Geluidbelasting rond Schiphol,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geluidbelasting rond Schiphol,"

Transcriptie

1 Indicator 21 december 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Kaarten met geluidscontouren geven weer hoe de geluidbelasting door luchtverkeer er rondom Schiphol uitziet. Door de ligging van de startbanen en de woonkernen, die zoveel mogelijk vermeden worden, zijn de geluidcontouren van Schiphol zeer karakteristiek. De serie van acht jaren laat zien dat er jaarlijkse verschillen zijn, maar de totale oppervlakte van de contouren blijft vrij constant, ondanks de groei van het luchtverkeer. De belangrijkste verandering in de geluidcontouren hangt samen met de opening van de Polderbaan in Figuren Etmaal geluidsbelasting rond Schiphol door luchtverkeer, [figuurgroep] Download figuur [2] Pagina 1 van 20

2 Download figuur [3] Pagina 2 van 20

3 Download figuur [4] Pagina 3 van 20

4 Download figuur [5] Pagina 4 van 20

5 Download figuur [6] Pagina 5 van 20

6 Download figuur [7] Pagina 6 van 20

7 Download figuur [8] Pagina 7 van 20

8 Download figuur [9] [/figuurgroep] Figuren Nachtelijke geluidcontouren rond Schiphol, [figuurgroep] Pagina 8 van 20

9 Download figuur [10] Pagina 9 van 20

10 Download figuur [11] Pagina 10 van 20

11 Download figuur [12] Pagina 11 van 20

12 Download figuur [13] Pagina 12 van 20

13 Download figuur [14] Pagina 13 van 20

14 Download figuur [15] Pagina 14 van 20

15 Download figuur [16] Pagina 15 van 20

16 Download figuur [17] [/figuurgroep] De geluidskaarten Een wijde omgeving van Schiphol heeft te maken met geluidbelasting door de vliegtuigen van en naar de luchthaven. Door de ligging van de banen en het beleid om woonkernen zoveel mogelijk te ontzien heeft de geluidbelasting een karakteristieke geografische vorm. De kaarten laten zien hoe het geluid over de omgeving verspreid wordt en hoe dit in de loop van de jaren varieert. De kaarten geven een beeld van de gemiddelde geluidbelasting gedurende een jaar. Daarbij zijn twee perioden van belang: gemiddeld voor een etmaal en gemiddeld voor de nacht (23-7 uur). Voor beide perioden zijn steeds twee geluidcontouren gebruikt om de verspreiding van het geluid te laten zien. De vorm van de contouren, met hun lobben en instulpingen, hangt samen met hoe de vliegtuigen van en naar Schiphol vliegen. Die vorm wordt vooral bepaald door de ligging van de banen van Schiphol en door de ligging van woonkernen in de omgeving, die zoveel mogelijk ontweken worden. Dit leidt tot de karakteristieke geluidcontouren die bij Schiphol horen. De contouren verschillen jaarlijks enigszins door meteorologische omstandigheden, of door bijzondere omstandigheden, zoals uitval van banen door onderhoud, waardoor het baangebruik tijdelijk afwijkt van wat gebruikelijk is. Het luchtverkeer is tussen 2000 en 2014 met ca. 6 % gegroeid. Toch is de totale oppervlakte van de contouren weinig veranderd. Dit komt vooral doordat vliegtuigen stiller zijn geworden. De kleinste van de twee contouren geeft een goede impressie van het baangebruik. De grootste contouren geven meer een beeld van de afwikkeling van het vliegverkeer op grotere afstand van de luchthaven. Daarin zijn de luchtvaartroutes te herkennen, die zo zijn ontworpen dat zo min mogelijk over woonkernen gevlogen wordt. Deze routes zijn vastgelegd in het Luchthavenverkeerbesluit Pagina 16 van 20

17 Schiphol (LVB, 2016). Er zijn overigens verschillende websites die de actuele routes van het luchtverkeer laten zien, bijvoorbeeld Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS). Download figuur [18] In 2003 is de Polderbaan in gebruik genomen. In de kaarten is aan het verschil tussen 2002 en 2004 te zien dat daardoor een deel van de geluidbelasting is verplaatst naar gebieden met minder woningen. Gerekend over een groot gebied rond Schiphol is daardoor de ernstige hinder en ernstige slaapverstoring naar schatting 5% lager geworden dan zonder deze baan (MNP, 2005). Geluidcontouren en beleid Geluidbelasting wordt over het algemeen uitgedrukt in decibel (db) en gecorrigeerd voor de gevoeligheid van het menselijk oor, wat wordt aangeduid met db(a). Voor de gemiddelde geluidbelasting van een etmaal is db(a) Lden een gebruikelijke maat. Deze maat wordt in heel Europa gehanteerd en geeft de gemiddelde etmaalgeluidbelasting over een jaar weer. (Lden staat voor: Level day-evening-night, voor verdere toelichting zie bijv.: Wikipedia). Voor de nachtperiode is de geluidmaat gegeven in db(a) Lnight. De contouren in de kaarten hebben daarom waarden in db(a) Lden en db(a) Lnight. De rand van een geluidcontour geeft overal dezelfde geluidwaarde weer. Naar binnen toe wordt de geluidbelasting hoger. De keuze van de geluidscontouren in de kaarten zijn gebaseerd op het rijksbeleid voor geluidbelasting door de luchtvaart. Binnen de kleinste contouren beschouwt het Rijk de woningen als "hoog geluidbelast", en is het aantal woningen van belang. Binnen de grootste contouren is het aantal mensen met ernstige hinder (etmaalperiode) of ernstig slaapverstoring (nachtperiode) van belang. Het Rijk heeft bij deze contouren de grenzen getrokken om de ontwikkeling in de hogere geluidbelasting rond Schiphol te bewaken. Dit betekent niet dat de hinder bij deze contouren Pagina 17 van 20

18 ophoudt. Voor het jaar 2005 is uitgezocht dat buiten de contouren zo'n 60 % van de ernstig gehinderden en 85% van de ernstig slaapverstoorden woonden (MNP, 2006). De indicator, Geluidhinder Schiphol, , geeft informatie over de geluidhinder en slaapverstoring rond de luchthaven. De rijksoverheid gebruikt nog andere geluidcontouren rond Schiphol. In tegenstelling tot de hier beschreven jaarlijkse contouren, die achteraf zijn berekend op basis van het werkelijke vliegverkeer, zijn die contouren vastgesteld voor langere tijd en gebaseerd op scenario's voor het vliegverkeer. Het doel van die contouren is dan ook niet om de geluidbelasting door de luchtvaart te volgen, maar om een basis te bieden voor het ruimtelijke beleid rond Schiphol. Deze contouren zijn vastgelegd in het Luchthavenindelingbesluit Schiphol (LIB, 2015). De indicator Ontwikkeling woningen in beperkingengebieden LIB, geeft daar verdere uitleg over. Bijzondere gebeurtenissen Tijdens de periode zijn er enkele bijzondere gebeurtenissen opgetreden, die in meer of mindere mate invloed hebben gehad op de verdeling van het geluid over de omgeving. In februari 2003 is de "vijfde baan" (Polderbaan) in gebruik genomen. Dit is terug te zien in het verschil tussen de contouren van 2002 en Vooral in de hoge geluidbelasting verplaatst de noordelijke contour van de Zwanenburgbaan naar de Polderbaan, voor de etmaalcontour grotendeels en voor de nachtcontour vrijwel geheel. Het jaar 2010 was voor de luchtvaart het dieptepunt in de financiële crisis. Bovendien was in april van dat jaar in West-Europa enkele dagen geen vliegverkeer mogelijk door de aswolk door de uitbarsting van de IJslandse vulkaan. De contouren van 2010 zijn daardoor de kleinste van de reeks. Op 1 november 2010 is een tweejarig experiment gestart met het toepassen van strikt preferent baangebruik, zoals is opgenomen in het beoogde nieuwe normen- en handhavingsstelsel voor Schiphol. Vanaf die tijd wordt volgens dit principe gevlogen. In 2014 was de Polderbaan lange tijd niet beschikbaar door de Nuclear Safety Summit in Noordwijk en aansluitend groot onderhoud. Dit is vooral terug te zien in een hogere belasting van de Zwanenburgbaan in dat jaar, zowel voor het etmaal als voor de nacht. Nachtelijk vliegverkeer Tijdens de nachtperiode zijn voornamelijk de Polderbaan en de Kaagbaan in gebruik. Als een van deze banen niet beschikbaar is, wordt uitgeweken naar andere banen. Het duidelijkste voorbeeld daarvan is uitval van de Polderbaan in 2014 (zie hiervoor). Ook meteorologische omstandigheden spelen een rol. Bij harde wind uit oostelijke richting kan de Polderbaan niet gebruikt worden en gaat het verkeer naar de Buitenveldertbaan. Het nachtelijke gebruik van de Buitenveldertbaan varieert daarom vrij sterk, afhankelijk van de meteorologische omstandigheden in het betreffende jaar. De jaren 2004 en 2008 springen er in dit opzicht uit, met resp. 6% en 8% van het aantal nachtlandingen op de Buitenveldertbaan. Referenties Jaarverslagen Inspectie Leefomgeving en Transport [19] (ILT) Jaarverslagen Bewonersaanspreekpunt Schiphol [20] (BAS) MNP (2005). Het milieu rond Schiphol ; Feiten en cijfers [21]. Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven. MNP (2006). Opties voor Schipholbeleid [22]. Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven. LIB (2015) Luchthavenindelingbesluit [23] LVB (2016) Luchthavenverkeerbesluit Schiphol [24] Wikipedia: Lden - Wikipedia Pagina 18 van 20

19 Relevante informatie [indicator=nl0028] [indicator=nl0296] [indicator=nl2161] [indicator=nl0305] [indicator=nl2160] [indicator=nl0338] [indicator=nl2157] [indicator=nl0588] [indicator=nl2162] [indicator=nl2029] Technische toelichting Naam van het gegeven Geluidcontouren rond Schiphol Omschrijving Geluidcontouren van 58 en 48 db(a) Lden en van 48 en 40 db(a) Lnight rond Schiphol, van 2000 t/m Verantwoordelijk instituut Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Berekeningswijze De geluidberekeningen voor Schiphol zijn door het NLR uitgevoerd met FANOMOS en gebaseerd op data uit de FANOMOS AAS database. Hierbij is gerekend volgens de actuele versie van de Regeling Milieu Informatie Schiphol (RMI) en is gebruik gemaakt van de actuele appendix data en indeling voor VVC categorieën. De resultaten zijn geleverd als geluidcontouren en 100x100m-grids met geluidbelasting De kaarten met contouren zijn gemaakt door PBL. Geografisch verdeling Gebieden rond de luchthaven Schiphol Verschijningsfrequentie 2 jaarlijks Achtergrondliteratuur Pagina 19 van 20

20 Geluidbelasting: Notitie Uitgangspunten en resultaten van werkzaamheden t.b.v. Monitoring luchtvaartdata 2014, d.d. 3 februari Rapportage van Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) aan PBL. Betrouwbaarheidscodering D. De geluidcontouren zijn gebaseerd op modelberekeningen Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2017). [25] (indicator 0287, versie 06, 21 december 2017 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] Pagina 20 van 20

Geluidsbelasting rondom regionale luchthavens, 2010 en 2016

Geluidsbelasting rondom regionale luchthavens, 2010 en 2016 Indicator 20 juni 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Kaarten met geluidscontouren geven

Nadere informatie

Klachten vliegtuig geluidhinder Schiphol

Klachten vliegtuig geluidhinder Schiphol Indicator 21 december 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Over het gebruiksjaar 2016

Nadere informatie

Werkgelegenheid en verhouding wonen en werken per gemeente, 2013

Werkgelegenheid en verhouding wonen en werken per gemeente, 2013 Werkgelegenheid en verhouding wonen en werken per gemeente, 2013 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Geluidshinder in Nederland door weg-, rail- en vliegverkeer, 2012

Geluidshinder in Nederland door weg-, rail- en vliegverkeer, 2012 Geluidshinder in Nederland door weg-, rail- en vliegverkeer, 2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Woningvoorraad, investeringen en nieuwbouwwoningen,

Woningvoorraad, investeringen en nieuwbouwwoningen, Woningvoorraad, investeringen en nieuwbouwwoningen, 1995-2016 Indicator 10 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,

Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2014 Indicator 19 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Gft-afval verwerkers,

Gft-afval verwerkers, Indicator 10 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid groente-, fruit-

Nadere informatie

Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval,

Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval, Composteer- en vergistingsinstallaties voor gft-afval, 1989-2015 Indicator 1 juni 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Energieverbruik door verkeer en vervoer,

Energieverbruik door verkeer en vervoer, Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het toegenomen wegverkeer is de

Nadere informatie

Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,

Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Milieu-investeringen in de industrie en energiesector,

Milieu-investeringen in de industrie en energiesector, Milieu-investeringen in de industrie en energiesector, 1975-2009 Indicator 30 juni 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Natura 2000: Vogel- en Habitatrichtlijngebieden in Nederland, 2012

Natura 2000: Vogel- en Habitatrichtlijngebieden in Nederland, 2012 Natura 2000: Vogel- en Habitatrichtlijngebieden in Nederland, 2012 Indicator 12 oktober 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2016 Indicator 17 mei 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2017 Indicator 24 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Energieverbruik door verkeer en vervoer,

Energieverbruik door verkeer en vervoer, Indicator 29 maart 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het toegenomen wegverkeer is de

Nadere informatie

Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur,

Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, Rijksuitgaven aanleg, beheer en onderhoud hoofdinfrastructuur, 2000-2016 Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Energieverbruik door verkeer en vervoer,

Energieverbruik door verkeer en vervoer, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het toegenomen wegverkeer is

Nadere informatie

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens,

Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, Vliegbewegingen en handelsverkeer op Nederlandse luchthavens, 1997-2015 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Ecologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009

Ecologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009 Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het

Nadere informatie

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden, Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners

Nadere informatie

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven ( )

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven ( ) Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven (1980-2009) Indicator 13 augustus 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Bevolkingsomvang en aantal huishoudens,

Bevolkingsomvang en aantal huishoudens, Indicator 6 mei 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2019 telde Nederlandse

Nadere informatie

Hobbyboeren, 2013 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Hobbyboeren, 2013 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 19 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 was 26% van alle land-

Nadere informatie

Aantal auto's per provincie,

Aantal auto's per provincie, Indicator 23 september 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal personenauto's

Nadere informatie

Aantal motorvoertuigen,

Aantal motorvoertuigen, Indicator 5 oktober 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal personenauto's en

Nadere informatie

Bevolkingsomvang en aantal huishoudens,

Bevolkingsomvang en aantal huishoudens, Indicator 2 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2018 telde Nederlandse

Nadere informatie

Huishoudens,

Huishoudens, Indicator 24 januari 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De relatief sterkste groei van

Nadere informatie

Gezondheidsklachten binnenmilieu,

Gezondheidsklachten binnenmilieu, Indicator 21 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Achtenzestig procent van de

Nadere informatie

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid,

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid, Indicator 26 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uit voorlopige cijfers over

Nadere informatie

Windturbines in de groene ruimte

Windturbines in de groene ruimte Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal windturbines is

Nadere informatie

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid,

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid, Indicator 24 maart 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uit voorlopige cijfers blijkt

Nadere informatie

Bevolkingsomvang en aantal huishoudens,

Bevolkingsomvang en aantal huishoudens, Indicator 4 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 januari 2017 bedraagt de Nederlandse

Nadere informatie

Afstand tot huisartsenpraktijk, 2012

Afstand tot huisartsenpraktijk, 2012 Indicator 8 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederlanders woonden in 2012

Nadere informatie

Fietsgebruik,

Fietsgebruik, Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Tussen 2000 en 2016 nam het

Nadere informatie

Energieverbruik per sector,

Energieverbruik per sector, Indicator 29 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 is het energieverbruik

Nadere informatie

Woningen in buisleidingstroken,

Woningen in buisleidingstroken, Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal woningen binnen

Nadere informatie

Energieverbruik per bedrijfstak,

Energieverbruik per bedrijfstak, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2015 (voorlopig cijfer)

Nadere informatie

Watergebruik in de land- en tuinbouw,

Watergebruik in de land- en tuinbouw, Indicator 27 juli 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het gemiddeld watergebruik per

Nadere informatie

Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen,

Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, 2000-2017 Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid,

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid, Indicator 2 november 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uit voorlopige cijfers blijkt

Nadere informatie

Samenstelling van huishoudelijk restafval,

Samenstelling van huishoudelijk restafval, Indicator 6 april 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Plastics hebben een steeds groter

Nadere informatie

Verbruik van duurzame energie,

Verbruik van duurzame energie, Indicator 21 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse

Nadere informatie

Glastuinbouw,

Glastuinbouw, Indicator 25 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal glastuinbouwbedrijven

Nadere informatie

Fietsgebruik,

Fietsgebruik, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal fietskilometers

Nadere informatie

Infrastructuur, 2015 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Infrastructuur, 2015 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 13 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De infrastructuur ligt ongelijk

Nadere informatie

Afstand tot huisartsenpraktijk, 2015

Afstand tot huisartsenpraktijk, 2015 Indicator 29 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederlanders woonden in 2015 op

Nadere informatie

Biologische voedingsmiddelen,

Biologische voedingsmiddelen, Indicator 19 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische

Nadere informatie

Belangstelling voor maatschappelijke problemen,

Belangstelling voor maatschappelijke problemen, Indicator 3 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De belangstelling van stemgerechtigden

Nadere informatie

Milieu-investeringen in de industrie en energiesector,

Milieu-investeringen in de industrie en energiesector, Milieu-investeringen in de industrie en energiesector, 1975-2017 Indicator 10 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid,

Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid, Indicator 11 december 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uit voorlopige cijfers blijkt

Nadere informatie

Glastuinbouw,

Glastuinbouw, Indicator 14 oktober 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal glastuinbouwbedrijven

Nadere informatie

Biologische voedingsmiddelen,

Biologische voedingsmiddelen, Indicator 4 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische

Nadere informatie

Bevolkingsgroei,

Bevolkingsgroei, Indicator 17 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de afgelopen vijf jaar (periode

Nadere informatie

Infrastructuur, 2016 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Infrastructuur, 2016 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 3 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De infrastructuur is ongelijk

Nadere informatie

Watergebruik in de land- en tuinbouw,

Watergebruik in de land- en tuinbouw, Indicator 5 februari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het watergebruik was in 2015

Nadere informatie

Afstand tot treinstations, 2015

Afstand tot treinstations, 2015 Indicator 29 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederlanders woonden in 2015 op

Nadere informatie

Vlinders van de Habitatrichtlijn,

Vlinders van de Habitatrichtlijn, Indicator 6 juli 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er staan acht vlindersoorten op

Nadere informatie

Nederlanders wonen op gemiddeld 0,9 kilometer van een huisartsenpraktijk (2008)

Nederlanders wonen op gemiddeld 0,9 kilometer van een huisartsenpraktijk (2008) Nederlanders wonen op gemiddeld 0,9 kilometer van een huisartsenpraktijk (2008) Indicator 15 april 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Temperatuur oppervlaktewater,

Temperatuur oppervlaktewater, Indicator 13 december 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De gemiddelde watertemperatuur

Nadere informatie

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven,

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, 2000-2015 Indicator 5 december 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Verkoopprijs woningen, 2012

Verkoopprijs woningen, 2012 Indicator 28 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De gemiddelde verkoopprijs van

Nadere informatie

Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken,

Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken, Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken, 1997-2003 Indicator 8 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie

Nadere informatie

Woningvoorraad naar type in stad en ommeland,

Woningvoorraad naar type in stad en ommeland, Indicator 8 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het beleid van de Nota Ruimte

Nadere informatie

Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen,

Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, 2000-2015 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2008 Indicator 15 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Afstand tot treinstations, 2012

Afstand tot treinstations, 2012 Indicator 20 maart 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederlanders woonden in 2012 op

Nadere informatie

CO2-uitstoot Nederlandse deelnemers EU ETS

CO2-uitstoot Nederlandse deelnemers EU ETS Indicator 4 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De 450 Nederlandse bedrijven

Nadere informatie

Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,

Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2008 Indicator 29 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens,

Gescheiden ingezameld afval van huishoudens, Indicator 22 augustus 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Na 2000 is de fractie gescheiden

Nadere informatie

Energieverbruik per energiedrager,

Energieverbruik per energiedrager, Indicator 18 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het Nederlandse energieverbruik

Nadere informatie

Internationaal belang Nederland voor watervogels

Internationaal belang Nederland voor watervogels Indicator 9 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederland is internationaal gezien

Nadere informatie

Energieverbruik door de industrie,

Energieverbruik door de industrie, Indicator 29 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2013 (nader voorlopige

Nadere informatie

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,

Bundeling wonen in nationale bundelingsgebieden, Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners

Nadere informatie

Werken binnen bestaand bebouwd gebied,

Werken binnen bestaand bebouwd gebied, Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uitbreiding van bedrijfsvestigingen

Nadere informatie

Aantal motorvoertuigen,

Aantal motorvoertuigen, Indicator 16 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal motorvoertuigen is

Nadere informatie

Verkoopprijs woningen, 2013

Verkoopprijs woningen, 2013 Indicator 29 augustus 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De prijzen van bestaande koopwoningen

Nadere informatie

Aantal motorvoertuigen,

Aantal motorvoertuigen, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal motorvoertuigen

Nadere informatie

Bodemgebruik,

Bodemgebruik, Indicator 22 augustus 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De laatste halve eeuw is de

Nadere informatie

Beschikbaarheid hoofdinfrastructuur,

Beschikbaarheid hoofdinfrastructuur, Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De beschikbaarheid van het

Nadere informatie

Kwaliteit oppervlaktewater, 2009

Kwaliteit oppervlaktewater, 2009 Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen

Nadere informatie

Energieverbruik per energiedrager,

Energieverbruik per energiedrager, Indicator 10 september 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het Nederlandse energieverbruik

Nadere informatie

Aantal motorvoertuigen,

Aantal motorvoertuigen, Indicator 4 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal motorvoertuigen

Nadere informatie

Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken,

Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken, Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken, 2001-2006 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie

Nadere informatie

Afval uit de delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales,

Afval uit de delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales, Afval uit de delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales, 1994-2016 Indicator 9 juli 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Watergebruik in de land- en tuinbouw,

Watergebruik in de land- en tuinbouw, Indicator 6 oktober 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het watergebruik in 2013 en 2014

Nadere informatie

Barrières en versnippering van de Ecologische Hoofdstructuur,

Barrières en versnippering van de Ecologische Hoofdstructuur, Barrières en versnippering van de Ecologische Hoofdstructuur, 2005-2011 Indicator 16 april 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Aantalsontwikkeling van amfibieën

Aantalsontwikkeling van amfibieën Indicator 1 juli 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de periode voor 1997 is door

Nadere informatie

CO2-uitstoot Nederlandse deelnemers EU ETS

CO2-uitstoot Nederlandse deelnemers EU ETS Indicator 4 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De circa 435 Nederlandse bedrijven

Nadere informatie

Ruimtelijke ontwikkelingen in reserveringsgebieden 'Ruimte voor de Rivier',

Ruimtelijke ontwikkelingen in reserveringsgebieden 'Ruimte voor de Rivier', Ruimtelijke ontwikkelingen in reserveringsgebieden 'Ruimte voor de Rivier', 2000-2015 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie

Nadere informatie

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven,

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, 2000-2018 Indicator 12 juni 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Voor sloop vrijgekomen motorvoertuigen,

Voor sloop vrijgekomen motorvoertuigen, Indicator 5 april 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het jaarlijks aantal motorvoertuigen

Nadere informatie

Vakanties van Nederlanders,

Vakanties van Nederlanders, Indicator 10 november 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Al ruim een decennium lang

Nadere informatie

Verkoopprijs woningen, 2011

Verkoopprijs woningen, 2011 Indicator 25 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De gemiddelde verkoopprijs van bestaande

Nadere informatie

Woningen, Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Woningen, Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 19 december 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Op 1 januari 2012 waren er

Nadere informatie

Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015

Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015 Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015 Indicator 2 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,

Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2010 Indicator 27 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Bodemgebruik in Nederland,

Bodemgebruik in Nederland, Indicator 1 oktober 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken Sinds 1979 zijn de oppervlakten

Nadere informatie

Energielabels van woningen,

Energielabels van woningen, Indicator 30 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 april 2014 waren bijna 2,5

Nadere informatie

Emissies naar lucht door huishoudens,

Emissies naar lucht door huishoudens, Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide (CO

Nadere informatie