DE FLEXIBELE WATER BEHEERDER
|
|
- Mark Brouwer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE FLEXIBELE WATER BEHEERDER Klimaatverandering, adaptatie, mitigatie. Veranderende opgaven stellen waterschappen voor grote uitdagingen. In een veranderende maatschappij die steeds vaker zelf initiatief neemt, ook op het gebied van waterbeheer. Wat vraagt dat van onze organisaties en medewerkers? Wat voor waterbeheerders zijn er nodig om flexibel te kunnen zijn en om te gaan met onvoorspelbare omstandigheden? Wat voor organisatie is er nodig om jezelf steeds opnieuw uit te vinden en te verbeteren? Goed waterbeheer vraagt om aanpassingsvermogen en flexibiliteit; een verandering van werken en organiseren.
2 INVESTEREN IN MENS EN ORGANISATIE Waterschappen en hun partners ontwikkelen volop technische innovaties en vernieuwende oplossingen voor watervraagstukken. Maar uiteindelijk zijn het vooral de factoren mens en organisatie die bepalen of een innovatie slaagt. Onderzoek toont aan dat 75% van alle succesvolle innovaties bij bedrijfsleven en overheid het gevolg is van de juiste investeringen in mens en organisatie. 1 CULTUUROMSLAG Uit een college-akkoord van een waterschap: In plaats van het vooraf voorschrijven van gedetailleerde regelgeving, met als doel om de risico s zoveel mogelijk te voorkomen, kunnen ook andere keuzes worden gemaakt om gestelde doelen te behalen. Deze cultuuromslag vergt bestuurlijke moed en verandering in de organisatie, maar biedt mooie perspectieven in een steeds sneller veranderende wereld. Het waterschap heeft een meer faciliterende houding, is gericht op het doel, is minder sturend bezig en stelt alleen de noodzakelijke kaders. Hierdoor versnellen procedures en is er meer flexibiliteit om initiatieven te honoreren. SOCIALE INNOVATIE Sociale innovatie gaat over het vernieuwen van de wijze waarop we ons werk organiseren en over meegroeien met maatschappelijke ontwikkelingen. Over zorgen dat er ruimte ontstaat binnen de organisatie om anders te mogen denken en doen. Over in contact staan met de omgeving, fouten mogen maken en ervan leren, een open houding, transparante processen, samenwerking, participatie en co-creatie. Waterschappen maken onderdeel uit van de publieke ruimte en willen zo goed mogelijk aansluiten bij de veranderende samenleving, het waterbewustzijn vergroten en inspelen op maatschappelijke opgaven en ontwikkelingen. Waterschappen innoveren om te zorgen voor beter, goedkoper en duurzamer waterbeheer en om een maatschappelijke meerwaarde te leveren. Waterschappen zijn daarbij onderdeel van een groter geheel. Elk waterschap houdt zich op de een of andere manier al bezig met het vraagstuk van sociale innovatie. Er zijn voorbeelden genoeg van slim samenwerken, flexibeler organiseren, participatie, ontwikkelen van het lerend vermogen. Het zijn aanpakken gericht op het vergroten van het leer- en aanpassingsvermogen van de organisatie en het vergroten van de flexibiliteit. Veel waterschappen stimuleren cocreatie, participatie en burgerinitiatieven ( doe-hetzelf-waterbeheer ). Sociale innovatie vraagt om een andere mindset. Het vraagt om ruimte voor een andere werkwijze bij bestuur, directie, management, projectleider en specialist. De kunst is om iedereen mee te krijgen: niet alleen binnen het waterschap, maar ook de omgeving en de partners van de organisatie. IN VERBINDING STAAN MET DIJKDENKEN Onder de titel Dijkdenken schreef Waterschap Aa en Maas een wedstrijd uit onder studenten en jonge professionals, met als opdracht: bedenk hoe we de Maasdijk efficiënt en duurzaam voor méér dan alleen onze veiligheid kunnen gebruiken. Met behulp van een jury bestaande uit een burger, ondernemers en een waterschapsbestuurder kwam Een dijk van een ontdekking als winnaar uit de bus: het idee van een studente landschapsarchitectuur om verbindingen aan te leggen tussen de dijk en het water, waarmee de dijk, de uiter waarden en het water bereikbare plekken worden om van alles te beleven en te ontdekken. Het idee is uitgevoerd en na crowdsourcing zijn inmiddels nog veel meer partijen bij het project betrokken geraakt. VIJF PRINCIPES VAN SOCIALE INNOVATIE Er is een rode draad te ontdekken in alle initiatieven en projecten rond sociale innovatie, die in vijf principes kan worden uitgedrukt. 1. Zet de samenleving voorop (niet de individuele bevoegdheden van organisaties). Dit uitgangspunt wordt steeds meer de leidraad in visies en waterbeheerplannen die nu worden ontwikkeld en convenanten die worden gesloten door maatschappelijke partners waaronder de waterbeheerders. Het watersysteem is onlosmakelijk verbonden met Nederland. Als de organisatie een beeld heeft van de functies van het gebied en van de inwoners waar het watersysteem voor werkt kan het een visie vormen op de toegevoegde waarde van de organisatie en vergroot zij het vermogen om zich aan te passen. 2 Ga ervan uit dat alles verbonden is (en dus nog maar beperkt via hiërarchische bevoegdheden te sturen is). Organiseer vanuit een netwerkgedachte. De samenleving gedraagt zich meer en meer als een netwerk en vraagt dus om een andere manier van sturing en beïnvloeding door overheden. Maak verbinding, over de grenzen van afdelingen heen en over de grenzen van organisaties heen. Zet de meerwaarde die je wil bereiken voorop. 1 Prof. Dr. H.W. Volberda et al, 2011, Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam. 3. Creëer toegang tot informatie en mensen (sta in verbinding). Kenmerkend voor deze tijd is dat er geen informatiemonopolies meer bestaan. Juist door het delen van kennis en informatie ontwikkel je nieuwe kennis en informatie: je stelt anderen in staat om jou wat te leren en vice versa. Door talent in je eigen organisatie beschikbaar te stellen voor vraagstukken buiten je eigen organisatie, vergroot je de mogelijkheden om ook talent
3 ZET DE SAMENLEVING VOOROP GA ERVAN UIT DAT ALLES VERBONDEN IS CREËER TOEGANG TOT INFORMATIE EN MENSEN MAAK FOUTEN EN LEER ERVAN ZET MENSEN CENTRAAL: GEEF ZE RUIMTE EN VERTROUWEN
4 GEEF RUIMTE EN VERTROUWEN DOOR ZELF BESTUUR Via de Stichting Marke Mallem zorgen burgers voor beheer en onderhoud van een gebied langs de Berkel van 40 hectare, in erfpacht van het waterschap. De kosten zijn voor rekening van het waterschap. Binnen het waterschap was destijds de vraag: hoe betrekken we burgers meer bij ons werk? Een proefproject moest de weg naar een antwoord wijzen. De vraag van de dijkgraaf was: is het mogelijk om de burgers meer te betrekken bij beheer en onderhoud van het gebied Mallem? Medewerkers gingen aan de slag. Met ruim dertig bewoners en andere belanghebbenden - waaronder deskundigen op het gebied van ecologie, recreatie en sociale duurzaamheid - ontwikkelden ze ideeën voor de inrichting en het beheer van het gebied, en voor de organisatievorm. Een jaar later al was Stichting Marke Mallem een feit. HULP VRAGEN MET SMART WATERPEIL De waterkwaliteit in de Reeuwijkse Plassen en de nabije sloten staat onder druk. Het Hoogheemraadschap van Rijnland denkt dat flexibeler peilbeheer zal helpen: in het voorjaar meer water vasthouden zodat in de zomer minder water van elders hoeft te worden ingelaten. Maar wat is het effect van die schommelingen op het grondwaterpeil? Rijnland wist het niet. In een nieuwsbrief deed het waterschap een oproep: wie wil helpen dagelijks het peil van grondwater en oppervlaktewater te meten op verschillende plekken in de omgeving? Tien gegadigden meldden zich. Rijnland plaatste peilbuizen op hun percelen en waar nodig ook peilschalen in de omgeving. Geïnteresseerde bewoners maken dagelijks met hun smartphone een opname, die automatisch direct naar Rijnland gaat. Dat gaat heel gemakkelijk, met een speciaal ontwikkelde app. van buiten te benutten. Open data, webshops voor burgers: allemaal voorbeelden van het creëren van toegang. Innovatie ontstaat op raakvlakken tussen sectoren, ga de verbinding aan. 4. Maak fouten en leer ervan (sluit de leercyclus). Omgaan met fouten is moeilijk voor organisaties. Het maken van fouten wordt meestal niet gestimuleerd en risico s worden uit de weg gegaan. Terwijl ontwikkelen en leren niet kunnen bestaan zonder het maken van fouten. Door te werken met praktijkproeven, prototypes en het creëren van een cultuur waarin fouten gezien worden als leerervaringen kom je verder. Evalueer projecten zodat leerervaringen expliciet worden, zowel voor het individu als de organisatie als geheel. 5. Zet mensen centraal: geef ze ruimte en vertrouwen. Om te leren en te ontwikkelen moet je samenwerken. Samenwerken is meer dan een afspraak op papier, het werkt alleen als mensen elkaar vertrouwen. Dat vertrouwen moet kunnen groeien. Er is ruimte nodig, zowel in tijd als geld, om ook eens iets uit te proberen zonder dat er direct resultaten worden verlangd. Geef medewerkers de ruimte om stap voor stap te werken aan kansen die verder liggen, buiten de waan van de dag. ZET VERANDERING IN GANG Om als waterschappen klaar te zijn voor de toekomst, te werken aan beter en goedkoper waterbeheer, flexibel en adaptief te zijn, is vernieuwing nodig. Vernieuwing wordt gevoed door als waterschappen onderling van elkaar te leren en meer gezamenlijk en met de omgeving op te trekken. Waterschappen kennen vele thema s die om flexibele waterbeheerders en innovaties vragen. Een mogelijk stappenplan om vernieuwing rond een thema op gang te krijgen is het volgende: Ga in gesprek met partners in de omgeving van het waterschap en vraag hen hoe zij in verbinding willen komen met het waterschap of waar het waterschap haar rol anders zou kunnen invullen. Ga op basis daarvan intern het gesprek aan hoe het waterschap in de manier van werken de gewenste verbinding kan realiseren. Schrijf gezamenlijk een visie over de meerwaarde die het waterschap kan leveren. Geef aan waarom het noodzakelijk is deze verbinding te maken. Laat deze visie bekrachtigen door de top van de organisatie. Bijvoorbeeld door het dagelijks bestuur van het waterschap of de dijkgraaf en de secretaris-directeur. Je hebt (bestuurlijk) draagvlak nodig. Maak afspraken over inzet van capaciteit en middelen. Regel dit en ga met de visie aan de slag. Zorg dat het onderwerp regelmatig terugkomt op de agenda van de top van de organisatie, bijvoorbeeld eens per kwartaal. Neem daarbij de verschillende relevante afdelingen mee in je ontwikkelstappen. Zo blijft het onderwerp leven. Ga op zoek naar goede voorbeelden op de werkvloer waarbij de visie eigenlijk al wordt toegepast. Haak aan bij deze lopende energie. Maak de goede voorbeelden bekend. Etaleer ze, steeds opnieuw, ook als ze al uitgekauwd lijken. Je bereikt steeds weer nieuwe mensen. Mensen sluiten zich graag aan bij successen en de community of the willing wordt vanzelf groter. Vergeet de omgeving niet. Wees als waterschappen veranderings- partner voor anderen, door te initiëren of door initiatieven te omarmen. Het effect van deze aanpak is dat de top van de organisatie richting geeft en het belangrijk vindt. Er ontstaat momentum om aan de gang te gaan. Aan de hand van goede voorbeelden ontstaat een community of the willing. Je wordt een belangrijke partner voor de omgeving. Succes trekt aan; anderen willen daar graag bij horen. De vernieuwing is van start. SAMEN DE DIENST UITMAKEN Samen met BoerenNatuur, de Groninger agrarische natuurverenigingen, Wetterskip Fryslân en provincie Groningen heeft Waterschap Noorderzijlvest groenblauwe diensten ontwikkeld onder de titel Samen de dienst(en) uitmaken. Met groenblauwe diensten snijdt het mes aan twee kanten: er komt ruimte voor meer zeggenschap en verantwoordelijkheid voor burgers, én het waterschap krijgt meer mogelijkheden om doelen te realiseren. Stuwtjes plaatsen en beheren bijvoorbeeld, of akkerranden natuurvriendelijk beheren, dat kunnen boeren en natuurbeheerders prima zelf. GOEDE VOORBEELDEN Voor meer goede voorbeelden van innovatieve samenwerking tussen waterschappen en de omgeving, zie de digitale brochure Waterbeheer doen we samen. Waterschappen voor de burger. op uvw.nl. Of kijk op innovatie2014.uvw.nl.
5 DE UNIE VAN WATERSCHAPPEN BEHARTIGT DE BELANGEN VAN DE WATERSCHAPPEN EN ZORGT VOOR KENNISUITWISSELING EN SAMENWERKING
6 BEZOEKADRES Koningskade AA Den Haag Nederland POSTADRES Postbus AE Den Haag Nederland November 2015
STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden
STUREN MET WATER over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER Het ontwerp Sturen met water van het Veenweide Innovatiecentrum Zegveld (VIC) zet in op actief, dynamisch grondwaterbeheer
Nadere informatieWatersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner
Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg
Nadere informatieOPEN. 21 punten voor Nijkerk in
OPEN 21 punten voor Nijkerk in 2014-2018 We staan open voor vernieuwing en verandering van top-down handelen naar open staan voor verbinden met andere overheden, instellingen en bedrijven van denken in
Nadere informatieVan idee naar subsidiabel projectplan
FINALEDAG 3-2-1-CO! ZORGT VOOR VERRIJKTE INNOVATIEVE IDEEËN Van idee naar subsidiabel projectplan Door: Martine van Dijk A+O fonds Gemeenten / Fotografie: Kees Winkelman Op 26 maart 2015 vond voor de tweede
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatieWe zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen
We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:
Nadere informatieWelkom in het Horizon College
Welkom in het Horizon College Bij het Horizon College maken we onze naam waar: we geven middelbaar beroepsonderwijs dat bij jou past en jouw horizon groter maakt. We leren je niet alleen een vak met toekomst,
Nadere informatieHet leerlandschap van organisaties
Fer van den Boomen, Jos van Jaarsveld & Nanja Mol Uit de crisis innoveren? Het leerlandschap van organisaties De crisis is inmiddels ook voelbaar bij een commercieel adviesbureau. Het management bedenkt
Nadere informatie10 Innovatielessen uit de praktijk 1
10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieParticipatieverslag Nieuw & Anders
Participatieverslag Nieuw & Anders Op 26 en 31 maart vonden twee bijeenkomsten plaats met de titel Nieuw & Anders plaats. Twee bijeenkomsten die druk bezocht werden door vrijwilligers, verenigingen en
Nadere informatieBESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN
BESTURINGSFILOSOFIE GEMEENTE GOOISE MEREN Projectleider Afdeling Iris van Gils Kerngroep Visie/Missie Datum 28 november 2014 Planstatus Vastgesteld in de Fusieraad 24 november 2014 Opdrachtgever Stuurgroep
Nadere informatieIedereen sterk. Zo stimuleer je innovatief gedrag en eigenaarschap van medewerkers
Iedereen sterk Zo stimuleer je innovatief gedrag en eigenaarschap van medewerkers JANUARI 2016 Veranderen moet veranderen Verandering is in veel gevallen een top-down proces. Bestuur en management signaleren
Nadere informatieSturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg
Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Uitgangspunten, hoofdlijnen en vervolgprocedure November 2015 Inhoud Bestuursopdracht als kader Visie 2020 en WBP als basis voor sturing en
Nadere informatieWinst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina)
Winst met water! > In Actie > Waarom nu? > Hoe doen we dit? > Idee voor eigen project! > Doelstellingen (Klik of scroll naar de volgende pagina) Deltaplan Agrarisch Waterbeheer: winst met water! Het agrarisch
Nadere informatieFunctie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen
zones Functie volgt peil 70-50 cm 50-30 cm 0-30 cm 50-30 cm 70-50 cm maaiveldverloop gebruik waterpeil Huiskavel en gebouwen Gemiddeld 50 cm Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari Natte Natuur, Piekberging
Nadere informatieCao Metalektro: die deal doen we samen
Cao Metalektro: die deal doen we samen De drive om iets slimmer, sneller of beter te doen met de inzet van techniek, heeft de maakindustrie in ons land groot gemaakt. En daar zijn we trots op. Met technologische
Nadere informatiewaarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering
waarom? externe drivers 1 Technologie Digitalisering Globalisering Wat zijn de dominante factoren die leren en werken veranderen in de 21ste eeuw? externe drivers Voortgaande digitalisering veroorzaakt
Nadere informatieis continu in beweging De wereld verandert De samenleving gemeente Voorst organisatieontwikkeling Colofon 2017 en verder
organisatieontwikkeling Colofon Dit is een uitgave van Postbus 9000 7390 HA Voorst www.voorst.nl 2017 en verder Oktober 2016 Beeldmateriaal Infographics: De Betekenaar Stills: Het Programmahuis Ontwerp:
Nadere informatieOpleidingsprogramma DoenDenken
15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor
Nadere informatiePEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN
PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN JOS SCHOUWENAARS WETTERSKIP FRYSLÂN VEENWEIDE SYMPOSIUM 11 APRIL 2019 OPZET PRESENTATIE 1. Wat is de
Nadere informatieInnovatie in Eersel. Eersel onderweg naar Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016
Innovatie in Eersel Eersel onderweg naar 2030 Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016 Programma Het begrip Innovatie Eerselse innovatiestrategie Strategie in
Nadere informatieCommTalks. 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen. Concept & samenstelling. Betteke van Ruler
CommTalks 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen Concept & samenstelling Betteke van Ruler Interne communicatie moet anders Pieter van Gelder 104 Nederland en de manier waarop we zijn georganiseerd
Nadere informatieDenk mee met Rijnland
Denk mee met Rijnland weergave conferentie 2 juni ten behoeve van waterbeheerplan 5 IJMUIDEN AMSTERDAM WEST WASSENAAR GOUDA Droge voeten, schoon water Inhoudsopgave: Inleiding 3 Een nieuw waterbeheerplan
Nadere informatieDIJKGRAAF BIJ HET MOOISTE WATERSCHAP VAN NEDERLAND
PROFIELSCHETS DIJKGRAAF BIJ HET MOOISTE WATERSCHAP VAN NEDERLAND OVER WETTERSKIP POSITIE VAN DE DIJKGRAAF FUNCTIEPROFIEL SALARIËRING EN PROCEDURE WIJ ZIJN WETTERSKIP FRYSLÂN We kijken al 750 jaar vooruit.
Nadere informatieIKT Bijeenkomst 6 juni 2017
IKT Bijeenkomst 6 juni 2017 Sociaal innoveren bij Talentgroep Twente en Flexxolutions Martin Nieuwmeijer Regina Nieuwmeijer Agenda bijeenkomst Sociaal innoveren 3 vragen Wat is sociaal innoveren? Hoe pakt
Nadere informatieTransformeren kun je leren: Leerplicht en RMC in transformatie
Transformeren kun je leren: Leerplicht en RMC in transformatie Wat betekenen de veranderingen in het domein waar de leerplicht/rmc professional zich bevindt voor diens eigen transformatieproces? Van iedere
Nadere informatieOp weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma
Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor
Nadere informatieSamenwerken aan welzijn
Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie
Nadere informatieFunctieprofiel Innovatiemanager Provincie Zuid-Holland
Functieprofiel Innovatiemanager Provincie Zuid-Holland Provincie Zuid-Holland Innovatiemanager De provincie Zuid-Holland is een bedrijvige, veelzijdige provincie met 3,5 miljoen inwoners op een gebied
Nadere informatieOndernemen: Hoe doen andere sectoren dat?
Ondernemen: Hoe doen andere sectoren dat? Wie ben ik Een willekeurige collega uit een andere sector Met dezelfde uitdaging en vraagstukken Met een persoonlijk verhaal Wil graag mijn ervaringen delen Overeenkomsten
Nadere informatieWendbaar organiseren. Een wendbare organisatie omarmt de onvoorspelbaarheid van de toekomst
Wendbaar Organiseren Waar de samenleving voorheen relatief stabiel, eenvoudig en voorspelbaar was, is deze in de laatste decennia steeds wispelturiger, complexer en turbulenter geworden. Er is een andere
Nadere informatieStand van zaken implementatie Omgevingswet: project overwegend op koers, omgevingsgerichte cultuur blijft uitdaging én dat vraagt ook iets van u.
Deze nota betreft het thema samenwerking In ons beheergebied worden plannen gemaakt op het gebied van wonen, werken, natuur en recreatie. Rijnland koppelt eigen projecten aan die van anderen, aan de hand
Nadere informatieRealisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening
Realisatie Indienersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening
Nadere informatieTheo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder
HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieNatuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-
Vallei & Eem Veluwe Oost Veluwe Noord WELL DRA Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- februari 2015 concept De aanpak handelingsperspectieven Ontwikkelingen maatschappij
Nadere informatieLijst Mogelijke ondersteuningsmogelijkheden
Lijst Mogelijke ondersteuningsmogelijkheden Heb vertrouwen in wat burgers (samen) kunnen. Schenk vertrouwen. Creëer wederzijds vertrouwen. Stel je niet defensief op, voel je niet tekort gedaan. Waardeer
Nadere informatieSTOWA dag Operationele Sturing
STOWA dag Operationele Sturing 30 september 2014 Resultaten sessie 2: wensput, klaagmuur, ideeënboom A. De Wensput: 1. Beter waterbeheer Een doel: juist peilbeheer in alle omstandigheden (Wim V.) Flexibel
Nadere informatieSamenspel Formeel - Informeel. Vanuit ieders waarde en nieuw verhaal schrijven, 22-5-15, Jolanda Elferink
Samenspel Formeel - Informeel Vanuit ieders waarde en nieuw verhaal schrijven, 22-5-15, Jolanda Elferink 6/12/2015 Programma - Korte kennismaking; - Ontwikkelingen in de vrijwillige zorg; - Uitgangspunt
Nadere informatieRuimte om te leven met water
Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen
Nadere informatiede pilotstarter Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening deelnemersbrochure
de pilotstarter Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening deelnemersbrochure de pilotstarter werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening te optimaliseren?
Nadere informatieCruquius Manifest. Strategische discussie over toekomstig waterbeheer in Nederland. Museumgemaal Cruquius, Dinsdag 28 Januari 2014
Cruquius Manifest Strategische discussie over toekomstig waterbeheer in Nederland Museumgemaal Cruquius, Dinsdag 28 Januari 2014 Waterbeheer in Nederland staat voor een groot uitdaging: Waterbeheerders
Nadere informatieIN 7 STAPPEN EFFECTIEF BRAINSTORMEN BRAINSTORMEN. Angelique Wittenbernds BrainStorm-Company. Van Dromen naar Creeeren
IN 7 STAPPEN EFFECTIEF BRAINSTORMEN Ik help ondernemers van dromen naar creëren, ik geef jou als ondernemer het resultaat dat je keuzes kunt maken en deze keuzes gaat implementeren. Na het toepassen van
Nadere informatieBLOEMKOOLWIJK. sociaal klimaat
ACHTERSTANDSWIJK BLOEMKOOLWIJK KRACHTWIJK _ Ieder voor zich Hoofd boven water houden Niet betrokken sociaal klimaat Mix betrokken en ieder voor zich Leukje hofjes bloeien, andere vervallen Waar gaat het
Nadere informatieGREEN DEAL DUURZAME ENERGIE
GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben
Nadere informatieFactsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more
Multi Enterprise Social Network Platform 10 redenen om mee te doen Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Intranet, Extranet, Social Organiseer mensen en informatie op natuurlijke wijze TransportLAB
Nadere informatieWIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS
WIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS 2018-2021 Dit is onze strategische koers, dé leidraad bij ons denken en ons doen. Het is ons kompas, dat richting geeft aan de keuzes die we maken
Nadere informatie10 klimaatmaatregelen voor innovatie
10 klimaatmaatregelen voor innovatie We hebben als overheid de ambitie om bij de te dragen in Vlaanderen als topregio. Vandaag leven we in een context van beperking. Van meer, met minder. En nóg meer met
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN
ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN Sociale innovatie doorslaggevend voor succes topsectoren: Topsectorenbeleid te eenzijdig gericht op technologische innovatie De markt dwingt bedrijven steeds sneller te innoveren
Nadere informatiePOSITIEVE INTERVENTIE BRENGT GEDRAGSVERANDERING
POSITIEVE INTERVENTIE BRENGT GEDRAGSVERANDERING in dit geval innovatiekracht Februari 2016 Involve Sophiaweg 89 6523 NH NIJMEGEN www.involve.eu contact met ons op voor afspraken over het gebruik 1 Veranderen
Nadere informatieBijeenkomst opschaling. Divosa 1 februari 2013
Bijeenkomst opschaling Divosa 1 februari 2013 Opschaling Vooral veel uitdagingen kansen, bedreigingen In de sheets een impressie van wat de deelnemers aan de masterclass bedachten. Antwoord op de vraagstukken
Nadere informatieNieuwsbrief augustus 2014
Nieuwsbrief augustus 2014 Reeuwijkse Plassen schoner en mooier Het hoogheemraadschap van Rijnland neemt tot 2015 verschillende maatregelen die samen zorgen voor de verbetering van de waterkwaliteit en
Nadere informatieNaar minder harde grenzen. Luc Kohsiek Dijkgraaf
Naar minder harde grenzen Luc Kohsiek Dijkgraaf Inhoud Het klimaat verandert De samenleving verandert Van scherpe scheiding tussen overheid en burgers naar participerende samenwerking Van scherpe scheiding
Nadere informatieDeze nota betreft het thema vernieuwend besturen
Deze nota betreft het thema vernieuwend besturen Een snel veranderende maatschappij en het effect van klimaatverandering op ons watersysteem vragen om proactief bestuur. Als dienstverlenende organisatie
Nadere informatieBegrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland
september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a
Nadere informatieUitnodiging themadag Matchcare
Graag nodigen wij u uit voor onze themadag Talentmanagement. Tijdens deze middag zullen wij u informeren en inspireren door middel van diverse workshops en sprekers, waaronder Prof. Dr. Victor A.F. Lamme.
Nadere informatieFlexibel werken en organiseren
Flexibel werken en organiseren Flexibel werken en organiseren Inhoud Inhoud Inleiding De kracht van flexibiliteit Differentiatie in ontwikkeling en doorstroom gebaseerd op organisatieverschillen Aspecten
Nadere informatieProjectmanagement, hoe kan het duurzamer?
Projectmanagement, hoe kan het duurzamer? Stage opdracht Hansje Hooghiemstra Climate and management Haagse Hogeschool 19 juni 2012 dia 2 Aanleiding Vraag vanuit Procap Ambitie vanuit de gemeente Rotterdam
Nadere informatieAanpak Omgevingsbeleid. Wij werken aan ons IMAGO Omgevingsbeleid
Wij werken aan ons IMAGO Omgevingsbeleid 1 Inhoudsopgave 1. Aanleiding en doel van de aanpak 2. Uitgangspunten 3. De werkwijze 4. De planning Bijlage: Voorbeeld Overzicht Modulair Omgevingsbeleid; het
Nadere informatieagendapunt 3.a.7 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden INNOVATIE - VISIE EN REALISATIE Portefeuillehouder Smits, M. Datum 23 juni 2015
agendapunt 3.a.7 1198541 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden INNOVATIE - VISIE EN REALISATIE Portefeuillehouder Smits, M. Datum 23 juni 2015 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming Bijlagen 1
Nadere informatieWhitepaper Crowdsourcing
Publieksparticipatie Whitepaper Crowdsourcing Centrum Publieksparticipatie Inleiding Steeds vaker beseffen overheden dat zij niet meer zonder de kennis uit de samenleving kunnen. Ook in de adviesrapporten
Nadere informatieRealisatie. Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening
Realisatie Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening
Nadere informatieKlimaatbestendige stad
Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma
Nadere informatieHet huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw
Het huis van JBC Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Van schoolvisie naar gezamenlijke beleving van het nieuwe gebouw Met leerlingen, school, ouders en architect aan
Nadere informatieVERNIEUWEND SAMENWERKEN
VERNIEUWEND SAMENWERKEN Samen vernieuwen we de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden 12 PUNTEN VOOR VERNIEUWEND SAMENWERKEN Beter samenwerken betekent veranderen. Maar hoe doe je dat? In deze
Nadere informatieKAS: een handelingsperspectief
KAS: een handelingsperspectief workshop door Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel Twentse Stedenband: Brenda Koopman (waterschap Vechtstromen) Marcel Roordink (gemeente Almelo) IJssel-vechtdelta:
Nadere informatiePresentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018
Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom
Nadere informatieAPQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld
APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende
Nadere informatieVoorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie
Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische
Nadere informatieOnderwerp Participatiebijeenkomst The Green Village (TGV) d.d. 3 oktober 2017
Ruimte en Economie Advies Aanwezig Afwezig Verslag Datum 05-10-2017 Ons kenmerk Opsteller Bianca de Witvan Bijlage Veen Onderwerp Participatiebijeenkomst The Green Village (TGV) d.d. 3 oktober 2017 1.
Nadere informatieklaar voor een nieuwe toekomst
Herontwerp HRM Beleid klaar voor een nieuwe toekomst We maken ons op voor een nieuwe toekomst. Daar zijn we klaar voor. Dat komt omdat we gewend zijn om vanuit het kleine groot te denken en op een gelijkwaardige
Nadere informatieBUSINESS INNOVATION. BE TOMORROW, CHALLENGE TODAY > Waarom innoveren? > Innovation drivers > Succes- en faalfactoren
BUSINESS INNOVATION BE TOMORROW, CHALLENGE TODAY > Waarom innoveren? > Innovation drivers > Succes- en faalfactoren EEN MASTERCLASS VAN MASTERCLASS INSTITUTE IN SAMENWERKING MET: BUSINESS INNOVATION Be
Nadere informatieKoers invoering Omgevingswet Boxtel
Koers invoering Omgevingswet Boxtel Inleiding In strategische visie van Boxtel voor 2020 staat dat we voorop willen blijven met duurzaamheid, aan een sterk centrum willen, toerisme en recreatie tot een
Nadere informatieDe waterschappen als publieke opdrachtgever
De waterschappen als publieke opdrachtgever (periode 2014-2016) Voor iedereen die met de waterschappen te maken krijgt als opdrachtgever voor de realisatie van, of het beheer en onderhoud aan, (waterschaps)werken,
Nadere informatieAPQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo
APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende
Nadere informatieSfeerverslag 18 november 2015 DOEN!
Sfeerverslag 18 november 2015 DOEN! Waardevol Water? Doen! Woensdagavond 18 november organiseerde het hoogheemraadschap van Rijnland in de Stadsgehoorzaal in Leiden de avond Waardevol Water over het Waterbeheerplan
Nadere informatieAan commissie water 31 januari 2017 algemeen bestuur 22 februari 2017 VOORSTEL
Aan commissie water 31 januari 2017 algemeen bestuur 22 februari 2017 VOORSTEL Datum 21 november 2016 Portefeuillehouder F. ter Maten Documentnr. 897244 Programma Voldoende en Schoon Projectnummer Afdeling
Nadere informatieBrief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting
Nadere informatieSamen Werkt. Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water
Samen Werkt Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Samen Werkt Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Wegen, water, spoor en luchtruim worden drukker.
Nadere informatieBkkc connects. Kansen voor opdrachtgeverschap TABO GOUDSWAARD
Bkkc connects Kansen voor opdrachtgeverschap TABO GOUDSWAARD Wat leer je op de kunstacademie wel en op andere opleidingen niet? Omgaan met het ongewone, het onverwachte, het onbekende Zintuigen gebruiken
Nadere informatieREMIND. Bij u op SCHOOL?
REMIND Bij u op SCHOOL? Inhoudsopgave Slim jezelf zijn voor professionals 3 Slim jezelf zijn 3 Programma over persoonlijke ontwikkeling 3 Kostenoverzicht 4 Over Remind 5 Wij willen 5 Trainersopleiding
Nadere informatieTOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING
TOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Een Toolkit met de waarom, wat en hoe aanpak voor slim, sociaal en duurzaam organiseren Met de toolkit kunnen organisaties hun missie opnieuw
Nadere informatieDe lokale maat in waterbeheer
De lokale maat in waterbeheer met lokale kennis en betrokkenheid Een praktisch waterschap voor iedereen! Tegen maatschappelijk zo laag mogelijke kosten Met een rechtvaardige waterschapsbelasting Duurzaam
Nadere informatieInge Test 07.05.2014
Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij
Nadere informatieKaderbrief 2018: Sterker in dialoog
Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog Deze kaderbrief geeft richting aan onze (team)plannen voor 2018. Zo zorgen we ervoor dat ontwikkelingen binnen Cello elkaar versterken én dat we invulling blijven geven
Nadere informatieDé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland
Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland VERBINDT VERSTERKT VERTEGENWOORDIGT BRABANT ZEELAND IS HET STERKSTE ONDERNEMINGSNETWERK VAN UW REGIO. We hebben een voortrekkersrol in vernieuwing en innovatie,
Nadere informatieWATER- SCHAPPEN & ENERGIE
WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld
Nadere informatieAcademie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende
Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende Leidinggevende*: er zijn 6 hoofdrollen geïdentificeerd voor de leidinggevende en 3 niveaus van leiderschap, te weten strategisch, tactisch en operationeel.
Nadere informatiePlan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom
Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom Geschreven door: Daan Boers Inleiding Om het Kulturhus Wekerom bekendheid te geven en om de mensen te informeren over de activiteiten in het Kulturhus,
Nadere informatieEén. contract. Eén. opdracht. Eén. missie. Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals
Eén opdracht Eén contract Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals Eén missie 1 Het gewone leven Vrijwilligers- & Verenigingswerk Ons speelveld Mantelzorg & Welzijn Participatie & Inkomen & Schuldhulpverlening
Nadere informatieStelling II. Creativiteit is de belangrijkste eigenschap voor innovatie.
Toon Jansen * New Urban Creatives Almere * 12 maart 2014 Stelling I Creativiteit is de belangrijkste eigenschap voor innovatie. Stelling II Door het beschikbaar stellen van goedkope/betaalbare woon- en
Nadere informatieInformatiefolder Centrum Brein & Leren, Vrije Universiteit Amsterdam. Annemarie Trouw Schoolleider St Maartensschool, Limmen (NH)
Nieuwsgierigheid een basis in de school? Informatiefolder Centrum Brein & Leren, Vrije Universiteit Amsterdam Annemarie Trouw Schoolleider St Maartensschool, Limmen (NH) Sanne Dekker Neuropsycholoog, onderzoeker
Nadere informatieWERKBOEK. Checklisten, scripts, templates. Door Laura Babeliowsky
WERKBOEK Checklisten, scripts, templates Door Laura Babeliowsky Laura Babeliowsky Inhoudsopgave DEFINITIE CASESTUDIE 3 VOORDELEN CASESTUDIES 4 WAT JE KUNT TESTEN IN EEN CASESTUDIE 5 DE PLAATS DIE CASESTUDIES
Nadere informatieNatuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra
Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland Paul Opdam Wageningen Universiteit en Alterra paul.opdam@wur.nl 3 kernpunten EHS: verzekering voor biodiversiteit Klimaatverandering
Nadere informatieJGZ 3.0 De jeugdgezondheidszorg van GGD Groningen
JGZ 3.0 S a m e n w e r k e n a a n g e z o n d h e i d De jeugdgezondheidszorg van GGD Groningen Van project naar praktijk 2017 Vóóraan blijven Jos Rietveld, directeur Publieke Gezondheid 2 3 S a m e
Nadere informatieToespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013
Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Dames en heren, Wetenschap is ontstaan uit verwondering en nieuwsgierigheid. Al
Nadere informatieHet waterschap en Grondwater. Bewonersavond 24 maart 2016
Het waterschap en Grondwater Bewonersavond 24 maart 2016 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Verantwoordelijk voor: übescherming tegen overstroming; üpeilbeheer in oppervlaktewater ükwaliteit
Nadere informatieGebruikersplatform De Groenzoom Startdocument
Gebruikersplatform De Groenzoom Startdocument Datum: 10 juni 2015 Versie: 0.5 Kenmerk: GZ-U3920 Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom Kleihoogt 7a 2651 KV Berkel en Rodenrijs Inhoudsopgave 1. Inleiding...
Nadere informatieONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA
ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag
Nadere informatie