AIDA A - attention / I - interest / D - desire / A - action marketing tool, hier kun je ook een bouwplan op baseren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AIDA A - attention / I - interest / D - desire / A - action marketing tool, hier kun je ook een bouwplan op baseren"

Transcriptie

1 PCF Communicatie Hoofdstuk: 0 - nvt - aant Css: 4 1 AIDA blz 24 0 A - attention / I - interest / D - desire / A - action marketing tool, hier kun je ook een op baseren 2 blz 29 0 ontstond in 1972 / zie blz 29 paraaf mosaic for X blz 29 0 eerste internet browser die in 1993 het licht zag zie blz 29 paraaf Hoofdstuk: 1 doelgerichte communicatie 4 blz communicatie model 3 partijen én 1.. ZENDER - UITING - ONTVANGER (publiek) én een DOEL 5 blz communicatie model zender brengt de booschap over naar andere 6 blz communicatie model ontvanger is de partij in de communicatie ontvangt de boodschap 7 blz communicatie model publiek als er sprake is van meer dan 1 ontvanger 8 blz communicatie model uiting is datgene dat de zender aan de ontvanger meedeelt. In een gesprek wordt elke gespreksbijdrage als 1 uiting gezien. Er kunnen dus meerdere uitingen binnen 1 gesprek zijn. 9 blz verbale communicatie als de zender taal gebruikt voor de uiting 10 blz non-verbale communicatie als de zender van andere middelen dan taal gebruikt maakt voor zijn uiting zoals bv gebaren, gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal, tekens en afbeeldingen zondag 14 juni 2015 Pagina 1 van 19

2 11 blz boodschappen van een uiting zijn 1. appelerende boodschap 2. referentiele boodschap 3. expressieve boodschap 4. relationele boodschap 12 blz uiting appellerende boodschap zender wil met de uiting een bepaald DOEL bereiken bv "wil je dit projekt leiden of je krijgt 10% korting als je NU besteld" Is ook ALTIJD de zin met het VRAAGTEKEN, dus de vraag. 13 blz uiting referentiële boodschap het gaat om de FEITELIJKE inhoud van de uiting bv "deze stick heeft een geheugencapaciteit van 10GB" 14 blz uiting expressieve boodschap uiting geeft de innerlijke gesteldheid van de Zender weer. Geeft weer hoe de zender overkomt of WIL overkomen. Bv "dat vind ik niet kunnen" / zie ook 1.3 op blz blz uiting relationele boodschap De uiting geeft aan hoe de zender de ontvanger ziet bv "daar komen we wel uit" / zie ook 1.4 blz blz soorten doelen 1. directe of communicatie doelen 2. indirecte of beleidsdoelen 17 blz directe doelen communicatie doelen directe doelen, deze vinden we terug bij de appelerende boodschap (bv informtatie overbrengen zoals een handleiding of de mening van een gebruiker veranderen of beïnvloeden). 18 blz communicatie doelen directe doelen communicatie doelen, deze vinden we terug bij de appelerende boodschap (bv informatie overbrengen zoals een handleiding of de mening van een gebruiker veranderen of beïnvloeden). 19 blz beleidsdoelen indirecte doelen liggen verder in de toekomst 20 blz indirecte doelen beleidsdoelen liggen verder in de toekomst zondag 14 juni 2015 Pagina 2 van 19

3 21 blz communicatie doelen komen tot uiting in de appellerende boodschap-soort beïnvloeding: 1. informatief 2. instructief 3. persuasief 4. motiverend 5. affectief 22 blz communicatie doelen-appellerende boodschap-soort beïnvloeding informatief zender heeft als doel KENNIS overdracht en wil invloed uitoefenen op de kennis die ontvanger heeft. De ontvanger wil kennis verwerven. BV jaarverslag 23 blz communicatie doelen-appellerende boodschap-soort beïnvloeding instructief zender wil ontvanger bepaalde VAARDIGHEID bijbrengen, ontvanger wil leren hoe het moet 24 blz communicatie doelen-appellerende boodschap-soort beïnvloeding persuasief (=overhalend) zender wil de MENING van de ontvangen BEïNVLOEDEN of de ontvanger overtuigen, de ontvanger wil zijn mening over een onderwerp vormen en standpunt bepalen bv over een politieke partij 25 blz communicatie doelen-appellerende boodschap-soort beïnvloeding motiverend zender wil het GEDRAG van de ontvanger beïnvloeden en ontvanger wil een beslissing kunnen nemen. Dit gaat verder dan persuasief (=overhalend) 26 blz communicatie doelen-appellerende boodschap-soort beïnvloeding affectief zender probeert op EMOTIES en GEVOELENS van de ontvanger in te spelen, ontvanger wil bv genieten of ontroerd raken. 27 blz Beleidsdoelen 2 soorten / onderverdeling 1. algemene doelen 2. specifieke doelen 28 blz beleids doelen algemene en specifieke doelen Om een algemeen doel te behalen moeten meerdere specifieke doelen behaald worden. Het algemeen doel staat boven de specifieke doelen. BV Algemeen doel is goede communicatie in bedrijf de specifieke doelen kunnen dan zijn: opstellen communicatie plan, workshops geven en oefenen in vergadertechnieken communicatie doelen 2 soorten / onderverdeling 1. hoofddoel 2. ondersteunende doelen communicatie doelen hoofddoel en ondersteunende doelen Er is meestal 1 hoofddoel en meerdere andere doelen die het hoofddoel ondersteunen. Bijv. EHBOcursus gids> hoofddoel = informatief en de ondersteunende doelen = de lezer overtuigen van nut en noodzaak (persuasief) / potentiële cursisten bewegen om cursus te volgen (motiverend) / instructief over de hoe men zich aanmeld. zondag 14 juni 2015 Pagina 3 van 19

4 31 symetrische doelen Als de zender en ontvanger hetzelfde doel hebben asymetrische doelen Als de zender en ontvanger onbewuste niet hetzelfde doel nastreven stijlkeuze Woordkeus en zinsopbouw bepalen voor een groot deel de stijl van communiceren. Ordening in stijlkeuzes wordt vaak aangebracht door het definiëren van stijldimensies stijldimensies 6 soorten 1. gestructureerdheid 2. MOEILIJKheid 3. EXACTheid 4. INFORMATIEDICHTHEID 5. LEVENDIGheid 6. AFSTANDELIJKheid stijldimensies gestructureerdheid structuur kan nadrukkelijk zijn of juist niet stijldimensies moeilijkheid van eenvoudig tot complex stijldimensies exactheid van precies tot vaag of dubbelzinning stijldimensies informatiedichtheid het aantal gebruikte woorden om iets duidelijk te maken varieert stijldimensies levendigheid van boeiend tot droog stijldimensies afstandelijkheid van formeel tot informeel zondag 14 juni 2015 Pagina 4 van 19

5 41 blz expressieve boodschap soorten gedrag De zender staat centraal kan kan het volgede gedrag vertonen 1. imporneer gedrag 2. facade gedrag 42 blz expressieve boodschap imponeer gedrag nadruk leggen op de sterke kanten van de zender in de hoop om zo het bereiken van het doel te bevorderen 43 blz expressieve boodschap facadegedrag het verdoezelen van zwakke eigenschappen van de zender. 44 blz relationele boodschap onderscheid Zender kan de volgende veronderstellingen over de ontvanger hebben: 1. kennis 2. taalvaardigheid 3. normen, waarden, voorkeuren en smaken 4. relatie zender en ontvanger 5. strategisch benaderen 6. eigenwaarde en zelfbeschikking 45 blz relationele boodschap-onderscheid- kennis is het veronderstelling van. Zender kan ontvanger een bepaalde mate van kennis toedichten, voordeel sommige dingen hoeven niet uitgelegd te worden maar wordt als bekend beschouwd. Men kan dit ook doen om te vleien. 46 blz relationele boodschap-onderscheid- taalvaardigheid zender moet zijn taalgebruik op de ontvanger afstemmen. 47 blz relationele boodschap-onderscheid- normen waarden voorkeuren smaken De normen, waarden, voorkeuren en smaak van de ontvanger hebben invloed op de argumenten waarvoor hij gevoelig is. 48 blz relationele boodschap-onderscheid- relatie tussen zender en ontvanger De relatieve positie in de PIKorde heeft invloed op de communicatie. 49 blz relationele boodschap-onderscheid- strategisch benaderen De zender kan bewust de ontvanger andere eigenschappen toedichten en bewust de onderlinge verhouding anders doen voorkomen dan die in werkenlijkheid is. 50 blz relationele boodschap-onderscheid- eigenwaarde en zelfbeschikking de manier waarop de ontvanger wordt benaderd en hoe de ontvanger dat ervaart speelt een belangrijke rol bij de acceptatie van de boodschap. EIGENWAARDE houdt in dat mensen positief benaderd willen worden en ZELFBESCHIKKING betekent dat mensen zelf willen kunnen bepalen wat ze doen. zondag 14 juni 2015 Pagina 5 van 19

6 Hoofdstuk: 2 structuur in communicatie 51 blz 25 2 uiting structuur van een tekst 2 soorten 1. innerlijke structuur 2. uiterlijke structuur 52 blz 25 2 soort structuur van een tekst innerlijke structuur De innerlijke structuur van een uiting kan zichtbaar gemaakt worden met een. De innerlijke structuur wordt gevormd door onderdelen van de uiting die in een bepaalde logische samenhang gegroeperen worden. Deze bestaan uit: - 5 vaste structuren (probleem/maatregel/evaluatie/handelings/onderzoeks) en - het ordeningsprincipe. 53 blz 25 2 uiting soorten structuur uiterlijke structuur is de vorm, woordkeuze en andere hulpmiddelen waarmee de innerlijke structuur mee ondersteund kan worden. 54 blz 25 2 functies 3 (VSO) VERZAMELEN, SELECTEREN en ORDENEN van informatie 55 blz opbouw/bestaat uit bestaat uit: 1. Thema [T] 2. Hoofdvragen [H] 3. Kernantwoorden [K] 4. Subvragen [S] 5. Antwoorden [A] 56 blz thema het thema geeft aan waar de tekst over gaat. Een tekst moet een onderwerp hebben. Het Thema MOET: de vorm hebben van een zelfstandig naamwoord met een of meer toevoegingen ter verduidelijking, het moet kort en bondig zijn voor zover mogelijk, moet exact aangeven waar de tekst over gaat. Het Thema NIET IN VRAGENDE VORM stellen dus niet beginnen met waarom of hoe. 57 blz hoofdvragen hoofdvragen zijn vragen die direct over het thema of een deel van het thema van de tekst gaan. Thema moet zelf letterlijk in vraag staan of erna verwezen worden. Hou de vraag bondig. Stel deze dan ook als vragende zin en als open vraag. 58 blz subvragen subvragen zijn vragen die naar aanleiding van (kern-)antwoorden op de (hoofd-)vragen gesteld kunnen worden. Stel deze dan ook als vragende zin als open vraag. Zie ook nog paraaf zondag 14 juni 2015 Pagina 6 van 19

7 59 blz kernantwoorden kernantwoorden zijn de antwoorden op de hoofdvragen, ze moeten de essentie van het antwoord op de hoofdvraag in één zin vangen en bondig zijn. EISEN: 1. moeten op hoofdvraag aansluiten, HOE/WAAROM/WAARDOOR: 1a. HOE>antw met instructies 1b. WAAROM>antw met opsommen v argumenten 1c. oorzaak WAARDOOR>antw met opsomming oorzaken) 2. bondig, bij meerdere antwoorden deze nummeren. 60 blz deelthema [D] Een kernantwoord dat weer nieuwe [S]-subvragen oproept wordt als deelthema gezien. Dit hoeft niet een Thema-vorm te hebben. Aan de formulering van de subvragen en antwoorden worden dezelfde eisen gesteld als aan de hoofdvragen en kernantwoorden. Je kunt heel ver en gedetailleerd te werk gaan met subvraag op subvraag en verder.. 61 blz thema optimale verhouding in een Thema van een gaan bondig en exact vaak moeilijk samen, daar zoek je een "optimale verhouding" voor, en dat kan per tekst verschillen. Zie paraaf blz mini T+H zijn de Thema en de hoofdvragen (zie paraaf 2.1.1) 63 blz kort T+H+K mini met de kernantwoorden, dus het Thema, de Hoofdvragen met de Kernantwoorden 64 blz gedetaillieerd T+H+K+S+A Elk dat verder gaat dan het korte, dus het Thema, de Hoofdvragen met de Kernantwoorden, Subvragen en de Antwoorden hierop. 65 blz als hulpmiddel voor schrijver (VSOB) 1. VERZAMELEN van info 2. SELECTEREN van informatie 3. ORDENEN van informatie 4. BESPREEKSTUK in overleg Bij ordenen denk aan hoofdstukken en paragrafen en indelingen van een presentatie. Bij bespreekstuk kan dienen om werk te verdelen of met kan men zich beter voorstellen hoe het resultaat eruit zal zien. 66 blz als hulpmiddel voor lezer kan dienst doen als hulpmiddel voor lezer bij 1. een gestructureerde samenvatting 2. beoordelen van een tekst zondag 14 juni 2015 Pagina 7 van 19

8 67 blz vaste structuren (HOMEP) hoofdvragen en kernantwoorden kunnen op diverse manieren met elkaar gecombineerd worden, sommige combinaties zijn logischer dan andere en komen vaker voor, die noemen we dan de vaste structuren. Dit zijn: 1. Probleemstructuur (oplossing/symptoombestrijding) 2. Maatregelstructuur (effecten maatregel) 3. Evaluatiestructuur (oordeel) 4. Handelingsstructuur (uitkomst) 5. Onderzoeksstructuur (conclusies) 68 blz vaste structuur-probleemstructuur vaste vragen (WWOG/WWOO) het Probleem staat centraal: 1. WAT is het probleem precies? (beeld schetsen v probleem en grenzen stellen) 2. WAAROM is het een probleem? 3. wat zijn de OORZAKEN van het probleem? 4. wat kan GEDAAN worden aan het probleem? (oplossen) 69 blz vaste structuur-probleemstructuur 1. WAT is het probleem precies? 2 groepen 1. De situatie heeft ongewenste gevolgen 2. De situatie is in strijd met ongewenste normen en waarden - ethisch, politiek, moreel. 70 blz vaste structuur-probleemstructuur 4. wat kan GEDAAN worden aan het probleem? in kernantwoord kunnen mogelijk oplossingen worden geìnventariseerd. Als een van deze met argumenten boven de andere de voorkeur geniet dan spreekt men van een voorstel. 71 blz vaste structuur-probleemstructuur oplossingen Oplossingen kunnen maatregelen zijn om oorzaken van het probleem omschreven zoals in het kernantwoord, weg te nemen. 72 blz vaste structuur-probleemstructuur symptoombestrijding Als men geen oplossingen voor een probleem zoals omschreven zoals in het kernantwoord heeft, kan men de gevolgen van het probleem zoveel mogelijk beperken. Dit hoeft niet slecht te zijn, maar men moet er op toezien dan niet alleen de gevolgen worden verminderd maar ook de oorzaken worden aangepakt. 73 blz vaste structuur-probleemstructuur toepassing behandelen van problemen en bv adviesnota s. Eerst een beeld schetsen voordat er advies uitgebracht wordt. Probleemstructuur kan ook met de maatregelstructuur gemengd worden. 74 blz vaste structuur-maatregelstructuur vaste vragen (WWHE) De maatregel staat centraal, hier mag men ook aangeven wat het probleem is waar de maatregel voor nodig is. is een maatregel: een actie of een voorstel tot actie: 1. WAT is de maatregel precies? Voor de beeldvorming 2. WAAROM is de maatregel NODIG? 3. HOE wordt de maatregel uitgevoerd? 4. wat zijn de EFFECTEN van de maatregel? Positieve en negatieve neveneffecten mogen niet uit het oog verloren worden. zondag 14 juni 2015 Pagina 8 van 19

9 75 blz vaste structuur-maatregelstructuur toepassing kan worden toegepaste op allerlei teksten waarin adviezen worden gegeven, verzoeken worden gedaan e.d., maar ook bij teksten waarin besluiten worden toegelicht. 76 blz vaste structuur-evaluatiestructuur vaste vragen (KBPNT) Er moet een oordeel gegeven worden over een verschijnsel, een situatie e.d. 1. wat zijn de relevante KENMERKEN ervan? (ivm beeldvorming) 2. wat zijn de relevante BEOORDELINGSCRITERIA ervan? (is vaak meetbaar en afhakelijk v context, normen waarden doelgroep) 3. wat zijn de POSITIEVE EFFECTEN ervan? (vloeit voort uit vraag 2) 4. wat zijn de NEGATIEVE EFFECTEN ervan? (vloeit voort uit vraag 2) 5. hoe luidt het TOTAALOORDEEL erover? (vloeit voort uit vraag 3 en 4) Het uitgangspunt hoeft niet de hele tekst te zijn, maar kan ook het kernantwoord betreffen. Kan worden toegepast bij een bepaalde oplossing die wordt voorgesteld bij een op basis van de probleemstructuur. 77 blz vaste structuur-evaluatiestructuur toepassing Is bij uitstek geschikt in kwesties waarin men tot een rationele beoordeling moet komen. Echte neutraliteit komt niet vaak voor en het kan de schijn van neutraliteit meekrijgen. 78 blz vaste structuur-handelingsstructuur vaste vragen (DVDU) 4 1. wat is het DOEL ervan? 2. wat zijn de VOORWAARDEN ervoor? 3. wat zijn de DEELSTAPPEN van de handeling? 4. hoe is de UITKOMST te CONTROLEREN? 79 blz vaste structuur-handelingsstructuur toepassing als er sprake is van instructies om te komen tot een bepaald proces of waar sprake is van een proces. (bv de beschijving van een staartdeling) 80 blz vaste structuur-handelingsstructuur twee soorten 1. teksten die instructies geven hoe iets UITGEVOERD moet worden en 2. teksten die beschrijven hoe bepaalde GEBEURTENISSEN LOPEN 81 blz vaste structuur-onderzoekstructuur vaste vragen (WMRC) 4 1. WAT is er precies onderzocht? 2. volgens welke METHODE? (experimenteel, observatie e.d.) 3. met welke RESULTATEN? (kunnen cijfers of statische analyses zijn e.d.) 4. wat zijn de CONCLUSIES? (zijn uit resultaten af te leiden, kunnen ook adviserend werken of discussie oproepen) 82 blz vaste structuur-onderzoekstructuur 1. WAT onderzoeksvraag in de eerste van de vaste vragen moet duidelijk en expleciet worden aangegeven wat de reden is dat er een voor een bepaalde onderzoeksvraag gekozen is. Dit dient verantwoord te zijn. Reden kan zijn dat bv aan de hand van een literatuurlijst men erachter komt dat dit nog niet onderzocht is en terwijl er toch wetenschappelijke of maatschappelijke relevantie kan worden aangetoond. 83 blz vaste structuur-onderzoekstructuur toepassing is geschikt voor onderzoeksverslagen, kan ook gebruikt worden als structuur voor een onderzoekplan dus vóór het daadwerkelijke onderzoek. zondag 14 juni 2015 Pagina 9 van 19

10 84 blz ordeningsprincipes voor kernantwoorden voor antwoorden 4 (RCBC) 1. RUIMTELIJK ordeningsprincipie (bv plattegrond, routeadvies, installatiehandleiding) 2. CHRONOLOGISCH ordeningsprincipie (overal waar personen of objecten in de tijd geplaatst kunnen worden) 3. BEKEND-NIEUW ordeningsprincipie (eerst het bekende weergeven daarna het minder bekende) 4. CLASSIFISEREND ordeningsprincipie (als antwoorden kunnen worden ingedeeld in klassen, soorten e.d.) 85 blz ordeningsprincipes voor kernantwoorden toepassingseisen 1. op één opsomming mag je maar één ordeningsprincipe toepassen 2. binnen het ordeningsprincipe de antwoorden op hetzelfde niveau houden 3. kernantwoorden moeten volledig zijn en elkaar niet overlappen 86 blz vaste structuren en ordeningsprincipes toepassingsmogelijkhe den zijn handige HULPmiddelen voor schrijver én lezer. 87 blz voorlopig voorlopig gebruik je in beginstadium van het schrijven van een tekst om de hoofdlijnen van deze tekst vast te leggen. Dit kan nog veranderd worden. hulpmiddelen bij een voorloipig zijn: 1. voorgeschreven indelingen (vaak bij bedrijven en vaak alleen op het hoge niveau van hoofdvragen en kernantwoorden) 2. conventionele indelingen 3. eigen indelingen 4. vaste structuren 88 blz voorlopig - conventionele indeling Heeft in het verleden zijn nut al bewezen en is al vaak gebruikt in deze of een gedeelte van deze opstelling, het kan ook NIET worden aangevuld met vaste structuren. voorbeeld van een scriptie 1. omslag 2. titelpagina 3. opdracht 4. samenvatting 5. inhoudsopgave 6. voorwoord 7. inleiding 8. hoofdstukken 9. conclusies en aanbevelingen 10. noten 11. literatuurlijst 12. index 13. bijlage zoals lijst van afbeeldingen gebruikte afkortingen en literatuur e.d. Niet elk onderdeel hoeft gebuikt te worden. 89 blz soort structuur van een tekst uiterlijke structuren hebben twee hoofdindelingen: 1. GLOBALE structuur (hulpmiddelen die de grote lijn van de tekst duidelijk maken) 2. LOKALE structuur (hulpmiddelen die ter verheldering van de samenhang op het niveau van een of meerder alinea's) zondag 14 juni 2015 Pagina 10 van 19

11 90 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Globale structuur indelingsmogelijkhede n tekst 1. hoofdstukken (hebben altijd een titel en vaak ook een nummer) 2. paragrafen (hebben altijd een titel en vaak ook een nummer) 3. subparagrafen (hebben altijd een titel en vaak ook een nummer) 4. subsecties (is een groep alinea's gescheiden door een witregel) 5. alinea's (is een verzamleing bij elkaar horende zinnen) Hier zit geen verplichting aan. 91 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Globale structuur indeling alineavuistregels -lengte: 5 tot 10 regels -aantal zinnen moeten minimaal 2 zijn -zinnen over hetzelfde onderwerp horen in dezelfde alinea -zinnen over een nieuw aspect horen in een nieuwe alinea 92 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Globale structuur structuuraanduidende passages zijn tekstonderdelen die expliciet de structuur van de tekst aangeven en die meestal in de inleiding of aan het einde van de tekst staan 93 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Globale structuur structuuraanduiders soorten 1. de VOORUITBLIK (samenvatting waarin thema en hoofdvragen met soms enkele kernantwoorden staan, ook kan worden toegelicht welke structuur de tekst heeft en waarom deze is gekozen) 2. de TERUGBLIK (samenvatting aan het einde van tekst of hoofdstuk. Kan het karakter van persuasieve uiting hebben door argumenten hier terug te laten komen) 94 blz globale structuur hulpmiddelen 1. indeling tekst, titel s en inhoudsopgave 2. structuuraanduidende passage 3. slotsamenvatting 95 blz lokale structuur hulpmiddelen 1. voorkeursplaatsen voor het thema 2. verwijzen naar het thema 3. signaalformulering 4. opmaak en typografie 96 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Lokale structuur voorkeursplaatsen voor het thema - eerste zin van de alinea - 2e zin van de alinea, eerste is inleiding - laatste zin van een alinea, vaak in de vorm van een conclusie die bereikt wordt aan de hand van voorbeelden of argumenten 97 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Lokale structuur verwijzen naar het thema meestal staat in een van de eerste zinnen het thema en wordt er later in de alinea vaak op terug gewezen (deze, die, dat, hierdoor e.d.) zondag 14 juni 2015 Pagina 11 van 19

12 98 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Lokale structuur signaalformulering zijn woorden en woordgroepen die duidelijk maken welke vraag er beantwoord is, beantwoord gaat worden of welk antwoord er gegeven is. signaalwoord / signaleert de vraag bv: oorzaak / wat is de oorzaak? Immers / waarom? Methode, werkwijze / hoe? signaalwoord / singnaleert in het kader van het kernantwoord bv: kortom, samenvattend, dus / bondige formulering van kernantwoord maar, echter, toch / juiste kernantwoord na een aantal onjuiste 99 blz uiterlijke structuur v tekst-hulpmiddel Lokale structuur opmaak en typografie Hier gaat het om de letterlijke vorm van de tekst. Opmaak = vlakverdeling bv hoofdstukken op nieuwe pagina, paragrafen scheiden met witregel, voorbeelden omkaderen, alinea's inspringen, trefwoorden in marge, voetnoten e.d. 100 blz lokale structuur letterlijke vorm opsomming puntsgewijs onder elkaar noteren voorafgaand met cijfers, streepjes, stipjes, letters e.d. bij cijfers kan men ook een rangorde mee aangeven gaten achter de opsommingstekens dienen gelijk te zijn. 101 blz lokale structuur letterlijke vorm typografie Hier gaat het om de letterlijke vorm van de tekst. Typografie = gebruikte lettertypes en andere tekens hulpmiddelen: vet/ cursief onderstrepen e.d. is ook een kwestie van smaak 102 blz welke typen mini (T+H) / kort (T+H+K) / gedetailleerd (T+H+K+S+A) 103 blz innerlijke structuur van een Er zijn vijf vaste innerlijke structuren, dit zijn (HOMEP): 1. Probleemstructuur (oplossing/symptoombestrijding) 2. Maatregelstructuur (effecten maatregel) 3. Evaluatiestructuur (oordeel) 4. Handelingsstructuur (uitkomst) 5. Onderzoeksstructuur (conclusies) 104 blz functies voor de schijver (VSOB) 1. VERZAMELEN van informatie 2. SELECTEREN van informatie 3. ORDENEN van informatie 4. dienen als BESPREEKSTUK 105 blz functies voor de lezer 1. samenvatten van informatie 2. hulpmiddel bij beoordelen van tekst Hoofdstuk: 3 schriftelijke communicatie zondag 14 juni 2015 Pagina 12 van 19

13 106 blz 79 3 schriftelijke communicatie schriftelijk proces Schriftelijke communicatie is een PROCES dat bestaat uit (VSBUSO) 1. voorbereiding 2. schrijfplan uitvoering 5. samenvatting 6. opdrachten 107 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces- voorbereiding 1. algemene orëntatie 2. uitgangspunten 108 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces- voorbereiding algemene orëntatie is van groot belang, vooraf en tijdens het hele schrijfproces. Er wordt nagedacht over : -boodschap -doelgroepen -schrijfstijl -vormgeving gedurende het hele proces constant nagaan of het schrijfwerk nog aan de gestelde eisen voldoet. 109 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces- voorbereiding uitgangspunten 1. zorg voor een goede ALGEMENE ORïENTATIE 2. ga GESTRUCTUREERD te werk en stel een reële tijdsplanning op 3. zorg voor OBJECTIEVE KIJK op het werk, en laat andere meekijken 4. zorg voor OPTIMALE SCHRIJFOMSTANDIGHEDEN daarnaast helpt een grote woordenschat en kennis van grammatica ook veel. Het schrijfproces mag geen routine worden 110 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces- schrijfplan bestaat uit de volgende onderdelen (ADPGIE) 1. aanleiding 2. doelgroep 3. planning 4. globale inhoud 5. informatie en onderzoek 6. evaluatie 111 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan aanleiding - de REDEN is meestal een afgeleide van de beleidsdoelen - een reden heeft weer vaak een (historische) ACHTERGROND - BETROKKENEN of DOELGROEP voor wie is het bestemd en daar de taal op aanpassen, zijn er schaduwlezers? - DOEL er zijn er 5 (IIOMA): Informatief / Instrueren / Overtuigen / Motiveren / Affecteren. Deze kunnen in de praktijk ook gecombineerd gebruikt worden. 112 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan schaduwlezers zijn personen aan wie de boodschap niet in eerste instantieis gericht, maar die het schrijven bewust of onbewust, onder ogen krijgen. zondag 14 juni 2015 Pagina 13 van 19

14 113 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan-aanleiding Doel DOEL er zijn er 5 (IIOMA): 1. Informatief 2. Instrueren 3. Overtuigen 4. Motiveren 5. Affecteren in de praktijk worden deze communicatiedoelstellingen ook vaak gecombineerd 114 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan doelgroep -oriëntatie is van belang dat we weten wie de doelgroep(en) zijn! 1. voorkennis vd doelgroep mbt beleidsdoelen 2. voorkennis vd doelgroep mbt onderwerp 3. relatie van doelgroep met zender 4. voorkennis vd doelgroep over zender 5. meningen en emoties van de doelgroep 6. persoonskenmerken vd doelgroep 7. doelen vd doelgroep Er echt alles bij betrekken zoals leeftijd, woongbied/sociaal cultureel e.d. 115 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan doelgroep -strategiën mogelijkheden: 1. interviewen van lezers 2. verrichten van onderzoek 3. verplaatsen in de lezer 4. analyseren van voorbeelden 116 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan planning belangrijk! Hierin wordt werk georganiseerd en alle werkzaamheden worden weergegeven. Zorgt voor overzichtelijkheid. 117 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan-planning vertragende factoren 1. optimistische tijdsinschatting 2. afhankelijkheid van anderen 3. slechte algemene oriëntatie 4. onvoorziene situaties 118 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan globale inhoud in deze fase worden de hoofd-/deelvragen en bijbehorende antwoorden opgesteld die later in de tekst worden opgenomen en de hoofd-/deelvragen worden ook later in een verwerkt worden. De (kern)antwoorden roepen weer nieuwe vragen (zijn deelvragen) op en zo verder. Men kan zo ook gerichtere informatie zoeken die in de tekst erbij moet komen te staan. 119 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan informatie en onderzoek (VSO) als de schrijver niet voldoende informatie van de opdrachtgever krijgt zal hijzelf onderzoek moeten verrichten. Informatie die verzamelt is moet ook worden geordend. 1. VERZAMELEN (eigen geheugen / schriftelijke bronnen / praten met mensen / beeldmateriaal) 2. SELECTEREN van informatie (alleen relevante info meenemen/kwaliteit controleren/heldere wijze presenteren) 3. ORDENEN van informatie (logische samenhang bepalen/hoe info voorleggen/stelling innemen? (tegenargumenten en weerleggen) zondag 14 juni 2015 Pagina 14 van 19

15 120 blz schriftelijke communicatie-schriftelijk proces-schrijfplan evaluatie voor het echte schrijven begint, evalueert men het schrijfplan nog en kan nagaan wat de schrijver reeds gedaan heeft en nog wil gaan doen. De opdrachtgever, collega's en andere betrokkenen kunnen een rol spelen in deze evaluatie. Indien uit dit plan blijkt dat de doelen van schrijver en opdrachtgever niet meer gelijk zijn kan het schrijfplan nog aangepast worden. 121 blz schriftelijke communicatie 1. indeling 2. structuur 3. evaluatie 122 blz schriftelijke communicatie- indeling bepaalt de opbouw vd tekst: 1. hoofdstukken 2. paragrafen 3. subparagrafen 4. alinea's: 4a. thematische alinea's: maken inhoudelijke onderverdeling in tekst 4b. verbindende alinea's: geven samenhang weer tussen delen van tekst 123 blz schriftelijke communicatie- structuur 1. vaste structuren (probleem/maatregel/evaluatie/handelings/onderzoek) 2. eigen structuren men mag een eigen structuur maken of een bestaande structuur aanpassen of structuren combineren (bv probleem en maatregel structuur) 124 blz schriftelijke communicatie- evaluatie goed evalueren, als niet leidt tot het kunnen opstellen van een goede duidelijke gestructueerde tekst, moet het aangepast worden. 125 blz schriftelijke communicatie uitvoering (SSRA) 1. schrijfstijl 2. schrijven 3. redactie 4. afwerking 126 blz schriftelijke communicatie-uitvoering schrijfstijl de 4 aspecten zijn (ARER) 1. APPELEREND - effect (formulering vd boodschap af stemmen op wat men wil bereiken) 2. REFENTIEEL-feitelijk (inhoud vd boodschap weergeven met juiste taalgebruik) 3. EXPRESSIEF-imago (formulering vd tekst moet juiste imago afspiegelen) 4. RELATIONEEL-verhouding (taalgebruik moet verhouding tussen zender en ontvanger weergeven) 127 blz schriftelijke communicatie-uitvoering schrijven uitschrijven van de tekst gebeurt aan de hand van het zondag 14 juni 2015 Pagina 15 van 19

16 128 blz schriftelijke communicatie-uitvoering redactie opdrachtgever evalueert het resultaat en geeft nog aanpassingen door indien nodig. Dan een redactie op correcte schrijfwijze, goed gebruik grammatica en interpunctie en vocalubaire. Dit kan door verschillende personen op verschillende momenten gebeuren. Na laatste redactie is inhoudelijke tekst klaar en kan er niets meer gewijzigd worden. 129 blz schriftelijke communicatie-uitvoering afwerking uiterlijke presentatie van tekst wordt aangepast, tabellen, grafieken en illustraties worden toegevoegd. Het geheel moet een samenhangend geheel zijn met een logische volgorde. Indien het naar de drukker moet kan die ook nog eisen hebben waar men rekening mee moet houden. Hoofdstuk: 4 mondelinge communicatie 130 blz interactie bij een gesprek gaat het om tweerichting verkeer waarbij zender en ontvanger voortdurend van rol wisselen. 131 blz zakelijke gesprekken dienen een zakelijk doel 132 blz mondelinge communicatie 1 voorbereiding zakelijk gesprek 2. fasering 3. gesprekvaardige technieken 4. samenvatting 5. opdrachten 133 blz mondelinge communicatie voorbereiding zakelijk gesprek bestaat uit 2 componenten: 1. orïentatie 2. afspraak 134 blz mondelinge communicatie-voorbereiding orïentatie belangrijke vragen spelen rol: 1. wat is het doel? 2. op welke manier kan het doel worden bereikt? 3. wie is de gesprekspartner? 4. welke informatie is belangrijk? 5. welke taken hebben deelnemers? 135 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie doel kunnen van volgende soort zijn: 1. informatief 2. instructief 3. persuasief 4. motiverend 5. emotioneel zondag 14 juni 2015 Pagina 16 van 19

17 136 mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie blz 117 gesprekspartner behalve welke persoon de gesprekspartner is kunnen zijn doelen zijn: 1. identiek 2. complementair 3. uiteenlopend 4. tegengesteld 137 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie randvoorwaarden hier gaat het niet om de inhoud vd gespreksvoering zelf, maar om de factoren die van invloed zijn: 1. tijdsduur 2. locatie 3. vertrouwelijkheid 4. aard van het gesprek 5. notuleren 6. vervolgafspraak 7. goedkeuring inhoud 138 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie structuur er wordt onderscheid gemaakt in: 1. vaste structuren 2. specifieke gespreksstructuren 139 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie structuur- vaste structuren er zijn 5 vaste structuren: 1. PROBLEEMstructuur (WWOO - wat /waarom / oorzaken / Oplossingen) PO 2. MAATREGELstructuur (WWHE - wat / waarom / hoe /effect) ME 3. EVALUATIEstructuur (KCPNT - kenmerken / criteria / positieve aspecten / negatieve aspecten / totaaloordeel) EO 4. HANDELINGSstructuur (DVDU - doel / voorwaarden / deelstappen / Uitkomst) HU 5. ONDERZOEKSstructuur (WHRC - wat / hoe / resultaat / Conclusies) OC=OK 140 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie-structuur SPECIFIEKE structuren (FOBIS) er zijn 5 specifieke structuren: 1. Interview 2. Sollicitatiegesprek 3. Opdrachtgesprek 4. Functioneringsgesprek 5. Beoordelingsgesprek 141 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie inhoud-zakelijke kern is de inhoud van een zakelijk gesprek 142 blz mondelinge communicatie-voorbereiding-orïentatie inhoud aandachtspunten zijn: 1. lijst met gespreksonderwerpen 2. afspraken overzicht 3. tijdspad 4. inleiding 5. afsluiting 6. documenten zondag 14 juni 2015 Pagina 17 van 19

18 143 mondelinge communicatie-voorbereiding blz 119 afspraak van gesprek goede afspraak maken is van belang. Randvoorwaarden spelen een rol maar ook te verwachten aard vh gesprek. Eensgezindheid over de afspraak is belangrijk voor datum/tijd/plaats/tijdsduur/doel. Gemaakte afspraak altijd bevestigen. 144 blz mondelinge communicatie fasering gespreksverloop kent het volgende verloop/heeft de volgende fases: 1. inleiding met opening 2. zakelijke kern 3. afsluiting met samenvatting, vervolgafspraak, social talk, afscheid. 145 blz mondelinge communicatie gespreksvaardigheid en technieken als gespreksvaardigheid wordt beschouwd: 1. structureren 2. stimuleren 3. overtuigen en motiveren 4. reageren op standpunten, voorstellen en ideëen 5. reageren op gedrag 146 blz mondelinge communicatie-gespreksvaardigheid en technieken- structureren door te structureren krijgt de structurerende partner het initiatief, technieken hiervoor zijn: 1. inleiding geven 2. markeren van overgangen 3. corrigeren van afwijkingen 4. samenvatten (kan aan het eind maar ook tussentijds) 147 blz mondelinge communicatie-gespreksvaardigheid en technieken- stimuleren stimuleren is de gesprekspartner aanzetten tot uiten van informatie. Technieken hiervoor zijn: 1. duidelijke DOELEN aangeven 2. wijzen op het BELANG van het gesprek 3. stellen van VRAGEN 4. DOORVRAGEN 5. HERHALEN en/of SAMENVATTEN 6. korte VERBALE UITINGEN 7. NON-VERBALE UITINGEN 148 blz mondelinge communicatie-gespreksvaardigheid en technieken- overtuigen en motiveren Technieken hiervoor zijn: 1. informeren en argumenteren 2. enthousiasmeren 149 blz mondelinge communicatie-gespreksvaardigheid en technieken- reageren op standpunten, voorstellen en ideën Hier is sprake van een rationele aanpak. Technieken hiervoor zijn: 1. informeren en argumenteren (wees expliciet / spreek in ik-vorm) 2. reageren op kritiek (hoor rustig aan / neem serieus / richt op inhoud niet op persoon // wees expliciet / geef kans op weerwoord / toon begrip voor standpunt vd ander) zondag 14 juni 2015 Pagina 18 van 19

19 150 mondelinge communicatie-gespreksvaardigheid en technieken- blz 124 reageren op gedrag Technieken hiervoor zijn: 1. standpunt geven en argumenteren 2. metacommunicatie (als het over communiceren zelf gaat in het gesprek) 3. tijd winnen 151 blz mondelinge communicatie-gespreksvaardigheid en technieken- reageren op gedrag - metacommunicatie - feedback feedback is terugkoppeling en een onderdeel van metacommunicatie. Er zijn 2 manieren om feedback te geven: 1. INDIRECTE feedback (bv instemmend knikken) 2. DIRECTE feedback (antwoord geven bv het is niet duidelijk) feedback kan divers van inhoud zijn: positief, negatief of productief/constructief REGELS voor hoge acceptatiegraad voor het GEVEN feedback: 1. waarom is feedback van toepassing 2. geef positieve feedback 3. geef constructieve feedback 4. geef feedback in ik-vorm REGELS voor hoge acceptatiegraad voor het ONTVANGEN feedback: 1. doorvragen naar precieze bedoeling 2. toon waardering 3. beschouw de feedback als constructief zondag 14 juni 2015 Pagina 19 van 19

Examen PCF Professional Communication Foundation

Examen PCF Professional Communication Foundation Examen PCF Professional Communication Foundation Publicatiedatum Startdatum 1 maart 2006 1 juli 2003 Doelgroep Iedere ervaren of aankomend IT-er. Voorkennis Geen specifieke voorkennis. Er wordt echter

Nadere informatie

ontstond in 1972 / zie blz 29 paraaf 2.1.2 eerste internet browser die in 1993 het licht zag zie blz 29 paraaf 2.1.2 doelgerichte communicatie

ontstond in 1972 / zie blz 29 paraaf 2.1.2 eerste internet browser die in 1993 het licht zag zie blz 29 paraaf 2.1.2 doelgerichte communicatie PCF PCF Communicatie Hoofdstuk: 0 - nvt - 1 AIDA PCF blz 24 0 A - attention / I - interest / D - desire / A - action marketing tool, hier kun je ook een bouwplan op baseren 2 email PCF blz 29 0 ontstond

Nadere informatie

voorbeeldexamen Professional Communication Foundation I-Tracks voorbeeldexamen PCF Professional Communication Foundation uitgave april 2005

voorbeeldexamen Professional Communication Foundation I-Tracks voorbeeldexamen PCF Professional Communication Foundation uitgave april 2005 voorbeeldexamen Professional Communication Foundation I-Tracks voorbeeldexamen PCF Professional Communication Foundation uitgave april 2005 inhoud 3 inleiding 4 voorbeeldexamen 12 antwoordindicatie 26

Nadere informatie

EXIN Professionele Communicatie Foundation. Preparation Guide. Editie

EXIN Professionele Communicatie Foundation. Preparation Guide. Editie EXIN Professionele Communicatie Foundation Preparation Guide Editie 201608 Copyright 2016 EXIN All rights reserved. No part of this publication may be published, reproduced, copied or stored in a data

Nadere informatie

2.1 Een bouwplan De elementen van een bouwplan Wanneer is een bouwplan handig? Een bouwplan maken: de hoofdlijnen 00

2.1 Een bouwplan De elementen van een bouwplan Wanneer is een bouwplan handig? Een bouwplan maken: de hoofdlijnen 00 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Communicatie 00 00 1.1 Een communicatiemodel 00 1.2 Het appellerende aspect: communicatiedoelen 1.2.1 Communicatiedoelen van zenders 00 1.2.2 Achterliggende doelen 00 1.2.3

Nadere informatie

Inleiding 17. Hoofdstuk 1 Zakelijk schrijven de basis 24. Competenties 24 Leerdoelen 24

Inleiding 17. Hoofdstuk 1 Zakelijk schrijven de basis 24. Competenties 24 Leerdoelen 24 Inhoudsopgave Inleiding 17 Module 1 Zakelijk schrijven 23 Hoofdstuk 1 Zakelijk schrijven de basis 24 Competenties 24 Leerdoelen 24 1.1 Kwaliteit en klantverwachtingen 26 1 Non-kwaliteit 26 2 Minimale kwaliteit

Nadere informatie

EXIN Professionele Communicatie Foundation. Voorbeeldexamen. Editie

EXIN Professionele Communicatie Foundation. Voorbeeldexamen. Editie EXIN Professionele Communicatie Foundation Voorbeeldexamen Editie 201608 Inhoudsopgave Introductie 3 Voorbeeldexamen 4 Antwoordsleutel 14 Evaluatie 31 Copyright 2016 EXIN All rights reserved. No part of

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis

Nadere informatie

1 Oriëntatie op de opdracht: wat verwachten ze van me? 21

1 Oriëntatie op de opdracht: wat verwachten ze van me? 21 Inhoudsopgave Inleiding 13 FASE 1 Oriënteren op de opdracht 19 1 Oriëntatie op de opdracht: wat verwachten ze van me? 21 1.1 Inleiding 21 1.1.1 Een essay is een essay? 21 1.1.2 En toch: kenmerken van academisch

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1 t/m 5, paragraaf 1, 2, 3

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1 t/m 5, paragraaf 1, 2, 3 Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1 t/m 5, paragraaf 1, 2, 3 Samenvatting door een scholier 1653 woorden 13 februari 2011 6 16 keer beoordeeld Vak Nederlands Samenvatting H1,2,3,4,5 paragraaf 1,2,(3) Schrijfdoelen

Nadere informatie

Schrijven van studiemateriaal

Schrijven van studiemateriaal Schrijven van studiemateriaal BKO workshop 8 mei 2012 Door Marjo Stalmeier Programma van vandaag Kennismaking Focus van deze workshop Formuleren van teksten: theorie en oefenen Lunchpauze Structureren

Nadere informatie

Schrijven van studiemateriaal

Schrijven van studiemateriaal Schrijven van studiemateriaal BKO workshop 25 oktober 2012 Door Marjo Stalmeier Programma van vandaag Kennismaking Focus van deze workshop Formuleren van teksten: theorie en oefenen Lunchpauze Structureren

Nadere informatie

Het informatieve doel: Een zender verstrekt gegevens over een gebeurtenis of situatie. Hij onthoudt zich van een eigen beoordeling van die gegevens.

Het informatieve doel: Een zender verstrekt gegevens over een gebeurtenis of situatie. Hij onthoudt zich van een eigen beoordeling van die gegevens. Samenvatting door een scholier 944 woorden 11 januari 2004 6,1 29 keer beoordeeld Vak Nederlands Nederlands Module 3 A4 Functies van een inleiding: aandacht trekken onderwerp aankondigen Aandachttrekken:

Nadere informatie

WORKSHOP ARGUMENTEREN IN DE DAGELIJKSE LESPRAKTIJK EN EXAMINERING 3F

WORKSHOP ARGUMENTEREN IN DE DAGELIJKSE LESPRAKTIJK EN EXAMINERING 3F WORKSHOP ARGUMENTEREN IN DE DAGELIJKSE LESPRAKTIJK EN EXAMINERING 3F Taalcoachacademie 25-5-2012 Christianne Alberts Inhoudsopgave Taalniveau B2/3F voor studenten Werken volgens vaste structuren Communicatieschema

Nadere informatie

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten Beoordeling Te behalen Behaald 1. Past het onderwerp/ontwerp bij het vak/de vakken? 1 Herkenbaarheid van het vak of de vakken. Past het onderwerp

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 2

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 2 Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 1002 woorden 2 april 2014 6 3 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Topniveau 3 Soorten publiek We kunnen 4 soorten publiek onderscheiden:

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis

Nadere informatie

Het onderzoeksverslag De verdediging

Het onderzoeksverslag De verdediging Het onderzoeksverslag De verdediging De meest gemaakte fouten in teksten en PowerPointpresentaties 1. Geachte mevrouw Van der Wagen, Daar waar de naam begint een hoofdletter. Voorbeeld: mevrouw Van der

Nadere informatie

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren.

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren. ingevuld door :. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren Aanpak kiezen en planning maken Ik verdiep me in een opdracht zodat ik overzicht heb. Ik kan een passende aanpak

Nadere informatie

Kinderen leren schrijven. www.taalvorming.nl

Kinderen leren schrijven. www.taalvorming.nl Kinderen leren schrijven www.taalvorming.nl Uitgangspunten van taalvorming Taalvorming is een lang bestaande werkwijze die je ook kunt zien als schrijfdidactiek werken vanuit eigen ervaringen samenhang

Nadere informatie

Professional Communication Advanced

Professional Communication Advanced Exameneisen PCA Professional Communication Advanced Publicatiedatum 1 juni 2008 Startdatum 1 januari 2005 Doelgroep Voorkennis Vrijstelling - mensen die basiskennis hebben van communicatie, bijvoorbeeld

Nadere informatie

Het schrijven van stukken. Een introductie

Het schrijven van stukken. Een introductie Het schrijven van stukken Een introductie SYSQA B.V. Almere Datum : Status : Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen...

Nadere informatie

ALGEMEEN. Doel & inhoud. Evaluatie

ALGEMEEN. Doel & inhoud. Evaluatie NI04_02 Komunikace v obchodním styku a v zaměstnání Sofie Royeaerd Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky Arna Nováka 1 602 00 Brno CZ sofie.royeaerd@gmail.com ALGEMEEN Doel & inhoud In deze

Nadere informatie

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Instructie Dit document hoort bij het beoordelingsformulier. Op het beoordelingsformulier kan de score per criterium worden ingevuld. Elk criterium kan op vijf niveaus

Nadere informatie

Medewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse

Medewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans

Nadere informatie

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM

Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Beoordelingscriteria scriptie Nemas HRM Instructie Dit document hoort bij het beoordelingsformulier. Op het beoordelingsformulier kan de score per criterium worden ingevuld. Elk criterium kan op vijf niveaus

Nadere informatie

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar

Nadere informatie

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen:

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen: Pedagogische opleiding theorie Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback Doelstellingen De kennis over de begrippen:, feedback, opleiden en leren kunnen uitdrukken en verfijnen Doelstellingen De voornaamste

Nadere informatie

De kunst van wetenschappelijk schrijven

De kunst van wetenschappelijk schrijven De kunst van wetenschappelijk schrijven In de wetenschap gaat de erkenning naar diegene die de wereld heeft overtuigd, niet naar degene die als eerste op t idee kwam. (Darwin) Overzicht De schrijfopdracht

Nadere informatie

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende

Nadere informatie

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen

Pre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen Pre-Academisch Onderwijs Ontwikkelingslijnen en leerdoelen LEERDOELEN PER ONTWIKKELINGSLIJN Ontwikkelingslijn 1: De leerling ontwikkelt een wetenschappelijke houding 1.1 De leerling ontwikkelt een kritische

Nadere informatie

Welkom 2008/2009. Module Re5. Actuarieel Instituut Module Re5 1

Welkom 2008/2009. Module Re5. Actuarieel Instituut Module Re5 1 Welkom Module Re5 2008/2009 Actuarieel Instituut Module Re5 1 Programma les 1/8 Re5 introductie algemeen introductie cursus/syllabus exameneisen Re5 communicatieproces (met oefeningen) schrijfproces (met

Nadere informatie

10 onmisbare vaardigheden voor. de ambtenaar van de toekomst. 10 vaardigheden. Netwerken. Presenteren. Argumenteren 10. Verbinden.

10 onmisbare vaardigheden voor. de ambtenaar van de toekomst. 10 vaardigheden. Netwerken. Presenteren. Argumenteren 10. Verbinden. 10 vaardigheden 3 Netwerken 7 Presenteren 1 Argumenteren 10 Verbinden Beïnvloeden 4 Onderhandelen Onderzoeken Oplossingen zoeken voor partijen wil betrekken bij het dat u over de juiste capaciteiten beschikt

Nadere informatie

ONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT?

ONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT? ONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT? Wim Biemans Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Economie & Bedrijfswetenschappen 4 juni, 2014 2 Het doen van wetenschappelijk onderzoek Verschillende

Nadere informatie

SECTORWERKSTUK 2013-2014

SECTORWERKSTUK 2013-2014 SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,

Nadere informatie

Handleiding Sollicitatiebrief

Handleiding Sollicitatiebrief Handleiding Sollicitatiebrief 1. De gerichte sollicitatiebrief Met een gerichte sollicitatiebrief reageer je op een advertentie waarin een werkgever een vacature vermeldt. Voorafgaand aan het schrijven

Nadere informatie

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz.

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz. Onderzoeksverslag Omslag en titelpagina Op het omslag staan in elk geval de titel van het onderzoek en de namen van de schrijvers. Op de titelpagina opnieuw de titel en de namen van de schrijvers. Nu uitgebreid

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER

BEOORDELINGSFORMULIER Faculteit Geesteswetenschappen Versie maart 2015 BEOORDELINGSFORMULIER MASTER SCRIPTIES Eerste en tweede beoordelaar vullen het beoordelingsformulier onafhankelijk van elkaar in. Het eindcijfer wordt in

Nadere informatie

Jullie onderzoeksverslag bestaat uit 9 vaste onderdelen. 2. Een inhoudsopgave. Let op, op het voorblad staat geen paginanummer.

Jullie onderzoeksverslag bestaat uit 9 vaste onderdelen. 2. Een inhoudsopgave. Let op, op het voorblad staat geen paginanummer. Wat moet er in een onderzoeksverslag? Jullie onderzoeksverslag bestaat uit 9 vaste onderdelen. Die zijn hieronder beschreven. Na de beschrijving zie je een voorbeeld met uitleg. 1. Een voorblad met De

Nadere informatie

Programma. Inleiding. Project LOB - Codename Future. Arrangeren. Begeleiden van studenten

Programma. Inleiding. Project LOB - Codename Future. Arrangeren. Begeleiden van studenten Programma Inleiding Project LOB - Codename Future Arrangeren Begeleiden van studenten LOB arrangeren Drie scholen Studenten arrangeren lesmateriaal voor een vakdocent Lesmateriaal gaat over de relatie

Nadere informatie

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Actief in Noord en

Nadere informatie

Aanpak van een cursus

Aanpak van een cursus Aanpak van een cursus Je gaat best op zoek naar een efficiënte manier van studeren. In het hoger onderwijs is het immers niet meer doeltreffend om alles op dezelfde manier aan te pakken. Je kan dus niet

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Studiewijzer. Stap 00 Vóór het schrijven Vijf eisen van zakelijke communicatie Opdrachten

Inhoudsopgave. Studiewijzer. Stap 00 Vóór het schrijven Vijf eisen van zakelijke communicatie Opdrachten Inhoudsopgave Studiewijzer Stap 00 Vóór het schrijven Vijf eisen van zakelijke communicatie Stap 1 Doel 1.1 Waarom schrijven mensen? 1.2 Doelen 1.3 Waarom, waarom, waarom? 1.4 Doorlopend voorbeeld Stap

Nadere informatie

Voorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord

Voorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Cursus lezen en schrijven(h1)

Samenvatting Nederlands Cursus lezen en schrijven(h1) Samenvatting Nederlands Cursus lezen en schrijven(h1) Samenvatting door V. 1312 woorden 4 januari 2013 6,7 9 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Cursus lezen Hoofdstuk 1: De verschillende

Nadere informatie

Het Sectorwerkstuk. Naam leerling

Het Sectorwerkstuk. Naam leerling Het Sectorwerkstuk Nakijkboekje: Naam leerling Naam docent Titel werkstuk Het werkstuk wordt nagekeken met behulp Van de formulieren in dit boekje door de begeleider en eventueel (afspreken!) een andere

Nadere informatie

Taken en competenties getrainde secretarissen en coördinatoren

Taken en competenties getrainde secretarissen en coördinatoren Taken en competenties getrainde secretarissen en coördinatoren Februari 2015 Inhoud 1 Training 3 2 Taken en competenties 3 2.1 Rapport 3 2.2 Procesgang 4 2.3 Vaardigheden 4 3 Gedragscode voor opleidingsbeoordelingen

Nadere informatie

klantgerichtheid... ... klanteninzicht... ... groepsdynamica... ... omgaan met diversiteit... ... stemgebruik... ... taalvaardigheid... ...

klantgerichtheid... ... klanteninzicht... ... groepsdynamica... ... omgaan met diversiteit... ... stemgebruik... ... taalvaardigheid... ... P1 VOORBEELD OBSERVATIE-INSTRUMENT GROEP klantgerichtheid klanteninzicht groepsdynamica omgaan met diversiteit PRESENTATIE stemgebruik taalvaardigheid non-verbaal communiceren professionele houding PERSOON

Nadere informatie

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool Sectorwerkstuk Kandinsky College locatie Sint Jorisschool schooljaar 2015-2016 1 Wat is het sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over de door jou gekozen sector.

Nadere informatie

Samenvatting door Manou 656 woorden 24 mei keer beoordeeld. Nederlands. Samenvatting Nederlands leesvaardigheid.

Samenvatting door Manou 656 woorden 24 mei keer beoordeeld. Nederlands. Samenvatting Nederlands leesvaardigheid. Samenvatting door Manou 656 woorden 24 mei 2016 6 24 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Samenvatting Nederlands leesvaardigheid Leesvaardigheid Schrijfdoelen en Tekstsoorten Er zijn

Nadere informatie

Profiel Professionele Taalvaardigheid

Profiel Professionele Taalvaardigheid Profiel Professionele Taalvaardigheid PPT Het Profiel Professionele Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om professioneel in het Nederlands te functioneren en is in de eerste plaats gericht

Nadere informatie

Competentieprofiel. Maatschappelijk werker

Competentieprofiel. Maatschappelijk werker Competentieprofiel maatschappelijk werker OCMW 1. Functie Functienaam Afdeling Dienst Functionele loopbaan Maatschappelijk werker Sociale zaken Sociale dienst B1-B3 2. Context Het OCMW garandeert aan elke

Nadere informatie

Taken en competenties gecertificeerde secretarissen en coördinatoren

Taken en competenties gecertificeerde secretarissen en coördinatoren Taken en competenties gecertificeerde secretarissen en coördinatoren NVAO 17 augustus 2010 Inhoud 1 Certificering 3 2 Taken en competenties 3 2.1 Rapport 3 2.2 Procesgang 4 2.3 Vaardigheden 5 3 Gedragscode

Nadere informatie

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Communiceren met ouders Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Inhoud van de workshop 1. Kind binnen systeem 2. School en ouders gelijkwaardig? 3. Richtlijnen bij oudercontacten 4.

Nadere informatie

Beoordeling Stage 2 Code: ST2

Beoordeling Stage 2 Code: ST2 Beoordeling Stage 2 Code: ST2 Student: Ben v.d. Heijden Cijfer docentbegeleider Studentnummer: 247958 8 Docentbegeleider: PKK Cijfer praktijkbegeleider Praktijkbegeleider: Hans v.d. Dobbelsteen 8 Stageperiode:

Nadere informatie

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren 1 Bijlage 1: Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren Als een leraar op zoek is naar een mogelijk instrument om schoolse taalvaardigheid bij zijn leerlingen te observeren, dan

Nadere informatie

Afdeling VAVO. Praktische opdracht HAVO/VWO. Handleiding

Afdeling VAVO. Praktische opdracht HAVO/VWO. Handleiding Afdeling VAVO Praktische opdracht HAVO/VWO Handleiding Inleiding Voor verschillende vakken dient u een praktische opdracht te maken. In deze handleiding staan instructies voor het maken van een praktische

Nadere informatie

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Is actief in Noord

Nadere informatie

Richtlijnen schrijven (stage-of afstudeer)verslag

Richtlijnen schrijven (stage-of afstudeer)verslag Richtlijnen schrijven (stage-of afstudeer)verslag Inhoudsopgave Structuur van een verslag... 2 Indeling van het verslag... 2 De titelpagina... 2 Voorwoord... 2 De Inhoudsopgave... 3 De Samenvatting...

Nadere informatie

Handleiding Vergadertechnieken

Handleiding Vergadertechnieken Handleiding Vergadertechnieken Zelfstudie en rapporteren Bij OGO leer je niet alleen via het actief deelnemen aan groepsdiscussies, maar ook via het individueel uitvoeren van zelfstudieopdrachten (ZSO).

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Samenvatting Zorg en welzijn SPW handboek vaardigheden

Samenvatting Zorg en welzijn SPW handboek vaardigheden Samenvatting Zorg en welzijn SPW handboek v Samenvatting door een scholier 1846 woorden 4 november 2007 5,9 18 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn Allerlei samenvattingen die ik gemaakt heb voor SPW niveau

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Top niveau -

Samenvatting Nederlands Top niveau - Samenvatting Nederlands Top niveau - Samenvatting door een scholier 1412 woorden 6 april 2005 5,5 6 keer beoordeeld Vak Nederlands Nederlands: 3.5 Uiteenzetting herkennen Uiteenzetting (tekst) geef je

Nadere informatie

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 1 Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 Mondeling onderwijs Kerndoel 1 Kerndoel 2 Kerndoel 3 Schriftelijk onderwijs Kerndoel 4 Bijlage kerndoel 4 leestechniek Kerndoel 5 Kerndoel

Nadere informatie

structureren onderzoeksverslag terugkombijeenkomst

structureren onderzoeksverslag terugkombijeenkomst structureren onderzoeksverslag terugkombijeenkomst programma 19:00 20:00 presentatie onderzoeksverslag 20:00 20:15 pauze 20:15 21:15 bespreking knelpunten en individuele begeleiding programma 9:30 10:15

Nadere informatie

Maatschappijleer. Staatsexamen havo. Programma van toetsing en afsluiting. (vernieuwde profielstructuur)

Maatschappijleer. Staatsexamen havo. Programma van toetsing en afsluiting. (vernieuwde profielstructuur) Maatschappijleer Staatsexamen havo Programma van toetsing en afsluiting (vernieuwde profielstructuur) 2010 Inhoudsopgave Opzet van het examen... 3 Het examenprogramma... 3 Beschrijving eindtermen... 3

Nadere informatie

HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode

HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode 3 2018-2019 In deze periode kies je in groepjes een onderwerp, houd je een presentatie, debatteer je tegen andere groepen en schrijf je een betoog over je eigen

Nadere informatie

Nederlands ( 2F havo vwo )

Nederlands ( 2F havo vwo ) Tussendoelen Nederlands Nederlands ( 2F havo vwo ) havo/vwo = Basis Leesvaardigheid zakelijke teksten Onderwerpen teksten over alledaagse onderwerpen, onderwerpen die aansluiten bij de leefwereld van de

Nadere informatie

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 6. Inleiding 7

Inhoud. Voorwoord 6. Inleiding 7 Inhoud Voorwoord 6 Inleiding 7 Hoofdstuk 1 Adequaatheid / begrijpelijkheid 10 1.1 OKE 11 1.2 Het schrijven van een zin of enkele zinnen 11 1.3 Het schrijven van een korte tekst 22 1.4 Het schrijven van

Nadere informatie

Checklist Duidelijk Nederlands spreken

Checklist Duidelijk Nederlands spreken Checklist Duidelijk Nederlands spreken Spreek helder Ik maak korte en eenvoudige zinnen. Ik pas mijn tempo aan, maar ik blijf natuurlijk spreken. Ik articuleer goed en ik let op mijn intonatie. Ik ben

Nadere informatie

Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren.

Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Bij het doen van onderzoek onderscheid je vier fasen: 1 De fase van voorbereiding 2 De fase van uitvoering 3 De

Nadere informatie

INTERVIEWTECHNIEK. 1 Definitie

INTERVIEWTECHNIEK. 1 Definitie INTERVIEWTECHNIEK 1 Definitie Een interview is een formeel en door de interviewer gestuurd tweegesprek dat een duidelijk informatief doel nastreeft. De losse babbel tijdens de koffiepauze waarbij je informeert

Nadere informatie

onvoldoende voldoende goed uitstekend 1 2 3 4 Er is een onderzoeksplan, maar de deelvragen kunnen niet leiden tot een goed antwoord op de hoofdvraag.

onvoldoende voldoende goed uitstekend 1 2 3 4 Er is een onderzoeksplan, maar de deelvragen kunnen niet leiden tot een goed antwoord op de hoofdvraag. Onderzoek Naam leerling:. Onderzoeksplan Er is een onderzoeksplan, maar de hoofdvraag is onduidelijk. Er is een onderzoeksplan, maar de deelvragen kunnen niet leiden tot een goed antwoord op de hoofdvraag.

Nadere informatie

Het onderzoeksverslag

Het onderzoeksverslag Het onderzoeksverslag Rian Aarts & Kitty Leuverink Onderzoeksverslag (zie ook handboek blz. 306) Titel en Titelpagina Voorwoord Inhoudsopgave Samenvatting Inleiding (ook wel: Aanleiding) Probleemstelling

Nadere informatie

talentstimuleren.nl CREATIEF DENKEN Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën

talentstimuleren.nl CREATIEF DENKEN Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën Ik let op (onopvallende) details en voeg details toe aan eerdere ideeën Ik zie meerdere denkrichtingen en verander flexibel van denkrichting

Nadere informatie

1. ONDERZOEK. Voorwaarden bij onderzoek:

1. ONDERZOEK. Voorwaarden bij onderzoek: Charter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor zorgmedewerkers, mantelzorgers en patiënten 1. ONDERZOEK Voorwaarden bij onderzoek:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. De onderzoeksresultaten Opstellen en presenteren

Hoofdstuk 1. De onderzoeksresultaten Opstellen en presenteren Hoofdstuk 1 De onderzoeksresultaten Opstellen en presenteren Marktonderzoeksrapport Marktonderzoeksrapport: het marktonderzoeksrapport brengt de onderzoeksresultaten, de aanbevelingen en conclusies over

Nadere informatie

OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator

OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator OBSERVATIEFOCUS Oordeel observator. Structuur gesprek 6. Specifieke modellen. Non-verbale. Informeren. Emoties hanteren. Verbale Geef een globaal oordeel over elke dimensie op een -puntenschaal waarbij

Nadere informatie

Hoofdstuk: 1 Informatie verzamelen

Hoofdstuk: 1 Informatie verzamelen PCA Communicatie - Advanced PCA Hoofdstuk: 1 Informatie verzamelen aant Css: 7 918 blz 5 1 informatie verzamelen - manieren om informatie te verzamelen - KLLV > - Kijken - Lezen - Luisteren - Vragen 919

Nadere informatie

Maatschappijleer 1 (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen vwo. Programma van toetsing en afsluiting. (oude profielstructuur)

Maatschappijleer 1 (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen vwo. Programma van toetsing en afsluiting. (oude profielstructuur) Maatschappijleer 1 (gemeenschappelijk deel) Staatsexamen vwo Programma van toetsing en afsluiting (oude profielstructuur) 2010 Inhoudsopgave Opzet van het examen...3 Het examenprogramma...3 Beschrijving

Nadere informatie

9 COMMUNICATIEPLAN. Een communicatieplan bestaat uit de volgende onderdelen:

9 COMMUNICATIEPLAN. Een communicatieplan bestaat uit de volgende onderdelen: 59 9 COMMUNICATIEPLAN Op het moment dat een afdeling de beoordeling zwak of zeer zwak krijgt, komt er meteen veel op de schoolleiding af. Een zeer zwakke school heeft zes weken de tijd om een verbeterplan

Nadere informatie

Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk

Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2 Wat? Datum? Aftrek punten paraaf? Hoofdvragen & deelvragen - ½ punt Bronnen (2 verscheidene) - 1 punt 1 e versie - 2 punten Beoordeling (klasgenoot) - ½

Nadere informatie

6 7 NORM= het niveau waarop het vak volgens de doelstelling van het onderwijsprogramma wordt afgesloten 8 9 Excellent

6 7 NORM= het niveau waarop het vak volgens de doelstelling van het onderwijsprogramma wordt afgesloten 8 9 Excellent Bachelor Opleiding Sociale Geografie & Planologie Beoordelingsprotocollen Wetenschappelijk Rapporteren en Presenteren, Groepsonderzoekproject & Bachelorproject De Beoordelingsprotocollen van Wetenschappelijk

Nadere informatie

A Inhoud. 2. De identiteit van de eigenaar van de website en het doel van de website staan genoemd.

A Inhoud. 2. De identiteit van de eigenaar van de website en het doel van de website staan genoemd. Beoordelingsformulier websites Afdeling Taal en Communicatie VU De schriftelijke communicatie-uitingen van de verzekeraar moeten begrijpelijk en duidelijk zijn voor de klant en afgestemd op diens taalniveau.

Nadere informatie

Opm: Bij een onvoldoende beoordeling is het invullen van het veld opmerkingen door de begeleider verplicht.

Opm: Bij een onvoldoende beoordeling is het invullen van het veld opmerkingen door de begeleider verplicht. Beoordeling I: Het Plan van Aanpak (eerste versie) Datum: 1. Past het onderwerp in het profiel - aangeven bij welke vakken het werkstuk aansluit - zijn de vakken herkenbaar in het plan on ed Afspraken

Nadere informatie

Educatief Professioneel (EDUP) - C1

Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Educatief Professioneel (EDUP) - C1 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) die willen functioneren in een uitdagende kennis- of communicatiegerichte functie: in het hoger onderwijs, als docent

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing

Programma van Inhoud en Toetsing Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp

Nadere informatie

Tietel slide. Titel slide 2 Module 2. tekst. Beïnvloeden. Juni 2014. Trainers: Sarah Strübin en Willem Ezerman ALFABEELD ORGANISATIEONTWIKKELING

Tietel slide. Titel slide 2 Module 2. tekst. Beïnvloeden. Juni 2014. Trainers: Sarah Strübin en Willem Ezerman ALFABEELD ORGANISATIEONTWIKKELING Tietel slide Titel slide 2 Module 2 tekst Beïnvloeden Juni 2014 Trainers: Sarah Strübin en Willem Ezerman ALFABEELD ORGANISATIEONTWIKKELING Beïnvloeden Programma 2014 Beïnvloeden Programma module 2 09.00

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing

Programma van Inhoud en Toetsing Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp werkwoordelijk gezegde

Nadere informatie

Werken met tussendoelen in de onderbouw

Werken met tussendoelen in de onderbouw Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden

Nadere informatie

informatie profielwerkstuk havo avondlyceum CAL handleiding H5 2015-2016

informatie profielwerkstuk havo avondlyceum CAL handleiding H5 2015-2016 informatie profielwerkstuk havo avondlyceum CAL handleiding H5 2015-2016 Inhoud: Inleiding 2 Tijdsplanning 3 Logboek 4 Voorbeeld logboek 5 Verslag 6 Bronvermelding 7 Weging/ eindcijfer 8 pws-informatieboekje

Nadere informatie

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken. Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het

Nadere informatie

Beoordeling van het PWS

Beoordeling van het PWS Weging tussen de drie fasen: 25% projectvoorstel, 50% eindverslag, 25% presentatie (indien de presentatie het belangrijkste onderdeel is (toneelstuk, balletuitvoering, muziekuitvoering), dan telt de presentatie

Nadere informatie

Workshop BLIKSEM - Leesbegrippen in de BLIKSEM Oefenteksten en Toetsen

Workshop BLIKSEM - Leesbegrippen in de BLIKSEM Oefenteksten en Toetsen Leesbegrippen Groep 5 1. alinea (7)* 2. anekdote (2) 3. bedoeling van de schrijver (3) 4. boodschap overbrengen (1) 5. bronvermelding (2) 6. conclusie (1) 7. de bedoeling van de schrijver (2) 8. de clou

Nadere informatie

twee initiatieven Academisch Nederlands

twee initiatieven Academisch Nederlands twee initiatieven Academisch Nederlands Boekpresentatie Breda, 28 maart 2012 Inleiding Twee verhalen Cursusontwikkeling Taalgericht vakonderwijs Academisch Nederlands? Link secundair hoger onderwijs? Draaiboek

Nadere informatie

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties Deel 1 Structuur Elke scriptie heeft een aantal onderdelen dat min of meer vaststaat. Mijn ervaring leert mij dat de onderdelen in de scriptie en de volgorde waarin je deze onderdelen verwerkt, afhankelijk

Nadere informatie

RSC PROFIELWERKSTUK 2015 / 2016 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK

RSC PROFIELWERKSTUK 2015 / 2016 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK Beste leerling, RSC PROFIELWERKSTUK 2015 / 2016 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK Voor je ligt het Logboek dat je gaat gebruiken bij het maken van je profielwerkstuk. Na de PWS-weken lever je een geschreven werkstuk

Nadere informatie

Stappen deelcijfer weging 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 totaalcijfer 10,0 Spelregels:

Stappen deelcijfer weging 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 totaalcijfer 10,0 Spelregels: Stappen deelcijfer weging 1 Onderzoeksvragen 10,0 6% 0,6 2 Hypothese 10,0 4% 0,4 3 Materiaal en methode 10,0 10% 1,0 4 Uitvoeren van het onderzoek en inleiding 10,0 30% 3,0 5 Verslaglegging 10,0 20% 2,0

Nadere informatie