Publieksmonitor Wijzer in Geldzaken. Meting najaar 2012

Transcriptie

1 Publieksmonitor Wijzer in Geldzaken Meting najaar 2012

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Financiële situatie 3. Financieel overzicht Publieksmonitor Wijzer in Geldzaken 4. Financieel beheer 5. Informatie zoekgedrag Veldkamp Rogier van Kalmthout Dieter Verhue 2 oktober 2012 / P5884 2

3 Inleiding Ten behoeve van Wijzer in Geldzaken volgt Veldkamp de ontwikkeling van de financiële verantwoordelijkheid van Nederlanders in de tijd. Dit monitoronderzoek heeft als doel inzicht te verschaffen in de financiële kennis, de houding en het gedrag van consumenten. Enerzijds kan op basis hiervan het huidige beleid worden geëvalueerd, anderzijds kunnen de onderzoeksresultaten aanknopingspunten bieden om de financiële interesse, kennis, en het zelfvertrouwen van consumenten te vergroten, waardoor mensen uiteindelijk bevorderd worden om weloverwogen financiële beslissingen te nemen. De publieksmonitor is een kwantitatief onderzoek, dat periodiek wordt uitgevoerd. Dit onderzoek betreft de vierde meting. Omdat veel vragen ongewijzigd zijn en de steekproef hetzelfde is opgebouwd, is het mogelijk vergelijkingen in de tijd te maken. De meting die in dit rapport wordt beschreven, is uitgevoerd onder een representatieve steekproef van n=992 personen van 18 jaar en ouder. Het veldwerk is uitgevoerd met behulp van de steekproefbron TNS NIPObase, waarbij de enquêtes online zijn ingevuld. Het veldwerk vond plaats van 5 tot en met Een uitgebreide onderzoeksverantwoording is als bijlage bij dit rapport opgenomen. 3

4 Leeswijzer Dit rapport kent de volgende opbouw: Hoofdstuk 1: Financiële situatie Hoofdstuk 2: Financiële kennis Hoofdstuk 3: Financieel beheer. Hoofdstuk 4: Informatie zoekgedrag De gepresenteerde resultaten (o.b.v. de ondervraagde steekproef) zijn herwogen naar de populatiekenmerken. De resultaten zijn weergegeven in afgeronde percentages. Wanneer er door afronding totalen ontstaan van meer of minder dan 100%, zijn deze niet gecorrigeerd. De titels van figuren en tabellen betreffen (behoudens bij enkele uitsplitsingen) de exacte vraagteksten die aan de respondenten zijn voorgelegd. Genoemde verschillen zijn significante verschillen. 4

5 Samenvatting 5

6 Samenvatting (1/3) Financiële situatie verder verslechterd: Steeds meer Nederlanders zien hun financiële situatie verslechteren. Deze trend is sinds 2009 in het onderzoek zichtbaar en ook ten opzichte van 2011 zet deze trend door. Ook het pessimisme over de financiële situatie in de komende twaalf maanden nam ten opzichte van 2011 toe. De tevredenheid van Nederlanders over hun financiële situatie neemt sinds 2009 dan ook af, net als het deel van de Nederlanders dat gemakkelijk van het inkomen kan rondkomen. Men blijft verplichtingen nakomen: Nederlanders kunnen hun rekeningen echter nog wel betalen: ruim twee derde doet dit moeiteloos en ook de groep die hier wel moeite mee heeft bleef in het afgelopen jaar gelijk. Ook gelijk aan 2011 bleef de groep die een jaar lang een inkomensdaling van 25% kan opvangen (66%). Hoewel de financiële situatie afneemt, leidt dit in de meeste Nederlandse huishoudens dus niet tot financiële problemen. Men zegt zijn financiële situatie te kennen. Net als bij de voorgaande metingen geven acht op de tien Nederlanders aan goed tot zeer goed op de hoogte te zijn van de huishoudfinanciën. Een bijna even groot deel zegt de financiën meestal of altijd onder controle te hebben. Die kennis heeft vooral betrekking op uitgaven: men weet vrij nauwkeurig wat men uitgeeft aan boodschappen en aan de auto: een ruime meerderheid weet dit tot op 100 euro nauwkeurig. Ook checkt een ruime meerderheid regelmatig de betaalrekening. 6

7 Samenvatting (2/3) Men kent zijn besteedbare inkomen minder goed. Minder goed is men op de hoogte van het besteedbare inkomen en van het huidige saldo van de betaalrekening. Zo weet een derde niet preciezer dan op 500 euro nauwkeurig wat men op de betaalrekening heeft staan. Tegelijkertijd vindt men het in toenemende mate belangrijk om te weten wat men kan uitgeven. Sterke spaarzin. Nederlanders hebben een sterke spaarzin die stabiel is in de tijd. Men bezuinigt liever dan te lenen. Ook betaalt men de rekeningen graag op tijd. Impulsieve aankopen doen of op krediet kopen zijn niet populair. Wanneer men geld over heeft, wordt dat meestal overgemaakt naar een spaarrekening. Deze mentaliteit is in de afgelopen jaren ongewijzigd gebleven. Rood staan minder geliefd. Bij circa 60% van de Nederlanders komt het weleens voor dat men geen geld meer heeft. Bezuinigen of de spaarrekening aanspreken zijn dan de meest toegepaste strategieën. Opvallend is dat men in de afgelopen jaren de strategie rood staan minder noemt. Wellicht is een verklaring hiervoor dat er in de laatste jaren in de media regelmatig aandacht is besteed aan hoe duur rood staan is. 7

8 Samenvatting (3/3) Zeker bij financiële keuzes. Twee derde van de Nederlanders voelt zich zeker wanneer er een financiële keuze moet worden gemaakt. Een derde vindt het leuk om met financiën bezig te zijn. De houding ten aanzien van het regelen van de financiën bleef in de afgelopen jaren ongewijzigd. Minder zoeken naar informatie. Sinds 2009 neemt het percentage dat actief op zoek gaat naar financiële informatie af. Wellicht wordt dit veroorzaakt doordat mensen tijdens de financiële crisis minder grote financiële transacties verrichten (zoals het kopen van een woning). Opvallend is daarnaast dat de groep die wel op zoek gaat naar informatie, deze informatie gemakkelijker kan vinden. Het grootste probleem dat men ervaart is dat men niet altijd goed kan beoordelen welke informatie betrouwbaar of onafhankelijk is. 8

9 Hoofdstuk 1: Financiële situatie 9

10 Ten opzichte van 2011 ervaren nu meer Nederlanders een verslechtering van hun financiële situatie De financiële situatie van mijn huishouden is in de laatste 12 maanden Ik verwacht dat de financiële situatie van mijn huishouden in de komende 12 maanden mei 2009 (n=1.013) 2009 (n=1.137) mei 2010 (n=779) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) (n=992) mei 2009 (n=1.013) (n=1.137) mei 2010 (n=779) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) hetzelfde gebleven iets verbeterd duidelijk verbeterd iets verslechterd duidelijk verslechterd hetzelfde blijft iets verbetert duidelijk verbetert iets verslechtert duidelijk verslechtert Meer achteruitgang financiële situatie: Meer Nederlanders ervaren een verslechtering (36%) van de financiële situatie van het huishouden ten opzichte van 2011 (31%) en de voorgaande jaren. Verwachtingen nemen ook af: Ook zijn de verwachtingen voor de aankomende 12 maanden minder positief: 34% verwacht verslechtering, terwijl dit een jaar geleden nog 28% was. 10

11 Ook is men sinds 2009 minder tevreden en komt men moeilijker rond Hoe tevreden of ontevreden bent u met de huidige financiële situatie van uw huishouden? Hoe kunt u in het algemeen met uw huidige gezinsinkomen rondkomen? mei 2009 (n=1.013) 2009 (n=1.137) mei 2010 (n=779) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) -40 mei 2009 (n=1.013) 2009 (n=1.137) mei 2010 (n=779) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) noch tevreden/ontevreden tevreden zeer tevreden ontevreden zeer ontevreden Tevredenheid neemt af: De tevredenheid over de huidige financiële situatie is onder Nederlanders sinds 2009 gestaag afgenomen. In 2009 was 70% tevreden over de financiële situatie, in 2012 is dit 59%. Wel zien we nog altijd dat veel meer mensen tevreden dan ontevreden zijn. noch moelijk/ gemakkelijk gemakkelijk zeer gemakkelijk moeilijk zeer moeilijk Rondkomen wordt ook moeilijker: Ook zien we sinds 2009 een lichte daling in de mate waarin men in de huidige situatie kan rondkomen: In 2009 vindt 47% dit makkelijk, in 2012 is dit 41%. 11

12 Financiële veerkracht neemt iets af onder minder vermogenden Wanneer kan men een inkomensdaling van 25% niet meer opvangen? Percentage voor wie een uitgave boven het vermelde bedrag een probleem wordt na 12 maanden na 6 maanden na 3 maanden (n=992) 2011 (n=1.052) 2010 (n=1.046) 2009 (n=1.137) % (n=992) 2011 (n=1.052) na 1 maand % elk bedrag > Financiële veerkracht: Onder financiële veerkracht verstaan we het vermogen om een inkomensdaling of grote uitgave op te vangen. Een op de vijf Nederlanders zou slechts nog één maand kunnen rondkomen als het inkomen 25% zou dalen. Twee derde zou dit langer dan 12 maanden kunnen. Dit beeld is niet veranderd sinds de voorgaande jaren. Wel zien we ten opzichte van 2011 dat uitgaven tussen 100 en euro voor meer mensen een probleem zijn geworden. De groep die geen probleem heeft met uitgaven van of hoger is gelijk gebleven. 12

13 Merendeel nog altijd wel in staat alle rekeningen te betalen en financiële verplichtingen na te komen Welke van de volgende uitspraken beschrijft het beste hoe u de rekeningen binnen uw huishouden kunt betalen en de financiële verplichtingen kunt nakomen? Ik betaal alle rekeningen en kom mijn financiële verplichtingen altijd na Ik betaal alle rekeningen en kom mijn financiële verplichtingen na, maar af en toe met moeite September 2009 (n=1.052) September 2010 (n=1.046) September 2011 (n=1.052) September 2012 (n=992) Financiële verplichtingen: Ruim twee derde van de Nederlanders betaalt altijd alle rekeningen en komt de financiële verplichtingen na. Een op de vijf doet dit ook, maar af en toe met moeite, en een op de tien heeft hier vaak moeite mee. Dit beeld is ongewijzigd sinds enkele jaren. Ik betaal alle rekeningen en kom mijn financiële verplichtingen na, maar vaak met moeite Het is voor mij soms niet mogelijk om alle rekeningen te betalen en mijn financiële verplichtingen na te komen Het is voor mij zelden of nooit mogelijk om alle rekeningen te betalen en mijn financiële verplichtingen na te komen Ik heb geen rekeningen of financiële verplichtingen Weet ik niet

14 Financiële situatie: verschillen naar achtergrondkenmerken mbo- en tot mbo- en havo+ en tot geen inkomen meer dan uit arbeid netto netto netto havo+ en meer dan netto financiële situatie in laatste 12 % % % % % % maanden verbeterd verslechterd rondkomen gemakkelijk moeilijk niet meer kunnen opvangen van inkomensdaling van 25% > 12 maanden max. 3 maanden percentage voor wie een uitgave boven het vermelde bedrag een probleem wordt > > Verschillen naar achtergrondkenmerken: Vooral inkomen is bepalend voor de financiële situatie. Huishoudens die meer dan per maand aan inkomen hebben, komen makkelijker rond en hebben meer financiële veerkracht. Van de ouderen en huishoudens zonder inkomen uit arbeid heeft een relatief groot gedeelte een verslechtering van de financiële situatie gehad in de afgelopen 12 maanden. Van de ouderen kan een meerderheid echter nog steeds gemakkelijk rondkomen. De financiële buffer is het kleinst onder personen zonder inkomen uit arbeid en lager opgeleiden met een lager huishoudinkomen. Deze groepen zijn het meest kwetsbaar. Doelgroepen in dit onderzoek: In dit onderzoek is onderscheid gemaakt naar zes doelgroepen. Er zijn vier groepen onderscheiden waarvan de hoofdkostwinner werkzaam en tussen de 18 en 64 jaar is. Bij deze groepen is onderscheid gemaakt op basis van opleiding (t/m MBO en hoger) en op basis van huishoudinkomen (meer of minder dan netto 2.500, wat overeenkomt met 1,5 keer modaal). Daarnaast is een groep onderscheiden waarvan de hoofdkostwinner geen inkomen uit arbeid heeft, en een groep waarbij de hoofdkostwinner 65+ is. Onder de opleidingsgroep MBO- vallen geen/basisonderwijs, LBO, MAVO en MBO. Onder de opleidingsgroep HAVO+ vallen HAVO, VWO, HBO en WO. De significante verschillen zijn gemarkeerd: staat voor significant hoger dan het gemiddelde staat voor significant lager dan het gemiddelde 14

15 Hoofdstuk 2: Financiële kennis 15

16 Zelf ingeschatte kennis en controle over financiële situatie stabiel in de tijd Mijn kennis over mijn financiële situatie is. Heeft u uw financiële situatie onder controle? mei 2009 (n=1.013) 2009 (n=1.137) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) (n=1.137) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) noch goed, noch slecht goed zeer goed slecht zeer slecht soms wel, soms niet meestal onder controle altijd onder controle soms onder controle nooit onder controle Kennis over eigen financiën: Een ruime meerderheid van de Nederlanders (80%) geeft aan een goede of zeer goede kennis van de eigen financiële situatie te hebben. Slechts weinigen (3%) geven aan een slechte kennis hierover te hebben. Dit beeld is al sinds mei 2009 stabiel. Controle over eigen financiën: Ook geeft ruim driekwart (77%) aan de huidige financiële situatie meestal of altijd onder controle te hebben. 8% heeft dit soms of nooit onder controle. Ook hier zien we weinig veranderingen in de tijd. 16

17 Ruim een derde weet niet goed wat men te besteden heeft Hoe precies weet u doorgaans hoeveel geld u op uw rekening heeft staan? geen idee 5% Weet u wat u per maand vrij te besteden heeft na aftrek van uw vaste lasten van uw inkomen/uitkering? geen idee 8% binnen marge van 50 28% kan er 500 naast zitten 9% binnen marge van % binnen marge van 50 26% kan er 500 naast zitten 8% binnen marge van % binnen marge van % binnen marge van % binnen marge van % Kennis over saldo: Hoewel 77% aangeeft goed op de hoogte te zijn van de eigen financiën, weet 39% niet preciezer dan op 500 nauwkeurig wat men op de betaalrekening heeft staan. Ook weet 28% niet preciezer dan binnen deze marge wat men maandelijks vrij te besteden heeft, na aftrek van de vaste lasten van inkomen en/of uitkering. Deze cijfers zijn nauwelijks veranderd sinds mei Verschillen: Huishoudens die een lager huishoudinkomen dan bruto hebben, weten beter hoeveel geld ze op hun rekening hebben staan (70% weet dit binnen een marge van 100). Van deze groep weet circa 60% binnen deze marge hoeveel men maandelijks te besteden heeft. 17

18 Circa twee derde weet redelijk nauwkeurig wat men maandelijks uitgeeft aan de boodschappen en de auto Weet u wat u per maand uitgeeft aan boodschappen? Weet u wat u per maand uitgeeft aan uw auto? (selectie: autobezitters (N=795) geen idee 12% geen idee 16% binnen marge van 50 38% kan er meer dan 200 naast zitten 7% binnen marge van % binnen marge van 50 44% kan er meer dan 200 naast zitten 6% binnen marge van % binnen marge van % binnen marge van % Uitgaven aan auto en boodschappen: Een ruime meerderheid weet binnen een marge van 100 wat men maandelijks uitgeeft aan boodschappen (68%) en de auto (68%). Opvallend is dat bijna de helft van de autobezitters nauwkeurig (binnen een marge van 50) weet wat men maandelijks uitgeeft aan de auto. 18

19 Bijna twee derde geeft aan een goed overzicht te hebben van de huishoudelijke uitgaven en checkt banksaldo regelmatig Hoe goed heeft u overzicht over de huishoudelijke uitgaven? Hoe vaak bekijkt u normaal gesproken het saldo (en/of bij- en afschrijvingen) van uw betaalrekening (bank of girorekening)? September 2010 September 2011 September 2012 (n=1.046) (n=1.052) (n=992) Iedere dag Tenminste één keer per week, maar niet iedere dag Tenminste één keer per twee weken, maar niet elke week ik let er totaal niet op ik let er een beetje op ik heb er een goed overzicht van Tenminste één keer per maand, maar niet iedere twee weken Zelden of nooit Overzicht: Bijna twee derde heeft een goed overzicht van de huishoudelijke uitgaven, en een derde let er een beetje op. Slechts een enkeling geeft aan hier totaal niet op te letten. Checken van de bankrekening: We zien dat ook circa twee derde (69%) minimaal wekelijks de betaalrekening checkt. Circa 15% doet dit minder vaak dan eens in de twee weken. We zien geen veranderingen sinds Ook valt op dat er geen verschillen naar groepen zijn. 19

20 Nederlanders vinden het steeds belangrijker om te weten wat ze kunnen uitgeven Hoe belangrijk of onbelangrijk vindt u het om te weten wat uw vaste lasten zijn en hoeveel geld u maandelijks vrij te besteden heeft? Belang van kennis over eigen financiën: Een ruime meerderheid van de Nederlanders (85%) vindt het tamelijk of heel belangrijk om te weten wat men maandelijks vrij te besteden heeft. Het aandeel dat dit heel belangrijk vindt is gestegen sinds (n=1.137) 2010 (n=1.046) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) noch belangrijk, noch onbelangrijk tamelijk belangrijk heel belangrijk tamelijk onbelangrijk heel onbelangrijk 20

21 Financieel kennis: verschillen naar achtergrondkenmerken mbo- en tot mbo- en meer havo+ en havo+ en meer geen inkomen dan tot dan uit arbeid netto netto netto netto 65+ overzicht (zeer) goede kennis van financiële situatie huishouden financiële situatie altijd onder controle kennis van uitgaven Weet binnen marge van 100 wat men op de rekening heeft staan Weet binnen marge van 100 wat men vrij te besteden heeft Heeft goed overzicht over de huishouduitgaven Vindt het heel belangrijk om te weten wat men te besteden heeft. De significante verschillen zijn gemarkeerd: staat voor significant hoger en staat voor significant lager. Geen inkomen uit arbeid of lager opgeleid en beperkt inkomen: Deze groepen hebben goede kennis over de financiële situatie van het huishouden, maar meer mensen in deze groep geven aan de financiële situatie niet onder controle te hebben. Ze weten nauwkeuriger dan andere groepen wat ze te besteden hebben, en vinden het ook belangrijker om dit te weten. Lager opgeleid, hoger inkomen. Deze groep heeft wat weinig kennis van wat men kan uitgeven. Hoger opgeleid, lager inkomen. Deze groep mist controle en overzicht over het huishoudinkomen en de huishouduitgaven. Binnen deze groep weten relatief veel mensen hoeveel geld er op de rekening staat. Hoger opgeleid, hoger inkomen. Deze groep geeft aan veel kennis en controle over de financiële situatie te hebben. Binnen deze groep weten relatief weinig mensen hoeveel geld er op de rekening staat De 65-plussers hebben zeer veel kennis en controle over de huishoudinkomsten en uitgaven. 21

22 Hoofdstuk 3: financieel beheer 22

23 Nederlanders hebben een sterke spaarzin die stabiel is in de tijd Vier uitspraken over spaarzin (percentages (helemaal) van toepassing). % Sparen is de norm. Nederlanders bezuinigen liever dan dat ze geld lenen. Ook betalen ze rekeningen graag op tijd. Vier op de tien sparen een aanzienlijk deel van hun inkomen. Impulsieve aankopen doen of op krediet kopen zijn niet populair. In de laatste jaren zien we hierin geen veranderingen ik betaal mijn rekeningen altijd op tijd ik bezuinig liever dan dat ik geld leen ik spaar een aanzienlijk deel van mijn inkomen ik koop vaak dingen zonder na te denken of ik daar wel geld voor heb ik koop liever dingen op krediet dan dat ik wacht tot ik geld gespaard heb 2009 (n=1.137) 2011 (n=1.052) 2012 (n=992) 23

24 Strategieën als men geen geld meer heeft: bezuinigen of aanvullen met spaargeld. Rood staan minder geliefd. Wat doet u meestal als u geen geld meer heeft? (meer antwoorden mogelijk) bezuinigen geld opnemen van spaarrekening rood staan geld lenen van familie/ vrienden gebruik credit cards, winkelkredietkaarten overuren, extra verdienen Rood staan als strategie neemt af. Opvallend is dat men rood staan als strategie om financiële krapte op te lossen minder vaak noemt. In 2009 gaf nog 25% dit aan, nu is dit 19%. rekeningen niet betalen lening afsluiten 1 1 gebeurt vrijwel nooit % 2012 (n=992) 2011 (n=1.052) 2009 (n=1.137) mei 2009 (n=1.137) 24

25 Extra inkomsten worden overgemaakt naar de spaarrekening Wat doet u meestal als u geld over heeft? (meer antwoorden mogelijk) overmaken op spaarrekening op rekening laten staan hangt van het bedrag af ik hou nooit geld over blijft in portomonnee schulden afbetalen uitgeven contant in huis bewaren weggeven aandelen kopen % 2012 (n=992) 2011 (n=1.052) 2009 (n=1.137) mei 2009 (n=1.137) 25 Naar de spaarrekening. Ook bij geld dat men over heeft is sparen de meest toegepaste strategie. Men maakt dit geld over op een spaarrekening. Of laat het op de rekening staan. Er is een lichte afname sinds 2009 van het percentage dat zegt dit geld uit te geven. De groep die minder geld over houdt is groter geworden. Sinds 2009 blijkt wel dat het percentage dat nooit geld overhoudt is toegenomen. Voor een toenemende groep is er dus geen geld om opzij te leggen.

26 Twee derde voelt zich zeker bij het maken van financiële keuzes Vier uitspraken over financieel zelfvertrouwen (helemaal + enigszins van toepassing). ik voel me over het algemeen zeker als ik een belangrijke financiële keuze moet maken ik vind het leuk om me bezig te houden met financiële zaken Stabiel zelfvertrouwen. Twee derde voelt zich zeker wanneer er een financiele keuze moet worden gemaakt. Een derde vindt het leuk om zich met financien bezig te houden. De houding ten aanzien van financiën is stabiel in de tijd. ik kom er niet aan toe mijn geldzaken goed te regelen ik loop geld mis doordat ik mijn financiële zaken niet optimaal heb geregeld % 2012 (n=992) 2011 (n=1.052) 2009 (n=1.137) mei 2009 (n=1.137) 26

27 Verschillen in financieel beheer tussen doelgroepen mbo- en tot mbo- en meer havo+ en havo+ en meer geen inkomen dan tot dan uit arbeid netto netto netto netto 65+ Spaarzin ik betaal mijn rekeningen altijd op tijd ik spaar een aanzienlijk deel van mijn inkomen Strategieën als geld op is bezuinigen geld opnemen van spaarrekening rood staan geld lenen van familie of vrienden Dat gebeurt vrijwel nooit Zich zeker voelen bij keuzes Ik voel me over het algemeen zeker als ik een belangrijke financiële keuze moet maken Ik vind het leuk om me bezig te houden met financiële zaken De significante verschillen zijn gemarkeerd: staat voor significant hoger en staat voor significant lager. Geen inkomen uit arbeid of lager opgeleid en beperkt inkomen: Deze groepen sparen minder, omdat men minder inkomsten heeft. Daardoor kunnen minder mensen uit deze groep op de spaarrekening terugvallen. Meer mensen lenen geld van familie of vrienden. Beide groepen voelen zich minder zeker bij financiële keuzes. Lager opgeleid, hoger inkomen. Binnen deze groep lenen minder mensen wanneer men geen geld meer heeft en maken minder mensen gebruik van rood staan. Hoger opgeleid, lager inkomen. Deze groep gebruikt veel van de voorgelegde strategieën bij geldgebrek: zowel bezuinigen, lenen, geld opnemen van de spaarrekening als rood staan Hoger opgeleid, hoger inkomen. Deze groep voelt zich bovengemiddeld zeker bij financiële keuzes 65+. In deze groep zitten relatief weinig mensen die geen geld meer hebben en dat moet oplossen. 27

28 Hoofdstuk 4: informatiezoekgedrag 28

29 Er wordt minder gezocht naar financiële informatie, maar die wordt wel gemakkelijker gevonden % Zoekt u weleens actief naar financiële informatie? nee (n=992) 2010 (n=1.046) ja (n=1.052) 2009 (n=1.137) Indien ja: Heeft u weleens moeite om goede en relevante financiële informatie te vinden? nee ik weet niet welke informatie betrouwbaar en/of onafhankelijk is ik vind te veel informatie en zie door de bomen het bos niet meer ik vind tegenstrijdige informatie de gevonden informatie is moeilijk te begrijpen ik kan de informatie die ik zoek niet vinden Minder vaak op zoek. In 2009 gaf 29% aan weleens actief te zoeken naar financiële informatie. Dat percentage is nu gedaald tot 22%. Er wordt dus minder naar informatie gezocht. Wellicht wordt dit veroorzaakt doordat mensen tijdens de financiële crisis minder grote financiële transacties verrichten, zoals het kopen van een woning. Betrouwbaarheid lastig in te schatten. Van de mensen die op zoek gaan naar financiële informatie, geeft een groter deel (dan in 2011) aan dat men deze informatie kan vinden. Als men hier moeite mee heeft, wordt dat het meest veroorzaakt doordat men aangeeft niet te weten welke informatie betrouwbaar is. ik weet niet waar ik moet zoeken 2012 (n=217) 2010 (n=293) % (n=289) 2009 (n=325) 29

30 Onderzoeksverantwoording 30

31 Onderzoeksverantwoording Het onderzoek is online uitgevoerd van woensdag 5 tot en met dinsdag In deze periode zijn n=992 personen ondervraagd die op basis van geslacht, leeftijd, opleiding, regio en huishoudgrootte een representatieve vertegenwoordiging zijn van de Nederlandse bevolking (18+). Voor deelname aan het onderzoek zijn in totaal respondenten uit TNS NIPObase benaderd. De respons lag daarmee op 71%. De afnameduur van de vragenlijst bedroeg 16 minuten. De resultaten zijn licht herwogen. Voor de gegevensverzameling is gebruik gemaakt van de steekproefbron TNS NIPObase. Dit is een database van huishoudens die zich bereid hebben verklaard met enige regelmaat aan enquêtes van Veldkamp en TNS NIPO deel te nemen. Het panel bestaat in totaal uit personen. De werving voor het panel geschiedt grotendeels via traditionele onderzoeksinstrumenten. Bij de diverse mondelinge en telefonische omnibussen van Veldkamp en TNS NIPO wordt de bereidheid voor deelname aan het panel getoetst. Bij al deze onderzoeken is sprake van random sampling: iedere groep uit de samenleving heeft in principe een even grote kans om in de steekproef te komen. Het is niet mogelijk voor ondervraagden om zichzelf bij TNS NIPObase aan te melden. De enquêteresultaten zijn weergegeven in afgeronde percentages. Wanneer er door afronding totalen ontstaan van meer of minder dan 100, zijn deze niet gecorrigeerd. De titels van figuren en tabellen betreffen (behoudens enkele uitsplitsingen) de exacte vraagstellingen zoals die aan de respondenten zijn voorgelegd. Bij alle figuren en tabellen is het totale aantal respondenten weergegeven dat de betreffende vraag heeft beantwoord. 31