6,3. Praktische-opdracht door een scholier 1888 woorden 4 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Bijlage. Stap1: Het begrip classicisme

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 1888 woorden 4 december ,3 36 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Bijlage Stap1: Het begrip classicisme In het woordenboek staat: clas si cis me (het ~) navolging van de Griekse of Romeinse Oudheid in kunst of letteren. Het classicisme is een stroming in de beeldende kunsten waarbij de kunstvormen van de Klassieke Oudheid als het ideaal worden gezien. De voorbeelden uit de Griekse en Romeinse oudheid worden zo goed mogelijk nagevolgd. Het classicisme in de westerse kunst beslaat ongeveer de periode 1770 tot In onze taal is de naam classicisme gebruikelijk maar in Frankrijk, Engeland en Italië spreekt men van het neoclassicisme Het classicisme begint in Frankrijk, daar worden al vanaf de 17e eeuw classicistische opvattingen in de schilderkunst toegepast. Het classicisme vindt niet overal gelijktijdig plaats maar komt in verschillende landen in andere perioden tot uiting: in Italië in de 16e eeuw en in Frankrijk vooral in de 17e eeuw. In Duitsland gaat het classicisme gepaard met de ideeën van de Verlichting, de periode van het rationalisme in de 18e eeuw. Maar hoewel de tijden en termen dus verschillen, geldt in al deze westerse landen dan in de architectuur, de beeldhouwkunst en de schilderkunst kunstenaars zich laten inspireren door de kenmerken en de vormgeving van de kunst uit de Klassieke Oudheid. Stap 2: Welke bron hoort bij welke tijd Periode Kenmerken Bronnummer Opmerkingen Middeleeuwen Met voorstellingen die niet in deze tijd thuishoren en men had nog geen kennis van goede manier om het perspectief weer te geven 5 5. hier zijn drie gouden appels in de handen maar volgens de mythe gaat het er maar om één. Renaissance De Klassieke Oudheid geldt als het grote voorbeeld: men streeft naar harmonie, evenwichtige verhoudingen en schoonheid in de kunsten De term Renaissance betekent wedergeboorte hier bedoeld van de kenmerken van de Klassieke Oudheid! Barok Dramatiek, pathetisch, weelderig en vol beweging en spanning in alle kunstuitingen 6 6. spanning en beweging d.m.v. licht- en donkereffecten. Rococo Decoratief, in luchtige en erotische stijl worden oude thema s opnieuw verbeeld de vrouwen zijn zweverig en luchtig veel decoratie eromheen, erotisch Pagina 1 van 5

2 Neoclassicisme Liefde voor de kunsten uit het Griekenland van Perikles. Edele eenvoud en serene grootsheid volgens Griekse kunst met gebruik van zachte kleuren en weinig diepte. Nazi-kunst Nazi-kunst oogt met geïdealiseerde arische mensen als gezond en werd tot officiële kunst verheven door de leiders van het nationaal-socialisme 8 8. Nazi-propaganda, machthebbers doen medische keuring van vrouwen, de man draagt soort militaire broek Postmodernisme Heel prominent aanwezig, soms ironiserend, soms vervreemdend, maar toch vaak serieus 7 7. vrije stijl van schilderen, andere houding en een vervreemdend effect Stap 3: Vergelijk de kunstwerken De vragen zijn: Is er vooral sprake van navolging of heeft de kunstenaar een geheel eigen uitwerking aan het thema gegeven? Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten? En wat de verschillen? Wat is de verklaring voor die verschillen? Wat maakt het schilderij zo kenmerkend voor zijn tijd? Dossierbron 5. Raffaello Santi ( ) De Drie Gratiën ( ) Renaissance. Er is sprake van navolging. De vrouwen hebben dezelfde houding en hetzelfde figuur. Een vrouw uit bron 5 heeft een doek om zich heen en ze hebben een ketting om hun hals. Ze hebben grotere gouden appels in hun handen en de middelste vrouw heeft haar rechterarm iets anders gebogen. Verder is de achtergrond van bron 4, de vazen met doeken erover, anders dan die van bron 5 waar je een kale vlakte ziet. Een verklaring voor de verschillen is de tijd waarin het schilderij is gemaakt. Het schilderij is gemaakt in de Renaissance, in In de Renaissance was de Klassieke Oudheid een groot voorbeeld voor de mensen en de kunst. In dit schilderij is dat duidelijk. Je ziet haast geen verschil tussen bron 4 en bron 5. Dossierbron 6. Peter Paul Rubens ( ) Parisoordeel ( ) Barok. Dit schilderij is al heel anders dan bron 4. Er is nog steeds sprake van drie naakte vrouwen. Ze hebben doeken om zich heen en ze beschermen hun geslachtsdeel, dat is in bron 4 niet het geval. De gouden appel komt ook weer terug, alleen wordt hij Pagina 2 van 5

3 nu door een man aangeboden. Dit schilderij heeft nog veel dingen eromheen zoals: een aantal koeien, 2 mannen, een engeltje links onder, een hond, een pauw en nog een aantal kleine dingen. In bron 4 is er nauwelijks sprake van achtergrond, alleen 2 vazen met doeken erop. Dit schilderij is gemaakt in ca Dit was de tijd van de Barok. De vrouwen staan afgebeeld met doeken om zich heen, daaruit kun je afleiden dat de mensen in die tijd nogal preuts waren. Ook was spanning kenmerkend voor de Barok. In dit geval is dat duidelijk door de vele andere dingen op het schilderij. Levensvrijheid is kenmerkend voor de Barok en dat lieten de kunstenaars met kleuren zien. Dossierbron 7. Robin Shores The Three Graces (1986) Postmodernisme. De kunstenaar heeft in dit werk een geheel eigen interpretatie van het thema gegeven. Als je de titel van het schilderij niet zou weten, zou je waarschijnlijk niet gedacht hebben dat het om de Drie Gratiën gaat. Dit schilderij is qua houding van de drie vrouwen wel een beetje hetzelfde als het klassieke voorbeeld. Het is moderner. Ze hebben kleding uit de jaren 80 aan en hebben niet het mollige figuur van de vrouwen in bron 4. Ze staan allemaal met hun rug naar je toe. In bron 4 staat alleen de middelste vrouw met haar rug naar je toe. Een verklaring voor dit verschil is de tijd waarin het schilderij is gemaakt, namelijk Die tijd staat bekend om zijn prominente aanwezigheid en het ironiserend zijn. Dat komt duidelijk naar voren in dit schilderij, want de vrouwen zijn op een hele eigentijdse, ironische manier afgebeeld. Het schilderij komt uit de tijd van het Postmodernisme, Het postmodernisme is kenmerkend om zijn ironie. De vrouwen hebben geen sierlijke houding zoals bron 4. Dossierbron 8. Ivo Saliger Urteil des Paris (1939) Nazi-kunst. In dit schilderij is vooral sprake van eigen inbreng. Overeenkomsten met bron 4 zijn de naakte vrouwen en de gouden appel. De sobere gezichten is ook een overeenkomst met bron 4. De vrouwen zijn nu niet van de achterkant afgebeeld en zijn slanker in verhouding met de vrouwen uit bron 4. Ze staan in een andere houding en op een andere plek, niet bij elkaar. Het schilderij is gemaakt in de tijd van de nazi-kunst in De vrouwen worden hier gekeurd. Het is een realistisch schilderij en niet zo zweverig als de andere schilderijen. Dit was de tijd dat Hitler in Duitsland aan de macht was. Hij vond het ras met blond haar en bauwe ogen het best. De vrouwen met bruin haar kleden zich weer aan,waarschijnlijk omdat ze afgekeurd zijn. Dossierbron 9 Lucas Cranach ( ) Pagina 3 van 5

4 Parisoordeel ( 1530) Middeleeuwen Het schilderij lijkt qua de houding van de drie vrouwen wel op bron 4. Qua achtergronden en aankleding van de vrouwen lijkt hij niet op bron 4. De vrouwen zijn naakt en hebben doeken om zich heen ook hebben ze sieraden op en om. De vrouwen zijn slank en de linker vrouw heeft haar been opgetrokken. Er zitten 2 mannen en een paard bij de Drie Gratiën. Ook is Cupido in de linkerbovenhoek, het engeltje vanaphrodite, te zien. Verder is er veel aandacht gegeven aan de omgeving. Het schilderij is gemaakt in de Middeleeuwen. In dit schilderij kun je dat zien aan de omgeving en de mensen. Kenmerkend voor de Middeleeuwen is dat ze veel nadeden uit de Griekse en de Romeinse oudheid. In de Griekse en de Romeinse oudheid vergeleken ze de keizers vaak met ridders. Hier is de Trojaanse prins Paris vergeleken met een ridder. Dossierbron 10 François Boucher ( ) Parisoordeel (1754) Rococo De schilder heeft hier een eigen interpretatie van het thema gegeven. Er zijn bijna geen overeenkomsten met bron 4. De vrouwen hebben hetzelfde figuur als in bron 4. Links onder zit een man met een gouden appel. De gouden appel is dus wel een overeenkomst. Verder is het heel anders, zweverig. En een aantal engeltjes zweven om de vrouwen heen, waarschijnlijk de engeltjes van Aphrodite. De vrouwen zijn bedekt met doeken en hebben een hele andere positie dan in bron 4. Aan de omgeving is veel aandacht besteed. Het schilderij komt uit de tijd van Rococo. Deze stijl is heel erg gericht op decoratie wat ook goed in het schilderij te zien is. Het lijkt alsof de Drie Gratiën in de hemel zijn afgebeeld. Luchtigheid en erotiek zijn dan ook belangrijke kenmerken van deze stijl. Het schilderij is op een erotische en luchtig manier geschilderd, dat is kenmerkend voor de Rococostijl. Dossierbron 11 J.B. Regnault Les trois Graces ( 1794) neo-classicisme Het schilderij is een navolging van bron 4. Het lijkt erg op bron 4 qua houding en positie van de Drie Gratiën. De positie van de benen en armen is iets anders dan die van bron 4. Verder kijken ze allemaal een andere kant op. Maar in het geheel lijkt het erg op bron 4. Opvallende overeenkomsten zijn de naaktheid van de vrouwen, de bijna dezelfde houding van de vrouwen en hetzelfde figuur die de vrouwen hebben. Een verklaring voor de kleine verschillen is waarschijnlijk de smaak van de schilder. Pagina 4 van 5

5 Het schilderij komt uit de tijd van het neoclassicisme. Kenmerkend voor het neoclassicisme is de edele eenvoud en de serene grootsheid. Dat komt duidelijk terug in het schilderij. Een eenvoudig schilderij met zwarte achtergrond en de Drie Gratiën op de voorgrond. Stap 4: Vragen bij de opzet van het betoog I. Wij delen ons betoog in perioden in. Zo krijg een goed overzicht over kenmerken van de kunst van de verschillende tijden. II. Er zijn niet zoveel overeenkomsten. De enige overeenkomst is dat op alle schilderijen de vrouwen naakt zijn afgebeeld, behalve in dossierbron 7. In een aantal schilderijen komt ook de gouden appel terug. De verschillen van de schilderijen is dat in een aantal bronnen ook Paris is afgebeeld. Verder hebben de vrouwen een andere houding aangenomen of staan ze soms niet eens bij elkaar. Ook zijn de Drie Gratiën vaak dunner afgebeeld dan in het origineel. III. Er is vooral sprake van een geheel eigen uitwerking. De verklaring hiervoor is dat het in een andere tijd is gemaakt. Het kan ook liggen aan de smaak van de schilder. IV. We hebben als titel: Klassiek in de kunst. Wij moeten namelijk een betoog schrijven over hoe de westerse kunst is omgegaan met het klassieke voorbeeld van o.a. de Drie Gratiën. V. We vertellen in de inleiding het verhaal over de drie Gratiën. Zodat je ook duidelijk wordt wie de Drie Gratiën eigenlijk zijn en wat ze hebben meegemaakt en gedaan om zo beroemd te worden. VI. Als tussenkopjes gebruiken we de namen van alle tijden. Dus: Middeleeuwen, Renaissance, Barok, Rococo, Neo-classicisme, Nazikunst, Postmodernisme. Onder die kopjes vertellen we wat er kenmerkend is voor die tijd. VII. We scannen de plaatjes of halen ze van het internet af. Deze zetten we bij de periode waar ze van toepassing zijn. Stap 5: Uitgewerkt schrijfplan Onderwerp: Klassiek in de kunst, toegepast op het thema van de Drie Gratiën Hoofdgedachte: Hoe is de westerse kunst omgegaan met het klassieke voorbeeld van o.a. de Drie Gratiën? Doel: Informeren Publiek: Leraar en leerlingen - Inleiding, met vermelding van alle stijlen die ter sprake zullen komen - Klassiek in de kunst uitgewerkt: - Middeleeuwen, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld - Renaissance, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld - Barok, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld - Rococo, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld - Neoclassicisme, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld - Nazi-kunst, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld - Postmodernisme, met uitleg over de stijl en overeenkomsten/verschillen met het klassieke voorbeeld Pagina 5 van 5