Veenendaal Wageningen West Maas en Waal Westervoort Gemeente Wijchen Zeewolde Zutphen Bijlage: Centrale

Transcriptie

1

2

3 Inhoudsopgave Bestuursverslag...5 Missie en Vereniging VluchtelingenWerk Nederland...6 Interne (Re)Organisatie en Fusie...6 Medewerkers...7 Cliënten: van Welkom tot Werk...8 Projecten...9 Financiering en rapportage...9 Overheadfuncties...10 Inkomsten...11 Resultaat en financiële positie...11 Toekomst...12 Jaarrekening...15 Grondslagen voor de financiële verslaglegging...18 Accountantsverklaring...31 Bijlage: De gemeenten...35 Apeldoorn...36 Arnhem...41 Barneveld...44 Beuningen...48 Bronckhorst...51 Buren...54 Culemborg...57 Doesburg...60 Doetinchem...62 Duiven...64 Ede...66 Productrealisatie...66 Elburg...69 Epe...71 Ermelo...73 Putten...76 Geldermalsen...77 Harderwijk...80 Heerde...84 Heumen...87 Lingewaard...90 Lochem...93 Millingen aan de Rijn...96 Neder-Betuwe...98 Neerijnen Nijkerk Nijmegen Nunspeet Oldebroek Overbetuwe Renkum Renswoude Rheden Overige Rhenen Scherpenzeel SDOA Achterhoek (Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk) Tiel Ubbergen...136

4 Veenendaal Wageningen West Maas en Waal Westervoort Gemeente Wijchen Zeewolde Zutphen Bijlage: Centrale opvang en projecten Centrale Locaties Opvang en Toelating Bedrijfssponsoring Duurzaam in Diversiteit (DID) Duurzame Terugkeer Emplooi Grijs is Kleurrijk (GiK) InGesprek LiNK Noodopvang Arnhem (NOA) Noodopvang Nijmegen Programmagelden VWN Taalcoaches EIF Tell Me Verbetering bedrijfsvoering VVS, OpenERP en basispakket bedrijfsvoering VoorleesExpress Overige bijlagen Medewerkers Verzuimbeleid en ziekteverzuim Klachtenregeling Raad van Toezicht Lijst met afkortingen...195

5 Bestuursverslag

6 Missie en Vereniging VluchtelingenWerk Nederland Het bestuursverslag van 2011 besloot met een vooruitblik die een groot vertrouwen uitsprak in het concept van een lokaal verankerde stichting met een hybride karakter. Een karakter zowel als markt- als missie-organisatie, resulterend in goede belangenbehartiging èn professionele dienstverlening. De nieuwe inburgeringswet die per 1 januari 2013 werd ingevoerd, zou in de loop van het jaar een herijking van een deel van het aanbod vergen. Inburgeraars zèlf, in plaats van gemeenten, worden klanten als het gaat om inburgering. In de begroting 2012 was wel rekening gehouden met dalende inkomsten uit subsidie/opdrachten van gemeenten en daarom was eerder een reorganisatie van de overhead ingezet. De financiële uitgangspositie was begin 2012 gezond. Onverwacht lag rond het verschijnen van de rapportage 2011 in maart 2012 de uitbreiding van het werkgebied tot de hele provincie Gelderland in het verschiet. Dit nadat de collega stichting in Zuid- en Oost Gelderland aan het begin van die maand failliet was verklaard. Kortom: veranderingen in de dienstverlening, krimp op gemeentebudgetten en groei van het werkgebied waren thema's waar we het jaar mee ingingen. In de rapportage die voor u ligt, leggen we rekenschap af in hoeverre we in die context uw opdrachten naar behoren hebben uitgevoerd, we onze maatschappelijk verantwoordelijkheid hebben waargemaakt en ons financieel beheer op orde hebben. Een en ander vanuit onze missie die, onveranderd, luidt: 'De stichting behartigt de belangen van vluchtelingen en helpt hen en andere nieuwkomers te om een volwaardige plaats in onze samenleving te verwerven'. Betrokkenheid, onafhankelijkheid, respectvolle omgang en deskundigheid zijn de centrale waarden in de inzet van de meer dan 1300 medewerkers van VluchtelingenWerk Gelderland. Naast VluchtelingenWerk Gelderland zijn nog 12 andere regionale stichtingen VluchtelingenWerk lid van de Vereniging VluchtelingenWerk Nederland (VWN). Gezamenlijk vormen zij een landelijk dekkend netwerk met een landelijke ondersteuningsorganisatie voor die vereniging in Amsterdam. Dat bureau levert onder andere trainingsmateriaal, ict-ondersteuning en een kennisdatabank. VluchtelingenWerk Gelderland participeert op landelijk niveau in de VerenigingsRaad (VR, het toezichthoudend orgaan), het directeurenoverleg (DO, beleidsvoorbereidend) en, naast een aantal ad-hoc afstemmingsoverleggen, ook in het portefeuille-overleg Vereniging en Organisatie en in de agendacommissie voor het DO. In de landelijke beleidsdiscussies waren de belangrijkste thema's: de verwachte (budgettaire) krimp vanaf 2013 en de daarbij gewenste in- en externe samenwerking èn de voorkoming van zogenaamde 'witte vlekken', de strategie op het terrein van inburgering, het behoud en de versterking van burgerkracht in de organisatie. VluchtelingenWerk Gelderland is als lid van VWN óók uitvoerder van een aantal taken, zowel werkzaamheden in de centrale opvanglocaties (AZC's e.d.) als een aantal landelijke projecten. De verhouding tot het landelijk bureau is dan veelal die van opdrachtnemer t.o.v. opdrachtgever. In de provincie wordt VluchtelingenWerk Gelderland vooral gekend als een zelfstandig opererende onderneming die haar missie vertaalt in een aantal onderscheidende diensten. Die regionale zelfstandigheid binnen landelijke beleidskaders is onverkort gehandhaafd. De lokale borging komt daarbij tot uitdrukking in vraaggericht werken, maatwerk en ondernemerschap op het niveau van klanten; de landelijke samenhang in verbondenheid aan de sterk-merk-aspecten van VluchtelingenWerk en (mede) ontwikkeling en uitvoering van een aantal landelijke projecten. Interne (Re)Organisatie en Fusie Vanaf april 2012 is het werkgebied van VluchtelingenWerk Gelderland uitgebreid tot heel Gelderland. Het onverwachte faillissement van de collega stichting in Zuid en Oost Gelderland was hier debet aan. Vanaf eind maart is hard gewerkt om met de gemeenten in die regio afspraken te maken over de doorstart. Terugkijkend naar die periode kan geconstateerd worden dat met grote inzet van velen èn dankzij het vertrouwen van gemeenten in het 'merk' VluchtelingenWerk, in korte tijd weer een volledig draaiende regio uit de failliete boedel is herrezen. Dat betekent dat het werkgebied is gegroeid van 25 naar 46 gemeenten. In 2013 wordt dat aantal in ieder geval uitgebreid naar 47, omdat in de gemeente Groesbeek begin 2013 een overeenkomst met de Welzijnsstichting is getekend, op grond waarvan deze laatste diensten van VluchtelingenWerk Gelderland gaat inkopen 1. 1 De welzijnstichting treedt daarbij op als penvoerder voor de gemeentelijke opdracht diensten aan asielzoekers en vluchtelingen te leveren. Het is een formule die ook in enkele andere gemeenten besproken wordt.

7 Genoemde uitbreiding met 21 gemeenten was aanleiding om in het najaar opnieuw naar de regio-indeling van de organisatie te kijken en deze van twee naar drie regio' s te laten groeien: Oost (Achterhoek inclusief de Liemers), Zuid (KAN en Rivierenland) en West (WERV-gemeenten en Apeldoorn incl. Veluwe). Het lijkt niet de laatste structuurverandering, want vanaf najaar 2012 lopen besprekingen met VluchtelingenWerk Overijssel om te komen tot één organisatie. Voor begin 2013 wordt een overdracht van onderneming voorbereid, waarbij VluchtelingenWerk Gelderland als verkrijgende stichting haar naam zal wijzigen in stichting VluchtelingenWerk Oost Nederland. Na het fusiebesluit is voorzien om Overijssel als regio Noord in de structuur onder te brengen. Zoals hiervoor reeds aangegeven, viel de uitbreiding van het werkgebied ongeveer samen met de effectuering van de bezuiniging op de overhead. Daarbij was gekozen voor het opheffen van één functiegroep, namelijk die van de administratief medewerkers, in combinatie met het terugbrengen van de formatie van een aantal andere staffuncties. Het wegvallen van de administratieve functies is goed opgevangen middels de nieuwe functie van stafmedewerker administratieve organisatie en informatievoorziening, die als belangrijkste opdracht heeft om de werkprocessen op betreffende terreinen te ondersteunen en instructie en training te (laten) verzorgen. De teruggang in formatie van de overige staffuncties viel ongelukkig samen met de uitbreiding van het werkgebied en daarmee samenhangende extra werkdruk. Dankzij tijdelijke formatie-uitbreiding en extra inzet van betrokken medewerkers is een en ander toch goed verlopen. De achterstanden op de P&O- en F- functie zijn eind 2012 beperkt. De voorziene beëindiging van de arbeidsovereenkomsten met de vijf medewerkers die ooit waren aangesteld in het kader van de voormalige regeling In- en Doorstroombanen (ID-regeling) heeft eind 2012 plaatsgevonden. Voor één persoon is uitstroom eind februari 2013 gepland in verband met een re-integratietraject na ziekte. De werkzaamheden die zij jarenlang binnen VluchtelingenWerk Gelderland hebben uitgevoerd, zijn beëindigd of herverdeeld in de teams. Het algemeen uitgangspunt in de verdeling van werkzaamheden is ongewijzigd en gebaseerd op het principe dat de uitvoering in principe geschiedt door de vrijwilligers die in de gemeente wonen en daar hun netwerk hebben. Zij worden aangestuurd en kunnen terugvallen op hun leidinggevende, een betaalde medewerker met agogische opleiding die samen met zijn collega's in het regioteam verantwoordelijk is voor de kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening. De regiokantoren zijn gevestigd in Nijmegen, Zutphen en Apeldoorn, het hoofdkantoor in Arnhem. In de meeste andere gemeenten zijn kleinere, lokale kantoorvoorzieningen met spreekuurfunctie en werk- en overlegruimten voor vrijwilligers gevestigd. Verspreid in het werkgebied is een aantal centrale opvanglocaties (CO) gevestigd. In Nijmegen en Winterswijk AsielzoekersCentra, in Wageningen en Arnhem een ProcesOpvangLocatie en in Zevenaar een AanmeldCentrum. Daarnaast zijn in een aantal gemeenten KleineWoonEenheden (KWE's) voor Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV, ook wel AMA). Ook aan deze cliëntengroep biedt VluchtelingenWerk Gelderland ondersteuning tijdens de asielprocedure. Medewerkers en werkzaamheden in de verschillende centra vormen een stichtingsbreed project, direct onder verantwoordelijkheid en aansturing van de directeur. De succesvolle inbedding van VluchtelingenWerk-Emplooi in een matrix-structuur binnen de stichting is nog niet voltooid. In 2011 was de verantwoordelijkheid voor de uitvoering onder de merknaam 'Emplooi' overgedragen van de landelijke vereniging naar de regionale stichtingen VluchtelingenWerk. Dankzij projectbudget konden weliswaar een aantal adviseurs geworven worden en is een inhoudelijke uitwisselingsplatform geboden, een effectieve samenwerking met en binnen de bestaande regiostructuur is nog niet bereikt. De resultaten binnen deze arbeidsparticipatie-poot van VluchtelingenWerk Gelderland waren afgelopen jaar dan ook nog zeer bescheiden. Medewerkers De onbetaalde medewerkers van VluchtelingenWerk Gelderland zijn zowel uitvoerders van werkzaamheden als good-will ambassadeurs voor de missie van de organisatie. Met hun inzet en betrokkenheid vertegenwoordigen zij draagvlak voor een rechtvaardige toelatingspraktijk voor vluchtelingen, voor een effectief inburgeringsbeleid en voor een kleurrijke samenleving waarin diversiteit een meerwaarde is. De burgerkracht van VluchtelingenWerk Gelderland komt tot uitdrukking in de inzet van haar 1114 (2011: 964) onbetaalde medewerkers. Als coaches, maatjes, adviseurs of begeleiders onderhouden zij de contacten met cliënten. Betaalde medewerkers faciliteren en bewaken de kwaliteit en continuïteit. De combinatie van betaalde en onbetaalde inzet geeft de dienstverlening van VluchtelingenWerk Gelderland een bijzondere kracht en flexibiliteit. Diversiteit is een belangrijk kenmerk van de stichting: 20% (2011: 17%) van de medewerkers is

8 buiten Nederland geboren of heeft ouders die buiten Nederland geboren zijn. Maar niet alleen hun culturele achtergrond is divers, ook de diversiteit in opleiding, motivatie, werkervaring en leeftijd is groot. De jongste onbetaalde medewerker is 17, de oudste 86 jaar. Dat geeft hun inzet een bijzondere kleur en betekenis. Zowel voor de samenleving waarin ze werken als voor de individuele asielzoekers en nieuwkomers die ze coachen of begeleiden. Van de onbetaalde medewerkers is circa 5% (2011: 7%) werkzaam in het kader van een opleiding. Om alle medewerkers voldoende toe te rusten met een basispakket aan kennis en vaardigheden, wordt een aantal malen per jaar een inwerkprogramma aangeboden. Intervisiegroepen voor betaalde medewerkers zijn ingevuld in het kader van deskundigheidsbevordering en intercollegiale toetsing. Voor vrijwilligers bestaat op de meeste plaatsen een gelijkaardige mogelijkheid in de vorm van casus- of uitwisselingsgroepen. Cliënten: van Welkom tot Werk Het migratiesaldo in Nederland, dat wil zeggen het verschil tussen het aantal mensen dat vorig jaar naar Nederland kwam en het aantal dat Nederland juist verliet, bedroeg mensen. Er kwamen immigranten naar Nederland (7000 minder dan in 2011). Uit Nederland vertrokken emigranten, dat zijn er meer dan in Het grootste deel van die emigranten zijn overigens mensen van niet- Nederlandse afkomst maar afkomstig uit andere Europese landen. Ook van de immigranten kwam het grootste deel vanuit de lidstaten van de Europese Unie. Het aantal asielzoekers onder deze immigranten is eigenlijk al sinds 2003 redelijk stabiel: tussen de en personen. Op basis van de cijfers over de eerste helft van 2012 mag ook een dergelijk aantal verwacht worden 2 ofwel zo'n 8%. In Nederland krijgt uiteindelijk iets meer dan de helft van de asielzoekers toelating als vluchteling en mag (dus) blijven. Die toelating gebeurt niet eerder dan nadat de asielprocedure in een centrale opvanglocatie (AZC) is doorlopen. In die centra bestaat de inzet vanuit VluchtelingenWerk uit het geven van voorlichting over en ondersteuning bij de asielprocedure, tijdige aanvraag van gezinshereniging en informatie en advies. Bijna 2000 asielzoekers hebben individuele of groepsgewijze voorlichting gehad in de POL in Wageningen, zo'n 1500 'dossiers' zijn in de vervolgprocedure in de AZC's ondersteund. Dit laatste cijfer betekent meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2011, volledig toe te schrijven aan de uitbreiding van het werkgebied en daarmee de toename van het aantal AZC's. Na statusverlening worden vluchtelingen door de casemanager van het COA gekoppeld aan een woning in de gemeente in de regio 3. Binnen een termijn van 14 weken na statusverlening vindt in principe de verhuizing plaats van AZC naar eigen woning. Het VluchtelingenWerk-aanbod van individuele coachingstrajecten na vestiging in de gemeente en informatie- en adviespunten worden in hoofdzaak door deze nieuwkomers met een vluchtelingenachtergrond gebruikt. Maar ook anderen weten hun weg naar de diensten en producten te vinden. Zeker bij de taalcoachprojecten en de empowermentgroepen is een belangrijk deel van de deelnemers wel migrant, maar heeft geen vluchtelingenachtergrond. Een bijzondere en kwetsbare groep in de gemeente zijn de uitgeprocedeerden. Beleid en humaniteit staan hier vaak op gespannen voet. Afgelopen jaar waren uitgeprocedeerden in de tentenkampen in Ter Apel, Amsterdam Osdorp en den Haag prominent in het nieuws. In Arnhem en Nijmegen is VluchtelingenWerk verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van circa 50 uitgeprocedeerden in twee gemeentelijke projecten. In alle gevallen gaat het daarbij om mensen met een perspectief op terugkeer of (alsnog) verblijf. Het aanbod van de stichting is toegesneden op de doelgroepen en in de tabel op de volgende pagina wordt duidelijk in welke mate gebruik gemaakt wordt van de verschillende diensten/producten. Wat opvalt is dat, ten opzichte van voorgaand jaar, sprake is van een substantiële stijging (37%) van het aantal bereikte cliënten. Een toename die in lijn ligt met de uitbreiding van het werkgebied. Naast individuele coachingstrajecten worden in bijna alle gemeenten cliënten actief toegeleid naar specifieke of reguliere sociaal (inter)culturele activiteiten. In zeer beperkte mate organiseert VluchtelingenWerk Gelderland deze zelf. Ook vinden voorlichtingsactiviteiten plaats op scholen of bij andere geïnteresseerde organisaties. De afdeling communicatie ondersteunt deze met methodieken en materialen. In 2012 zijn circa 1350 nieuwe cliënten ingeschreven waarvan ruim 950 in de gemeenten. Het aantal cliënten in gemeenten met een zogenaamd actief dossiers, dat wil zeggen dat er minimaal één contact of activiteit is geweest gedurende het jaar, bedraagt ruim 6600 waarvan bijna 4500 volwassenen. 2 Definitieve cijfers zijn nog niet bekend, eerste helft 2012: 4600 aanvragen 3 Het staat de vluchtelingen natuurlijk vrij om zelf een woning te zoeken, de tijd daarvoor is beperkt tot de termijn waarop er via de koppeling een woning in een gemeente gevonden is.

9 Diensten bereikte clienten (per dienst/soort) gestarte trajecten beëindigde trajecten lopende trajecten op Uitvoering taakstelling huisvesting Coaching vestiging Coaching zelfredzaamheid / lifecoaching Coaching integratie - analyse en advies Trajectbegeleiding WI & handhaving Taalondersteuning (indiv. & groepsgewijs) Taalcoaches Praktijkcoach & toeleiding inburgeringsexamen Empowerment-training Groep Coaching participatie / begeleiding richting werk (bet & onbet.) / activerende trajecten Opvang en coaching Uitgenodigde Vluchtelingen Begeleiding gezinsherenigingsprocedure Ondersteuning asielprocedure Next Step Voorleesexpress Totaal trajecten (in 2011) (2552) (1332) (1034) (1252) Informatie en Advies totaal contacten (in 2011) (1678) (595) (189) (1454) Projecten Naast de reguliere werkzaamheden die in opdracht en met financiering van gemeenten of landelijke Vereniging min of meer structureel worden uitgevoerd, zijn ook steeds een aantal specifieke en in hun aard tijdelijke werkzaamheden als project in uitvoering. De twee Noodopvang-projecten ten behoeve van uitgeprocedeerden in Arnhem en Nijmegen, zijn hiervoor al genoemd. In het project Duurzaam in Diversiteit zijn instrumenten ontwikkeld en uitgeprobeerd om diversiteit binnen de organisatie blijvend te stimuleren en te verduurzamen. Het project wordt begin 2013 afgesloten. Op het terrein van taalondersteuning voor AZC-bewoners is het project InGesprek succesvol afgerond. Het project Voorleesexpress heeft een bredere uitvoering gekregen, niet alleen in de gemeente Ede, maar ook Arnhem en Apeldoorn. Het project richt zich op kinderen met een taalachterstand. In de combinatie van taalontwikkeling en ontmoeting is ook het lokale (Nijmeegse) project Link een lokale parel die navolging verdient. Op het gebied van organisatieversterking en bedrijfsvoering, zijn met een financiële bijdrage van de landelijk vereniging VluchtelingenWerk Nederland, twee projecten afgerond. Eén betreft de gezamenlijke doorontwikkeling van de OpenERP-applicatie (Enterprise Resource Planning systeem). In het tweede project zijn de mogelijkheden van Bedrijfssponsoring verkend als aanvullende, alternatieve financieringsbron voor beide stichtingen. De inbedding van de Emplooiformule in de staande organisatie heeft eveneens een projectmatige opzet gekend, met financiering vanuit de landelijke vereniging. Financiering en rapportage Dienstverlening In de verantwoording in de jaarrekening en nader toegelicht in de bijlage wordt per opdrachtgever onderscheid gemaakt in de verschillende wijzen waarop budgetten worden toegekend en dus afgerekend. De projectmatig uitgevoerde en gefinancierde activiteiten zoals die in vorige paragraaf kort zijn beschreven, worden onderscheiden van de dienstverlening in gemeenten waarbij één of meer producten uit de product portfolio van de stichting worden ingekocht. Daarbij is een hoofdindeling tussen budget en prestatie-overeenkomsten te maken. Bij budgetovereenkomsten is in de beschikking een maximum bijdrage vastgelegd ten behoeve van de uitvoering van een aantal diensten, waarbij (beperkte) substitutie tussen diensten/producten mogelijk is. Bij prestatieovereenkomsten wordt de gerealiseerde productie afgerekend tegen een afgesproken prijs per eenheid,

10 meestal een traject. Veel relaties met opdrachtgevers zijn gebaseerd op een mix van beide soorten overeenkomsten. Dat wil zeggen dat een aantal diensten (bijvoorbeeld 'informatie- en advies') op basis van budget- en andere (bijvoorbeeld coaching participatie) op basis van prestatie worden ingekocht en afgerekend. Een deel van de werkzaamheden wordt niet vooraf, maar lopende het begrotingsjaar overeengekomen op basis van individuele offertes voor (re)-integratie- of participatietrajecten van vluchtelingen of andere nieuwkomers. Tenslotte is een (klein) deel van de dienstverlening via aanbesteding gegund. De verantwoording daarvan vindt in deze jaarrapportage op hoofdlijnen plaats. In de uitvoering zijn gedetailleerde afspraken over tijdstip en wijze van rapportage en facturering vastgelegd. Het Keurmerk Inburgering dat de stichting mag dragen, stelt daar specifieke, strenge eisen aan. De verschillende manieren waarop opdrachten worden verkregen, de verschillende voorwaarden en eisen waaraan de uitvoering en wijze waarop verantwoord en afgerekend wordt, het grote aantal en de diversiteit van medewerkers en cliënten, stelt hoge eisen aan de administratie en registratiediscipline in de stichting. In de afgelopen jaren is geïnvesteerd in de gestage ontwikkeling en implementatie van een ERP-systeem waarin de centrale gegevensbronnen in de bedrijfsvoering bij elkaar worden gebracht en gestroomlijnd. In 2012 is de urenregistratie van de betaalde medewerkers naar OpenERP overgezet èn is een effectieve koppeling met de cliëntregistratie gerealiseerd. De (betaalde) agogische uren die zijn ingezet worden in deze rapportage per opdrachtgever verantwoord. In totaal worden directe agogische uren verantwoord in producten en in projecten. De registratie van de onbetaalde uren gebeurt vanaf dit jaar alleen nog in het cliëntvolgsysteem VVS waar tijdinzet gekoppeld is aan de registratie van activiteiten voor een cliënt. Het gaat daarmee eerder om contacturen dan bestede tijd. Deze vereenvoudiging levert in de gemeentelijke registratie uur en in de COlocaties uur (totaal uur). Op grond van een gemiddelde (minimale) inzet van vier uur per vrijwilliger per week, mag het achtvoudige, zo'n uur verwacht worden. Overheadfuncties Als overheadfuncties worden bestuur/directie/management/secr. ondersteuning; personeel en organisatie; financiën en control; informatisering en automatisering; telefoon/huishouding; communicatie en medezeggenschap onderscheiden. De totale omvang van de overheadkosten bedraagt, in verhouding tot het jaarbudget 4, 22,3%. Dit is conform de daarvoor intern vastgestelde norm waarbij stapsgewijs de overheadkosten worden teruggebracht van 27% (2010) naar 20% (2013). Daarmee komen deze in lijn met de landelijke richtlijn in de vereniging. Voor de dekking van de kosten van de overhead wordt een gelijke opslag gehanteerd in alle productprijzen. De uitbreiding van het werkgebied heeft aanstelling van een derde regiomanager tot gevolg gehad en een beperkte groei van de formatie-uren op overige staffuncties. Knelpunten in de overhead waren afgelopen jaar met name de onderbezetting op financiën (waar in één jaar driemaal nieuwe invulling gevonden moest worden voor de functie hoofd financiële administratie) èn op P&O (wegens ziekte). Een meer structurele formatie-invulling van de overheadtaken na de inbedding van het nieuwe werkgebied is door de voorgenomen fusie met Overijssel een aantal maanden vertraagd en moet voorjaar 2013 haar beslag krijgen. Er is kortom ook op het hoofdkantoor met alle riemen geroeid om de organisatie op koers te houden. Een aantal zaken zullen daardoor pas in 2013 kunnen worden opgepakt. Zoals de (particuliere) donateurswerving, uitbreiding van de bedrijfssponsoring, implementatie van de digitale nieuwsbrief, implementatie van de CRM-module en verdere digitalisering van de personeelsdossiers. Op het gebied van ICT is de stichtingsbrede invoering van telefonie via VOIP in 2012 vermeldenswaardig. Zowel vanuit het oogpunt van kostenbesparing als gebruiks- en klantvriendelijkheid. Op het gebied van medezeggenschap van vrijwilligers is besloten de al enige jaren nietfunctionerende MR, het medezeggenschapsorgaan voor vrijwilligers te vervangen door een meer toegankelijke structuur van medezeggenschaps-bijeenkomsten die minimaal tweemaal per jaar in de regio gehouden zullen worden. Het medezeggenschapsorgaan van de betaalde medewerkers, de OR, is in de loop van het jaar na verkiezingen van samenstelling gewijzigd. De voorzitter heeft besloten tot begin 2013 aan te blijven, juist om continuïteit te waarborgen op een moment dat het orgaan een aantal belangrijke kwesties in behandeling heeft. Waaronder het advies inzake de fusie met Overijssel. De samenwerking tussen bestuurder en OR is constructief en open. 4 Om vertekening te voorkomen zijn in dit jaarbudget de directe activiteitenkosten, waaronder leefgelden, buiten beschouwing gelaten.

11 Inkomsten De baten van de stichting in 2012 liggen met een totale omvang van meer dan 3,6 miljoen euro substantieel hoger dan in voorgaande jaren. In de periode waren de inkomsten steeds rond de 3 miljoen euro. In begroting 2012 was een forse teruggang voorzien naar 2,3 miljoen, een verwachting die op geen enkele wijze is uitgekomen na de al veel genoemde gebiedsuitbreiding met Zuid en Oost Gelderland. De meeropbrengsten van die uitbreiding komen globaal uit op 1,1 miljoen euro 5. Zonder die uitbreiding zou er (dus) naar verwachting een bezuiniging van circa te verwerken geweest zijn ten opzichte van In 2012 is in de baten de verhouding tussen de verschillende bronnen licht verschoven. In nevenstaande grafiek komt dat tot uitdrukking. 70% relatieve omvang budget opdrachtgevers 65% De verankering van de stichting in de lokale gemeenschap is onverminderd sterk. Van een dalende lijn in de gemeentelijke bijdragen is voorshands dan ook geen sprake. Ook de bijdrage vanuit Vluchtelingenwerk Nederland, stijgt (relatief) geleidelijk door. Voor zover daarmee de indruk 60% 50% 40% 0% ontstaat dat dat in de plaats komt van de inkomsten voor projecten, is sprake van enige vertekening. In toenemende mate worden projecten onder de landelijke vlag aangevraagd en door regionale stichtingen, als VluchtelingenWerk Gelderland, uitgevoerd. Een uitsplitsing van deze baten via de landelijke vereniging is in de toelichting in de jaarrekening te vinden. De post 'Overige' (baten, schenkingen en rente) bedraagt in %. De schenkingen zijn de voeding voor het Noodfonds. Het Noodfonds verstrekt bijdragen aan individuele cliënten om bijzondere, aan het vluchtelingenschap gerelateerde, financiële nood te lenigen. Het Noodfonds is eveneens als balanspost terug te vinden. Uitgebreide verantwoording van kosten en baten vindt plaats door middel van een apart Noodfondsverslag. Resultaat en financiële positie 60% Na drie eerdere jaren met tekorten, werd 2011 met een positief saldo afgesloten. De goedgekeurde begroting 2012 sloot op 2,23 miljoen, waarbij rekening is gehouden met teruglopende budgetten en een daarop gebaseerde afname van de exploitatie van zo'n 17% (= ) ten opzicht van Daarbij was uitgangspunt dat het financieel weerstandsvermogen van de stichting minimaal behouden en zo mogelijk verder versterkt moet worden. De onzekerheden op het beleidsterrein nopen daartoe: gemeentebudgetten zijn onzeker, centrale opvangvoorzieningen sluiten vanwege snellere doorstroming en inburgering wordt een consumentenmarkt. Reden om in de exploitatie rekening te houden met een post 'risico en reserve'. Een en ander ook conform richtlijn van de landelijke Vereniging waarin is vastgesteld dat leden van de vereniging (regionale stichtingen) naar een continuïteits- of egalisatiereserve van 25% van het jaarbudget moeten streven met een opbouw van tussen de 3 en 5% per jaar. In 2012 is in de exploitatie een opbouw van 3,2 % gerealiseerd. Bij het sluiten van de boeken einde van het jaar blijken de verschillen tussen begroting en realisatie groot. Natuurlijk is de reeds vaak genoemde uitbreiding van het werkgebied daar debet aan. Alleen de projectbijdragen zijn ongeveer conform goedgekeurde begroting. De inkomsten van gemeenten liggen met zo'n 60% boven verwachting en bedragen 1,93 miljoen. Ook de bijdrage vanuit VWN van is fors hoger ( = 60%) dan begroot. Die stijging is in lijn met de toename aan de totale batenkant. Het gaat, na de uitbreiding met twee AZC's en 21 gemeenten in Gelderland per april 2012, om een toename van 60%. 52% 30% 28% 24% 22% 20% 19% 19% 20% 18% 15% 16% 13% 11% 12% 9% 10% 10% 10% 7% 5% 6% 7% 6% 3% 3% 4% 3% 4% 2% 3% 1% 57% 59% 55% gemeente VVN loonkostensubsidie projecten overige 53% 5 Circa vanuit gemeenten, voor de werkzaamheden in de centrale opvang, circa aan meeropbrengsten in stichtingsbrede projecten en aan eenmalige frictiebijdrage vanuit landelijke Vereniging

12 De totale lasten stegen in mindere mate, namelijk met zo'n 45% naar 3,3 miljoen euro. De huisvestingslasten stegen meer dan te verwachten, namelijk niet met 60% met bijna 80% naar Belangrijke reden voor die extra stijging is gelegen in eenmalige kosten voor achterstallig onderhoud en verhuiskosten van het hoofdkantoor naar een goedkopere locatie. De organisatielasten en de personeelskosten stegen juist minder dan te verwachten, namelijk met respectievelijk 40% en 37% naar en 2,1 miljoen. De belangrijkste reden voor deze verhoudingsgewijs kleine(re) stijging is gelegen in twee aspecten: direct na het faillissement is een klein doorstartteam geformeerd met de opdracht te onderzoeken in hoeverre gemeenten bereid waren (opnieuw) met VluchtelingenWerk in zee te gaan en budget ter beschikking te stellen voor de uitvoering van werkzaamheden. Achteraf zijn alle opdrachtgevers weer volledig over de brug gekomen terwijl de uitvoeringskosten in die eerste doorstartmaanden beperkt waren en, zoals ook hiervoor al aangegeven, de overhead maar beperkt is uitgebreid. Daarnaast heeft de landelijke vereniging euro aan frictiekosten ter beschikking gesteld waarvan slechts een deel hoefde te worden aangewend. De toename van op projecten en materiële verstrekkingen wordt volledig gecompenseerd met extra baten en is met name het gevolg van onvoorziene omvang van de noodopvang in Arnhem en Nijmegen. De post risico en reserve is, als hiervoor vermeld, gebaseerd op 2,5% van de exploitatie, bepaald na aftrek van noodfondsbijdragen en enkele materiële verstrekkingen. De exploitatierekening van de stichting sluit, exclusief het saldo van het Noodfonds ( 8,527) af met een positief saldo van Dat wil zeggen 6% van de exploitatie. De conclusie is dat VluchtelingenWerk Gelderland in het afgelopen jaar een risicovolle operatie, namelijk de doorstart van een failliete boedel in Zuid en Oost Gelderland, succesvol heeft volbracht. Tegelijk met de uitvoering van de eerder geplande, overeengekomen werkzaamheden, zijn in het nieuwe gebied de infrastructuur en de uitvoering weer succesvol opgebouwd. Een en ander is vanuit behoedzaam financieel beleid ingezet, waarmee ruimte is gecreëerd om financiële continuïteit ook in de komende jaren te waarborgen. De inzet van velen in combinatie met vertrouwen èn opdrachten van klanten, heeft dat mogelijk gemaakt. Het positief saldo wordt ten gunste gebracht van de continuïteitsreserve. Deze bedraagt eind (15,9% van de exploitatie (minus Noodfonds)) waarmee het (financiële) weerstandsvermogen van de stichting gezond is en ligt binnen de marge van de landelijk vastgestelde normen. Ten behoeve van mogelijk beroep op grond van de 'regeling aanvulling WW' in de CAO, is in 2010 besloten eerder bestaande reservering wachtgeldverplichtingen, terug te brengen naar een bestemmingsreserve ter grootte van 10% van de salariskosten van de reguliere medewerkers. Ter dekking van kosten voor ziektevervanging is een bestemmingsreserve ziektevervanging opgenomen. Deze behelst 5% van de personeelskosten voor het lopend begrotingsjaar. Beide bestemmingsreserves zijn in 2012 ongewijzigd gehandhaafd ten opzichte van Ten einde de overeengekomen fusie met 'Overijssel' te kunnen faciliteren is een extra reservering opgenomen ter grootte van De liquiditeit van de stichting is onverminderd goed. De current ratio (verhouding tussen vlottende activa en kortlopend vreemd vermogen) bedraagt 2,2. Toekomst Met deze jaarrapportage toont VluchtelingenWerk Gelderland zich een betrouwbare, flexibele organisatie. Waar een diversiteit aan mensen zich met hart en ziel en met deskundigheid inzet. Waar een grote groep cliënten gecoacht wordt, informatie en advies krijgt en zich kan voorbereiden op een volwaardige plaats in onze samenleving. De voornemens voor verder groei, zowel geografisch als op de markt van inburgering, zal gefundeerd blijven op persoonlijke betrokkenheid van burgers bij degenen die hun land moesten verlaten vanwege vrees voor vervolging. En inzet voor degenen die een nieuw bestaan op willen bouwen in onze samenleving. We geloven in de kracht van diversiteit en in de universele waarde van medemenselijkheid. Binnen de landelijke vereniging is in toenemende mate sprake van gezamenlijke strategiebepaling en profilering, als belangenbehartigingsorganisatie èn als professionele dienstverleningsbedrijf. Voor de toekomst zijn daarmee niet alle onzekerheden gereduceerd. Mogelijke bezuinigingen bij landelijke en lokale overheden, herijking van de rol van VluchtelingenWerk in de opvangketen en een consumentenmarkt op het terrein van inburgering zijn mede bepalend in onze omgeving. VluchtelingenWerk Gelderland is er klaar voor om de uitdagingen aan te gaan en doet een beroep op u om ons daar blijvend in te steunen.

13 In het belang van alle vluchtelingen die hier bescherming zoeken en van degenen die hier een nieuw bestaan op willen bouwen. Jan H. van der Werff, bestuurder VluchtelingenWerk Gelderland

14

15

16 Jaarrekening

17 Balans Stichting VluchtelingenWerk Gelderland ACTIVA 31 dec dec 11 (in ) (in ) Vaste Activa Materiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen - gemeenten fondsen overigen voorziening dubieuze debiteuren Liquide middelen Totaal activa PASSIVA Eigen vermogen Continuiteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfonds Vreemd vermogen Crediteuren Belastingen en premies soc. verzekeringen Voorziening reorganisatiekosten Overige schulden en overlopende passiva Totaal passiva

18 Staat van Baten en Lasten BATEN Werkelijk 2012 Begroot 2012 Werkelijk 2011 (in ) (in ) (in ) Bijdragen gemeenten Project en programmagelden VWN Loonkostensubsidies Projectbijdragen Overige baten(excl. rente) Schenkingen aan Noodfonds aanbestedingen/offertes ombuigingen - Rente Totaal baten LASTEN Huisvesting Organisatie Materiaal activiteiten/projecten Personeel Risico en reserve p.m Uitgaven Noodfonds Totaal lasten Exploitatieresultaat Risico en reserve Te bestemmen resultaat: Bestemming van het saldo: Continuïteitsreserve Bestemmingsfonds-Noodfonds reserve aanvulling WW reserve aanpassing tbv arbeidsgehandicapte reserve ziektevervanging Fusie Overijssel Totaal bestemd:

19 Grondslagen voor de financiële verslaglegging Algemeen De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van de Richtlijn voor kleine organisaties zonder winstoogmerk (Rjk-C1). De jaarrekening is opgesteld onder veronderstelling van de going-concern gedachte. Tenzij bij de betreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen geamortiseerde waarde nominale waarde. De geamortiseerde waarde is gelijk aan de nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Verplichtingen en mogelijke verliezen, die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Batige saldi van subsidies en projecten worden slechts opgenomen indien deze voor balansdatum zijn gerealiseerd en geen terugbetalingsverplichting van toepassing is. Schattingen Bij de totstandkoming van de jaarrekening van de stichting moet het bestuur bepaalde schattingen maken en aannames doen. Deze schattingen en aannames zijn van invloed op de gerapporteerde activa en passiva, de vermelding van niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen op balansdatum en op de baten en lasten in de periode waarover wordt gerapporteerd. Belangrijke schattingen zijn die welke vereist zijn voor, met name, bijzondere waardeverminderingen van vaste activa en voorzieningen. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen en aannames. Vergelijkende cijfers Ten behoeve van de vergelijkbaarheid zijn de vergelijkende cijfers waar nodig geherrubriceerd. Dit heeft geen effect op het resultaat of vermogen. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. In het jaar van investeren wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de stichting. Grondslagen voor de resultaatbepaling Baten subsidies, project- en productbijdragen De post bijdrage gemeenten, project- en programmagelden, projectbijdragen en aanbesteding/offertes betreffende baten, welke op basis van een subsidiebeschikking/ -overeenkomst kan worden toegerekend aan de verslagperiode. Schenkingen aan bestemmingsfonds De post schenkingen aan bestemmingsfonds betreft de in de verslagperiode gefactureerde/ontvangen bedragen. Pensioenregeling De stichting is ten behoeve van haar pensioenregeling aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting

20 Pensioenfonds Zorg en Welzijn. De aan het pensioenfonds te betalen premie wordt als last in de winst- en verliesrekening verantwoord en, voor zover de aan het pensioenfonds te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. De stichting heeft geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van toekomstig hogere premiebijdragen. Om deze reden worden de op een periode betrekking hebbende premiebijdragen in die periode ten laste van het resultaat gebracht.