Permanente vorming. Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut

Transcriptie

1 IBR - IRE Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut Informatiecentrum voor het bedrijfsrevisoraat Private Stichting naar Belgisch recht Permanente vorming

2 Verantwoordelijke uitgever IBR: Marc BIHAIN - Emile Jacqmainlaan 135/1, 1000 Brussel - Tel Verantwoordelijke uitgever ICCI: Erwin VANDERSTAPPEN - Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel - education@icci.be

3 Permanente vorming Inhoudstafel IBR - IRE Woord vooraf door Thierry DUPONT, Voorzitter van het ICCI en Daniel KROES, Voorzitter van het IBR Doelstellingen vormingsactiviteiten ICCI en IBR... p.7 Activiteiten ICCI: Seminaries - Audit - Controle... p.8 - non for profit... p.15 - Publieke sector... p.16 - Fiscaliteit... p.19 - Recht... p.21 - De revisor en de fraude... p.24 - Consolidatie... p.25 - Specialisatie IAS/IFRS... p.26 - International Standards... p.27 - Workshops... p.36 Activiteiten IBR: - Studiedagen... p.37 - Informatiesessies... p.38 - Regionale avondontmoetingen... p.39 Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR... p.40 Norm IBR met betrekking tot de permanente vorming... p.45 Selectie van publicaties van het IBR en van het ICCI... p.48

4 Het programma permanente vorming werd voorbereid door de Commissie Vorming van het IBR en het ICCI. De Commissie Vorming is samengesteld uit volgende leden: de dames Gisèle VANDEWEERD (Voorzitter), Kathleen DE BRABANDER, Annie DE WILDE, Wendy SAMAN, en de heren Pascal CELEN, Faska KHROUZ, Fernand MAILLARD, Luc RAVERT, Luc R. VAN DEN ABBEELE, Lodewijk VERCAMMEN en Han WEVERS. De heer Stef VAN ATTENHOVEN verzorgt het secretariaat van de Commissie Vorming.

5 Woord vooraf Brussel, 18 april Geachte Confrater, Mevrouw, Mijnheer, Wij hebben het genoegen u de vormingsactiviteiten 2014 januari 2015 van de Stichting Informatiecentrum voor het Bedrijfsrevisoraat (ICCI) en het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR) voor te stellen. Deze vormingsactiviteiten zijn in de eerste plaats afgestemd op de professionele behoeften van de bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en professionele medewerkers. We wensen echter ook diegenen te bereiken die ernaar streven hun kennis over het bedrijfsrevisoraat en aanverwante materies uit te diepen. Seminaries waarop minder dan 70 deelnemers verwacht worden organiseren wij sedert enkele jaren op de zetel van het IBR en het ICCI, dit tot tevredenheid van de meeste deelnemers. We zijn ons zeer goed bewust van de verkeersproblemen in onze hoofdstad, maar we herinneren eraan dat het Noordstation zich op wandelafstand bevindt van het Renaissancegebouw. De Commissie Vorming wenst praktijkgerichte seminaries te organiseren die afgestemd zijn op de behoeften van een grote groep van bedrijfsrevisoren. De actualiteit, de opkomst, de eigenheid vele seminaries rond ISA s, consolidatie of audit en controle worden enkel in het kader van dit programma aangeboden, en vooral ook de kwaliteit zijn elementen die voortdurend meespelen bij de samenstelling van een evenwichtig programma. Daarom is de mening van de deelnemers van het grootste belang. De evaluaties zijn voor de Commissie een onontbeerlijk element om zich een objectief oordeel te vormen over de inhoudelijke waarde. Ingevulde evaluatieformulieren laten bovendien toe om in de toekomst kwalitatieve verbeteringen aan te brengen. Bovendien worden al uw suggesties door de Commissie behandeld. De Commissie heeft onlangs het evaluatieformulier vereenvoudigd en rekent erop dat nog meer deelnemers ons hun mening laten kennen. Het programma omvat 74 seminaries die 38 verschillende thema s behandelen. De diverse opleidingsdomeinen behandelen audit en controle, fiscaliteit, recht, consolidatie, ISA s en de specialisatie IAS/IFRS. 31 seminaries behandelen audit en controle. Negen ervan behoren tot de bijzonder actuele module publieke sector. Deze seminaries worden nog meer op de praktijk geënt en afgestemd op de regionale stand van zaken in de diverse gewesten. Bijzondere aandacht verdient het seminarie Wat verwacht kwaliteitscontrole van IT-controles?. Er worden inderdaad nog steeds lacunes vastgesteld op het vlak van de controles van informaticatoepassingen. Dit seminarie ambieert een brug te bouwen tussen financiële audit en ITaudit en duidelijk te maken welke verwachtingen kwaliteitscontrole hieromtrent koestert. De antiwitwasproblematiek is niet uit de actualiteit weg te branden. Daarom staat naast een seminarie ook een workshop op het programma. IBR - IRE Gezien de algemene invoering van de ISA s op 15 december, wordt er dit jaar nog meer dan anders aandacht besteed aan de seminaries hierrond. Het Pack PE-KE werd door het ICCI ontwikkeld als leidraad bij uitstek voor de toepassing van de ISA s bij een audit van een kleine entiteit. Om iedereen de kans te geven zich hiermee vertrouwd te maken, werden er bovenop het seminarie ISA s voor kleine entiteiten reeds vijf workshops met maximaal 30 deelnemers voorzien. Indien dit aanbod niet volstaat, kunnen er nog bijkomende workshops rond dit thema georganiseerd worden.

6 In het najaar hebben we op 19 september een studiedag geprogrammeerd rond de Onafhankelijke audit van de rekeningen en begrotingen van de Staat. Een goeie maand later, op 23 oktober, wijden we een dag aan Recentste waarderingsmethoden. Met onze informatiesessies willen we flexibel inspelen op de actualiteit. In elk geval is er al een sessie voorzien rond de Elektronische facturatie voor iedereen. Een regionale ontmoeting is een uitgelezen gelegenheid om in een gezellige sfeer van gedachten te wisselen met confraters. Ook dit jaar hopen we opnieuw vele confraters te mogen ontmoeten. We sleutelen aan een formule waarin de interactie nog meer aan bod komt. Uw suggesties zijn welkom! Tot slot wensen we alle sprekers en medewerkers aan deze vormingsactiviteiten van harte te bedanken. Het beroep heeft nood aan mensen die hun kennis willen delen. We bedanken tevens de leden van de Commissie Vorming voor hun inzet bij het opstellen van dit kwalitatief hoogstaand vormingsprogramma. Tot binnenkort op één van onze activiteiten! Thierry DUPONT Voorzitter van het ICCI Daniel KROES Voorzitter van het IBR

7 Doelstellingen van het ICCI en van het IBR vormingsactiviteiten Het ICCI en het IBR willen de bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en andere medewerkers, alsook alle geïnteresseerde personen inzake het bedrijfsrevisoraat de volgende vormingsactiviteiten voor aanreiken: 1. ICCI-activiteiten: seminaries De seminaries beogen het updaten en het uitdiepen van de kennis van thema s met betrekking tot controle, audit, fiscaliteit, plichtenleer, recht, de consolidatie en de specialisatie in internationale normen zoals de IAS/IFRS en ISA s. Er wordt daarbij zoveel mogelijk uitgegaan van concrete situaties. Het aantal deelnemers voor deze praktijkgerichte werkseminaries is beperkt. De seminaries staan open voor alle bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en medewerkers, alsook voor alle andere geïnteresseerden. 2. IBR-activiteiten: studiedagen, informatiesessies en regionale avondontmoetingen Bij de studiedagen staat de algemene informatieoverdracht centraal rond een onderwerp dat naast bedrijfsrevisoren ook niet-bedrijfsrevisoren aanbelangt. Zowel externe sprekers als bedrijfsrevisoren voeren het woord. De studiedagen hebben tot doel een ruim publiek te bereiken en een ontmoetingsforum te creëren. IBR - IRE De informatiesessies zijn gericht aan bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en aan de medewerkers van de bedrijfsrevisorenkantoren (volgens artikel 139 van het Wetboek van vennootschappen). Deze bijeenkomsten zijn van beperkte duur en behandelen actuele thema s die rechtstreeks verband houden met het beroep. De ontmoetingen met beroepsbeoefenaars van dezelfde streek tijdens een informeel diner, waarbij informatie wordt uitgewisseld, hebben de permanente verbetering van de beroepsuitoefening als doelstelling. De nieuwe formule, waarbij de confraters de gelegenheid kregen om een diepgaande discussie te voeren met Raadsleden, genoot vanaf 2010 een groot succes en zal ook zo opnieuw worden georganiseerd. De avondontmoetingen richten zich tot bedrijfsrevisoren. 7

8 Audit - Controle Seminaries Dirk CLEYMANS Bedrijfsrevisor CVBA Deloitte Bedrijfsrevisoren Christine DARVILLE xecutive Manager - VBO Bergie VAN DEN BOSSCHE Medewerkster voor economische en financiële informatie van de Dienst Onderneming - ACV Nationaal Paul VAN GEYT xpert accountancy en audit maandag 17 november 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: DE MONTIL, Affligem-Essene Code: n De bedrijfsrevisor en de ondernemingsraad Het doel van deze dag is de wettelijke taak van de commissaris (bedrijfsrevisor) met betrekking tot de ondernemingsraden toe te lichten in al zijn aspecten. Hierbij wordt voor elk van de onderwerpen, uitgaande van de wettelijke regelingen, de praktische toepassing en de pedagogische benadering en actie van de commissaris toegelicht door vertegenwoordigers van het beroep, de werkgeversorganisatie VBO en de vakbondsorganisatie ACV. Het is eveneens de bedoeling om een reflectie, reactie en discussie op gang te brengen over de manier waarop de bedrijfsrevisor zich moet en/of kan bewegen in deze wettelijke taak en dit tussen de verschillende belanghebbende partijen. Alle vragen van de deelnemers zijn uiteraard welkom. Het geheel wordt geleid door de voormalige verantwoordelijke van de economische inspectie der ondernemingsraden die de actie van de overheid ter zake zal kaderen. Gislenus BATS rebedrijfsrevisor Nathalie BLAUWBLOMME Advocaat Uniqum Honoré & Partners advocaten dinsdag 17 juni 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Ontbinding en vereffening van een onderneming Ter zake zal in het seminarie worden uitgegaan van de wettelijke bepalingen - Wetboek van vennootschappen - in samenlezing met de Normen inzake de controle bij het voorstel tot de ontbinding van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, alsmede een aantal praktische toepassingen inzake de optimalisatie van vereffeningen vanuit juridisch, vennootschapsrechtelijk en fiscaal standpunt. Inhoudsopgave: 1. Wettelijk kader: Wetboek van vennootschappen - toelichting relevante artikelen; 2. Normen inzake de controle bij het voorstel tot ontbinding van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid - belangwekkende aandachtspunten in de normen, meer specifiek met betrekking tot de controle van de volledigheid en de juistheid van de betreffende staat van activa en passiva in discontinuïteit ; 3. Belangwekkende aandachtspunten inzake de vereffening van vennootschappen: kan een vennootschap in vereffening haar boekjaar nog verlengen? kan een vennootschap in vereffening haar vennootschapsvorm nog wijzigen (bijvoorbeeld van NV naar BVBA)? kan een vennootschap in vereffening nog een disproportionele inkoop eigen aandelen verrichten? voorschot - deeluitkering in het kader van een vereffening. kan een vennootschap in vereffening nog een inbreng in natura doen van haar activa? specifiek aandachtspunt bij de behandeling van liquidatieboni in hoofde van een vennoot/ aandeelhouder die zelf een vennootschap is. 8

9 Seminaries Audit - Controle Ondernemingen in moeilijkheden Aan de hand van praktijkervaringen wordt een beleidsvisie voorgesteld ten aanzien van de ondernemingen in moeilijkheden. Hierbij komt onder meer aan bod: de werking van de dienst handelsonderzoek, de houding en de verantwoordelijkheden van de bestuurders en de rol van de bedrijfsrevisor bij een onderneming in moeilijkheden. De ervaringen inzake de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen van 31 januari 2009 worden besproken. Hierbij worden onder meer enkele knelpunten bij de toepassing besproken en de rol van de bedrijfsrevisor bij een onderneming die toepassing vraagt van de wet van 31 januari Guido DE CROOCK Voorzitter Rechtbank van Koophandel te Dendermonde woensdag 18 juni 2014 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Analyse van de belangrijkste adviezen van de CBN (update) De Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) heeft als taak door middel van adviezen en aanbevelingen bij te dragen tot het ontwikkelen van de leer van het boekhouden en de beginselen te bepalen van een regelmatige boekhouding. Hiermee vervult de Commissie haar taak als Belgische standard setter. Er werden de laatste jaren heel wat nieuwe of herziene adviezen gepubliceerd, in belangrijke mate op vraag van ondernemers, werknemers en beroepsbeoefenaars waaronder accountants, boekhouders en bedrijfsrevisoren. Tevens werkt de Commissie aan een aantal wetswijzigingen. Rond deze wetswijzigingen zullen, waar nodig, passende adviezen worden gepubliceerd om de toepassing van de nieuwe wettelijke bepalingen te duiden. De CBN neemt bovendien deel aan de Europese vergaderingen waar nieuwe Europese voorstellen worden besproken. Tijdens dit programma staat de spreker zowel stil bij een aantal recente CBN-adviezen, alsook bij de Europese evolutie van het boekhoud- en jaarrekeningenrecht. Sadi PODEVIJN Secretaris-generaal Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) maandag 23 juni 2014 Plaats: Renaissancegebouw Code: n 9

10 Audit - Controle Seminaries Gislenus BATS rebedrijfsrevisor dinsdag 9 september 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Inbreng in natura, quasi-inbreng en uitbreng Na een korte toelichting over de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen en over de inhoud van de norm van het IBR inzake inbreng in natura en quasi-inbreng, komen de volgende aandachtspunten aan bod: 1. de beschrijving van de inbreng en de quasi-inbreng; 2. de waardering van de inbreng en de quasi-inbreng; 3. de als tegenprestatie te verstrekken vergoeding en de toebedeling van aandelen overeenkomstig het huwelijksvermogensstelsel van de inbrengers. In dit seminarie wordt tevens aandacht besteed aan de wisselwerking tussen o.m. de personenbelasting, de vennootschapsbelasting (waardering en afschrijvingen), BTW wetgeving en registratiewetgeving met betrekking tot inbreng in natura en quasi-inbreng en uitbreng in natura. Structuur van de uiteenzetting: 1. Inbreng bij oprichting en quasi-inbreng: vennootschapsrechtelijke benadering met onder meer aandacht voor vrijstellingsregels inzake het opstellen van een controleverslag; bedrijfseconomische benadering van de waardering: - inbreng of quasi-inbreng van een handelsfonds; - inbreng of quasi-inbreng van een onroerend goed; fiscale benadering; boekhoudkundige benadering. 2. Inbreng naar aanleiding van een kapitaalverhoging: vennootschapsrechtelijke benadering; bedrijfseconomische benadering van de waardering en tegenprestatie; fiscale benadering; boekhoudkundige benadering. 3. Inbreng / quasi-inbreng bij vrije beroepen: problematiek van de waardering en de tegenprestatie van de inbreng in natura door het toekennen van aandelen; problematiek van de variabele vergoeding voor de immateriële vaste activa goodwill van een vrije beroeper. 4. Uitbreng in natura: aandachtspunten vanuit vennootschapsbelasting, registratierecht, BTW, enz. 10

11 Seminaries Audit - Controle Fusies en splitsingen: vennootschapsrechtelijke en revisorale aspecten, boekhoudkundige en fiscale aspecten; cross borders Volgende topics worden behandeld: de vennootschapsrechtelijke basisregels; boekhoudkundige aspecten; revisorale aspecten; fiscale aspecten. Naast fusies komen gelijkgestelde verrichtingen, zoals de geruisloze fusie of vereniging van alle aandelen in één hand, ruimschoots aan bod. Gislenus BATS rebedrijfsrevisor Peter VERBANCK Fiscaal Jurist Verbanck, Plas & partners dinsdag 2 december 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n De wet van 8 juni 2008 betreffende grensoverschrijdende fusie wordt besproken alsmede de bepalingen van de wet van 30 december 2009 betreffende de mogelijkheid tot vereenvoudigde fusie en de wet van 8 januari 2012 met betrekking tot de vereenvoudigde verslaggeving bij fusies en splitsingen. Overige éénmalige revisorale opdrachten In dit praktijkseminarie worden aan de hand van een casestudie volgende opdrachten besproken: Omzetting van vennootschapsvorm; Uitgifte van aandelen zonder nominale waarde beneden de fractiewaarde; Wijziging van het maatschappelijk doel; Interim-dividend; Persoonlijk belang van een bestuurder; Overdracht van de bestanddelen van een notariskantoor; Controle van de bijdragen aan Groen Punt. Gislenus BATS rebedrijfsrevisor woensdag 1 oktober 2014 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n Bij iedere opdracht hebben we oog voor het juridisch referentiekader, de opbouw van een dossier, de waarderingsaspecten, de rapportering en de eventuele deontologische aspecten. 11

12 Audit - Controle Seminaries Isabelle MEUNIER Adjunct-Secretaris-Generaal van het IBR, Bedrijfsrevisor Marc VAEL Chief Audit xecutive at Smals vzw/ President at ISACA Belgium ASBL/ International Vice-President ISACA woensdag 4 juni 2014 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Wat verwacht kwaliteitscontrole van IT-controles? Bij kwaliteitscontroles worden nog steeds lacunes vastgesteld op het vlak van de controles van informaticatoepassingen. Dit seminarie ambieert een minimale IT-audit-aanpak bij te brengen aan de hand van een casestudy en concrete, vaak heel actuele praktijkvoorbeelden. Zo kan een brug gebouwd worden tussen financiële audit en IT-audit en wordt duidelijk welke verwachtingen kwaliteitscontrole hieromtrent koestert. Wij hopen onder meer op de volgende vragen een antwoord te bieden: Hoe moet ik als bedrijfsrevisor een IT-rapport begrijpen? Welke vragen kan of moet ik als bedrijfsrevisor aan personen van de IT-afdeling stellen? Kan ik als bedrijfsrevisor dezelfde informatie opvragen als de CEO, CFO of COO? 12

13 Seminaries Audit - Controle Antiwitwassen: Regels van toepassing op de bedrijfsrevisoren met betrekking tot de kantoororganisatie en de melding van vermoedens, alsook recente ontwikkelingen a) De wet van 18 januari 2010, zoals in werking getreden op 5 februari 2011, heeft een aantal bepalingen van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme aanzienlijk veranderd voor de bedrijfsrevisoren, accountants en externe belastingconsulenten. De nieuwigheden aangebracht aan het preventief luik van de antiwitwaswet hebben onder andere betrekking op de klantenonderzoeksprocedures in het kader van een risicogerichte aanpak. Het betreft de twee nieuwe verplichtingen om een schriftelijk verslag op te stellen van het onderzoek van de atypische verrichtingen en om een verantwoordelijke aan te stellen voor de controle van de naleving van de verplichtingen van de wet binnen grote structuren. Er kan ten slotte worden aangestipt dat de kennisgevingsplicht ten aanzien van de CFI contrastrijke ontwikkelingen heeft gekend: versterking (bijkomende informatie, anonimiteit), afwijkingen (juridisch advies) en versoepeling (aangifte (tipping off), personen gemachtigd voor de kennisgeving). Frank HAEMERS Juridische dienst BIBF-IPCF Piet HEMSCHOOTE Bedrijfsrevisor CVBA rnst & Young Bedrijfsrevisoren woensdag 5 november 2014 Plaats: Renaissancegebouw Code: n b) Op grond van artikel 38 van de wet, zoals gewijzigd door de wet van 18 januari 2010, moeten het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten voor de externe accountants en externe belastingconsulenten en het Instituut van de Bedrijfsrevisoren voor de bedrijfsrevisoren bij reglement de toepassingsmodaliteiten van de verplichtingen bepaald bij hoofdstuk II van de wet van 11 januari 1993 bepalen. In onderhavig geval: klantenonderzoek (identificatie en de hiermee verband houdende identiteitsverificatie) ten aanzien van cliënten, hun lasthebbers en uiteindelijke begunstigden en bewaring van de in het kader van deze identificatie en verificatie verzamelde gegevens en documenten; klantenonderzoek (bestendige waakzaamheid) ten aanzien van verrichtingen en zakelijke relaties en bewaring van de gegevens en documenten in dit verband; verplichtingen inzake interne organisatie (art. 16 tot 19 van de antiwitwaswet). Gelet op het feit dat de uit de wet voortvloeiende vereisten identiek zijn voor de economische beroepen, hebben de drie Instituten eensgezind gekozen voor een gelijksoortige toepassing via een gemeenschappelijk reglement. Elk Instituut heeft zijn eigen norm of bindende richtlijn vastgesteld die vervolgens werd onderworpen aan de voor elk Instituut voorziene procedure. c) Naast deze norm legt de wet de Instituten op om doeltreffende mechanismen in te stellen ter controle van de naleving door hun leden van de verplichtingen bedoeld in hoofdstuk II van de wet, van de kennisgevingsplicht, alsook van de verplichtingen bedoeld in de koninklijke besluiten, reglementen en andere maatregelen genomen ter uitvoering van dezelfde bepalingen van de wet (art. 39 van de antiwitwaswet). De Raad van het IBR heeft beslist dat de periodieke kwaliteitscontroles kunnen volstaan om de doelstellingen van deze reglementering te verwezenlijken, desnoods door aanpassing van de leidraden voor de kwaliteitscontrole. d) Het seminarie bespreekt ook de laatste ontwikkeling op wetgevend vlak in België en Europa (ontwerp 4 antiwitwasrichtlijn). e) We gaan in op de recente ontwikkelingen met betrekking tot rapporteren van ernstige fiscale fraude. Dit seminarie gaat nog niet in op de situaties en de criteria die aanleiding kunnen geven tot een mogelijke rapportering aan de CFI, maar is vooral gericht op de administratieve organisatie om te voldoen aan de risicoanalyse en documentatie voor het aanvaarden van klanten en opdrachten. 13

14 Audit - Controle Seminaries David VAN VRECKEM Audit Senior Manager - CVBA KPMG Bedrijfsrevisoren woensdag 17 september 2014 Plaats: Renaissance Gebouw Code: n Analyse van niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen De bepalingen van de boekhoudwet van 17 juli 1975, evenals de uitvoeringsbesluiten hiervan, leggen de nadruk op de noodzaak om niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen te registreren, te inventariseren aan het einde van het boekjaar en op een passende wijze in de jaarrekening te vermelden. Tijdens het seminarie worden verschillende types van niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen aan de hand van voorbeelden toegelicht en komt de boekhoudkundige verwerking, evenals de toelichting ervan in de jaarrekening, aan bod. Tot slot staat dit seminarie ook stil bij de controle door de bedrijfsrevisor van de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. 14

15 Seminaries Audit - Non for profit Controle van de vzw s: nieuw schema jaarrekening, fiscale aspecten en rol van de commissaris Dit seminarie (halve dag) zal ingaan op de volgende aspecten: Actualiteiten en aandachtspunten inzake het wetgevingskader voor vzw s: recente (juridische en boekhoudkundige) wijzigingen in de wetgeving in ; Actueel overzicht van de specifieke verplichtingen omtrent het voeren van de boekhouding en de openbaarmaking van de jaarrekening, alsook de controle van de jaarrekening van verenigingen en stichtingen; Opdracht van de bedrijfsrevisor en/of de commissaris: - bevestigingsbrief; - onafhankelijkheid; - opdrachtbrief; - commissarisverslag; - erelonen van de commissaris; - rol van de bedrijfsrevisor en/of de commissaris in verenigingen in moeilijkheden; - specifieke risico s van verenigingen en stichtingen. Toepasbaarheid van de wet op de continuïteit der ondernemingen en van artikel 138 van het Wetboek van vennootschappen op de vzw s; Andere rechtsvormen in de non-profitsector en specificiteiten van de controle; Adviezen 2013/2014 van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (non-profitsector); ISA s en controle van de vzw s: ontwikkelingen in en in de komende jaren; Interne controle van kleine en middelgrote verenigingen en stichtingen; Specifieke fiscale wetgeving: nieuwigheden in met betrekking tot de btw, de rechtspersonenbelasting (RPB) en andere belastingen voor vzw s en andere verenigingen en stichtingen. Emiel DE SMEDT Bedrijfsrevisor - CVBA Moore Stephens Verschelden, Bedrijfsrevisoren donderdag 4 december 2014 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n 15

16 Audit - Publieke sector Seminaries Lieven ACKE (Moderator) Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigers van het Rekenhof en van de controleactoren maandag 15 december 2014 Plaats: KBC bank te Brussel (Havenlaan 2, 1080 Brussel) Code: n Advanced: Concept en mogelijkheden van single audit Het decreet Rekendecreet van 8 juli 2011 geeft in artikel 67 een decretale basis aan het concept single audit in de Vlaamse overheid. Het besluit van de Vlaamse Regering van 7 september 2012 betreffende controle en single audit geeft uitvoering aan het Rekendecreet en breidt de taken van de bedrijfsrevisor uit. Dit besluit beoogt zowel het verder optimaliseren van het risicomanagement binnen elke entiteit van de Vlaamse overheid als het stroomlijnen van de controlewerkzaamheden die door de controleactoren worden uitgevoerd in nauw overleg met het Rekenhof. Onder controleactoren wordt verstaan: Audit Vlaanderen (voorheen Interne Audit Vlaamse Administratie); Interne auditfuncties van de Vlaamse rechtspersonen; Afdeling Jaarrekening en Certificering van het departement Financiën en Begroting van de Vlaamse overheid (voorheen IVA Centrale Accounting); Inspectie van Financiën (voor bijzondere audits en auditwerkzaamheden in het kader van Europese structuurfondsen); en Bedrijfsrevisoren. Dit seminarie handelt over het beheer van risico s binnen de rechtspersonen van de Vlaamse overheid.de rode draad van dit seminarie is de risicoanalyse van de Vlaamse rechtspersonen. Achtereenvolgens worden de groepsaudit en de groepsinstructies van het Rekenhof in het kader van ISA 600/ISSAI1600, de nieuwe leidraad interne controle/organisatiebeheersing, de management letter voor de overheid, het risicomanagement, de specifieke benadering van het frauderisico en het permanent dossier besproken. Johan CHRISTIAENS Professor UGent, Bedrijfsrevisor rnst & Young Bedrijfsrevisoren dinsdag 16 december 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Concept en toepassingsmogelijkheden IPSAS standaarden Momenteel groeit de aandacht voor rapportering en audit van overheidsinstellingen, niet in het minst door de financiële crisis en moeilijkheden in de eurozone. Dit doet de belangstelling voor International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) toenemen. Geïnspireerd door de IFRS, zijn de IPSAS ontwikkeld sinds 2000 met ondertussen 31 standaarden accrual accounting en één standaard cash accounting. Vlaamse lokale besturen kennen de IPSAS reeds, want ze liggen aan de basis van hun Beleids- en Beheerscyclus. Voor Europa werd reeds een studie ontwikkeld en een publieke consultatie georganiseerd om te komen tot EPSAS (= Europese IPSAS) om de financiële rapportering en controle van de overheden in de Lidstaten transparanter, efficiënter en meer betrouwbaar te kunnen maken. Deze bijdrage licht de aanpak van de IPSAS-standaarden evenals de mogelijkheden tot implementatie toe en geeft een overzicht van de recente ontwikkelingen en de verdere toepassing van de IPSASstandaarden, waarbij ook gebruik gemaakt wordt van een recente internationale vergelijkende studie. 16

17 Seminaries Audit - Publieke sector Advanced: Bespreking ESR 2010 en aansluiting met boekhoudkundige gegevens Het decreet van 8 juli 2011 houdende regeling van de begroting, de boekhouding, de toekenning van subsidies en de controle op de aanwending ervan, en de controle door het Rekenhof (hierna Rekendecreet) geeft in artikel 67 een decretale basis aan het concept single audit in de Vlaamse overheid. Artikel 67 stipuleert immers dat de Vlaamse Regering de samenwerking tussen de centrale en decentrale auditdiensten en de door haar of door een entiteit als vermeld in artikel 63, aangestelde personen of organisaties die belast zijn met toezicht, controle of audit, en de uitwisseling van controleresultaten, onderling en met het Rekenhof regelt. Artikel 50 van het Rekendecreet behandelt de bedrijfsrevisorale controle. Het besluit van de Vlaamse Regering van 7 september 2012 betreffende controle en single audit geeft uitvoering aan voormelde artikelen en breidt de taken van de bedrijfsrevisor uit. Om de meerwaarde van de werkzaamheden van een bedrijfsrevisor bij een entiteit te verhogen, wordt de opdracht (verslaggeving) van de bedrijfsrevisor bij een entiteit gewijzigd. De focus blijft op financiële audits, met dien verstande dat de bedrijfsrevisor er zal op toezien dat de regels uit het Rekendecreet (inclusief begrotingsuitvoering) en de ESR normen worden gerespecteerd. In dit seminarie worden de ESR 2010 normen en de aansluiting met boekhoudkundige gegevens besproken. Achtereenvolgens komt de rol van het Instituut van de Nationale Rekeningen, de internationale context en de auditgevolgen en het ESR-vorderingensaldo Vlaamse overheid aan bod. Lieven ACKE (moderator) Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Johan CHRISTIAENS Professor UGent, Bedrijfsrevisor rnst & Young Bedrijfsrevisoren Kris VAN CAUTER Statisticus, dienst nationale en regionale rekeningen en conjunctuur Nationale Bank van België Vertegenwoordigers van het Departement Financiën en Begroting van de Vlaamse overheid dinsdag 16 december 2014 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Beleids- en BeheersCylcus en boekhoudkundige aandachtspunten voor revisorale controle van Autonome Gemeente- en Provinciebedrijven Dit seminarie zal concreet ingaan op de Beleids- en BeheersCyclus (BBC). Enerzijds zal een uitvoerige uiteenzetting worden gegeven van de krachtlijnen, de filosofie, het algemeen concept, het overzicht van de beleidsrapporten en een nadere toelichting over de jaarrekening conform BBC en de specificiteiten ervan voor Autonome Gemeentebedrijven (AGB s) en Autonome Provinciebedrijven (APB s). Anderzijds zal er toelichting worden verschaft over de digitale rapportering in het kader van BBC. Tevens wordt het boekhoudkundig luik (algemene en budgettaire boekhouding) van BBC en de grootste verschilpunten op boekhoudkundig vlak tussen BBC en het ondernemingsboekhouden besproken. Lieven ACKE (Moderator) Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Rudi HELLEBOSCH Senior adviseur financieel beleid Projectleider Beleids- en Beheerscyclus Vlaamse Overheid - Agentschap voor Binnenlands Bestuur Afdeling Lokale en Provinciale Besturen Financiën en Personeel Geert MERTENS Adviseur - Vlaamse Overheid - Agentschap voor Binnenlands Bestuur Afdeling Lokale en Provinciale Besturen Financiën en Personeel Christophe VANHEE Wetenschappelijk medewerker UGent vrijdag 27 juni 2014 Plaats: Renaissancegebouw Code: n 17

18 Audit - Publieke sector Seminaries Günther L HEUREUX Advocaat Publius advocaten avocats lawyers Frederik VANDENDRIESSCHE Advocaat - Stibbe Professor Publiek Recht Universiteit Gent woensdag 19 november 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Advanced: Administratief recht (overheidsopdrachten) en gevolgen voor de externe audit De bedrijfsrevisor, die werkzaam is in de publieke sector, wordt meer en meer geconfronteerd met de reglementering inzake de overheidsopdrachten. Een basiskennis van deze reglementering dringt zich op. Niet alleen is deze kennis nuttig wanneer een bedrijfsrevisor wenst mee te dingen voor een opdracht tot aanstelling van een commissaris in de schoot van een publiekrechtelijke rechtspersoon die onderworpen is aan de overheidsopdrachtenreglementering. Maar bovendien is deze kennis ook onmisbaar in het kader van de uitvoering van een opdracht die onder het toepassingsgebied van het Rekendecreet valt (zogenaamde single audit ). In het seminarie wordt ingegaan op de belangrijkste aspecten van de overheidsopdrachtenreglementering. Daarbij wordt uitgegaan van de wet van 15 juni 2006 overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten die in 2013 in werking is getreden, en de uitvoeringsbesluiten. Topics zijn onder andere het personeel en materieel toepassingsgebied van de overheidsopdrachtenreglementering, de gunningsprocedure en de gunningswijzen. Specifieke aandacht wordt besteed aan de recente ontwikkelingen in de nieuwe reglementering. Adri DE BRABANDERE erste-auditeur-revisor Rekenhof Eddy VAN LOOCKE erste-auditeur-revisor Rekenhof Danielle VERMAELEN Bedrijfsrevisor CVBA rnst & Young Bedrijfsrevisoren dinsdag 25 november 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw Code: n Advanced: Performantie-audit in de openbare en de non-profitsector De Internationale Organisatie van Hoge Controle-instanties (International Organisation of Supreme Audit Institutions, INTOSAI), waarvan het Belgisch Rekenhof lid is, omschrijft de performantie-audit als de onafhankelijke beoordeling van de efficiëntie (doelmatigheid) en effectiviteit (doeltreffendheid) van ondernemingen, programma s of organisaties uit de overheidssector, rekening houdend met het zuinigheidsaspect en met het oog op het boeken van vooruitgang. Met andere woorden, de performantie-audit legt de nadruk op de beoordeling van de drie E s : economisch, efficiëntie en effectiviteit met het oog op het uitwerken van aanbevelingen. De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada en de Scandinavische landen waren de pioniers op het gebied van performantie-audit. Al meer dan 10 jaar voert het Rekenhof op regelmatige basis performance audits uit. Het Europees Rekenhof is ook zeer actief in dit domein, meer bepaald door het uitwerken van zijn eigen handboek over performantie-audit. Het spreekt voor zich dat de ontwikkeling van deze praktijk in de komende jaren op grote schaal wordt verwacht. Derhalve dienen de bedrijfsrevisoren klaar te staan om performantie-audits uit te voeren of om hun medewerking hieraan te verlenen. Dit seminarie zal ingaan op de theoretische en praktische aspecten van een performantie-audit op basis van de INTOSAI-standaarden en van het door de Europese Rekenkamer gepubliceerd handboek. Daarnaast zullen vertegenwoordigers van het Rekenhof en het bedrijfsrevisoraat verschillende vormen van performance audit belichten alsook de technieken die ze hiervoor aanwenden, geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. 18

19 Seminaries Fiscaliteit Update fiscaliteit: recente ontwikkelingen capita selecta. Aandachtspunten voor de bedrijfsrevisor Bij deze uiteenzetting wordt stilgestaan bij een aantal topics in de vennootschapsbelasting die van belang zijn voor de bedrijfsrevisor. Naargelang het belang en de actualiteit kunnen dit adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen zijn, dan wel wetswijzigingen, rechtspraak en/of administratieve standpunten. Ook kunnen bepaalde onderwerpen meer grondig worden uitgediept, steeds met een praktische invalshoek als uitgangsbasis. De presentatie zal gebeuren aan de hand van een slidespresentatie, die de nodige verwijzingen bevat naar bijkomende documentatie. Yves VERDINGH Hoofd van de fiscale afdeling van BNP Paribas Fortis Professor Fiscale Hogeschool dinsdag 9 december 2014 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n BTW update: Special topics van belang bij de audit Wanneer een audit wordt uitgevoerd, is het belangrijk om na te gaan of er risico s zijn inzake de BTW. Vooral wanneer de onderneming ook handelingen verricht buiten België of goederen verkoopt die intracommunautair geleverd worden, is het aangewezen een aantal zaken na te zien, zoals de BTW-verplichtingen in het buitenland, de geldigheid van de BTW-nummers van de klanten, de aanwezigheid van transportdocumenten, enz. Voor aankopen bij buitenlandse leveranciers moet de BTW doorgaans door de klant voldaan worden. Ook al is de BTW volledig aftrekbaar, de verlegging van de BTW moet in de aangifte worden opgenomen en boekhoudkundig worden verwerkt. Een factuur moet een aantal verplichte vermeldingen bevatten opdat de aangerekende BTW in aftrek zou kunnen worden gebracht. Elke belastingplichtige moet ook bedrijfscontroles voorzien die een betrouwbaar controlespoor tussen een factuur en een levering van een goed of een dienst aantoont. Aan de hand van een checklist zullen de voornaamste punten overlopen worden die bij een audit zeker aan bod moeten komen. Patrick WILLE Managing Director - The vat house - Professor VUB, UG en Fiscale Hogeschool woensdag 10 december 2014 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n 19

20 Fiscaliteit Seminaries Dirk VAN STAPPEN Partner - KPMG donderdag 11 december 2014 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n Transfer pricing: algemeen kader en recente ontwikkelingen De voortdurende globalisering van de markt heeft ertoe geleid dat er steeds meer internationale transacties (verkoop van goederen, levering van diensten, financiële transacties, enz.) plaatsvinden tussen ondernemingen die behoren tot dezelfde internationale groep. Daarbij is het van groot belang om de transactieprijzen (transfer prices of verrekenprijzen) tussen de verbonden ondernemingen op een consistente wijze vast te leggen volgens marktconforme voorwaarden. Multinationale groepen dienen hierbij het zogenaamde arm s length-principe te respecteren. Tijdens de uiteenzetting zal aandacht worden besteed aan de documentatieverplichtingen en controlepraktijken in de verschillende Europese landen. Daarnaast zullen de werkzaamheden van de OESO (BEPS, Country-by-Country Transfer Pricing Documentation Reporting, Intangibles) en het EU Joint Transfer Pricing Forum, de deskundigengroep over transfer pricing van de Europese Unie, worden toegelicht. Aan de hand van praktijkervaring zal eveneens worden stilgestaan bij het optreden van de Cel Verrekenprijzen van de Belgische belastingadministratie. Tot slot zal dieper worden ingegaan op de mogelijkheden en ervaringen bij het afsluiten van voorafgaande akkoorden of rulings inzake transfer pricing, alsook op de alternatieven om economische dubbele belasting op te lossen. Yves VERDINGH Hoofd van de fiscale afdeling van BNP Paribas Fortis Professor Fiscale Hogeschool woensdag 14 januari 2015 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: n Update fiscaliteit: vennootschapsbelasting 2014 Deze update heeft tot doel een gedetailleerd overzicht te geven van de wijzigingen die zich in 2014 hebben voorgedaan op het vlak van de vennootschapsbelasting. Hierbij wordt zowel ingegaan op de wijzigingen op wetgevend en regelgevend vlak als op de ontwikkelingen in rechtspraak, rechtsleer en administratieve standpunten. De materie zal op een praktijkgerichte manier worden behandeld. Hierbij zal de indeling van het aangifteformulier worden gevolgd, zodat de gevolgen van de verschillende ontwikkelingen duidelijk en overzichtelijk kunnen worden weergegeven. 20