Het Venture Philanthropy Fonds. Impact Report 2013

Transcriptie

1 Het Venture Philanthropy Fonds Impact Report 2013

2 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS COLOFON Het Venture Philanthropy Fonds Impact Report 2013 Cette publication est également disponible en français sous le titre : Le Fonds Venture Philanthropy Rapport d impact 2013 This publication also exists in English under the title : The Venture Philanthropy Fund Impact report 2013 Een uitgave van de Koning Boudewijnstichting, Brederodestraat 21 te 1000 Brussel AUTEUR VERTALING COÖRDINATIE VOOR DE KONING BOUDEWIJNSTICHTING MET MEDEWERKING VAN FOTO S Patrick De Rynck Linguanet Benoît Fontaine, adviseur en secretaris van het Venture Philanthropy Fonds Delphine Saudoyer, assistente Olivier Furdelle, consulent Wim Maginelle, consulent Frank Toussaint GRAFISCH CONCEPT Tilt Factory Deze uitgave kan gratis worden gedownload van onze website Deze uitgave kan (gratis) besteld worden : on line via be, per naar publi@kbs-frb.be of telefonisch bij het contactcentrum van de Koning Boudewijnstichting, tel , fax WETTELIJK DEPOT D/2893/2013/26 ISBN EAN BESTELBONNUMMER 3184 November 2013 Met de steun van de Nationale Loterij PAGINA 4 IMPACT REPORT 2013

3 Het Venture Philanthropy Fonds Impact Report 2013 IMPACT REPORT 2013 PAGINA 5

4 PAGINA 6 IMPACT REPORT 2013

5 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS VOORWOORD In 2009 lanceerde de Koning Boudewijnstichting het Venture Philanthropy Fonds. Dit initiatief past in het opzet van de Stichting om haar filantropische instrumenten te diversifiëren en te moderniseren. De wil om te garanderen dat de fondsen die ons worden toevertrouwd een optimale impact zullen hebben, kenmerkt meer dan ooit ons optreden. Deze vorm van filantropie is afkomstig uit de Angelsaksische landen en heeft niet enkel tot doel financiële middelen naar de organisaties toe te leiden, maar ook externe knowhow in te brengen en netwerkvorming te bevorderen. Deze benadering levert een antwoord op een van de kritieken die de stichtingen soms krijgen, met name de neiging om uitsluitend op kortetermijnfinanciering van de organisaties te focussen aan de hand van een logica die de ondersteuning van gerichte projecten beoogt. De doelstelling hier is te werken aan een dynamiek op lange termijn en bij te dragen tot het versterken van de capaciteiten om aan de verenigingen een duurzame ondersteuning te bieden, dit door hen in staat te stellen een passend financieel model te ontwikkelen dat hun voortbestaan in de hand werkt. De rol van de directeur en de leden van de raad van bestuur is van essentieel belang om aan die wijzigingen en ontwikkelingen gestalte te geven en ze te sturen; daarom hecht het Fonds veel aandacht aan de talenten van deze mensen en hun leiderschapskwaliteiten. Bovendien herinnert de actualiteit ons geregeld aan het feit dat de overheidsmiddelen in onze huidige context meer dan ooit aan budgettaire beperkingen onderhevig zijn. Uiteraard zijn de stichtingen er niet om in de plaats van de Staat te treden in domeinen waar die tekort zou schieten. Niettemin kunnen zij, in dit geval de Koning Boudewijnstichting, verenigingen in hun omvorming en interne optimalisering ondersteunen en begeleiden. Dit gebeurt dan door de toekenning van financiële middelen waaraan voorwaarden verbonden zijn, of door een technische of strategische knowhow van buitenaf. Daar ligt de echte opdracht van Venture Philanthropy. In de volgende bladzijden ontdekt u hoe dit opzet op het terrein in de praktijk gebracht wordt, via de presentatie van de 22 organisaties die door het Venture Philanthropy Fonds ondersteund worden. Al die organisaties zijn actief in zeer diverse domeinen van algemeen belang. Degelijk bestuur is voor elke organisatie de sleutel tot een geslaagde ontwikkeling. Hetzelfde geldt voor het Venture Philanthropy Fonds : het zou niet kunnen functioneren zonder een Bestuurscomité en een Investeringscomité. Het Bestuurscomité dat de strategische koers van het Fonds bepaalt wordt voorgezeten door Olivier Marquet. Het Investeringscomité van zijn kant belast zich met de selectie van de organisaties en heeft Walter Verbeke als voorzitter. De Koning Boudewijnstichting betuigt haar hartelijke dank aan de vrijwillige leden voor de tijd, competentie en energie die ze aan het Fonds besteden. Ook dank aan de consulenten van wie sommigen erin toestemmen om bepaalde organisaties gratis te begeleiden : Bain & Company, Essensys, het One Child One Dream Fonds, en Accenture. Voor die ondernemingen is dit een manier om hun inzet ten bate van de gemeenschap te illustreren. Eind 2011 publiceerden wij de eerste resultaten van het Fonds met betrekking tot de eerste zeven organisaties die gesteund werden (zie de publicatie Het Venture Philanthropy Fonds : eerste resultaten ). Heden genieten 22 organisaties het voordeel van de begeleiding door het Fonds; wij nodigen u uit hun resultaten te ontdekken alsook de getuigenissen van hun leidinggevende personen en hun consulenten. Gelet op de groei van onze portefeuille zult u constateren dat de interviews van de onlangs geselecteerde organisaties bondiger zijn. Hetzelfde geldt voor de organisaties die reeds in het verslag van 2011 geportretteerd werden. Uiteraard zullen wij u tijdens de verdere ontwikkeling van het Fonds op de hoogte houden van de toekomstige resultaten. Veel leesgenot! De Koning Boudewijnstichting IMPACT REPORT 2013 PAGINA 7

6 PAGINA 8 IMPACT REPORT 2013

7 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS INHOUD Colofon 2 Voorwoord 4 Wat biedt het Venture Philanthropy Fonds aan? 8 Het Bestuurs- en het Investeringscomité 9 De voorzitters aan het woord 10 Portfolio van het Venture Philanthropy Fonds 12 Voorstelling van de ondersteunde organisaties - Selectie Flexpack 16 Buurtinitiatieven Kuurne (BIK) 18 De Kringwinkel Mechelen 20 Voorstelling van de ondersteunde organisaties - Selectie Schola ULB 24 Interface3 26 Fietsenwerk 28 De Kringwinkel Antwerpen 30 Voorstelling van de ondersteunde organisaties - Selectie Aide à Domicile en Milieu Rural (ADMR) 34 Broederlijk Delen 36 Vlaspit 38 Voedselteams 40 Bednet 42 Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA) 44 Médecins Du Monde 46 Velt 48 Onafhankelijk Leven 50 Voorstelling van de ondersteunde organisaties - Selectie Tejo 54 Bos+ 55 De Kringwinkel Hageland 56 Infirmiers de rue 57 Fournipac 58 Bijkomende steun aan een organisatie uit de portfolio - Beslissing 2013 Kringwinkel Mechelen en Kringwinkel Wrak Willebroek 61 Voorstelling van de Stichting 62 IMPACT REPORT 2013 PAGINA 9

8 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS WAT BIEDT HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS AAN? Wat biedt het Venture Philanthropy Fonds aan? In overeenstemming met de manier van werken in venture philanthropy in het algemeen biedt het Fonds een structurele ondersteuning van minimum drie jaar aan verenigingen of ondernemingen in de sociale economie Financieren van Financieren van externe consultancy investeringen Netwerking en beeldvorming De versterking die het Fonds beoogt, krijgt concreet vorm volgens drie assen : 1) De toegekende steun neemt hoofdzakelijk de vorm aan van de financiering van externe consultancy voor de prioritaire werkvelden die de organisatie bepaalt, in akkoord met het Fonds; 2) Ook investeringen worden gefinancierd (geheel of gedeeltelijk) als ze leiden tot een versterking van de beoogde strategie en in overeenstemming zijn met de resultaten van de opdrachten van de consultancy; 3) Het netwerk van de Koning Boudewijnstichting dat in stelling wordt gebracht en ook de positieve beeldvorming rond de organisatie zijn belangrijke factoren in de ondersteuning. De financiering verloopt in de meeste gevallen in de vorm van een gift (niet terugbetaalbaar), maar in bepaalde situaties worden ook leningen (terug te betalen) toegekend. Hoe werkt het Venture Philanthropy Fonds? De selectie van de organisaties verloopt volgens de formele procedure van een projectop roep, die tot op heden jaarlijks plaatsvindt. De procedure gaat uit van een doorgedreven evaluatie door een onafhankelijk Investeringscomité dat op een pluralistische manier is samengesteld en waarvan de (vrijwillige) leden worden gevraagd op grond van hun professionele expertise en kwaliteiten. De selectie verloopt in verschillende fasen. Daar horen ook plaatsbezoeken aan de kandiderende organisaties bij en gesprekken met hun drijvende krachten. Behalve op de potentiële impact van de organisatie focust de procedure sterk op de leiderschapscapaciteiten van de sleutelpersonen (directeur, voorzitter van de raad van bestuur...) die de verandering in de schoot van de organisatie zullen belichamen en aansturen. De ervaring leert dat het succes van de begeleiding door het Fonds in grote mate afhangt van de competenties, de motivatie en de openheid voor verandering van deze personen en organen. Na de selectie zet het Fonds een opvolgingsmethodiek op met de geselecteerde organisaties. Concreet betekent dit dat er om de vier maanden een evaluatie plaatsvindt van enkele sleutelindicatoren (kwantitatief en kwalitatief) die samen met de organisatie worden vastgelegd en die moeten dienen om de impact van de ondersteuning te meten. Los van de selectieprocedure bepaalt een Bestuurscomité de strategische oriëntatie van het Fonds en superviseert het zijn activiteiten. Vooral het periodieke overzicht van de globale portfolio van de geselecteerde organisaties is daarin belangrijk. PAGINA 10 IMPACT REPORT 2013

9 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS HET BESTUURS- EN HET INVESTERINGS- COMITÉ Samenstelling van het Bestuurscomité Voorzitter : Olivier Marquet, directeur Triodos Bank Leden : Marie-Caroline Collard, directrice Solidarité des Alternatives Wallonnes (SAW) Stéphane Emmanuelidis, administrateur délégué INFINI SCRL à finalité sociale Monique Huyge, directeur Flexpack Danny Jacobs, directeur Bond Beter Leefmilieu (BBL) Sybille Mertens, professeur associé HEC-Management School Université de Liège Serge Raicher, co-fondateur de la European Venture Philanthropy Association (EVPA) Luc Tayart de Borms, gedelegeerd bestuurder Koning Boudewijnstichting Jean-Charles van den Branden, partner Bain&Company, vice-président du Comité d investissement Kristiaan Vander Velpen, consulent, docent innovatie en ondernemerschap in business schools Ignace Van Doorselaer, managing director Vandevelde Walter Verbeke, directeur Corporate Strategy Euroclear, voorzitter van het Investeringscomité Samenstelling van het Investeringscomité Voorzitter : Walter Verbeke, director Corporate Stategy Euroclear Ondervoorzitter : Jean-Charles van den Branden, partner Bain&Company Leden : Cécile de Préval, responsable formations, UNIPSO Kristel De Roy, adviseur Verso Ariane Dierickx, directrice Amazone Laure Lemaire, directrice Interface 3 Kurt Peleman, managing director European Venture Philanthropy Association (EVPA) Anne Peters, directrice L Entraide par le Travail Annemie Vandervorst, financieel verantwoordelijke Koning Kevin vzw Raph Verbruggen, lid van het management Committee SBS, docent HUB Danny Vercauteren, directeur Kringwinkel Antwerpen IMPACT REPORT 2013 PAGINA 11

10 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS DE VOORZITTERS AAN HET WOORD Olivier Marquet over de toekomst van het Fonds HET FONDS BLIJFT IN ONS LAND UNIEK IN ZIJN OPZET EN WERKING. Hoe is het Fonds sinds zijn oprichting in 2009 geëvolueerd? Olivier Marquet, directeur van Triodos Bank en voorzitter van het Bestuurscomité van het Venture Philanthropy Fonds : Het aantal aanvragen blijft constant en de criteria zijn nauwelijks veranderd. We merken wel dat de indieners inmiddels goed hebben begrepen wat de bedoeling is : ze moeten een structurele verandering ambiëren, waar zowel de directie als de raad van bestuur achter staat en met als doel een grotere maatschappelijke impact te creëren. En zoals je in dit rapport kunt lezen : er is veel waardering voor de trajectbegeleiding door de consulenten en de Koning Boudewijnstichting. Die is in de loop van de jaren verfijnd. Heeft het Fonds een unique selling proposition? Olvier Marquet : Het Fonds blijft in ons land inderdaad uniek in zijn opzet en werking. Het bezet een boeiende marktplaats tussen het middenveld en de klassieke consultancy. Beide partijen wisselen knowhow uit en leren van elkaar. De meeste filantropische initiatieven richten zich op de dagelijkse werking en op projecten. Voor structurele verbetering is er veel minder aandacht. We zullen nu nagaan of er andere structurele schenkers willen meestappen in dit of een gelijkaardig Fonds. Daar zijn we stilaan aan toe : het Fonds heeft zijn efficiëntie bewezen. De rol van de Stichting als spil van het geheel, zowel bij de intake en de selectie als bij de opvolging, blijft daarbij absoluut nodig. Het is overigens een plezier dit te mogen doen : het gaat om boeiende organisaties en mensen die overtuigd zijn van hun project en gedreven zoeken naar instrumenten voor verbetering. Ze zijn bereid zichzelf en hun organisatie tegen het licht te houden. Hoe ziet u het Fonds evolueren? Olivier Marquet : We hebben een dubbele beleidslijn : de organisaties bepalen zelf hun agenda dat is zeer belangrijk maar tegelijk volgen we van nabij hoe ze de structurele verandering organiseren. Zomaar geld geven, dat is niet de bedoeling. Daarom meten we de resultaten en maken we ze ook bekend. Dat kan er in de toekomst toe leiden dat we een nieuwe, gestructureerde vorm van financiering van het middenveld ontwikkelen : het Fonds toont aan dat een beperkte geldelijke investering met consultancy pro bono en betaald tot wezenlijke verbeteringen leidt wat de maatschappelijke impact betreft. Dat blijft de hoofdbedoeling : de doelstellingen van algemeen belang blijven vooropstaan. Walter Verbeke over de rol van het Fonds in het maatschappelijk weefsel Wat is in uw ogen kenmerkend voor dit Fonds? Walter Verbeke is directeur corporate strategy and public affairs bij Euroclear en voorzitter van het Investeringscomité van het Fonds : De essentie is dat we de capaciteiten van organisaties structureel versterken in een partnership van twee tot drie jaar. Daar speelt dit Fonds in ons land een voortrekkersrol in, dankzij de durf van de Koning Boudewijnstichting om dit te lanceren. Als Investeringscomité doen we dan ook meer dan jureren op papier : zo bezoeken we de organisaties. Dat is motiverend voor de juryleden : ze bekijken de dossiers van zeer nabij. Het is een eerste consultancy. Je merkt dat de aanvragen in deze fase vaak geherformuleerd worden. De intense procedure zet ook de niet-geselecteerden aan het denken. Bij venture philanthropy liggen de antwoorden niet van bij het begin klaar, in tegenstelling tot bij projectfinanciering. Welke uitdagingen wachten het Fonds? Walter Verbeke : Als fonds hebben we in de eerste fase een portefeuille samengesteld en geleerd wat werkt en wat minder goed loopt. We kunnen die portefeuille nu herbekijken : welke sectoren hebben we en welke missen we? Waar zijn de noden aan capacity building urgent en waar minder? Die oefening wacht ons en de Koning Boudewijnstichting nu, net als de vraag hoe je, zonder al te kieskeurig te zijn, het Fonds kunt afstemmen op de beleidslijnen van de PAGINA 12 IMPACT REPORT 2013

11 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS DE VOORZITTERS AAN HET WOORD ALS HET MAATSCHAPPELIJK MINDER GOED GAAT, VIND JE ALTIJD MENSEN DIE MIDDELEN EN ENERGIE AAN DE SAMENLEVING WILLEN BESTEDEN. Stichting, om meer synergie te krijgen. Een vraag is ook : moeten we meer risico s nemen? Dat kan alleen als je al een stevige portefeuille hebt en de begeleiding intensief kan zijn, tot in de raad van bestuur toe. Welke rol is er voor de Koning Boudewijnstichting weggelegd? Walter Verbeke : Als je portefeuille ruimer wordt, kun je ook andere financiers zoeken. Er zijn in ons land genoeg mensen die iets willen terugdoen voor de samenleving, zonder goed te weten wat dat concreet kan zijn. Daar kunnen de Stichting en het Fonds met hun netwerken een rol in spelen. Zo werk je aan de versterking van het maatschappelijk weefsel, en dat is de essentie : er is een middenveld met noden aan capacity building dat zal de komende jaren alleen maar toenemen, gezien de toestand van de overheidsfinanciën en de generatiewissel en er zijn mensen met middelen en knowhow die iets willen doen : breng die samen. Dat is wat het Fonds kan doen, als een regisseur. Voor mij moet en kan venture philanthropy in de toekomst een prominentere vorm van financiering en consultancy worden, met stevige partnerships en betrokkenheid van wie financiert. Het biedt een antwoord op de vraag : hoe kun je de problemen die zich aandienen aanpakken en tegelijk het maatschappelijk weefsel versterken, zonder dat de overheid alles zelf moet doen? Ik zie daar kansen voor. Als het maatschappelijk minder goed gaat, vind je altijd mensen die middelen en energie aan de samenleving willen besteden. Daar heb je een katalysator voor nodig en dat kan de Stichting zijn. Januari 2009 November 2010 November 2011 Juni 2012 Mei 2013 Opstart Venture Philanthropy Fonds : Testoproep met 31 kandidaten en 3 geselecteerde organisaties 1 ste oproep met 136 kandidaten en 4 geselecteerde organisaties 2 de oproep met 149 kandidaten en 9 geselecteerde organisaties 3 de oproep met 83 kandidaten en 5 geselecteerde organisaties 4 de oproep met 144 kandidaten Samenstelling van een Investeringscomité en en monitoringscomité Partnerschappen pro bono consultancy met Essensys en Bain & Company November 2011 Publicatie van het 1 ste Impact Report Articulatie rollen en verantwoordelijkheden tussen een Investeringscomité en een Bestuurscomité December 2013 Publicatie van het 2 de Impact Report ENKELE CHRONOLOGISCHE STAPPEN April 2011 De Stichting wordt full member van EVPA Partnerschap pro bono consultancy met One Child One Dream Partnerschap pro bono consultancy met Accenture IMPACT REPORT 2013 PAGINA 13

12 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS PORTFOLIO VAN HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS Organisatie Sector Toegezegde financiële steun Gift ( ) Lening ( ) Bijkomende pro bono consultancy Selectie Sociale economie - Gehandicapten Essensys 2 3 de kringwinkel Mechelen Sociale economie - Beroepsintegratie Sociale economie - Beroepsintegratie - Milieu Opvoeding Bain & Company Selectie Opleiding werklozen Bain & Company 6 Mobiliteit de kringwinkel Antwerpen Sociale economie - Beroepsintegratie - Milieu Thuishulp Ontwikkelingssamenwerking Sociale economie - Beroepsintegratie Essensys Selectie Duurzame voeding Opvoeding One Child One Dream 13 Duurzame voeding Ontwikkeling Milieu Gehandicapten Geestelijke gezondheid One Child One Dream Selectie Milieu de kringwinkel Hageland Sociale economie - Beroepsintegratie - Milieu Accenture 20 Gezondheid - armoede Beschutte werkplaats Beslissing de kringwinkel Mechelen de kringwinkel Wrak Sociale economie - Beroepsintegratie - Milieu - - Essensys Toegezegd bedrag Totaal PAGINA 14 IMPACT REPORT 2013

13 HET VENTURE PHILANTHROPY FONDS Types opdrachten consultancy Opstart contract Einde contract Status (focus, follow-up, finished)* Visie en strategie - groei 30/11/ /12/2011 Follow-up Governance - stakeholders management - analytische boekhouding 1/12/2009 1/12/2012 Follow-up Governance - Communicatie - Kwaliteit 1/07/ /12/2012 Follow-up Strategie - IT 1/10/2010 1/10/2012 Follow-up Strategie - IT - Communicatie - Financieel beheer 1/09/2010 1/09/2012 Follow-up Strategie -governance 1/10/ /06/2013 Follow-up Lean management 30/09/ /09/2013 Focus Governance - Communicatie 1/06/ /12/2013 Focus Strategie - Herstructurering - Communicatie - Governance 1/09/ /12/2013 Focus Analytische boekhouding - klantenrelaties - rendabiliteit 1/06/ /10/2014 Focus Logistiek, IT 30/09/ /09/2014 Focus Groei : interne organisatie, process, IT 15/05/ /09/2014 Focus Commerciële skills en marketing - Relaties met ondernemingen in de distributiesector 30/09/ /12/2013 Focus IT, beheer en organisatie 15/09/ /12/2014 Focus Governance, Communicatie en marketing - interne organisationele structuur 30/09/ /09/2014 Focus Proces financieel beheer, human resources, communicatie 1/09/ /08/2014 Focus Social franchising 15/04/ /04/2016 Focus Relaties ondernemingen - communicatie via sociale media 1/04/2013 1/04/2016 Focus Organisatie strategie en HR 13/04/ /04/2016 Focus Woning consultancy, financiële strategie, juridische analyse 1/04/2013 1/04/2016 Focus Strategie 1/07/ /06/2016 Focus Strategie - operationele toenadering tussen beide structuren 1/07/ /12/2014 Focus * Focus : dichte en regelmatige opvolging. Kwalitatieve en kwantitatieve indicatoren elke vier maanden gemeten. Follow-up : de organisatie heeft de vastgelegde doelstellingen bereikt. Jaarlijkse meting van de indicatoren (twee jaar na het einde van de ondersteuning). Finished : einde van de opvolging. IMPACT REPORT 2013 PAGINA 15

14 PAGINA 16 IMPACT REPORT 2013

15 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNDE ORGANISATIES SELECTIE 2009 IMPACT REPORT 2013 PAGINA 17

16 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNDE ORGANISATIES SELECTIE 2009 FLEXPACK is een toeleveringsbedrijf dat u een brede waaier aan verpakkingsmogelijkheden voor uw eindverpakking kan aanbieden. Een uitgebreid team zorgt ervoor dat een passende benadering, een efficiënte organisatie en optimale planning resulteren in het afleveren van kwalitatief hoogstaande producten. FLEXPACK is een onderneming met sociaal maatschappelijk engagement die volwaardige en aangepaste werkgelegenheid biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. INKOMSTEN (2012) VOLTIJDS EQUIVALENTEN 220 UITDAGINGEN VAN DE ORGANISATIE Het bedrijf profileert zich naar de buitenwereld als een regulier bedrijf. Toch werken ze met bijzondere mensen, maar de tijd is voorbij dat klanten vanuit een sociale motivatie naar een beschermde werkplaats komen. Ze eisen een goed product tegen een competitieve prijs, en dat vereist een ommekeer in het denken en een interne mentaliteitsverandering. TER BESCHIKKING GESTELDE MIDDELEN Toegezegde financiële steun : Renteloze lening van EUR, 100% uitgegeven. Bijkomende pro bono consultancy van Michel Van Hemele (Essensys). Periode van de steun : 30/11/ /12/2011 Status project : Follow-up DOELSTELLINGEN VAN DE STEUN VAN HET VP FONDS Een meer proactieve bedrijfscultuur op alle niveaus van de organisatie. Duurzaamheid verzekeren dankzij een grotere diversificatie in het klantenbestand en de producten. Groei van de werkgelegenheid en een beter human resourcebeleid. IMPACT KWANTITATIEVE INDICATOREN 49 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd (+17%). Het ziekteverzuim is fel gedaald ARBEIDSPLAATSEN 340 KWALITATIEVE INDICATOREN Partnerschap met een onderaannemer is gecreëerd. De lening is volledig terugbetaald PAGINA 18 IMPACT REPORT 2013

17 Monique Huyge Directrice Wat heeft de steun van het Fonds voor Flexpack betekend? Monique Huyge (MH) : Er is veel meer uit het traject gekomen dan wij aanvankelijk gedacht hadden. Het was voor ons letterlijk een eyeopener dat een externe consulent van hoog niveau Flexpack grondig onder de loep heeft genomen, te beginnen met een interne en externe bevraging. Daaruit is gebleken dat wij als directie te operationeel en niet structureel genoeg bezig waren. Dus hebben we onze directie versterkt, specifiek voor de facetten human resources en organisatie. Die nieuwe, structurele werking heeft een enorme invloed. Zo konden we gaan zoeken naar oorzaken van wat minder goed werkte, bijvoorbeeld in onze opstelling. Dat heeft geleid tot een interne reorganisatie. We hebben onze mensen competentietests laten afleggen en we starten nu vaste teams op. Onze consulenten drongen ook aan op meer samenwerking. Hierdoor hebben wij nu een feitelijke vereniging gevormd met twee andere beschutte werkplaatsen, waarvan één in Wallonië. Dat is een primeur in onze sector! Dankzij de krachtenbundeling kunnen wij nu veel meer diensten en producten aanbieden, wat dan weer nieuwe contracten heeft opgeleverd. VOOR ONS WAS HET NETWERK VAN HET FONDS PRIMORDIAAL, MEER DAN DE FINANCIERING ZELF. Wat is volgens u de specifieke kracht van het Fonds? (MH) : Wij hebben een lening gekregen van het Fonds, maar dat was eigenlijk niet het belangrijkste. We waren vooral op zoek naar andere toeleveringskanalen en naar consulenten die uit een heel andere omgeving kwamen. Voor ons was het netwerk van het Fonds primordiaal, meer dan de financiering zelf. Zonder het Fonds hadden wij nooit de kans gehad om met Michel Van Hemele van Essensys te werken en waren we weer in dezelfde sectorvijver van altijd gaan vissen. Die andere blik is essentieel gebleken. Het hele traject heeft ons hierdoor een gigantische stap voorwaarts doen zetten. IMPACT REPORT 2013 PAGINA 19

18 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNDE ORGANISATIES SELECTIE 2009 BuurtInitiatievenKuurne vzw is sinds 2000 een initiatief in de lokale diensteneconomie. Bij BIK gaan doelstellingen en instrumenten hand in hand : het scheppen van duurzame tewerkstelling voor kansengroepen met dienstverleningsinitiatieven die beantwoorden aan noden en behoeften in de omgeving en die bijdragen tot de leefbaarheid en sociale cohesie. De activiteiten die BIK ontplooit zijn divers waaronder : huishoudelijke hulp, begeleid transport, kinderopvang, intercultureel centrum, biologische boerderij, buurtrestaurant, geschenkenwinkel, INKOMSTEN (2012) VOLTIJDS EQUIVALENTEN 70 UITDAGINGEN VAN DE ORGANISATIE BIK is in korte tijd enorm gegroeid en omvat een groot aantal activiteiten. BIK draaide rond één persoon. De vraag was Hoe veranker je dit initiatief en hoe maak je het steviger? TER BESCHIKKING GESTELDE MIDDELEN Toegezegde financiële steun : EUR, 100% uitgegeven. Periode van de steun : 01/12/ /12/2012 Status project : Follow-up DOELSTELLINGEN VAN DE STEUN VAN HET VP FONDS Erkenning van vzw BIK als medeactor binnen het lokaal en regionaal welzijns-en tewerkstellingsbeleid. Versterking van de interne organisatie en voorbereiding van de opvolging van de directeur. IMPACT KWANTITATIEVE INDICATOR Gemiddeld aantal doelgroep medewerkers is gestegen (+15%) AANTAL VTE (Doelgroep) 70 KWALITATIEVE INDICATOREN Strategisch plan is goedgekeurd. Een directiecomité werd opgericht, de verantwoordelijkheden worden beter verdeeld. De analytische boekhouding is operationeel. Formele samenwerkingsverbanden met diverse lokale besturen (Kuurne, Kortrijk, Lendelede, Wervik, Zwevegem, Wevelgem) rond bepaalde projecten en met andere actoren. Behalen EFS-kwaliteitslabel (EFQM gebaseerd) PAGINA 20 IMPACT REPORT 2013

19 Jean-Marie Viaene Algemeen coördinator Wat heeft de steun van het Fonds voor BIK betekend? Jean-Marie Viaene (JMV) : BIK wordt groter en stond voor de vraag waar we met de organisatie naartoe willen en hoe we het initiatief konden verankeren. Zeg maar : minder afhankelijk maken van één man. Het Fonds heeft ons sinds 2009 ertoe aangezet om die denkoefening structureel aan te pakken en ze niet langer uit te stellen. Zo hebben we onze missie en visie aangescherpt en geëxpliciteerd, en merk je dat bestuurders zich nauwer betrokken voelen bij de toekomstplannen. Er is op de diverse niveaus en in alle geledingen goed doorgepraat over de toekomst van de vzw. We hebben ook een meetinstrument ontwikkeld, de BIK-monitor, en we analyseren elk van onze diverse deelwerkingen financieel. Uit die analyse is gebleken dat we in 2012 ons grootste overschot sinds ons ontstaan in 2000 hebben geboekt in 2010 hadden we nog een klein verlies en dat de ratio s op het vlak van liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit goed zijn : BIK is structureel gezond, al zijn er natuurlijk ook blijvende aandachtspunten, zoals onze afhankelijkheid van het dienstenchequesysteem. Ons personeelsbestand is de voorbije jaren ook gestegen tot 108 koppen of 70 vte s, wat betekent dat we een van onze doelstellingen, duurzame tewerkstelling voor kansengroepen, nu beter realiseren. Wat is volgens u de specifieke kracht van het Fonds? (JMV) : De steun van het Fonds biedt verschillende voordelen die voor BIK goed van pas kwamen. Dat je zelf het tempo mee kunt bepalen en mee de externe consulenten kiest, hoort daar zeker bij, net als het feit dat de methodiek niet vooraf is vastgelegd en gaandeweg wordt uitgetekend. Anderzijds is het ook goed dat je als organisatie op geregelde tijdstippen moet rapporteren en dat de opvolging en eventueel VOOR ONS WAS EN IS DIT EEN VERRIJKENDE EN ZEER EFFICIËNTE MANIER VAN WERKEN. bijsturing reëel is en ook werkt. Aangezien het bij ons om structurele ingrepen ging, hadden wij niet meteen projectsteun nodig, wel steun om onze reguliere werking eens goed onder de loep te nemen en daar een externe blik bij te halen inzake financieel management en stakeholderschap. Dat zijn niet altijd de sterkste kanten van het welzijnswerk... Het vereist natuurlijk dat de steun van het Fonds zich over een langere termijn uitstrekt, en ook dat is het geval. Voor ons was en is dit een verrijkende en zeer efficiënte manier van werken. IMPACT REPORT 2013 PAGINA 21

20 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNDE ORGANISATIES SELECTIE 2009 de kringwinkel Mechelen De Kringwinkel Mechelen is een sociaaleconomische, milieubewuste onderneming. Samen met partners en schenkers maakt hij drie doelen waar : Goedkoop kwaliteitsvolle tweedehandsgoederen aanbieden : meubelen, huisraad, kleding, boeken, speelgoed... Tewerkstelling bieden aan mensen die weinig kansen hebben in het reguliere arbeidscircuit of nood hebben aan een meer geborgen werkomgeving Afvalpreventie door inzameling en verkoop van herbruikbare goederen. INKOMSTEN (2012) VOLTIJDS EQUIVALENTEN 28,5 UITDAGINGEN VAN DE ORGANISATIE Kringwinkel Mechelen was het kleine broertje van zijn Antwerpse tegenhanger. De medewerkers moesten dringend hun resultaten omhoog krijgen, maar zaten vast in hun infrastructuur. De kringloopsector evolueerde met hoge snelheid maar zij stagneerden. Ze sleepten hun verleden mee als sociaal centrum. DOELSTELLINGEN VAN DE STEUN VAN HET VP FONDS Versterking van de governance. Stijging van het aantal kg hergebruik/inwoner. Verbetering van het beheer. Controle modellen (o.a. begrotingsmodellen op korte en lange termijn). TER BESCHIKKING GESTELDE MIDDELEN Toegezegde financiële steun : EUR, 100% uitgegeven. Periode van de steun : 01/07/ /12/2012 Status project : Follow -up IMPACT KWANTITATIEVE INDICATOREN Aantal kg hergebruik/inwoner (+51%). Aan de top in de sector qua hergebruik (76%). Aantal werknemers gestegen met 4,5 VTE. Omzet/maand : +49% ,18 AANTAL KG HERGEBRUIK/INWONER 4,8 KWALITATIEVE INDICATOREN Nieuwe voorzitter en twee nieuwe leden in RvB. Nieuwe en aangepaste statuten. Actief begrotingsmodel. EFQM gecertifieerd Het Investeringscomité van het Fonds besliste in juni 2013 een reflectieproces te ondersteunen tussen KW Mechelen en KW Willebroek, dat tot synergieën tussen de twee structuren kan leiden (cfr. blz.61). PAGINA 22 IMPACT REPORT 2013