Uitgevoerd door Dimensus GBM Culemborg 2018

Transcriptie

1

2 Voorwoord De verhouding tussen overheid en burgers verandert sterk. Steeds meer wordt een beroep gedaan op de inzet van burgers. Dat geldt voor de zorg voor elkaar, maar ook voor de inrichting van en het onderhoud in de buurt en de leefbaarheid en veiligheid in de directe woonomgeving. Een aanpassingsslag is nodig voor alle partijen. Het nieuwe zorgstelsel bijvoorbeeld, leunt niet louter meer op overheidsvoorzieningen, maar vereist dat mensen kijken wat ze zelf nog kunnen en kunnen doen voor elkaar. Inwoners worden nadrukkelijk aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en kracht en op die van hun netwerk en omgeving. De ondersteuning moet bovendien zo dichtbij mogelijk, liefst in de eigen kern of buurt, worden georganiseerd. Gemeenten zijn echter wél voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de ondersteuning aan jeugdigen, chronisch zieken, ouderen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Aan gemeenten de taak om een sociale infrastructuur neer te zetten voor mensen die hulp of ondersteuning nodig hebben. Er zijn en komen veel gegevens beschikbaar om te kunnen meten of gemeenten op het goede spoor zitten. Het gaat daarbij vooral om registratiecijfers van inwoners die in bepaalde beleidscategorieën vallen. Naast objectieve cijfers (met name aantal registraties) is het belangrijk dat vanuit het perspectief van inwoners wordt gekeken naar de mogelijkheden en kansen in kernen en buurten en bij de burgers zelf. Daarom staat in de Monitor sociale kracht de beleving van de burgers centraal: wat vinden de burgers, redden ze zichzelf, wat kunnen ze (zelf en met anderen) doen en belangrijk ook: wat willen ze doen? Over de kwaliteit van kernen of buurten, in termen van leefbaarheid en veiligheid, is al veel bekend. Deze informatie biedt echter onvoldoende inzicht in waar de kracht van de inwoners zit en hoe deze benut, ingezet en gestimuleerd kan worden. Met de Monitor sociale kracht krijgen gemeenten deze concrete kennis en inzichten wél. Waar andere monitoren alleen de veerkracht van mensen meten óf juist gericht zijn op de leefbaarheid van kernen of buurten, redeneert de Monitor sociale kracht vanuit beide invalshoeken. Immers, zowel persoonlijke factoren, als omgevingsfactoren bepalen de sociale kracht van het collectief in een gemeente. De Monitor sociale kracht is ontwikkeld door Dimensus samen met (voorheen) Lokaal Centraal en de gemeente Houten. Met de Monitor sociale kracht zijn impliciet ook de gegevens verzameld voor de verkorte versie van de Burgerpeiling Waar Staat Je Gemeente van KING/VNG. De vragen voor de Monitor sociale kracht maken deel uit van de Gemeentebeleidsmonitor Culemborg. 2

3 Inhoud De Monitor sociale kracht De meting van Sociale kracht in Culemborg 1. Zelfredzaamheid 2. Participatie 3. Mate van eenzaamheid 4. Financiële zelfredzaamheid 5. Sociale samenhang in de buurt 6. Leefbaarheidsbeleving 7. Veiligheidsbeleving Sociale kracht in de wijken Relatie tussen gemeente en inwoners Sociale wijkteams Onderzoeksverantwoording Achtergrondkenmerken Colofon 3

4 De Monitor sociale kracht Voor de Monitor sociale kracht wordt uitgegaan van de veronderstelling dat de sociale kracht van het collectief van inwoners (een groep of een buurt) wordt bepaald door zeven componenten. Deze hebben betrekking op enerzijds persoonlijke kenmerken en de deelname aan de maatschappij (namelijk: zelfredzaamheid, participatie, de mate van eenzaamheid en financiële zelfredzaamheid) en anderzijds op de leefomgeving van burgers (beleving van leefbaarheid en veiligheid, sociale samenhang in de buurt). Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Voor elke component wordt een indicatorscore berekend. Deze indicatorscores zijn samengestelde waarden op een schaal van 0 tot 10. Het zijn echter géén rapportcijfers. De scores hebben vooral een relatieve waarde: door de uitkomsten van de enquête om te rekenen naar scores worden ijkpunten vastgelegd en zijn benchmarks mogelijk tussen gemeenten, kernen, wijken of buurten, maar ook in de tijd. De scores lopen van slecht naar goed : hoe hoger de waarde, hoe beter. Samen bepalen de indicatorscores de sociale kracht van een gemeente, wijk of buurt. Beproefde en gevalideerde vragen vormen de basis voor het berekenen van de scores. Met deze achterliggende informatie kunnen de scores worden geduid en verklaard. Soms worden met de vragen ook nog sub-indicatoren berekend. Op de volgende pagina is aangegeven welke informatie uit de enquête wordt gebruikt om de 7 scores te berekenen. Leefbaarheidsbeleving Veiligheidsbeleving Financiële zelfredzaamheid Sociale kracht Sociale samenhang in de buurt Een exacte vergelijking van indicatoren tussen en moet voorzichtig worden geïnterpreteerd. In vergelijking met is het onderzoeksgebied anders ingedeeld en door voortschrijdend inzicht is een nieuwe rekenmethode toegepast. 4

5 De zeven pijlers van sociale kracht Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid Sociale samen-- hang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid Persoonlijke kenmerken Zelfredzaamheid is het vermogen van mensen om zichzelf te redden in geval van voortdurende veranderingen en gevolgen van een (chronische) ziekte, beperking of tegenslag, op alle levensterreinen. Zelfredzaamheid valt uiteen in het zich kunnen redden in het dagelijks leven (bijv. bij algemene dagelijkse levensverrichtingen zoals aankleden, opvoeding, bewegen en sociale contacten), het zelforganiserend vermogen (zelf hulp inschakelen, zelfregie) en de weerbaarheid (aanpassingsvermogen en veerkracht). Participatie heeft betrekking op de mate waarin iemand deelneemt aan het maatschappelijk leven. In kaart wordt gebracht hoe het sociale leven er uitziet en wat de maatschappelijke betrokkenheid en inzet is van burgers. Bij participatie gaat het om wel of geen werk, re-integratie en opleiding, uitvoeren van mantelzorg of vrijwilligerswerk en de betrokkenheid bij het verenigingsleven en deelname aan activiteiten. Mate van eenzaamheid wordt bepaald door een aantal uitspraken over het gevoel van eenzaamheid en het hebben van een al dan niet beperkt sociaal netwerk. Financiële zelfredzaamheid zegt iets over de financiële draagkracht en last van mensen. Dit is een belangrijke indicator voor de mogelijkheden van een individu of van buurtbewoners samen. Aspecten van financiële zelfredzaamheid zijn inkomen, opleidingsniveau en type woning, maar uiteindelijk wordt dit bepaald door de vraag of men wel of niet kan rondkomen met het huishoudinkomen. Kerngerichte indicatoren Sociale samenhang in de buurt gaat over de samenhang of cohesie in de buurt en de bereidheid om zich in te zetten voor de buurt. Sociale samenhang in de buurt is van belang voor het aanpakken en tegengaan van buurtverval. Het vormt een aanknopingspunt voor de ontwikkeling van buurten. Bij sociale samenhang in de buurt kan een onderscheid worden gemaakt in sociale cohesie en informele sociale controle. Met het laatste wordt de bereidheid tot ingrijpen en de feitelijke inzet voor de buurt bedoeld. Leefbaarheidsbeleving heeft betrekking op de kwaliteit van kernen in termen van fijn leven in de kern en een prettige buurt om in te wonen. Het gaat vooral om de leef- en woonomgeving van mensen, inclusief de voorzieningen in de buurt. Aspecten van leefbaarheid zijn: nabijheid van voorzieningen, het onderhoud (en verloedering) van de openbare ruimte en de beleving van de woonomgeving. Veiligheidsbeleving is ook een indicator die iets zegt over de kwaliteit van kernen. In relatie tot sociale kracht gaat het hierbij vooral om de beleving van veiligheid. De score voor de veiligheidsbeleving wordt bepaald door de veiligheidsbeleving en de mate waarin sociale overlast wordt ervaren. 5

6 De meting van In het voorjaar van is in Culemborg de Gemeentebeleidsmonitor uitgevoerd, waarin veel actuele beleidsonderwerpen zijn voorgelegd aan burgers. Er is gekozen voor een gecombineerd onderzoek waarin zowel leefbaarheid en veiligheid als sociale kwaliteit en sociale kracht aan bod komen. Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van een enquête onder inwoners van 18 tot en met 85 jaar. Om een zo hoog en representatief mogelijke respons te behalen, konden de inwoners de enquête naar keuze online, op papier of telefonisch beantwoorden. Het merendeel van de enquêtes is online ingevuld (65%). Van de inwoners die zijn uitgenodigd om aan het onderzoek mee te doen hebben er meegedaan, een respons van 31%. Er is dit jaar extra ingezet op respons onder jongeren, door in deze groep een extra steekproef te doen en door jongeren te prikkelen met het verloten van een beloning. Omdat voor het onderdeel sociale kracht een apart stramien is opgesteld (dat in meerdere gemeenten kan worden uitgerold) zijn twee rapporten opgesteld. Dit rapport gaat over sociale kracht.naast deze rapportage is een apart tabellenrapport voor sociale kracht opgesteld, waarin de scores en de meest relevante uitkomsten op de achterliggende vragen per wijk zijn opgenomen. Naast uitkomsten op het niveau van de gemeente is in het onderzoek gekeken naar de (twaalf) wijken van de gemeente (zie volgende pagina). Differentiatie op wijkniveau levert immers meer wijkgerichte informatie op. De wijkindeling wijkt af van die van de nulmeting, waardoor op wijkniveau een vergelijking in de tijd veelal niet mogelijk is. Van belang zijn de aanpak- en aandachtsgebieden: Achter de Poort, Binnenstad/Nieuwstad, Achter t Zand/ Lanxmeer en Terweijde Staatsliedenbuurt. Voor deze gebieden is wel een vergelijking in de tijd mogelijk, omdat de afbakening (al dan niet in combinatie) hetzelfde is als in. 50% 4% 46% Telefonisc h Papier Om recht te doen aan de werkelijke verdeling naar wijk, geslacht en leeftijdsgroep zijn de uitkomsten hiervoor gecorrigeerd door middel van weging. Helaas is het niet mogelijk om te wegen naar opleidingsniveau, omdat daarvoor (op wijkniveau) de feitelijke referentiecijfers ontbreken. Omdat bij een enquête per definitie hoger opgeleiden oververtegenwoordigd zijn in de respons, kan dit - zeker bij een onderwerp als sociale kracht- tot vertekeningen leiden. Bij de interpretatie van de uitkomsten moet hiermee rekening worden gehouden. Vergelijking in de tijd en tussen wijken is wel mogelijk, omdat overal dezelfde uitgangspunten gelden. Wijze Wijze van deelname door inwoners Culemborg. n=1497 De uitkomsten hebben in principe betrekking op alle respondenten. Als wordt ingezoomd op een deelpopulatie wordt onder de grafieken in de rapportage het absolute aantal respondenten weergegeven waarop de grafiek betrekking heeft (de n). Als onderscheid wordt gemaakt naar wijk kan het in sommige wijken soms gaan om kleine absolute aantallen. Dit kan gemakkelijk tot vertekeningen leiden. Bij de interpretatie hiervan moet hiermee rekening worden gehouden. 6

7 De wijken van de gemeente Culemborg De wijken: 1. Binnenstad 2. De Dreven 3. Bloemen/Oranjebuurt 4. De Hond 5. Terweijde Componistenbuurt 6. Terweijde Staatsliedenbuurt 7. Voorkoop Noord 8. Voorkoop Zuid 9. Westerkwartier 10. Lanxmeer 11. Achter de Poort 12. Goilberdingen Oost 13. Goilberdingen West 14. Parijsch Landzicht 15. Parijsch Vlinderbuurt 7

8 Sociale kracht in Culemborg Zelfredzaamheid De gemiddelde score voor sociale kracht in Culemborg in is 7,3, een fractie lager dan in (7,5). Leefbaarheid Veiligheid 7,0 7,0 8,0 7,3 7,7 8,2 Participatie Eenzaamheid Van de onderliggende scores zijn die voor de (beperkte) mate van eenzaamheid (8,2) en zelfredzaamheid (8,0) het hoogst. Dat betekent dat de meeste inwoners niet eenzaam zijn en zich goed zelf kunnen redden. De sociale samenhang in de buurt laat de laagste score zien (6,2). Dit is niet verrassend, want er kan niet verwacht worden dat alle inwoners zich inzetten voor de buurt en betrokken zijn met andere bewoners. De meeste scores komen (vrijwel) overeen met die van de nulmeting. De scores voor sociale samenhang in de buurt (van 6,4 naar 6,2), voor zelfredzaamheid (van 8,2 naar 8,0) en de mate van eenzaamheid (van 8,4 naar 8,2) zijn licht gedaald. Daardoor is ook de totaalscore voor sociale kracht iets lager dan in. Sociale samenhang in de buurt 6,2 7,1 Financiële zelfredzaamheid In het navolgende wordt ingezoomd op de zeven pijlers van sociale kracht en wordt geïllustreerd hoe de indicatoren hiervan tot stand komen en welke cijfers er achter de scores zitten. De kleur van de paginarand geeft aan op welke pijler van sociale kracht de informatie betrekking heeft. In grafieken is met een omranding aangegeven welke informatie is meegenomen bij het bepalen van de score. 8

9 Sociale kracht in de wijken Gemeente Culemborg 7,3 Binnenstad De Dreven Bloemen/Oranjebuurt De Hond 7,3 7,3 7,5 7,8 Als wordt ingezoomd op de wijken blijkt dat de score in veel wijken op of rond het gemiddelde ligt. In sommige wijken zoals Lanxmeer, Goilberdingen West, De Hond, Westerkwartier en in mindere mate Parijsch Landzicht, Goilberdingen Oost en de Bloemen/Oranjebuurt is de score hoger dan gemiddeld. Twee wijken scoren duidelijk minder: Terweijde Staatsliedenbuurt (6,5) en Achter de Poort (6,8). Bovendien is de score in deze wijken nu lager dan in. Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost Goilberdingen West Parijsch Landzicht 7,2 6,5 7,3 7,1 7,7 7,8 6,8 7,6 7,7 7,6 Aan het eind van de rapportage is een overzicht van de indicatoren van alle zeven pijlers per wijk opgenomen. Dit biedt aanknopingspunten om gericht maatregelen te kunnen inzetten. Duidelijk verschillend zijn de scores voor sociale kracht voor hoger opgeleiden (7,7) aan de ene kant en lager opgeleiden (6,6) aan de andere kant. Met name de onderliggende scores voor zelfredzaamheid (resp. 8,3 en 7,4), mate van eenzaamheid (resp. 8,6 en 7,7), financiële zelfredzaamheid (resp. 7,8 en 6,0) en participatie (resp. 8,1 en 5,7) lopen sterk uiteen. Voor de sociale samenhang in de buurt (resp. 6,5 en 6,0), leefbaarheid (resp. 7,1 en 6,9) en veiligheid (resp. 7,2 en 6,8) zijn de verschillen minder groot. Parijsch Vlinderbuurt 7,3 Score voor sociale kracht naar wijk, in Culemborg 9

10 Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid 8,0 8,2 Om de score voor zelfredzaamheid te berekenen, is gekeken naar het zelfzorgend vermogen, het zelforganiserend vermogen en de weerbaarheid van burgers. De score voor zelfredzaamheid (8,0) ligt een fractie lager dan bij de vorige meting (8,2). Zelfzorgend vermogen 9,3 9,5 De meeste inwoners redden zich prima in het dagelijks leven, getuige de hoge score voor het zelfzorgend vermogen. Een beperkte lichamelijke gezondheid is de belangrijkste belemmering voor mensen die zich niet goed kunnen redden. De weerbaarheid van mensen is ook goed, wat betekent dat mensen zich over het algemeen gemakkelijk kunnen aanpassen aan veranderingen of tegenslag. De score voor het zelforganiserend vermogen is iets lager dan de andere waarden. Dat wil zeggen dat niet iedereen even gemakkelijk kan terugvallen op anderen, bijvoorbeeld op buurtgenoten. Zelforganiserend vermogen Weerbaarheid 6,9 7,1 7,8 8,0 Vergeleken met scoren inwoners van Culemborg een fractie lager op de onderliggende scores van zelfredzaamheid. Dat komt met name omdat de inwoners iets vaker problemen hebben in het dagelijks leven, minder kunnen terugvallen op buren en iets minder weerbaar zijn als het even tegenzit. Er is sprake van een duidelijke samenhang tussen zelfredzaamheid en de pijlers mate van eenzaamheid en financiële zelfredzaamheid : inwoners die goed voor zichzelf kunnen zorgen, kunnen vaak ook terugvallen op hun directe omgeving, zijn weerbaar, voelen zich minder eenzaam en kunnen gemakkelijker rondkomen van het huishoudinkomen. Score voor de mate van zelfredzaamheid van inwoners van Culemborg 10

11 Zelfredzaamheid naar wijk Gemeente Culemborg 8,0 Binnenstad 8,1 De Dreven 7,6 Bloemen/Oranjebuurt 8,0 De Hond 8,3 Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier Lanxmeer 8,0 7,5 8,2 7,9 8,2 8,2 De score voor zelfredzaamheid wijkt in de meeste wijken van Culemborg weinig af van het gemiddelde. In veel wijken ligt de score tussen 7,7 en 8,2. Goilberdingen West en De Hond laten de hoogste waarden zien. In de wijk de Dreven (7,6) en in Terweijde Staatsliedenbuurt (7,5) is de score lager dan gemiddeld. In de laatste wijk is bovendien sprake van een lichte achteruitgang vergeleken met. Alle deelscores zijn in deze wijk lager dan gemiddeld in Culemborg. Achter de Poort 7,7 Goilberdingen Oost 8,0 Goilberdingen West 8,4 Parijsch Landzicht 8,1 Parijsch Vlinderbuurt 7,7 Mate van zelfredzaamheid onder inwoners van Culemborg, naar wijk 11

12 Zelfzorgend vermogen Lichamelijke gezondheid 22% 27% Geestelijke gezondheid Aangaan / onderhouden contacten Huishoudelijke taken Administratie / financiën Lopen, zitten en gaan staan Boodschappen doen Algemene dagelijkse activiteiten Opvoeding van kinderen 6% 5% 4% 4% 2% 3% 13% 11% 13% 10% 12% 11% 12% 9% 11% 10% Om het zelfzorgend vermogen te meten is de inwoners een aantal aspecten voorgelegd met de vraag of men hiermee in het dagelijks leven problemen ondervindt. Inwoners van Culemborg kunnen zich over het algemeen goed zelf redden. Het minst goed redden ze zich als het gaat om lichamelijke gezondheid (27% enkel tot veel problemen), geestelijke gezondheid (13%), aangaan / onderhouden van contacten (13%), huishoudelijke taken (12%) en administratie/financiën (12%). In vergelijking met is het aantal respondenten dat soms tot veel problemen ervaart voor bijna alle activiteiten toegenomen. De grootste toename is te zien bij de lichamelijke gezondheid: het percentage inwoners dat hier soms of vaak problemen mee ervaart nam toe van 22% naar 27%. Inwoners uit Terweijde Staatsliedenbuurt kunnen zich over het algemeen minder goed redden op de verschillende activiteiten dan gemiddeld. In deze wijk wonen iets meer ouderen (65+) (38% gemiddeld 32%) en is het percentage laag opgeleiden hoger (33%, gemiddeld 20%) dan in andere wijken. Percentage mensen met enkele tot veel problemen met activiteiten in het dagelijks leven 12

13 Buurt Vrienden Familie Zelforganiserend vermogen 78% 15% 7% 76% 16% 8% 26% 33% 61% 62% 50% 47% 30% 30% 8% 8% 24% 20% Veel inwoners kunnen, als men hulp of zorg nodig heeft, terugvallen op vrienden en/of familie (resp. 93% en 91% zeker of waarschijnlijk). Ook kan 92% zeker of waarschijnlijk een beroep doen op vrienden en 85% op buurtbewoners. Dat neemt niet weg dat 2% van alle inwoners niemand heeft om op terug te vallen (niet op familie, niet op vrienden, noch op buurtgenoten). Ja, zeker Waarschijnlijk wel Nee Mate waarin Culemborgers zeker/waarschijnlijk wel denken terug te kunnen vallen op hun omgeving Ik regel/organiseer gemakkelijk zelf hulp als dat nodig is Ik schakel gemakkelijk vrienden, familie of kennissen in als het nodig is 27% 45% 34% 30% 30% 17% 7% 10% De cijfers lijken sterk op die van, zeker als het gaat om het terug kunnen vallen op familie en op vrienden. Mensen denken wel minder te kunnen terugvallen op buurtgenoten. Inwoners van De Hond kunnen meer dan gemiddeld terugvallen op mensen uit de buurt (90% gemiddeld 76%). In Terweijde Staatsliedenbuurt kan men juist minder vaak terugvallen op buurtgenoten (70%). Drie op de vier Culemborgers organiseren zelf hulp als dat nodig is (75%). Circa 60% kan ook gemakkelijk mensen uit de nabije omgeving inschakelen. Voor inwoners uit Terweijde Staatsliedenbuurt geldt dat minder (53%). Inwoners uit Achter de Poort zijn iets minder vaak dan gemiddeld in staat om zelf hulp te organiseren (70% altijd/vaak wel). (Vrijwel) altijd Vaak wel Soms Nee Percentage respondenten uit de Culemborg die het (vrijwel) altijd/vaak wel eens zijn met de stellingen 13

14 Weerbaarheid Ik pak de draad gemakkelijk op als het even tegen heeft gezeten 51% 40% 8% Ik sla me makkelijk door moeilijke tijden heen Percentage respondenten uit de Culemborg die het (vrijwel) altijd/vaak wel eens zijn met de stellingen. n= % 38% (Vrijwel) altijd Vaak wel Soms Nee 9% De meeste inwoners van Culemborg zijn weerbaar als het even niet mee zit. Daardoor is de score voor weerbaarheid (7,8). Zo pakt circa 90% de draad gemakkelijk weer op als het even tegen zit. De cijfers lijken sterk op die van. Inwoners van Terweijde Staatsliedenbuurt pakken minder gemakkelijk de draad weer op (82% (vrijwel) altijd/vaak wel)) als het even tegen zit. Ik zie op tegen veranderingen Ik raak snel van slag als iets tegenzit/onduidelijk is 45% 50% 38% 35% 12% 9% 5% 6% Eén op de zes Culemborgers ziet vaak op tegen veranderingen (17% vrijwel altijd of vaak) en/of raakt van slag als iets tegenzit (15%). Deze cijfers zijn wat hoger dan in (resp. 12% en 11%). Ook hierbij laten de inwoners van Terweijde Staatsliedenbuurt een wat minder gunstig beeld zien dan gemiddeld. Zij zien meer op tegen veranderingen en raken vaker dan gemiddeld van slag als iets tegenzit of onduidelijk is (beide 24%). Nee Soms Vaak wel (Vrijwel) altijd Mate waarin de stellingen van toepassing zijn op inwoners van Culemborg 14

15 Participatie naar wijk Gemeente Culemborg 7,7 Binnenstad 8,4 De Dreven Bloemen/Oranjebuurt De Hond Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost Goilberdingen West 6,1 7,3 7,5 7,3 6,8 8,4 7,0 8,4 8,5 7,8 7,9 7,8 Participatie heeft betrekking op de mate waarin mensen deelnemen aan de samenleving en aan het maatschappelijk leven. Participatie valt uiteen in: werk, opleiding, mantelzorg, vrijwilligerswerk en deelname aan het verenigingsleven. De berekening komt als volgt tot stand: mensen die werken krijgen de hoogste score, daarna mensen die een opleiding volgen en zo verder. De score voor participatie in Culemborg (7,7) is gelijk aan die van. De Binnenstad, Voorkoop Noord, Westerkwartier, Parijsch Landzicht en Lanxmeer scoren beduidend hoger dan gemiddeld. Dat komt vooral omdat het percentage werkenden in deze wijken hoger ligt dan gemiddeld en/of (in het geval van Lanxmeer en Voorkoop Noord) omdat het aandeel actieve vrijwilligers veel groter is dan gemiddeld in Culemborg. Voorkoop Zuid, Parijsch Vlinderbuurt, Terweijde Staatsliedenbuurt en met name de Dreven laten juist een veel lagere score zien dan gemiddeld. Het aandeel werkenden en het aandeel vrijwilligers is in deze wijken veel lager dan gemiddeld. Parijsch Landzicht 8,3 Parijsch Vlinderbuurt 6,8 Score voor participatie in Culemborg, naar wijk 15

16 Mate van participatie Ik verricht betaal werk of ben zelfstandige 62% Ik ben huisvrouw / huisman 29% Ik ben gepensioneerd / met prepensioen Ik studeer / volg een opleiding/ zit op school (voltijd) Ik heb nu geen betaald werk, maar ben wel op zoek naar werk Ik werk niet omdat ik langdurig ziek of arbeidsongeschikt ben Ik neem deel aan een re-integratie traject 1% 8% 7% 12% Dagelijkse bezigheid die het meeste van toepassing is op respondenten Sportvereniging Op school/het onderwijs/kinderopvang Overige (vrijetijds)vereniging Religieuze of maatschappelijke vereniging In een zorginstelling Gezelligheidsvereniging Niet actief geweest in verenigingsleven 6% 6% 16% 15% 14% 27% 30% 40% De meeste respondenten uit Culemborg verrichten betaald werk of zijn zelfstandig (62%), ongeveer een op de drie is huisvrouw / huisman (29%) en ruim een kwart is gepensioneerd of met prepensioen (27%). Ongeveer 8% is op zoek naar werk en 7% werkt niet door langdurige ziekte (7%). De antwoordcategorieën sluiten elkaar niet uit. Mensen kunnen meer dingen tegelijk doen. Vandaar dat de vergelijking met laat zien dat zowel het aandeel werkenden als het aandeel gepensioneerden en studenten is toegenomen. Veel Culemborgers (circa 60%) zijn als vrijwilliger actief (geweest) bij één of meer verenigingen of organisaties. Dat is iets minder dan in (62%). De meeste vrijwilligers zijn actief bij een sportvereniging (30%). Bij welke verenigingen/organisaties inwoners de afgelopen 12 maanden actief zijn geweest. (meer antwoorden zijn mogelijk) 16

17 Mantelzorg en burenhulp Hulp aan buren 53% Mantelzorg aan familie Aandacht voor buren in zorgwekkende situatie Mantelzorg aan vriend(in) Mantelzorg aan buurtbewoner 16% 29% 43% 41% Mate waarin men (intensief / incidenteel) zich het afgelopen jaar voor anderen heeft ingezet Meer dan de helft van de inwoners van Culemborg helpt de buren wel eens bijvoorbeeld met klussen of boodschappen doen. Dat is minder dan in (63%). Ook de aandacht van inwoners voor buren in een zorgwekkende situatie is minder geworden (van 47% naar 41%). Vergeleken met verlenen wel meer mensen mantelzorg. Bij elkaar genomen verleent 51% van de Culemborgers aan één of meer mensen mantelzorg, waarvan 26% intensief en 25% incidenteel. Het percentage mantelzorgers is hoger onder 65-plussers (54%, waarvan 26% intensief) en met name 45-tot 64-jarigen (58%, waarvan 33% intensief). Van de inwoners tot 30 jaar is 38% mantelzorger, waarvan 17% intensief. Overbelasting 45% 35% 15% 4% In de meeste gevallen komt de mantelzorg ten goede aan een gezins- of familielid (23% intensief en 20% incidenteel). In vergelijking met zijn er meer mensen die mantelzorg verlenen, met name aan familie (van 34% naar 43%) of vrienden (van 24% naar 29%). Mantelzorg aan buurtbewoners is ongeveer gelijk gebleven (16%). Overbelasting 43% 36% 14% Niet of nauwelijks overbelast Enigszins belast Tamelijk zwaar belast Zeer zwaar belast Overbelast Hoe belast mantelzorgers zich momenteel voelen (n=772) 5% Bijna de helft (45%) van de mantelzorgers voelt zich niet of nauwelijks overbelast door de mantelzorg die ze het afgelopen jaar verleend hebben. Dat betekent echter dat ruim de helft zich in enige mate wel overbelast voelt: een derde (35%) enigszins, 15% tamelijk en 5% zwaar belast of overbelast. De cijfers zijn ongeveer gelijk aan die van. 17

18 Vrijwilligerswerk Afgelopen jaar 24% 22% 54% Afgelopen jaar 25% 22% 53% Ja, intensief Ja, incidenteel Nee (vrijwel) niet Het afgelopen jaar heeft 46% van de mensen uit Culemborg (intensief/ incidenteel) vrijwilligerswerk gedaan. In was dit ongeveer hetzelfde percentage (47%). Vrijwilligerswerk afgelopen jaar Toekomstig 30% 26% 22% 22% Het percentage vrijwilligers verschilt niet zoveel naar leeftijdsgroep, de intensiteit wel: van de 65-plussers doet 30% intensief vrijwilligerswerk (en 14% incidenteel), onder jongeren tot 30 jaar is dat 16% (en 27% incidenteel). Respondenten uit Lanxmeer hebben vaker dan gemiddeld vrijwilligerswerk gedaan (58% intensief/incidenteel). Respondenten uit Parijsch Vlinderbuurt en Terweijde Staatsliedenbuurt doen dit juist vaker niet (beide 68% (resp. 68% en 64% vrijwel) nooit). Toekomstig 32% 24% 25% Ja, zeker Ja, misschien Nee Weet niet Mate waarin inwoners in de toekomst vrijwilligerswerk willen (blijven) doen 18% Meer dan de helft (56%) van de Culemborgers wil in de toekomst wellicht vrijwilligerswerk (blijven) doen, waarvan 30% zeker en 26% misschien. Die cijfers liggen iets lager dan in. Eén op de vijf respondenten staat hier niet voor open (22%). 18

19 Mate van eenzaamheid naar wijk Gemeente Culemborg Binnenstad De Dreven Bloemen/Oranjebuurt De Hond Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier 7,1 8,2 8,0 8,1 8,4 8,7 8,5 7,8 7,9 8,7 De pijler mate van eenzaamheid heeft betrekking op de mate waarin mensen terug kunnen vallen op anderen, zich met hen verbonden voelen en de mate waarin zij zich (niet) alleen voelen. Om de totaalscore voor sociale kracht te kunnen berekenen is deze score positief gemaakt. Dat betekent dat niet zichtbaar is hoeveel mensen zich eenzaam voelen maar eerder welk deel geen last heeft van eenzaamheid. Hier bestaat geen passend woord voor, vandaar dat we deze score mate van eenzaamheid meegeven als titel. Dus in dit geval: hoe hoger de score, hoe minder eenzaamheid er voorkomt. Daarom is de score voor de mate van eenzaamheid in Culemborg met 8,2 relatief hoog, al is het wel een fractie lager dan in (8,4). Dat betekent dat iets meer mensen zich eenzaam voelen dan twee jaar geleden. Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost Goilberdingen West Parijsch Landzicht Parijsch Vlinderbuurt 7,7 8,6 8,4 9,0 8,5 8,6 De score voor de (beperkte) mate van eenzaamheid varieert wel enigszins naar wijk. In een aantal wijken zoals Goilberdingen, Westerkwartier, Lanxmeer, De Hond en Parijsch ligt de score (ruim) boven het gemiddelde, terwijl met name Achter de Poort en Terweijde Staatsliedenbuurt en in mindere mate Voorkoop lager scoren dan gemiddeld. Dit betekent dat in deze wijken meer eenzaamheid voorkomt dan gemiddeld. In Achter de Poort en Terweijde is de score ook lager dan in wat duidt op een toename van de eenzaamheid. Eenzaamheid onder inwoners van Culemborg. n=

20 Eenzaamheid Er zijn genoeg mensen op wie ik kan terugvallen 81% Er zijn voldoende mensen met wie ik me nauw verbonden voel Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen Percentages respondenten die het (geheel) eens zijn met deze uitspraken Ik mis mensen om me heen 6% 74% 79% Circa acht op de tien inwoners geven aan op genoeg mensen terug te kunnen vallen (85%) en zich verbonden te voelen met voldoende mensen om zich heen (79%). Driekwart kent genoeg mensen die ze volledig kunnen vertrouwen (74%). Aan de andere kant geeft circa 5% van de respondenten aan geen mensen om zich heen te missen, geen leegte te ervaren en/of zich niet vaak in de steek gelaten te voelen (4%). De cijfers komen overwegend sterk overeen met die van, maar er is over de hele linie wel sprake van een lichte achteruitgang. Ik ervaar een leegte om me heen 6% Terweijde Staatsliedenbuurt laat ten opzichte van het gemiddelde van Culemborg het minst gunstige beeld zien, vooral als het gaat om het hebben van voldoende mensen die men kan vertrouwen en mensen om op terug te kunnen vallen. Vaak voel ik me in de steek gelaten 4% Percentages respondenten die het (geheel) eens zijn met deze uitspraken 20

21 Sociale contacten buitenshuis Sociale contacten buitenshuis 87% 13% Sociale contacten buitenshuis 87% 13% Ja Nee Mate waarin inwoners regelmatig sociale contacten hebben buitenshuis 18 t/m 29 jaar 93% Bijna negen op de tien respondenten hebben regelmatig sociale contacten buitenshuis (87%). Dit kan gaan om afspreken met vrienden of buren, uitstapjes, oppassen, cursussen volgen voor ontspanning en dergelijke. Dat is gelijk aan. 30 t/m 44 jaar 45 t/m 64 jaar 88% 85% Naarmate men ouder wordt, heeft men minder regelmatig sociale contacten buitenshuis. In vergelijking met hebben respondenten tussen 18 en 29 jaar wat meer sociale contacten buitenshuis (van 91% naar 93%). Sociale contacten van ouderen (65 jaar en ouder) zijn gelijk gebleven. 65 jaar en ouder 85% Mate waarin inwoners regelmatig sociale contacten hebben buitenshuis, naar leeftijdscategorie 21

22 Ontwikkeling in het afgelopen jaar Ik heb meer vertrouwen gekregen in mezelf 37% 42% 21% Ik heb meer vertrouwen gekregen in de toekomst Ik heb mijn familie, vrienden of buren vaker geholpen met iets Ik heb meer contact gehad met buurtgenoten Ik ben meer gaan sporten Ik ben mij meer betrokken gaan voelen bij de buurt Ik ben actiever geworden in het vrijwilligerswerk Activiteit onder inwoners het afgelopen jaar Ik heb meer vertrouwen gekregen in mezelf Ik heb meer vertrouwen gekregen in de toekomst Ik heb familie/vrienden/buren vaker geholpen Ik heb meer contact gehad met buurtgenoten Ik ben meer gaan sporten Ik ben mij meer betrokken gaan voelen bij de buurt Ik ben actiever geworden in het vrijwilligerswerk 16% 11% 15% 27% 28% 26% 16% 34% 38% 22% 30% 44% 39% 49% 45% 54% 70% 46% 52% 55% Ja, dat klopt wel Min of meer Nee, dat klopt niet echt 71% 67% 29% 33% 79% Veel inwoners uit Culemborg hebben het afgelopen jaar meer zelfvertrouwen gekregen (79%) en meer vertrouwen gekregen in de toekomst (71%). Ook geeft twee derde aan hun omgeving vaker te hebben geholpen (67%) en ruim de helft (54%) meer contact te hebben gehad met buurtgenoten. Bijna de helft is meer gaan sporten (49%) en voelt zich meer betrokken bij de buurt (45%). Tot slot is 30% actiever geworden in het vrijwilligerswerk. Op individueel niveau gaat het naar eigen zeggen dus best goed met de inwoners van Culemborg. De cijfers liggen immers ook allemaal nog wat hoger dan in. Als naar leeftijd wordt gekeken zijn jongeren (18 tot en met 29 jaar) nog iets positiever dan gemiddeld: ze hebben meer vertrouwen gekregen in zowel zichzelf (89%) als in het algemeen in de toekomst (88%), vaker mensen om hen heen geholpen (77%) en zijn meer gaan sporten (61%). De betrokkenheid bij de buurt is in deze groep echter juist lager (41%) evenals actief zijn als vrijwilliger (24%). Bij de 65-plussers is het tegenovergestelde aan de hand: zij hebben minder dan gemiddeld vertrouwen in zichzelf (74%) en de toekomst (61%), zijn minder gaan sporten (41%) en zijn juist meer betrokken bij de buurt (49%). Hoger opgeleiden zijn actiever in het vrijwilligerswerk (35%) en zijn vaker meer gaan sporten (55%). Deze groep heeft juist iets minder contact met mensen uit de buurt (52%). Activiteit onder inwoners het afgelopen jaar (Ja, dat klopt wel/min of meer) 22

23 Activiteiten in het afgelopen jaar Afspreken met vrienden Uitstapjes die geen geld kosten 92% 91% Uitstapjes die geld kosten 87% Culturele uitstapjes 70% Sportieve activiteiten Cursussen geven/volgen 39% 65% Activiteit door inwoners het afgelopen jaar (vaak/regelmatig/soms) Negen op de tien inwoners van de gemeente Culemborg spreken (soms/regelmatig/vaak) af met vrienden (92%), doen uitstapjes die geen geld kosten (91%) of die wel geld kosten (87%). Minder respondenten doen culturele uitstapjes (70%) en sportieve activiteiten (65%). Deze percentages liggen voor vier van de zes activiteiten iets lager dan in, behalve voor het volgen of geven van cursussen en het afspreken met vrienden. Dat is ongeveer gelijk gebleven. Inwoners uit Terweijde Staatsliedenbuurt maken minder vaak uitstapjes die geld kosten (78%) of uitstapjes die geen geld kosten (87%) en culturele uitstapjes (56%). Dit kan deels verklaard worden door het feit dat in deze wijk minder mensen wonen die (zeer) goed rondkomen van het netto-inkomen (42% gemiddeld 71%). Wanneer naar achtergrondkenmerken wordt gekeken, blijkt dat vooral jongeren (18 tot en met 29 jaar) en hoger opgeleiden (hoger beroepsonderwijs/ wetenschappelijk onderwijs (universiteit) meer uitjes dan gemiddeld maken. Bij hoger opgeleiden zijn het geven of volgen van een cursus meer in trek (55% gemiddeld 39%) en culturele uitstapjes (86% gemiddeld 71%) meer in trek. Jongeren hebben het afgelopen jaar vaker dan gemiddeld een sportieve activiteit (75% gemiddeld 65%) of uitstapjes die geld kosten (93% gemiddeld 87%) gedaan. 23

24 Financiële zelfredzaamheid naar wijk Gemeente Culemborg 7,1 Binnenstad 6,7 De Dreven Bloemen/Oranjebuurt De Hond Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier 5,8 7,5 7,4 8,0 6,8 7,3 6,7 7,4 De gemiddelde score voor financiële redzaamheid is in Culemborg 7,1. De variatie in scores voor financiële zelfredzaamheid tussen de wijken is aanzienlijk. De wijken De Hond, Goilberdingen (Oost en West), Parijsch-Landzicht en Lanxmeer scoren aanmerkelijk beter dan gemiddeld. Aan de andere kant laten de Binnenstad, Achter de Poort, Voorkoop Zuid en met name Terweijde Staatsliedenbuurt de laagste scores zien. In deze wijken wonen relatief veel inwoners die moeite hebben om rond te komen met hun huishoudinkomen. Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost Goilberdingen West 6,7 7,6 7,7 7,7 De gemeentelijke score is hetzelfde als die van. In de Binnenstad en Lanxmeer is vergeleken met sprake van een lichte verbetering, maar in Achter de Poort en vooral ook in Terweijde Staatsliedenbuurt ligt de score nu lager dan in. Parijsch Landzicht 7,7 Parijsch Vlinderbuurt 6,8 Gemiddelde score voor financiële zelfredzaamheid, naar wijk in Culemborg 24

25 Rondkomen met het inkomen en woningbezit Rondkomen netto-inkomen Rondkomen netto-inkomen 19% 22% 54% 50% 20% 22% Zeer gemakkelijk Gemakkelijk Kom net rond Moeilijk Zeer moeilijk Aandeel van de Culemborgers dat makkelijk tot moeilijk rondkomt met netto-inkomen Eigen (koop)woning Sociale huurwoning van een woningcorporatie 21% 17% 73% 77% Huurwoning van particulier of 5% andere partij 6% 5% 5% De meeste inwoners van Culemborg (73%) komen (zeer) gemakkelijk rond met het netto-huishoudinkomen. Eén op de vijf respondenten redt het net en 6% heeft (grote) moeite om rond te komen. De percentages verschillen niet veel van die van. In De Hond komen meer mensen gemakkelijker rond met hun nettoinkomen (85% (zeer) gemakkelijk). Met name in Terweijde Staatsliedenbuurt is het percentage inwoners dat (veel) moeite heeft om rond te komen hoger (18%) dan gemiddeld. In mindere mate geldt dit ook voor Parijsch Vlinderbuurt (11%), Voorkoop Zuid (10%) en de Binnenstad (10%). Dit verklaart ook de lagere scores in deze wijken. De financiële zelfredzaamheid van wijken heeft vaak een relatie met het opleidingsniveau van inwoners en met de verhouding van huur en koopwoningen. Drie op de vier respondenten hebben een eigen huis, een kwart huurt een woning, waarvan 21% van een corporatie. In de meeste gevallen is dit Kleurrijk Wonen (67% van de Culemborgers die een huurwoning van een woningcorporatie huren). In Terweijde Staatsliedenbuurt is het aandeel huurders van een corporatiewoning (59%) veel hoger dan gemiddeld. In De Hond wonen alle respondenten in een (eigen) koopwoning. Aandeel van de respondenten dat in een huurwoning of koopwoning woont 25

26 Sociale samenhang in de buurt Sociale samenhang in de buurt 6,2 6,4 Sociale cohesie 6,3 6,7 Bij sociale samenhang in de buurt (voorheen collectieve zelfredzaamheid ) gaat het zowel om de sociale cohesie als om de bereidheid om zich in te zetten voor de buurt. Achter de score voor sociale samenhang in de buurt zitten onderliggende scores voor sociale cohesie (ofwel betrokkenheid bij de buurt en buurtcontacten), sociale controle (hoe reageert men op voorvallen in de buurt en wat verwachten zij van buurtgenoten) en de feitelijke inzet voor de buurt (het afgelopen jaar en in de toekomst). Eigen toezicht 6,2 6,4 De gemiddelde score voor sociale samenhang in de buurt in Culemborg is 6,2. Dat is wat lager dan de andere scores. Dat komt omdat niet kan worden verwacht dat alle inwoners zich inzetten voor de buurt. Buurttoezicht 6,1 6,2 In was de score 6,4, een fractie hoger. Dat komt vooral omdat de onderliggende score voor sociale cohesie is afgenomen (van 6,7 naar 6,3). Ook de scores voor toezicht (wat doet men zelf, wat doen de buurtbewoners?) zijn een fractie lager dan in. De score voor feitelijke inzet is iets omhoog gegaan. Feitelijke inzet 6,3 6,1 De scores voor sociale samenhang in de buurt in Culemborg 26

27 Sociale samenhang in de buurt naar wijk Gemeente Culemborg 6,2 Binnenstad 6,2 De Dreven Bloemen/Oranjebuurt De Hond Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost Goilberdingen West Parijsch Landzicht 6,9 6,2 6,5 6,3 5,8 6,4 6,3 6,4 7,0 5,6 6,3 5,8 6,3 In de meeste wijken van Culemborg ligt de score voor sociale samenhang in de buurt op of net iets boven het gemiddelde (6,2 tot 6,4). Er zijn twee uitschieters naar boven: de Dreven en Lanxmeer; in deze wijken is de score aanmerkelijk hoger dan gemiddeld. Beide wijken laten een grotere sociale cohesie zien alsook een grotere bereidheid van inwoners om zich in te zetten voor de buurt. Dat laatste geldt ook voor Voorkoop Noord. Aan de andere kant is de sociale samenhang in de buurt gelet op de veel lagere scores aanmerkelijk kleiner in Goilberdingen West, Terweijde Staatsliedenbuurt en Achter de Poort. In Goilberdingen West komt dit vooral doordat men minder bereid is toezicht te houden en zich in te zetten voor de buurt, in Terweijde Staatsliedenbuurt blijft vooral het toezicht in de buurt achter. Achter de Poort scoort op alle aspecten slechter: sociale cohesie, toezicht en inzet. In Achter de Poort is de score ook lager dan in, in de Binnenstad en in Terweijde Staatsliedenbuurt is dat niet het geval. Parijsch Vlinderbuurt 6,3 Sociale samenhang in de buurt onder inwoners van Culemborg 27

28 Sociale cohesie (1) Eens per jaar of minder 2% Ja, bij bijna iedereen 9% Aantal keren per jaar 14% Ja, bij de meeste mensen wel 32% Een enkele keer per maand Aantal keren per maand 20% 31% Bij sommigen wel, sommigen niet Nee, bij de meeste mensen niet 12% 44% Aantal keren per week of vaker 33% Nee, bij bijna niemand 3% Aantal keren dat men in de afgelopen 12 maanden een praatje maakt met iemand uit de buurt Mate waarin respondenten zich betrokken voelen bij mensen in de buurt De score voor sociale cohesie is berekend op basis van antwoorden op enkele vragen over de mate van betrokkenheid bij de buurt en contacten met buurtbewoners. Eén op de drie inwoners van Culemborg maakt meerdere keren per week een praatje met iemand uit de buurt (33%). In vergelijking met (43%) is het percentage afgenomen. Nog eens één op de drie maakt tenminste maandelijks een praatje met buurtbewoners. Ongeveer de helft van de respondenten maakt een enkele keer tot maximaal enkele keren per maand een praatje met iemand uit de buurt (51%). Inwoners uit Lanxmeer hebben het meeste contact met buurtgenoten: zo maakt ongeveer de helft zeker wekelijks een praatje met iemand uit de buurt (49%). Inwoners uit Goilberdingen en Achter de Poort hebben juist minder dan gemiddeld contact met de buurtgenoten. Vier op de tien inwoners (41%) voelen zich bij vrijwel iedereen of bij de meeste buurtbewoners betrokken. Dat is ongeveer gelijk aan (43%). In de Dreven, het Westerkwartier en Lanxmeer is de onderlinge betrokkenheid van buurtbewoners groter dan gemiddeld, in Voorkoop Noord en Achter de Poort is dat juist minder dan gemiddeld. Als gekeken wordt naar leeftijd, valt op dat vooral jonge mensen (18 tot en met 29 jaar) weinig contact hebben met buurtbewoners: 7% (3% gemiddeld) van de jongeren voelt zich bij bijna niemand in de buurt betrokken en drie op de tien respondenten (t.o.v. 16% gemiddeld) maakt minstens een aantal keren per jaar een praatje met iemand uit de buurt. 28

29 Sociale cohesie (2) De mensen in deze buurt blijven hier graag wonen 78% 77% De mensen gaan in de buurt op een prettige manier met elkaar om Ik ben tevreden over de bevolkingssamenstelling in de buurt Iedereen die in de buurt wil komen wonen, is welkom. Als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen. Ik voel me thuis bij de mensen die in de buurt wonen Buurtbewoners staan altijd voor elkaar klaar Ik woon in een gezellige buurt, waar veel saamhorigheid is. 74% 72% 69% 68% 66% 66% 65% 67% 57% 60% 50% 51% 38% 38% Over het algemeen denken Culemborgers wel positief over hun buurt en de buurtbewoners. De meeste inwoners blijven graag in hun huidige buurt wonen (78%), vinden dat mensen op een prettige manier met elkaar omgaan (74%) en zijn tevreden over de bevolkingssamenstelling in de buurt (69%). Inwoners uit Terweijde Staatsliedenbuurt zijn het minder vaak dan gemiddeld (helemaal) eens met deze drie stellingen (resp. 50%, 55%, 45%). De helft tot twee derde van de inwoners vindt dat men het goed getroffen heeft als men in de buurt woont (65%), voelt zich thuis bij de mensen die in de buurt wonen (57%) en denkt dat buurtbewoners altijd voor elkaar klaar staan. Net als voor de eerste drie stellingen zijn inwoners van Terweijde Staatsliedenbuurt het hier minder vaak (helemaal) mee eens dan gemiddeld. Over de saamhorigheid in de buurt en het aantal onderlinge contacten zijn de meningen meer verdeeld. Zo onderschrijft niet meer dan 38% de stelling dat men in een gezellige buurt woont met veel saamhorigheid en 35% dat men veel contact heeft met buurtbewoners. In Lanxmeer hebben juist meer inwoners contacten met hun buren (52%). De uitkomsten lijken heel sterk op die van. Ik heb veel contact met andere buurtbewoners 35% 37% Aandeel bewoners (helemaal) eens met stelling over de buurt (excl. Weet niet/geen mening) 29

30 Sociale cohesie (4) Bij afwezigheid houdt iemand een oogje in het zeil U kunt bij iemand terecht als iets vervelends gebeurt Als er iets belangrijks gebeurt in de buurt of met een buurtgenoot, is er dan iemand die u dit komt vertellen U gaat naar georganiseerde activiteiten in de buurt (bijna) altijd Meestal wel Soms wel / soms niet Meestal niet (bijna) nooit Mate waarin stellingen van toepassing zijn op inwoners van Culemborg (excl. Geen antwoord) 28% 21% 19% 53% 23% 27% 33% 26% 27% 19% 23% 15% 7% 12% 11% 7% 14% 11% 18% Een andere indicatie van sociale cohesie is het contact met buren bij een concrete situatie. Zo geeft 80% van de Culemborgers aan dat bij afwezigheid (bijna) altijd of meestal iemand een oogje in het zeil wil houden. Ruim de helft (55%) zegt bij iemand uit de buurt terecht te kunnen als er iets vervelends gebeurt en dat men op de hoogte wordt gehouden als er iets gebeurt in de buurt (54%). Voor georganiseerde activiteiten in de buurt is de belangstelling minder (42%). Inwoners van de Dreven, Lanxmeer, Parijsch Vlinderbuurt, Westerkwartier en De Hond scoren op dit punt positiever dan gemiddeld, Voorkoop Noord en met name Achter de Poort veel lager dan gemiddeld. Vergeleken met is de betrokkenheid van mensen bij deze voorvallen nu een fractie lager, maar de verschillen zijn niet groot. Bij afwezigheid houdt iemand een oogje in het zeil U kunt bij iemand terecht als iets vervelends gebeurt Als er iets belangrijks gebeurt in de buurt of met een buurtgenoot, is er dan iemand die u dit komt vertellen U gaat naar georganiseerde activiteiten in de buurt 42% 55% 55% 80% Als naar achtergrondkenmerken gekeken wordt, blijkt dat lager opgeleiden minder vaak naar georganiseerde activiteiten in de buurt gaan (34%) en dat in deze groep minder dan gemiddeld een oogje in het zeil wordt gehouden bij afwezigheid (78%). Hoger opgeleiden worden minder op de hoogte gebracht als iets gebeurt in de buurt of met een buurtgenoot maar scoren wel beter op de drie andere punten (resp. 85%, 63% en 65%). Ook bij jongeren (18 tot en met 29 jaar) wordt minder dan gemiddeld een oogje in het zeil gehouden (73%), zij worden ook minder op de hoogte gebracht (46%) en kunnen ook minder bij mensen terecht als er iets ernstigs gebeurt (42%). Percentage respondenten waarbij (bijna) altijd / meestal wel (excl. Geen antwoord) 30

31 Toezicht in de buurt Inbraak in de buurt 90% Iemand bezig aan geparkeerde auto Graffiti spuitende jongeren 69% 85% Aan de respondenten is een aantal mogelijke voorvallen voorgelegd met de vraag of men hier zelf op zou reageren en/of dat men denkt dat buurtbewoners hierop wel reageren. Heftige woordenwisseling op straat Spijbelende kinderen 23% 39% Mate waarin inwoners zelf (zeker) iets doen als er voorvallen bij hen in de buurt gebeuren. Veel inwoners reageren zelf wel als er iets gebeurt in de buurt waarbij het materiële zaken betreft, dus woninginbraak, rommelen aan een geparkeerde auto of het spuiten van graffiti: resp. 90%, 85% en 69% van de Culemborgers reageert hier zelf op en ook denkt men ok dat de buurtbewoners hier wel op reageren (resp. 83%, 78% en 67%). Inbraak in de buurt Iemand bezig aan geparkeerde auto Graffiti spuitende jongeren 67% 78% 83% Minder nadrukkelijk grijpt men in als het gaat om sociale voorvallen, zoals een woordenwisseling op straat (39% doet dan zelf iets) of het zien van spijbelende kinderen (23%). Ook verwacht men dan minder van de buurtbewoners (resp. 46% en 29%). Bij de laatste twee voorvallen denkt men eerder dat buurtbewoners iets doen (wishfull thinking wellicht) dan dat men zelf iets doet. Heftige woordenwisseling op straat Spijbelende kinderen 29% 46% Op hoofdlijnen sporen de cijfers met die van, al denkt men wel minder vaak iets te doen bij de sociale voorvallen, zowel zelf als door buurtbewoners. Mate waarin inwoners (zeker) denken/denken dat buurtbewoners iets doen als er voorvallen in de buurt gebeuren 31

32 Inzet voor leefbaarheid in de buurt (1) Afgelopen jaar 6% 52% 42% 34% 55% 11% Afgelopen jaar 7% 51% 42% Ja, intensief Ja, incidenteel Nee (vrijwel) niet 33% 53% Ja, zeker Ja, misschien Nee 14% Inzet voor leefbaarheid in de buurt, afgelopen 12 maanden Blijvende) inzet komend jaar voor de buurt (excl. Weet niet/ geen mening) Bijna zes op de tien inwoners van Culemborg (58%) heeft zich het afgelopen jaar ingezet voor de buurt, 42% deed dit niet. Dat is gelijk aan. In Voorkoop Noord hebben mensen zich meer dan gemiddeld ingezet (69%), in Terweijde Staatsliedenbuurt juist minder (53%). Groter lijkt de bereidheid om zich in de toekomst in te zetten voor de buurt. Eén op de drie inwoners wil dat zeker (blijven) doen en nog eens ruim de helft overweegt zich in te (blijven) zetten. Bij elkaar is dat bijna 90%. De bereidheid om zich in de toekomst in te zetten voor de buurt is iets groter dan in. Inwoners uit Voorkoop Noord willen zich vaker dan gemiddeld in (blijven) zetten voor de buurt (96% zeker/misschien). Respondenten van 30 tot en met 44 jaar hebben zich het afgelopen jaar het meest ingezet voor de leefbaarheid in de buurt (71%). Ook wil deze groep zich vaker dan gemiddeld (blijven) inzetten in het komende jaar (90% zeker/misschien). Ook onder hoger opgeleiden is de (bereidheid tot) inzet voor de buurt groter dan gemiddeld: 68% van hen heeft zich afgelopen jaar ingezet en 93% wil zich (blijven) inzetten. Ouderen (65-plus) hebben zich juist minder dan gemiddeld ingezet (48%) en willen zich minder dan gemiddeld (blijven) inzetten (85%). Hetzelfde geldt voor lager opgeleiden: resp. 42% en 81%. 32

33 Inzet voor leefbaarheid en veiligheid in de buurt (2) Helpen onderhoud buurt 45% 26% 29% Helpen bij buurtpreventie 28% 50% 22% Opzetten van of aanmelden bij Whatsapp-buurtgroep 27% 38% 35% Helpen onderhoud openbaar groen 15% 27% 58% Organiseren (sociale) buurtactiviteiten 11% 36% 54% Meedenken toekomst gemeente 8% 61% 31% Organiseren jongerenactiviteiten 23% 75% Heb ik gedaan Niet gedaan, maar ben ik wel toe bereid Niet gedaan en wil ik ook niet doen Inzet in de buurt het afgelopen jaar. n= (excl. weet (nog) niet) Helpen onderhoud buurt 45% Helpen bij buurtpreventie 28% Opzetten van of aanmelden bij Whatsapp-buurtgroep 27% Helpen onderhoud openbaar groen 15% Organiseren (sociale) buurtactiviteiten 11% Als wordt gekeken waar de belangstelling van bewoners het meest naar uitgaat als het gaat om inzet voor de buurt, dan blijkt dat de inwoners vooral hebben geholpen met het onderhoud van de buurt, de buurtpreventie en hebben mee gedaan aan de Whatsapp-buurtgroep. Minder belangstelling was er voor groenonderhoud en het helpen bij buurtactiviteiten of meer specifieke activiteiten voor jongeren. Het meedenken met de gemeente over de toekomst is tot nu toe beperkt gebleven, maar hier heeft men wel belangstelling voor getuige het hoge percentage inwoners dat hier wel toe bereid is. In vergelijking met zijn de inwoners van Culemborg meer betrokken geraakt bij de Whatsappbuurtgroep (van 12% naar 27%). Meedenken toekomst gemeente 8% Organiseren jongerenactiviteiten 3% Inzet in de buurt afgelopen jaar, heb ik gedaan. n= (excl. Weet niet/ geen mening) 33

34 Inzet voor leefbaarheid en veiligheid in de buurt (3) Gemiddeld 1 keer per maand 2% Ja, dat doet (bijna) iedereen 29% Circa 1 keer per 2 maanden Circa 1 keer per 3 maanden Maximaal 1 keer per half jaar 2% 2% 14% Sommige mensen wel, sommige niet Nee, dat doet (bijna) niemand 11% 57% Helemaal niet samengewerkt 80% Weet ik niet 4% Samenwerking met buurtbewoners om iets te organiseren, afgelopen jaar. (excl. Weet niet/ geen mening) Bijdrage van buurtbewoners aan een schone en nette buurt. Eén op de vijf Culemborgers heeft afgelopen jaar samen met buurtbewoners iets georganiseerd. Dat is iets meer dan in (15%). Inwoners uit Lanxmeer werken het meest samen met andere buurtbewoners om iets te organiseren (48%). Ongeveer drie op de tien Culemborgers geven aan dat (bijna) alle buurtbewoners bijdragen aan een schone en nette buurt door bijvoorbeeld onkruid te verwijderen en rommel op te ruimen op straat (29%). In vergelijking met is dit percentage toegenomen (van 24% naar 29%). Eén op de tien Culemborgers denkt dat juist (bijna) niemand in de buurt een bijdrage levert aan een schone en nette buurt. In Goilberdingen West dragen de buren meer dan gemiddeld bij aan een schone en nette buurt (39%), in de Binnenstad doet men dit juist minder vaak (18% helemaal niet). 34

35 Inzet voor leefbaarheid en veiligheid in de buurt (4) Ja 93% Het zorgen voor elkaar De inrichting van de openbare ruimte 57% 66% Nee 7% Gevoel van medeverantwoordelijkheid voor de leefbaarheid en veiligheid in je buurt (excl. Weet niet/ geen mening) Het aanspreken van buurtbewoners op hun gedrag Het onderhouden / schoon houden van de openbare ruimte Percentage respondenten dat vindt dat burgers zelf een grotere rol moeten gaan spelen als het gaat om... (excl. Weet niet/ geen mening) 42% 55% Veruit de meeste inwoners geven aan dat ze zich medeverantwoordelijk voelen voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt (93%). Dit cijfer is nagenoeg gelijk aan (94%). De verschillen tussen de wijken zijn niet heel groot, in alle wijken voelt het leeuwendeel van de inwoners zich medeverantwoordelijk. Het cijfer varieert van 89% in Achter de Poort en Terweijde Staatsliedenbuurt tot 99% in de Bloemen/Oranjebuurt. De overheid wil graag dat burgers een grotere rol gaan spelen en meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen buurt, voor zaken die voorheen vooral door de overheid werden gedaan. Meer dan de helft van de inwoners van Culemborg onderschrijft deze insteek. Zo vinden twee op de drie inwoners dat burgers meer voor elkaar moeten gaan zorgen (66%). Ook vindt ruim de helft dat burgers een grotere rol moeten spelen als het gaat om de inrichting van de openbare ruimte (57%) en dat zij vaker buurtbewoners op hun gedrag zouden moeten aanspreken (55%). Over de rol van burgers bij het schoonhouden en onderhouden van de openbare ruimte zijn de meningen meer verdeeld: 42% vindt dat burgers hier meer bij moeten worden betrokken. De cijfers komen op hoofdlijnen overeen met die van. 35

36 Aanspreken van anderen bij overlast (1) Spelende kinderen 20% 43% 21% 16% Spelende kinderen Jongeren 18% 26% 43% 43% 24% 18% 12% 15% Ruim 60% van de Culemborgers spreekt spelende kinderen (63%) of jongeren (61%) (bijna) altijd of soms aan als ze overlast veroorzaken. Als het gaat om het aanspreken van andere (volwassen) buurtbewoners is de drempel om hen aan te spreken wat hoger (52%). Vergeleken met spreekt men kinderen, jongeren en volwassen buurtbewoners minder aan op hun gedrag. Jongeren 22% 45% 22% 12% Bewoners uit Voorkoop Noord spreken spelende kinderen (81%) en jongeren (78%) vaker dan gemiddeld aan. Inwoners uit Lanxmeer spreken volwassen buurtbewoners vaker aan dan gemiddeld (62%). In de Binnenstad worden jongeren minder vaak aangesproken (54%), in Terweijde Staatsliedenbuurt ook (44%). Volwassen buurtbewoners Volwassen buurtbewoners 15% 19% 37% 41% 27% 26% 20% 14% Vooral inwoners van 45 tot en met 64 jaar spreken kinderen, jongeren én volwassen buurtbewoners vaker dan gemiddeld aan op hun gedrag (resp. 66%, 65% en 56%). Ook hoger opgeleiden spreken alle groepen vaker aan dan gemiddeld (resp. 68%, 70% en 58%) terwijl lager opgeleiden dit minder doen (resp. 56%, 53% en 47%). (bijna) altijd Soms Meestal niet Nooit Aanspreken van kinderen, jongeren of andere buurtbewoners als zij overlast veroorzaken (excl. Weet niet/ geen mening) 36

37 Aanspreken van anderen bij overlast (2) Dat durf ik niet 44% De meeste inwoners die anderen bij overlast niet aanspreken durven dit niet (44%). Dit percentage is wel lager dan in (54%). De vergelijking met is echter indicatief: in is de vraag alleen gesteld als het gaat om het aanspreken van jongeren, nu gaat het om het aanspreken van alle groepen, vandaar dat het cijfer nu lager uitpakt. Dat hoeft niet echt / is niet nodig Ik bemoei me niet met anderen 22% 29% Andere redenen die vaker worden genoemd om mensen niet aan te spreken zijn: omdat men het niet nodig vindt (29%), omdat men zich liever niet bemoeit met anderen (22%) of omdat men het ziet als een taak van de politie (17%) of de gemeente (8%). Ook hierbij geldt dat de vergelijking met indicatief is. Dat is meer een taak voor de politie Niemand in mijn buurt doet dat 8% 17% Andere redenen om mensen niet aan te spreken zijn bijvoorbeeld: omdat overlast s nachts plaatsvindt, omdat respondenten vinden dat ze te oud zijn om anderen aan te spreken of omdat men bang is voor negatieve gevolgen. Dat is meer een taak voor de gemeente 8% Een andere reden 10% Redenen waarom mensen uit Culemborg anderen niet aanspreken bij overlast (n=416) Meer antwoorden zijn mogelijk 37

38 Leefbaarheidsbeleving Leefbaarheidsbeleving 7,0 6,9 Leefbaarheid heeft betrekking op de woonkwaliteit van wijken in termen van fijn leven en prettig wonen in de eigen buurt. Het gaat vooral om de beleving van de leef- en woonomgeving, inclusief de aanwezigheid van voorzieningen in de buurt. Aspecten van leefbaarheid zijn de (onderhouds)staat van de openbare ruimte, de nabijheid van basisvoorzieningen (winkels, zorgvoorzieningen, etc.) en het woonklimaat. Staat openbare ruimte 6,6 6,6 Gemiddeld is de score voor de gemeente Culemborg 7,0 en dat is zo goed als gelijk aan de vorige meting (6,9), vergelijkbaar met een ruime voldoende. De scores voor de nabijheid van voorzieningen en voor het woonklimaat zijn iets omhoog gegaan. De score voor de staat van de openbare ruimte is gelijk gebleven. Voorzieningen 7,5 7,3 Vergeleken met de andere scores zijn de verschillen tussen inwonersgroepen als het gaat om de leefbaarheidsbeleving beperkt. Dat neemt niet weg dat 65-plussers iets meer tevreden zijn dan gemiddeld. Woonklimaat 7,0 6,9 Leefbaarheid en veiligheid vertonen een duidelijke samenhang. Inwoners die positiever zijn over de leefbaarheidsbeleving zijn dit ook over de veiligheidsbeleving. Score voor leefbaarheidsbeleving volgens inwoners van Culemborg. n=

39 Leefbaarheidsbeleving naar wijk Gemeente Culemborg 7,0 Binnenstad De Dreven Bloemen/Oranjebuurt De Hond Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid Westerkwartier Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost 6,7 7,3 7,4 7,5 6,9 6,4 6,6 6,8 7,4 7,2 6,2 7,2 In veel wijken ligt de score voor de leefbaarheidsbeleving rond of iets boven het gemiddelde, variërend van 6,8 tot 7,3. In Parijsch Vlinderbuurt, Goilberdingen West, De Hond en Westerkwartier zijn de scores het hoogst (7,4 of 7,5). De Hond scoort op alle punten aangaande de leefbaarheid beter dan gemiddeld en dat geldt ook voor Goilberdingen West. In de laatste wijk scoort alleen de parkeergelegenheid minder. De hoogste rapportcijfers voor het wonen in de buurt zijn voor De Hond en de Dreven. De Dreven scoort echter iets lager op onderhoud en op de nabijheid van winkels. Duidelijk minder positief over de leefbaarheid zijn inwoners van Voorkoop Noord (6,6), Terweijde Staatsliedenbuurt (6,4) en Achter de Poort (6,2). Beide wijken ook in negatieve zin af als gekeken wordt naar de onderliggende gegevens, zoals onderhoud in de buurt, de nabijheid van voorzieningen (behalve de winkels in Terweijde) en de rapportcijfers voor het wonen in de buurt. Ook de Componistenbuurt en de Binnenstad geven wat lagere rapportcijfers dan gemiddeld. maar in deze wijken is men niet meer dan gemiddeld ontevreden over de nabijheid van voorzieningen, wat de totaalscore voor deze wijken iets omhoog brengt. Goilberdingen West Parijsch Landzicht 7,5 7,3 Vergeleken met is de leefbaarheidsscore in Terweijde Staatsliedenbuurt en de Binnenstad wel iets verbeterd. Parijsch Vlinderbuurt 7,5 Score voor leefbaarheidsbeleving volgens inwoners van Culemborg. n=

40 Aanbod en nabijheid van voorzieningen Basisonderwijs 39% 55% Winkels voor dagelijks boodschappen 29% 54% 6% 6% Zorgvoorzieningen 20% 65% 10% Speelvoorzieningen Welzijnsvoorzieningen 11% 49% 19% 15% 9% 53% 24% 12% Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Tevredenheid over de (nabijheid van) voorzieningen (n= ) (excl. weet niet/ n.v.t.) Over de nabijheid van de voorgelegde voorzieningen is tenminste de helft van de inwoners (zeer) tevreden. Het meest tevreden is men over de nabijheid van basisonderwijs (94% van de ouders), winkels voor dagelijkse boodschappen (83%) en (gezondheids)zorgvoorzieningen (85%). De tevredenheid over welzijnsvoorzieningen (62%) en speelvoorzieningen (60%) is iets minder, maar ook hierover zijn de meeste inwoners positief. Zorgvoorzieningen Basisonderwijs Winkels voor dagelijkse boodschappen 85% 83% 94% Vergeleken met zijn meer respondenten positief over de nabijheid van het basisonderwijs, terwijl de tevredenheid over de nabijheid van winkels en zorgvoorzieningen juist iets is afgenomen. Groot zijn de verschillen echter niet. Welzijnsvoorzieningen Speelvoorzieningen 62% 60% Aandeel inwoners dat (zeer) tevreden is over voorzieningen. n= ; n=

41 Woonplezier 7,9 8,8 8,6 8,5 8,3 8,3 8,2 8,2 8,1 8,0 7,9 7,8 7,6 7,5 7,0 6,9 Woonplezier Woonplezier Hoe prettig vindt u uw buurt om in te wonen, per wijk (excl. Niet van toepassing / weet niet) Het woonplezier van de gemeente Culemborg wordt zeer positief beoordeeld met gemiddeld een 7,9. Dat is nog een fractie hoger dan in (7,8). Bewoners van de Dreven (8,8) en De Hond (8,6) zijn het meest tevreden over het wonen in hun buurt. In Achter de Poort (6,9) en Terweijde Staatsliedenbuurt (7,0) zijn de cijfers het laagst, maar nog altijd voldoende. Het gemiddelde cijfer in Terweijde Staatsliedenbuurt is wel omhoog gegaan sinds (6,7). Sociale activiteiten zoals buurt-/straatfeesten, buurt barbecues en tuinfeesten dragen volgens de inwoners het meeste bij aan het woongenot (61%), op afstand gevolgd door gezamenlijk onderhoud van de buurt of groen (10%). 7,9 7,7 7,6 Rapportcijfers woonplezier en woonklimaat Woonplezier Woonomgeving Leefbaarheid 41

42 Woonomgeving 7,7 8,7 8,3 8,0 8,0 8,0 8,0 8,0 7,9 7,9 7,6 7,5 7,5 7,2 6,9 6,7 Woonomgeving Woonomgeving Rapportcijfer voor de woonomgeving, per wijk De inwoners van Culemborg waarderen de woonomgeving gemiddeld met een 7,7, een fractie hoger dan in (7,6). Ook hier geven de inwoners van de Dreven (8,7) en De Hond (8,3) de hoogste waardering en inwoners uit Achter de Poort (6,7) en Terweijde Staatsliedenbuurt (6,9) de laagste. In de overige wijken liggen de cijfers tussen 7,2 en 8,0. 42

43 Rapportcijfer voor leefbaarheid 7,6 8,4 8,3 8,1 8,0 8,0 7,9 7,9 7,8 7,8 7,5 7,5 7,3 7,1 6,7 6,6 Leefbaarheid Leerbaarheid Rapportcijfer voor leefbaarheid, per wijk Als gevraagd wordt om de leefbaarheid van de buurt uit te drukken in een rapportcijfer levert dat gemiddeld een 7,6 op. Dat is iets meer dan in (7,5). Inwoners van de Dreven (8,4) en De Hond (8,3) waarderen de leefbaarheid het hoogst en wederom geven Achter de Poort (6,6) en Terweijde Staatsliedenbuurt (6,7) de laagste gemiddelde cijfers. Let wel: het gemiddelde rapportcijfer is niet hetzelfde als de uiteindelijke score voor leefbaarheid, maar is onderdeel van de berekening. 43

44 Veiligheidsbeleving Veiligheidsbeleving 7,0 7,0 Ook de beleving van veiligheid zegt iets over de kwaliteit van buurten of wijken. Daarbij wordt gekeken naar de mate van sociale overlast door buurtgenoten en het gevoel van (on)veiligheid in de buurt. Sociale overlast Veiligheidsgevoel 6,3 6,1 7,8 8,0 De score voor de veiligheidsbeleving komt voor Culemborg uit op 7,0, net als in. De mate van sociale overlast is beperkt en levert omgerekend een score op van 7,8. Dat was in iets hoger (8,0). Het veiligheidsgevoel scoort lager (6,3), maar wel iets beter dan in (6,1). Groot zijn de verschillen echter niet. Ouderen voelen zich niet onveiliger dan gemiddeld en laten zelfs een iets hogere score voor veiligheidsbeleving zien omdat ze minder sociale overlast ervaren. Alleenstaanden voelen zich wel minder veilig dan gemiddeld. Veiligheid en leefbaarheid van de buurt hangen duidelijk met elkaar samen. Veiligheidsbeleving van inwoners van de Culemborg 44

45 Veiligheidsbeleving naar wijk Gemeente Culemborg 7,0 Binnenstad 6,8 De Dreven 7,4 Bloemen/Oranjebuurt 7,5 De Hond Terweijde Componistenbuurt Terweijde Staatsliedenbuurt Voorkoop Noord Voorkoop Zuid 7,8 6,5 6,1 6,6 7,0 De veiligheidsscore is hoger dan gemiddeld in De Hond, Goilberdingen West, Parijsch Vlinderbuurt, Westerkwartier en Bloemenbuurt/Oranjebuurt. Op alle punten scoren deze wijken beter dan gemiddeld als het gaat om overlast en veiligheidsbeleving. Anders is dat in Terweijde Staatsliedenbuurt (6,1) en Achter de Poort (5,9) waar de score aanmerkelijk lager ligt dan gemiddeld. Westerkwartier Lanxmeer Achter de Poort Goilberdingen Oost 5,9 7,5 7,2 7,4 Zowel op het gebied van overlast als wat betreft de beleving van (on)veiligheid blijven deze twee wijken achter bij het gemiddelde van Culemborg. Wat betreft veiligheidsbeleving scoort ook Terweijde Componistenbuurt minder goed, maar als het gaat om overlast valt de afwijking van het gemiddelde in deze wijk mee. Goilberdingen West 7,8 Parijsch Landzicht 7,2 Parijsch Vlinderbuurt 7,5 Scores van de veiligheidsbeleving in de wijken 45

46 Sociale overlast Overlast van jongeren in de buurt Overlast van buurtbewoners 12% 15% 6% 6% 2015 De meeste inwoners ervaren weinig tot geen overlast van zowel buurtbewoners (75%) als jongeren (69%). Circa 12% ondervindt echter (heel) veel overlast van jongeren en 6% van buurtbewoners. De overlast van jongeren in de buurt is wel afgenomen ten opzichte van de vorige meting (15%). In Terweijde Staatsliedenbuurt hebben de inwoners meer dan gemiddeld (heel) veel overlast van zowel buurtbewoners (13%) als jongeren (27%). Ook inwoners van Achter de Poort ervaren (heel) veel overlast van jongeren (27%). Percentage inwoners dat (heel) veel sociale overlast ervaart Enkele inwoners (3%) denken dat de jongeren uit hun buurt zich vaak schuldig maken aan criminaliteit. Nog eens één op de vijf (20%) denkt dat dit soms het geval is. Deze cijfers zijn iets lager dan in. Inwoners van Terweijde Staatsliedenbuurt denken het meest dat jeugdcriminaliteit vaak voorkomt (12%). 3% 6% 20% 54% 22% 21% 57% 16% Vaak Soms (bijna) nooit Weet ik niet Percentage inwoners dat denkt dat jongeren in hun buurt zich schuldig maken aan criminaliteit 46

47 Overlast Inbraak in woningen Inbraak in schuren en bergingen Diefstal uit auto's Fietsendiefstal 9% 14% 4% 9% 4% 7% 3% 4% Bijna één op de tien inwoners zegt dat inbraak in woningen vaak voorkomt in de buurt (9%). Daarentegen zegt bijna een derde van de inwoners dat dit (bijna) nooit voorkomt (31%). Inbraak in schuren en bergingen komt minder voor (4% vaak) evenals diefstal uit auto s (4%) of fietsendiefstal (3%). Zowel inbraak in woningen als in schuren en bergingen komen het vaakst voor in Terweijde Staatsliedenbuurt (resp. 27% en 14%). Fietsendiefstal komt het vaakst in de Binnenstad voor (8%), diefstal uit auto s in Lanxmeer (10%). Er lijkt over de hele linie sprake van een daling van deze vormen van overlast en criminaliteit. Het gaat hierbij echter om de beleving van de bewoners, niet om de feitelijke cijfers. Mate waarin voorvallen in de buurt vaak voorkomen Drugsoverlast 4% 4% Zware vormen van overlast en criminaliteit als drugsoverlast, geweldsdelicten en straatroven komen maar weinig voor volgens inwoners van Culemborg. Drugsoverlast (13%) komt relatief vaak voor in de Binnenstad, straatroof in Achter de Poort (3%). Geweldsdelicten komen relatief vaak voor in Terweijde Staatsliedenbuurt (3%). Geweldsdelicten Straatroof 1% 1% 0% 0% Mate waarin voorvallen in de buurt vaak voorkomen 47

48 Overlast Hondenpoep 26% Rommel op straat Beschadiging of vernieling aan auto's Vernieling van voorzieningen in de openbare ruimte Bekladding van muren of gebouwen 22% 10% 3% 2% Ongeveer een kwart van de Culemborgers zegt dat overlast door hondenpoep (26%) en/of rommel op straat (22%) vaak voorkomt in de buurt. Daarnaast denkt 10% dat beschadiging of vernieling aan auto s vaak voorkomt. Vernieling van voorzieningen in de openbare ruimte of bekladding van muren of gebouwen komen minder vaak voor. Hondenpoep komt in Terweijde Componistenbuurt vaker dan gemiddeld voor (35%). In Achter de Poort komen rommel op straat en vernieling van voorzieningen in de openbare ruimte vaker voor (resp. 49% en 8%). De cijfers zijn niet heel veel anders dan in. Mate waarin voorvallen in de buurt vaak voorkomen. n= Dronken mensen op straat 4% Vormen van overlast die volgens de respondenten weinig voorkomen in de buurt zijn dronken mensen op straat (4%), vrouwen of meisjes die ongewenst aandacht krijgen (3%), mensen die op straat lastiggevallen worden (1%) en bedreiging (1%). Geen enkele respondent ervaart vaak overlast van zwervers en daklozen. In de Binnenstad hebben respondenten meer dan gemiddeld overlast van dronken mensen op straat (20%). In Terweijde Staatliedenbuurt en Achter de Poort ervaren respondenten vaker dat vrouwen en meisjes ongewenst aandacht krijgen (beide 7%). In Terweijde Staatliedenbuurt komt ook bedreiging vaker voor (4%). Vrouwen of meisjes die ongewenst aandacht krijgen Mensen die op straat lastiggevallen worden Bedreiging Overlast van zwervers en daklozen 3% 1% 1% 0% Mate waarin voorvallen in de buurt vaak voorkomen. n=

49 Rapportcijfer voor veiligheid 7,0 7,8 7,7 7,5 7,5 7,5 7,4 7,4 7,0 7,0 6,9 6,9 6,7 6,2 6,0 5,8 Veiligheid Veiligheid Rapportcijfer voor veiligheid, per wijk Als de inwoners van Culemborg wordt gevraagd de veiligheid te waarderen met een rapportcijfer, geven ze gemiddeld een 7,0. Dat is iets hoger dan in (6,7). Inwoners uit De Hond (7,8) en Goilberdingen West (7,7) geven de hoogste cijfers voor veiligheid in de buurt, inwoners uit Achter de Poort (5,8), Terweijde Staatsliedenbuurt (6,0) en Componistenbuurt (6,2) de laagste. Voor de overige wijken liggen de cijfers tussen 6,7 en 7,5. Zowel in Terweijde Staatsliedenbuurt en Componistenbuurt als (in mindere mate) in de Binnenstad liggen de cijfers nu wel hoger dan in. 49

50 Samenvatting: de sociale kracht in Culemborg Sociale kracht 7,3 7,5 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt 8,0 8,2 7,7 7,7 8,2 8,4 7,1 7,1 6,2 6,4 Op basis van de onderliggende indicatoren voor de zeven pijlers (zelfredzaamheid, participatie, mate van eenzaamheid, financiële zelfredzaamheid, sociale samenhang in de buurt, leefbaarheids- en veiligheidsbeleving) is de indicator voor de sociale kracht berekend. In komt de score voor de gemeente Culemborg uit op 7,3, een iets lager cijfer dan in (7,5). De lichte afname van de score komt omdat de mate van zelfredzaamheid en de sociale samenhang in de buurt iets zijn afgenomen en de eenzaamheid iets is toegenomen. In het navolgende worden de zeven pijlers per wijk naast elkaar gezet en vergeleken met die van de gemeente Culemborg als geheel en (voor zover een vergelijking mogelijk is) met de scores van. Leefbaarheidsbeleving Veiligheidsbeleving sociale kracht van gemeente Culemborg 7,0 6,9 7,0 7,0 50

51 1. Binnenstad (aandachtsgebied Binnenstad & aanpakgebied Nieuwstad) Sociale kracht 7,3 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid 8,1 8,0 8,4 Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,7 6,2 6,7 6,8 De Binnenstad laat in vergelijking met de gemeente Culemborg een gemiddeld beeld zien. De Binnenstad scoort iets beter op participatie en blijft iets achter bij het gemiddelde bij financiële zelfredzaamheid, mate van eenzaamheid, leefbaarheid en veiligheid. Gemeente Culemborg Sociale kracht Binnenstad 51

52 2. De Dreven Sociale kracht 7,3 Zelfredzaamheid 7,6 Participatie 6,1 Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 8,1 7,5 6,9 7,3 7,4 De sociale kracht score van de Dreven is 7,3, gelijk aan het gemiddelde van Culemborg. Participatie scoort in de Dreven lager dan gemiddeld in Culemborg, vooral omdat het percentage werkenden hier veel lager ligt dan gemiddeld (meer gepensioneerden). De scores voor sociale samenhang, leefbaarheid en veiligheid en financiële zelfredzaamheid zijn echter wat hoger dan gemiddeld. Vanwege een andere wijkindeling is er voor de Dreven geen vergelijking mogelijk met. Sociale kracht de Dreven Gemeente Culemborg 52

53 3. Bloemen/Oranjebuurt Sociale kracht 7,5 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid 8,0 7,3 8,4 7,4 Sociale samenhang in de buurt 6,2 Leefbaarheid Veiligheid 7,4 7,5 De sociale kracht score van de Bloemen/Oranjebuurt is 7,5 en daarmee iets hoger dan gemiddeld in Culemborg. Alle onderliggende scores zijn gelijk aan of iets hoger dan het gemiddelde. Met name de leefbaarheid en veiligheid scoren beter. Vanwege een andere indeling is er voor de Bloemen/Oranjebuurt geen vergelijking mogelijk met. Gemeente Culemborg Sociale kracht Bloemen/Oranjebuurt 53

54 4. De Hond Sociale kracht 7,8 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid 7,5 8,3 8,7 Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid Sociale kracht De Hond 6,5 Gemeente Culemborg 7,5 8,0 7,8 In De Hond is de sociale kracht hoger dan gemiddeld: de score is 7,8 en daarmee binnen Culemborg de hoogste score. Bij vrijwel alle pijlers laat De Hond een beter beeld zien dan gemiddeld. Vooral de (beperkte) mate van eenzaamheid, de betere financiële zelfredzaamheid en de hogere leefbaarheidsbeleving en veiligheidsbeleving vallen op. Inwoners van De Hond kunnen vaker terugvallen op anderen en zijn vaker betrokken met elkaar waardoor zij hoger scoren op de mate van eenzaamheid dan gemiddeld. Dit betekent dat men zich minder vaak eenzaam voelt. Eveneens geven weinig inwoners aan (zeer) moeilijk te kunnen rondkomen en dus hoger te scoren op financiële zelfredzaamheid. Tot slot beoordelen inwoners de openbare ruimte, het woonklimaat van de buurt en het veiligheidsgevoel positiever dan gemiddeld. Ook voor De Hond is geen vergelijking met mogelijk. 54

55 5. Terweijde Componistenbuurt Sociale kracht 7,2 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid 8,0 7,3 8,5 6,8 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,3 6,5 6,9 Gemeente Culemborg De sociale kracht-score van Terweijde Componistenbuurt is met 7,2 een fractie lager dan gemiddeld in Culemborg. Dat komt vooral omdat de onderliggende scores voor participatie, financiële zelfredzaamheid en veiligheidsbeleving in Terweijde Componistenbuurt lager zijn dan gemiddeld. Voor participatie is dit vooral te verklaren door een kleiner aandeel vrijwilligers die zich inzetten, voor financiële zelfredzaamheid is dit het grotere aandeel dat (zeer) moeilijk kan rondkomen en voor veiligheidsbeleving is de beoordeling van sociale overlast en het veiligheidsgevoel in de buurt negatiever dan gemiddeld. Sociale kracht Terweijde Componistenbuurt 55

56 6. Terweijde Staatsliedenbuurt (aanpakgebied) Sociale kracht 6,5 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid 7,5 6,8 7,1 5,8 5,8 6,4 De totaalscore voor sociale kracht in Terweijde Staatsliedenbuurt is 6,5. Deze wijk heeft daarmee de laagste score in Culemborg. De scores voor alle pijlers van sociale kracht zijn in Terweijde Staatsliedenbuurt lager dan gemiddeld. Voor participatie komt dit door het lager aandeel werkenden en vrijwilligers. De mate van eenzaamheid is lager omdat men zich vaker minder verbonden voelt met andere bewoners en leegte ervaart. Veiligheid 6,1 Gemeente Culemborg Sociale kracht Terweijde Staatsliedenbuurt Daarnaast beoordelen inwoners van de Terweijde Staatsliedenbuurt de leefbaarheid en veiligheid van hun buurt minder gunstig dan gemiddeld. Dit geldt voor zowel de openbare ruimte en het woonklimaat als het veiligheidsgevoel. Verder heeft men ook vaker last van sociale overlast door buurtbewoners en jongeren. Vergeleken met zijn veel scores van Terweijde Staatsliedenbuurt nog iets lager. Alleen de leefbaarheid en veiligheid zijn licht verbeterd. 56

57 7. Voorkoop Noord Sociale kracht 7,3 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid 8,2 8,4 7,8 7,3 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,4 6,6 6,6 Gemeente Culemborg De sociale kracht score van Voorkoop Noord is 7,3, wat niet verschilt van het gemiddelde in Culemborg. Voorkoop Noord laat op een aantal punten een positieve afwijking van het gemiddelde zien, zoals voor participatie (door het grotere aandeel werkenden en vrijwilligers), zelfredzaamheid, financiële zelfredzaamheid en sociale samenhang in de buurt. Op het punt van leefbaarheid en veiligheid en mate van eenzaamheid scoort de wijk minder dan gemiddeld. De leefbaarheidsbeleving scoort vooral lager door de minder positieve beoordeling van de openbare ruimte en de voorzieningen in de buurt. De veiligheidsscore is vooral lager omdat bewoners vaker sociale overlast van buurtbewoners ervaren dan gemiddeld. Sociale kracht Voorkoop Noord 57

58 8. Voorkoop Zuid Sociale kracht 7,1 Zelfredzaamheid 7,9 Participatie 7,0 Mate van eenzaamheid 7,9 Financiële zelfredzaamheid 6,7 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,3 6,8 7,0 Gemeente Culemborg In Voorkoop Zuid is de totaalscore 7,1 en dat is iets lager dan gemiddeld in Culemborg. Dat komt omdat de scores voor alle pijlers gelijk zijn aan of iets lager liggen dan die van Culemborg gemiddeld. De lagere scores voor participatie, mate van eenzaamheid en financiële zelfredzaamheid vallen het meest op. De participatie score is vooral lager door het kleinere aandeel werkenden en vrijwilligers. Voorkoop Zuid scoort lager in de mate van eenzaamheid dan gemiddeld door het kleinere aandeel dat op anderen kan terugvallen en het grotere aandeel dat zich in de steek gelaten voelt. Dit betekent dat men zich iets vaker eenzaam voelt. Sociale kracht Voorkoop Zuid 58

59 9. Westerkwartier Sociale kracht 7,7 Zelfredzaamheid 8,2 Participatie 8,4 Mate van eenzaamheid 8,7 Financiële zelfredzaamheid 7,4 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,4 7,4 7,5 De sociale kracht score van het Westerkwartier is 7,7, wat hoger is dan gemiddeld in Culemborg. De wijk scoort bij bijna alle pijlers hoger dan gemiddeld. Vooral de scores voor participatie, de mate van eenzaamheid, leefbaarheid en veiligheid zijn hoger. Voor de mate van eenzaamheid is het aandeel dat betrokken is met andere bewoners groter en voelt men zich minder vaak alleen of in de steek gelaten. Verder is men positiever over de openbare ruimte, het woonklimaat en het veiligheidsgevoel in de buurt dan gemiddeld. Gemeente Culemborg Sociale kracht Westerkwartier 59

60 10. Lanxmeer (aandachtsgebied) Sociale kracht 7,8 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid 8,2 8,5 8,6 7,6 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 7,0 7,2 7,2 Gemeente Culemborg Sociale kracht Lanxmeer Lanxmeer is uitgaande van de sociale kracht een sterke wijk met een score van 7,8. Ook in was dat zo (7,9). Ten opzichte van zijn de meeste scores echter licht gedaald. Over het algemeen scoort Lanxmeer op vrijwel alle scores echter nog altijd hoger dan gemiddeld in Culemborg. Vooral participatie en sociale samenhang in de buurt zijn hoger, maar ook de scores voor eenzaamheid en financiële zelfredzaamheid zijn beter dan gemiddeld. Participatie scoort hoger door het hogere aandeel vrijwilligers en hulp aan buren. Ook de sociale cohesie in de buurt is beter, waarbij men vaker betrokken is met elkaar en gezamenlijk toezicht houdt op wat er speelt. Daarnaast is men vaker betrokken bij de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. 60

61 11. Achter de Poort (aanpakgebied) Sociale kracht 6,8 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid 7,7 7,8 7,7 Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid 5,6 6,2 6,7 In Achter de Poort is de sociale kracht score met een 6,8, juist lager dan gemiddeld in Culemborg. Over het algemeen scoort Achter de Poort op vrijwel alle pijlers lager dan gemiddeld. Vooral de scores voor de mate van eenzaamheid, sociale samenhang in de buurt, leefbaarheid en veiligheid zijn lager dan gemiddeld. Voor de mate van eenzaamheid is het te verklaren vanuit het kleinere aandeel dat zich verbonden voelt met en kan vertrouwen op anderen. Dit betekent dat men zich iets vaker eenzaam voelt. Veiligheid 5,9 Gemeente Culemborg Sociale kracht Achter de Poort In het verlengde daarvan scoort Achter de Poort lager op sociale samenhang in de buurt door een kleiner aandeel dat zich betrokken voelt bij en gezamenlijk toezicht houdt op de buurt. De beoordeling van de openbare ruimte, het woonklimaat en het veiligheidsgevoel is dan ook minder positief dan gemiddeld. Participatie geeft in deze wijk een iets hogere score dan gemiddeld, door het grotere aandeel werkenden en vrijwilligers. Vergeleken met zijn vrijwel alle scores nog iets achteruit gegaan. 61

62 12. Goilberdingen Oost Sociale kracht 7,6 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid 8,0 7,9 8,4 7,7 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,3 7,2 7,4 Gemeente Culemborg De sociale kracht score van Goilberdingen Oost is 7,6, iets hoger dan gemiddeld in Culemborg. De pijlers voor sociale kracht zijn in deze wijk gelijk aan of iets hoger dan gemiddeld. Op het gebied van participatie, financiële zelfredzaamheid, leefbaarheid en veiligheid zijn de scores iets hoger. Voor financiële zelfredzaamheid is het aandeel dat (zeer) moeilijk kan rondkomen kleiner dan gemiddeld. Overigens is het aandeel hoger opgeleiden dat in Goilberdingen Oost woont hoger en is het aandeel dat een koopwoning in bezit heeft ook hoger. De score van de veiligheidsbeleving is vooral hoger door het kleinere aandeel bewoners dat overlast van buurtbewoners heeft en een positievere beoordeling van het veiligheidsgevoel in de buurt. Sociale kracht Goilberdingen Oost 62

63 13. Goilberdingen West Sociale kracht 7,7 Zelfredzaamheid 8,4 Participatie 7,8 Mate van eenzaamheid 9,0 Financiële zelfredzaamheid 7,7 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 5,8 7,5 7,8 In Goilberdingen West is de sociale kracht met een score van 7,7 hoger dan gemiddeld in Culemborg. Bijna alle onderliggende scores zijn wat hoger dan gemiddeld. Dit geldt alleen niet voor de score van sociale samenhang in de buurt. Dat laatste komt omdat dit nog een relatief nieuwe wijk is, waardoor de betrokkenheid bij de buurt en andere buurtbewoners (nog) laag is. Vooral het aandeel dat gezamenlijk toezicht houdt en zich inzet voor de buurt is lager. Dit geldt voor zowel sociale activiteiten als buurtpreventie en onderhoud in de buurt. Gemeente Culemborg Sociale kracht Goilberdingen West 63

64 14. Parijsch Landzicht Sociale kracht 7,6 Zelfredzaamheid Participatie Mate van eenzaamheid Financiële zelfredzaamheid 8,1 8,3 8,5 7,7 Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,3 7,3 7,2 Gemeente Culemborg De totaalscore van Parijsch Landzicht is 7,6, iets hoger dan gemiddeld in Culemborg. Elke score van Parijsch Landzicht is gelijk aan of hoger dan het gemiddelde. Vooral participatie en financiële zelfredzaamheid vallen op. De participatie score is vooral hoger door het grotere aandeel werkenden en bewoners die een voltijd opleiding volgen. Daarentegen is het aandeel dat hulp aan buren verleend lager dan gemiddeld. Voor financiële zelfredzaamheid is het aandeel dat (zeer) moeilijk kan rondkomen kleiner dan gemiddeld. Daarnaast is het aandeel hoger opgeleiden dat in Parijsch Landzicht woont en het aandeel dat een koopwoning in bezit heeft hoger. Sociale kracht Parijsch Landzicht 64

65 15. Parijsch Vlinderbuurt Sociale kracht 7,3 Zelfredzaamheid Participatie 6,8 7,7 Mate van eenzaamheid 8,6 Financiële zelfredzaamheid Sociale samenhang in de buurt Leefbaarheid Veiligheid 6,3 6,8 7,5 7,5 Gemeente Culemborg De sociale kracht score van Parijsch Vlinderbuurt is 7,3, hetzelfde als gemiddeld in Culemborg. De Parijsch Vlinderbuurt heeft een aantal pijlers die hoger en een aantal pijlers die lager scoren dan gemiddeld. Zelfredzaamheid, participatie en financiële zelfredzaamheid vallen op door een lagere score. De scores op de mate van eenzaamheid, leefbaarheid en veiligheid zijn juist hoger. De score van zelfredzaamheid is vooral lager door het grotere aandeel bewoners dat problemen ervaart met dagelijkse bezigheden als huishoudelijke taken en de eigen gezondheid. Daarnaast is het aandeel, dat kan terugvallen op naasten lager dan gemiddeld. Voor participatie is vooral het aandeel werkenden, vrijwilligers en bewoners dat burenhulp verleend lager. Op het gebied van financiële zelfredzaamheid is het aandeel dat (zeer) moeilijk kan rondkomen groter en het aandeel hoger opgeleiden en koopwoningbezitters lager dan gemiddeld. Sociale kracht Parijsch Vlinderbuurt 65

66 Relatie tussen de gemeente en inwoners De gemeente heeft aandacht voor het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid 53% De gemeente doet beroep op buurtbewoners voor bijdrage leefbaarheid en veiligheid 46% De gemeente ondersteunt buurtinitiatieven bij leefbaarheid en veiligheid voldoende 45% Burgers en organisaties krijgen voldoende ruimte om ideeën en initiatieven te realiseren 44% De gemeente betrekt burgers voldoende bij haar plannen, activiteiten en voorzieningen 41% De gemeente luistert naar de mening van haar burgers 31% De gemeente doet wat ze zegt 21% Mate waarin inwoners (helemaal) eens zijn met stellingen over (het functioneren van) de gemeente 66

67 Relatie tussen de gemeente en haar inwoners Op grond van de reacties op een aantal stellingen kan worden geconstateerd dat de gemeente het in de ogen van de bewoners iets beter doet dan in. Alle stellingen worden door meer mensen onderschreven. De inwoners is ook gevraagd een rapportcijfer te geven voor de wijze waarop de gemeente zich inzet voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Gemiddeld wordt dit met een 6,7 beoordeeld en ook dit is iets hoger dan bij de vorige meting (6,5). Een kwart geeft een 8 of hoger (26%). Eén op de zeven inwoners daarentegen geeft een onvoldoende. De rapportcijfers lopen uiteen van een 6,3 gegeven door inwoners van Voorkoop Noord tot een 7,3 gegeven door inwoners van Goilberdingen Oost en Parijsch Vlinderbuurt. De gegeven rapportcijfers hangen enigszins samen met het opleidingsniveau. Hoger opgeleiden geven gemiddeld een hoger cijfer. Tevredenheid inzet gemeente L&V 5% 21% 40% 20% 14% 9 of hoger of lager Rapportcijfer voor de inzet van de gemeente voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt 67

68 Sociale wijkteams Zeven op de tien inwoners die contact hebben gehad met de wijkteams zijn tevreden over het functioneren hiervan 58% 42% Ja Nee 18% 49% 33% Ja Deels Eigenlijk niet 78% 22% Ja Nee Aandeel inwoners dat bekend is met het bestaan van de twee sociale wijkteams Aandeel inwoners dat weet wat het sociale wijkteam voor hen kan doen. n=646 Aandeel inwoners dat contact heeft gehad met het sociale wijkteam. n=647 Tevredenheid 16% 56% 22% Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Tevredenheid over het functioneren van het sociale wijkteam. n=137 Twee op de vijf inwoners kennen de sociale wijkteams (42%). Dat is evenveel als bij de vorige meting. Vier van de vijf weten in ieder geval deels wat de sociale wijkteams voor hen kunnen doen (82%). Dit aandeel is groter dan in (77%). Van degenen die bekend zijn met de wijkteams heeft ruim één op de vijf inwoners contact gehad (22%). Van hen is 72% tevreden over het functioneren van het sociale wijkteam, bij de vorige meting was dit nog 59%. Verandering 11% 10% Positief Negatief De gemeente heeft meer taken gekregen op het gebied van zorg, werk en inkomen. Het aandeel inwoners dat deze verandering negatief vindt (10%) is vrijwel gelijk aan het aandeel dat dit positief vindt (11%). Bij de vorige meting vonden aanzienlijk meer mensen het negatief (17%, tegenover 7% positief). De gemeente heeft meer taken gekregen op het gebied van zorg, werk en inkomen. Aandeel dat deze verandering positief of negatief vindt 68

69 Onderzoeksverantwoording De Monitor sociale kracht is in 2014 ontwikkeld met medewerking van deskundigen van (voorheen) Lokaal Centraal en de beleidsonderzoeker van de gemeente Houten. Het onderzoek is als pilot in de gemeente Houten uitgevoerd. Naar aanleiding van de pilot is het model op punten aangepast en aangescherpt. In is een meting voor heel Culemborg gedaan. Dit jaar is een vervolgmeting uitgevoerd op wijkniveau (15 wijken). Onderzoeksmethode Een hoge respons is van belang om een zo hoog mogelijke representativiteit en betrouwbaarheid van de uitkomsten te bereiken. Om deze reden is besloten inwoners meerdere mogelijkheden aan te bieden om aan het onderzoek mee te werken. De inwoners die voor het onderzoek zijn geselecteerd, hebben een brief van de gemeente ontvangen waarin het doel en de opzet van het onderzoek waren uitgewerkt. De inwoners konden via een persoonlijke inlogcode de vragenlijst via internet invullen. Tevens werd de mogelijkheid geboden (telefonisch) een schriftelijke vragenlijst op te vragen. Na twee weken is een herinneringsbrief gestuurd. Om de respons te verhogen, zijn de inwoners die in de eerste fase niet hebben gereageerd gebeld om de enquête telefonisch af te nemen. Daardoor zijn ook mensen bereikt die uit zichzelf niet zouden hebben meegedaan. De eventuele selectiviteit in de respons is daardoor zo klein mogelijk gehouden. Respons en betrouwbaarheid Er is voor het onderzoek een willekeurige steekproef samengesteld van inwoners van 18 jaar en ouder. Daarvan hebben er uiteindelijk meegedaan aan het onderzoek, dit betekent een respons van 31%. Om betrouwbare uitspraken te kunnen doen over alle inwoners van de gemeente zijn de onderzoeksgegevens gewogen naar kern, leeftijd en geslacht. Dit betekent dat de verdeling in de respons door middel van een correctiefactor is rechtgetrokken naar de verdeling in de populatie. In de volgende twee sheets zijn de kenmerken van de respondenten (voor weging) weergegeven. 69

70 Onderzoeksbeschrijving: respondenten per wijk De meeste respondenten wonen in de Binnenstad 11% 3% 12% Binnenstad De Dreven 3% 2% Bloemenbuurt/Oranjebuurt De Hond 11% Ter Weijde Componistenbuurt Ter Weijde Staatsliedenbuurt 10% Voorkoop Noord Voorkoop Zuid 5% Westerkwartier Lanxmeer 7% 6% Achter de Poort Goilberdingen Oost 8% 7% Goilberdingen West Parijsch Landzicht 5% 8% 5% Parijsch Vlinderbuurt Gebieden in gemeente Culemborg waar respondenten wonen. n=

71 Onderzoeksbeschrijving: woonduur per wijk Totaal Culemborg 15% 13% 12% 17% 42% De Hond 16% 5% 12% 64% Voorkoop Zuid 11% 5% 11% 11% 62% Voorkoop Noord 9% 13% 7% 13% 58% Parijsch Landzicht 9% 8% 15% 19% 50% Ter Weijde Statenliedenbuurt 13% 9% 18% 17% 43% Goilberdingen Oost 18% 15% 5% 19% 43% Bloemen/Oranjebuurt 18% 19% 13% 9% 41% Achter de Poort 17% 15% 8% 19% 41% Ter Weijde Componistenbuurt 14% 23% 11% 12% 40% Goilberdingen West 20% 9% 4% 29% 37% De Dreven 12% 11% 17% 24% 36% Lanxmeer 10% 7% 21% 28% 35% Westerkwartier 13% 20% 13% 21% 33% Binnenstad 20% 18% 15% 14% 32% Parijsch Vlinderbuurt 29% 18% 26% 11% 15% Korter dan 2 jaar 2 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar 15 jaar of langer Hoe lang woont u in deze wijk. n=

72 Achtergrondkenmerken (1) 32% 13% 16% 18 tm 29 jaar 30 tm 44 jaar 45 tm 64 jaar 8% In Nederland geboren 38% 65 jaar en ouder Niet in Nederland geboren Leeftijd van respondenten. n= % 43% Man 57% Vrouw Etnische achtergrond partners respondenten. n=1309 Geslacht van respondenten. n=1497 7% De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 54 jaar. In lag deze met 55 iets hoger. In Binnenstad en Parijsch Vlinderbuurt wonen meer respondenten tussen 18 en 29 jaar dan gemiddeld (resp. 25% en 24%), in de Dreven en De Hond wonen juist meer dan gemiddeld mensen van 65 jaar en ouder (resp. 55% en 51%). Etnische achtergrond respondenten. n= % In Nederland geboren Niet in Nederland geboren Aan het onderzoek hebben meer mannen (57%) dan vrouwen meegedaan. In was het aandeel mannen wat lager (54%). Meer dan negen op de tien respondenten zijn geboren in Nederland (93%). Deze verdeling lag ongeveer hetzelfde voor het geboorteland van de partners van de respondenten (92%). In de Dreven wonen alleen respondenten die in Nederland geboren zijn. In Terweijde Staatsliedenbuurt wonen juist opvallend veel respondenten die niet in Nederland geboren zijn in vergelijking met de andere kernen (24%). Deze verdeling is vergelijkbaar voor de partners van de respondenten. 72

73 Achtergrondkenmerken (2) De meeste inwoners uit de Culemborg maken deel uit van een huishouden met kinderen 5% 23% Alleenstaand / alleenwonend Twee volwassenen zonder kind(eren) 32% 36% Samenstelling van huishoudens van Culemborgers. n=1474 Twee volwassenen met kind(eren) Eén volwassene met kind(eren) / eenoudergezin Anders Minder dan vier op de tien Culemborgers (37%) maakt deel uit van een huishouden met kinderen, waarvan 5% een eenoudergezin is. Iets minder huishoudens zijn stellen zonder kinderen (36%) en alleenwonenden (23%). In vergelijking met zijn er iets minder gezinnen met kind(eren) (van 41% naar 37%) en iets meer alleenstaanden (van 22% naar 23%). In Terweijde Staatsliedenbuurt wonen meer alleenstaanden dan gemiddeld (35%), in De Hond meer stellen zonder (kind)eren (56%) en in Goilberdingen West wonen juist meer stellen met kind(eren) (50%). 18% 6% 14% Lagere school/basisonderwijs/geen onderwijs Vmbo/mavo Iets minder dan de helft van de inwoners uit Culemborg is hoger opgeleid (48%). Het aandeel hoger opgeleiden is opvallend hoog in De Hond (73%). Het aandeel lager opgeleiden ligt wat hoger in Terweijde Staatsliedenbuurt (33%). 9% Vwo/havo De verdeling van opleidingsniveau is vergelijkbaar met de verdeling van. 30% 24% Middelbaar beroepsonderwijs (mbo) Hoger beroepsonderwijs (hbo) Opleidingsniveau van respondenten. n=

74 Colofon Dimensus en Companen: Bundeling van kennis, kunde en kracht Dimensus helpt opdrachtgevers bij het vinden van passende antwoorden op hun beleidsvraagstukken op het brede maatschappelijke werkterrein. Dit doen wij vanuit een bevlogenheid en passie voor sociaal-wetenschappelijk onderzoek. U bent daarbij partner in het proces; een goed resultaat komt namelijk niet tot stand zonder goede input. De onderzoeken van Dimensus richten zich op thema s als leefbaarheid en veiligheid, wonen, zorg en welzijn, cultuur, sport en recreatie, klanttevredenheid. Companen helpt gemeenten, regio s, woningcorporaties en zorginstellingen, onder andere door onderzoek naar vraag en aanbod op de woningmarkt; op het niveau van de regionale woningmarkt, op locatieniveau, op het niveau van uw vastgoedportefeuille. In de onderzoeken is er aandacht voor de kwaliteit van de leefomgeving en voor zorg en diensten aan huis. Het onderzoek van Companen biedt een praktische opmaat voor advies, beleidsplannen en samenwerking. Dimensus en Companen bundelen de krachten om u nog beter van dienst te kunnen zijn met innovatief onderzoek, passend bij uw vraag. Wij koppelen deskundigheid en logistieke ervaring, kwaliteit, flexibiliteit en een plezierige samenwerking aan een betaalbare prijs. In gezamenlijkheid ontwikkelen we producten. Voorbeeld hiervan is de GemeenteBeleidsMonitor (GBM) die inzicht geeft in waar uw gemeente staat op het gebied van leefbaarheid, veiligheid en sociale kracht. En ook het WoonWaardeModel, waarmee gericht informatie wordt verkregen voor gebiedsmarketing rond nieuwe woonbestemmingen, samen met potentiële bewoners. Zo gaan Dimensus en Companen samen op zoek naar antwoorden op uw vragen! 74