5,9. Werkstuk door een scholier 2609 woorden 13 juni keer beoordeeld. Geschiedenis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5,9. Werkstuk door een scholier 2609 woorden 13 juni keer beoordeeld. Geschiedenis"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 2609 woorden 13 juni ,9 71 keer beoordeeld Vak Geschiedenis KASTELEN Kastelen werden in de middeleeuwen gebouwd. Deze kastelen werden bewoond door de koning en zijn familie. Als er oorlog was konden alle onderdanen van de koning in het kasteel schuilen en konden dan vanuit het kasteel de vijand beschieten. Dit beschieten werd meestal gedaan door de ridders, de ridders moesten ook de draken verslaan want vroeger dachten de mensen dat draken bestonden. Je werd pas ridder als je bewezen had dat je dapper was en dan moest de koning hem met een zwaard tot ridder slaan met een. Van binnen waren de kastelen heel groot. In dat kasteel stond altijd een keuken in die keuken hingen aan het plafon allerlei dieren voor in het eten die de ridders gevangen hadden. Tussen die dieren zaten ook hele vreemde dieren zoals pauwen en ganzen. Er was ook altijd een hele grote feestzaal daar aten ze vaak als er een groot evenement was. Dan werden allerlei vreemde gerechten op tafel gezet die wij niet meer eten. Er was ook vaak een wijnkelder daarin stond alle wijn. Er waren natuurlijk ook nog slaapkamers voor de koning en zijn familie. Onder in het kasteel zaten vaak kerkers daar sloten ze alle dieven, moordenaars en vijanden in die ze hadden opgepakt. In het kasteel zaten ook heel veel schietgaten en soms ook een schietkamer om de vijand te beschieten zonder dat ze zelf konden worden beschoten. Dingen die ze in de Middeleeuwen gebruikten: Kaarsen, Hoepelroken, Paard en wagen, Weinig mensen konden lezen en schijven, Perkament en veer, Omroeper over het laatste nieuws, Postduif, Vuur, Toneel op straat, Kwakzalvers, Houtvuur, Wassen in de rivier/sloot, Kerker. En dingen die we in deze tijd gebruiken: Lampen, Jurken, Pagina 1 van 6

2 gevangenis Auto`s of andere voertuigen waar je geen kracht hoeft te zetten om het vooruit te krijgen ook niet door andere dieren, Bijna iedereen kan lezen en schrijven, Computers, Krant en , Telefoon, Verwarming, Tv, Dokters en tandartsen met diploma s, Fornuis, Wasmachine. Een jonkvrouw had altijd een jurk aan. Bijna alle kastelen hadden een danszaal met muzikanten, Dat waren altijd armen mensen en er zat een schermvoor hun gezicht vandaar konden ze het niet in het dorp gaan vertellen voor wie ze muziek maakten. Bij veel kastelen zat een gracht. In een kerker was het niet prettig want je hebt maar een heel klein gat meer niet. Dus het was daar heel donker. Ze hadden een hoefsmid bij een kasteel. De belangrijkste wapens: Zwaard, Lans, Goedendag. De eerste kastelen werden in de Middeleeuwen gebouwd. De Middeleeuwen beginnen rond het jaar 500, de Romeinen trokken toen weg uit ons land, en eindigen rond het jaar In het begin van de Middeleeuwen was het onrustig in West-Europa. Er waren veel rovers en andere agressieve lieden die het op andermans bezit voorzien hadden. Omdat er niet één koninkrijk was die de baas was, werden er veel kleine oorlogen gevoerd. Veel mensen hadden daar last van. Rijke mensen gingen zo sterk mogelijke huizen bouwen om zich te beschermen tegen al die gevaren. Later kreeg deze rijke man ook nog de plicht om de mensen die op zijn grondgebied woonden, te beschermen. Hij had dus een groot en stevig huis nodig. Hieruit is het middeleeuwse kasteel ontstaan zoals wij dat nu kennen. Het ontstaan van kastelen. Zoals met bijna alle dingen is het kasteel niet in 1 dag uitgevonden. Ook is een gebouw dat verdediging als doel heeft niet iets dat pas in de middeleeuwen is ontstaan. Het leven is door de hele geschiedenis vol met gevaren geweest. Oorlogen, roverbenden, wilde dieren natuurkrachten en andere bedreigingen hebben ervoor gezorgd dat wij mensen een plek wilden hebben waar we ons veilig en beschermd konden voelen. Dit hebben mensen door de eeuwen heen op verschillende manieren gedaan, maar er zijn toch en aantal dingen waaraan zo'n veilige plek moest voldoen. Of dat het nu lang geleden is (bijvoorbeeld in het oude Egypte of Rome), of niet zo lang geleden (bijvoorbeeld in de 2e wereldoorlog) Of dat het gebouw in een vlak landschap stond of een bergachtig land, in een droog land of in een nat Pagina 2 van 6

3 gebied stond, een verdedigingsgebouw, zoals een kasteel moest altijd aan de volgende eigenschappen voldoen: 1. Het moet moeilijk zijn er naar binnen te komen. (Zonder toestemming dus!) 2. Het moet van stevig materiaal gemaakt zijn zodat het goede bescherming biedt. 3. Je moet er een tijdje kunnen blijven in geval van problemen. 4. Het moet gemakkelijk zijn om vanuit het gebouw gevaar te ontdekken. Omdat dit vooral voor dit soort gebouwen geldt, lijken burchten en kastelen uit de verschillende tijden en plaatsen ook wel een beetje op elkaar. Vaak werden ze op hoge plaatsen zoals heuvels en bergen gebouwd, zodat het moeilijker te bereiken was, en de omgeving goed gezien kon worden. De dikke muren waren vaak van steen, omdat dat niet snel kapot ging. En de mensen binnen het kasteel werden zo beschermde als er dingen gegooid werden. Er was altijd een soort poort die dicht kon, zodat indringers buiten gehouden konden worden. Een laatste onderdeel dat vaak gemaakt werd, was een gracht of greppel, met of zonder water, zodat iedereen over een brug naar de poort moest om binnen te komen. Van boerderij tot kasteel. Het eerste en eenvoudigste kasteel bestond uit een houten toren met daaromheen een aarden wal en een gracht. Op de wal stond meestal een palissade. Dat is een houten omheining van palen met scherpe punten. De toren in het midden wordt de donjon genoemd. Daarin woonden de kasteelbewoners. De kastelen werden alsmaar groter en sterker. De gracht werd breder gemaakt en de palissade om de woontoren werd hoger en dikker. De donjon was het belangrijkste verdedigingsgedeelte en ook woonden daar alle mensen van hete kasteel. Omdat deze onverwoestbaar moest zijn, werd deze van steen gebouwd. Tijdens een gevecht verscholen de soldaten zich achter de kantelen. Dat waren een soort verhogingen op de muur. Later in de dertiende eeuw ( ) werden kastelen met meerdere stenen muren gebouwd. Dit was dus veel lastiger voor vijanden. Als de aanvallers door de buitenmuur braken, moesten ze dus nog door een muur zien te komen. De eerste kastelen waren meestal rond en ging men vierkante kastelen bouwen. Dit werd gedaan omdat dit prettiger was voor de mensen om in te wonen en het ook beter te verdedigen was. De verdedigers hadden nu zo een beter uitzicht over de omgeving dan vanaf een ronde muur. Er was één grote poort met een valhek. Bij die poort was ook een ophaalbrug over de gracht. Eerst was de donjon de belangrijkste woontoren en stak dan overal bovenuit. Later werden alle torens even hoog. In het hele kasteel kwamen kamers om in te wonen. De voorburcht, het erf binnen de muren van het kasteel, werd uitgebreid. Ook werden er stallen, schuren, koetshuizen, werkplaatsen en bediendewoningen gebouwd. Soms werden het echt hele boerderijen! Het leek net een klein dorp. De Guillotine. De guillotine is een onthoofdingwerktuig als je daaronder komt wordt je hoofd eraf gehakt en dan ben je binnen 30 seconden morsdood. De guillotine is ingesteld en uit gevonden tijdens de Franse revolutie. Deze straf heeft vele mensen het leven gekost tijdens de Franse revolutie. De meeste mensen die onder de guillotine belanden waren van adel en naast de mensen die van adel waren werden er ook veel mensen vermoordt. Uiteindelijk is ook de koning van frankrijk onder de guillotine belandt en zijn kop was er toen ook af vaak werd de kop na afloop op een stok gezet. Dit deden ze omdat ze zo de mensen afschrikte Pagina 3 van 6

4 zodat die zich niet tegen de regering zouden keren. Bij een familie hoorde een familiewapen. Als Ridders stek spel deden moest je familiewapen dragen. Want dan herkende je familie je sneller. Valken. Mensen trainden valken om eten te hebben die in de lucht vlogen en dan te pakken en de valk kreeg van afloop iets lekkers nou dat de valk lekker vindt. Vechten Het werk van de ridder was het vechten met andere ridders. Ze bleven daardoor vaak heel lang weg, soms wel jaren. Ze moesten voor hun baas, die toen een 'heer' genoemd werd, vechten in oorlogen. Ook vochten ridders hun eigen twisten uit. Als je namelijk een heel machtige ridder was, kon je altijd wel een reden vinden om ruzie te maken. Als je bijvoorbeeld een stuk land van iemand wilde inpikken, dan ging je met hem vechten, de ridder die het gevecht won, mocht het stuk land dan hebben. De manier waarop je iemand kon uitdagen was door hem je handschoen toe te werpen. Daarmee daagde je hem uit tot een tweegevecht. Je probeerde natuurlijk altijd een gevecht te winnen, maar om goed te leren vechten, moest je wel oefenen. Dat werd gedaan door middel van een toernooi of een steekspel. Dan speelden twee legertjes van ridders oorlogje om het vechten niet te verleren. Als je door een andere ridder uit het zadel gestoten werd, moest je aan de tegenstander een prijs betalen. Het was niet de bedoeling dat er iemand gedood werd, vandaar dat er ook spelregels waren en de ridders met een stompe lans (een lange stok) vochten. Maar het gebeurde vaak dat als twee vijanden elkaar in de ring tegenkwamen er wel gedood werd. Ook had je de kans om met je paard te verongelukken. Gevechtsuitrusting Een gevechtsuitrusting is de kleding die een ridder aan heeft tijdens zijn gevecht. In de loop van de riddertijd is deze kleding steeds ingewikkelder geworden. Oorspronkelijk hadden de ridders een maliënkolder aan. Dat was een soort uniform van allemaal ijzeren of koperen ringetjes. Daarbij hoorde een zogenaamde kapoetsmuts van hetzelfde materiaal die als een soort capuchon over het hoofd heen kwam. Omdat men het hoofd als het meest kwetsbare lichaamsdeel ging beschouwen, werd daar in de loop van de tijd een betere bescherming voor bedacht. Direct op het hoofd kreeg de ridder een muts met een zachte vulling. Daaroverheen werd de kapoetsmuts (de capuchon) gezet. Daar bovenop werd een ijzeren beschermkapje gezet en een viltmuts werd de vierde laag. Tenslotte kreeg de ridder ook nog een ijzeren helm (zie plaatje) over dit alles heen. In de helm zat een kijkgat, dat het vizier werd genoemd. Dat kijkgat kon gesloten worden. De ridder had ook een lans. Die lans was wel 3 meter lang. Het zwaard van de ridder was ook heel belangrijk en persoonlijk. Ook in vredestijd hadden ze het zwaard altijd bij zich. Omdat een ridder heel zwaar was als hij zijn hele gevechtsuitrusting aan had, moest hij op zijn paard gehesen worden. Als hij van zijn paard gestoten was, lag hij hulpeloos op de grond totdat er een eind aan zijn leven gemaakt werd, of hij als buit werd weggevoerd. Pagina 4 van 6

5 Wapenteken Al die ijzeren vechtjassen te paard leken erg op elkaar. Het werd moeilijk om in de strijd vriend van vijand te onderscheiden. Men ging daarom zoeken naar een herkenningsteken. Daarom bedacht men het wapenteken. Zo herkende iedereen elkaar. Het wapenteken werd overal opgezet. Bijvoorbeeld op het schild van een ridder. Over de wapenuitrusting werd vaak een mantel gedragen om de kostbare wapenuitrusting te beschermen tegen weer en wind. Op die mantel werd het wapenteken door vrouwen geborduurd. Op de banier, een soort vlaggetje, stond ook het wapenteken. Opvoeden van een ridderzoon De hele opvoeding van een ridderzoon was gericht op het vechten te paard. Zijn leven kunnen we indelen in drie keer zeven jaar. In de eerste zeven jaar speelde hij riddertje. Soms moest hij mee op een tocht met zijn vader. Hij sliep dan in de paardenstal. Als hij zeven jaar was dan werd hij een page, dit betekende dat de ridderzoon bij een bevriend ridder of vorst ging wonen. Hij leerde daar om te gaan met een zwaard, lans en schild, heel goed paardrijden en hij oefende zwemmen, boogschieten en schermen. Van de kasteelvrouwe leerde hij hoe hij gasten moest ontvangen op het kasteel en hoe hij die gasten lekker eten kon geven. Na zijn periode als page ging de ridderzoon als schildknaap werken. Dat kon alleen als hij heel ijverig was geweest als page. Hij was een soort "assistent" van de ridder en diende de heer persoonlijk. Als taken had hij onder andere het dragen van het schild en de lans van de heer. Niet alleen op het slagveld, maar ook thuis op de burcht stond de schildknaap steeds voor zijn heer klaar. Hij bediende hem zelfs aan tafel en speelde met zijn heer het ingewikkelde schaakspel gedurende de lange winteravonden. Als de schildknaap 21 werd, was hij eindelijk toe aan de ridderslag. De hofgeestelijke zegende het zwaard van de nieuwe ridder. Daarna werd hij door zijn heer met de platte kant van het zwaard op zijn schouder of rug geslagen. In het begin van de riddertijd was dit een eenvoudige plechtigheid. Later groeide dit uit tot een grote godsdienstige plechtigheid. Als je precies wilt weten hoe dit ging, kan je dat lezen in het boek 'De brief aan de koning' van Tonke Dragt. Voor het verdere leven van de ridder ga naar: hoe leefden ridders? Een galg. Aan een galg werden mensen opgehangen. Voor straf omdat ze moorden hadden gepleegd. Of kastelen binnen hadden gedrongen omdat mensen het kastel wouden veroveren maar niet altijd hadden ze deze straf soms hadden ze ook nog een guillotine, schavot, of een kerker om de mensen te straffen. Eten op het kasteel Op het Middeleeuwse kasteel was vlees het hoofdgerecht. Omdat de Rooms Katholieke kerk veel vleesloze vastendagen (op die dagen werd geen vlees gegeten) voorschreef werd er ook veel vis gegeten. Het vlees was afkomstig van koeien, schapen, ganzen of eenden, maar als er gejaagd was, werd er ook wel ree of everzwijn gegeten. Op het vlees te bewaren in de winter, want dan was er weinig te jagen, werd het vlees gerookt en in vaten ingezouten. De vis werd uit de slotgracht of uit naburige slootjes gehaald. Groente werd er toen niet gegeten. Oorspronkelijk at men twee keer per dag een maaltijd met vlees of vis. Zo rond 8 uur 's morgens en rond 3 uur 's middags. Deze tijden werden steeds later, en uiteindelijk ging men een Pagina 5 van 6

6 ontbijt nemen 's ochtends. Op het kasteel mocht je met je handen eten, dus moest je je handen wassen voor het eten. Dit werd gedaan door een knecht, hij goot water over je handen, maar of je handen er echt schoon van werden? Ridders hadden geen nette manieren, iedereen gooide de restjes vlees met bot op de grond, die door honden afgekloven werden. De honden dienden ook als servet voor vieze handen. Kasteelvrouwen. Alles wat er nodig was aan eten en kleren op het kasteel werd verbouwd en gemaakt door mensen van het kasteel. Alles wat er op het kasteel werd binnengebracht door de knechten, moest grotendeels beheerd worden door de kasteelvrouwe. Zij moest de taken verdelen onder haar knechten en meiden. Ze moest ook nog de dagelijkse maaltijden van alle kasteelbewoners organiseren en zorg dragen voor hun kleren. Dit waren haar dagelijkse bezigheden. De kasteelvrouwe moest ook voor de opvoeding van de page zorgen. Ze moest eveneens de gasten ontvangen en verzorgen. Ze zat meestal op haar eigen kamers in een zijvleugel van het kasteel zogenaamde kemmenaden. Ze hoorde niet in de grote zaal bij de kasteelheer. Het huwelijk tussen de kasteelheer en de kasteelvrouwe werd meestal al besproken als ze nog kinderen waren. Op hun twaalfde verloofden ze zich. Het huwelijk had meestal als reden erfenissen bij elkaar te brengen. Of ze van elkaar hielden was niet belangrijk. Pagina 6 van 6

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen

Nadere informatie

Naam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6

Naam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6 Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs

Nadere informatie

een zee van tijd Werkblad 31 Ω De riddertijd Ω Les 1: De bouw van een kasteel Naam:

een zee van tijd Werkblad 31 Ω De riddertijd Ω Les 1: De bouw van een kasteel Naam: Werkblad 3 Ω De riddertijd Ω Les : De bouw van een kasteel een Burcht In het begin van de middeleeuwen woont een ridder in een burcht. Dat is een houten huis in de vorm van een toren. Als bescherming staat

Nadere informatie

een zee van tijd Werkblad 31 Ω De riddertijd Ω Les 1: De bouw van een kasteel Naam:

een zee van tijd Werkblad 31 Ω De riddertijd Ω Les 1: De bouw van een kasteel Naam: Werkblad 3 Ω De riddertijd Ω Les : De bouw van een kasteel een Burcht In het begin van de middeleeuwen woont een ridder in een burcht. Dat is een houten huis in de vorm van een toren. Als bescherming staat

Nadere informatie

Spreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff

Spreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff Spreekbeurt en werkstuk over Ridders Door: Oscar Zuethoff Mei 2007 Inleiding Waarom houd ik een spreekbeurt over de ridders en de riddertijd? Toen ik klein was wilde ik altijd al een ridder zijn. Ik vind

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: ridders en kastelen

Auditieve oefeningen bij het thema: ridders en kastelen Auditieve oefeningen bij het thema: ridders en kastelen Boek van de week: 1; Ridders 2; Burchten en kastelen 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe

Nadere informatie

Kastelen. Dit werkboekje is van: www.lesidee.web-log.nl

Kastelen. Dit werkboekje is van: www.lesidee.web-log.nl Kastelen Dit werkboekje is van: Naam: Hoi! Super leuk dat je dit boekje hebt open gedaan. Wanneer je dit boekje helemaal hebt uitgewerkt weet je een heleboel over kastelen! Lees straks eerst de teksten

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

Voorleesverhaal. Het leven in een kasteel. Voorleesverhaal voor groep 1 t/m 4 van het basisonderwijs

Voorleesverhaal. Het leven in een kasteel. Voorleesverhaal voor groep 1 t/m 4 van het basisonderwijs Voorleesverhaal Het leven in een kasteel Voorleesverhaal voor groep 1 t/m 4 van het basisonderwijs Beste leerkracht, Kinderen vinden kastelen vaak heel spannend. En terecht, want een kasteel is meestal

Nadere informatie

RHET LEVEN VAN EEN. idder

RHET LEVEN VAN EEN. idder RHET LEVEN VAN EEN idder De edele ridder 4 De ridderslag 6 Leven in een kasteel 8 Trouwe rijdieren 10 Het wapenschild 12 Ridderlijkheid 14 Wapenrusting 16 Toernooien 18 Veldslagen 20 Register 22 Tekst

Nadere informatie

Samenvatting Middeleeuwen ABC

Samenvatting Middeleeuwen ABC Samenvatting Middeleeuwen ABC Week 1ABC: Middeleeuwen algemeen Info: De middeleeuwen De middeleeuwen duurden van het jaar 500 tot het jaar 1500. Vóór de middeleeuwen waren de Romeinen de baas in ons land.

Nadere informatie

Informatie voor groep 5 t/m 8 van het basisonderwijs. Het leven in. een kasteel

Informatie voor groep 5 t/m 8 van het basisonderwijs. Het leven in. een kasteel Informatie voor groep 5 t/m 8 van het basisonderwijs Het leven in een kasteel Tja, wat is een kasteel eigenlijk? Als je een bezoek gaat brengen aan een kasteel is het fijn om te weten waarom er kastelen

Nadere informatie

Naam: DE MIDDELEEUWEN Ridders en kastelen

Naam: DE MIDDELEEUWEN Ridders en kastelen Naam: DE MIDDELEEUWEN Ridders en kastelen De eerste ridders De eerste ridders waren vroeger gewoon soldaten te paard. Pas vanaf de 12de eeuw moesten deze soldaten zich aan strenge voorschriften en regels

Nadere informatie

Quiz Kleed de Ridder. versie 2017

Quiz Kleed de Ridder. versie 2017 Quiz Kleed de Ridder versie 2017 Een ridder was een vechtersbaas. En daar was hij op gekleed. Wanneer je deze quiz gespeeld hebt, dan weet je waarom een ridder langer dan uur nodig had, om zich aan te

Nadere informatie

Voorwoord Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1. Wat zijn ridders?

Voorwoord Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1. Wat zijn ridders? Werkstuk door een scholier 2593 woorden 10 mei 2005 5.8 467 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Wij hebben voor het onderwerp ridders gekozen omdat we voor geschiedenis een werkstuk moesten schrijven

Nadere informatie

inhoud 1. Kastelen 2. Castellum 3. Het kasteel 4. Soorten kastelen 5. De delen van een kasteel

inhoud 1. Kastelen 2. Castellum 3. Het kasteel 4. Soorten kastelen 5. De delen van een kasteel Kastelen inhoud 1. Kastelen 3 2. Castellum 4 3. Het kasteel 5 4. Soorten kastelen 6 5. De delen van een kasteel 8 6. De belegering van een kasteel 12 7. Kastelen in Nederland 14 8. Filmpje 16 Pluskaarten

Nadere informatie

Inleiding 3. Hoofdstuk 1: Hoe word je een ridder 4. Hoofdstuk 2: Wapenuitrusting 4. Hoofdstuk 3: Riddertoernooien 5. Hoofdstuk 4: Veldslagen 5

Inleiding 3. Hoofdstuk 1: Hoe word je een ridder 4. Hoofdstuk 2: Wapenuitrusting 4. Hoofdstuk 3: Riddertoernooien 5. Hoofdstuk 4: Veldslagen 5 Voorwoord In dit werkstuk ga ik het hebben over ridders. Omdat ik het ook over andere dingen wou hebben dan alleen over ridders heb ik mijn werkstuk De riddertijd genoemd. Ik wil graag meer weten over

Nadere informatie

De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen

De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen Na de val van het Romeinse rijk begonnen de Middeleeuwen. Ze noemde deze periode de Middeleeuwen, omdat het de periode was van 1000 jaren tussen het beschaafde

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6.

De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. Inhoud 1.De pest 6. Het kasteel 2. Waarom middeleeuwen? 7.Straffen 3.Belegeringswapens 8.Karel de Grote 4. Kinderen

Nadere informatie

Samenvatting Middeleeuwen DEF

Samenvatting Middeleeuwen DEF Samenvatting Middeleeuwen DEF Week 1DEF: Middeleeuwen algemeen Info: De middeleeuwen Vóór de middeleeuwen waren de Romeinen de baas in ons land. De middeleeuwen duurden van het jaar 500 tot het jaar 1500.

Nadere informatie

Het leven op en om een kasteel

Het leven op en om een kasteel Hoe zijn kastelen ontstaan? De eerste kastelen werden gebouwd tussen 800 en 1000 na Christus. Dit kwam omdat in die tijd de Noormannen de kusten van Europa onveilig maakten met hun plunderingen. De mensen

Nadere informatie

k a s t e l e n i n n e d e r l a n d

k a s t e l e n i n n e d e r l a n d k a s t e e l Inhoudsopgave k a s t e l e n i n n e d e r l a n d Wat is een kasteel? Blz. 2-3 Ringwalburchten Blz. 4 Motteburchten Blz. 5 Ronde Waterburchten Blz. 6 Vierhoekige Waterburchten Blz. 7 Woon-

Nadere informatie

5,5. Werkstuk door een scholier 2300 woorden 20 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave

5,5. Werkstuk door een scholier 2300 woorden 20 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave Werkstuk door een scholier 2300 woorden 20 november 2003 5,5 89 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Kastelen Mensen van toen Het leven Het leven Wapens en Ridders Eerste kastelen De eerste kastelen

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 2065 woorden 7 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoud

5,8. Werkstuk door een scholier 2065 woorden 7 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoud Werkstuk door een scholier 2065 woorden 7 juni 2007 5,8 232 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud 1. Voorwoord 2. Wat is een kasteel? 3. Wat zijn ridders? 4. Toernooien 5. Het leven in een kasteel 6.

Nadere informatie

De brief voor de koning

De brief voor de koning TONKE DRAGT De brief voor de koning leopold/amsterdam eerste deel De opdracht 1 De nachtwake in de kapel Tiuri lag geknield op de stenen vloer van de kapel en staarde naar de bleke vlam van de kaars die

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar

Nadere informatie

Over het toneelstuk Gijsbrecht van Amstel

Over het toneelstuk Gijsbrecht van Amstel Voorwoord Gijsbrecht van Amstel leefde rond 1300. Hij was de belangrijkste man van de stad Amsterdam in die tijd. Gijsbrecht was geliefd bij de bevolking van Amsterdam, maar hij had ook veel vijanden.

Nadere informatie

QUIZ OVER TIJD EN RUIMTE gemaakt door kinderen van unit 2

QUIZ OVER TIJD EN RUIMTE gemaakt door kinderen van unit 2 Unit 2 kernconcepten kwartaal 4 In de eerste weken van het laatste kwartaal heeft het kernconcept Macht centraal gestaan met als insteek de gevolgen van macht binnen het thema de middeleeuwen. De kinderen

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Kastelen en Ridders. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/45291

Kastelen en Ridders. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/45291 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres DigilessenPO 27 June 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/45291 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

* = Hallo in het Latijn (de taal van de Romeinen). Het Romeinse Rijk

* = Hallo in het Latijn (de taal van de Romeinen). Het Romeinse Rijk Grieken en Romeinen LES 2 DE ROMEINEN JE LEERT hoe het Romeinse leger werkt; dat wegen belangrijk zijn voor de Romeinen; hoe Romeinen wonen. 5000 jaar * = Hallo in het Latijn (de taal van de Romeinen).

Nadere informatie

Verhalen uit. Oost-Europa. naverteld door Sandra van der Stege

Verhalen uit. Oost-Europa. naverteld door Sandra van der Stege Verhalen uit Oost-Europa naverteld door Sandra van der Stege 8 De draak van Krakau Een verhaal uit Polen De draak van Krakau is een volksverhaal uit Polen. In het Pools heet het Smok Wawelski. Het verhaal

Nadere informatie

KOPIEERBLADEN. THEMA 5: Ik wil ridder worden! Plantyn - TotemTaal - Thema 5: ik wil ridder worden!

KOPIEERBLADEN. THEMA 5: Ik wil ridder worden! Plantyn - TotemTaal - Thema 5: ik wil ridder worden! KOPIEERBLADEN THEMA 5: Ik wil ridder worden! 97 97 Wat moet je doen om ridder te worden? Vind je dit goed? Moet er nog iets bij? Als je de opdrachten hier goed uitvoert, krijg je een ridderdiploma. Page

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari 2004 6,8 300 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave: 2. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Probleemstelling 5. Historische inleiding 6. Hoofdstukken

Nadere informatie

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd»

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd» INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

Ze gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk!

Ze gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk! Romeinse cijfers Vroeger werd er overal in Romeinse cijfers gerekend. Deze cijfers zijn bedacht door de Romeinen in de Romeinse tijd. Er is geen symbool voor het getal 0. Ze vonden namelijk dat niks maar

Nadere informatie

In het oude Rome De stad Rome

In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,

Nadere informatie

Maar hij ziet niemand. Ik zal het wel gedroomd hebben, denkt hij dan. Hij gaat weer liggen en slaapt verder.

Maar hij ziet niemand. Ik zal het wel gedroomd hebben, denkt hij dan. Hij gaat weer liggen en slaapt verder. Over dit boek Karel en Elegast is een oud verhaal. Het gaat over trouw aan de koning en over verraad. Het is één van de eerste verhalen die in de Nederlandse taal zijn opgeschreven. De Karel in dit verhaal

Nadere informatie

OP AVONTUUR MET ARCHITECTUUR CULTUREEL ERFGOED IN OLDENZAAL

OP AVONTUUR MET ARCHITECTUUR CULTUREEL ERFGOED IN OLDENZAAL OP AVONTUUR MET ARCHITECTUUR CULTUREEL ERFGOED IN OLDENZAAL Lokatie: school en stadswandeling Doelgroep: groep 5 en 6 Duur: aantal lessen naar eigen inzicht. (2 a 3) doel: leren van feitelijke en begripmatige

Nadere informatie

Lei en griffel: Kinderen schreven met een griffel op een lei. Soms leerden ze lezen met een ABC-boekje.

Lei en griffel: Kinderen schreven met een griffel op een lei. Soms leerden ze lezen met een ABC-boekje. Onderwijs Schooltje Lhee in het Openluchtmuseum Het schoolgebouwtje dat in het Openluchtmuseum staat, is een dorpsschooltje uit Lhee (Drenthe). De inwoners van Lhee hadden die speciaal gebouwd in de 18e

Nadere informatie

2 maart maart Leerlingen De Meeander Heelweg

2 maart maart Leerlingen De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2017 Leerlingen De Meeander Heelweg Pijn is niet fijn Pijn levert verdriet Pijn is niet goed voor het lichaam Pijn is fout Pijn hoort niet in de samenleving Bouke Venderbosch groep

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs

Docentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Docentenhandleiding Het leven in een kasteel Het leven in een kasteel Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Voorwoord este leerkracht, Een kasteel is meestal heel oud en er heeft zich

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Thema 12: Een beetje bang

Thema 12: Een beetje bang Thema 12: Een beetje bang Woordcluster 1: Beven: beven is een heel klein beetje heen en weer bewegen. Het is bijna niet te zien, en je kunt het niet tegenhouden. Je beeft bijvoorbeeld van kou of angst.

Nadere informatie

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 een hark Een lange steel met een soort kam van ijzer eraan. de fontein Een bak waaruit water spuit. Het is voor de sier. Een wasbak in de badkamer wordt ook

Nadere informatie

Het ROMEINEN DOEBOEK. Ontdek alles over de Romeinse tijd in Nederland

Het ROMEINEN DOEBOEK. Ontdek alles over de Romeinse tijd in Nederland Het ROMEINEN DOEBOEK Ontdek alles over de Romeinse tijd in Nederland Inhoud Grote Romeinenquiz 2 t/m 31 Puzzeltijd: Romeinse woordzoeker 3 Tot hier en niet verder: de limes 4 Opdracht: binnen of buiten

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Samenvatting door O woorden 29 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. De Romeinen

Samenvatting door O woorden 29 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. De Romeinen Samenvatting door O. 1213 woorden 29 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Romeinen Haroon Inhoud Inleiding Het ontstaan van Rome Het Romeinse Rijk Het Romeinse Leven Wapens & Kleding Religie

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Extra: Waarom hebben mensen paarden

Extra: Waarom hebben mensen paarden Extra: Waarom hebben mensen paarden In dit extra hoofdstuk leer je: Dat mensen paarden houden met een bepaald doel. Met welk doel mensen vroeger paarden hielden. Waarom mensen nu paarden hebben. Inleiding

Nadere informatie

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal

Nadere informatie

Het kasteel. Leerlingenboekje bij het werkstuk over kastelen en in het bijzonder over het Huys ter Horst

Het kasteel. Leerlingenboekje bij het werkstuk over kastelen en in het bijzonder over het Huys ter Horst 1 Het kasteel Leerlingenboekje bij het werkstuk over kastelen en in het bijzonder over het Huys ter Horst 2 Dit boekje is een lees-, kleur- en vragenboekje over kastelen en in het bijzonder over het kasteel

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Woordenschat: thema ridders

Woordenschat: thema ridders Taal Actief groep 4 Woordenschat: thema ridders ridder kasteel toren ophaalbrug harnas helm zwaard lans katapult schild toernooi vlag jonkvrouw draak stilletje ridderzaal paard vuur vijand galg wapen page

Nadere informatie

De brief voor de koning

De brief voor de koning De brief voor de koning 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Gegevens van het boek 3 Samenvatting van het verhaal 4 Bespreking van het boek 5 Biografie van de auteur 7 Eigen mening 9 2 Gegevens van het boek

Nadere informatie

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier Holland 1000 jaar geleden Meer weten? Klik hier de plaat Holland 1000 jaar geleden INHOUD Waar kijken we naar? Abdij van Egmond Huldtoneel Kerkje van Velsen Ridders over de Heerenweg Haarlem Rijnsburg

Nadere informatie

Jeruzalem. Veertigdagenkalender Een wandeling over de muren van. Een goede wandeling gewenst!

Jeruzalem. Veertigdagenkalender Een wandeling over de muren van. Een goede wandeling gewenst! Veertigdagenkalender 2014 Een wandeling over de muren van Jeruzalem Jezus was op een ezel Jeruzalem binnengekomen. Het leek toen of hij de koning was, maar in de dagen daarna zou hij gevangengenomen worden

Nadere informatie

Een nieuwe manier van bouwen

Een nieuwe manier van bouwen Steden en staten LES 3 DE MACHT VAN DE KERK In s-hertogenbosch bouwt men een kathedraal. Daar ga ik mijn stenen verkopen aan de bouwmeester. JE LEERT wat er zo bijzonder is aan een kathedraal; wat een

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 5 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Stenen

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer De doodstraf

Werkstuk Maatschappijleer De doodstraf Werkstuk Maatschappijleer De doodstraf Werkstuk door een scholier 1238 woorden 11 mei 2004 5,8 84 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Mijn werkstuk gaat over de doodstraf. De doodstraf is de

Nadere informatie

DE VURIGE HOUTHAKKER

DE VURIGE HOUTHAKKER DE VURIGE HOUTHAKKER Het kinderverhaal De vurige houthakker is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE). Alle informatie is te vinden op de website

Nadere informatie

Het kasteel. Leerlingenboekje bij het werkstuk over kastelen en in het bijzonder over het Huys ter Horst

Het kasteel. Leerlingenboekje bij het werkstuk over kastelen en in het bijzonder over het Huys ter Horst 1 Het kasteel Leerlingenboekje bij het werkstuk over kastelen en in het bijzonder over het Huys ter Horst 2 Dit boekje is een lees-, kleur- en vragenboekje over kastelen en in het bijzonder over het kasteel

Nadere informatie

Drogenapstoren. Ω Hoogte: 47,5 meter Ω Bouwjaar: Ω Muurdikte: 2 meter Ω Basisvorm: vierkant. Werkgroep Bouwhistorie Zutphen

Drogenapstoren. Ω Hoogte: 47,5 meter Ω Bouwjaar: Ω Muurdikte: 2 meter Ω Basisvorm: vierkant. Werkgroep Bouwhistorie Zutphen Informatiekaart Drogenapstoren Drogenapstoren De Drogenapstoren is van oorsprong een middeleeuwse stadspoort. s Avonds wordt hij prachtig verlicht, en terecht. Dat deze toren er nog steeds staat is heel

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp. Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,

Nadere informatie

Ridderroute. Hoe verdien je een stempel? Doe eerst de opdracht. Vouw je oorkonde uit dit boekje. Schuif je oorkonde in het stempel-apparaat.

Ridderroute. Hoe verdien je een stempel? Doe eerst de opdracht. Vouw je oorkonde uit dit boekje. Schuif je oorkonde in het stempel-apparaat. Ridderroute Hoe verdien je een stempel? Doe eerst de opdracht. Vouw je oorkonde uit dit boekje. Schuif je oorkonde in het stempel-apparaat. Pers de stempel op je oorkonde. De laatste stempel komt op de

Nadere informatie

DE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6

DE MIDDELEEUWEN. Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 DE MIDDELEEUWEN Gemaakt Door: Amy van der Linden Leonardo Middenbouw groep 6 INHOUDSOPGAVE Middeleeuwen. Karel de Grote. Middeleeuwse straffen. De pest. Dokters in de Middeleeuwen. Beroepen in de Middeleeuwen.

Nadere informatie

De magische deur van KASTEEL013

De magische deur van KASTEEL013 De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de

Nadere informatie

RIDDERS SARAH DEVOS met illustraties van HELEEN BRULOT

RIDDERS SARAH DEVOS met illustraties van HELEEN BRULOT PROFESSOR KLEINBREIN helm met beweegbaar vizier strijdros gevelde lans braies of lange onderbroek snavelschoenen Wonderlijke weetjes en fascinerende feiten over de RIDDERS SARAH DEVOS met illustraties

Nadere informatie

Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011

Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011 Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Het ontstaan van koken... 3 De eerste ontdekking... 3 Het eerste beetje koken... 3 De ontwikkelingen... 3 Kok worden...

Nadere informatie

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom

Nadere informatie

Dag van het Kasteel 2012

Dag van het Kasteel 2012 Dag van het Kasteel 2012 wandelen rond Zeeuwse kastelen en buitenplaatsen Schouwen-Duiveland Slot Moermond, Renesse Zuid-Beveland De Hellenburg, Baarland Walcheren Westhove, Oostkapelle Zeeuws-Vlaanderen

Nadere informatie

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over

Nadere informatie

SINTE-WATTE? SINTE-METTE! Voorleestekst

SINTE-WATTE? SINTE-METTE! Voorleestekst SINTE-WATTE? SINTE-METTE! Voorleestekst 1 2 SINTE-WATTE? SINTE-METTE! Voorleestekst Simon en Anne zijn pas verhuisd. Ze wonen nu in Mechelen. De stad ziet er heel leuk uit en hun nieuwe huis is super.

Nadere informatie

3. Van wie is de kreet? 4. Wat wil Albor met het zwijntje doen?

3. Van wie is de kreet? 4. Wat wil Albor met het zwijntje doen? Lees het verhaal over de Albor de jager. Albor is de jongste van de 5 jagers. De speer van Albor is van vuursteen. De jagers vinden een spoor van een hert Het spoor is vers, het hert is dichtbij. De jagers

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Overal in ons land is water. Het water

Overal in ons land is water. Het water Het verdwenen eiland Schokland Overal in ons land is water. Het water van de zee klotst tegen de kust. Rivierwater stroomt over de grenzen het land binnen. Soms is er een stukje land dat aan alle kanten

Nadere informatie

Sinte-watte?! Sinte-Mette! Voorleestekst

Sinte-watte?! Sinte-Mette! Voorleestekst Sinte-watte?! Sinte-Mette! Voorleestekst Sinte-Mette Sinte-watte?! Sinte-Mette! 1 2 1 2 Simon en Anne zijn pas verhuisd. Ze wonen nu in Mechelen. De stad ziet er heel leuk uit en hun nieuwe huis is super.

Nadere informatie

BSO WERELDPLEK 1 PRESENTEERT

BSO WERELDPLEK 1 PRESENTEERT BSO WERELDPLEK 1 PRESENTEERT 2 Welkom Tijdreizigers! STAP MAAR IN ONZE TIJDMACHINE Deze zomer staat er een heel bijzonder apparaat op de Wereldplek: een echte tijdmachine! Met een tijdmachine kan je reizen

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.

100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. 100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een

Nadere informatie

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart Muurtorens. Muurtorens

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart Muurtorens. Muurtorens Informatiekaart Muurtorens Muurtorens Zutphen is een bijzondere stad omdat er nog grote delen van de middeleeuwse stadsmuur overeind staan. In deze muur waren zware verdedigingstorens opgenomen. De torens

Nadere informatie

in Brussel? In de 14 de eeuw bestond België nog niet.

in Brussel? In de 14 de eeuw bestond België nog niet. Wie heeft de macht in Brussel? 1 Antwerpen Gent 9 2 Brussel Luik 3 4 Namen 5 6 7 8 In de 14 de eeuw bestond België nog niet. Kleur elk van de gebieden op deze kaart en raad de titel van de verschillende

Nadere informatie

Naam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?

Naam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij? Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een

Nadere informatie

Kruittoren. Ω Hoogte: ca. 18 m Ω Bouwjaar: ca Ω Muurdikte: ruim 1 m Ω Basisvorm: vierkant

Kruittoren. Ω Hoogte: ca. 18 m Ω Bouwjaar: ca Ω Muurdikte: ruim 1 m Ω Basisvorm: vierkant Informatiekaart Kruittoren Kruittoren De Kruittoren staat aan de noordzijde van de Nieuwstad, naast het spoor, in een verloren hoekje. Circa 700 jaar geleden werd deze hoektoren gebouwd bij het verbeteren

Nadere informatie

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische

Nadere informatie

Kinderroute. Kinderroute pag. 1

Kinderroute. Kinderroute pag. 1 Kinderroute Kinderroute pag. 1 EEN UITHANGBORD Aan de gevel van het Vechtstreekmuseum hangt een uithangbord. Vroeger was dat een manier om aan te geven wie er woonde en welk beroep er werd uitgeoefend.

Nadere informatie

Deel 1 Het kastee l. Wat is een kasteel?

Deel 1 Het kastee l. Wat is een kasteel? Deel 1 Het kastee l Wat is een kasteel? De geleerden zijn het hierover niet altijd eens. Belangrijk is in ieder geval dat een kasteel bewoonbaar én verdedigbaar moest zijn. Dus: een kasteel was de verdedigbare

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

L ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen

L ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam

Nadere informatie

Hoe heette de reus die door David verslagen werd? Hoe heet de vrouw van Adam?

Hoe heette de reus die door David verslagen werd? Hoe heet de vrouw van Adam? Hoe heette de reus die door David verslagen werd? Hoe heet de vrouw van Adam? Wie is de huidige paus? Ken je namen van pausen? Hoe heette de man die het volk van Israël uit de slavernij van Egypte bevrijdde

Nadere informatie