ADMINISTRATIE &KOSTPRIJS

Transcriptie

1 OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB ADMINISTRATIE &KOSTPRIJS Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 1 e druk ISBN: NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV BAARN

2 DE NOI-METHODE VOOR DE PRAKTIJKDIPLOMA'S BKB, BKC EN PDB De NOI-serie voor de Associatie-examens BKB, BKC en PDB bestaat uit onderstaande zes uitgaven. BKB BKC Boekhouden in de praktijk 1 Calculaties in de praktijk 1 Boekhouden in de praktijk 2 Calculaties in de praktijk 2 PDB Administratie & Kostprijs Economie & Periodeafsluiting Examenregeling Het examen PDB bestaat sinds januari 2008 uit twee modulen die elk weer twee onderdelen bevatten: Module 1 Module 2 Financiële administratie Bedrijfseconomie Kostprijscalculatie Periodeafsluiting De vier onderdelen worden onafhankelijk van elkaar geëxamineerd. Dat geldt ook voor de volgorde waarin de examens kunnen worden afgelegd. Voorwaarde voor het verkrijgen van het diploma PDB is dat tevens de diploma's BKB en BKC zijn behaald. Aanmelden examens Om verwarring met het oude PDB-examen te voorkomen moet voor het nieuwe PDBexamen de aanmeldcode FCA worden gebruikt. De letters FCA zijn een afkorting van 'Financial en cost accounting' dat als ondertitel van het Praktijkdiploma boekhouden wordt gebruikt. De associatie-examens achterin het boek zijn opgenomen met toestemming van de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens te Amersfoort. Copyright: NOI - Baarn Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI te Baarn. Omslagontwerp: Ronald Meij

3 WOORD VOORAF Van de twee PDB-uitgaven behandelt 'Administratie & kostprijs' de twee onderdelen van module 1: Financiële administratie en Kostprijscalculatie. Het boek is als volgt opgebouwd: onderdeel Financiële administratie (afdeling 1 t/m 4); onderdeel Kostprijscalculatie (afdeling 5 en 6); theorie en examenvoorbereiding voor beide onderdelen (afdeling 7 en 8). Zowel voor examenonderdeel Financiële administratie als voor Kostprijscalculatie moeten afdeling 7 en 8 worden doorgewerkt. Dit is met name van belang voor wie slechts één van beide examenonderdelen doet. Voor het onderdeel Financiële administratie adviseren wij overigens het hele boek door te nemen. De examenpraktijk wijst uit dat de beide onderdelen van module 1 niet strikt gescheiden worden gevraagd. Elk hoofdstuk of elke afdeling eindigt met opdrachten om de behandelde stof te verwerken. Ze zijn deels van een * voorzien. Daarbij gaat het om examenopgaven die geselecteerd en/of geschikt gemaakt zijn voor de huidige examens PDB. Deze opdrachten zijn evenals de examens achterin het boek, met toestemming van de Associatie voor Praktijkexamens opgenomen. Uitwerkingenboek en lesprogramma Bij dit boek worden geen bijlagen of losse rekeningschema's gebruikt. Antwoorden van de opdrachten zijn leverbaar onder de titel Uitwerkingen Administratie & kostprijs, isbn In dit uitwerkingenboek is tevens een lesprogramma opgenomen waarin de lesstof is verdeeld over 15 lesweken per onderdeel. Dat biedt de mogelijkheid om module 1 in 15 of in 30 weken te doen. Samen met het antwoordenboek is 'Administratie & kostprijs' daarmee geschikt als zelfstudiemethode. Om tijd te sparen is bovendien liniatuur beschikbaar waarop de boekhoudopdrachten en de examens achterin kunnen worden uitgewerkt. Deze werkbladen kunnen worden gedownload vanaf onze site Voor extra examentraining verwijzen we naar de site van de Associatie voor Praktijkexamens waarop nog meer (model)examens zijn opgenomen ( De lesstof in dit boek sluit aan op de dagelijkse praktijk van het bedrijfsleven. De opgedane kennis geeft inzicht in de administratieve processen binnen een onderneming waarbij o.m. de verwerking van in- en verkoopfacturen en magazijnontvangst- en afleverbonnen op elkaar worden afgestemd. Ook maakt de opleiding het mogelijk zowel maandelijks als jaarlijks balans en resultatenoverzichten samen te stellen waarbij de gemaakte kosten worden vergeleken met de standaarden die daarvoor waren vastgesteld. Inzicht in deze standaarden wordt verkregen door de behandeling van de verschillende kostprijsmethoden. Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen. Ons adres is: NOI bv, Antwoordnummer 58, 3740 VB BAARN telefoon , fax , info@noi.nl NOI

4 INHOUD - ONDERDEEL FINANCIELE ADMINISTRATIE afdeling hoofdstuk paragraaf 1 KOSTENENOPBRENGSTEN 1 KERNBEGRIPPEN BOEKHOUDEN...blz Balans Openen van het grootboek Grootboek en boekingsregels Journaliseren Kolommenbalans DUURZAME ACTIVA Aankoop en verkoop van vaste activa Afschrijvingsmethoden Totale kosten van vaste activa Inruilen van een vast actief Opdrachten DE PERMANENCE Inleiding permanence Permanence en voorraad PERMANENCE EN KOSTEN Vooruitbetaalde kosten Achteraf betaalde kosten PERMANENCE EN OPBRENGSTEN Vooruitontvangen opbrengsten Achteraf ontvangen opbrengsten Samenvatting permanence Opdrachten INCIDENTELE BOEKINGEN Bijzondere baten en lasten uit verkoop van activa Kasverschillen en voorraadverschillen Correctieboekingen Opdrachten KORTINGEN Kortingen bij de inkoop Kortingen bij de verkoop Opdrachten... 68

5 2 VOORRAADADMINISTRATIE 1 SYSTEMEN VAN VOORRAADWAARDERING Inleiding Voorraadwaardering tegen historische kostprijs VOORRAADWAARDERING TEGEN VASTE VERREKENPRIJS Het begrip vaste verrekenprijs Kennismaking met PC Components BV Uitsplitsing van voorraden in het grootboek Prijsverschillen GESCHEIDEN VERSTUREN VAN GOEDEREN EN 3 FACTUREN BIJ VERKOOP Factuur vooraf, levering goederen achteraf Factuur achteraf, levering goederen vooraf Willekeurige volgorde van verkoopfacturen en levering goederen GESCHEIDEN ONTVANGEN VAN GOEDEREN EN 4 FACTUREN BIJ INKOOP Factuur vooraf, ontvangst goederen achteraf Ontvangst goederen vooraf, factuur achteraf Willekeurige volgorde van inkoopfacturen en ontvangst goederen VVP EN INVENTARISATIE Voorraadverschillen Prijsverschillen einde jaar DE OPBOUW VAN DE VVP Het wijzigen van de vaste verrekenprijs Inkoopkosten in de vaste verrekenprijs VOORRAADWAARDERING TEGEN VERKOOPPRIJS 97 1 Inleiding Voorbeeldopdrachten VOORRAADREGISTRATIE Voorraadadministratie in het grootboek Subadministratie voorraden OPDRACHTEN

6 3 BOEKHOUDEN BIJ STUKPRODUCTIE 1 DE BOEKHOUDING VAN TIMBERLAND BV Grondstoffen in rubriek 3 en Lonen en inhoudingen Verkoopkosten en algemene kosten RUBRIEK 6, DE RUBRIEK VAN DE FABRICAGEKOSTEN Directe fabricagekosten van rubriek 4 naar De opslag indirecte fabricagekosten van rubriek 5 naar Primitieve en verfijnde opslagmethode RUBRIEK 5, DE RUBRIEK VOOR DE INDIRECTE KOSTEN Werkelijke indirecte fabricagekosten in rubriek Verschillenanalyse indirecte fabricagekosten Samenvatting rubriek 4, 5 en RUBRIEK 7, DE RUBRIEK VAN DE VOORRADEN Voorraad gereed product Voorraden orders in bewerking RUBRIEK 8, DE RUBRIEK VAN DE VERKOPEN EN VERKOOPKOSTEN Het boeken van verkoopkosten Directe verkoopkosten van rubriek 4 naar Opslag indirecte verkoopkosten van rubriek 5 naar Werkelijke indirecte verkoopkosten in rubriek Verschillenanalyse indirecte verkoopkosten Verkoopresultaat Nettowinst Resultaat indirecte kosten naar rubriek SAMENVATTING BOEKHOUDING 6 STUKPRODUCTIE HERHALING MET PRIMAKOZIJN BV OPDRACHTEN

7 4 BOEKHOUDEN BIJ MASSAPRODUCTIE 1 DE BOEKHOUDING VAN TOP Standaardkostprijsmethode Het boeken van de standaardkosten Het boeken van de werkelijke kosten Verschillenanalyse Goederen in bewerking SAMENVATTING BOEKHOUDING 2 MASSAPRODUCTIE OPDRACHTEN

8 INHOUD - ONDERDEEL KOSTPRIJSCALCULATIE afdeling hoofdstuk paragraaf 5 KOSTEN EN KOSTPRIJS 1 KOSTEN...blz Kostensoorten Kostprijs en verkoopprijs Opdrachten KOSTEN VAN VASTE ACTIVA Afschrijven van de aanschafprijs Afschrijven van de boekwaarde Afschrijven naar gebruik Rentekosten Complementaire kosten Opdrachten KOSTPRIJS 1 - DELINGSMETHODE Constante kosten en bedrijfscapaciteit Variabele kosten Integrale kostprijs Onderbezetting en overbezetting Commerciële kostprijs en verkoopresultaat Bedrijfsresultaat Normale productie en productiecapaciteit Opdrachten KOSTPRIJS 2 - OPSLAGMETHODE Directe kosten en indirecte kosten Primitieve opslagmethode Verfijnde opslagmethode Constant en variabel deel bij directe en indirecte kosten Opdrachten CALCULEREN MET UURTARIEVEN Machine-uurtarief Manuurtarief Uurtarieven in een productiebedrijf Opdrachten

9 6 KOSTENCONTROLE 1 KOSTEN VAN AFVAL EN UITVAL Afval, uitval en verspilling Onvermijdbare kosten Kosten en opbrengsten van afval en uitval Opdrachten VOOR- EN NACALCULATIE Verschillenanalyse Opdrachten BEREKENING VERKOOPPRIJS Nettowinstopslag en verkoopprijs Brutowinstopslag en verkoopprijs Contributiemarge en verkoopprijs Opdrachten BEDRIJFSMINIMUM Bedrijfsminimum in het handelsbedrijf Bedrijfsminimum in het productiebedrijf Opdrachten

10 afdeling hoofdstuk paragraaf 7 FINANCIERING 8 EXAMENTRAINING INHOUD - THEORIE EN EXAMENTRAINING EN INTERNE CONTROLE 1 KREDIETVERLENING...blz Financiering van activa Bankkrediet Leverancierskrediet Factoring Leasing Kredietwaardigheid Vragen ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE Bedrijfsprocessen Administratieve organisatie en interne controle Erp-systeem Opdrachten ENGELSE TERMINOLOGIE PDB 1 EXAMEN JANUARI 2008 (AVONDEXAMEN) EXAMEN JUNI 2008 (DAGEXAMEN) TREFWOORDENREGISTER