Klacht over keuzevrijheid tweede moderne taal. De school mocht de keuze beperken tot Frans en Duits. ADVIES

Transcriptie

1 Klacht over keuzevrijheid tweede moderne taal. De school mocht de keuze beperken tot Frans en Duits. inzake de klacht van: ADVIES [klager] te [woonplaats], vader van [leerling], klager tegen de rector van [school], [vestigingsplaats], [verweerder], verweerder gemachtigde: mevrouw mr. I.A. Hoen 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Op 9 januari 2018 en aangevuld op 11, 25 en 30 januari en 8 februari 2018, heeft klager op grond van de geldende klachtenregeling een klacht tegen verweerder ingediend met de volgende inhoud: Klager klaagt erover dat de school niet toelaat dat zijn zoon het vak Chinese taal en cultuur in het gemeenschappelijk deel volgt als tweede moderne taal. Daarnaast klaagt hij erover dat de school zijn zoon geen ontheffing geeft voor het moeten kiezen van een tweede moderne taal. Een en ander zoals toegelicht in het klaagschrift. Vanwege de inhoud is de klacht aan de Commissie voorgelegd zonder vooraf het gesprek over de mogelijkheid van mediation of interne klachtafhandeling aan te gaan. Verweerder heeft op 23 februari 2018 een verweerschrift ingediend. Alle stukken zijn in afschrift aan partijen gestuurd. Vanwege verhindering van verweerder op 14 maart 2018, is de mondelinge behandeling uitgesteld naar 21 maart Op 20 maart 2018 heeft klager de Commissie laten weten dat hij door ziekte niet in staat was de mondelinge behandeling bij te wonen. De Commissie heeft na overleg met partijen besloten de mondelinge behandeling te verplaatsen naar woensdag 25 april 2018, te Utrecht. Klager was ter zitting aanwezig. Verweerder was ook aanwezig en werd bijgestaan door de gemachtigde. Onder handhaving van hun standpunten hebben partijen een nadere toelichting gegeven. Wat in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk in dit advies weergegeven / advies d.d. 7 mei 2018 pagina 1 van 5

2 2. DE FEITEN [Leerling] is leerling van 3 atheneum van [school]. Hij moet dit jaar zijn profiel en zijn vakkenpakket kiezen voor de bovenbouw. Tussen klager en de school is vanaf 22 november 2017 een discussie ontstaan over de mogelijkheid voor [leerling] om in plaats van Frans of Duits het vak Chinese taal en cultuur te kiezen als tweede moderne taal in het gemeenschappelijk deel van de profielen. Over het gemeenschappelijk deel van het atheneum is in artikel 13 lid 1 van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) bepaald: Het gemeenschappelijk deel van elk profiel in het atheneum omvat: a. Nederlandse taal en literatuur, b. Engelse taal en literatuur, c. een andere moderne vreemde taal en literatuur, bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen, of Friese taal en cultuur, ter keuze van de leerling, voor zover het bevoegd gezag deze vakken aanbiedt,". [School] biedt het vak Chinese taal en cultuur aan als (keuze)vak in de profielen cultuur en maatschappij en economie en maatschappij en als keuzevak in het vrije deel. De school biedt het vak niet aan als tweede moderne taal in het gemeenschappelijk deel van de profielen. Op 28 november 2017 heeft klager de school op grond van artikel 26e lid 4 van het Inrichtingsbesluit WVO ook om ontheffing verzocht voor het moeten kiezen van een tweede moderne taal. Op 14 december 2017 heeft de afdelingsleider negatief beslist op dat verzoek. Klager en de school zijn niet tot elkaar gekomen, waarna klager een klacht heeft ingediend bij de Commissie. 3. VISIE PARTIJEN Visie klager [leerling] is een knetterharde bèta-leerling. Hij heeft veel moeite met de moderne talen. [leerling] volgt dit schooljaar ook Chinees. Dat vindt hij een leuk vak. Het ligt hem ook goed. De Chinese taal is te vergelijken met een rebus, waardoor het voor een bèta makkelijker is om deze taal aan te leren. [leerling] wil liever Chinese taal en cultuur volgen dan Duits of Frans. Volgens klager is dat op grond van artikel 13 WVO mogelijk. Daarin staat dat de leerling het kan kiezen "voor zover het bevoegd gezag deze vakken aanbiedt". En de school biedt het vak Chinese taal en cultuur aan. Als het de bedoeling van de wetgever was dat de leerling het alleen als tweede moderne taal mag kiezen als het in het gemeenschappelijk deel wordt aangeboden, zou het artikel anders geformuleerd zijn: "voor zover het bevoegd gezag deze vakken binnen het gemeenschappelijk deel aanbiedt". Door de houding van de school wordt [leerling] in zijn keuzemogelijkheden beperkt. In het vrije deel wil hij het vak biologie volgen. Klager benadrukt dat het voor hem in de onderhavige kwestie niet relevant is hoe [leerling] het qua prestaties of gedrag doet op school. Ook als hij allemaal tienen zou hebben, zou klager de klacht hebben ingediend. Het gaat hier niet om [leerling], maar om een juiste wetstoepassing. Aan Frans of Duits is [leerling] nu al onevenredig veel tijd kwijt. Dat gaat ten koste van zijn andere vakken. Daarom heeft klager een beroep gedaan op de mogelijkheid van ontheffing / advies d.d. 7 mei 2018 pagina 2 van 5

3 De school heeft geen weloverwogen beslissing genomen op dit verzoek. De afdelingsleider heeft volstaan met de mededeling dat is geconstateerd dat de resultaten van alle vakken tegenvallen. De school heeft zich niet verdiept in het waarom daarvan. Visie verweerder Op grond van artikel 23 Grondwet en artikel 12 lid 5 WVO staat het, het bevoegd gezag van de school vrij haar onderwijsprogramma naar eigen onderwijskundige inzichten in te richten. [School] is een van de 14 scholen in Nederland die als eersten bezig zijn met het invoeren in het curriculum van het vak Chinese taal en cultuur. De wetgever heeft bepaald dat een school zelf kan beslissen of en hoe zij het vak Chinese taal en cultuur aanbiedt. Er zijn drie mogelijkheden. Als moderne taal in het gemeenschappelijke deel van alle profielen, als vak in het profieldeel van het profiel economie en maatschappij en het profiel cultuur en maatschappij, en als vak in het vrije deel. De school heeft in overleg met de medezeggenschapsraad gekozen voor een zorgvuldige invoering in het curriculum. Daarbij is gekeken naar optimale keuzemogelijkheden, maar ook naar het voorkomen van onverantwoorde risico's voor de leerlingen. Er was in Nederland immers nog geen ervaring met eindexamen in het vak. Daarom is er gekozen voor een gefaseerde invoering. Eerst als tweede vak in de vrije ruimte, toen als eerste vak in de vrije ruimte en inmiddels ook als profielvak bij de profielen cultuur en maatschappij en economie en maatschappij. De school biedt het vak nog niet aan in het gemeenschappelijk deel als tweede moderne taal. Daarmee is de keuze voor de tweede moderne taal in het gemeenschappelijk deel beperkt tot Duits en Frans. Alle leerlingen kunnen het vak Chinese taal en cultuur kiezen. [leerling] ook, als keuzevak in het vrije deel. Verweerder wijst op de passage "voor zover het bevoegd gezag deze vakken aanbiedt". De school biedt het vak niet aan in het gemeenschappelijk deel. Daarom kan het dus ook niet worden gekozen als tweede moderne taal in het gemeenschappelijk deel. De keuze is daar beperkt tot Frans en Duits. De school heeft het verzoek voor ontheffing weloverwogen afgewezen. Zij heeft gekeken naar de jaren dat [leerling] op de school heeft gezeten. Daarbij is niet alleen gekeken naar de resultaten. De school heeft alle docenten die [leerling] de afgelopen jaren heeft gehad, gevraagd naar hun indruk en ervaring met betrekking tot eventuele bijzonderheden van [leerling]. Uit de cijfers van de laatste jaren blijkt niet dat de vakken Frans en Duits belemmerend zijn voor een succesvolle afronding van de opleiding. Zijn cijfers voor die vakken zijn niet afwijkend van die van de andere vakken. De docenten zien ook niet dat hij blokkeert in deze vakken. Weliswaar zijn [leerling]' cijfers de laatste periode achteruitgegaan, maar dit is te wijten aan zijn matige en soms onvoldoende inzet. De school biedt maatwerk indien er een bijzondere situatie is. Op grond van de resultaten en de observaties kon de school niet tot de conclusie komen dat er sprake is van bijzondere omstandigheden die een uitzondering of ontheffing rechtvaardigen / advies d.d. 7 mei 2018 pagina 3 van 5

4 4. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie stelt voorop dat het niet aan haar is om een dwingende uitleg te geven aan wetsbepalingen. Nu de klacht van klager zich toespitst op een meningsverschil tussen partijen over de interpretatie van artikel 13 lid 1 WVO, ontkomt de Commissie er echter niet aan om zeer marginaal haar licht over de kwestie te doen schijnen. Het bewuste artikel kan, zoals uit de onderhavige klacht ook blijkt, ruimte bieden voor verschillende uitleg. Kern van het dispuut is de vraag of een leerling elke moderne vreemde taal die de school op enige wijze aanbiedt (in dit geval Chinese taal en cultuur), moet kunnen kiezen als tweede moderne taal in het gemeenschappelijk deel van de atheneumprofielen. Oftewel, als een school het vak Chinese taal en cultuur aanbiedt, moet zij dat dan ook in het gemeenschappelijk deel aanbieden. Gezien de beleidsvrijheid die een school heeft bij het, binnen wettelijke kaders, vormgeven van het curriculum, komt de Commissie de redenering van de school niet onredelijk voor dat de keuze van een tweede moderne taal beperkt is tot de talen die in het gemeenschappelijk deel worden aangeboden. Zeker nu deze opvatting overal in het land wordt gehanteerd en niet is gebleken dat de Inspectie van het deze handelwijze niet toestaat. De Commissie merkt hierbij ook op dat een uitleg zoals klager die voorstaat, kan leiden tot voor de school onvoorziene en onwenselijke gevolgen op organisatorisch en financieel gebied en (daarmee) ook tot grote risico's voor de leerlingen. Dat maakt dat de Commissie de uitleg van klager niet volgt en de klacht op dit onderdeel in haar beperkte toetsing ongegrond acht. De school heeft de mogelijkheid in de bovenbouw van het atheneum een leerling ontheffing te verlenen voor een tweede moderne taal. De ontheffing kan onder andere worden verleend aan de "eenzijdige bèta" die het onderwijs in één van de natuurprofielen volgt en voor wie het volgen van onderwijs in de taal naar verwachting een succesvolle afronding van de opleiding hindert (citaat uit kamerbrief staatssecretaris Dekker d.d. 17 februari 2014 inzake de mogelijkheid van ontheffing). Zoals de staatssecretaris ook stelde, is er geen sprake van een automatisch recht, maar moet de school een afgewogen inschatting maken of de tweede moderne taal een blokkade is tot het kunnen halen van het vwo-diploma. Voor het verlenen van een ontheffing dienen er dus specifieke, zwaarwegende omstandigheden te zijn. Het enkele feit dat een taal een leerling moeilijk(er) afgaat, is niet voldoende voor het verlenen van een ontheffing. Er moet sprake zijn van een zware blokkade. De Commissie constateert dat klager het bestaan van een mogelijke zware blokkade niet heeft onderbouwd met feiten en omstandigheden. De school heeft na het verzoek van klager gekeken naar de door [leerling] behaalde resultaten in de afgelopen jaren en heeft zijn docenten gevraagd naar hun indrukken en ervaringen. De cijfers van de moderne talen verschillen niet van de cijfers voor de andere (exacte) vakken. Zowel de cijfers als de indrukken van de docenten geven geen aanleiding tot de conclusie van een zware blokkade of tot het doen van nader onderzoek. De school heeft daarom in redelijkheid kunnen beslissen [leerling] geen ontheffing te verlenen / advies d.d. 7 mei 2018 pagina 4 van 5

5 5. OORDEEL VAN DE COMMISSIE De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht ongegrond is. 6. AANBEVELINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie ziet geen aanleiding tot het doen van een aanbeveling. Aldus gedaan te Utrecht op 7 mei 2018 door mr. A.A.A.M. Schreuder, voorzitter, F.M. Beers en mr. drs. G.W. van der Brugge MA, leden, in aanwezigheid van drs. J. van Velzen, secretaris. mr. A.A.A.M. Schreuder voorzitter drs. J. van Velzen secretaris / advies d.d. 7 mei 2018 pagina 5 van 5