Commissie Bestuur en Middelen

Transcriptie

1 Griffie Commissie Bestuur en Middelen Datum commissievergadering : 23 oktober 2008 DIS-stuknummer : Behandelend ambtenaar : Ch. Dietvorst-ten Tije en M. de Hart Directie/bureau : Economie & Mobiliteit/ Bureau Sociaal Economisch Beleid Nummer commissiestuk : BM-0685 Datum : 7 oktober 2008 Bijlagen : - Onderwerp: Informatie- en verantwoordingsproces voor de implementatie van de Toekomststrategie Essent Voorstel van GS aan PS: X Ter bespreking in het kader van uw vertegenwoordigende rol kaderstellende rol X controlerende rol Ter kennisneming uitvoerende rol Opmerkingen van het Presidium/Griffie: Griffier van Provinciale Staten, namens deze, ing. A.J.Brul

2 Notitie ten behoeve van: Commissie Bestuur en Middelen 1. Inleiding Op 27 juni 2008 hebben Provinciale Staten een besluit genomen met betrekking tot Toekomststrategie en aandeelhouderschap Essent overeenkomstig het voorliggende Statenvoorstel. Tijdens de daaraan voorafgaande beraadslagingen hebben wij drie toezeggingen gedaan: a. PS/Commissie BM zullen bij het vervolgproces op dezelfde wijze betrokken worden als bij het fusieproces Essent-Nuon is gebeurd; b. in de commissie BM zullen wij ingaan op de stappen en criteria in het vervolgproces; c. in de Statenvergadering van oktober a.s. zullen wij PS een voorstel presenteren met betrekking tot de investeringsagenda. In dit memo gaan wij in op de eerste twee toezeggingen. De derde toezegging betreft een apart traject, dat impact heeft op alle beleidsterreinen en is daarom losgekoppeld van dit dossier. U bent hierover inmiddels nader geïnformeerd. 2. Juridische grondslag betrokkenheid van PS en Commissie BM Artikel 167 van de Provinciewet handelt over de verantwoordings- en informatieplicht van GS jegens Provinciale Staten. In de praktijk wordt daar veelal invulling aan gegeven door het informeren van de betrokken Statencommissie(s). Daarnaast legt artikel 167, vierde lid, GS de verplichting op PS vooraf te informeren onder meer over voorgenomen privaatrechtelijke handelingen in geval PS om die informatie vooraf hebben verzocht en indien de uitoefening van die bevoegdheden door GS ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor de provincie. Vindt informatieverstrekking plaats omdat de gevolgen van het besluit ingrijpend zijn, dan nemen GS geen besluit dan na PS in de gelegenheid te hebben gesteld hun wensen en bedenkingen terzake ter kennis te brengen van GS. Deze procedure is ook gevolgd rond de besluitvorming inzake Toekomststrategie en aandeelhouderschap Essent (Statenvoorstel 36/08 A). In het kader van de implementatie van de Toekomststrategie Essent zijn wij van plan de Staten in de gelegenheid te stellen hun de wensen en bedenkingen naar voren te brengen ten aanzien van: a. besluiten tot verkrijging van het netwerkbedrijf van Essent op het moment dat de huidige aandeelhouders van Essent NV daar rechtstreeks aandeelhouder van worden (incl. corporate governance/nieuwe statuten); b. de consequenties voor ons aandeelhouderschap als Essent productie- en leveringsbedrijf samengaat met een strategische partner; c. voorstellen die aan de AvA Essent worden gedaan die het karakter van het bedrijf wezenlijk veranderen en die impact kunnen hebben op onze vergunningverlenende rol (bijvoorbeeld: eventuele verkoop van het milieubedrijf van Essent in relatie tot zekerheidsstellingen in het kader van nazorg of vergunningen.) Daarnaast willen wij achteraf bij Provinciale Staten verantwoording af leggen over onze rol bij de implementatie van de Toekomststrategie Essent. Wij stellen ons voor om dat op één moment te doen. Hierna gaan wij nader in op de verschillende stappen. Pagina 2 van 7

3 3. Betrokkenheid commissie BM bij Implementatietraject Toekomststrategie Essent GS zullen uw commissie net als bij het fusieproces Essent-Nuon actief informeren over de ontwikkelingen in de uitvoering van de Toekomststrategie Essent. Gedeputeerde A. Moons bespreekt wekelijks met uw voorzitter van de commissie BM de actuele stand van zaken en samen bepalen ze welke informatie gedeeld zal worden met de commissie BM. We gaan er van uit dat de informatievoorziening verloopt via de reguliere commissie BM-vergaderingen. Het kan echter voor komen dat we een beroep moeten doen op uw flexibiliteit en dat we de griffie verzoeken tussentijds een vergadering in te lassen. Wij streven er naar om zoveel mogelijk in de openbaarheid met u te bespreken. Echter, wij voorzien dat de informatie regelmatig dusdanig bedrijfsgevoelig zal zijn dat - in het belang van Essent en ook óns belang - de informatiewisseling alleen in beperkte mate en in beslotenheid en met oplegging van geheimhouding plaats zal kunnen vinden. De aandeelhouders laten zich ook in het vervolgproces adviseren door externe juridische en financiële deskundigen. Voor zover nodig of wenselijk zullen deze adviseurs aanwezig zijn bij de informatiemomenten aan de commissie BM. 4. Vervolgstappen Toekomststrategie Essent Met de vaststelling van de Toekomststrategie Essent hebben de aandeelhouders standpunten ingenomen over de toekomst van het netwerkbedrijf en het productie- en leveringsbedrijf van Essent. Deze zijn ingebracht in de besloten AvA van Essent op 27 juni jl. Alle aandeelhouders, met uitzondering van de gemeente Waalwijk (0,015% aandeelhouder), en de gemeente Helden (0,13% aandeelhouder), hebben ingestemd met de Toekomststrategie van Essent. 4.1 Splitsing Eén van de redenen voor de herijking van de Toekomststrategie was de wettelijke verplichting tot splitsing van Essent. Splitsing van Essent in een netwerkbedrijf (NWB) en een productie- en leveringsbedrijf (PLB) geschiedt op basis van een splitsingsplan dat wordt getoetst door de NMa en de minister van EZ. Na toetsing is het aan de RvB van Essent om het splitsingsplan uit te voeren Splitsingsplan en besluitvorming Het splitsingsplan wordt op grond van de wet opgesteld door de RvB van Essent en dient te voldoen aan wettelijk voorschiften. De wettelijke vereisten hebben vooral betrekking op de netbeheerder. Uit het splitsingsplan moet blijken dat de publieke belangen goed geborgd zijn. Dat betekent volgens de wetgever vooral dat het netwerkbedrijf zelfstandig en onafhankelijk is en dat de wettelijke taken naar behoren uitgevoerd kunnen worden. De Minister en de NMa (Energiekamer) toetsen onder meer: a. de verdeling van de vermogensbestanddelen over het PLB en het NWB; b. of de netbeheerder voldoende zelfstandig is, dwz de netbeheerstaken in eigen beheer uitvoert; c. of de economische eigendom van de netten bij de netbeheerder berust; d. of het doorberekeningsverbod ten aanzien van splitsingskosten en CBL-risico's wordt nageleefd; en e. of de tarieven zich beheerst zullen ontwikkelen. Daarnaast zal het NWB moeten voldoen aan wettelijk vastgestelde (minimale) financiële ratio's. Pagina 3 van 7

4 Het splitsingsplan is een belangrijke voorwaarde om tot een juridische splitsing te komen en daarmee ook belangrijk voor de implementatie van de Toekomststrategie. Vanuit de wet bezien is er bij de opstelling van het splitsingsplan geen rol weggelegd voor de aandeelhouders. Ook de statuten van Essent bieden formeel geen ruimte voor goedkeuring van het splitsingsplan door de aandeelhouders. De toets op grond van de wet is leidend, het betreft een beleidsarm splitsingsplan. Hoewel aandeelhouders geen formele positie hebben in de voorbereiding van het splitsingsplan, is met de RvB van Essent afgesproken dat de Aandeelhouderscommissie wel actief betrokken wordt bij de opstelling van het splitsingsplan. In dit verband hebben we onze wensen voor een zorgvuldig splitsingsplan kenbaar gemaakt. Verder hebben we de kosten voor splitsing en het mitigeren van CBL-risico s besproken. Ook hebben we daardoor inzicht gekregen in het door Essent gehanteerde proces voor splitsing. Het splitsingsplan is een vertrouwelijk document omdat het zeer bedrijfsgevoelige informatie bevat (o.a. met betrekking tot de CBL s). Hoewel er geen besluitvorming plaatsvindt op het niveau van de aandeelhouders met betrekking tot het splitsingsplan, is ons college wel voornemens om uw commissie over het splitsingsplan vertrouwelijk te informeren in een besloten commissie vergadering op 23 oktober a.s. Het gaat dan alleen om het splitsingsplan conform de wettelijke eisen. In een later stadium komt expliciet de financieringsstructuur aan de orde Daadwerkelijke splitsing en besluitvorming Een belangrijk onderwerp voor ons is het netwerkbedrijf dat na splitsing ontstaat (Essent heeft hier de naam "Enexis" aan gegeven). Daar worden we immers in de toekomst rechtstreeks aandeelhouder van. Ten aanzien van dat netwerkbedrijf zetten de aandeelhouders in op: een levensvatbare en robuuste inrichting van het netwerkbedrijf, zodat er voldoende investeringsruimte én ondernemerschap is. Concreet betekent dit dat we de levensvatbaarheid van het bedrijf willen beoordelen. Enexis maakt projecties voor de komende jaren als het gaat om investeringen. Op die manier worden de bedrijfsresultaten en de vermogenspositie in de komende jaren inzichtelijk. Daarnaast willen we het bezoldigingsbeleid van bestuurders en toezichthouders bepalen, de statuten (mee) opstellen en vroegtijdig geïnformeerd worden over de profielen voor RvB en RvC van het netwerkbedrijf. Verder willen we uitdrukkelijk betrokken zijn bij de ontwikkeling van en besluitvorming over de bedrijfsstrategie. Dit bedrijf zal in al zijn facetten moeten voldoen aan de actuele opvattingen over corporate governance. De corporate governance bij het netwerkbedrijf zou zoveel mogelijk moeten aansluiten bij die van Essent NV met name waar het de rechten van aandeelhouders betreft. Vooruitlopend op de aandelenoverdracht is er een regulier overleg tussen de Aandeelhouderscommissie en de RvB en RvC van Essent. Tevens zullen er gesprekken plaatsvinden met de huidige bestuurders en commissarissen van Enexis. In deze besprekingen komen de voorstaande onderwerpen aan de orde. Daarbij betrekken we ook de aanbevelingen van de commissie Kist; met het Rijk de mogelijkheid bespreken om op termijn alle energienetwerken samen te brengen in één landelijk bedrijf met de rijksoverheid als aandeelhouder. De commissie Kist heeft ook aanbevelingen verstrekt over de toekomstige organisatie van de netwerkbedrijven. Bij de voorbereidingen en de besprekingen van het regeringsstandpunt over die adviezen brengen wij ons standpunt in. De regering heeft op 3 oktober jl. zijn reactie op de aanbevelingen van de commissie Kist vastgesteld. De minister deelt vooralsnog het eindbeeld van één landelijk netwerkbedrijf niet. Het kabinet sluit een eventuele rijksparticipatie op voorhand niet uit. Op 8 oktober vindt een overleg tussen de minister en de betreffende Tweede Kamercommissie over dit onderwerp plaats. Pagina 4 van 7

5 Het daadwerkelijk verkrijgen van (een aandeel in) het netwerkbedrijf vereist besluitvorming van GS tot privaatrechtelijke rechtshandelingen. In de eerste plaats tot het verkrijgen van aandelen in Enexis (nieuwe deelneming) maar ook in verband met de financieringsstructuur. In dit besluitvormingstraject zal PS in de gelegenheid worden gesteld hun wensen en bedenkingen terzake ter kennis te brengen van GS. In verband met het feit dat de publieke aandeelhouders zullen deelnemen in een nieuwe deelneming zullen bepaalde besluiten van GS ook worden getoetst door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) op grond van de Provinciewet (artikel 158 lid 3 Pw). Samenvatting implementatie toekomststrategie netwerkbedrijf: Wij zullen u informeren over het splitsingsplan, de corporate governance aspecten van het NWB en de verdere ontwikkeling van de bedrijfsstrategie. Wij zullen ons voorlopige standpunt ten aanzien van de aandelenoverdracht van het (nieuwe) netwerkbedrijf 1 aan Provinciale Staten voorleggen en hen in de gelegenheid stellen hun wensen en bedenkingen terzake aan Gedeputeerde Staten kenbaar te maken. Daarnaast zullen wij u op de hoogte houden van de uitkomsten van onze besprekingen met het Rijk. 4.2 Essent PLB Ten aanzien van het productie- en leveringsbedrijf van Essent hebben de aandeelhouders besloten om: het productie- en leveringsbedrijf van Essent de ruimte te geven om aan te sluiten bij, of samen te gaan met een strategische partner. Aandeelhouders zijn ervan overtuigd dat alleen op deze manier de concurrentiepositie en continuïteit van het bedrijf en daarmee de levering en de betaalbaarheid van energie voor burgers kan worden gewaarborgd. Door schaalgrootte zal het provinciale aandeel in het commerciële bedrijf verwateren en het bedrijf zich begeven in een internationale context. Daardoor nemen de beïnvloedingsmogelijkheden voor de provincie als aandeelhouder af en het risicoprofiel van het bedrijf verder toe. De publieke belangen zijn door wet- en regelgeving geborgd zodat aandeelhouderschap niet (langer) noodzakelijk is. In die situatie zullen de aandeelhouders van Essent de aandelen in dit commerciële bedrijf verkopen op een goed gekozen, nader te bepalen moment. Concreet betekent dit dat Essent dit proces om te komen tot een strategische alliantie in gang heeft gezet. De aandeelhouders hebben aangegeven hierin actief betrokken te willen worden. Met het bedrijf zijn hierover onlangs afspraken gemaakt. Met het oog op de nieuwe strategie van Essent en de daarmee verband houdende heroverweging van het aandeelhouderschap door aandeelhouders van Essent, is Essent op zoek naar geïnteresseerde partijen om een strategische alliantie aan te gaan met Essent PLB. De RvB onder toezicht van de RvC heeft de leiding over dit proces. Zij zullen daarbij overeenkomstig hun wettelijke verplichting, de belangen behartigen van alle bij de onderneming betrokken stakeholders (waaronder de aandeelhouders). De RvB en een delegatie van de RvC zullen de Aandeelhouderscommissie (AHC) onder geheimhouding periodiek informeren en consulteren over dit proces op basis waarvan de AHC tot standpunten komt. De consultatie strekt er toe om RvB en RvC inzicht te geven in: 1 Opmerking: Onderzocht wordt nog of dit een nieuwe of een bestaande deelneming is. Mocht blijken dat het om een bestaande deelneming gaat dan hoeft deze procedure niet gevolgd te worden. Dan kan formeel volstaan worden met informeren van de commissie. Pagina 5 van 7

6 de afwegingen die binnen het verband van de Aandeelhouderscommissie worden gemaakt tijdens de voortgang van dit proces de haalbaarheid van een uiteindelijke overeenkomst in het licht van voorstellen die door de diverse gegadigden tijdens dit proces worden gedaan. Voor dit consultatieproces hebben RvB/RvC en de AHC een stappenplan met ijkmomenten vastgesteld. Tijdens de commissievergadering van 23 oktober a.s. en volgende vergaderingen zullen wij u in beslotenheid nader informeren over dit stappenplan en de stand van zaken. Samenvatting implementatie toekomststrategie productie- en leveringsbedrijf: Wij zullen u regelmatig informeren over de voortgang van het alliantietraject aan de hand van de actuele stand van zaken. Wij zullen tzt ons voorlopige standpunt ten aanzien van een concreet alliantievoorstel, en de consequenties voor ons aandeelhouderschap aan Provinciale Staten voorleggen en hen in de gelegenheid stellen hun wensen en bedenkingen terzake aan Gedeputeerde Staten kenbaar te maken. 4.3 Essent Milieu Naast de reguliere AvA voorstellen, zoals het vaststellen van het dividend, mag verwacht worden dat de implementatie van de Toekomststrategie nog andere besluiten van de RvB met zich mee zal brengen. Concreet denken we daarbij aan de positionering van Essent Milieu. Dit heeft onze speciale belangstelling vanwege de zekerheden die Essent NV nu heeft afgegeven voor de stortplaatsen en de periodieke stortingen in het nazorgfonds. De zoektocht naar een strategische partner voor het PLB heeft wellicht consequenties voor Essent Milieu. Als bevoegd gezag willen we garanties dat de kwaliteit van de zekerheden vergelijkbaar is met het huidige niveau. Daar waar de aandeelhouders een formele positie hebben om goedkeuring te geven in de AvA van Essent met betrekking tot de positionering van Essent Milieu, zal de standpuntbepaling door GS worden voorgelegd aan PS om wensen of bedenkingen kenbaar te maken. De positie van de aandeelhouders met betrekking tot Essent Milieu is nog onderwerp van gesprek. Pagina 6 van 7

7 Tijdschema Samengevat laat bovenstaande zich in het volgende tijdpad vertalen: Onderwerp Stappen/taak en rolverdeling eindtijdstip Betrokkenheid ciebm / PS Splitsingsplan Opstellen splitsingsplan door Essent 2 e kwartaal 2009 Stand van zaken: Info cie BM Bespreking door AHC Toetsing door min EZ op basis van toets toezichthouder (Energiekamer) Netwerkbedrijf Regulier overleg tussen RvB/RvC en AHC over: Stand van zaken: Wekelijks vz cie BM; Levensvatbaarheidstoets, kapitaalstructuur, strategie Info cie BM Corporate Governance Statuten Strategische partner voor PLB Overdracht aandelen Overleg tussen RvB/RvC en AHC over alliantie: Informatie en consultatie (Voorgenomen) standpunt GS over besluit RvB over strategisch partner en consequenties voor ons aandeelhouderschap Tussen einde 2 e kwartaal 2009 en 4 e kwartaal 2010 Vanaf september 2008 PM PS: Kenbaar maken van wensen en bedenkingen Stand van zaken: Wekelijks vz cie BM; Info cie BM PS: Kenbaar maken van wensen en bedenkingen Andere PM PM PM AvAvoorstellen, bijvoorbeeld Positionering Essent Milieu Algemeen GS: uitvoering Statenbesluit PM PS: Publiek debat over verantwoording GS s-hertogenbosch, 7 oktober 2008, Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Pagina 7 van 7