ADMINISTRATIEF JURIDISCH MEDEWERKER

Transcriptie

1 ADMINISTRATIEF JURIDISCH MEDEWERKER EINDTERMEN VANAF 2003/2004 DATUM VAN INDIENING: INDIENER: Kenniscentrum ECABO POSTADRES: Postbus 1230 PLAATS: 3800 BE AMERSFOORT CONTACTPERSOON: Drs. L.M.J. Römkens TELEFOONNUMMER: FAXNUMMER: REGISTRATIECODE: 10909

2 ECABO, Amersfoort Amersfoort, 1 juni 2002 Uitgave september 2002 e-ju Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

3 Inhoud blz. Rubriek I: Algemeen 1 1. Naam kwalificatie 1 2A. Beroepstypering 1 2B. Niveau kwalificatie 1 2C. Onderbouwing niveau-aanduiding 2 2D. Advies t.a.v. leerwegen 2 3. Aanduiding van welke opleiding/kwalificatie de kwalificatie een voortzetting vormt 2 4. Vooropleidingseisen 2 5. Plaats in kwalificatiestructuur ECABO 3 6. Overheidsbekostiging 3 7A. Advies t.a.v. omvang beroepspraktijkvorming 3 7B. Vrije ruimte 3 8. Wettelijke beroepsvereisten 3 9. Onderliggende beroepsprofielen 4 10A. Deelkwalificaties met studiebelastingsuren, externe legitimering 5 10B. Studiebelastingsuren gehele kwalificatie 6 10C. Deelkwalificaties benodigd voor diplomering 6 Rubriek II: Aandachtspunten (conform WEB/Format) 8 1. Maatschappelijk culturele kwalificering 8 2. Doorstroomkwalificering 8 3A. Wijze bevordering aansluiting HBO 8 3B. Raadpleging HBO 8 4A. Wijze bevordering aansluiting VMBO 9 4B. Raadpleging VMBO 9 5. Verwerking oordeel andere betrokkenen 9 6. Melding bij Coördinatiepunt Kwalificatiestructuur 9 Rubriek III: Advies Adviescommissie Onderwijs-Arbeidsmarkt 10 1A. Datum en nummer advies ACOA in fase I 10 1B. Samenvatting ACOA-advies in fase I 10 1C. Datum en nummer advies ACOA in fase II 10 1D. Samenvatting ACOA-advies in fase II 10 1E. Verwerking ACOA-advies 10 Rubriek IV: Implementatie Implementatievoorstel 11 Rubriek V: Ondertekening 12 1A. Naam voorzitter LOB 12 1B. Handtekening voorzitter LOB 12

4 Inhoud blz. Rubriek VI: Eindtermen 13 Eindtermen deelkwalificatie Bedrijfsoriëntatie 4 13 Eindtermen Maatschappelijk culturele deelkwalificatie 3 14 Eindtermen deelkwalificatie ICT-gebruik 3 15 Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie 3 15 Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie MVT 3 - keuzetaal 1 15 Eindtermen deelkwalificatie Bedrijfseconomische beroepsvorming 3 16 Eindtermen deelkwalificatie Algemeen juridische beroepsvorming 4 16 Eindtermen deelkwalificatie Bestuurlijke en juridische beroepsvorming 4 17 Eindtermen deelkwalificatie Ambtelijk handelen en communicatie 4 18 Eindtermen deelkwalificatie Openbaar bestuur 4 19 Eindtermen deelkwalificatie Bestuur, beleid en financiën 4 20 Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie MVT 2 - keuzetaal 2 21 Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie MVT 3 - keuzetaal 2 21 Eindtermen deelkwalificatie Sociale voorzieningen 4 21 Eindtermen deelkwalificatie Werknemersverzekeringen 4 22 Eindtermen deelkwalificatie Volksverzekeringen 4 22 Eindtermen deelkwalificatie Sociaal juridische beroepsvorming 4 23 Eindtermen deelkwalificatie Pers en PR 4 23 Eindtermen deelkwalificatie Planning en organisatie 3 24 Eindtermen deelkwalificatie Burgerlijk recht 4 24 Eindtermen deelkwalificatie Burgerlijk procesrecht en faillissementsrecht 4 25 Eindtermen deelkwalificatie Customer service 4 25 Eindtermen deelkwalificatie Doorstroom HBO Economie & Maatschappij 4 26 Eindtermen deelkwalificatie Leidinggeven 4 28 Eindtermen deelkwalificatie Forensisch onderzoek 4 29 Eindtermen deelkwalificatie Internationale beroepsoriëntatie 3 29 Bijlage 1: Overzicht beroepskwalificaties ECABO Bijlage 2: Typering deelkwalificaties Administratief juridisch medewerker Bijlage 3: ECDL (Europees Computer Rijbewijs, Syllabus versie 3.0)

5 RUBRIEK I: ALGEMEEN 1. Naam van de kwalificatie ART /1 Administratief juridisch medewerker 2A. Beroepstypering Binnen de kwalificatie Administratief juridisch medewerker kan voor twee differentiaties gekozen worden, namelijk openbaar bestuur en zakelijke dienstverlening. Beroepstypering Administratief juridisch medewerker - openbaar bestuur In dienst van een (semi)overheidsinstelling ondersteunt hij de ontwikkeling van regels en helpt bij het toezicht op de naleving hiervan. Een groot deel van zijn werk speelt zich af in de voorbereiding van beleids- en besluitvorming. Hij heeft veelal te maken met taken op het gebied van voorlichting, organisatie- en informatiebeleid, bestuurssecretariaat en juridische zaken. Hij werkt vaak bij gemeenten en is op diverse afdelingen goed inzetbaar. Naast sociale en communicatieve vaardigheden en flexibiliteit zijn goede kennis van regels, voorschriften en procedures van groot belang. Beroepstypering Administratief juridisch medewerker - zakelijke dienstverlening Hij is belast met de administratieve ondersteuning van bijvoorbeeld een notaris, deurwaarder, advocaat of makelaar. Die ondersteuning gaat van dossiervorming tot en met het opstellen c.q. verwerken van juridische stukken. Hij geeft klanten relevante adequate juridische voorlichting en advies. Daarnaast houdt hij zich bezig met het uitvoeren en verwerken van wettelijke procedures en regelgeving. Naast sociale en communicatieve vaardigheden en flexibiliteit zijn goede kennis van regels, voorschriften en procedures van groot belang. 2B. Niveau van de kwalificatie ART /3 Het betreft een kwalificatie op niveau 4 (middenkaderfunctionaris). 1

6 2C. Korte onderbouwing niveau-aanduiding ART /3 De Administratief juridisch medewerker is verantwoordelijk voor de uitvoering van het eigen takenpakket en verantwoordt zich daarvoor ook tegenover collega's. Daarnaast draagt hij een hiërarchische verantwoordelijkheid bestaande uit controle en begeleiding van (geautomatiseerde) routines en het toepassen van standaardprocedures door anderen. Hij is verantwoordelijk voor een juiste advisering van cliënten op verschillende gebieden, waarbij de consequenties van beoordelingsfouten zwaar wegen. Vervulling van het takenpakket vereist naast een goed analytisch vermogen gekoppeld aan voldoende inhoudelijke en procedurele kennis, ook de capaciteit om een efficiënte bedrijfsvoering te realiseren. De brede inzetbaarheid van de medewerker wordt nog verhoogd door de vereiste sterke communicatieve vaardigheden (intern en extern gericht) in combinatie met het vermogen om cliënt- en doelgroepen klantgericht te behandelen. Het is voor de organisatie tevens noodzakelijk dat de medewerker op een efficiënte en constructieve wijze kan samenwerken met collega's en leidinggevende(n), waarbij alertheid en eigen initiatief verondersteld worden. De communicatieve en sociale vaardigheden die voor deze kwalificatie vereist zijn, hebben een hoge transferwaarde. Dit kan ook gezegd worden van de vaardigheid wat betreft het hanteren van procedures en van geautomatiseerde informatievoorzieningssystemen. 2D. Advies t.a.v. leerwegen ART /3 Zowel de beroepsbegeleidende als de beroepsopleidende leerweg wordt geadviseerd. 3. Aanduiding van welke kwalificatie de kwalificatie een voortzetting vormt ART /2 Administratief juridisch medewerker - openbaar bestuur (Crebo-code: 10027) 4. Vooropleidingseisen De toelating tot het opleidingstraject is een zaak van het bevoegd gezag. Eventueel opgenomen toelatingseisen zijn een advies van het LOB. Wij adviseren een VMBO-diploma gemengde of theoretische leerweg, met voor de VMBO-sector zorg en welzijn een tweede moderne vreemde taal. 2

7 5. Plaats van de kwalificatie in de kwalificatiestructuur van het LOB ART /1 Zie bijlage 1 6. Overheidsbekostiging ART /2 Wij adviseren de opleiding behorende bij deze kwalificatie voor overheidsbekostiging in aanmerking te laten komen. 7A. Advies over de omvang van de beroepspraktijkvorming van de kwalificatie in percentages van het totale aantal studiebelastingsuren FORMAT Voor de beroepsbegeleidende leerweg: 60 % Voor de beroepsopleidende leerweg: 20 % 7B. De vrije ruimte in percentages van de bruto studiebelasting ART A FORMAT Voor de beroepsbegeleidende leerweg: 15 % Voor de beroepsopleidende leerweg: 20 % 8. Wettelijke beroepsvereisten (waaronder richtlijnen Europese Unie) ART Geen 3

8 9. Gelegitimeerd(e) beroepsprofiel(en) of vergelijkbare informatiebron(nen) ART FORMAT Het beroepsprofiel voor Administratief juridisch medewerker - openbaar bestuur is geactualiseerd in 1995 en gelegitimeerd door het Sectiebestuur Overheid van het LOB ECABO. Het beroepsprofiel voor Administratief juridisch medewerker - zakelijke dienstverlening is opgesteld naar aanleiding van een arbeidsmarktonderzoek uitgevoerd door DUO Market research, in opdracht van het LOB ECABO, medio

9 10A. Benaming deelkwalificaties met het geadviseerde aantal studiebelastingsuren per deelkwalificatie en de deelkwalificaties die bij examinering extern gelegitimeerd moeten worden. ART /1 Aantal sbu s Benaming deelkwalificaties Code Categorie Externe legitimering bbl bol Bedrijfsoriëntatie 4* A ja MCK A nee ICT-gebruik A nee Zakelijke communicatie A ja Zakelijke communicatie MVT 3-keuzetaal A nee Bedrijfseconomische beroepsvorming A nee Algemeen juridische beroepsvorming A ja Bestuurlijke en juridische beroepsvorming A ja Ambtelijk handelen en communicatie A ja Openbaar bestuur B ja Bestuur, beleid en financiën B ja Zakelijke communicatie MVT 2-keuzetaal B nee Zakelijke communicatie MVT 3-keuzetaal B nee Sociale voorzieningen B nee Werknemersverzekeringen B nee Volksverzekeringen B nee Sociaal juridische beroepsvorming B nee Pers en PR B nee Planning en organisatie B ja Burgerlijk recht B ja Burgerlijk procesrecht en faillissementsrecht B ja Customer service B nee Doorstroom HBO E&M B nee Leidinggeven C nee Forensisch onderzoek C nee Internationale beroepsoriëntatie C nee * Het cijfer geeft het niveau van de deelkwalificatie aan. 5

10 10B. Aantal studiebelastingsuren van de kwalificatie ART / sbu's (eventueel restant sbu's kan worden benut voor een deelkwalificatie naar keuze) 10C. Benaming deelkwalificaties benodigd voor diplomering ART /2 Verplicht Bedrijfsoriëntatie 4* MCK 3 ICT-gebruik 3 Zakelijke communicatie 3 Zakelijke communicatie MVT 3-keuzetaal 1 Bedrijfseconomische beroepsvorming 3 Algemeen juridische beroepsvorming 4 Bestuurlijke en juridische beroepsvorming 4 Ambtelijk handelen en communicatie 4 Alsmede verplicht voor de differentiatie Openbaar bestuur Openbaar bestuur 4 Bestuur, beleid en financiën 4 Plus twee verplichte keuzedeelkwalificaties, te kiezen uit: - Zakelijke communicatie MVT 2-keuzetaal 2** - Zakelijke communicatie MVT 3-keuzetaal 2** - Sociale voorzieningen 4 - Werknemersverzekeringen 4 - Volksverzekeringen 4 - Sociaal juridische beroepsvorming 4 - Pers en PR 4 - Doorstroom HBO E&M 4 * Het cijfer geeft het niveau van de deelkwalificatie aan. ** Van deze deelkwalificaties mag men er slechts één kiezen. Het niveau van de te kiezen deelkwalificatie is afhankelijk van de voorkennis van de kandidaat. 6

11 10C. (vervolg) Benaming deelkwalificaties benodigd voor diplomering ART /2 Alsmede verplicht voor de differentiatie Zakelijke dienstverlening Planning en organisatie 3* Burgerlijk recht 4 Burgerlijk procesrecht en faillissementsrecht 4 Plus twee verplichte keuzedeelkwalificaties, te kiezen uit: - Zakelijke communicatie MVT 2-keuzetaal 2** - Zakelijke communicatie MVT 3-keuzetaal 2** - Sociaal juridische beroepsvorming 4 - Pers en PR 4 - Customer service 4 - Doorstroom HBO E&M 4 Vrije keuze Leidinggeven 4 Forensisch onderzoek 4 Internationale beroepsoriëntatie 3 * Het cijfer geeft het niveau van de deelkwalificatie aan. ** Van deze deelkwalificaties mag men er slechts één kiezen. Het niveau van de te kiezen deelkwalificatie is afhankelijk van de voorkennis van de kandidaat. 7

12 RUBRIEK II: AANDACHTSPUNTEN (CONFORM WEB/FORMAT) 1. Maatschappelijk culturele kwalificering De maatschappelijk culturele kwalificering is waar nodig geïntegreerd in de algemene en beroepsgerichte deelkwalificaties. Overige relevante eindtermen op dit gebied zijn opgenomen in de maatschappelijk culturele deelkwalificatie (MCK). 2. Doorstroomkwalificering Wat betreft horizontale doorstroming kan gedacht worden aan de kwalificatie Sociaal juridisch medewerker - sociale zekerheid of de kwalificatie Sociaal juridisch medewerker - arbeidsvoorziening en personeelswerk. Voor gelijkluidende deelkwalificaties op hetzelfde niveau kan vrijstelling worden verkregen. 3A. Wijze waarop aansluiting HBO bevorderd wordt ART /2 Ter bevordering van de aansluiting met het HBO is een aparte deelkwalificatie ontwikkeld, gebaseerd op de eindtermen van de commissie "Doorstroming MBO-HBO". 3B. Raadpleging vertegenwoordigers HBO ART /2 Zie 3A 8

13 4A. Wijze waarop aansluiting op VMBO/MAVO bevorderd wordt ART /2 In 2001 heeft ECABO een vergelijkingsonderzoek uitgevoerd tussen ECABO-kwalificaties en het intrasectorale VMBO-programma Handel en Administratie. In het voorjaar van 2002 wordt dit onderzoek herhaald voor het VMBO-afdelingsprogramma Administratie. Deze landelijke vergelijking van eindtermen van VMBO en MBO biedt inzicht in de overlap tussen (onderdelen van) programma s en de hiaten die er te bespeuren zijn. De resultaten van deze vergelijkingsonderzoeken vormen een belangrijk aanknopingspunt voor de verbetering van de programmatische aansluiting tussen VMBO en MBO. Tevens is ECABO betrokken bij de ontwikkeling van een VMBO-programma gericht op Sport, Veiligheid en Dienstverlening en de ontwikkeling van een ICT-route binnen het VMBO. Aansluiting op (verwante) kwalificaties in het MBO vormt ook hier een belangrijk uitgangspunt. 4B. Raadpleging vertegenwoordigers VMBO/MAVO ART /2 Zie 4A 5. Wijze waarop oordeel van eventuele andere betrokken instanties, waaronder eventuele andere betrokken COB's/LOB's, is verwerkt ART /2 Niet van toepassing 6. Melding bij Coördinatiepunt Kwalificatiestructuur en gebruikmaking van de procedure voor overleg en besluitvorming De wijziging is op 30 augustus 2001 aangemeld bij het Coördinatiepunt Kwalificatiestructuur en op 13 september 2001 toegelicht aan ACOA en Colo. 9

14 RUBRIEK III: ADVIES ADVIESCOMMISSIE ONDERWIJS-ARBEIDSMARKT 1A. Datum en nummer advies ACOA in fase I ART /2 12 maart 2002, RvM/HR/00 1B. ACOA-advies in fase I ART /2 De commissie onthoudt zich van advisering. 1C. Datum en nummer advies ACOA in fase II ART /2 29 april 2002, RM/HR/ D. ACOA-advies in fase II ART /2 Negatief. Gezien de te verwachten ontwikkeling richting een op competenties gerichte kwalificatiestructuur acht de ACOA het verstandiger af te zien van deze (tijdelijke) actualisering. 1E. Wijze van verwerking van ACOA-advies ART /2 ECABO heeft de ACOA hierop het volgende geantwoord: De door de ACOA verwachte vernieuwingsslag zal er inderdaad komen. Het ligt in de bedoeling om de juridische kwalificaties per 1 juni 2004 competentiegericht aan OCenW voor te leggen. Gezien de tijdsspanne die nog zal verstrijken voordat de kwalificaties dan daadwerkelijk worden geïmplementeerd acht ECABO het onverstandig om de aanpassingen zoals wij die hebben voorgelegd uit te stellen. Het bezwaar tegen uitbreiding van het aantal deelkwalificaties acht ECABO in die zin weerlegbaar dat het hier keuzedeelkwalificaties betreft. Voor deelnemers blijft het aantal deelkwalificaties gelijk. Wij vragen de ACOA daarom toch in te stemmen met het gedane voorstel. De ACOA heeft op 17 juni 2002 alsnog een positief advies afgegeven ten aanzien van de vervanging van de kwalificatie Administratief juridisch medewerker - openbaar bestuur (Crebo-code: 10027) door deze nieuwe kwalificatie Administratief juridisch medewerker. 10

15 RUBRIEK IV: IMPLEMENTATIE 1. Implementatievoorstel FACULTATIEF 11

16 RUBRIEK V: ONDERTEKENING 1A. Naam voorzitter LOB ART /1 H. Hofstee 1B. Handtekening voorzitter LOB ART /1 12

17 RUBRIEK VI: EINDTERMEN Eindtermen deelkwalificatie Bedrijfsoriëntatie 4 1. De kandidaat kan de begrippen organisatie, arbeidsorganisatie, bedrijf, onderneming, profit-organisatie en not-for-profit organisatie omschrijven. 2. De kandidaat kan een omschrijving geven van de doelstellingen, producten en/of diensten en de concurrentiepositie van enkele organisaties. 3. De kandidaat kan een beschrijving geven van het beleid van een organisatie inzake productontwikkeling, financiering en expansie. 4. De kandidaat kan de goederen-, diensten-, informatie- en/of geldstroomketen in een organisatie schematisch weergeven. 5. De kandidaat kan de in de wet geregelde organisatievormen omschrijven. 6. De kandidaat kan de kenmerkende verschillen tussen particuliere en overheidsorganisaties omschrijven. 7. De kandidaat kan het doel van een functie-omschrijving aangeven. 8. De kandidaat kan de belangrijkste organisatiestructuren omschrijven. 9. De kandidaat kan de belangrijkste ordeningsprincipes m.b.t. organisatiestructuren beschrijven (functioneel, product, markt, geografisch). 10. De kandidaat kan organisatieschema's hanteren. 11. De kandidaat kan het belang van procedures binnen organisaties verklaren. 12. De kandidaat kan een organisatie als systeem omschrijven. 13. De kandidaat kan de functie van werkgevers- en werknemersorganisaties omschrijven. 14. De kandidaat kan aangeven op welke wijzen samenwerking tussen ondernemingen georganiseerd kan zijn (publiekrechtelijk en privaatrechtelijk). 15. De kandidaat kan de vigerende waarden, normen en opvattingen weergeven over de betekenis van (betaalde en onbetaalde) arbeid voor individu en samenleving. 16. De kandidaat kan stappen ondernemen die kunnen leiden tot het vinden van betaald werk. 17. De kandidaat kan de rechten, plichten en verantwoordelijkheden omschrijven die voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst. 18. De kandidaat kan weergeven welke mogelijkheden werknemers in een gegeven situatie hebben om invloed uit te oefenen binnen een werkorganisatie. 19. De kandidaat kan weergeven welke rechten, plichten en verantwoordelijkheden gelden voor een werknemer in geval van werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid in een gegeven situatie. 20. De kandidaat kan de belangrijkste moderne managementtechnieken omschrijven. 21. De kandidaat kan verklaren welke managementtechniek in een bepaalde situatie het meest adequaat is. 22. De kandidaat kan de belangrijkste managementstijlen omschrijven. 23. De kandidaat kan verklaren welke managementstijl in een gegeven situatie de meest adequate is. 24. De kandidaat kan de voortgang van een activiteit/project/proces bewaken. 25. De kandidaat kan de regels met betrekking tot beveiliging van gegevens toepassen. 26. De kandidaat kan doel, inhoud en werkingsgebied van de Arbeidsomstandighedenwet omschrijven. 27. De kandidaat kan de belangrijkste elementen van arbo-beleid en arbo-zorg in een organisatie omschrijven. 28. De kandidaat kan de veiligheids-, gezondheids- en welzijnsaspecten in een organisatie omschrijven. 29. De kandidaat kan de procedures, richtlijnen en voorschriften m.b.t. arbo-zorg in een organisatie toepassen. 30. De kandidaat kan arbo-knelpunten in een organisatie oplossen. 31. De kandidaat kan de relatie tussen de zorg voor kwaliteit, milieu en arbeidsomstandigheden in een organisatie omschrijven. 13

18 50113 Eindtermen Maatschappelijk culturele deelkwalificatie 3 1. De kandidaat kan zijn mening verwoorden over maatschappelijke vraagstukken waarmee hij als burger en werknemer in aanraking komt. 2. De kandidaat kan met voorbeelden verduidelijken dat maatschappelijke en culturele omstandigheden invloed hebben op de opvattingen en het gedrag van personen. 3. De kandidaat kan met voorbeelden verduidelijken dat de media een rol vervullen bij de overdracht van waarden, normen en opvattingen. 4. De kandidaat kan verklaren welke waarden en normen een rol kunnen spelen in intermenselijke relaties. 5. De kandidaat kan aangeven hoe binnen primaire leefverbanden rolpatronen en machtsverhoudingen een rol kunnen spelen. 6. De kandidaat kan voorbeelden geven van culturele verschillen en overeenkomsten tussen en binnen (allochtone en autochtone) groepen in onze samenleving. 7. De kandidaat kan vooroordelen en stereotypen aangeven die bestaan in de beeldvorming van verschillende (allochtone en autochtone) groepen t.o.v. elkaar. 8. De kandidaat kan de belangrijkste kenmerken van parlementaire democratie omschrijven. 9. De kandidaat kan de werking van de Nederlandse parlementaire democratie uitleggen. 10. De kandidaat kan de belangrijkste kenmerken van de Nederlandse rechtsstaat omschrijven. 11. De kandidaat kan de werking van het Nederlandse rechtssysteem uitleggen. 12. De kandidaat kan voorbeelden geven van grondrechten en (vormen van) rechtsbescherming. 13. De kandidaat kan de hoofdlijnen van de rechterlijke organisatie omschrijven. 14. De kandidaat kan het onderscheid tussen een natuurlijke persoon en een rechtspersoon omschrijven. 15. De kandidaat kan de elementaire begrippen van het goederen- en verbintenissenrecht omschrijven. 16. De kandidaat kan het begrip verzorgingsstaat beschrijven. 17. De kandidaat kan de doelstellingen van de belangrijkste sociale verzekeringswetten noemen. 18. De kandidaat kan het begrip (beroeps)ethiek beschrijven. 19. De kandidaat kan de uitgangspunten van de belangrijkste levensbeschouwelijke en politiek-ideologische stromingen in ons land beschrijven. 20. De kandidaat kan voorbeelden geven van individualisering van de Nederlandse samenleving. 21. De kandidaat kan aangeven op welke wijze zich de ontwikkeling van Nederland tot een multiculturele samenleving manifesteert. 22. De kandidaat kan aangeven welke invloed de vergrijzing van de samenleving heeft op de verschillende maatschappelijke gebieden. 23. De kandidaat kan aangeven op welke wijze de internationalisering van de Nederlandse samenleving zich manifesteert. 24. De kandidaat kan aangeven wat verstaan wordt onder globalisering van de cultuur. 25. De kandidaat kan de gevolgen aangeven van de technologisering van de samenleving voor de hoeveelheid beschikbaar werk, de aard van het werk en de verdeling ervan. 26. De kandidaat kan de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van werkgelegenheid, werkloosheid, en arbeidsparticipatie aangeven. 27. De kandidaat kan de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van sociale zekerheid aangeven. 14

19 53261 Eindtermen deelkwalificatie ICT - gebruik 3 Voor de eindtermen wordt verwezen naar de eindtermen van het volledige ECDL-diploma. Afronding van de deelkwalificatie ICT - gebruik 3 kan leiden tot verstrekking van het diploma ECDL mits het examen is afgenomen conform de door stichting ECDL gestelde voorwaarden Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie 3 1. De kandidaat kan zowel in- als extern mondeling informatie inwinnen. 2. De kandidaat kan zowel in- als extern mondeling informatie verstrekken. 3. De kandidaat kan inkomende en uitgaande telefoongesprekken voeren. 4. De kandidaat kan binnengekomen klachten afhandelen. 5. De kandidaat kan receptionele taken uitvoeren. 6. De kandidaat kan tweegesprekken van uiteenlopende aard voeren. 7. De kandidaat kan omgaan met conflicten. 8. De kandidaat kan eenvoudige onderhandelingen voeren. 9. De kandidaat kan deelnemen aan werkoverleg en vergaderingen. 10. De kandidaat kan een presentatie houden met gebruikmaking van moderne hulpmiddelen. 11. De kandidaat kan informatie vastleggen. 12. De kandidaat kan eenvoudige correspondentie voeren. 13. De kandidaat kan informatieve teksten samenvatten. 14. De kandidaat kan schriftelijk rapporteren Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie MVT 3 - keuzetaal 1 1. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie in de moderne vreemde taal inwinnen. 2. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie in de moderne vreemde taal verstrekken. 3. De kandidaat kan inkomende en uitgaande telefoongesprekken in de moderne vreemde taal voeren. 4. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie in de moderne vreemde taal inwinnen. 5. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie in de moderne vreemde taal verstrekken. 6. De kandidaat kan inkomende en uitgaande telefoongesprekken in de moderne vreemde taal voeren. 15

20 50121 Eindtermen deelkwalificatie Bedrijfseconomische beroepsvorming 3 1. De kandidaat kan de meest voorkomende termen m.b.t. de omzetbelasting onderscheiden. 2. De kandidaat kan de heffingsstructuur van de omzetbelasting omschrijven. 3. De kandidaat kan uitleggen welke gegevens nodig zijn voor het opstellen van een aangifte omzetbelastingen. 4. De kandidaat kan berekeningen m.b.t. de omzetbelasting maken. 5. De kandidaat kan aangiften Inkomstenbelasting (IB), met uitzondering van de onderdelen winst uit onderneming en inkomsten uit aanmerkelijk belang, doen.* 6. De kandidaat kan kosten en uitgaven onderscheiden. 7. De kandidaat kan m.b.v. verschillende methodieken de (fabricage)kostprijs van een product of dienst berekenen. 8. De kandidaat kan de commerciële kostprijs van een product of dienst berekenen. 9. De kandidaat kan vormen van vermogensbehoefte onderscheiden. 10. De kandidaat kan reserves en aandelenvermogen verklaren. 11. De kandidaat kan de opstelling van een liquiditeitsbalans omschrijven. 12. De kandidaat kan de liquiditeitspositie en de solvabiliteitspositie berekenen. * In verband met gewijzigde wetgeving dient deze eindterm gelezen te worden als: De kandidaat kan aangiften Inkomstenbelasting doen, met uitzondering van het onderdeel winst uit onderneming bij box 1 en met uitzondering van de boxen 2 en Eindtermen deelkwalificatie Algemeen juridische beroepsvorming 4 1. De kandidaat kan het begrip recht omschrijven. 2. De kandidaat kan de rechtsbronnen omschrijven. 3. De kandidaat kan de meest gebruikte indelingen van het recht hanteren. 4. De kandidaat kan enkele elementaire begrippen uit het staatsrecht omschrijven. 5. De kandidaat kan elementaire begrippen van het personen- en familierecht, erfrecht, goederenrecht en verbintenissenrecht omschrijven. 6. De kandidaat kan de juridische consequenties van de volgende benoemde overeenkomsten omschrijven: - koopovereenkomst - huurovereenkomst - verzekeringsovereenkomst. 7. De kandidaat kan het algemeen burgerlijk recht toepassen op eenvoudige casusposities. 8. De kandidaat kan de belangrijkste begrippen uit het ondernemings- en faillissementsrecht omschrijven. 9. De kandidaat kan het ondernemings- en faillissementsrecht toepassen op eenvoudige casusposities. 10. De kandidaat kan de belangrijkste begrippen uit het burgerlijk procesrecht omschrijven. 11. De kandidaat kan de belangrijkste begrippen uit het strafrecht omschrijven. 12. De kandidaat kan de belangrijkste begrippen uit het bestuursrecht omschrijven. 16

21 50099 Eindtermen deelkwalificatie Bestuurlijke en juridische beroepsvorming 4 1. De kandidaat kan de relevante begrippen uit het staatsrecht verklaren. 2. De kandidaat kan van de staatsrechtelijke standaardjurisprudentie de juridische relevantie omschrijven. 3. De kandidaat kan het staatsrecht toepassen op eenvoudige casusposities. 4. De kandidaat kan omschrijven hoe de bestuursorganen aan hun bevoegdheden komen. 5. De kandidaat kan omschrijven welke normen het openbaar bestuur in het verkeer met de burger in acht moet nemen. 6. De kandidaat kan omschrijven in hoeverre het publiekrecht van invloed is op het privaatrechtelijk handelen van de overheid. 7. De kandidaat kan omschrijven welke middelen ter handhaving van het bestuursrecht kunnen worden aangewend. 8. De kandidaat kan omschrijven welke middelen de burger kan aanwenden in het kader van de rechtsbescherming. 9. De kandidaat kan van de bestuursrechtelijke standaardjurisprudentie de juridische relevantie omschrijven. 10. De kandidaat kan het bestuursrecht toepassen op eenvoudige casusposities. 11. De kandidaat kan de relevante begrippen uit het strafrecht omschrijven. 12. De kandidaat kan van de strafrechtelijke standaardjurisprudentie de juridische relevantie omschrijven. 13. De kandidaat kan het strafrecht toepassen op eenvoudige casusposities. 14. De kandidaat kan de elementaire begrippen van de Wet Waardering Onroerende Zaken omschrijven. 15. De kandidaat kan de relevante begrippen uit het goederen- en verbintenissenrecht omschrijven. 16. De kandidaat kan de juridische consequenties van de volgende overeenkomsten omschrijven: - huurkoop - koop op afbetaling - consumentenkoop - leasing en factoring - colportage. 17. De kandidaat kan het vermogensrecht toepassen op eenvoudige casusposities. 18. De kandidaat kan in het erfrecht de volgende begrippen omschrijven: - plaatsvervulling - kloving - legitieme portie - schenkings- en successierechten. 19. De kandidaat kan het erfrecht toepassen op eenvoudige casusposities. 20. De kandidaat kan basisbegrippen uitleggen met betrekking tot bevolkingsdichtheid, bevolkingsopbouw en bevolkingsontwikkeling. 21. De kandidaat kan belangrijke demografische kengetallen berekenen. 22. De kandidaat kan kwantitatieve gegevens overzichtelijk weergeven met behulp van tabellen en grafieken. 23. De kandidaat kan gegevens aflezen uit tabellen en grafieken. 24. De kandidaat kan eenvoudige statistische berekeningen uitvoeren. 25. De kandidaat kan een eenvoudig onderzoek opstellen en uitvoeren. 17

22 50119 Eindtermen deelkwalificatie Ambtelijk handelen en communicatie 4 1. De kandidaat kan een ambtelijke tekst analyseren en interpreteren. 2. De kandidaat kan uit een ambtelijke tekst de voor de functie belangrijke informatie destilleren. 3. De kandidaat kan adequaat omgaan met klachten en agressie van burgers. 4. De kandidaat kan overleg plegen met leidinggevende(n) en collega's over de te hanteren werkwijze. 5. De kandidaat kan naar aanleiding van een werkoverleg/vergadering een verslag, besluitenlijst en actiepuntenlijst maken. 6. De kandidaat kan zijn standpunt verwoorden en beargumenteren. 7. De kandidaat kan over verschillen tussen zijn standpunt en dat van anderen communiceren. 8. De kandidaat kan een beslissing verwoorden en beargumenteren t.b.v. derden. 9. De kandidaat kan voorlichting/advies geven aan internen en derden. 10. De kandidaat kan in contact treden met functionarissen of instanties binnen de ambtelijke organisatie, met politieke ambtsdragers en met het publiek. 11. De kandidaat kan binnen de structuur van een ambtelijke organisatie informatie- en communicatielijnen onderscheiden. 12. De kandidaat kan de verschillende media benoemen en kan aangeven welk medium specifiek geschikt is voor het terrein van de overheidscommunicatie. 13. De kandidaat kan een eenvoudig voorlichtingsplan opstellen. 14. De kandidaat kan samenwerken met internen en derden. 15. De kandidaat kan -binnen de mogelijkheden van de organisatie- de belangen en wensen van internen en derden behartigen. 16. De kandidaat kan efficiënt omgaan met tijd, middelen en (werk)materiaal. 17. De kandidaat kan dossiers aanleggen en up-to-date houden. 18. De kandidaat kan maatregelen nemen om vertrouwelijke gegevens m.b.t. individuen en/of organisatie te beschermen. 19. De kandidaat kan informatiemateriaal t.b.v. derden up-to-date houden. 20. De kandidaat kan informatiemateriaal t.b.v. derden overzichtelijk opstellen. 18

23 53142 Eindtermen deelkwalificatie Openbaar bestuur 4 1. De kandidaat kan uitleggen wat het verband is tussen politiek en overheidsbestuur. 2. De kandidaat kan de belangrijkste principes m.b.t. het functioneren van het openbaar bestuur omschrijven. 3. De kandidaat kan de rol van de politiek, het bestuur en de ambtelijk organisatie aangeven op de beleidsvorming, besluitvorming en beleidsuitvoering. 4. De kandidaat kan beleidsinstrumenten die overheden hanteren voor concrete situaties toepassen. 5. De kandidaat kan uitleggen op welke wijze verschillende overheden relaties met elkaar onderhouden en op welke niveaus (europees, landelijk, provinciaal en lokaal) zij met elkaar te maken hebben bij uitvoering van hun beleid. 6. De kandidaat kan samenstelling, bevoegdheden en beleidsactiviteiten omschrijven van de verschillende organen van de Europese Unie. 7. De kandidaat kan de betekenis van de Europese Unie voor politiek en bestuur uiteenzetten. 8. De kandidaat kan omschrijven welke gevolgen de Europese regelgeving en rechtspraak hebben op het openbaar bestuur. 9. De kandidaat strekking, systematiek en instrumentarium van de Wet Openbaarheid van Bestuur omschrijven. 10. De kandidaat kan de kenmerken van een bureaucratie omschrijven. 11. De kandidaat kan het politiek systeem beschrijven als systeemtheorie. 12. De kandidaat kan processen van beleidsvoorbereiding, -vorming en -uitvoering beschrijven. 13. De kandidaat kan in grote lijnen aangeven op welke wijze de relatie tussen overheid en samenleving vorm kan worden gegeven. 14. De kandidaat kan aangeven wat met de 'kerntakendiscussie van de overheid' wordt bedoeld. 15. De kandidaat kan uitleggen hoe een spanningsveld tussen beleidsformulering en beleidsuitvoering ontstaat en welke gevolgen dat heeft voor de uitvoering van het beleid. 16. De kandidaat kan de hoofdzaken van de belangrijkste zorggebieden en beleidsterreinen van de (lokale) overheid weergeven, op het gebied van: - burgerzaken - openbare orde en veiligheid - volkshuisvesting en ruimtelijke ordening - milieu - welzijn - economische en sociale zaken - waterstaat. 17. De kandidaat kan wettelijke procedures toepassen m.b.t. de belangrijkste zorggebieden en beleidsterreinen van de (lokale) overheid. 18. De kandidaat kan wettelijke regelingen uitvoeren m.b.t. de belangrijkste zorggebieden en beleidsterreinen van de (lokale) overheid. 19

24 53144 Eindtermen deelkwalificatie Bestuur, beleid en financiën 4 1. De kandidaat kan de formele organisatie van lagere overheden (provincie, gemeente en waterschap) beschrijven. 2. De kandidaat kan de formele structuur en de cultuur van overheidsorganisaties omschrijven. 3. De kandidaat kan aangeven over welke wettelijke bevoegdheden lagere overheden beschikken. 4. De kandidaat kan de hoofdzaken uit de Gemeente- en Provinciewet omschrijven. 5. De kandidaat kan uitleggen op welke wijze -zowel bestuurs- als strafrechtelijk- het toezicht op lagere overheden is geregeld. 6. De kandidaat kan het belang verwoorden van voorlichting, inspraak, spreekrecht en adviesrecht. 7. De kandidaat kan de recente ontwikkelingen in en rondom de ambtelijke organisatie verklaren. 8. De kandidaat kan uitleggen binnen welke grenzen sprake dient te zijn van ambtelijke loyaliteit. 9. De kandidaat kan de rechtspositie, de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden van ambtenaren beschrijven. 10. De kandidaat kan de verschillende samenwerkingsvormen tussen lagere overheden weergeven en kan de hoofdlijnen schetsen van de discussie over bestuurlijke herindeling in Nederland. 11. De kandidaat kan de hoofdlijnen van de totstandkoming van de rijks, provinciale en gemeentelijke begroting beschrijven. 12. De kandidaat kan de belangrijkste regels uit de Comptabiliteitsvoorschriften weergeven. 13. De kandidaat kan de betekenis en de inhoud van de Miljoenennota uitleggen. 14. De kandidaat kan de gevolgen van beleidsbeslissingen voor de rijksbegroting zichtbaar maken. 15. De kandidaat kan beschrijven hoe de belangrijkste overheidsuitgaven zich de laatste decennia hebben ontwikkeld. 16. De kandidaat kan de wijze waarop inkomsten en uitgaven van overheden worden gemeten vergelijken met die van marktgerichte ondernemingen. 17. De kandidaat kan de wettelijke regelingen m.b.t. de financiële relatie tussen de rijksoverheid en de lagere overheden weergeven en toelichten. 18. De kandidaat kan de werking van het provinciefonds en het gemeentefonds verklaren in relatie tot de financiële verhouding tussen de rijksoverheid en de lagere overheden. 19. De kandidaat kan de belangrijkste bronnen van inkomsten van lagere overheden toelichten. 20. De kandidaat kan uitleggen wat het verschil is tussen belastingen en retributies. 21. De kandidaat kan uitleggen wat de betekenis en de functie is van de begroting en het jaarverslag binnen het gemeentelijke en provinciale apparaat. 22. De kandidaat kan de sociaal-economische doelstellingen en instrumenten beschrijven van de Nederlandse overheid. 23. De kandidaat kan de hoofdlijnen van de financieringsstructuur van de rijksoverheid en de lagere overheden weergeven en kan daarbij de verschillen toelichten. 20

25 50103 Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie MVT 2 - keuzetaal 2 1. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie van eenvoudige aard in de moderne vreemde taal inwinnen. 2. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie van eenvoudige aard in de moderne vreemde taal verstrekken. 3. De kandidaat kan inkomende telefoongesprekken aannemen en telefoongesprekken doorverbinden in de moderne vreemde taal. 4. De kandidaat kan buitenlandse bezoekers ontvangen en verwijzen in de moderne vreemde taal. 5. De kandidaat kan eenvoudige brieven in de moderne vreemde taal opstellen Eindtermen deelkwalificatie Zakelijke communicatie MVT 3 - keuzetaal 2 1. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie in de moderne vreemde taal inwinnen. 2. De kandidaat kan mondeling zowel in- als extern informatie in de moderne vreemde taal verstrekken. 3. De kandidaat kan inkomende en uitgaande telefoongesprekken in de moderne vreemde taal voeren. 4. De kandidaat kan buitenlandse bezoekers ontvangen en verwijzen en een eenvoudige conversatie in de moderne vreemde taal met hen voeren. 5. De kandidaat kan eenvoudige correspondentie voeren in de moderne vreemde taal. 6. De kandidaat kan informatieve teksten vanuit de moderne vreemde taal samenvatten in het Nederlands Eindtermen deelkwalificatie Sociale voorzieningen 4 1. De kandidaat kan standaardaanvragen m.b.t. de afzonderlijke sociale voorzieningen afhandelen. 2. De kandidaat kan vorderingen op debiteuren vaststellen. 3. De kandidaat kan herbeoordelingen i.h.k.v. de afzonderlijke sociale voorzieningen uitvoeren. 4. De kandidaat kan de bezwaar- en beroepsprocedure m.b.t. de afzonderlijke sociale voorzieningen omschrijven. 5. De kandidaat kan gebruik maken van een geautomatiseerd systeem t.b.v. de uitvoering van sociale voorzieningen. 21

26 50105 Eindtermen deelkwalificatie Werknemersverzekeringen 4 1. De kandidaat kan standaardaanvragen m.b.t. de afzonderlijke werknemersverzekeringen afhandelen. 2. De kandidaat kan herbeoordelingen i.h.k.v. de afzonderlijke werknemersverzekeringen uitvoeren. 3. De kandidaat kan de bezwaar- en beroepsprocedure m.b.t. de afzonderlijke werknemersverzekeringen omschrijven. 4. De kandidaat kan gebruik maken van een geautomatiseerd systeem t.b.v. de uitvoering van werknemersverzekeringen Eindtermen deelkwalificatie Volksverzekeringen 4 1. De kandidaat kan standaardaanvragen m.b.t. de afzonderlijke volksverzekeringen afhandelen. 2. De kandidaat kan herbeoordelingen i.h.k.v. de afzonderlijke volksverzekeringen uitvoeren. 3. De kandidaat kan de bezwaar- en beroepsprocedure m.b.t. de afzonderlijke volksverzekeringen omschrijven. 4. De kandidaat kan gebruik maken van een geautomatiseerd systeem t.b.v. de uitvoering van volksverzekeringen. 22

27 50108 Eindtermen deelkwalificatie Sociaal juridische beroepsvorming 4 1. De kandidaat kan de kenmerken van een arbeidsovereenkomst, een overeenkomst tot aanneming van werk, een overeenkomst tot het verrichten van enkele diensten en een ambtelijke aanstelling omschrijven. 2. De kandidaat kan de juridische positie beschrijven van partijen bij een (arbeids)overeenkomst voor onbepaalde tijd, voor bepaalde tijd, op afroepbasis, op declaratiebasis, op projectbasis, ter vervanging in het kader van zwangerschapsverlof en ouderschapsverlof, bij een uitzendrelatie en in geval van een ambtelijke aanstelling. 3. De kandidaat kan inhoud en doelstelling van de belangrijkste wettelijke regelingen ter bescherming van de rechtspositie van werknemers omschrijven. 4. De kandidaat kan de reikwijdte en de rechtsgevolgen van CAO's en Arbeidsreglementen omschrijven. 5. De kandidaat kan de wijze waarop en de voorwaarden waaronder een arbeidsovereenkomst kan eindigen, omschrijven. 6. De kandidaat kan de belangrijkste kenmerken van de volksverzekeringen, de sociale voorzieningen en de werknemersverzekeringen omschrijven. 7. De kandidaat kan van instellingen op het terrein van welzijnszorg, gezondheidszorg, sociale zekerheid en arbeidsvoorziening de organisatievorm, de financiering, de doelstelling, het cliëntsysteem, de toegangsprocedure, de kosten voor de cliënt en op hoofdlijnen de werkwijze en procedures omschrijven. 8. De kandidaat kan bruto- en netto-loonberekeningen maken. 9. De kandidaat kan de regelgeving uit het vreemdelingenrecht toepassen. 10. De kandidaat kan de regelgeving m.b.t. studiefinanciering toepassen Eindtermen deelkwalificatie Pers en PR 4 1. De kandidaat kan de identiteit van een organisatie verwoorden. 2. De kandidaat kan het management adviseren inzake het intern en extern communicatiebeleid. 3. De kandidaat kan aan onderzoeks- en adviesbureaus gegeven communicatie-opdrachten begeleiden. 4. De kandidaat kan concepten voor corporate advertising campagnes medebeoordelen. 5. De kandidaat kan corporate communicatiedoelstellingen omzetten in operationele in- en externe communicatieve activiteiten. 6. De kandidaat kan een PR-plan opstellen. 7. De kandidaat kan een PR-plan evalueren en zonodig bijstellen. 8. De kandidaat kan bijeenkomsten en evenementen organiseren. 9. De kandidaat kan een plan ten behoeve van de interne communicatie opstellen. 10. De kandidaat kan mede uitvoering geven aan het huisstijlbeleid van de organisatie. 11. De kandidaat kan artikelen voor een personeelsblad/huisorgaan en persmap schrijven. 12. De kandidaat kan contacten met de pers onderhouden. 13. De kandidaat kan voorlichtings-, promotie- en PR-materiaal vervaardigen. 14. De kandidaat kan een eenvoudige audio-visuele productie vervaardigen. 15. De kandidaat kan audio-visuele presentaties verzorgen. 16. De kandidaat kan de uitvoering van opdrachten door grafische vormgevers begeleiden. 17. De kandidaat kan activiteiten in het kader van sponsorbeleid uitvoeren. 23

28 50215 Eindtermen deelkwalificatie Planning en organisatie 3 ART De kandidaat kan zowel intern als extern (semi-)zakelijke bijeenkomsten (open dag, jubileum) administratief voorbereiden. 2. De kandidaat kan draaiboeken maken, nodig voor de voorbereiding en uitvoering van een (semi) zakelijke binnenlandse bijeenkomst. 3. De kandidaat kan zowel intern als extern kleine en middelgrote projecten plannen. 4. De kandidaat kan zakenlunches en diners organiseren. 5. De kandidaat kan een reisschema maken t.b.v. binnenlandse zakenreizen. 6. De kandidaat kan een voorcalculatie m.b.t. de kosten van een zakenreis en/of een zakelijke bijeenkomst maken. 7. De kandidaat kan aan de hand van aangeleverde gegevens een onkostendeclaratie samenstellen en voor verwerking gereedmaken Eindtermen deelkwalificatie Burgerlijk recht 4 ART De kandidaat kan de voornaamste taken en werkzaamheden van een notaris, een makelaar, een incassobureau, het kadaster, de belastingdienst en de Kamer van Koophandel beschrijven. 2. De kandidaat kan standaard akten en formulieren m.b.t. het personenrecht, het familierecht en het erfrecht verwerken. 3. De kandidaat kan informatie en advies verstrekken over belangrijke onderwerpen uit het personenrecht, familierecht en erfrecht. 4. De kandidaat kan informatie verstrekken omtrent belangrijke begrippen uit het goederenrecht. 5. De kandidaat kan informatie verstrekken over de vereisten van een geldige overeenkomst en over de inhoud van de belangrijkste overeenkomsten. 6. De kandidaat kan informatie met betrekking tot de basisbegrippen uit het verbintenissenrecht verstrekken. 7. De kandidaat kan informatie verstrekken met betrekking tot de formele vereisten en materiële kenmerken van rechtspersonen. 8. De kandidaat kan informatie verstrekken met betrekking tot samenwerkingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. 9. De kandidaat kan informatie verstrekken over de hoofdpunten van de Handelsregisterwet en het Handelsregisterbesluit. 10. De kandidaat kan informatie verstrekken over de kenmerken en de voor- en nadelen van een éénmanszaak en een besloten vennootschap. 24

29 56179 Eindtermen deelkwalificatie Burgerlijk procesrecht en faillissementsrecht 4 ART De kandidaat kan informatie verstrekken over de samenstelling van de rechterlijke macht, over hoe de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is geregeld en welke regels er zijn voor de absolute en relatieve competentie. 2. De kandidaat kan informatie verstrekken over de zittende en staande magistratuur, de taken van de griffie, de advocaat en de procureur. 3. De kandidaat kan informatie verstrekken over de gang van zaken in de civiele procedure voor de rechtbank. 4. De kandidaat kan de termijnen bij civiele procedures bewaken. 5. De kandidaat kan dagvaardingen, bezwaar- en beroepschriften verwerken. 6. De kandidaat kan informatie verstrekken over de inhoud en de toepassing van conservatoir en executoriaal beslag. 7. De kandidaat kan informatie verstrekken over de inhoud en de toepassing van indirecte dwangmiddelen. 8. De kandidaat kan informatie verstrekken over de taken en de positie van de deurwaarder binnen het burgerlijk procesrecht. 9. De kandidaat kan standaard exploten verwerken. 10. De kandidaat kan een opsomming en een omschrijving geven van wettelijke bewijsmiddelen. 11. De kandidaat kan informatie verstrekken over gewone rechtsmiddelen. 12. De kandidaat kan informatie verstrekken over arbitrage. 13. De kandidaat kan informatie verstrekken over de voorkomende begrippen en de juridische gang van zaken bij een faillissementsprocedure. 14. De kandidaat kan informatie verstrekken over de juridische procedure bij surseance. 15. De kandidaat kan informatie verstrekken over de juridische procedure bij schuldsanering voor een natuurlijk persoon Eindtermen deelkwalificatie Customer service 4 ART De kandidaat kan bedrijfsstrategieën met betrekking tot customer service omschrijven. 2. De kandidaat kan aangeven wat de invloed is van verschillende afdelingen binnen een bedrijf op de customer service. 3. De kandidaat kan customer service-plannen maken. 4. De kandidaat kan de kosten en baten van plannen ten behoeve van de customer service berekenen. 5. De kandidaat kan procedures voor de customer service opstellen. 6. De kandidaat kan procedures voor customer service (het customer serviceplan) implementeren. 7. De kandidaat kan de uitvoering van de procedures voor de customer service bewaken. 8. De kandidaat kan meetbare doelstellingen voor de customer service vaststellen. 9. De kandidaat kan meten of de doelstellingen voor de customer service bereikt zijn. 10. De kandidaat kan customer service-plannen bijstellen aan de hand van meetresultaten. 11. De kandidaat kan de kosten van plannen ten behoeve van customer service bewaken. 12. De kandidaat kan procedures voor customer service (doen) uitvoeren. 13. De kandidaat kan klachten van klanten behandelen. 14. De kandidaat kan meewerken aan de vergroting van het milieubewustzijn. 15. De kandidaat kan regels en procedures implementeren in overeenstemming met de voorschriften m.b.t. veiligheid, gezondheid en milieu. 25

30 50097 Eindtermen deelkwalificatie Doorstroom HBO - Economie & Maatschappij 4 Algemene vaardigheden 1. De kandidaat kan een onderzoek opstellen en uitvoeren. Engels 1. De kandidaat kan deelnemen aan een Engelstalig gesprek in relevante beroeps- en studiesituaties.* 2. De kandidaat kan eenvoudige correspondentie voeren in het Engels.* 3. De kandidaat kan Engelse schriftelijke studieteksten samenvatten in het Nederlands. 4. De kandidaat kan Engels gesproken teksten gericht op de studiesituatie samenvatten in het Nederlands. Wiskunde * Alleen indien de kandidaat voor de deelkwalificatie Zakelijke Communicatie MVT niet de Engelse taal heeft gekozen. 1. De kandidaat kan tabellen opstellen. 2. De kandidaat kan gegevens uit tabellen verklaren. 3. De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met gegevens uit tabellen. 4. De kandidaat kan interpoleren en extrapoleren in tabellen. 5. De kandidaat kan grafieken opstellen. 6. De kandidaat kan gegevens uit grafieken verklaren. 7. De kandidaat kan de begrippen stijging, daling, toe- en afnemende stijging en daling, differentie, differentiequotiënt, hellingscoëfficiënt, schommeling, periodiciteit en trend hanteren. 8. De kandidaat kan formules opstellen bij tabellen en grafieken. 9. De kandidaat kan lineair interpoleren en extrapoleren. 10. De kandidaat kan eerstegraads vergelijkingen oplossen. 11. De kandidaat kan verbanden tussen grootheden uitdrukken in formules. 12. De kandidaat kan de begrippen gebroken lineaire functie, exponentiële functie, exponentiële groei, beginwaarden, groeifactor, groeipercentage, halveringstijd en verdubbelingstijd hanteren. 13. De kandidaat kan verbanden die door een tabel, grafiek of formule zijn gegeven optellen, aftrekken en schakelen. 14. De kandidaat kan een formule in een andere formule substitueren en formules omvormen. 15. De kandidaat kan bepalen welke steekproefmethode in welke situatie geschikt is. 16. De kandidaat kan een aselecte steekproef trekken. 17. De kandidaat kan op grond van steekproefresultaten uitspraken doen over de gehele populatie. 18. De kandidaat kan de belangrijkste maten voor centrale tendentie berekenen. 19. De kandidaat kan de voor- en nadelen van de belangrijkste maten voor centrale tendentie beschrijven. 20. De kandidaat kan de belangrijkste spreidingsmaten berekenen. 21. De kandidaat kan waarschijnlijkheden met betrekking tot een normaal verdeeld verschijnsel berekenen. 22. De kandidaat kan kansberekeningen uitvoeren. 26