CVDR. Nr. CVDR341901_1. Agressieprotocol

Transcriptie

1 CVDR Officiële uitgave van Velsen. Nr. CVDR341901_1 15 mei 2018 Agressieprotocol Samenvatting De aanpak van agressie tegen werknemers met een publieke taak heeft in de afgelopen jaren een stevige ontwikkeling doorgemaakt, mede onder invloed van het Programma Veilige Publieke Taak (VPT) van het Ministerie van BZK. In dit protocol zijn de maatregelen uit het VPT programma uitgewerkt en het vervangt het Beleidsplan tegengaan ongewenst gedrag uit Bij deze vernieuwde aanpak wordt agressie nimmer als onderdeel van het werk beschouwd en nimmer geaccepteerd. Er worden in een vroeg stadium grenzen gesteld aan overschrijdingen van gedragsnormen. De norm is niet de persoonlijke grens van de medewerker, maar de organisatie norm. De organisatienorm is vertaald in huisregels voor bezoekers, waarbij respectvol omgaan met elkaar voorop staat. De dienstverlening wordt stilgelegd indien de veiligheid van medewerkers niet gegarandeerd is. Er wordt niet langer slechts een vermanende brief verzonden naar de dader, maar er wordt een ordegesprek met hem of haar gevoerd, waarin de veiligheid van de medewerkers onderwerp van gesprek is. De dienstverlening wordt hervat als er met de burger duidelijke afspraken zijn gemaakt over het gedrag. In de nieuwe aanpak neemt de gemeente als werkgever het initiatief om aangifte te doen bij de politie van strafbaar gedrag. Het initiatief ligt hierbij nadrukkelijk bij de gemeente omdat het gepleegde feit gericht is tegen de functie en/of het werk van de medewerker. Tenslotte is er meer aandacht voor schadeverhaal en ondersteuning van de medewerker vanuit de gemeente hierbij. Dit stuk bevat praktische stappenplannen voor situaties waarin men te maken krijgt met publieksagressie: een basisprotocol Hoe te handelen bij agressie, waarbij grenzen stellen aan agressief gedrag voorop staat; handelingsprotocollen per locatie en situaties bij agressie; een escalatiemodel voor dadergerichte maatregelen en een toelichting op de uitvoering hiervan; protocol voor aangifte door werkgever en door werknemer; beschrijving van de wijze waarop opvang en nazorg na een incident is geregeld; wijze waarop schade verhaald kan worden; wijze waarop meldingen van agressie worden behandeld en geregistreerd. Inleiding Gemeente Velsen wil een organisatie zijn waar medewerkers op een veilige en integere manier hun werk kunnen uitoefenen. Dit geldt in bijzonder voor de medewerkers met een publieke taak,die geconfronteerd worden met agressie en geweld. Behalve dat agressie en geweld leiden tot psychische en fysieke gezondheidsklachten, vormen zij ook een bedreiging voor een integere uitvoering van deze publieke taak: onder invloed van agressie kan besluitvorming beïnvloed worden. Het is een feit dat iedereen zijn eigen grenzen, normen en waarden heeft met betrekking tot agressie. Het is belangrijk om niet de individuele grens als uitgangspunt te hanteren maar een gezamenlijke: de organisatienorm. Dat schept duidelijkheid naar burgers toe. Dit document beschrijft hoe die organisatienorm eruit ziet, waar de gezamenlijke grenzen liggen en welke maatregelen door gemeente Velsen genomen worden op het gebied van preventie en aanpak van normoverschrijdend en agressief gedrag door publiek. Naast preventie en dadergerichte maatregelen wordt ook beschreven welke begeleiding en zorg er is voor de medewerker na een incident. Een belangrijk uitgangspunt bij de aanpak van publieksagressie is dat agressie nooit mag lonen en dat de dader altijd een reactie krijgt vanuit de gemeente. De beschreven aanpak ondersteunt uniformiteit in de reacties vanuit de gemeente op agressie en geweld. Het straalt daadkracht uit en heeft op termijn een preventief effect. Deze agressie aanpak heeft betrekking op alle werklocaties van de gemeentelijke gebouwen en werksituaties buiten. Ook op de politieke ambtsdragers van de gemeente Velsen en de griffie is dit protocol van toepassing. De aanpak is tot stand gekomen in samenwerking met de werkgroep Publieksagressie. Deze werkgroep bestaat uit leidinggevenden van die afdelingen waar de meeste publieksagressie plaatsvindt, een afvaardiging vanuit de OR en de arboadviseur. 1. Uitgangpunten Gemeente Velsen is als werkgever verantwoordelijk voor een onbelemmerde uitvoering van de publieke taak en voor het beschermen van haar werknemers. Agressie en geweld worden nooit getolereerd en mogen nimmer lonen. 1

2 Aan normoverschrijdend gedrag van derden worden duidelijke grenzen gesteld. Bij overschrijding van de organisatienormen volgt altijd een reactie, er vindt registratie plaats en de schade wordt verhaald op de dader. Van strafbaar gedrag wordt aangifte gedaan bij de politie. 2. Taken en verantwoordelijkheden College van B&W Het college stelt het agressieprotocol vast, en stelt hiervoor de financiële middelen, de benodigde tijd en opleidingsfaciliteiten ter beschikking aan de medewerkers. Directie De directie is (eind)verantwoordelijk voor het beschermen van de medewerkers bij het uitoefenen van hun publieke taak. Leidinggevende De direct leidinggevende is bekend met de inhoud van dit protocol en verantwoordelijk voor de uitvoering er van. Hij/zij is belast met de personele zorg, de (eerste) opvang van zowel het slachtoffer als de collega s (en eventuele familieleden) na een incident en de actie richting de dader binnen 48 uur na het incident. De leidinggevende bepaalt welke sanctie en reactie uitgaat naar de dader op basis van het reactiebeleid zoals vormgegeven in dit protocol. De leidinggevende neemt het initiatief als het gaat om aangifte doen bij de politie en bewaakt het intern melden van agressie incidenten. De leidinggevende voert, al dan niet samen met de coördinator agressie en geweld, ordegesprekken en doet namens de werkgever aangifte bij de politie van strafbare feiten. Medewerkers De medewerkers zijn bekend met de inhoud van dit protocol. De medewerker heeft de plicht om incidenten van agressie en geweld intern te melden. De medewerker denkt bij elke handeling altijd eerst aan zijn eigen veiligheid, de veiligheid van zijn collega s en neemt geen onnodige risico s. De medewerker mag, bij overtreding van de huisregels door een burger te allen tijde de dienstverlening op dat moment staken en is daarnaast bevoegd om de agressieve burger te verwijderen uit het gebouw en de toegang tot het gebouw te ontzeggen. Collega s Collega s hebben een bemoeirecht en bemoeiplicht. Zodra zij signaleren dat er sprake is van normoverschrijdend gedrag waarbij een collega geen vat krijgt op de situatie dienen zij de collega te hulp te schieten om de situatie te de-escaleren. De naaste collega s kunnen in geval van een risicovol gesprek aanwezig zijn in de buurt van of zelfs bij het gesprek. Coördinator Agressie en Geweld In de CAO van is bepaald dat elke gemeente een Coördinator Agressie en Geweld aangesteld moet hebben. De arbo adviseur (HR) is hiertoe aangewezen. De coördinator agressie en geweld richt zich op het vergroten van de bewustwording en vaardigheden van de medewerkers en leidinggevenden om agressie en geweld indien mogelijk te voorkomen en in geval van beter te kunnen hanteren. De coördinator begeleidt en bewaakt namens de werkgever de uitvoering van de maatregelen uit het agressieprotocol, draagt zorg voor de periodieke evaluatie van het gevoerde beleid en beheert de agressieregistratie. nemingsraad De ondernemingsraad heeft invloed op het beleid inzake agressie en geweld en de uitvoering daarvan. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht als het gaat om regelingen op het gebied van veiligheid, welzijn en gezondheid. 3. Wat verstaan we onder agressie en geweld 3.1 Vormen van agressief gedrag Verbale agressie schreeuwen schelden beledigen vernederen treiteren smaad pesten vals beschuldigen discriminatie Persoonlijke bedreiging, intimidatie dreigen bedreigen onder druk zetten bedreigende gebaren maken chanteren dreigbrief of gezinsleden bedreigen stalken achtervolgen Fysiek geweld duwen, trekken slaan, schoppen vastgrijpen voorwerpen gooien vernieling fysiek hinderen spugen diefstal van eigendommen verwonden roofoverval kopstoot geven bijten wapengebruik aanranding 2

3 Om op een verantwoorde manier de verschillende soorten agressie te kunnen hanteren is het van belang om onderscheid te herkennen tussen de oorsprong van agressie: Frustratieagressie en- geweld Dit is een emotionele uitbarsting als gevolg van (een opeenstapeling) van negatieve ervaring(en). Instrumentele agressie en geweld Hierbij zet de dader zijn agressie bewust in als middel om een bepaald doel te bereiken. De boodschap is: Als jij niet doet wat ik wil, heb je een probleem. Onbeheerste agressie en geweld Dit ontstaat onder invloed van onder andere alcohol, drugs en/of psychiatrische ziekten, waardoor de controle over het eigen gedrag sterk verminderd is. 4. Preventieve maatregelen Om blootstelling van medewerkers aan agressief gedrag te voorkomen worden diverse preventieve maatregelen genomen: Er is continue aandacht voor de kwaliteit van dienstverlening. Medewerkers zijn vakinhoudelijk competent door gericht aannamebeleid, scholing en begeleiding. Er is een gedragscode voor ambtenaren, college- en raadsleden van gemeente Velsen. Burgers worden actief geïnformeerd over wat zij mogen verwachten van de gemeente. Burgers worden geïnformeerd over hoe zij kunnen handelen als ze het ergens niet mee eens zijn. Er worden (bouw)technische maatregelen genomen gericht op een veilige inrichting van gebouwen en mogelijkheden tot alarmering en vluchten. Op risicovolle werkplekken (spreekkamer, balies) zijn alarmknoppen aanwezig. Risicovolle werkzaamheden worden met 2 medewerkers uitgevoerd, waarbij aandacht is voor communicatiemiddelen en alarmering. In de publiekshal en bij raadsvergaderingen is vanuit preventief oogpunt personeel aanwezig met een taak gericht op ordehandhaving. Er zijn huisregels voor bezoekers. Deze zijn zichtbaar voor bezoekend publiek en te vinden op de website van de gemeente. 5. Organisatienorm Gemeente Velsen onderschrijft de landelijke norm voor respectvol gedrag jegens medewerkers met een publieke taak: 5.1 Huisregels voor bezoekers De organisatienorm is vertaald in huisregels voor bezoekers: Respect Wij gaan respectvol met elkaar om. Ga respectvol om met gemeentelijke en andermans eigendommen. Aanwijzingen Volg aanwijzingen op van medewerkers die verband houden met huisregels en calamiteiten. Hinderlijk gedrag Schelden, schreeuwen, spugen, dreigende, of discrimerende taal, intimiderend gedrag en fysiek geweld accepteren wij niet. U bent andere bezoekers niet tot last. Bel niet op luide toon en voer geen telefoongesprekken aan de balie. Roken, alcohol, drugs Het is niet toegestaan te roken, alcohol en/of drugs te gebruiken. Skates en boards Skaten, steppen of skeeleren is binnen niet toegestaan. Dieren Huisdieren dienen buiten te blijven, met uitzondering van de hulp- en geleidehond. Bij overtreding van onze huisregels kan u de toegang tot het gebouw worden ontzegd. Bezoekers zonder geldige reden tot aanwezigheid verzoeken wij het gebouw te verlaten. Wij doen altijd aangifte van strafbaar gedrag en verhalen schade op de dader. 6. Hoe te handelen bij agressie 6.1 Basis leidraad hoe te handelen bij agressie De kern van het reageren op agressie is het voorkomen van escalatie door het gedrag te begrenzen. De veronderstelling dat het goed is om iemand uit te laten razen is onjuist. Hoe eerder iemand begrensd wordt, hoe groter de kans dat agressie stopt. 3

4 Emotie mag, agressie niet! Laat de burger vertellen wat er aan de hand is maar sta geen agressief gedrag toe. Toon begrip voor de frustratie maar niet voor het gedrag dat hij vertoont. Burger aanspreken: Benoem het normoverschrijdende gedrag en geef de gelegenheid om dit te corrigeren. Geef aan dat het contact op deze manier niet kan worden voortgezet. Normaliseert de burger zijn gedrag, ga dan verder met de dienstverlening. Blijft de burger zijn stem verheffen of schreeuwen, beëindig dan het gesprek. Bij alle andere vormen van agressie (beledigen, uitschelden, bedreigen, intimideren, fysiek geweld, vernielen) gesprek altijd meteen beëindigen. Hinderlijk gedrag, schreeuwen, stemverheffing GRENZEN STELLEN Veilig? Gedrag benoemen en grens aangeven Stopt het? Beledigen, uitschelden, discrimineren, intimideren, bedreigen GRENZEN STELLEN en GESPREK BEËINDI- GEN Veilig? Gedrag benoemen, grens aangeven en gesprek beëindigen. Dan kun je eventueel het gesprek verder voeren Afstand vergroten Ga niet meer in gesprek, ook al maakt iemand Stopt het niet? excuses. Voor de keuze stellen Stopt het en is het veilig? Stopt het niet of inschatting: onveilig? Melden bij leidinggevende en overleg over Gesprek beëindigen vervolg Afstand vergroten in verband met je eigen veiligheid Melden bij leidinggevende en overleg over vervolg Inschatting: Onveilig? Gesprek beëindigen Veilige afstand creëren Afstand vergroten Alarmeer intern Trek je terug naar een veilige plek Bel de politie Melden bij leidinggevende en overleg over vervolg Fysiek geweld EIGEN VEILIGHEID Creëer een veilige afstand (ga weg van de agressor/locatie Alarmeer intern en extern (politie) Let op veiligheid van de omgeving Terugtrekken naar een veilige locatie Eigen veiligheid gaat altijd voor! Laat de agressieve burger een vrije doorgang naar de uitgang. 6.2 Protocollen per locatie Agressie kan voorkomen op diverse locaties en omstandigheden. Hieronder wordt weergegeven hoe gehandeld kan worden in deze situaties. Op basis van deze protocollen kan iedere afdeling haar eigen specifieke werkafspraken maken. Telefonische agressie Vertel de burger dat je hem/haar niet kunt helpen als hij zich zo opstelt. Zet de telefoon, indien mogelijk, op de speaker stand zodat collega s getuige kunnen zijn van dit gesprek. Waarschuw de burger dat het gesprek verbroken wordt als de agressie niet stopt. Verbreek het gesprek als de burger zijn gedrag voortzet. Meld het voorval zo snel mogelijk bij je leidinggevende. Bepaal in overleg met de leidinggevende, de passende actie. Doe een interne melding van agressie. De burger laat op dreigende toon weten langs te zullen komen Veiligheid gaat voor alles, dus neem voorzorgsmaatregelen. Waarschuw je leidinggevende en orde team/beveiliging. Maak afspraken met je leidinggevende en het orde team/beveiliging hoe je de situatie gaat hanteren als de burger inderdaad is gekomen. Ga het gesprek, indien mogelijk, aan met de burger in een spreekkamer en neem eencollega mee. De anderen leden van het orde team/beveiliging blijven op de achtergrond aanwezig. Laat de burger zeggen wat hij wil maar geef van tevoren wel aan dat het op een fatsoenlijke manier dient te gebeuren. Geef duidelijk aan dat als de burger geen fatsoenlijk gesprek aan gaat, je direct het gesprek beëindigt. Vervalt de burger in dreigende of agressieve taal, stop dan direct het gesprek, geef aan dat je dit niet hebt afgesproken en sommeer de burger om weg te gaan c.q. het gebouw te verlaten. Deel de burger mede dat je niet tolereert dat hij op deze manier zich heeft geuit naar jou. Geef aan dat de dienstverlening stopt en dat er eerst een ordegesprek zal plaatsvinden. Meld het voorval zo snel mogelijk bij je leidinggevende. Bepaal in overleg met de leidinggevende, de passende actie. Doe een interne melding van agressie. Schriftelijke agressie 4

5 Meld het voorval bij je leidinggevende en laat de brief of mail lezen. De leidinggevende geeft, in overleg met de medewerker, de passende reactie naar de dader. Doe een interne melding van agressie. Balie Waarschuw de burger dat het gesprek beëindigd wordt als het agressieve gedrag niet stopt. Stopt de agressie niet, beëindig het gesprek en geeft aan de burger aan dat hij/zij het gebouw dient te verlaten. Druk of laat onmiddellijk op de alarmeringsknop drukken zodat het orde team/beveiliging gewaarschuwd wordt. Gaat de burger niet weg en voel jij je niet veilig, ga dan zelf weg. Het orde team/beveiliging, handelt het incident met de burger verder af. Meld het voorval zo snel mogelijk bij je leidinggevende. Bepaal in overleg met de leidinggevende, de passende actie. Doe een interne melding van agressie. Spreekkamer: Escalatie dreigt en je kunt wegkomen Druk op de alarmknop zodat het orde team/beveiliging gewaarschuwd wordt. Je meldt dat je even gaat overleggen (puur om weg te komen) en vertrekt. LET OP: doe de deur van de spreekkamer achter je op slot, zodat de burger je niet achterna kan komen. Het gesprek met de burger wordt op dat moment niet meer voortgezet. De dienstverlening stopt totdat een ordegesprek heeft plaatsgevonden. Het orde team/beveiliging handelt het vertrek van de burger verder af. Afhankelijk van de inschatting van de situatie zal de politie geïnformeerd/ gealarmeerd worden. Meld het voorval zo snel mogelijk bij je leidinggevende. Bepaal in overleg met de leidinggevende, de passende actie. Doe een interne melding van agressie. Spreekkamer: Escalatie dreigt en je kunt niet wegkomen Druk onmiddellijk op de alarmeringsknop zodat het orde team/beveiliging in actie komt. Zit je in het nauw en je kunt geen kant meer uit, geef dan gewoon toe aan de eisen van de burger. Als het orde team/beveiliging er is zorg dat je dan uit de spreekkamer gaat. Het orde team/beveiliging handelt het vertrek van de burger verder af. Afhankelijk van de inschatting van de situatie zal de politie geïnformeerd/ gealarmeerd worden. Meld het voorval zo snel mogelijk bij je leidinggevende. Bepaal in overleg met de leidinggevende, de passende actie. Doe een interne melding van agressie. Huisbezoek/locatiebezoek De betrokken leidinggevende/achterblijvende collega s zijn altijd op de hoogte van huisbezoeken. Verzamel vooraf zoveel mogelijk informatie en schat de risico s in. Huisbezoeken/locatiebezoeken met een handhavend/risicovol karakter dienen door minimaal twee medewerkers te geschieden. De medewerker zorgt ervoor dat het adres van het huisbezoek/locatiebezoek en de bezoektijden bekend is bij de betrokken leidinggevende/achterblijvende collega s. Een werkende mobiele telefoon moet altijd mee. Legitimeer je, vermeld naam en functie en reden van het bezoek. Wanneer tijdens het huisbezoek/locatiebezoek sprake is van onacceptabel gedrag van de burger, beëindig het bezoek onmiddellijk. Meld het voorval zo snel mogelijk bij je leidinggevende. Bepaal in overleg met de leidinggevende, de passende actie. Doe een interne melding van agressie. Werkzaamheden in de openbare ruimte en sporthallen Medewerkers richten zich zo veel mogelijk op de-escalerend handelen. Beëindig het contact bij persoonlijke bedreiging. Schakel de politie in indien de burger zich niet tot bedaren laat brengen. Van elk voorval wordt de direct leidinggevende in kennis gesteld. Als de identiteit van de agressor bekend is dan worden maatregelen genomen op basis van de maatregelenmatrix. 5

6 Doe een interne melding van agressie. Zwembad Het zwembad gebruikt het protocol Gedragsregels zwembaden, Vrolijk en Veilig van de samenwerkende zwembaden. 7. Dadergerichte maatregelen bij agressief gedrag 7.1 Reactie naar de dader Bij overschrijding van de organisatienorm en huisregels geeft de gemeente binnen 48 uur een reactie naar de dader. Dit is belangrijk omdat geringe voorvallen in de loop der tijd kunnen escaleren naar ernstiger gewelddadig gedrag. Vroegtijdige signalering en directe reactie naar de dader vanuit de gemeente hebben een preventieve werking. Gedrag Hinderlijk gedrag Gedrag waarvan anderen hinder ondervinden, zoals roken, drinken, herrie/rommel maken etc. Verbale agressie, gericht tegen medeweker Aanhoudend uitschelden, beledigen, discrimineren Bedreiging en intimidatievan medewerkers of hun familieleden, de organisatie, overige bezoekers Fysiek geweld Tegen mens of goederen Maatregel Waarschuwingsbrief Opschorten van dienstverlening + oproep voor 1 e ordegesprek Toegangsontzegging, opschorting van dienstverlening + oproep voor 1 e ordegesprek Na veiligheidsgarantie, toegang alleen op afspraak. Duur: 3 maanden Toegangsontzegging, opschorting van dienstverlening + oproep voor 1 e ordegesprek Na veiligheidsgarantie toegang alleen op afspraak. Duur: 6 maanden Recidive 1 Toegangsontzegging, opschorten van dienstverlening + oproep voor 1 e ordegesprek Toegangsontzegging, opschorten van dienstverlening + oproep voor 2e ordegesprek. Toegangsontzegging, opschorting van dienstverlening + oproep voor 2 e ordegesprek. Na veiligheidsgarantie, toegang alleen op afspraak. Duur: 6-12 maanden Toegangsontzegging, opschorting van dienstverlening + oproep voor 2e ordegesprek Na veiligheidsgarantie, toegang alleen op afspraak + afstemming met leidinggevende van de afdeling. Duur: 12 maanden Recidive 2 Toegangsontzegging, opschorten van dienstverlening + oproep voor 2e ordegesprek Toegangsontzegging 6-12 maanden, contact schriftelijk of via zaakwaarnemer en dienstverlening alleen op aanvraag Toegangsontzegging maanden en (tijdelijke) staking van dienstverlening Toegangsontzegging maanden en (tijdelijke) staking van dienstverlening Maatregelen worden altijd toegepast naast het doen van aangifte en niet in plaats van. Toepassing maatregelen De beschreven maatregelen zijn een richtlijn tot eenduidig handelen. De leidinggevende is verantwoordelijk voor het opleggen van een sanctie en bepaalt op basis van de maatregelenmatrix welke maatregel genomen dient te worden. De reactie naar de dader dient zo spoedig mogelijk, binnen 2 werkdagen, naar de dader gegeven te worden. Veiligheid en welzijn als uitgangspunt Bij het toepassen van de maatregelen staat de veiligheid en het welzijn van de medewerkers voorop. Op het moment dat hierover geen zekerheid bestaat, wordt de dienstverlening opgeschort. Waarschuwingsbrief Een waarschuwingsbrief wordt aangetekend verstuurd bij hinderlijk, normoverschrijdend gedrag. In de waarschuwingsbrief wordt aangegeven dat de dader een grens heeft overschreden en dat het vertoonde gedrag niet wordt getolereerd. De gemeente waarschuwt dat de burger zich bij een volgend contact met de gemeente dient te gedragen en zo niet dat hij dan een toegangsontzegging tot het gemeentehuis zal krijgen. Het ordegesprek en veiligheidsgarantie Binnen 2 werkdagen na het incident wordt de burger middels aangetekende brief opgeroepen voor het ordegesprek. De dienstverlening wordt opgeschort en er geldt een toegangsverbod totdat het ordegesprek heeft plaatsgevonden en de verlangde veiligheidsgarantie is gegeven. Het ordegesprek wordt gevoerd door de leidinggevende en de coördinator agressie en geweld en heeft het karakter van een monoloog. Het ordegesprek is niet bedoeld voor relatieherstel of voor waarheidsvinding, maar gaat alleen over de ordeverstoring. Het ordegesprek is bedoeld om zekerheid te krijgen over de veiligheid en welzijn van de medewerkers en bestuurders bij toekomstige contacten. Aan het eind van het ordegesprek ondertekent de burger een verklaring waarin hij de veiligheid en welzijn van de medewerkers garandeert. Weigert de burger de verklaring te ondertekenen of verschijnt hij niet op het gesprek dan blijft de opschorting van dienstverlening en de toegangsontzegging van kracht. 6

7 Opschorten van dienstverlening De dienstverlening kan tijdelijk worden stilgelegd. Deze periode wordt gebruikt om afspraken met de burger te maken over de garantie op het welzijn en de veiligheid van de medewerkers. Toegangsontzegging Afhankelijk van de ernst van de misdragingen stelt de leidinggevende in overleg met de coördinator agressie en geweld de duur van het toegangsverbod vast. Om geen willekeur te krijgen is er een overzicht van de maatregelen (maatregelenmatrix) die opgelegd kunnen worden Het is echter altijd mogelijk om van het overzicht van de sancties af te wijken en een kortere of langere periode vast te stellen. Dit is afhankelijk van de ernst van de situatie. De toegangsontzegging wordt op schrift overhandigd aan de betreffende burger. Indien de ontzeggingbrief niet persoonlijk overhandigd kan worden dan wordt deze aangetekend verzonden. De politie wordt van de ontzegging op de hoogte gesteld door het verzenden van een kopie van de brief. De burger mag alleen schriftelijk contact onderhouden met de gemeente of via een zaakwaarnemer. De toegangsontzegging wordt opgelegd door de afdelingsmanager of teamleider.deze bevoegdheid is door het college van B&W aan hem/haar gemandateerd. Toegang op afspraak/toegangsbeperking Als er sprake is geweest van bedreiging of fysieke agressie dan is er na veiligheidsgarantie van de burger tijdelijk alleen dienstverlening mogelijk op afspraak met de desbetreffende afdeling. Er kan dan bekeken worden of er voldoende bezetting en bijstand georganiseerd kan worden op het moment van het gewenste contact. Na een recidive van fysiek geweld en een 2 e veiligheidsgarantie kan de dader alleen een afspraak voor dienstverlening maken via de leidinggevende. De leidinggevende zal beslissen wanneer, waar en onder welke voorwaarden het contact kan plaatsvinden. (Tijdelijke) staking van dienstverlening Na herhaalde bedreigingsituaties of het meerdere malen toepassen van fysiek geweld en daarmee het herhaald schenden van de veiligheidsgaranties zal er naast een toegangsverbod een langduriger periode van het staken van dienstverlening worden toegepast. Mochten er in deze periode wettelijke diensten, bijvoorbeeld van burgerzaken (zoals paspoort of rijbewijs), moeten worden verleend dan zal de directie bezien onder welke voorwaarden dit zou kunnen plaatsvinden. In het geval dat staking van dienstverlening het stopzetten van een uitkering tot gevolg heeft, dan geldt hiervoor een informatieplicht van de afdelingsmanager aan de directie. 8. Aangifte of melding bij de politie Om agressie en geweld goed te kunnen bestrijden is het belangrijk dat daders ook strafrechtelijk worden aangepakt. 8.1 Aangifte Met het doen van aangifte wordt de politie verzocht om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar een gepleegd strafbaar feit. Gemeente Velsen is als werkgever verantwoordelijk voor de veiligheid van de medewerkers en daarmee ook voor de reactie op agressie en geweld. Gemeente Velsen heeft, gelet op haar verantwoordelijkheid voor het beschermen van haar werknemers en de uitvoering van de publieke taak, de morele plicht om aangifte te doen bij een strafbaar feit. Aangifte bij de politie door de werkgever laat aan de dader, de samenleving en aan de eigen medewerkers zien dat agressie niet geaccepteerd wordt. Gemeente Velsen, in de persoon van de direct leidinggevende, doet in principe altijd aangifte bij de politie indien sprake is van: bedreigingen met ernstig geweld die al of niet de privésfeer raken; van fysiek geweld; bij schade aan eigendommen. De aangever kan zijn: De werkgever die namens de werknemer (slachtoffer) aangifte doet. De werknemer (slachtoffer) die zelf aangifte doet. 8.2 Melding bij de politie Als er sprake is van agressie of wangedrag wat niet strafbaar is, kan er een melding van gedaan worden bij de politie. Ook hierin neemt de direct leidinggevende het initiatief. Een melding wordt geregistreerd maar er wordt door de politie geen proces-verbaal opgemaakt. Een melding leidt in beginsel niet tot een politieonderzoek en strafrechtelijke vervolging van de dader. Een melding kan ook anoniem gedaan worden. Informatie uit een melding kan worden gebruikt voor dossieropbouw. Dit kan belangrijk zijn als er meer aangiften of meldingen zijn tegen dezelfde dader. 7

8 Bij agressief gedrag van een burger die al vaker agressief is geweest en waarvan het gedrag op dat moment niet aangiftewaardig is, wordt van dit gedrag een melding gedaan bij de politie. Meldingen zijn van belang voor dossiervorming. 9. Opvang en Nazorg Wanneer een medewerker slachtoffer is geworden van agressie en/of geweld moet zij/hij zo snel mogelijk eerste opvang krijgen. Na de eerste opvang krijgt de getroffen medewerker een nazorgtraject aangeboden. De eerst aangewezen persoon voor opvang en nazorg is de direct leidinggevende. Voor een politiek ambtsdrager is dit de burgemeester. In het geval ven een incident met de burgemeester is de gemeentesecretaris de persoon die zorgt voor opvang en nazorg. 9.1 Eerste opvang Direct na een incident gaat het er om de veiligheid te herstellen en steun te bieden aan de betrokkene(n). Die verantwoordelijkheid ligt bij de direct leidinggevende of bij diens vervanger. De direct leidinggevende: Zorgt voor herstel van de veiligheid van betrokken medewerker(s); Zorgt dat medewerkers, zo nodig, worden begeleid naar een arts of ziekenhuis en in geval van heftige gebeurtenissen ook dat de traumaopvang start; Informeert de partner/gezinsleden bij ernstige voorvallen; Regelt dat de medewerker, indien nodig, wordt begeleid bij het doen van aangifte; Ziet erop toe dat sancties en maatregelen worden toegepast en nageleefd; Vraagt de medewerker een incidentmelding in te vullen; Vraagt na afloop aan de medewerker of hij nog wat kan doen; Organiseert het eventueel overnemen van taken; Is alert op besmettingsgevaar (prik-, snij-, (bloed)spat- en bijtincidenten) en neemt in die gevallen altijd contact op met een GGD arts of EHBO. Gaat na of er nog andere medewerkers zijn die aandacht of ondersteuning nodig hebben; Zorgt voor een korte debriefing van betrokken partijen; Gaat na of ook andere partijen moeten worden geïnformeerd; Voorkomt dat verhalen in de organisatie gaan rondzingen. 9.2 Nazorg Het is niet altijd nodig om medewerkers direct onder medische begeleiding te stellen. Het is soms zelfs beter dit niet te doen. Mensen hebben een groot natuurlijk zelfherstellend vermogen en zijn vaak goed in staat de schok zelf te boven te komen. Wel is het van belang om medewerkers te ondersteunen bij deze natuurlijke verwerking. Dat kan op de eerste plaats door het tonen van betrokkenheid door leidinggevende en collega s. Het verwerken van een heftige gebeurtenis vraagt ongeveer één tot zes weken. Daarna kan iemand, normaal gesproken, weer redelijk functioneren, zonder dat de gebeurtenissen constant op de voorgrond staan. Is dit niet het geval dan is het zinvol een traumadeskundige in te schakelen. Bij ernstige incidenten kan er besloten worden om direct trauma opvang in te schakelen. Het bewaken van het nazorgtraject is een taak van de leidinggevende. Mogelijke nazorgtrajecten zijn: Traject met leidinggevende De leidinggevende volgt gedurende drie maanden het herstelproces bij de medewerker en signaleert eventuele knelpunten in het herstel. Indien nodig verwijst hij de medewerker naar de bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werk of bedrijfspsycholoog. Bedrijfsarts De bedrijfsarts kan een medewerker met klachten begeleiden, maar kan ook verwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening. Dat kan bijvoorbeeld een psycholoog zijn uit het bedrijfszorgpakket of psychologische zorg online. Bedrijfsmaatschappelijk werk De bedrijfsmaatschappelijk werker biedt hulp bij het omgaan met schokkende gebeurtenissen en de daarmee samenhangende stressklachten. De medewerker kan zelf een afspraak maken. Psycholoog De psycholoog behandelt werkgerelateerde psychische klachten. Als er sprake is van een onverwerkt trauma of een andere ingrijpende gebeurtenis is EMDR een behandelmethode (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) welke ingezet kan worden. Deze techniek maakt cliënten door oogbewegingen minder gevoelig en helpt bij het verwerkingsproces. Trauma Opvang Bij een confrontatie met agressie of geweld kan een afdeling of team binnen een werkdag of, indien gewenst, binnen twee uur, groepsbegeleiding krijgen van een bedrijfsmaatschappelijk werker of psycholoog. 8

9 Slachtofferhulp Na een aangifte biedt de politie het slachtoffer contact aan met Slachtofferhulp Nederland. Ook kunnen slachtoffers zichzelf aanmelden. Vertrouwenslijn De vertrouwenslijn biedt ondersteuning aan openbaar bestuurders en politieke gezagsdragers en hun familieleden: burgemeesters; wethouders; raadsleden; griffiers; gemeentesecretarissen; familieleden van openbaar bestuurders en politiek gezagsdragers. Contact In bijlage 6 staat een overzicht van de contactgegevens van de diverse organisaties. Voor meer informatie over het in gang zetten van begeleidingstrajecten kan men terecht bij de afdeling Human Resources (HR). 10. Schadeverhaal en vergoeding Bij agressie en geweld kan schade ontstaan; schade aan goederen van de werknemer of werkgever, maar ook immateriële schade of letselschade. De gemeente geeft na een voorval van agressie en geweld een duidelijke reactie naar de dader door hem direct financieel verantwoordelijk te stellen voor diens gedrag. Hiermee wordt onderstreept naar daders, eigen werknemers en de maatschappij dat agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak niet wordt getolereerd. Op de dader kan zowel materiële als immateriële schade worden verhaald. Materiële schade is de schade die direct in geldwaarde is uit te drukken (bijvoorbeeld schade aan goederen, herstelkosten, medische kosten, verlies aan inkomsten) Immateriële schade is schade die niet direct in geldwaarde is uit te drukken (verdriet, pijn of angst) en wordt ook wel smartengeld genoemd. De werknemer en werkgever die schade hebben geleden, hebben verschillende mogelijkheden om schade te verhalen. Een werknemer die schade heeft geleden, wordt hierbij zoveel mogelijk ondersteund vanuit de organisatie Schade werknemer Materiële schade Voor het verhalen van deze schade kan het slachtoffer/de medewerker: voegen in de strafzaak; een civiele procedure starten; direct proberen te verhalen op de dader (buitengerechtelijk); bemiddeling via politie of OM.. Immateriële schade Voor het verhalen van deze schade kan het slachtoffer/de medewerker: voegen in de strafzaak ; een civiele procedure starten; direct proberen te verhalen op de dader (buitengerechtelijk). Bovenstaande schadeverhaalmogelijkheden worden nader uitgewerkt in Schade werkgever Als er schade geleden wordt als gevolg van agressie of geweld dan zijn er vier kostensoorten die verhaald kunnen worden op de dader. Loonkosten De medewerker zit ziek thuis als gevolg van agressie of geweld en de loonkosten lopen gewoon door. De loonkosten kunnen verhaald worden op de dader via een civiele procedure. Reïntegratiekosten De medewerker is uitgevallen als gevolg van agressie of geweld. De kosten die gemaakt worden om de medewerker goed te laten reïntegreren in de organisatie kunnen verhaald worden op de dader. Voorbeelden van dat soort kosten zijn de kosten van de bedrijfsarts, kosten van reactiverende trainingen, de kosten van aanpassing van de werkplek en de kosten van bij- en herscholingen. Medische kosten 9

10 Als medische kosten betaald zijn die een verzekeraar niet vergoedt, kunnen deze kosten verhaald worden op de dader. Bijvoorbeeld de kosten van fysiotherapie of traumaverwerking om hem of haar sneller aan de slag te helpen. Materiële schade Vaak levert agressie of geweld ook materiële schade op. Vernield meubilair, ingegooide ramen, beschadigde auto s. Ook dat zijn kosten die verhaald kunnen worden op de dader. De werkgever moet aangifte doen. Wanneer vervolgens de dader(s) bekend worden en er een strafprocedure tegen hen volgt, kan er in de meeste gevallen gevoegd worden in het strafproces. Mocht voegen in het strafproces niet tot de mogelijkheden behoren, dan kunnen dader(s) via een civiele procedure aansprakelijk gesteld worden. Kosten om de schade en aansprakelijkheid vast te stellen Kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid komen ook voor vergoeding in aanmerking. Expertisekosten, kosten van juridisch advies en kosten van verzamelen van bewijs Schadeverhaal mogelijkheden juridisch Voegen in het strafproces Als een slachtoffer schade heeft geleden, kan zij/hij zich kosteloos voegen in het strafproces. Voegen is een goede manier om binnen relatief korte termijn een schadevergoeding te krijgen. Hierbij is het van belang dat het slachtoffer de schade of een deel daarvan niet op een andere manier vergoed heeft gekregen. Als een werknemer zijn schade van zijn werkgever vergoed heeft gekregen, dan kunnen zowel de werknemer als de werkgever zich niet meer voegen in het strafproces. Er zijn 2 manieren waarop de benadeelde partij zich in de strafzaak kan voegen: Vóór aanvang van de zitting, met behulp van een voegingformulier benadeelde partij, bij de officier van justitie. Ter terechtzitting door mondelinge of schriftelijke opgave bij de rechter, uiterlijk vóór het requisitoir. Het heeft de voorkeur om voorafgaand aan de zitting een voegingformulier in te dienen. Dit voorkomt vertraging in de strafzaak en de benadeelde partij krijgt na voeging ondermeer het recht op inzage in de processtukken die relevant zijn met het oog op de vordering. In het strafproces doet de rechter na voeging twee uitspraken: over de straf die de dader krijgt en over de vordering tot schadevergoeding. De benadeelde partij is alleen ontvankelijk in haar vordering als: De verdachte schuldig is verklaard. De schade rechtstreeks is toegebracht door het bewezen verklaarde feit. De vordering eenvoudig van aard is. Als de rechter de vergoeding toewijst, legt hij doorgaans ook de schadevergoedingsmaatregel aan de dader op. Dit betekent dat het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) de schadevergoeding int. Slachtofferhulp Nederland geeft kosteloze ondersteuning bij het voegen. Direct verhalen op de dader De benadeelde partij kan zelf proberen de schade vergoed te krijgen van de dader. Dit kan een passende weg zijn wanneer de dader bekend is. De dader kan schriftelijk worden benaderd om tot een minnelijke regeling te komen. Als dit niet succesvol is, kan de vordering worden overgedragen aan een incassobureau. Als er niet wordt gereageerd of niet volledig wordt betaald, kan ervoor gekozen worden om de gerechtelijke fase te starten. Civielrechtelijk proces Om de schade te verhalen kunnen zowel de werkgever als de werknemer een civielrechtelijk proces beginnen tegen de verdachte. Het gaat hierbij meestal om grote of complexe schades. Schadebemiddeling door politie of OM Ook de politie kan bemiddelen om tot een schadevergoeding te komen, mits de schade eenvoudig is vast te stellen. Ook kan de Officier van Justitie met de dader een schadevergoeding overeenkomen Verhaal op de verzekeraar In niet alle gevallen kan de schade verhaald worden op de dader; bijvoorbeeld omdat de dader niet bekend is of geen verhaal biedt. Schade kan geheel of gedeeltelijk door de verzekering van de betrokkene zijn gedekt; bijvoorbeeld voor medische kosten en kosten voor rechtsbijstand. Het is belangrijk de verzekering zo spoedig mogelijk op de hoogte te stellen van de geleden schade. De schade kan ook gedekt zijn door de verzekering van de gemeente: Molestverzekering; WA verzekering; Rechtsbijstandverzekering; Inboedel- of inventarisverzekering; Opstalverzekering. 10

11 10.5 Het vaststellen van de schade 10. De materiële schade zal doorgaans zelf vastgesteld kunnen worden. Als dat niet goed mogelijk is, kan een externe deskundige worden ingeschakeld. Bij letselschade bij de medewerker zal de omvang van de schade vaak pas op een later moment duidelijk worden. Dit zal vastgesteld moeten worden door medisch specialisten. Voor het bepalen van de medische kosten zal in de regel de medische behandeling afgerond moeten zijn. Voor het bepalen van immateriële schade kan de ANWB smartengeldgids geraadpleegd worden. Kostenloze ondersteuning hierbij kan verzorgd worden door Slachtofferhulp Nederland. Loonkosten zijn vrij eenvoudig vast te stellen: de bezoldiging en de werkgeverslasten. Proceskosten: Advocaat en vaste kosten Vergoeden van de schade De gemeente neemt als werkgever de eventuele vordering van de schade op de dader over van het slachtoffer. Met het overnemen van de vordering neemt de gemeente ook het risico van het niet betalen door de dader voor haar rekening. Van de medewerker wordt dan wel verwacht dat hij/zij volledige medewerking verleent aan het proces van schadeverhaal. Op het formulier dient dan het bankrekeningnummer van de gemeente genoteerd te worden. Materiële schade kan direct vergoed worden zonder te wachten op de uitspraak van de rechter. Immateriële schade zal worden vergoed, nadat de rechter een uitspraak heeft gedaan over de hoogte van de schadevergoeding. De mogelijkheid van voeging als benadeelde partij vervalt, indien de gemeente de betrokken ambtenaar volledig en onvoorwaardelijk schadeloos stelt. Voeging blijft wel mogelijk als de ambtenaar op basis van een akte van cessie een voorschot of een renteloze lening is verstrekt. Cessie en voorschotregeling De werkgever kan de schade claimen in plaats van de werknemer. Dit kan alleen bij materiële schade. Een vordering van immateriële schade kan de werknemer alleen zelf doen. Het slachtoffer stelt de dader aansprakelijk voor schade door hier melding van te maken bij de aangifte. Er ontstaat dan een vordering. Het slachtoffer kan de vordering overdragen aan de werkgever. De werkgever wordt daarmee de juridische eigenaar van de vordering. Dat noemt men cederen. De werkgever verhaalt dan de schade. Als tegenprestatie wordt afgesproken dat de werknemer een voorschot krijgt ter hoogte van het te vorderen bedrag Proces van schade verhalen van de medewerker Het melden van schade gebeurt door de medewerker, eventueel ondersteund door de leidinggevende met het incident melding(formulier) agressie en geweld bij HR. Schade vaststellen (indien nog niet mogelijk, op een later moment). Overleg HR-Algemene Zaken (AZ) over schadeverhaal mogelijkheden. Aangifte doen bij de politie waarbij melding wordt gemaakt van materiële/immateriële schade. Tevens wordt er domicilie gekozen op het adres van de gemeente. Voeging in het strafproces. De vordering van materiële schade wordt gecedeerd aan de gemeente. Directe vergoeding van materiële schade op basis van voorschot. Immateriële schade zal aan de werknemer worden vergoed nadat de rechter een uitspraak heeft gedaan over de hoogte van de schadevergoeding. Na vaststellen schadebedrag door de rechter vindt zo nodig een verrekening plaats tussen werknemer en gemeente. Als het resultaat van een strafrechtelijke voeging geen/onvoldoende schadevergoeding oplevert, vindt er overleg plaats tussen werknemer-jz-hr over de mogelijkheden van een civiele procedure Verhaal van schade van de gemeente Voor materiële schade dient contact opgenomen te worden met de verzekeringsmaatschappij. De verzekeringsmaatschappij heeft een eigen verhaalsrecht. Voor loon- en reïntegratiekosten zal een civiele procedure gestart moeten worden. De afdeling HR stemt hierover af met AZ. 11

12 11. Melden en Registreren van agressie incidenten Wat? Alle agressie incidenten dienen door de medewerkers te worden gemeld. Waarom? Melden van voorvallen is vereist om een reactie te kunnen geven naar de dader en daarmee agressie een halt toe te roepen. Elk gemeld incident krijgt een vervolg. Het vastleggen van deze voorvallen geeft daarnaast een inzicht in de aard en omvang van de voorvallen. Daarmee is het input voor het eventueel (bij) stellen van het veiligheidsbeleid beleid. Hoe? Alle agressie incidenten worden gemeld bij de leidinggevende waarbij gebruik wordt gemaakt van het 'Agressie Registratie Formulier.Het formulier is beschikbaar via intranet. Medewerker Meld alle agressie incidenten aan de leidinggevende door het invullen van een agressie registratieformulier en dit in te dienen bij de leidinggevende. Leidinggevende - De leidinggevende bespreekt het incident met de medewerker en zet de maatregelen in gang zoals beschreven in dit agressieprotocol. - De registratieformulieren worden door de leidinggevende doorgestuurd naar de arboadviseur. - De leidinggevende koppelt terug aan de medewerker en de arbo adviseur welke acties ondernomen zijn naar aanleiding van het incident. - Bespreekt agressie incidenten en de afhandeling in het werkoverleg. - De leidinggevende stimuleert het melden van agressie incidenten. Arboadviseur - Verzamelt alle informatie en bewaakt de juiste afhandeling van het agressie incident (toepassing van het agressieprotocol). - Beheert de agressie incidenten registratie, evalueert het beleid en rapporteert hier jaarlijks over. - Beheert het interne overzicht van de opgelegde beperkende maatregelen en zorgt dat afdelingen hier kennis van kunnen nemen. Melden bij Inspectie SZW Bij ernstige incidenten, waarbij sprake is van blijvend letsel, ziekenhuisopname of overlijden, moet dit door de leidinggevende direct gemeld worden bij de Inspectie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). Werkgevers zijn dit verplicht. 12. Opleiding en training Medewerkers in functies met publiekscontacten worden periodiek getraind in het reageren op normoverschrijdend en agressief en gedrag. De frequentie en aard van de training wordt gebaseerd op de aard en intensiteit van de publiekscontacten. De inhoud van de training wordt vastgesteld op basis van de leerbehoeften van de betrokken medewerkers. Het management beslist wie er een training dient te volgen. 12

13 Bijlagen Bijlage 1: Vormen van agressief gedrag en strafbaarheid Verbaal geweld Bedreigen (of dreigbrief) Beledigen Schelden/ schreeuwen Vernederen Treiteren/ pesten Dwingend gedrag Chanteren Strafbaar? omstandigheden Omstandigheden Omstandigheden omstandigheden omstandigheden Wanneer? Indien gedreigd wordt met: openlijk geweld (geweld in de openbaarheid door twee personen of meer) enig misdrijf waardoor de algemene veiligheid van personen en/of goederen of de verlening van diensten kan ontstaan verkrachting feitelijk aanranding van de eerbaarheid enig misdrijf tegen het leven gericht gijzeling zware mishandeling brandstichting terrorisme Indien: openbaar mondeling bij geschrift/afbeelding in tegenwoordigheid slachtoffer mondeling of door feitelijkheden door toe/aangeboden geschrift/afbeelding Als het een belediging of bedreiging betreft Als het een belediging betreft Artikelen 266 Als het een belediging betreft Als het stalkingachtige vormen aanneemt: gericht op de persoon van de werknemer diens persoonlijke levenssfeer wordt daarbij stelselmatig beïnvloed houdt gedurende langere periode aan heeft het oogmerk om werknemer bang te maken, wat van werknemer gedaan te krijgen of werknemer te beletten iets te doen Indien het leidt tot dwang om een ambtshandeling door een ambtenaar te volvoeren of na te laten tegen nietambtenaren Indien het leidt tot dwang om een ambtshandeling te volvoeren of na te laten Welke feite(en)? Art 285 sr (bedreiging) Art 266/267 sr (belediging) Artikelen 266, 267 en 285 sr Artikelen 266, 267 Sr Artikelen 266, 267 Sr Artikel 285b Sr (belaging, stalking) Eventueel art 179 sr (ambtsdwang) Art 179 sr Art 284 sr (dwang) Art 179 sr (ambtsdwang) Art 317 sr (afpersing) Art 318 sr (afdreiging) Fysiek geweld Duwen, trekken, vastgrijpen Slaan Schoppen Spugen Verwonden Fysiek hinderen (bv. de weg versperren) Gooien met voorwerpen (bv. meubilair of stenen) Vernielen van Voorwerpen Stalken Verkrachting Strafbaar? omstandigheden omstandigheden omstandigheden Wanneer? Als het gedrag pijn doet of letsel teweeg brengt Als het gebeurt om aangever bang te maken Mits het pijn doet of letsel teweeg brengt Mits het pijn doet of letsel teweeg brengt Mits gericht wordt gespuugd Mits het opzettelijk gebeurt Indien het verzet tegen een (actieve) ambtsverrichting betreft (wederspannigheid) In geval van niet weggaan ondanks vordering Indien gericht tegen slachtoffer, evt. bedreiging of poging zware mishandeling/doodslag Als door het gooien een ambtsverrichting wordt afgedwongen kan dit ambtsdwang opleveren Indien verstoring openbare orde evt. openlijk geweld. Als de voorwerpen beschadigd raken kan dit vernieling opleveren (benadeelde is de eigenaar) Gewone voorwerpen Indien het water- of gas- of rioolwerken o.i.d. betreft of Indien elektriciteitswerken i.g.v. brandstichting i.g.v. telecommunicatiewerken i.g.v. werken t.b.v. openbaar verkeer of luchtverkeer i.g.v een gebouw Indien het wederrechtelijk en stelselmatig gebeurt en de persoonlijke levenssfeer in het geding is Welke feite(en)? Art 300 sr (mishandeling) Art 285 sr Art 300 sr Art 300 sr Art 266, 267 sr Art 300 sr Art 180 sr (wederspannigheid) Evt. de plaatselijke verordeningen Art 138 sr (lokaal/ huisvredebreuk Art 285 sr (bedreiging) Art 302, 287 jo 45 sr Art 179 sr Art 141 sr Art 350 sr (vernieling) Art 350 sr Art 161 Sr Art 161 bis ev Art sr Art 161 quinies ev Art , sr Art sr Art 285 b sr Art 242 sr Overig 13

14 Diefstal eigendom Roofoverval Bommelding Seksuele chantage Aanranding, betasting, knijpen e.d. Discriminatie naar sekse Discriminatie naar huidskleur Discriminatie naar geloofsovertuiging Discriminatie naar seksuele geaardheid of voorkeur Discriminatie naar leeftijd Strafbaar? omstandigheden Omstandigheden omstandigheden Wanneer? Indien bedreigend met b.v. verkrachting i.g.v. verkrachting i.g.v. ontuchtige handelingen Indien het ontuchtige handelingen betreft Indien beledigend Indien beledigend Indien beledigend Indien beledigend Indien beledigend Welke feite(en)? Art 310 sr ev Art 312 sr ev Art 142a lid 2 Art 285 sr Art 242 sr Art 246 sr Art 246 sr Art 266/267 sr Art 137c Sr Art 137c Sr Evt: art 147 sr Art 137c Sr Art 266/267 sr Bijlage 2: Proces van aangifte door de werkgever a. Verzamel alle informatie met betrekking tot het incident: Wie kan in verband worden gebracht met het misdrijf (aangever, slachtoffer, getuige, verdachte)? Wat is er precies gebeurd? Waar is het misdrijf gepleegd en waar zijn eventuele sporen achtergebleven? Waarmee is het misdrijf gepleegd (voorwerpen/middelen)? Op welke wijze heeft het misdrijf plaatsgevonden? Wanneer heeft het misdrijf plaatsgevonden en wanneer hebben andere relevante feiten plaatsgevonden? Waarom is het misdrijf gepleegd? Denk ook aan foto s, camerabeelden, verklaringen van arts of getuigen. b. Maak een afspraak bij de politie voor het doen van aangifte. Dit kan via het algemene nummer van de politie: c. Wijs de politie erop dat het gaat om de uitoefening van een publieke taak. Met de politie en het OM zijn afspraken gemaakt over de afhandeling van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak, waaronder een hoge prioriteit bij opsporing en een hogere strafeis. d. Doe aangifte op basis van alle verzamelde informatie. Vertel de politie dat je als werkgever aangifte doet omdat het gepleegde feit is gericht tegen de functie en/of het werk van het slachtoffer. e. Doe aangifte onder opgave van het adres van de gemeente Velsen (domiciliekeuze). De gegevens van het slachtoffer (medewerker) kunnen anoniem blijven. De politie kent dan een uniek nummer toe aan de getuige. Het slachtoffer moet dan alleen een (geanonimiseerde) verklaring bij sluiten. f. Als er sprake is van schade, zorg er dan voor dat de schade die al bekend is op het moment van aangifte, in de aangifte wordt opgenomen. Dit geldt zowel voor de schade van de gemeente als voor de schade van de medewerker. Voor het verhalen van de schade kan er gevoegd worden in het strafproces. De politie verstrekt hierover informatie. g. Informeer de medewerker dat hij door de rechter kan worden gehoord als getuige. De oproeping gaat via het opgegeven adres van de gemeente. h. steun de medewerker bij het starten van de juiste nazorg. Dit kan via Slachtofferhulp of via interventies uit het bedrijfszorgpakket. Bijlage 3: Proces van aangifte door de werknemer a. Meld het agressie incident aan je leidinggevende en geef aan dat je aangifte gaat doen. b. Vraag je leidinggevende om ondersteuning bij het doen van aangifte en eventueel ook bij het begeleiden naar de zitting. c. Verzamel alle informatie met betrekking tot het incident: Wie kan in verband worden gebracht met het misdrijf (aangever, slachtoffer, getuige, verdachte)? Wat is er precies gebeurd? Waar is het misdrijf gepleegd en waar zijn eventuele sporen achtergebleven? Waarmee is het misdrijf gepleegd (voorwerpen/middelen)? Op welke wijze heeft het misdrijf plaatsgevonden? Wanneer heeft het misdrijf plaatsgevonden en wanneer hebben andere relevante feiten plaatsgevonden? Waarom is het misdrijf gepleegd? 14