RIS Programmabegroting

Transcriptie

1 Den Haag, 30 september 2014 Aan de gemeenteraad, Inleiding Voor u ligt de programmabegroting van de gemeente Den Haag. De eerste begroting van dit college. In deze ontwerpbegroting zijn de ambities van het coalitieakkoord Vertrouwen op Haagse Kracht meerjarig verwerkt. Den Haag heeft het financiële huishoudboekje op orde en dat houden we ook. De begroting van de gemeente Den Haag is meerjarig in evenwicht. De programmabegroting is meerjarig sluitend met een eindsaldo van 0. Dit eindsaldo is de optelling van alle baten, lasten, dotaties aan en onttrekkingen uit reserves. Het college zet in op intensiveringen op diverse beleidsthema s. In de inleiding van de programmabegroting leest u de hoofdboodschap voor 2015 en verdere jaren. In hoofdstuk twee volgen de beleidsprogramma s waarin per programma het beoogde maatschappelijke effect, de gemeentelijke inspanning en de financiële gevolgen worden beschreven. In het derde hoofdstuk staat de gemeentelijke bedrijfsvoering centraal. In de hoofdstukken daarna volgen de (verplichte) paragrafen en de het hoofdstuk stadsdelen. De financiële begroting vindt u in hoofdstuk zes, gevolgd door een aantal bijlagen. Het voorliggende raadsvoorstel behandelt de onderwerpen en besluiten die samenhangen met de programmabegroting Het gaat hier om de volgende onderwerpen: Nieuwe programma-indeling Programmasturing (instellen (programma)reserves, omzetten reserves en opheffen reserves kleiner dan 2,5 miljoen) Topindicatoren Egalisatievoorziening bomen Programma-indeling De begroting telt 18 programma s. Ieder programma beschrijft volgens de drie w-vragen van het BBV de doelen (het beoogd maatschappelijk effect), de gemeentelijke inspanningen en wat het programma gaat kosten. De wijze waarop de beoogde effecten en inspanningen moeten worden bereikt, wordt ook met behulp van enkele topindicatoren weergegeven. Het college streeft ernaar de bestuurlijke informatie aan de raad te laten voldoen aan hoge kwaliteitseisen. De begroting moet de raad meer dan voorheen ondersteunen in zijn kaderstellende rol. Alle gebruikers van de begroting, de raad voorop, krijgen zoveel mogelijk inzicht in de doelen die de gemeente nastreeft en de middelen die daarbij horen. Doelstelling is het scheppen van een heldere en eenduidige financiële verantwoordelijkheidsverdeling. Iedere portefeuillehouder is verantwoordelijk voor die hoofdstukken van de begroting (de programma s ) die tot zijn/haar beleidsterreinen behoren. In deze nieuwe raadsperiode zijn nieuwe portefeuilles benoemd en vastgesteld in het coalitieakkoord. De programma-indeling is eveneens herzien. De programma-indeling sluit aan op de speerpunten van de coalitie en de betreffende beleidsterreinen. Programmasturing De Haagse gemeentebegroting is 2,5 miljard, verdeeld over 18 begrotingsprogramma s. Hiermee dient het vastgestelde beleid te worden uitgevoerd. Hiertoe zijn door de raad vastgestelde beleidskaders opgesteld. Het collegeakkoord is hierbij het gemeentebreed kader, met de speerpunten van dit college. Primair ligt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van beleidsprogramma s bij het college en daarbinnen bij individuele portefeuillehouders. De doelstelling is bij de uitvoering van het beleid binnen de relevante kaders te blijven. 1

2 Gedurende het begrotingsjaar kunnen zich zaken voordoen die bijsturing noodzakelijk maakt. Binnen het programma zorgt de portefeuillehouder er voor dat dreigende budgetoverschrijdingen door passende en tijdige maatregelen zoveel mogelijk worden voorkomen dan wel worden opgelost. Indien noodzakelijk kunnen deze maatregelen ook buiten het programma, maar binnen de portefeuille, worden gevonden. Afhankelijk van de aard van de afwijking en oplossing is hiervoor besluitvorming door de gemeenteraad nodig. Na afloop van het begrotingsjaar wordt de jaarrekening opgemaakt. Met de jaarrekening legt de gemeente verantwoording af over het in het afgelopen jaar gevoerde beleid. Deze verantwoording gaat uiteraard over de hele 2,5 miljard. Onderdeel van de jaarrekening is een toelichting op en analyse van afwijkingen ten opzichte van de vastgestelde begroting. Het gaat hierbij zowel om beleidsmatige als financiële afwijkingen. Het collegeakkoord gaat uit van integrale sturing op de uitvoering van begrotingsprogramma. Het beleid als geheel staat centraal. Tegenvallers dienen in beginsel binnen een programma te worden opgevangen. Hiertoe zijn instrumenten nodig. In het coalitieakkoord is afgesproken dat elk begrotingsprogramma een programmareserve krijgt. Tevens komen er minder soorten reserves en reserves kleiner dan 2,5 mln. houden op met bestaan. Bij deze begroting zijn uit de kleine reserves ( 2,5 mln.) vrij gevallen middelen aan de exploitatie toegevoegd. Hierdoor blijft de uitvoering van het onderliggende beleid gewaarborgd. Al deze wijzigingen zijn expliciet opgenomen in bijlage 1. De programmareserves kunnen gebruikt worden voor het opvangen van jaarrekeningresultaten en het oplossen van kleinere knelpunten. Het basisprincipe achter een programmareserve is uitgelegd in de raadsmededeling Financiële Spelregels (RIS ). Deze nieuwe afspraken maken onderdeel uit van de nieuwe Verordening financieel beheer, die in het najaar van 2014 aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. Bij deze begroting worden ten aanzien van de financiële spelregels nog geen onomkeerbare stappen gezet. Bij de behandeling van de verordening financieel beheer en beleid in de gemeenteraad kan een integrale afweging door de raad worden gemaakt. Topindicatoren In de programmabegroting worden de topindicatoren van de jaren nog weergegeven. In de nieuwe raadsperiode worden de bestaande topindicatoren herijkt. Er komen mogelijk nieuwe indicatoren met ingang van de programmabegroting Het Presidium komt met een voorstel hiermee te starten in de tweede helft van Egalisatievoorziening Bomen De gemeente Den Haag heeft een bomenfonds. De verordening biedt de mogelijkheid om bij het verlenen van een kapvergunning voor te schrijven dat een boom moet worden herplant. Als dit niet mogelijk is, dient een compensatie in het bomenfonds te worden gestort. Deze middelen waren beschikbaar in de reserve bomen. Gezien het karakter van het bomenfonds, stelt het college voor deze middelen onder te brengen in een voorziening: de voorziening bomen. Besluitvorming De raad van de gemeente Den Haag, gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 30 september 2014, Besluit: I. In te stemmen met het vaststellen van de programmabegroting , in overeenstemming met de voorgelegde ontwerpbegroting , met een eindsaldo van 0 na verrekening met de reserves. II. In te stemmen met de budgetten voor in termen van lasten en baten, dotaties en onttrekkingen, per programma. 2

3 III. In te stemmen met de nieuwe programma-indeling. IV. In te stemmen met de paragraaf Grote projecten zoals opgenomen in de begroting V. In te stemmen met het meerjarig investeringsplan. VI. In te stemmen met het beschikbaar stellen van een investeringskrediet van 28,5 miljoen onderwijshuisvesting als onderdeel van het meerjarig investeringsplan (V). VII. In te stemmen met het instellen, verlengen, aanpassen van de reserves 1 t/m 92 die staan beschreven in het begeleidende raadsvoorstel. VIII. In te stemmen met het instellen van de egalisatievoorziening Bomen. IX. In te stemmen met het aanvaarden van de begroting als leidraad voor het te voeren beleid. Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van De griffier De voorzitter 3

4 Bijlage 1 Instellen, verlengen en aanpassen reserves a) reserves <2,5 mln. en instellen projectreserves b) Wijzigingen bestaande reserves c) Instellen programmareserves a) reserves <2,5 mln. en instellen projectreserves Nr. Progr.nr. Omschrijving reserve Categorie reserve De reserves kleiner dan 2,5 mln. zijn opgeheven. De middelen hiervan zijn toegevoegd aan de exploitatie 1 02 BR Europa Direct Centrum 2 03 BR Standbeelden Thorbecke en Juliana 3 16 BR Afwikkeling Ontvlechting Brandweer 4 05 BR Veiligheidsfonds 5 16 BR Openbaar Vervoer HTM 6 10 Reserve Entree van de Stad 7 10 Reserve Bomen 8 10 Reserve Verstrating grondbedrijf 9 10 Reserve Haags Startstation Erasmuslijn (HSE) Reserve Geluid BR Co-financiering Kansen voor West Evenementen BR Citymarketing BR Pieken in de Delta BR Cofinanciering Economische Projecten BR Aanleg transferia BR Flankerende maatregelen huisvesting arbeidsmigranten Res. Handhaving en ongediertebestrijding BR VHV DHZW (programma 18) Res sv Res binnenstad Res schev haven Reserve DSO centraal station BR Campus Den Haag BR Internationale Zone BR Haga pr BR Faciliteren en stimuleren private initiatieven Binckhorst BR Beroep en bezwaar Reserve Atelierbeleid Reserve Personeel voormalig POO Reserve krachtwijken brede scholen Reserve Activiteiten/projecten stedelijk onderwijsbeleid Reserve digitaal leren 4

5 33 15 Reserve Wet voorzieningen Gehandicapten Reserve Stimuleringsfonds wonen, welzijn en zorg Reserve Vrouwenopvang ouderenmishandeling Reserve thuislozenzorg DHOD Reserve Voorzieningen Den Haag Onder Dak Reserve Aanvalsplan vrijwilligers Reserve krachtwijken volksgezondheid Reserve verslavingszorg DHOD Reserve Diverse ICT-kosten Reserve frictiekosten shared services OCW Reserve Topsport Reserve combifuncties brede school, sport en cultuur Reserve Nationaal actieplan sport en bewegen Reserve krachtwijken sport Egalisatiereserve Inkomensvoorzieningen (voorheen WWB I-deel) Bestemmingsreserve Chronisch zieken incl ouderen Reserves met een saldo van > = 2,5 mln. blijven bestaan en worden van een heldere projectenlijst voorzien BR Wervingsfonds 3273 Project BR Grote Projecten Project BR Co-financiering Project BR Krachtwijken Project BR Den Haag Internationale Stad Project Reserve Werk met Werk Project Reserve Openbaar Vervoer Hoger Plan Project Reserve Parkeren Project Reserve luchtkwaliteit Project Reserve Bodem Project Reserve Overcommittering Project BR Stedelijke Ontwikkeling (P17/211) Project BR Stedelijke Ontwikkeling (P18/820) Project BR Stadsvernieuwing (P18/821) Project Res sa binckhorst Project Res. Vastgoedexploitatie Project Reserve Strategische aankopen Structuurvisie Project BR Stedelijke Ontwikkeling (P19/821) Project Res anticip wzh mpg Project Reserve olympsch fonds Project Bestemmingsreserve Risico`s Inburgering en verantwoorde afbouw Project 5

6 70 08 Egalisatiereserve Individuele voorzieningen WMO Project Bestemmingsreserve Jeugdwerkeloosheid Haaglanden Project BR VHV DHZW (programma 19) Project De categorie systeemreserves wordt opgeheven. De reserve financiering wordt een egalisatiereserve Reserve Financiering Egalisatie b) Wijzigingen bestaande reserves 74) Reserve: Voorfinancieringsrente Sportpark Zuiderpark Programma: 16 Financiën Bij de programmabegroting is deze reserve ingesteld met als einddatum 2014 voor de dekking van de voorfinanciering tot het moment van activering van de sportcampus Zuiderpark. In het meerjarig investeringsplan (MIP) bij de programmabegroting is aangegeven dat de Sportcampus eind 2016 gereed is. Om de benodigde dekking voor de voorfinancieringsrente te behouden, wordt voorgesteld de reserve met 2 jaar te verlengen tot 31 december ) Reserve: Herstructering reserves Programma: 17 Overige beleidsvoornemens Maximale hoogte 24 mln. In de raadsmededeling Financiële Spelregels (RIS ) is aangekondigd dat bestemmingsreserves kleiner dan 2,5 mln. niet langer zijn toegestaan. Daarnaast is toen aangekondigd dat de middelen in deze reserves bij het halfjaarbericht 2014 en de begroting 2015 aan de reguliere exploitatie van het relevante beleidsprogramma worden toegevoegd. Zo zorgen we ervoor dat de uitvoering van de onderliggende projecten gewaarborgd blijft. Omdat we de onderliggende projecten in meerdere begrotingsjaren uitvoeren, is voor de toevoeging aan de exploitatie de tussenkomst van een balanspost nodig. Bij het halfjaarbericht stellen we daarom voor een reserve Herstructurering reserves in te stellen. Via deze reserve worden de middelen in het juiste jaar aan de exploitatie toegevoegd. Als bij de verdere uitvoering van de projecten faseringsverschillen optreden, worden deze via de eveneens nieuwe programmareserves afgewikkeld. 76) Reserve: reserve te verdelen middelen begroting Programma 17 Overige beleidsvoornemens Maximale hoogte 215 mln. Om de beschikbare middelen voor met name nieuw beleid in de begroting over de jaarschijven te kunnen inzetten, wordt een nieuwe reserve ingesteld. Doelstelling: deze reserve wordt voor 5 jaar ingesteld met middelen die beschikbaar zijn voor het nieuwe beleid dat vastgesteld is in de begroting voor de 5 jaarschijven ) Reserve: bestemmingsreserve Acitvafinanciering Wijzigen doelstelling Wijzigen hoogte naar 117 mln. Clusteren van activareserves In 2010 zijn de activareserves van diensten overgeheveld naar de Treasury en samengevoegd tot 1 Activareserve. De berekende jaarlijkse onttrekkingen zijn bedoeld als dekking voor de afschrijvingsbedragen in de betreffende jaarschijven. Bij de instelling van de centrale activareserve is aan de raad voorgesteld om wijzigingen op de vastgestelde onttrekkingen uit de reserve niet meer aan te passen (Rv. 153/2010, Risnummer ). Op het moment van overdracht was er nog een aanzienlijk bedrag aan investeringen die nog gerealiseerd moesten worden. 6

7 In de afgelopen jaren is door herfasering van deze investeringen de bijbehorende afschrijvingsbedragen en de dekking uit elkaar gaan lopen. Als de vastgestelde berekende dekking de basis blijft vormen voor de onttrekking uit de reserve ontstaat er een dekkingsprobleem in de toekomst. Om dit te voorkomen wordt voorgesteld om de onttrekkingen uit de reserve gelijk te laten lopen aan de werkelijke afschrijvingsbedragen van de gerealiseerde investeringen. Nieuwe doelstelling: Onttrekkingen uit de reserve gelijk te laten lopen aan de werkelijke afschrijvingsbedragen van de gerealiseerde investeringen. In 2010 heeft een overheveling plaatsgevonden van activareserves bij diensten naar 1 centrale Activareserve bij de Treasury. Na 2010 hebben er nog een aantal investeringen met meerjarig nut plaatsgevonden met incidentele middelen waarvoor een aparte activareserve is ingesteld. Op dit moment zijn er nog 4 reserves met hetzelfde doel, namelijk dekking van afschrijvingslasten. Deze 4 reserves worden overgeheveld naar de in 2010 gevormde centrale afschrijvingsreserve. De maximale hoogte van deze reserve is vastgesteld op 102 mln. Door de samenvoeging komt het saldo ultimo 2014 uit op 117 mln. Voorgesteld wordt de maximale hoogte van deze reserve vast te stellen op 117 mln. 78) Fonds economische structuurversterking Doelstelling: Investeringen die aantoonbaar bijdragen aan de versterking van de economische structuur van Den Haag, werkgelegenheid voor iedereen en duurzaamheid bevorderen. Daarbij wordt ingespeeld op de kansen die de huidige transitie van de Haagse economie en economische topsectoren en clusters bieden in de komende vier jaar. Maximale looptijd: 31 december 2018 Maximale hoogte: 20 mln. c) Instellen programmareserves De begrotingsprogramma s krijgen een programmareserve. Met een programmareserve kunnen kleine voor- en nadelen in de jaarrekening die bij gelijkblijvend beleid in een programma kunnen ontstaan opgevangen worden, tot aan een bepaalde hoogte. Uiteraard gebeurt dit na resultaatsbestemming zodat de gemeenteraad goed zicht heeft op het rekeningresultaat van elk programma. Het verrekenen van kleine resultaten met een programmareserve draagt bij aan een efficiënte en effectieve sturing op de beleidsuitvoering. Daarnaast maken we het mogelijk een eventueel restant van een projectbudget via de programmareserve naar het volgende jaar over te hevelen. Niet alle projecten zijn immers klaar of afgerekend op 31 december van een jaar. Door dit faseringsvraagstuk via de programmareserve op te lossen, maken we het bestaan van aparte bestemmingsreserves overbodig. De uitwerking van de hoogtes van de programmareserves worden in het najaar bepaald bij de nadere invulling van de financiële spelregels. 79) Programmareserve College en Bestuur 80) Programmareserve Wijkaanpak en Dienstverlening 81) Programmareserve Openbare orde en Veiligheid 7

8 82) Programmareserve Cultuur, Bibliotheek en Monumentenzorg 83) Programmareserve Onderwijs 84) Programmareserve Werk, Inkomen en Armoedebeleid 85) Programmareserve Zorg en Welzijn 86) Programmareserve Jeugd 87) Programmareserve Ontwikkeling Buitenruimte 88) Programmareserve Economie, Internationale Stad en Binnenstad 89) Programmareserve Sport 90) Programmareserve Verkeer en Milieu 91) Programmareserve Wonen en Duurzaamheid 92) Programmareserve Stadsontwikkeling 8