Zorgadministratie en Informatie

Transcriptie

1 Zorgadministratie en Informatie Wat is de diagnose en wat is de behandel combinatie DBC Informatie Systeem 126 jaargang 33 december 2006 een kwartaaluitgave van de Vereniging voor Zorgadministratie en Informatie Laat u de diagnoseregistratie sneuvelen vanwege de DBC-registratie? op weg naar een verbeterde DBC Systematiek Landelijke Ziekenhuiszorg Informatie

2 Zorg Administratie en Informatie Een kwartaaluitgave van de NVMA Vereniging voor Zorgadministratie en Informatie jaargang 33, nr. 126 december 2006 redactie NTMA eindredactie Han Runnenberg redactie-secretariaat Anneke Bekker redactiemedewerkers Matthieu Dekker Aart van Winkoop redactie-adres Anneke Bekker Groene Hart Ziekenhuis Postbus 1098 / j BB Gouda telefoon anneke.bekker@wanadoo.nl aan dit nummer werkte mee Wybe Dekker copyright 2006 overname van artikelen is in alle gevallen mogelijk in overleg met de redactie abonnementen leden van de NVMA ontvangen NTMA gratis. Voor niet-leden bedraagt het abonnementsgeld e 26, per jaar, los nummer e 9,. Een abonnement kan op elk gewenst tijdstip ingaan. Abonnementen kunnen alleen schriftelijk tot uiterlijk 2 maanden voor het beëindigen van het lopende abonnement worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch voor een jaar verlengd. lezers service opgave abonnement en adreswijziging bij T.G.R. Király Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Medische Administratie Postbus AE Amsterdam lidabo@nvma.nl vormgeving & productie DesignPeople, Hoorn uitgever NVMA, Hoorn, druk Marcelis van der Lee Adu BV, Heerhugowaard fotografie Richard Lotte, Zaandam omslag Ad Werner, Amsterdam advertentie-coördinatie telefoon telefax telefoon telefax distributie NIC.Oud Direct-mail, Heerhugowaard ISSN LANDELIJKE ZIEKENHUISZORG INFORMATIE Van medisch codeur naar DBC Specialist? De DBC is van de dokter pag. 14 pag. 18 pag. 29

3 inhoud ntma december 2006 Doorpakken en doorontwikkelen, op weg naar een verbeterde DBC-Systematiek 5 G.B. van den End-Schouten, A. Lakerveld DBC Informatie Systeem 8 M. Bruijs Landelijke Ziekenhuiszorg Informatie 14 M. van der Haagen, J.J. Pol, F. Blankendaal Van medisch codeur naar DBC Specialist? 18 H.C.J.M.E. Verheijden DBC steekproeven, wat is de diagnose en wat is de behandel combinatie? 20 R.J. Attema, J.C. de Boer De DBC is van de dokter 29 R.J.A. Diepersloot Een zorgdossier dat aan de wettelijke eisen voldoet: deel 3 32 Geschreven door een werkgroep van AHIMA UPMC werkt samen met dbmotion aan betere patientzorg dankzij naadloze gegevensuitwisseling 40 Persbericht Laat u de Diagnoseregistratie sneuvelen vanwege de DBC-registratie? 42 F. van Tilburg, J. Benda-Poetsma Training patiëntveiligheid door goede informatievoorziening 12 / 19 december 2006 en 18 / 25 januari nu inschrijven op De versterking van het DBC-Fundament Extra training 18 december meer informatie pagina 28 adverteerders PMC Advies, Q-Consult (2), Karmac (4), IntraSpeech (27), Allgeier (22), Kodak (34), Iron Mountain (41), TietoEnator (45), Marcelis van der Lee Adu (49), Jalema (achterzijde) 3

4 DRS. A. LAKERVELD, PROJECTLEIDER DBC VAN DE NVZ DRS. G.B. VAN DEN END SCHOUTEN, BELEIDSADVISEUR NVZ DOOR- PAKKEN EN DOOR- ONTWIK- KELEN OP WEG NAAR EEN VERBETERDE DBC-SYSTEMATIEK OM DE MARKT VOOR ZIEKENHUISZORG VERDER TE KUNNEN LIBERALISEREN, IS HET NOODZAKELIJK OM OP KORTE TERMIJN DE DBC-SYSTEMATIEK STERK TE VERBETEREN. HET DBC-SYSTEEM IN DE HUIDIGE VORM BLIJKT IN DE PRAKTIJK NIET VOLDOENDE BETROUWBAAR EN WERKBAAR ALS INSTRUMENT VOOR ONDERHANDELING EN FINANCIERING IN EEN GELIBERALISEER- DE MARKT. DIT IS ÉÉN VAN DE CONCLUSIES DIE DE LEDEN VAN DE NVZ VERENIGING VAN ZIEKENHUIZEN (NVZ) IN HET AFGE- LOPEN JAAR HEBBEN GETROKKEN. IN HET PLAN VERBETEREN DOOR VEREENVOUDIGEN, HEEFT DE NVZ DE CONTOUREN VOOR EEN GRONDIGE HERZIENING VAN HET SYSTEEM GESCHETST. VERVOLGENS IS HET PLAN IN SAMENWERKING MET ZORGVERZEKERAARS EN MEDISCH SPECIALISTEN IN EEN CONCREET ACTIVITEITENPLAN OMGE ZET. DIT PLAN IS IN SEP- TEMBER AAN HET MINISTERIE VAN VWS AANGEBODEN, WAAR- NA DBC ONDERHOUD HET PLAN ZAL GAAN UITVOEREN EN DIT MOET PER 2008 UITKOMST BIEDEN AAN DE PROBLEMEN DIE ER VOORALSNOG ZIJN MET HET HUIDIGE SYSTEEM. 5

5 Figuur 1 Informatiepiramide 6 Initiatief voor plan DBC s eenvoudig beter De eerste aanzet tot een verbetertraject is gedaan in het plan verbeteren door vereenvoudigen ( Dit plan beschrijft een model voor verbetering van de DBC-systematiek dat is ontwikkeld door en voor de ziekenhuizen. Ook andere brancheorganisaties hebben verbeterplannen bedacht. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een gezamenlijk plan: DBC s eenvoudig beter; de kunst van het weglaten. De DBC-regiegroep invoering DBC s concludeerde in juni 2006 dat een mooi plan ontwikkeld was, maar dat het noodzakelijk was om een stap verder te gaan in de concretisering van de ideeën. Dit is door de NVZ ter hand genomen en is vastgelegd in het activiteitenplan: DBC s eenvoudig beter; doorpakken en doorontwikkelen. Dit plan zal tijdens het congres van de NVMA op 30 november worden gepresenteerd. Het activiteitenplan is samen met de ziekenhuizen, de brancheorganisaties, het ministerie van VWS, de onderhoudspartijen (CTG-ZAio, DBConderhoud, CVZ) en diverse experts, waaronder artsen en registratiedeskundigen tot stand gekomen. Doelstelling nieuw systeem Op 1 januari 2008 móet het DBC-systeem stabiel zijn, zo blijkt uit de brief ruimte voor betere zorg 1 van minister Hoogervorst. Een stabiel DBC-systeem is noodzakelijk om de liberalisering van de ziekenhuiszorg verder door te voeren. De stabiliteit bestaat uit een aantal aspecten: het systeem moet betrouwbaarder; de administratieve belasting van artsen moet worden verminderd; de medische herkenbaarheid van DBC s moet groter en het systeem moet meer ondersteuning bieden aan onderhandelingen tussen ziekenhuis en verzekeraar. Kern van een verbeterd DBC-systeem Om de doelstellingen te bereiken is een andere benadering van het systeem nodig. Hiervoor is nodig dat: 1 Expertsysteem: het DBC-systeem zal worden gebaseerd op een bronregistratie die bestaat uit logische tabelstructuren zoals de ICD voor diagnoses en de CvV voor verrichtingen. Deze registraties zijn internationaal en logisch van opbouw, waardoor eenduidige hantering mogelijk wordt. Hiermee wordt het systeem een waardenvrij systeem dat kan doorontwikkelen tot een expertsysteem. 2 Invoeren bronregistratie: de bronregistratie wordt middels afleiding gekoppeld aan de DBC. Niet langer registreert de arts een DBC, maar diagnoses en verrichtingen worden vastgelegd in een elektronisch patientendossier. Deze brongegevens leiden tot de te declareren DBC en worden automatisch afgeleid uit het systeem. 3 Logische hiërarchie wordt mogelijk: de DBCproductgroepen worden niet langer gehanteerd als declaratie-eenheid. Voor onderhandelingen kunnen DBC s op basis van diagnosegroepen worden gebruikt, maar niet langer voor de declaratie. Dit betekent dat de ingewikkelde scheiding tussen prestatiecodes en declaratiecodes komt te vervallen, waardoor de achterliggende tabelstructuur van het DBC-systeem veel minder complex wordt. Hierna kan op basis van een internationale diagnosecodering een logische hiërarchie in het systeem worden gebracht waardoor voor de onderhandeling en interne sturing een clustering mogelijk wordt. 4 Herijking systeem: het systeem zal een strikte herijking krijgen door de diagnose te baseren op een diagnoseclassificatie, bij de behandeling zal onderzocht worden hoe de behandelsetting beter uitdrukking kan geven aan de zorgzwaarte en hoe zorgvraag en zorgtype kunnen verdwijnen of sterk worden gereduceerd. Daarmee zullen ook de instructies voor het typeren sterk wijzigen en voor alle specialismen worden geüniformeerd. Betrouwbaarheid De DBC-systematiek dient een betrouwbaar systeem te zijn, dat leidt tot rechtmatige facturen. Op grond van de berichtgeving over een onderzoek van Vektis is geconstateerd dat sprake is van multipele interpretabiliteit van de registratie. Daarnaast wordt door zorgverzekeraars nogal eens een verdenking geuit op fraude in de registratie van DBC s door medisch specialisten door middel van zogenaamde upcoding : duurdere DBC s registreren dan werkelijk uitgevoerd zijn. Conclusie hieruit is dat een verbeterd systeem een oplossing moet bieden voor de betrouwbaarheid van de factuur. In het verbeterde model worden DBC s niet langer direct door de arts geregistreerd, maar afgeleid uit de bronregistratie in een elektronisch patiëntendossier. Hierdoor hoeft de arts zich niet langer bezig te houden met de registratie en worden gegevens die ook in het kader van de zorgverlening worden gebruikt ook relevant voor de facturering. Doordat gegevens voor meerdere doeleinden worden vastgelegd neemt de betrouwbaarheid van het systeem sterk toe. Doordat de DBC wordt afgeleid en niet langer wordt gevalideerd, zullen de controle-eisen via de kaderregeling AO/IC sterk wijzigen. Niet langer zal valideren centraal staan, maar controle op de bronregistratie. Garanderen van betrouwbaarheid eist van ziekenhuizen dat grote ICT-investeringen worden gedaan. Ordercommunicatie en EPD-ontwikkeling zijn noodzakelijke voorwaarden om bronregistratie vorm te geven. Administratieve lasten De Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) weerlegt de claim in de miljoenennota dat het nieuwe zorgstelsel heeft gezorgd voor een kwart minder administratieve lasten 2. Eerder gaf de NVZ aan dat DBC-registratie heeft geleid tot een toename van de kosten met euro per ziekenhuis. In de afgelopen jaren is veel gepubliceerd met betrekking tot de toenemende administratieve lasten voor de gezondheidszorg. Allerlei onderzoeken zijn uitgevoerd om inzicht te krijgen in de administratieve lasten, maar echte oplossingen voor geconstateerde problemen lijken niet te zijn gevonden. Er vindt dubbele registratie plaats en de controle door middel van de validatiemodule

6 levert veel werk op. In het verbeterplan wordt een belangrijke constatering gedaan met betrekking tot de administratieve lasten in het huidige DBC-systeem. Het DBC-systeem in de huidige vorm is niet logisch opgebouwd. De DBC-registratie van de medisch specialist wordt op basis van de validatiemodule getoetst aan de verrichtingenregistratie. In figuur 1 staat de informatiepiramide die logisch informatiebeleid weergeeft. Uit deze piramide blijkt dat de bronregistratie bepalend is voor de te factureren DBC. Op basis van de gegevens die aan de bron worden vastgelegd, kan een DBC worden afgeleid. De medisch specialist hoeft niet langer een DBC vast te leggen in een aparte DBC-registratie. Dit is een belangrijk winstpunt in het verbeterde DBC-model. De administratieve lasten zijn daarnaast te verminderen in het proces van facturering aan de zorgverzekeraar en controle van de zorgverzekeraar op de facturen. Het systeem zal oplossingen bieden voor de huidige interpretatieruimtes en controles zullen makkelijker te automatiseren zijn. Dit leidt ertoe dat ziekenhuizen minder geconfronteerd zullen worden met controlemaatregelen van zorgverzekeraars. Logica in het systeem biedt daarmee meer houvast voor verzekeraars. Medische herkenbaarheid Binnen de huidige DBC-systematiek ontbreekt de medische herkenbaarheid en is transparantie ver te zoeken 3. Deze uitspraak is gedaan door de Orde en is in het afgelopen jaar door alle partijen geuit. De huidige DBC-typeringslijsten zijn opgesteld door de wetenschappelijke verenigingen waarbij de diagnosecomponent binnen deze lijsten niet altijd gebaseerd is op een logische classificatie van diagnosecodes. In het verbeterde model wordt daarom voorgesteld om de diagnose aan de bron vast te leggen die gebaseerd is op de ICD-classificatie. Concreet betekent dit dat de diagnose van de DBC gebaseerd zal worden op de ICD-9 of -10. Door de specialist zal een werkdiagnose worden vastgelegd die een praktische vertaling kan zijn van de ICD. In ieder geval zal deze diagnose praktisch bruikbaar zijn voor het elektronische patientendossier. Nu wordt bijvoorbeeld regelmatig gebruik gemaakt van de ICD-vertaling SNOMED. Tegelijkertijd wordt er gezocht naar oplossingen hoe om te gaan met nevendiagnoses en outliers (onverwacht hoge of lage kosten ten opzichte van het gemiddelde zorgprofiel of de gemiddelde kosten). Alle werkzaamheden zijn erop gericht om het systeem te verbeteren door meer logica in het systeem te brengen. Hiermee kan een betere medische herkenning voor artsen, patiënten, ziekenhuis en verzekeraar worden bereikt. Onderhandeling Ter voorbereiding op de invoering van de liberalisering zullen grootscheepse onderhandelingen worden gestart. De onderhandelingen gaan immers niet langer over 10% van de zorg, maar betreffen zo ongeveer 70% van de zorg in ziekenhuizen. Het is voor ziekenhuizen van groot belang om ter facilitering van de onderhandeling een stabiel systeem te hebben. De factuur van een patiënt wordt gebaseerd op een DBC-code. Voor ziekenhuizen en verzekeraars is het praktisch onwerkbaar om voor elke afzonderlijke DBC een prijsafspraak te maken. Ziekenhuizen zullen op basis van de 80/20 regel strategieën onderzoeken die het mogelijk maken om voor een deel van de DBC s prijsafspraken te maken op detailniveau en voor het overige deel op clusterniveau. In het huidige systeem wordt gewerkt met een ondoorzichtige productstructuur. Deze is geen logisch herkenningspunt voor de onderhandelingen. Door het DBC-systeem meer logisch en hiërarchisch te ordenenen als een classificatiestelsel wordt groepering beter mogelijk. Clustering dient dan ook niet op landelijk niveau vastgelegd te worden, maar wel kunnen er diverses methodieken aangereikt worden om de individuele DBC s te groeperen. Het moet een ziekenhuis overigens altijd vrij staan om over individuele DBC s aparte prijsafspraken te maken. Impact implementatie Ten tijde van het schrijven van dit artikel is het activiteitenplan opgeleverd aan het ministerie van VWS (d.d. 19 september 2006). Het activiteitenplan is ter beoordeling door het ministerie doorgestuurd aan de onderhoudspartijen: DBConderhoud, CTG-ZAio en CVZ. De beoordeling zal eind november beschikbaar zijn en de uitvoering van het activiteitenplan kan dan ter hand worden genomen. Het advies is om de uitvoering te laten plaatsvinden door DBC-onderhoud onder leiding van een externe projectleider. De komende maanden zullen helderheid geven over de concrete uitvoering. Per 2008 zullen de eerste verbeteringen in het systeem doorgevoerd moeten worden. De invoering van ordercommunicatie en de basisregistratie is zeer complex. Hiervoor vindt een studie plaats binnen welke termijn dit realistisch in te voeren is. Verbetering noodzakelijk Met betrokkenheid van een groot aantal ziekenhuizen, verzekeraars en vertegenwoordigers van medisch specialisten is er afgelopen maanden hard gewerkt aan de ontwikkeling van verbeteringen voor het DBC-systeem. De NVZ heeft namens de ziekenhuizen aangegeven welke richting deze verbetering behoeft, hetgeen geresulteerd heeft in een ambitieus verbeterplan. Dit verbeterplan heeft grote impact op ziekenhuizen, maar wordt in brede zin omarmd en met enthousiasme ontvangen. De NVZ is van mening dat hiermee de ontwikkeling van het DBC-systeem een fundament heeft gekregen en een duidelijke koers voor de ondersteuning van de liberalisering van de ziekenhuiszorg. De LMR in relatie tot het DBC-verbeterplan Basisregistratie ook voor de LMR Doelstelling van de NVZ is altijd geweest om de informatie die nodig is voor de LMR te verzamelen via de vastlegging van DBC s. Tot op heden is een integratie van beiden niet mogelijk geweest. Oorzaak hiervoor is vooral dat de diagnosetypering van beiden een andere inhoud kent. Doordat in het verbeterde systeem de diagnosetypering gebaseerd is op de internationale classificatie voor diagnoses (ICD) kan de relatie tussen LMR- en DBC-gegevens beter gelegd worden. Hiermee is een basis gecreëerd voor een diagnoseregistratie die voor meerdere doeleinden gebruikt kan worden. De NVZ wil per 2008 dan ook de inhoud van de LMR zodanig aangepast hebben dat de gegevensverzameling plaatsvindt via de gegevens die aan de bron worden geregistreerd door de arts. Dit biedt grote kansen voor de LMR en een waarborg voor de internationale verplichting om een ICD te registreren. 1 Verwijzing naar kenmerk van de brief! 2 Woensdag 20 september 2006, ANP, Nieuwsredactie Elsevier Gezondheidszorg 3 Orde-verbetervoorstellen DBC moet. Maar dan wel goed! 7

7 8 DRS. MAARTEN BRUIJS, PROGRAMMAMANAGER PROJECTORGANISATIE DIS

8 opmaak qxd :26 Pagina 9 DBC Informatie Systeem Iedere uiteenzetting over DIS begint bij de invoering van Diagnose Behandeling Combinaties (DBC s). Met DBC s hadden overheid en brancheorganisaties bepaalde doelen voor ogen. Eén van die doelen is transparantie in de zorg, hoe maak je op een uniforme manier inzichtelijk welke zorg wordt verleend? Mede daarvoor is de DBC-systematiek geïntroduceerd. Logisch gevolg hiervan was het ontstaan van een nieuwe informatiebehoefte. Deze nieuwe informatiebehoefte was aanleiding voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de zorgaanbieders en de zorgverzekeraars, om DIS op te richten. Een landelijke gegevensbank waarin DBC-gegevens van zorgaanbieders worden opgeslagen en van waaruit gecontroleerde gegevensverstrekking kan plaatsvinden. 9

9 opmaak qxd :26 Pagina 10 Uitgangspunten Bij de eerste beeldvorming over DIS stond vast dat functiescheiding en onafhankelijkheid de belangrijkste uitgangspunten moesten zijn. De oprichters onderkenden de functie van gegevensaanbieder en de functie van gegevensafnemer. Gegevensaanbieders verlenen zorg en leggen gegevens over deze verleende zorg vast in de vorm van DBC s. Gegevensafnemers zetten de ruwe gegevens om naar informatie die zij analyseren en interpreteren. Blijft over het beheer en de verspreiding van de gegevens. Uit pragmatisch oogpunt moest dit belegd worden bij een derde, vertrouwde partij. Deze partij is de projectorganisatie DIS die daarmee de verbinding vormt tussen de aanbieders en de afnemers. Aangezien de oprichting van DIS een gezamenlijk initiatief was, lag het voor de hand ook de aansturing van DIS gezamenlijk op te pakken. Bovendien is vertrouwen op een derde partij een goede zaak maar het is wenselijk deze partij ook te kunnen controleren. Daarom wordt DIS sinds de oprichting in 2004 bestuurd door een college bestaande uit zorgaanbieders, zorgverzekeraars en VWS die gezamenlijk de Stuurgroep DIS vormen. Dit besturingsmodel waarborgt niet alleen de gewenste onafhankelijkheid, maar geeft partijen tevens invloed op de koers en handelen van DIS. De aangebrachte functiescheiding brengt consequenties met zich mee die doorwerken in de taken van DIS en de wijze waarop deze taken worden uitgevoerd. Vanuit de functiescheiding is het een gegeven dat het opstellen van de gegevens een taak is van de aanbieders. Deze zijn daarmee ook verantwoordelijk voor de kwaliteit van de gegevens. Kwaliteit laat zich in dit kader omschrijven als betrouwbaar, volledig en tijdig. Om die verantwoordelijkheid niet te compromitteren moet DIS de ontvangen gegevens integraal opslaan. De gegevensaanbieders moeten er immers op kunnen vertrouwen dat de integriteit van hun gegevens gewaarborgd is en er geen modificaties worden aangebracht in de vorm van aanvullingen of voor de hand liggende correcties. Vooral in het begin kon dit voor zorgaanbieders nog wel eens aanleiding zijn de opstelling van DIS als star en rigide te beschouwen; aanleveringen werden afgekeurd terwijl DIS de geconstateerde foutjes eenvoudig had kunnen corrigeren. Dat had wellicht gekund maar zou de integriteit van de gegevens hebben aangetast. Ergo schending van vertrouwen en in strijd met de functiescheiding. Het gebruik van gegevens is belegd bij de afnemers van DIS. Zij zijn verantwoordelijk voor de analyse en de interpretatie van de gegevens. Zij vormen de ruwe gegevens om naar, voor hen, bruikbare informatie. Ook zij moeten er op kunnen vertrouwen dat zij beschikken over gegevens zoals die door de aanbieders zijn geregistreerd. Uiteraard voor zover DIS de gegevens mag leveren. Dat betekent dat DIS geen schifting in de gegevens aanbrengt en geen gegevens aanvult. Bovenstaande leidt tot een functiemodel (Figuur 1) waaruit de positie van DIS is bepaald als organi10 satie voor het ontvangen, beheren en verspreiden van gegevens. figuur1 Voor het ontvangen van de gegevens onderhoudt de projectorganisatie DIS contacten met de zorgaanbieders en hun softwareleveranciers. Het implementatieteam van DIS ondersteunt de aanbieders tijdens het aansluittraject met advies, informatie en technische analyses van de testaanleveringen. Daarnaast verzorgt DIS een helpdesk voor de beantwoording van aanlevering gerelateerde vragen en een eigen website met informatie over DIS en overige zaken die van belang zijn voor de aanlevering. Ook is de projectorganisatie belast met het beheer en onderhoud van het geautomatiseerde systeem voor de landelijke databank: het DBC Informatie Systeem, kortweg het DIS. Toepassing van gegevens De taak van DIS bestaat dus uit het ontvangen, opslaan en verspreiden van gegevens. Voor een goede taakuitvoering is het daarom vereist dat is vastgelegd welke gegevens dit betreft en onder welke erkende afnemers de gegevens mogen worden verspreid. Deze specificaties zijn vastgelegd in de MDS (Minimale DataSet) voor de somatiek en in de MDS voor de GGZ. Deze documenten schrijven in detail voor welke gegevens DIS mag ontvangen en per afnemer welke gegevens zij mag verspreiden, vandaar ook wel de term MDS-gegevens. Ook vermeldt de MDS voor welke (vaak wettelijke) taak een afnemer gegevens ontvangt. Het is deze afnemers alleen toegestaan de gegevens voor de bedoelde taak te gebruiken. Wanneer een afnemer meerdere taken heeft (en daarvoor meerdere rapportages ontvangt) is het die afnemer niet toegestaan de verschillende rapportages te combineren. Daartoe ondertekent de afnemer de zogenaamde aflevervoorwaarden van het DIS. Met ondertekening van deze voorwaarden verklaren afnemers op correcte wijze met de ontvangen gegevens om te zullen gaan en deze niet te zullen verspreiden, adequaat te beveiligen en uitsluitend te gebruiken voor de omschreven taak. DIS kent slechts een beperkt aantal afnemers, namelijk de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZa), VWS, het Centraal Bureau voor de Statistiek, het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) en de stichting DBC-Onderhoud:

10 - CBS ontvangt gegevens om nationaal en internationaal statistiek te bedrijven. In dit kader worden populatie- en productiestatistieken opgesteld. Daarnaast worden de gegevens betrokken in de analyse van prijsontwikkeling in de consumentenprijsindex. - De toezichthouder NZa, inclusief het voormalige CTZ, ontvangt gegevens voor haar taak op het gebied van Markttoezicht voor het monitoren en analyseren van prijsontwikkelingen. In het bijzonder gedurende de introductie van marktwerking, vrije prijzen is dit een belangrijke taak. Verder heeft de NZa een informatieverstrekkende taak aan VWS over de budgettaire aspecten van de zorg. Hiervoor ontvangt zij gegevens op het gebied van de gefactureerde prijs en de geleverde zorg. Een bijzonder actuele toepassing van gegevens ligt in de taak die de NZa heeft voor Publiek Onderhoud van de DBC-systematiek. Lees alle verbeterplannen erop na, er is algemeen behoefte aan verbetering van de systematiek. DIS levert hiervoor gegevens aan de private Stichting DBC-Onderhoud die hiermee voorstellen voor verbetering van de systematiek doet. De uiteindelijke besluitvorming over de voorstellen ligt bij de NZa. Voor deze taak en om de besluitvorming te ondersteunen, ontvangt de NZa nagenoeg dezelfde gegevens als DBC-Onderhoud. Tevens informeert DIS de NZa, maandelijks over de status van het aanleverproces ten behoeve van de handhaving. - Het College voor Zorgverzekeringen ontvangt gegevens voor een drietal wettelijke taken: pakketbeheer, verzekeraarsbudgettering en fondsbeheer. Pakketbeheer houdt in dat men adviseert over de inhoud van het pakket en de budgettaire consequenties daarvan. Om dat te kunnen doen heeft men inzicht nodig in de kostenontwikkelingen van de DBC s. Verzekeraarsbudgettering is nodig om vooraf en achteraf budgetten per ziektekostenverzekeraar te kunnen berekenen om zodoende ziektekostenverzekeraars met veel dure verzekerden achteraf te kunnen compenseren. Fondsbeheer betreft het beheren van de ontvangsten en uitgaven van het zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ). In dat kader heeft men de behoefte aan de totale kosten die ten laste komen van de nieuwe zorgverzekeringswet. - VWS ontvangt gegevens voor een drietal taken. Voor de Financiële Verantwoording aan de Tweede Kamer ontvangt zij DBC-gegevens én wachtlijstgegevens. Uit oogpunt van publieksvoorlichting laat VWS deze laatste publiceren op een website van het RIVM ( Ten behoeve van de taak op het gebied van de Verzekeraarsbudgettering ontvangt VWS maandelijks gegevens om het verdeelmodel voor de risicoverevening door te ontwikkelen. Tenslotte ontvangt VWS ten behoeve van de Beleidsinformatie gegevens bedoeld om signalen uit de samenleving te kunnen valideren en om de haalbaarheid van mogelijke beleidsvoorstellen te toetsen. Aansluithistorie Nadat de organisatiestructuur en het besturingsmodel van DIS waren bepaald, de MDS was opgesteld met daarin de ingaande en de uitgaande gegevensstromen, resteerde het aansluiten van ziekenhuizen en het aanleveren van gegevens. Dit proces werd gekenmerkt door de nodige spreekwoordelijke hobbels. Het veld had tijd nodig om zich organisatorisch en technisch voor te bereiden op DIS. Bovendien speelden er nog enkele beleidsmatige kwesties op het gebied van persoonsgegevens, de bestuurlijke verankering en de strikte controles van DIS die iedere poging tot aanleveren in de kiem smoorden. In de loop van 2005 werden die belemmeringen met succes stuk voor stuk geadresseerd. Op het gebied van de persoonsgegevens verschenen de bewerkersovereenkomsten met de Raden van Bestuur en de Medische Staven. De gegevensaanbieders zouden de gegevens voortaan geanonimiseerd aanleveren waardoor er geen sprake meer was van patiënt- of persoonsgegevens in het DIS. Het rigide controlebeleid van DIS dat alles afkeurde, was in eerste instantie gericht op het afdwingen van volledigheid van de aanleveringen. Dit middel werd als een onrechtvaardige en onoverbrugbare barrière ervaren, reden om het coulancemodel te introduceren. Dit model maakt het mogelijk een fouttolerantie te hanteren bij het beoordelen van aanleveringen. Een aanlevering bevat een verzameling casussen en een aanlevering wordt beoordeeld op het aantal correcte casussen. Bij een percentage van 97% correcte casussen, wordt de aanlevering geaccepteerd. In het andere geval wordt de gehele aanlevering geretourneerd. De Stuurgroep gaf DIS opdracht dit mechanisme te hanteren per januari En met succes. Het zorgde ervoor dat zorgaanbieders konden aanleveren zelfs wanneer een aanlevering kleine onvolkomenheden bevatte. Al die obstructies hadden wel tot gevolg dat het daadwerkelijke aanleverproces laat op gang kwam. Er waren al veel ziekenhuizen die in de loop van 2005 het testtraject met DIS hadden doorlopen maar van aanleveren kwam het niet tot november In die maand hadden het Franciscus Ziekenhuis en het Medisch Centrum Leeuwarden op dezelfde dag de primeur op de eerste productieaanlevering aan het DIS, twee dagen later gevolgd door het Medisch centrum Alkmaar. Vanaf dat moment kwamen de ziekenhuizen massaal in beweging (zie ook Figuur 2). Testtrajecten werden herhaald en het DIS begon te groeien. De toename bleef, werd tijdelijk minder gedurende de vakantieperiode maar de opwaartse trend werd weer ingezet in september toen nog eens 12 ziekenhuizen zich aansloten op DIS. De resterende 3 waren in oktober actief aan het testen met DIS. Aangesloten op DIS houdt niet in dat men direct regelmatig aanlevert. De aanleveringen begonnen vanaf november terwijl gerekend was met 11

11 opmaak qxd :26 Pagina 12 een start per februari 2005, de start van de aanleverplicht. De 99 ziekenhuizen 8 academische en 91 algemene hadden in november al 990 maanden productie aangeleverd moeten hebben, de norm. Er was dus sprake van een substantiële achterstand en de ziekenhuizen begonnen aan een fikse inhaalslag. Figuur 3 toont de ontwikkeling van het aantal productiemaanden dat aan DIS is aangeleverd sinds de eerste aanlevering. De groene lijn representeert het aantal productiemaanden dat volgens de oorspronkelijke opzet aangeleverd had moeten zijn. De figuur laat zien dat de actuele productie gestaag naar de norm toegroeit, een teken dat de achterstand afneemt. Per begin oktober bedroeg de achterstand slechts 258 productiemaanden. Hierbij moet worden opgemerkt dat de drie resterende ziekenhuizen bijna een kwart van de Figuur 2 Figuur 3 Figuur 4 12 achterstand veroorzaken. Afhankelijk van de keuzes van toezichthouder en ziekenhuizen, moet het mogelijk zijn per december van dit jaar volledig op schema te zijn en te blijven. Die aanname is gebaseerd op het aantal aanleveringen dat DIS de afgelopen periode heeft ontvangen. Bij 99 aanleveringen per maand neemt de achterstand niet verder toe. Het aantal aanleveringen is echter fors hoger. Monitoring sinds mei jongstleden toont dat maandelijks gemiddeld bijna 200 aanleveringen worden gedaan (Figuur 4). Natuurlijk zijn dit imposante aantallen. De vraag is gerechtvaardigd hoeveel DBC's nu aan DIS zijn aangeleverd. De 1662 productiemaanden vertegenwoordigen ruim 13 miljoen actuele DBC s. Recent onderzoek naar de kwaliteit van de gegevens in DIS, leert dat dit aantal corre-

12 spondeert met de aantallen uit de DBC- Speurder. Ditzelfde onderzoek wijst uit dat DIS in rap tempo de gegevensverzameling bij uitstek aan het worden is en dat de kwaliteit van de gegevens goed beantwoordt aan de informatiebehoefte. Uiteraard zijn er nog mogelijkheden de kwaliteit naar een nog hoger niveau te brengen. Zie hiervoor verder in dit artikel. Naast de somatische DBC s ontvangt DIS ook gegevens over de wachttijden en DBC s uit de GGZ. De aanleveringen voor wachtlijsten evenaren de aantallen voor de DBC s. Tevens is dit jaar een start gemaakt met het aansluiten van de GGZ op DIS. Dit betreft naast de GGZ-instellingen en PUK en en PAAZ en ook de vrijgevestigde psychotherapeuten en psychiaters. Aangezien de aanleverplicht per juni 2006 is ingegaan is er nog geen gedetailleerde informatie voorhanden. Wel hebben meer dan 900 GGZ zorgaanbieders zich aangemeld bij DIS en is het aantal aanleveringen boven verwachting. DIS, quo vadis? Als alles naar wens verloopt, hoeft er toch niets te veranderen? Ondanks de voortvarende gang van zaken staan op de korte en middenlange termijn de nodige veranderingen op stapel. Zoals eerder aangegeven is DIS een projectorganisatie waarvan de uitvoering momenteel is belegd bij LogicaCMG. Het komende jaar wordt uitsluitsel gegeven over de bestuurlijke verankering van het DIS, zodat de activiteiten van het DIS, het systeem en de daarin opgeslagen gegevens, kunnen worden overgedragen aan een nog te bepalen organisatie. Zorgaanbieders, zorgverzekeraars en VWS zijn met elkaar in overleg over de structuur en stichtingsvorm van deze organisatie. De overige ontwikkelingen raken de gegevensaanbieders meer direct. Als belangrijkste ontwikkeling voorzien wij de invoering van het aspect privacy. In de huidige opzet worden de DBC-gegevens die het DIS ontvangt door de gegevensaanbieder geanonimiseerd. Patiëntgegevens bestaan hierdoor uit reeksen van x of 1. DIS ontvangt alleen het postcodegebied, het geboortejaar en de indicatie van het geslacht van de patiënt. Hoewel hiermee de veiligheid volledig gewaarborgd blijft, is het voor afnemers niet mogelijk een individuele casus te onderscheiden. Daarom wordt nu in nauwe samenwerking met het CBP gewerkt aan een oplossing waarbij dit noodzakelijke onderscheid wel kan worden gemaakt. De oplossing voorziet in een werkwijze waarbij de zorgaanbieder de DBC-informatie niet meer anonimiseert maar voorziet van een label. Dit gebeurt voordat de gegevens worden aangeboden aan DIS. Dit label wordt onderweg, en vóórdat de gegevens bij DIS aankomen, onherkenbaar verminkt. DIS ontvangt dus alleen dit verminkte label dat wordt opgeslagen. Wanneer nu een afnemer recht heeft op gegevens op casusniveau, wordt dit verminkte label nogmaals verminkt voordat het DIS de gegevens uitlevert. In lijn met de eisen van het CBP, is DIS niet bekend met de wijze waarop labels worden gegenereerd noch met de wijze waarop de verminking plaatsvindt. De tweede ontwikkeling is het streven naar het verhogen van de kwaliteit van de gegevens in het DIS. Kwaliteit is, zoals eerder betoogd, een verantwoordelijkheid van de gegevensaanbieders. Om de kwaliteit te verhogen wordt gezocht naar middelen om een zogenaamde feedbackloop te creëren. Concreet betekent dit gegevensaanbieders op een overzichtelijke manier te informeren over de gegevens zoals zij die aan DIS hebben aangeleverd. Op deze wijze worden gegevensaanbieders in staat gesteld door henzelf gesignaleerde onvolkomenheden in een latere periode te corrigeren. Parallel hieraan bestaat ook het voornemen voor feed forward loop om de afnemers van DIS te informeren over bijzonderheden in de rapportage. Te denken valt aan ontbrekende productiemaanden, verdeling naar specialismen e.d. De derde ontwikkeling, nauw samenhangend met het voorafgaande, is het leveren van spiegelinformatie aan de zorgaanbieders. DIS beschikt over een grote hoeveelheid gegevens die vooral voor ziekenhuizen binnen referentiegroepen interessante informatie kan opleveren. De verwachting is dat dit in de eerste helft van 2007 zal worden opgepakt. In een verder stadium ligt gebruik van DIS-gegevens voor medisch wetenschappelijk onderzoek in de lijn der verwachting. Daarnaast wordt het systeem van DIS aangepast aan de nieuwe productstructuren voor de curatieve zorg en de GGZ, zoals die per januari 2007 ingaan. En uiteraard kijken wij reikhalzend uit naar het moment dat de ziekenhuizen volledig bij zullen zijn. Na een gepast moment van vreugde gaan wij dan verder met het aansluiten van de GGZ met net zoveel succes als nu. En in één moeite sluiten we ook de ZBC s en de Categoralen aan. De blik vooruit en af en toe terugkijken op de bereikte resultaten en die zijn niet gering. 13

13 Landelijke Ziekenhuiszorg Informatie DE NVZ VERENIGING VAN ZIEKENHUIZEN (NVZ) EN DE NEDERLANDSE FEDERATIE VAN UNIVERSITAIR MEDI- SCHE CENTRA (NFU) HEBBEN BESLOTEN OM TE KOMEN TOT EEN LANDELIJKE ZIEKENHUISZORG INFORMATIE (LZI) ALS VERNIEUWING VAN DE HUIDIGE LANDELIJKE MEDISCHE REGISTRATIE EN LANDELIJKE AMBULANTE ZORG REGISTRATIE (LMR/LAZR). IN DIT ARTIKEL GEVEN WE AAN HOE WE TOT DIT BESLUIT ZIJN GEKOMEN EN HOE WE DIT DE KOMENDE JAREN GAAN VORMGEVEN. 14 DE DISCUSSIE RONDOM DE LANDELIJKE MEDISCHE REGISTRATIE (LMR) IS IN EEN STROOMVERSNELLING GEKOMEN NA DE VELE PROTESTREACTIES OP DE SUGGESTIE DAT DEZE REGISTRATIE WEL KAN WORDEN OPGEHEVEN. DAAR IS NOG BIJ GEKOMEN DAT EUROPESE REGELGEVING OP KOMST IS, DIE DE LIDSTATEN ERTOE VERPLICHT DAT ZIEKENHUIZEN AAN EEN ONTSLAGREGISTRATIE DEELNEMEN. DE LMR IS ZO N ONT- SLAGREGISTRATIE, DIE ECHTER WEL TOE IS AAN ONDERHOUD. DE LZI DIENT DE MODERNE OPVOLGER TE WORDEN VAN DE LMR. DIT TRAJECT WORDT GEZAMENLIJK DOOR DE NVZ VERENIGING VAN ZIEKENHUIZEN EN DE NFU UITGEWERKT.

14 MARCEL VAN DER HAAGEN, RZA VU MEDISCH CENTRUM AMSTERDAM FONS BLANKENDAAL, NFU UMC UTRECHT DR. JAN JOZEF POOL, PROJECTLEIDER INFORMATIEBELEID EN GEGEVENSBEHEER ZORG NVZ, UTRECHT De LMR is voorlopig onmisbaar Het afgelopen jaar is veel geschreven en gesproken over de suggestie van overbodigheid van de LMR. Als belangrijkste argumenten golden daarbij: 1 De verwachting dat op basis van de wettelijk verplichte, minimale dataset (MDS) die verzameld wordt in het DBC informatie Systeem (DIS) dezelfde informatie geproduceerd kon worden die momenteel via de LMR beschikbaar komt. Dit blijkt vooralsnog niet op korte termijn realiseerbaar. 2 Specialisten beschouwen de (ICD-)registratie ten behoeve van de LMR als doublure naast de registratie van de DBC s. Bovendien zijn de specialisten op zoek naar een reductie van de administratieve werklast. 3 Ziekenhuizen hebben de beschikbare codeurscapaciteit nodig voor het laten functioneren van de DBC-registratie waardoor de codeeractiviteiten ten behoeve van de LMR in het gedrang komen. En zij zien weinig meerwaarde in de LMR voor de eigen beleidsdoelen. In de discussie is een aantal argumenten naar voren gekomen die pleiten voor het (voorlopig) continueren van een landelijke ziekenhuiszorgregistratie: - Het algemeen maatschappelijke belang van een hoogwaardige ziekenhuiszorgregistratie is sterk naar voren gekomen. Dit betreft het 15

15 16 gebruik van morbiditeitsgegevens voor (toegepast) wetenschappelijk onderzoek en in (inter)nationale statistieken. - De (verbeterde) DBC-systematiek dient gebaseerd te zijn op een bronregistratie in elk ziekenhuis, die ook gegevens aanlevert voor de LZI. Daarmee komt ook het eigen belang van de ziekenhuizen bij de registratie-inspanning meer naar voren. - Het CBS heeft aangegeven dat er een Europese richtlijn op komst is die de EU-landen verplicht om deel te nemen aan een hospital discharge registration. Kortom, aan een LMR-achtige registratie. Relatie met DBC s Met de invoering van de DBC-systematiek is de registratiedruk in ziekenhuizen toegenomen. Het DBC systeem kan op de huidige wijze echter nooit de LMR vervangen. We geven de volgende specifieke knelpunten: 1 DBC s zijn georiënteerd op het specialisme: de gedachte dat een DBC het volledige ziektegeval bestrijkt berust op een misverstand. Met name bij multidisciplinaire behandeling van patiënten worden per specialisme DBC s geopend. 2 De verrichtingen zijn opgenomen op basis van CTG-codering. Deze codering is financieel georiënteerd waardoor medisch inhoudelijke managementinformatie op basis van deze codering onvoldoende aansluit bij de informatiebehoefte. 3 De diagnosegegevens worden vastgelegd op basis van diagnoselijsten die door de wetenschappelijke verenigingen zijn opgesteld. De diagnoselijsten sluiten niet aan op internationale standaarden zoals de ICD-10. Dit heeft tot gevolg dat de Nederlandse statistieken over ziekten niet meer aansluiten bij die van de landen om ons heen. Bovendien wordt dezelfde aandoening op verschillende wijzen door de verschillende specialismen vastgelegd: een gebroken been bij heelkunde heeft een andere diagnosecode dan bij orthopedie. 4 In tegenstelling tot de LMR is er geen sluitende definitielijst voor de DBC-systematiek beschikbaar. De informatie is derhalve voor meerdere uitleg vatbaar (multi-interpretabel). 5 De registratieregels (DBC-instructies) verschillen per specialisme hetgeen benchmarking op ziekenhuisniveau verhindert. 6 Ook het detailniveau waarop geregistreerd wordt verschilt per DBC-specialisme. Sommige specialismen onderscheiden honderden DBC s terwijl andere volstaan met enkele DBC s. Over dit detailniveau zijn geen duidelijke afspraken gemaakt. Managementinformatie is daardoor te gedetailleerd of te algemeen waardoor het minder bruikbaar is. 7 De Minimale Data Set is vastgelegd met als eerste uitgangspunt: publieke verantwoording en administratieve lastenverlichting. Een belangrijke doelstelling is: vergroting van de beschikbaarheid van gegevens voor de actoren op de zorgmarkten (klanten, aanbieders, verzekeraars) en voor toezichthouders en overheid zodat deze inhoud aan hun rol kunnen geven. Met het creëren van de MDS en het DBC Informatie Systeem (DIS) ontstaat tevens een bruikbare en (onder voorwaarden) toegankelijke set gegevens die voor de sector meerwaarde heeft. Naast gegevensaanleveringen voor wettelijke taken is een groot gedeelte van de informatie dus van belang voor de sector zelf. Spiegelinformatie, benchmarkrapportages, marktanalyses, e.d. zijn hier voorbeelden van. Het DIS is dan ook primair van belang voor de sector zelf, ten behoeve van: 1 verantwoording afleggen; 2 toezicht houden; 3 onderhoud; Andere doelen als onderzoek, internationale vergelijking en benchmarking zijn buiten beschouwing gebleven. Inmiddels wordt duidelijk dat vooral de financiële doelstellingen de nadruk krijgen bij de verdere ontwikkeling en inrichting van de DBC-systematiek. Ondersteuning van de bedrijfsvoering, onderzoek, onderwijs en epidemiologisch onderzoek wordt zo goed als onmogelijk met een dergelijk eenzijdig ingericht informatiesysteem. 8 Door de LMR te vervangen door DBC-informatie dreigen historische, zorginhoudelijke gegevens over de intramurale gezondheidszorg verloren te gaan. Vanuit de optiek van onderzoek en onderwijs is dat een aanmerkelijk verlies. In de zomer van 2005 hebben onder andere de epidemiologen en de hoogleraren Sociale Geneeskunde hierover een brandbrief naar de Minister gestuurd. 9 Binnen de DBC-systematiek wordt vooralsnog geen gebruik gemaakt van internationale codetabellen. Internationale aansluiting gaat daarmee verloren. Voor moderne medische centra is juist die internationale aansluiting in verband met netwerkvorming van groot belang. 10 Prismant heeft aangegeven uitvoering en beheer van registraties niet meer als core business te beschouwen en deze activiteiten elders te willen onderbrengen. Met de invoering van de DBC-systematiek is inderdaad de registratiedruk in ziekenhuizen toegenomen. De beperking in registratielast en hiermee de kostenbeheersing is van belang. Dit is dan ook onderdeel van het DBC-verbeterplan, dat uitgaat van het afleidingsprincipe: een DBC wordt afgeleid uit basisregistraties waarin elk ziekenhuis alle details van de zorgverlening vastlegt. Dezelfde basisregistraties worden gebruikt als bron voor de LZI. Vanwege het grote belang van beschikbaarheid van betrouwbare gegevens en het in stand kunnen houden van de trendinformatie dient de LMR vooralsnog gecontinueerd te worden. De komende jaren zullen benut worden voor het verder ontwikkelingen van de DBC-systematiek. Daartoe heeft de NVZ het initiatief genomen om te komen tot een DBC-verbetermodel. Momenteel wordt in een plan van aanpak uiteengezet wat moet gebeuren om te komen tot een robuust en stabiel systeem. Dit is immers een randvoorwaarde om de DBC-bekostiging uit te breiden per 1 januari Kijkend naar de

16 elders gebruikte DRG-systematiek mag verwacht worden dat nog 4 à 6 jaar nodig is om het DBC-systeem op een inhoudelijk aanvaardbaar niveau te brengen. Gedurende deze periode blijft de behoefte aan hoogwaardige informatie uiteraard bestaan. Landelijke Ziekenhuiszorg Informatie De NFU heeft als standpunt dat de continuïteit van de LMR-gegevensstroom gewaarborgd moet worden. Samen met de NVZ moet naar een passende wijze van voortzetting annex modernisering worden gezocht. In dat kader hebben de Universitair Medische Centra (UMC s) op 29 juni 2006 een beleidsconferentie georganiseerd waarin dit uitgangspunt breed werd ondersteund vanuit de instellingen, specialisten en informatiekundigen en externe gebruikers als het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de statistiek (CBS). In het NVZ-bestuur van 30 juni jl. is vastgesteld dat het bijdragen aan een goede ziekenhuiszorgregistratie een verantwoordelijkheid is van de ziekenhuizen en is besloten dat NVZ en de NFU samen een werkgroep instellen die een voorstel doet voor het inrichten van een nieuwe ziekenhuis-zorgregistratie, die onder beheer van NVZ/NFU staat. Daarbij spelen naast administratieve, informatiekundige en kostenoverwegingen ook strategische argumenten een rol. Niettemin moet het op te stellen businessplan ook duidelijkheid geven over de kostenkant. Het gebruik door derden kan bijvoorbeeld meer verzakelijkt worden en/of de registratie kan doelmatiger worden ingericht. Ook moet gekeken worden naar de huidige tarifering die op volume is gebaseerd in plaats van op de werkelijke inspanning van de uitvoerder voor verzameling, bewerkingen beheer. Bij de verdere uitwerking van de LZI moeten de volgende zaken worden geregeld: 1 Rapportage over het zorgproces geschiedt door informatie af te leiden uit basisregistraties: eenmalige vastlegging voor meervoudig gebruik. 2 Gebruik van standaard diagnoseclassificatie (ICD-10) die internationaal aansluit. 3 Gebruik van een standaard verrichtingenclassificatie die internationaal aansluit. 4 Eenduidig begrippenkader (definitielijst). 5 Eenduidig detailniveau van registreren voor alle specialismen. 6 Aanpassing van huidige LMR waarbinnen het ziektegeval, onafhankelijk van specialisme, centraal staat. Minimale aanpassingen betreffen: - toevoeging van BSN zodra dit wettelijk geregeld is; - ambulante zorg, dagopnamen en klinische zorg in geïntegreerd vastleggen; - toepassing ICD Klinische dataset moet aansluiten op EUeisen ten aanzien van European Discharge Data Set (EDDS). 8 Kwaliteitscontrole op LZI ontwikkelen en organiseren. 9 Breed draagvlak voor de LZI bij naast de NVZ en de NFU het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)/ het RIVM, het CBS en de Orde. 10 Bestaande know how aanwenden voor de overgang van LMR naar LZI. 11 Blijven participeren in bestaand internationaal netwerk op het gebied van zorgregistratiesystemen en classificaties. 12 Overdracht van LMR/LAZR inclusief historie aan nieuwe LZI-organisatie. 13 De voorgestelde oplossingsrichting sluit aan bij notities Verbeteren door vereenvoudigen en DBC s: eenvoudig beter; de kunst van het weglaten. Dit betreft: - het opzetten van een goede bronregistratie (diagnosen en verrichtingen), enkelvoudige vastlegging voor meervoudig gebruik; - verbeteren basisregistraties; - van valideren naar afleiden; - specialist legt alleen diagnose vast en waar nodig ook de behandeling; - het actief bijdragen aan het verbeterplan DBC s zodat de instellingen elkaar ondersteunen. 14 Geen oude schoenen weggooien voordat de nieuwe zijn ingelopen. 15 Landelijke Ziekenhuiszorg Informatie moet patiëntgeoriënteerd zijn en informatie bevatten over het hele zorgproces (klinisch, poliklinisch en dagbehandeling, doorverwijzing e.d.). Vervolg De NVZ en de NFU gaan in een gezamenlijke werkgroep dit traject verder uitwerken en vormgeven. De NFU en de NVZ treden per 1 januari 2008 of zoveel eerder als mogelijk is aan als opdrachtgever voor een nieuwe uitvoerder van de LMR, die geleidelijk overgaat in de LZI. Dit houdt in: - dat de huidige overeenkomsten die Prismant sluit met afzonderlijke ziekenhuizen worden vervangen door één opdracht aan deze uitvoerder; - dat overleg met Prismant zal plaatsvinden over deze overdracht; - de ziekenhuizen hierover op korte termijn worden ingelicht. De gezamenlijke brancheorganisaties zullen ook de regie gaan voeren op verbeteringen en gebruik van de registratie door/voor derden. De invoering van een Landelijke Ziekenhuiszorg Informatie betekent in ieder geval dat de ziekenhuizen zuinig moeten zijn op hun medewerkers die codeer- en classificatiekennis hebben. In de toekomst kan de rol van een codeur gaan wijzigen maar deze kennis en kunde hebben we nog steeds hard nodig. Laten we gezamenlijk er voor zorgen dat de kwaliteit van de gegevens goed blijft want dat is de basis van alle informatie! 17

17 opmaak qxd :27 Pagina 18 v v VAN MEDISCH CODEUR NAAR DBC SPECIALIST? 18 IN VEEL BRANCHES VERANDERT DE OMGEVING SNEL, ZO OOK IN DE ZORG. NIEUWE ONTWIKKELINGEN OP HET j GEBIED VAN DE ZORGVERZEKERING, HET ONDERNEMER- SCHAP EN DE FINANCIERING VAN DE ZORGINSTELLINGEN VOLGEN ELKAAR IN HOOG TEMPO OP. DE AF-SCHAFFING VAN DE FUNCTIEGERICHTE BUDGETTERING (FB) EN DE v INVOERING VAN DE DBC S BIJ ZIEKENHUIZEN ZIJN U ZEKER NIET ONTGAAN. WAT BETEKENEN DEZE ONTWIK- KELINGEN VOOR UW ZIEKENHUIS EN UW AFDELING? EN VOOR UW WERK ALS MEDISCH CODEUR? A

18 O R- N G - opmaak qxd :27 Pagina 19 H.C.J.M.ERIC VERHEIJDEN, PROGRAMMAMANAGER PRISMANT OPLEIDINGEN, UTRECHT Per 1 januari 2005 is de DBC-financieringssystematiek formeel in Nederland ingevoerd. Deze invoering heeft, samen met het voorwerk dat in de voorafgaande jaren op dit gebied heeft plaatsgevonden, nogal wat gevolgen. Eén van die gevolgen is dat er naast de bestaande registraties een nieuwe DBC-registratie is ontstaan. Deze DBC-registratie, die gezien haar korte levensduur nog niet overal vlekkeloos verloopt, is nu en later noodzakelijk voor de financiering van uw ziekenhuis. Een ander gevolg is dat de relatie tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar verandert. De zorgverzekeraar gaat zorg inkopen bij het ziekenhuis en er wordt onderhandeld over de prijs van deze zorg. Deze nieuwe DBC-systematiek is qua opbouw simpel. De DBC s worden per patiënt vastgelegd. Iedere DBC krijgt een (kost)prijs en alle kostprijzen van alle geregistreerde DBC s in één jaar opgeteld bepalen het budget van het ziekenhuis voor dat jaar. Helaas is de implementatie van het systeem niet zo eenvoudig gebleken. Men loopt tegen problemen aan die herkenbaar zijn bij de invoering van nieuwe registratie- en financieringssystemen. Naast het procesmatige deel dat opnieuw moet worden ingericht is een aantal van die problemen: - het op orde brengen van de ICT; - het versturen en ontvangen van juiste en tijdige informatie; - het vergaren en borgen van de benodigde kennis. Met name het vergaren en borgen van kennis is van wezenlijk belang om de DBC s goed te kunnen implementeren. Als deze kennis goed is opgebouwd en geborgd zal het werken met DBC s bij uw instelling aanzienlijk verbeteren. Als we het DBC-registratieproces nader bekijken, kunnen we grofweg de volgende stappen onderscheiden: - openen van de DBC; - vastleggen van de diagnose en de behandeling; - vastleggen van de verschillende verrichtingen - afsluiten van de DBC; - valideren van de DBC; - factureren van de DBC. De eerste stappen in dit registratieproces wor- den met name, vaak decentraal, door de specialist of één van zijn medewerkers uitgevoerd. De uitvoering van een aantal van de daaropvolgende stappen zal bij de meeste ziekenhuizen een taak zijn voor de financiële of medische administratie. Dit betekent dat met name op deze afdelingen ook een goede kennis aanwezig moet zijn om het DBC-proces te faciliteren. Een gedeelte van de kennis die nodig is, is voor een groot deel al aanwezig bij de medisch codeur. Denk bijvoorbeeld aan hun kennis over coderen, registreren en controleren. Dit betekent dat op deze afdeling in potentie medewerkers aanwezig zijn die hun kennis kunnen inzetten bij het faciliteren van het DBC-proces. Zij kunnen zich dus ontwikkelen van medisch codeur tot DBC-specialist. Ook medewerkers van de financiële administratie kunnen zich ontwikkelen tot DBC-specialist door kennis op te doen van de meer medische kant van de administratie. Om deze medewerkers bij dit ontwikkelingsproces te ondersteunen biedt Prismant Opleidingen momenteel een aantal (DBC) modules aan voor medewerkers die binnen het ziekenhuis het DBC-proces (gaan) ondersteunen. Een voorbeeld hiervan is de basismodule DBC. In deze module worden in één dag alle in en outs van het DBC-registratieproces toegelicht. Ook komen in deze module de toekomstige ontwikkelingen en de verschillende doelen van de DBC aan de orde. Ook worden de rollen van de verschillende medewerkers/partijen in het registreren, controleren, valideren en factureren behandeld. Deze module wordt via open inschrijving maar ook incompany aangeboden. In dit opleidingsaanbod, dat op dit moment verder uitgebreid wordt, zal zowel de financiële als de medische kant van het DBC-proces nader aan de orde komen. Bij de financiële kant wordt een aantal modules opgezet waarin de kennis rondom het registreren, valideren, opzetten van interne controle en factureren verder wordt ontwikkeld. Bij de meer medisch gerichte modules moet u denken aan modules waarin de medische terminologie, basis ziekteleer, kennis over de top tien diagnosen en verrichtingen per specialisme aan de orde komen. 19

19 opmaak qxd :27 Pagina 20 is de di a gnose Wat DBC-steekproeven en DOOR DIVERSE INTERNE EN EXTERNE FACTOREN WORDEN ZORGINSTELLINGEN GEDWONGEN OM HUN BEDRIJFSVOERING HIEROP AAN TE PASSEN EN (CONTINU) TE VERBETEREN. EÉN VAN DE ONTWIKKELINGEN IS DE INTRODUCTIE VAN DE ZOGENOEMDE DIAGNOSE BEHANDELING COMBINATIES (DBC S) PER 1 JANUARI SINDS BEGIN 2005 IS ONGEVEER 10% VAN DE DBC S VRIJGEGEVEN VOOR ONDERHANDELINGEN. ZIEKENHUIZEN MOETEN MET DE ZORGVERZEKERAARS ONDERHANDELEN OVER PRIJS, KWALITEIT EN HET VOLUME VAN DE TE VERRICHTEN DBC S. IR. R.J. ATTEMA, ADVISEUR KPMG INFORMATION 20 DE INVOERING VAN DE DIAGNOSE BEHANDELING COMBINATIES (DBC'S)

20 opmaak qxd en :27 Pagina 21 wat is de behandel combinatie? PER 1 JANUARI 2005 BETEKENT EEN GROTE VERANDERING VOOR DE NEDERLANDSE ZIEKENHUIZEN. NAAST HET BEVORDEREN VAN DE MARKTWERKING BETEKENT DE INVOERING VAN DBC S DAT ER MOET WORDEN VOLDAAN AAN DE KADERREGELING. ONDERDEEL VAN HET UITVOEREN VAN DE KADERREGELING IS DAT ZIEKENHUIZEN STEEKPROEVEN MOETEN UITVOEREN. IN DIT ARTIKEL WORDT EEN MOGELIJKE WIJZE UITEENGEZET OM DE UITVOERING VAN STEEKPROEVEN TE ORGANISEREN EN OP EEN GEAUTOMATISEERDE WIJZE TE FACILITEREN. DRS. J.C. DE BOER, RE, PARTNER KPMG INFORMATION RISK 21