5,2. Profielwerkstuk door een scholier 1959 woorden 2 april keer beoordeeld

Transcriptie

1 Profielwerkstuk door een scholier 1959 woorden 2 april ,2 43 keer beoordeeld Vak Economie Onze hoofdvraag is: Wat voor invloed had de Wall street crash voor het buitenland? Deelvragen zijn: Wat is een beurs? Wat zijn de oorzaken van de Wall street crash? Wat zijn de gevolgen van de Wall street crash? Wat is een beurs? De beurs is algemeen bekend als de motor van de economie, daar word elke dag meer dan de helft van alle geld van de hele wereld verhandeld. Maar wat is de beurs nou precies? De Beurs is een plek waar kopers en verkopers van effecten elkaar ontmoeten, de prijzen daarvan worden bepaald door vraag en aanbod. Het is dus net een marktplaats van vragers en aanbieders alleen hier worden er aandelen, obligaties enz. verhandeld. Iedereen kan aandelen kopen en hiermee kan men een deel van het bedrijf bezitten. Deze mensen (de aandeelhouders) kopen deze aandelen in de hoop dat ze later veel waard worden en dat ze het tegen een hogere prijs kunnen verkopen dan dat ze zelf gekocht hebben. Een bedrijf hoeft niet verplicht z n aandelen te verkopen, daar kiezen ze zelf voor. Maar op de beurs word de naam van het bedrijf bekender. De beurs werkt als volgt: Particulieren (degene die de aandelen van bedrijven willen kopen) hebben een tussenpersoon nodig voordat ze willen gaan handelen op de beurs. Een tussenpersoon kan je zien als een bank of bedrijf die gespecialiseert is in het helpen van particulieren die willen handelen op de beurs. Wat de particulieren kunnen doen om te handelen is orders geven. Een order is een opdracht die de tussenpersoon op de beurs moet verwerken. Er zijn verschillende soorten orders. Orders zonder limiet Orders met limiet Speciale orders Orders zonder limiet: Deze soort order bestaat weer uit drie verschillende soorten orders. Order aan de koers, order tegen openingsprijs en order tegen marktprijs. Pagina 1 van 5

2 Een particulier mag zelf beslissen tussen welke prijs een aandeel mag kosten (een limiet), maar bij orders zonder limiet mag de tussenpersoon dat zelf bepalen. Orders met limiet: Zoals hierboven al geschreven; De particulier mag zelf beslissen tussen welke prijs een aandeel mag kosten. Speciale orders: Deze orders geven de mogelijkheid om direct meedere effecten te verhandelen. Effecten is een verzamelwoord voor waardepapieren. De waardepapieren zijn o.a. documenten en girale waardebewijzen. Voorbeelden van effecten: Aandelen Obligaties En nog een paar Aandelen: Een aandeel is een bewijs van deelname van een onderneming. Dus wie aandelen bezit is eigenlijk voor een deel de eigenaar (aandeelhouder). Een aandeelhouder heeft op de beurs een bedrag betaald voor zijn aandelen. Hij heeft door het kopen van de aandelen recht op een paar dingen van de onderneming. Zoals: - Medezeggenschap in de onderneming. - Een aandeel in de winst. - Koerswinst. Koerswinst is bij de meeste mensen DE reden om aandelen te kopen. Want als de waarde van de aandelen stijgt.. word er winst gemaakt. Ook als de onderneming winst maakt heeft de aandeelhouder recht op een gedeelte van deze winst. (Een aandeel in de winst) Obligaties: Een obligatie is een schuldbewijs. De beleggers die obligaties kopen krijgen jaarlijks een rentevergoeding (couponrente). De waarde van de obligaties staat vast, dat heet de nominale waarde. Als de obligaties op het eind worden terugbetaald krijgen de beleggers het hele norminale waarde terug. Door de koers veranderen de obligaties en dus als het gestegen is krijgt de belegger zijn norminale waarde en alle rente terug. Wat zijn de oorzaken van de crash? In de jaren 20 leek het heel goed te gaan met de VS. De Amerikanen hadden in Europa een grote en belangrijke afzetmarkt gevonden, en het geld dat de VS had uitgeleend tijdens de Eerst Wereldoorlog kwam langzaam weer terug. Ook verbeterde de techonoligie zich. Steeds meer nieuwe apparaten en dingen, zorgden ook voor een beter leven van de bewoners. Maar dat was toch niet helemaal zo. Een groot deel van deze welvaart in de economie was maar schijnwerkelijkheid. Pagina 2 van 5

3 Omdat het zo goed bleek te gaan werd er veel meer gekocht, ook met het geleende geld. Want veel mensen dachten dat het toch terug betaald kon worden met een koersstijging. Het volk kocht steeds meer wat dus zorgde voor een hogere koopkracht. Ook de banken dachten dat het goed ging. Iedereen kocht goederen op afbetaling. De banken gaven iedereen de lening de ze wilden. De mensen verspilde het geld zo makkelijk dat ze niet eens meer terug konden betalen. Op een gegeven moment hielden de bedrijven de lonen zo laag, dat de consumenten weinig meer konden kopen, waardoor de koopkracht daalde. Door de dalende koopkracht bleven er zoveel voorraden liggen dat er mensen ontslagen werden.hierdoor steeg de werkloosheid en die konden niet veel hulp verwachten van de overheid. In 1925 was Coolidge de president van VS. Er werd hem al verteld dat de beurs uit de hand zou lopen maar hij vond het geen reden voor paniek en nam dus ook geen maatregelen. Hoover (de president kandidaat) verwachtte dat er wel iets fout zou gaan. Hij had al door dat de lagere lonen die de bedrijven gaven op korte termijn wel helpte maar op lange termijn zou dit leiden tot lagere productie en welvaart verlies. Tussen schommelde het allemaal een beetje. Maar op 26 Maart 1929 ging het mis.. Men wist niet of de FRB (Federal Reserve Board) het rentetarief (disconto) zou gaan verlagen of verhogen. De rentes stegen, en de prijzen daalden. Dit had het einde kunnen betekenen. Maar de bankier Charles Mitchell had opnieuw geld beschikbaar gesteld op de geldmarkt. Hierdoor ging het wel weer beter, maar de mensen stopten niet met het kopen van aandelen. Ze geloofden niet dat er wat zou gebeuren. Op 27 mei was er weer een instorting maar nog erger dan 26 maart. Maar deze loste zichzelf op. Door het grote vertrouwen in de beurs ging de gewone burger minder sparen en meer beleggen (Zo kan ook een crisis ontstaan). Ze hadden niet eens verstand van beleggen maar toch doen ze het.. want het leek alsof het je gegarandeerd winst opleverde. Uiteindelijk gingen de meeste kleine beleggers failliet en er kwam een tekort aan geld op de markt. Velen hoopten dan de kleine beleggers weg zouden blijven, maar dat gebeurde niet. Er kwam voor de tweede keer geld van buitenaf en zo konden ze allemaal weer net als eerst verder gaan. De rente op de leningen werden verhoogd met de hoop dat het volk het dan te duur zou vinden, maar dat gebeurde ook niet. Sommige bedrijven wisten gewoon zeker dat de mensen toch wel zouden beleggen en keerden een dividend uit van 150%. Dit was aantrekkelijk voor de mensen dat ze heel veel gingen speculeren. Zo bleef de markt open. Meneer Babson was iemand die niet geloofde in de beurs en verwachtte dat de beurs samen met de welvaart in zou storten. Elk jaar gaf hij een toespraak hierover maar er werd niet veel naar hem geluisterd. Meneer Livermoore zorgde ervoor gezorgd dat alle kranten naar een van zijn toespraken gingen. Ze schreven over de toespraak en de beleggers raakten in paniek. Ze begonnen hun aandelen te verkopen. Babson verdiende toen zijn geld door grote aandelen op levering te verkopen. Hierdoor ging het weer mis op 24 september. Nu waren niet alleen de gewone burgers in problemen, maar ook de grote beleggers. Op 23 oktober begonnen de aandelen te dalen. Op 24 oktober, ook wel Black Thursday genoemd, waren de meeste aandelen verkocht. Pagina 3 van 5

4 Op 29 oktober gebeurde het.. de Krach. De beurs was maar twee uur open en er werd aangegeven dat de aandelen flink gedaald waren in waarde. Iedereen verkocht het tegen welke prijs dan ook. Er was groot paniek en president Hoover liet de beurs eerder sluiten om de verliezen te verminderen. Op Black Tuesday 1929 kreeg Hoover gelijk en de markt stortte in elkaar. Er werd een recordaantal van 16 miljoen aandelen verkocht. Veel mensen waren blut en een aantal pleegde zelfs zelfmoord. Wat zijn de gevolgen van de crash? Na de crash was er een grote chaos in Amerika. De meeste mensen konden hun leningen niet terug betalen, waardoor hun en de meeste banken failliet gingen. In een klap waren er 16 miljoen mensen werkloos geworden, en producten werden duurder. In 1932 was er een presidentsverkiezingen met Roosevelt en Hoover als kandidaten. Degene die als president gekozen zou worden moest dus de crisis op gaan lossen en 14 miljoen mensen weer aan een baan gaan helpen. Roosevelt won de verkiezingen doordat het volk geen vertrouwen meer had in Hoover omdat hij de crisis niet aankon (volgens hun). Roosevelt startte allerlei overheidsprojecten om meer werkgelegenheid te bieden. Zo liet hij bijvoorbeeld dijken bouwen, overheidsgebouwen opknappen enz. In de jaren dertig was 25% van de bevolking werkloos door de crisis. Het aantal werklozen daalde wel.. maar bleef hoog. De industriële productie van de VS steeg zelfs met 60% tussen 1932 en Hier zijn een paar maatregelen die Roosevelt nam om Amerika te laten hetstellen, genoemd Alphabet Laws : De Civilian Conservation Corps (CCC) voorzag vier miljoen mensen werk op het platteland, het vrijmaken van wildernis en het planten van bossen. De Public Works Administration (PWA) zorgde voor het bouwen van nieuwe, publieke gebouwen, bibliotheken en ziekenhuizen. De Federal Emergency Relief Act zette werklozen aan het werk zodat zij geld konden verdienen. Via allerlei werkverschaffingsprojecten, zoals de Works Progress Administration (WPA) en de Tennessee Valley Authority (TVA), werden de werklozen aan het werk gezet. De Tennessee Valley Authority (TVA) zorgde voor de bouw van dammen om te voorzien in stroom en overstromingen te beheersen. De Agricultural Adjustment Act (AAA) liet boeren hun productie beperken zodat de overproductie zou dalen en de prijzen weer zouden stijgen. Ook kregen zij gegarandeerde prijzen voor de producten. De National Industrial Recovery Act (NIRA) liet het bedrijfsleven, samen met de overheid, afspraken zou maken over lonen, prijzen en arbeidsvoorwaarden. Deze wet riep de meeste weerstand op, met name van het bedrijfsleven. Aanvankelijk werd zij door grote ondernemingen gebruikt om de concurrentie te beperken. De National Recovery Administration (NRA) moedigde werkgevers aan eerlijk premies en belasting te Pagina 4 van 5

5 betalen. De NRA werd later door het Supreme Court (hooggerechtshof) onwettig verklaart. (Grote) ondernemingen wilden niet meewerken aan deze wet. Uit dit vonnis bleek dat het Supreme Court nog steeds aan de kant van de (grote) ondernemingen stond. De Social Security Act gaf werklozen geld (het begin van de sociale verzekeringen). Wat voor invloed had de Wall street crash voor het buitenland? Niet alleen de VS had het slecht door de Wall street crash. Ook andere landen en dan vooral Duitsland. Want Duitsland moest nog veel geld betalen als herstelbetaling van de Eerst Wereldoorlog. En doordat de handel over de hele wereld haast stil lag verdiende Nederland ook minder. In bijna elk land heerste de werkloosheid. In Duitsland was het aantal werkelozen in % (Nederland 25% in 1934). De werklozen konden hun huis niet meer betalen en de gezinnen hadden minder te eten (of zelfs niet). Er was dus armoede en geld was niets meer waard. De prijzen van producten stegen iedere dag (inflatie) doordat er meer geld gedrukt werd. Door de crash had de hele bevolking weinig vertrouwen in de toekomst. Er werden zelfs films gemaakt om even uit de werkelijkheid te stappen. In veel landen werd de regering ten val gebracht terwijl ze al die tijd de macht hadden. Nederland is een export land, dus als de buurlanden van Nederland (met name Duitsland) devalueerd dan word natuurlijk import voor Nederland goedkoper en zo daalt de binnenlandste productie en dit leidt ook weer tot werkloosheid. In 1936 werd besloten om de gulden ook te devalueren. Pas toen Amerika ook devalueerde in 1936 werden de producten goedkoper. Er konden weer producten gekocht worden en de handel steeg dus ging het weer beter met de economie. Voor Nederland had dit ook weer een positieve effect, er werd weer geconsumeerd en de handel ging wat beter (door de devaluatie). Er kwamen meer banen en langzamerhand was de crisis afgelopen. Pagina 5 van 5