gegaan in de organisatie van de workshop met degenen die daar een verantwoordelijkheid in hebben (opleidingsfunctionaris, teamleider, manager, etc.). Ook wanneer het allemaal goed verlopen is, is het aan te bevelen om een positieve terugkoppeling hierover te sturen. Indien aanpassingen aan het draaiboek nodig zijn, neem dan contact op met de coördinatoren van het Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction: Anouk de Gee, of Agnes van der Poel, 15
18 Bijlage 1. Lijst van overdosissignalen NB: Bij een overdosis gaat het vaak om een combinatie van de hieronder genoemde signalen. Downers: verdovend, slaapopwekkend, hartslag verlagend, bewustzijn vernauwend, bloeddrukverlagend (alcohol, GHB, slaappillen, heroïne): - slaperig/ernstig kalmerend - bleek zien - onvermogen om pijn te voelen - vergiftiging waarbij het lichaam het gif uitbraakt - te slappe spieren - dubbele tong - verminderde pupilreactie - vertraagde reflexen/reacties - sterk verlaagd bewustzijn - coma - onderdrukte ademhaling (rochelend/reutelend geluid) - soms schuim op de mond - epileptische aanval Uppers: hartslag verhogend, bloeddruk verhogen, bewustzijn verruimend (speed, cocaïne, amfetaminen, XTC/MDMA): - grote pupillen - over alert - extreem druk - prikkelbaar - rusteloos - opgewonden - opwindingstoestand - agressie - paranoia - extreem strakke spieren / spierpijn - spierkrampen (ook spieren rond het hart en de hersens) - heftig transpireren - praatziek - verhit met wijde pupillen - braken - insult Trippers (paddo s, LSD, ketamine): - niet meer aanspreekbaar - op dronkenschap gelijkende symptomen - misselijkheid - ernstige desoriëntatie - sufheid - diepe bewusteloosheid 16
19 Bijlage 2. Instructie: de HHH-ABCD-methodiek De ABCD-methodiek gebruikt een ezelsbrug voor de volgorde waarin je de toestand van het slachtoffer vaststelt: Airway Luchtweg controleren Breathing Ademhaling controleren Circulation Hart en vaten (pols/halsslagader voelen) Disabilities Bewustzijn controleren Bij het doorlopen van iedere letter wordt de HHH-methodiek toegepast. HHH staat voor HERKENNEN, vervolgens te HELPEN en HULP IN TE ROEPEN. De gedachte hierbij is treat first what kills you first. Dat betekent dat iemand in het geval van een luchtwegobstructie en een forse bloeding eerst aan de luchtwegobstructie geholpen dient te worden, aangezien het slachtoffer eerder zal overlijden aan de luchtwegobstructie. Dit beeld is zwart-wit geschetst, maar het doel is om te werken volgens prioriteiten. A: Luchtweg controleren Herkennen LUISTER of het slachtoffer praat. LUISTER naar geluiden die wijzen op een belemmerde luchtweg (snurken, rochelen). KIJK in de mond of er een tongobstructie is en of er zich braaksel of andere belemmerende materialen in de mond bevinden. Helpen Luchtwegobstructie? Voer de kinlift uit (zie bijlage 3). Reinig de mond. Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat er een probleem is met de luchtweg. B: Ademhaling controleren Herkennen Kijk naar de gelaatskleur en of er ademhaling plaatsvindt. Een bleke gelaatskleur duidt op een verminderde ademhaling. Helpen Vindt er geen ademhaling plaats? Reanimeren is noodzakelijk (zie bijlage 4). Hulp inroepen Vraag omstanders om 112 te bellen voor een ambulance en meld dat het om een reanimatie gaat. Ben je alleen, bel dan 112 voordat je start met de reanimatie. 17
20 C: Circulatie (hart en bloedvaten) controleren Herkennen Observeren symptomen van hartinfarct: pijn/hevig drukkend gevoel op de borst, mogelijk uitstralend. Observeer symptomen van hersenbloeding: scheef gelaat (afhangende mondhoek), verminderd vermogen arm te gebruiken, veranderde spraak (persoon klinkt dronken). Helpen Slachtoffer zoveel mogelijk ondersteunen totdat hulp arriveert. Bij vermoeden hersenbloeding: probeer te achterhalen wanneer de symptomen zijn ontstaan. Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat het om een mogelijk hartinfarct, hersenbloeding of hartkloppingen gaat. D: Vaststellen bewustzijn Herkennen Aanspreken en aanschudden. Ga na of het slachtoffer tekenen van bewustzijn vertoont (verbale reactie, kreunen, angstig rondkijken, opent de ogen, etc.). Helpen Bewusteloos? Pas de stabiele zijligging toe (zie bijlage 5). Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat het om bewusteloosheid gaat. 18
21 Bijlage 3. Instructie: kinlift uitvoeren ` De hand die aan de hoofdzijde van het slachtoffer is wordt op het voorhoofd geplaatst. Van de hand die aan de voetzijde van het slachtoffer is worden de wijsvinger op het bot van de onderkaak en de middelvinger onder het bot van de onderkaak gelegd. De middelvinger van deze hand wordt licht onder de onderkaak gedrukt; niet de wijsvinger, omdat de mond dan wordt dichtgedrukt. De middelvinger gaat vervolgens recht omhoog - de kaak wordt als het ware omhoog getrokken. Het hoofd wordt licht naar achteren gekanteld (niet bij mogelijk wervelletsel!). 19
22 Bijlage 4. Instructie: reanimeren Belangrijke informatie Niet iedereen wil gereanimeerd worden. Met een niet-reanimerenpenning maakt iemand deze wens kenbaar. De penning wordt aan een ketting om de hals gedragen. Controleer daarom goed of het slachtoffer een penning draagt voordat met eventuele reanimatie wordt gestart. Vraag om een AED of haal zelf een AED (indien beschikbaar). Een AED is een apparaat dat een elektrische schok toedient, waardoor het hartritme kan herstellen. 0. Voordat je gaat reanimeren Maak strak zittende kleding los. Verwijder indien nodig de gebitsprothese. Leg het slachtoffer op de rug. 1. Start direct met 30 borstcompressies Zet uw handen midden op de borstkas. Duw het borstbeen 5 à 6 cm in. Doe dit 30 keer in een tempo van tenminste 100 keer per minuut (maximaal 120 per minuut = 2 per seconde). Duw niet met de vingers op de ribben, om te voorkomen dat er ribben breken. 2. Beadem 2 keer (mond-op-mond beademing) Doe de kinlift (zie bijlage 3). Van de hand die op het voorhoofd ligt gebruik je duim en wijsvinger voor het dicht knijpen van de neus van het slachtoffer. Adem normaal in en sluit je mond goed om de mond van het slachtoffer. Gebruik bij voorkeur een beademingsmasker of doekje om wederzijdse besmetting zo goed mogelijk te voorkomen. Blaas gedurende 1 seconde gelijkmatig lucht in de longen van het slachtoffer. Kijk tijdens het inblazen of de borstkas iets omhoog komt. Haal je hoofd omhoog, houd de handen op dezelfde plek en kijk of de borstkas weer zakt. Herhaal de laatste twee stappen. 3. Ga door met reanimatie 30 borstcompressies afwisselen met 2 beademingen (30:2). Als er een 2e hulpverlener is: wissel elke 2 minuten. Onderbreek de reanimatie altijd zo kort mogelijk. Als er geen AED is ga dan door met reanimeren, totdat de ambulancezorgverleners zeggen dat u mag stoppen. 20
23 4. Als de AED er is Onderbreek de borstcompressies zo kort mogelijk. Ontbloot de borstkas. Zet de AED aan. Doe altijd wat de AED zegt. Bevestig de elektroden. Volg de opdrachten van de AED op, totdat de ambulancezorgverleners zeggen dat u mag stoppen. Achtergrondinformatie Via de website van de Hartstichting is het mogelijk een reanimatie-poster te downloaden en/of te bestellen. De poster kan opgehangen worden zodat hulpverleners in geval van een reanimatie terug kunnen vinden welke stappen zij moeten ondernemen. Download of bestel de poster via de volgende link: 21
24 Bijlage 5. Instructie: stabiele zijligging Verwijder zo nodig de bril van het slachtoffer Kniel naast het slachtoffer en zorg ervoor dat beide benen gestrekt zijn Stap 1 Pak de arm van het slachtoffer die het dichtst bij je ligt en leg deze in een rechte hoek ten opzichte van zijn lichaam, bij voorkeur met de handpalm naar boven Stap 2 Breng de arm die het verst van je verwijderd is over de borst en houd de handrug tegen de wang aan de kant van waar je zit. Stap 3 Pak met je andere hand het been dat het verst van je verwijderd is net boven de knie en trek het op terwijl de voet op de grond blijft rusten Draai het slachtoffer naar je toe door zijn gebogen knie naar je toe te bewegen, terwijl je de hand van het slachtoffer tegen de wang houdt Draai zover door dat de gebogen elleboog de grond raakt: dit is de stabiele zijligging. Forceer niet, omdat deze beweging bij sommige slachtoffers niet lukt Stap 4 Leg het gebogen been zo dat zowel de heup als de knie een rechte hoek vormen Kantel het hoofd voorzichtig naar achteren om de luchtweg open te houden Leg zo nodig de hand beter onder de wang om te zorgen dat de luchtweg vrij blijft Bel of laat 112 bellen Controleer tenminste elke minuut de ademhaling door te kijken, luisteren en te voelen Een bewusteloze zwangere vrouw wordt bij voorkeur op haar linker zijde gedraaid, om de bloedcirculatie naar de placenta zo optimaal mogelijk te houden. stap 1 stap 2 stap 3 stap 4 s 22
25 Bijlage 6. Oefenopgave: de HHH-ABCD-methodiek Vul de onderstaande, lege velden in. [A. ] [vertaling in het Nederlands:.] [B. ] [vertaling in het Nederlands:.] [C.] [vertaling in het Nederlands:...] [D.] [vertaling in het Nederlands:.] Bij het doorlopen van iedere letter wordt de HHH-methodiek toegepast. HHH staat voor HERKENNEN, vervolgens te HELPEN en HULP IN TE ROEPEN. A: [..] controleren Herkennen LUISTER of het slachtoffer praat. LUISTER naar geluiden die wijzen op een [. ] (snurken, rochelen) KIJK in de mond of er een [.. ] is en of er zich braaksel of andere [.. ] in de mond bevinden. Helpen Luchtwegobstructie? Voer de... uit] Reinig de mond. Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat er een probleem is met [....]. B: [..] controleren Herkennen Kijk naar de [..] en of er ademhaling plaatsvindt. Helpen Vindt er geen ademhaling plaats? [. ] is noodzakelijk. Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat het om [..] gaat. C: [...] controleren: Herkennen Observeer symptomen van een [. ]: pijn/hevig drukkend gevoel op de borst, mogelijk uitstralend. Observeer symptomen van een [.]: scheef gelaat (afhangende mondhoek), verminderd vermogen arm te gebruiken, veranderde spraak (persoon klinkt dronken). 23
26 Helpen Slachtoffer zoveel mogelijk ondersteunen totdat hulp arriveert. Bij vermoeden [.]: probeer te achterhalen wanneer de symptomen zijn ontstaan. Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat het om een mogelijk [.], [...] of hartkloppingen gaat. D: Vaststellen [...]: Herkennen Aanspreken en [... ]. Ga na of het slachtoffer tekenen van [...] vertoont. Helpen Bewusteloos? Pas de [. ] toe. Hulp inroepen Bel 112 voor een ambulance en meld dat het om [..] gaat. 24
27 Bijlage 7. Casussen Print deze pagina voor elke groep uit en knip de casussen. Geef elke deelnemer in een groep één van onderstaande casussen, zodat ze allen verschillende rollen krijgen toebedeeld. Laat bij een groep van 4 deelnemers 2 deelnemers een casus delen. Laat hen zelf bepalen wie in welke ronde slachtoffer, hulpverlener en beoordelaar speelt. Casus 1. Slachtoffer heeft na jarenlang niet gebruikt te hebben, wederom heroïne geprobeerd. Hij heeft dezelfde dosis als vroeger genomen, wat hem nu bijna fataal is geweest. Als gevolg van deze dosis heroïne ziet hij bleek, is hij slaperig en heeft hij een verlaagd bewustzijn. Zijn ademhaling is onderdrukt en hij moet ook braken. Na het braken krijgt hij een epileptische aanval en komt hij uiteindelijk op zijn rug terecht. Zijn tong blokkeert de luchtweg. De kinlift is noodzakelijk zodat de luchtweg weer vrij is om te ademen. Als deze goed is uitgevoerd komt het slachtoffer langzaam bij. Daarna wordt de mond gereinigd. Casus 2. Slachtoffer heeft teveel cocaïne gebruikt waardoor hij erg druk, rusteloos en zelfs agressief wordt. Hij loopt heen en weer, heeft grote pupillen en wordt op een gegeven moment misselijk. Hij gaat op een stoel zitten en moet braken. Hij heeft hevige hersenkrampen en als gevolg daarvan vindt er geen ademhaling meer plaats. Reanimatie door hulpverlener is essentieel. Casus 3. Slachtoffer heeft ketamine gebruikt en is daardoor niet meer aanspreekbaar. Hij vertoont sufheid, wordt misselijk, gaat braken en komt in een diepe bewusteloosheid terecht. Na het toepassen van de ABCD-methodiek blijkt dat het slachtoffer enkel in de stabiele zijligging gelegd moet worden, waarna een ambulancemelding wordt gedaan. 25
28 Bijlage 8. Dia s (PowerPointpresentatie) Dia 1 Dia 2 26
29 Dia 3 Dia 4 27
30 Dia 5 Dia 6 28
31 Dia 7 Dia 8 29
32 Dia 9 Dia 10 30
33 Dia 11 31
34 Bijlage 9. Evaluatieformulier Praktijkgerichte workshop: Handelen bij een overdosis Hoe waardeert u (0=slecht 10=uitstekend): De relevantie van dit onderwerp voor uw dagelijkse praktijk? a) De oefening overdosissignalen herkennen? 2. b) De koppeling met de theorie over de HHH-ABCD-methodiek? c) De invuloefening HHH-ABCD-methodiek? d) Het rollenspel? 3. De didactische vaardigheden van de trainer? 4. De deskundigheid van de trainer? 5. De workshop als geheel? 6. Wat vindt u waardevol aan deze workshop? 7. Wat heeft u gemist in deze workshop? 8. Opmerkingen en tips voor verbetering: Naam: Functie: 32
Praktijktraining Handelen bij een overdosis
Praktijktraining Handelen bij een overdosis voor medewerkers in de verslavingszorg Draaiboek voor trainers December 2016, Samengesteld door het Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction Trimbos-instituut,
Nadere informatieDoel van deze presentatie: het op peil houden van kennis en vaardigheden met betrekking tot de reanimatie en als voorbereiding op een competentietest.
Deze presentatie is voor personen die in het bezit zijn van een reanimatie diploma. Doel van deze presentatie: het op peil houden van kennis en vaardigheden met betrekking tot de reanimatie en als voorbereiding
Nadere informatieHet bieden van hulp bij een ademhalingsof hartstilstand
OPDRACHTFORMULIER Het bieden van hulp bij een ademhalingsof hartstilstand Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.
Nadere informatieReanimatie bij Kinderen. David Van Grembergen Urgentie arts AZ Sint-Lucas Gent
Reanimatie bij Kinderen David Van Grembergen Urgentie arts AZ Sint-Lucas Gent Doel van deze avond Herkennen van ademhalings en/of hartstilstand Tijdig hulp roepen Starten met Basic Life Support Hartmassage
Nadere informatie12. 1. Aed met z'n twee
Aed met z'n twee 12. 1. Als er iemand is gestart met de reanimatie en er komt een AED bediener met een AED aan, blijf dan reanimeren. Een helper ontkleed de borstkas en instaleert de AED De ander gaat
Nadere informatieBasale reanimatie inclusief de Automatische Externe Defibrillator
Basale reanimatie inclusief de Automatische Externe Defibrillator LEERDOELEN Aan het einde van deze cursus kunt u demonstreren: Hoe u een bewusteloos slachtoffer benadert. Hoe u borstcompressies en beademing
Nadere informatieLeeftijd Omstaanders Materiaal
Simulatie 1 Leeftijd Omstaanders Materiaal Volwassen Kind Baby Geen Leek AED Pocketmasker VEILIGHEID Wees zeker dat het veilig is voor jezelf, het slachtoffer en de omstaanders BEWUSTZIJN Controleer of
Nadere informatieLET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatiePraktijkgerichte Workshop Testcounseling infectieziekten
Praktijkgerichte Workshop Testcounseling infectieziekten voor medewerkers van de verslavingszorg Draaiboek voor trainers/workshopleiders September 2014 Samengesteld door het Netwerk Infectieziekten & Harm
Nadere informatieKVK AVELGEM 01869. REANIMATIE en AED 2013-2015. Sportmedische begeleiding KVK Avelgem. Pascal D Haene
KVK AVELGEM 01869 REANIMATIE en AED Sportmedische begeleiding KVK Avelgem Pascal D Haene 2013-2015 D O O R N I K S E S T E E N W E G 2 2 6 8 5 8 0 A V E L G E M R E A N I M A T I E Reanimatie is het
Nadere informatieEuropese Reanimatieraad. Basale reanimatie en het gebruik van de Automatische Externe Defibrillatior
Basale reanimatie en het gebruik van de Automatische Externe Defibrillatior LEERDOELEN Aan het einde van deze cursus kunt u demonstreren: Hoe u een bewusteloos slachtoffer benadert. Hoe u hartmassage en
Nadere informatieLET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieBasale reanimatie van kinderen door niet-zorgprofessionals
Basale reanimatie van kinderen door niet-zorgprofessionals -Gebaseerd op de 2010 richtlijnen- Introductie Indien reanimatie van een kind nodig is, wordt aan hulpverleners zonder specifieke training in
Nadere informatieBasale reanimatie. Versie aug / 51
Basale reanimatie Versie aug. 2016 2015 2 / 51 LEERDOELEN Aan het einde van deze cursus kunt u demonstreren: Hoe u een bewusteloos slachtoffer benadert. Hoe u borstcompressies en beademingen uitvoert.
Nadere informatieBasale reanimatie LET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad WELKOM
LET OP!!! Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieBasale reanimatie LET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad WELKOM LEERDOELEN. Aan het einde van deze cursus kunt u demonstreren:
LET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieLET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieWat is een acute hartritme stoornis?
AED bij de Terriërs Wat is een acute hartritme stoornis? Normale hartactie Acute hartritme stoornis: Chaotisch ritme (ventrikel fibrilleren) Probleem: Het hart pompt niet meer effectief, slachtoffer zakt
Nadere informatieUitvragen van risicogedrag
Praktijkgerichte Workshop Uitvragen van risicogedrag voor medewerkers van de verslavingszorg Draaiboek voor trainers/workshopleiders September 2014 Samengesteld door het Netwerk Infectieziekten & Harm
Nadere informatieCardiopulmonale Reanimatie. Automatische Externe Defibrillator
Basale Reanimatie voor Hulpverleners Cardiopulmonale Reanimatie met de Automatische Externe Defibrillator Leerdoelen Op het einde van deze cursus zal U in staat zijn: een bewusteloos slachtoffer te evalueren
Nadere informatieLET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieAG eerste hulp opleidingen Best 0499-397404 agopleiding@gmail.com
AG eerste hulp opleidingen Best 0499-397404 agopleiding@gmail.com Algemeen De mens kan ongeveer normaal 1 minuut zonder zuurstof. Hersenen zijn het meest gevoelig voor een tekort aan zuurstof. Typerend
Nadere informatieLET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieZorg voor de veiligheid van het slachtoffer
Stap 1: Zorg voor veiligheid Veiligheid primeert! Je eerste taak is steeds controleren of de situatie veilig is. Niet alleen voor jou, maar ook voor het slachtoffer en de omstaanders. Bekijk het ongeval
Nadere informatieLET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieABCDE methodiek Biedt een vaste volgorde van het benaderen van het slachtoffer
ABCDE methodiek Biedt een vaste volgorde van het benaderen van het slachtoffer Indien een stoornis in de vitale functie wordt waargenomen direct handelen (Treat as you go) A AIRWAY AND C-SPINE (= vrije
Nadere informatieBasale reanima+e van volwassenen
Basale reanima+e van volwassenen Veranderingen in de richtlijnen Bel 112 bij voorkeur met de mobiele telefoon Borstcompressies van goede kwaliteit worden minimaal onderbroken Borstcompressies dienen 5
Nadere informatieGedrags- & Veiligheidsprotocol Loopsport Specifiek
Gedrags- & Veiligheidsprotocol Loopsport Specifiek Gooise Atletiek Club Arenapark 1 - Arena 103 1213 NZ Hilversum www.gach.nl INLEIDING GAC heeft een gedrags- & veiligheidsprotocol dat van toepassing is
Nadere informatieLET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad
LET OP!!! 2015 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U mag deze PowerPoint in zijn originele hoedanigheid kosteloos gebruiken. De teksten en afbeeldingen
Nadere informatieBasale reanimatie van baby s en kinderen inclusief de AED
Basale reanimatie van baby s en kinderen inclusief de AED LEERDOELEN Aan het einde van deze cursus kunt u demonstreren: 1. Hoe u een bewusteloos kind benadert. 2. Hoe u borstcompressies en beademing uitvoert.
Nadere informatieGedrags- & Veiligheidsprotocol
Gedrags- & Veiligheidsprotocol Loopsport Specifiek Gooise Atletiek Club Arenapark 1 - Arena 103 1213 NZ Hilversum www.gach.nl INLEIDING GAC heeft een gedrags & veiligheidsprotocol dat van toepassing is
Nadere informatieBasale reanimatie van volwassenen
Basale reanimatie van volwassenen Introductie Dit hoofdstuk bevat de richtlijnen basale reanimatie van volwassenen voor de enkele hulpverlener, buiten het ziekenhuis. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op
Nadere informatieBasale reanimatie van baby s en kinderen inclusief de AED. Voor een toekomst in de zorg!
Basale reanimatie van baby s en kinderen inclusief de AED Voor een toekomst in de zorg! LET OP!!! 2011 Nederlandse Reanimatie Raad Deze PowerPoint en de afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. U
Nadere informatieBasale reanimatie van kinderen door anderen dan gespecialiseerde zorgprofessionals
Basale reanimatie van kinderen door anderen dan gespecialiseerde zorgprofessionals 28 Nederlandse Reanimatie Raad / Belgische Reanimatieraad Introductie Indien basale reanimatie van een kind nodig is,
Nadere informatieOpleiding Reanimatie + AED bediener
1 Opleiding Reanimatie + AED bediener Opleiding Basisreanimatie & Automatische Externe Defibrillatie LEERDOELEN Op het einde van deze cursus zal je: een bewusteloos slachtoffer kunnen evalueren een hartmassage
Nadere informatieAan het eind van de cursus bent u in staat om: Basale reanimatie van volwassenen
Leerdoelen: Aan het eind van de cursus bent u in staat om: Basale reanimatie van volwassenen Een bewusteloos slachtoffer op de juiste wijze te benaderen en te bepalen of er gereanimeerd moet worden. Op
Nadere informatie1. Zorg voor je eigen veiligheid, die van het slachtoffer en van de omstaanders
Aanbevelingen van de Belgische Reanimatieraad (BRC) voor Cardiopulmonaire Reanimatie en Automatische Externe Defibrillatie, uitgevoerd door de eerste hulpverleners ter plaatse opgeleid in de technieken
Nadere informatie1. WANNEER ELKE SECONDE TELT
1. WANNEER ELKE SECONDE TELT Basale reanimatie: beademing en hartmassage bij baby s en kinderen volgens de Richtlijnen 2006 van de Nederlandse Reanimatie Raad, de NRR 2. DE NORMALE SITUATIE Longen en ademhaling
Nadere informatieAutomatische Externe Defibrillatie Opleiding Hulpverlener. Europese Reanimatieraad
Automatische Externe Defibrillatie Opleiding Hulpverlener Europese Reanimatieraad ACHTERGROND Er zijn ongeveer 700.000 hartstilstanden per jaar in Europa. Dit komt neer op 5 personen per uur in Nederland.
Nadere informatieBLS Cursus Hulpverlener. Basisreanimatie. met het gebruik van een Automatische Externe Defibrillator
BLS Cursus Hulpverlener Basisreanimatie met het gebruik van een Automatische Externe Defibrillator Doelstellingen Op het einde van deze BLS/AED cursus zal je kunnen aantonen: Hoe je een gecollabeerd slachtoffer
Nadere informatieMODULE 3 Levensreddende handelingen
MODULE 3 Levensreddende handelingen cursus brandweerman Levensreddende handelingen Hoofdstuk 1: Algemene interventieprocedures Het menselijk lichaam De eerste minuten Opbouw van het lichaam Ons lichaam
Nadere informatie"EHBO" is een uitgave van CLB Externe preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50
EHBO zon e Voor g erken eilig w d en v 1. Inleiding COLOFON "EHBO" is een uitgave van CLB Externe preventie Industrieterrein Kolmen 1085 3570 Alken Tel : 011 59 83 50 Redactie : CLB EDPB Fotografie : www.fotoben.be
Nadere informatieInitiatie REANIMATIE
Initiatie REANIMATIE Instructeur: Hermans Peter DE VITALE FUNCTIES Bewustzijn Ademhaling Bloedsomloop 21 1 CONTROLE VAN DE VITALE FUNCTIES 1 CONTROLE BEWUSTZIJN Aanspreken HOE? Zacht schudden aan beide
Nadere informatieReanimatie Stabiele zijligging Toedienen zuurstof
Nieuwe richtlijnen sinds 2010 Kobe Van Herwegen 1* Instructeur Reanimatie Stabiele zijligging Toedienen zuurstof E-mail: kobe.vh@gmail.com GSM: 0474/81 49 20 2 3 Probleemstelling Volgorde Veiligheid Hartstilstand
Nadere informatieStoornissen in het bewustzijn. AG eerste hulp opleidingen Best
Stoornissen in het bewustzijn AG eerste hulp opleidingen Best Beoordeel het bewustzijn Kniel naast het slachtoffer aan de gezichtszijde. Spreek het slachtoffer aan en schud voorzichtig aan de beide schouders.
Nadere informatieEerste Hulp bij stem bandlozen N S v G
Eerste Hulp bij stem bandlozen N S v G In Nederland zijn ongeveer 2.500 mensen gelaryngectomeerd voor de operatie na de operatie Bij een laryngectomie wordt het strottenhoofd, vaak ten gevolge van kanker,
Nadere informatieLesfiche : EHBO & Reanimatie
Lesfiche : EHBO & Reanimatie Niveau 1: (Praktijk: 2lesuren) Inschatten van een situatie: Veiligheid! Waarom? Niemand heeft nood aan meerdere slachtoffers dan er oorspronkelijk waren ( aarzel dus ook niet
Nadere informatieversie EHBDu15a EHBDu Educare Trimbos
versie EHBDu15a EHBDu Educare Trimbos 2015 1 Inleiding Uitgaansdrugs en drank Gezondheidsrisico's Gezondheidsbeïnvloedende factoren Acute situaties Eerste hulp Programma EHBDu Educare Trimbos 2015 2 XTC
Nadere informatieHet reanimatie protocol
Het reanimatie protocol (met een AED) Logghe Karel Directeur Reddersopleidingen Bosmans Flor Expert Lifesaving Europese richtlijnen ERC 2015 Leerdoelen Op het einde van deze vorming zal je: een bewusteloos
Nadere informatieBasisreanimatie volwassenen. CPR-werkgroep Heilig Hart Ziekenhuis Mol
Basisreanimatie volwassenen CPR-werkgroep Heilig Hart Ziekenhuis Mol Overlevingsketen is de basis voor Advanced Life Support en een goede en snel begonnen is doorslaggevend voor het succes van de ALS en
Nadere informatieBasale reanimatie van volwassenen
Basale reanimatie van volwassenen 14 Nederlandse Reanimatie Raad / Belgische Reanimatieraad Introductie Dit hoofdstuk bevat de richtlijnen basale reanimatie van volwassenen voor een hulpverlener, buiten
Nadere informatieCPR CARDIOPULMONAIRE RESUSCITATIE
CPR CARDIOPULMONAIRE RESUSCITATIE Inhoud CPR standaardschema: start hartmassage CPR uitzonderingsschema: start beademing Bewusteloos en normale ademhaling: stabiele zijligging De keten van overleven Herkennen
Nadere informatieVrijmaken van geblokkeerde ademhalingswegen. of niet bij bewustzijn is Azië/Pacific
Section Three Skill Development Vrijmaken van geblokkeerde ademhalingswegen bij volwassene die wel of niet bij bewustzijn is Azië/Pacific Uitvoeringsvereiste Demonstreer hoe je een volwassen patiënt die
Nadere informatieversie EHbDu09T EHbDu Educare Trimbos 1
versie EHbDu09T EHbDu Educare Trimbos 1 Programma Inleiding Uitgaansdrugs en drank Gezondheidsrisico's Beïnvloedende risico's Acute situaties Eerste hulp EHbDu Educare Trimbos 2 Uitgaansmiddelen XTC Speed
Nadere informatieStart / Introductie HARTELIJK WELKOM
Start / Introductie HARTELIJK WELKOM Mijn naam is: Rob Philips BIJ DEZE INFORMATIE OVER HET BELANG VAN REANIMATIE 1 Reanimatie, wat verstaat men daaronder Om met de deur in huis te vallen Wat verstaat
Nadere informatieBasisreanimatie & Automatische Externe Defibrillatie
Basisreanimatie & Automatische Externe Defibrillatie DOELSTELLINGEN Aan het einde van deze cursus moeten de deelnemers in staat zijn om te demonstreren: Hoe een bewusteloos slachtoffer te benaderen. Hoe
Nadere informatieStoornissen in het bewustzijn
Hoofdstuk 3 Stoornissen in het bewustzijn Een verandering in het bewustzijn en de ademhaling kan erop duiden dat de hersenen en ademhalingsorganen te weinig zuurstof krijgen. Daardoor komen de vitale functies,
Nadere informatieCPR met AED HERSTEL CIRCULATIE EN ADEMHALING. CPR = cardiopulmonaire resuscitatie AED = automatische externe defibrillatie
CPR met AED HERSTEL CIRCULATIE EN ADEMHALING CPR = cardiopulmonaire resuscitatie AED = automatische externe defibrillatie WANNEER CPR + AED? Stilstand circulatie (hart) Stilstand ademhaling CPR bij ieder
Nadere informatieCPR met AED HERSTEL CIRCULATIE EN ADEMHALING. CPR = cardiopulmonaire resuscitatie AED = automatische externe defibrillatie
CPR met AED HERSTEL CIRCULATIE EN ADEMHALING CPR = cardiopulmonaire resuscitatie AED = automatische externe defibrillatie WANNEER CPR + AED? Stilstand circulatie (hart) Stilstand ademhaling CPR bij ieder
Nadere informatie7 Epilepsie. 1 Inleiding. In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie. 4 Epilepsie-aanvallen. SAW DC 7 Epilepsie
DC 7 Epilepsie 1 Inleiding In dit thema komen aan de orde: 2 Wat is epilepsie? 3 Leven met epilepsie 4 Epilepsie-aanvallen 1 1 2 Wat is epilepsie? Een epileptische aanval is een plotselinge kortsluiting
Nadere informatie15u25-16u25 Nieuwe evoluties met betrekking tot reanimatie. Wim De Buyser, zorgexpert BLS/ALS
15u25-16u25 Nieuwe evoluties met betrekking tot reanimatie Wim De Buyser, zorgexpert BLS/ALS 1 BLS 2015 Guidelines ACHTERGRONDINFORMATIE - Plots cardiaal arrest in Europa: 350.000-700.000 hartstilstanden
Nadere informatieAntwoorden 2014 EHBO-K. Ascendens Opleidingen Theorievragen EHBO-K 2014 versie 006 Pagina 1 van 5. Theorievragen versie 006
Antwoorden 2014 EHBO-K Theorievragen versie 006 Pagina 1 van 5 Vraag 1: Noem de vijf belangrijke punten bij het leveren van eerste hulp in juiste volgorde Vraag 2: Vraag 3: Vraag 4 : a) Let op gevaar (zn
Nadere informatieGedrags- & Veiligheidsprotocol Loopsport Specifiek
Gedrags- & Veiligheidsprotocol Loopsport Specifiek Gooise Atletiek Club Arenapark 1 - Arena 103 1213 NZ Hilversum www.gach.nl INLEIDING GAC heeft een gedrags- & veiligheidsprotocol dat van toepassing is
Nadere informatieGeen tijd om elke dag te sporten? Kom thuis in actie met 1-minuut oefeningen!
Geen tijd om elke dag te sporten? Kom thuis in actie met 1-minuut oefeningen! Astrid Witte zomer 2014 Even vooraf: - Deze oefeningen zijn bedoeld voor gezonde volwassenen - Heb je klachten, overleg dan
Nadere informatieTRIVIANT BLAUW (uitprinten op blauw papier) Stoornissen in het bewustzijn, de ademhaling en de bloedsomloop
TRIVIANT BLAUW (uitprinten op blauw papier) Stoornissen in het bewustzijn, de ademhaling en de bloedsomloop Welke drie functies zijn van direct levensbelang en hoe noemen we deze functies? Hersenfunctie
Nadere informatie2014 EHBO-K. Theorievragen versie 006. Ascendens Opleidingen Theorievragen EHBO-K 2014 versie 006 Pagina 1 van 7
2014 EHBO-K Theorievragen versie 006 Pagina 1 van 7 Vraag 1: Noem de vijf belangrijke punten bij het leveren van eerste hulp in juiste volgorde 1) 2) 3) 4) 5). Vraag 2: Wat is het kenmerk van een gesloten
Nadere informatieProcedure Calamiteiten tijdens Kerkdiensten Nederlandse Hervormde Kerk Stolwijk
Procedure Calamiteiten tijdens Kerkdiensten Nederlandse Hervormde Kerk Stolwijk Doel: Het zo effectief en gestructureerd mogelijk handelen bij calamiteiten tijdens kerkdiensten. Mensen: Leden van het EHBO
Nadere informatieNadenken over reanimatie Informatie voor de cliënt
Nadenken over reanimatie Informatie voor de cliënt Samenvatting Hoe ouder u wordt, hoe groter de kans op een hartstilstand. Het is belangrijk dat familie en hulpverleners weten of ze u dan wel of niet
Nadere informatieProgramma training: Klant: PI-411: Opleiding Eerste hulp Oranje Kruis. Diverse
Programma training: PI-411: Opleiding Eerste hulp Oranje Kruis Klant: Diverse Tijd Programma dag 1 08.45 09.15 kennismaking programma veiligheidsinstructie Deel 1: Algemeen Introductie (blz. 12) Eerste
Nadere informatieOEFENSCHEMA HARTREVALIDATIE
OEFENSCHEMA HARTREVALIDATIE 17601 Inleiding In deze folder vindt u een algemeen oefenschema en beweegadvies. Deze kunt u gebruiken ter voorbereiding op de revalidatie, maar ook tijdens en na de revalidatieperiode.
Nadere informatieEerste Hulp. en stembandlozen. NSvG
Eerste Hulp en stembandlozen NSvG Larynx = strottenhoofd Ectomeren = operatief verwijderen! In uw opleiding Eerste Hulp heeft u wellicht weinig of niets gehoord over eerstehulpverlening aan gelaryngectomeerden
Nadere informatieReanimatie volwassene. Richtlijnen 2010
Reanimatie volwassene Richtlijnen 2010 Inhoud Inleiding Belangrijkste wijzigingen voor de hulpverlener-ambulancier ALS-schema Aandachtspunten Vragen Waarom nieuwe richtlijnen? Reanimatie anno 1767 (richtlijnen
Nadere informatieEven voorstellen.. Vraag. Vraag. Antwoord 9-4-2015. Welkom op het 12 e Reanimatie Congres
Welkom op het 12 e Reanimatie Congres Driekes van der Weert en Wim Thies Even voorstellen.. Driekes van der Weert Nationale Cursusleider PBLS Ambulance verpleegkundige Wim Thies Nationale Cursusleider
Nadere informatieBasale reanimatie van kinderen door anderen dan gespecialiseerde zorgprofessionals 29. Atgoritme basale reanimatie van kinderen door PBLS Leek
Basale reanimatie van kinderen door anderen dan gespecialiseerde zorgprofessionals 29 Atgoritme basale reanimatie van kinderen door PBLS Leek L AlLeen? Na 1 minuut: bel 112 30 Nederlandse Reanimatie Raad
Nadere informatieReanimatie pediatrie. Richtlijnen 2010
Reanimatie pediatrie Richtlijnen 2010 Belangrijkste aandachtspunten : minimaal 1/3 diepte van de borstkas. Tempo minimaal 100 per minuut Zeer sterke focus op minimale onderbreking van de reanimatie! Belangrijkste
Nadere informatieIk ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.
Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt
Nadere informatieBASALE REANIMATIE VAN VOLWASSENEN
BASALE REANIMATIE VAN VOLWASSENEN Richtlijnen 2010 Tekst opgesteld voor Domus Medica 26/11/2011 Dr. Walter Renier BASALE REANIMATIE VAN VOLWASSENEN Richtlijnen 2010 Tekst opgesteld voor Domus Medica 26/11/2011
Nadere informatieBasale reanimatie van volwassenen
Basale reanimatie van volwassenen 14 Nederlandse Reanimatie Raad / Belgische Reanimatieraad Introductie Dit hoofdstuk bevat de richtlijnen basale reanimatie van volwassenen voor een hulpverlener, buiten
Nadere informatieToetsstation. Reanimatie zonder hulpmiddelen
Toetsstation Reanimatie zonder hulpmiddelen Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) K84, K69 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is op correcte wijze een reanimatie zonder hulp(middelen)
Nadere informatieOefeningen bij nekklachten
Oefeningen bij nekklachten Inleiding U bent in het het Kennemer Gasthuis geweest voor uw nekklachten. In deze folder bieden wij u tips en oefeningen betreffende nekklachten. Het is een aanvulling op de
Nadere informatieToets Ziekteleer Opleiding Sport en Bewegen. Behaalde punten Hulpmiddelen geen
Cijfer In te vullen voor docent In te vullen door leerling Beroepsprestatie B.P.1.3 S.B Naam leerling Toets Ziekteleer Opleiding Sport en Bewegen Klas SB3O1A+B Versie 1 Datum Tijdsduur 60 minuten Naam
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. Vragen en antwoorden rond stuipen bij koorts
KINDERGENEESKUNDE Stuipen bij koorts Vragen en antwoorden rond stuipen bij koorts Bij uw kind zijn stuipen ontstaan tijdens koorts, ook wel koortsconvulsies genoemd. In deze folder wordt uitgelegd wat
Nadere informatieGrenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub
Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks
Nadere informatieFormulier programma nascholing Instructeurs Eerste Hulp (IEH)
Formulier programma nascholing Instructeurs Eerste Hulp (IEH) Dit ingevulde formulier voegt u als bijlage toe aan de digitale aanvraag in PE-online. U kunt een aanvraag doen per bijeenkomst, maar ook voor
Nadere informatieIk wil nadenken over reanimatie
Ik wil nadenken over reanimatie Samenvatting Hoe ouder u wordt, hoe groter de kans op een hartstilstand. Het is belangrijk dat familie en hulpverleners weten of ze u dan wel of niet moeten reanimeren.
Nadere informatieInformatie over (niet)-reanimeren
Informatie over (niet)-reanimeren iet-reanimerenpenning Wat is reanimatie? Wat is de overlevi ans? Wat merkt het slachtoffer? Hoe groot is de kans op (blijv chade? Wel of niet reanimeren? Uw wens telt
Nadere informatieInkijkexemplaar. Inhoud. Ongeval Flauwte Huidwonde Brandwonde Bloedneus Bloeding Oefening. Om te onthouden!
Inhoud Ongevallen gebeuren elke dag. Meestal gaat het om kleine ongevallen waarvan de gevolgen niet zo erg zijn: door een valpartij met de fiets loop je een schaafwonde op, je krijgt een bloedneus tijdens
Nadere informatieDatum: EHBO. 3. Wat gebeurt er met de bloedvaten en zenuwen als een tand uit de mond vliegt?
Naam: Datum: EHBO Ga naar deze website: www.klas5sintmichiel.yurls.net Klik op EHBO. Bekijk eerst het filmpje Een uitgeslagen tand en daarna het filmpje bloedneus. Een uitgeslagen tand 1. Is een tand een
Nadere informatieLeerdoelen EHBDu Presentatie
Landelijke curriculum EHBDu, ontwikkeld door EducareGroningen i.s.m. het Trimbos-instituut PRESENTATIE DOOR JOHAN DEN BESTEN Leerdoelen EHBDu Presentatie De deelnemer Kan de 3 globale werkingsvormen van
Nadere informatieEducareGroningen.nl. Uitgaansdrugs en lessen EH. Dr. J. Krul. Spreker. Onderzoek Educatie Consultatie. Oranje Kruis, Nieuwegein, 1 november 2014
Uitgaansdrugs en lessen EH Drank/drugsincidenten en de Instructeur Eerste Hulp Oranje Kruis, Nieuwegein, 1 november 2014 Spreker Dr. J. Krul Wetenschappelijk Consultant Gezondheidsbescherming Expert en
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieInknippen van je tongriempje
Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer
Nadere informatieBasale reanimatie van kinderen
Basale reanimatie van kinderen Introductie Dit hoofdstuk bevat de richtlijnen basale reanimatie van kinderen. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de uitgave van de European Resuscitation Council, gepubliceerd
Nadere informatieInleiding. Inleiding. Inleiding. Jullie vragen en inbreng zijn welkom.
Inleiding OPLEIDING HULPVERLENING VOOR REISLEIDERS Toerisme Vlaanderen, i.s.m. Doel van deze opleiding: Erkend blijven als reisleider. In moeilijke en specifieke omstandigheden kalm en efficiënt hulp bieden.
Nadere informatieHet toepassen van algemene regels voor het verlenen van eerste hulp in onvoorziene situaties
OPDRACHTFORMULIER Het toepassen van algemene regels voor het verlenen van eerste hulp in onvoorziene situaties Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid
Nadere informatieLIFE SUPPORT CURSUS 2010 WTC HOUTEN 80
LIFE SUPPORT CURSUS 2010 WTC HOUTEN 80 Eerste deel van de cursus: HANDLEIDING OM LETSELS T.G.V. VALPARTIJEN TE HERKENNEN EN EVT. TE HANDELEN Tweede deel van de cursus: KUNNEN HANDELEN BIJ ONWELWORDING/
Nadere informatieTRAINING 1. Tijd: Onderwerp: Waarom Resultaat Werkvorm Materiaal
DRAAIBOEK TRAINING 1, 2,3,4,5 REALISTEN ROADMOVIE De prezi presentatie voor de trainingsbijeenkomsten vindt u via de onderstaande link. https://prezi.com/0txqqdqmauta/training-realisten-roadmovie-5-bijeenkomsten/
Nadere informatieKoortsstuipen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Koortsstuipen Jonge kinderen zijn bij koorts gevoelig voor stuipen. Ongeveer 5 procent van de kinderen tussen de drie maanden en zes jaar heeft weleens een koortsstuip. In deze folder leest u over de achtergrond
Nadere informatieTraining. Vergaderen
Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12
Nadere informatie