Asean en China. Asean, de politieke, economische en financiële dimensie van één grote markt en de Chinese relaties met deze landen

Transcriptie

1 Asean en China Asean, de politieke, economische en financiële dimensie van één grote markt en de Chinese relaties met deze landen Meine Pieter van Dijk, MSM, UNESCO-IHE, ISS en IHS (EUR), versie

2 Wat u beloofd is Prof Meine Pieter van Dijk van de Maastricht School of Management volgt de economische en politieke ontwikkelingen in Zuidoost-Azië op de voet, en zijn presentatie zal getiteld zijn China's impact on economic integration in South East Asia Hij zal daarbij aandacht besteden aan de politieke relaties tussen China en zijn buurlanden, en de invloed van China op de economische samenwerking in Oost-Azië

3 Wat u krijgt de politieke kant van Asean de Chinese reactie de economische kant de Chinese reactie de financiële dimensie van één grote markt de Chinese reactie conclusies

4 De oorsprong van de Association of Southeast Asian Nations Asean startte in 1967 met vijf landen : to provide some counterbalance tegen de communist countries die om zouden kunnen vallen en dan een domino effect in de regio zouden hebben De ASEAN had oorspronkelijk vijf (Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand en de Filippijnen) en nu tien leden (ook Brunei, Cambodja, Laos, Myanmar, Vietnam) In het begin was het lang een machteloze club, ondertussen tot tien plus drie landen uitgebreid, waarbij de laatste drie China, Japan en Zuid-Korea

5 In China zit er altijd een strategie achter het beleid Ik zie die strategie in dit geval als drie ledig: China moet een wereldmacht worden en daar hoort bij een belangrijke rol in het buitenland en Je moet je eigen land en de bevoorrading er van veilig stellen, dat vereist controle verkrijgen over de aanvoer routes Dus proberen een haven in het westen te krijgen (Pakistan, Myanmar, Sri Lanka) en je zee grenzen maximaal oprekken, in ieder geval buiten de eerste ring eilanden

6 De Chinese reactie China claimt de Zuid Chinese zee wat kan leiden tot een breuk tussen China en Asean Mahbubani vindt Asean een mini-replica van de EU: it played a critical role in delivering peace: Myanmar Hij constateert in de 1990s 'reduced levels of distrust in the region' and 'increased levels of goodwill: now 10 members are working together Stelt de relatie met China die samenwerking op de proef of zal die die juist intensiveren? De aankondiging dat visboten zich moeten registreren in de hele Zuid-Chinese zee heeft geleid tot sterke reacties in de Filippijnen en Vietnam

7 de politieke kant van Asean Mahbubani (2013) noemt Myanmar het succes Myanmar is voorzitter van de groep bij de volgende Asean summit in 2015 maar de nauwe banden tussen de militaire junta van Myanmar en de leiding in China zullen dat wel moeilijk voor Myanmar maken ASEAN landen moeten dan een Code of conduct aan nemen om conflicten met China op te lossen De landen zelf worstelen met 2015, wanneer de economische unie een feit moet zijn

8 de Chinese reactie De relaties met Japan is al langer problematisch vanwege China's aanspraken op de door Japan beheerde eilanden Begin januari 2014 werd er door Japan weer olie op het vuur gegooid toen de Japanse premier Abe de oorlogsgraven bezocht waar ook enkele veroordeelde Japanse generaals liggen Nu ook ruzie met de belangrijkste ASEAN landen

9 de economische kant Economische integratie om te ontwikkelen, maar er zijn ook andere initiatieven: 1. The 12-nation Trans-Pacific Partnership (TPP), trying to tie the US more firmly to the dynamic Asia-Pacific region: Japan is part of it, but China is suspicious 2. Bilateral agreements between the US and South Korea (Colombia and Panama) signed in China proposed a free trade agreement with Asean, which spurred Japan and India to do the same 4. Het Doha accoord op Bali (NRC, : 2) 5. De Transatlantic Trade Initiative (TIIP) tussen de VS en de EU

10 de ASEAN Economic Community (AEC) streeft naar een economische gemeenschap in 2015 De vier belangrijkste doelstellingen zijn A single market and production base A highly competitive economic region A region of equitable economic development and A region fully integrated into the global economy De Straits Times maakte zaterdag de balans op: allerlei landen zijn nog lang neit klaar voor deze event, met name Indonesie heeft te weinig gedaan!

11 de Chinese reactie China speelt een strategisch spel: zich op Japan wreken en de invloed van de VS in de regio inperken Dan komt Taiwan vanzelf wel! ASEAN is leuk, maar er zijn ook andere belangen voor China: India, Pakistan, Sri Lanka China lijkt genoeg te hebben van de stagnatie in de internationale onderhandelingen in de Doha ronde In Bali maakte de Chinese minister van handel bekend dat China ook open stond voor andere 'multilateral - and plurilateral - negotiations'

12 China en andere 'multilateral - and plurilateral - negotiations' China volgt daarmee de VS en de Europese Unie Voor China gaat dat om een overeenkomst met katoenlanden (Benin, Burkina Faso, Tsjaad en Mali) en deelname aan de onderhandelingen onder leiding van EU en de VS over de handel in diensten Beijing zou geïnteresseerd zijn aan TPP mee te doen Vertegenwoordigers van de EU en de VS zijn hier sceptisch over omdat de onderhandeling over handel in diensten vast is gelopen door de eisen van China! 'Any move to join the TPP would also be years away'

13 de financiële dimensie van één grote ASEAN markt omvat het initiatief om een alternatief IMF te vormen. Veel Aziatische landen waren erg teleurgesteld over de manier waarop het IMF in 1997 de Oost Aziatische crisis aanpakte. ook de ambitie tot een gemeenschappelijke munt te komen: a single regional currency Asean heeft het Chiang Mai initiatief gelanceerd, waarbij de landen overeenkwamen reserves uit te wisselen en dus de basis legden voor een nieuw regionaal coöperatief arrangement dat hen beter in staat zou stellen het hoofd te beiden aan financiële crises Japan had voorgesteld het Asian Monetary Fund op te richten waarmee de VS en het IMF niet blij waren

14 de Chinese reactie China is het land dat er het meest van geprofiteerd heeft, dat heeft namelijk bereikt dat RMB nu de tweede wereld valuta is geworden na de dollar, door de euro van de tweede plaat te verdringen China is altijd strategisch bezig en voorziet zich ook van steun in landen als Laos, Cambodja en Myanmar, door daar grootscheeps te investeren en leningen aan te bieden. Vaak gaat dat gepaard met het verkrijgen van gunstige voorwaarden voor de onderlinge handel en investeringen, waarvan China dan weer meer dan evenredig van profiteert

15 Conclusie ASEAN was een saai onderwerp omdat er nooit iets gebeurde. Dat is duidelijk niet meer het geval Het gaat niet meer om domino theorieën, maar wel om wie de macht heeft in de regio Azië wil Aziatisch oplossingen voor Aziatische problemen en daar past in dat geprobeerd wordt om het IMF (in hun ogen te veel gelieerd aan Washington) buiten de deur te houden Of het nieuw opgerichte fonds ook die stootkracht heeft weten we nog niet

16 Final conclusion Net als in de Mekong river commission (China als observator) worden de spanningen groter omdat Laos, Cambodja en in Asean ook Myanmar op de hand van China zijn, terwijl Vietnam en in Asean ook Maleisië en de Filipijnen tegen zijn De ontwikkelingen hebben er toe geleid dat Vietnam mevrouw Clinton, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken in de eerste periode van Obama vroegen hun te helpen tegen China! Mahbubani concludeert 'Asean provides a powerful microcosm of the great convergence that the world is experiencing'. Ik denk zelf dat de relaties tussen de landen zeer op de proef worden gesteld