Materieelgezien. Eigen kist op de korrel. DC-10 krijgt knappe cockpit DMO sportief saamhorig. Nummer 5 juli 2013

Transcriptie

1 Materieelgezien Nummer 5 juli 2013 Eigen kist op de korrel DC-10 krijgt knappe cockpit DMO sportief saamhorig

2 2 Materieelgezien 3 Inhoud Van de D-DMO 6 6. Vriendelijk vuur Train as you fight, fight as you train: een gevleugelde uitspraak binnen Defensie. Maar die gaat ook op bij beproevingen. Daarom schoten specialisten van het Kenniscentrum Wapens & Munitie in juni met scherp op eigen materieel. Of beter gezegd: erlangs. 10. Kijkje in de cockpit De cockpits van de drie tanker- en transportvliegtuigen van de luchtmacht kregen een extreme makeover. Na het Cockpit Upgrade Program zijn de kisten weer helemaal bij de tijd. Mooie gelegenheid voor een kijkje in de cockpit. Cultuur snuiven Vraag- en aanbodmanagement De term zoemt al enige tijd rond binnen de DMO. Maar wat is vraag- en aanbodmanagement precies en wat betekent het voor ons als DMO ers? Vragen en antwoorden over deze nieuwe manier van werken. 18. Sportief bezig! De DMO Sportdag, de Ronde van de Pipeline en de Roparun: de DMO ers hebben allerminst stilgezeten. Een sportieve sfeerimpressie in foto s. En verder 4. In t kort 16. Werkplekgezien 20. Op locatie Cover: Met een Colt C8, een AK-47 en een.50 losten specialisten van het Kenniscentrum Wapens & Munitie scherpe schoten op eigen materieel. Bijna dan. Foto: Bart Nijs Fotografie, AVDD Halverwege de maand juni zijn we als DMO-Raad twee dagen ingekwartierd geweest op het Marine Etablissement Amsterdam. Daar hebben we onder begeleiding van een coach verdere stappen gezet in ons cultuurtraject. Allereerst hebben we tijdens deze sessie de kernwaarden van de DMO, die vervat zijn in SPOOR (Samenwerking, Professionaliteit, Openheid, Omgevingsgericht, Resultaatgericht) uitgediept. Dat hield in dat we concreter hebben aangegeven wat we verstaan onder deze kernwaarden, maar misschien nog wel belangrijker, ook hebben we uitgewerkt welk gedrag dat van ons vereist. Deze verdiepingsslag doen we overigens niet in isolement. We zijn inmiddels ook gestart met gesprekken met onze belangrijkste partners, zowel binnen als buiten Defensie. Kernthema's daarbij zijn: wat is uw huidige beeld bij de DMO, wat zijn sterke en wat zijn zwakke punten en ondersteunt u de door ons voorlopig geformuleerde kernwaarden? De eerste indrukken van deze gesprekken zijn positief; onze partners zijn graag bereid hier tijd en aandacht aan te besteden en tonen zich zeer open in hun visie op de DMO en de mogelijkheden tot verandering of verbetering. Tegelijkertijd zijn ook de gesprekken intern DMO gestart, in de managementteams van Matlog, IVENT en van de Staf. Daarmee zijn de eerste stappen gezet en ik verwacht dat de gewenste gedragsverandering nu via deze initiatieven binnen de directies ook u als medewerker zullen bereiken en u zullen uitdagen om nog eens kritisch te kijken naar het functioneren van onze organisatie en uw eigen bijdrage daarin. Een tweede belangrijk element van de gehouden sessie op de Marinekazerne was dat wij elkaar beter hebben leren kennen en doorgronden. Daarbij hebben we ook eenieder van ons beoordeeld op de wat minder goed ontwikkelde eigenschappen, met de belofte daar individueel en als groep aan te gaan werken. Als je de wereld wilt veranderen, moet je bij jezelf beginnen. Daarnaast hebben we een aantal concrete maatregelen afgesproken. Voor een belangrijk deel gericht op een betere communicatie uit de DMO-Raad. Zo zal de directe terugkoppeling naar alle DMO ers wat breder van opzet worden. Niet alleen de behandelde onderwerpen, maar ook de genomen besluiten en mededelingen van belang voor de DMO zullen voortaan vermeld worden. Daarnaast zal het definitieve verslag van de DMO-Raad over een grotere populatie worden verspreid. U ziet: het onderwerp cultuur houdt ons bezig! En nu we het toch over cultuur hebben, ik hoop dat u de komende periode ondanks alle reorganisatie- en sollicitatieperikelen de tijd heeft om nieuwe indrukken op te doen en weer eens in een andere omgeving en sfeer te verkeren. Oftewel: ik wens u een bijzonder prettige en welverdiende vakantie! Lex Hendrichs Directeur DMO 18 Tot slot heeft ook Jong DMO ons een spiegel voorgehouden door aan te geven hoe zij tegen de huidige leiding van de DMO aankijkt en door ons op een creatieve manier mee te geven welk gedrag zij van ons verwacht.

3 4 In t kort Materieelgezien 5 Operationeel sleutelen Vergeet digitale schoolborden en ipads, bij het Zwolse Deltion College leren scholieren met een heuse F-16. De mbo-opleiding Vliegtuigonderhoud gebruikt het jachtvliegtuig vanaf komend schooljaar in de klas. Luchtmacht in het nieuw Honderd jaar militaire luchtvaart en toch helemaal bij de tijd. Het KPU-bedrijf presenteerde op de Luchtmachtdagen het nieuwe dagelijks tenue voor luchtmachtmilitairen. Het gevechtsvliegtuig met registratienummer J-234, afkomstig van de voormalige vliegbasis Twenthe, is eind mei overgebracht naar Zwolle. Bij het Deltion staat sinds kort ook een Alouette III helikopter waaraan de leerlingen mogen sleutelen. De opleiding Vliegtuigonderhoud wordt aangeboden in combinatie met en zonder het Defensie onderwijsprogramma Veiligheid en Vakmanschap (VeVa). De VeVa-opleiding leidt jongeren op voor een baan bij een van de krijgsmachtdelen. Momenteel heeft Defensie een tekort aan technisch personeel voor het onderhouden van vliegtuigen. NH90-gemeenschap samen op Gilze-Rijen Operationele gebruikers en vertegenwoordigers van de industrie wisselden begin juni ervaringen uit over de NH90. De vierdaagse NH90-conferentie is een initiatief van NHIndustries. De deelnemers komen uit de veertien verschillende NH90-landen. Drie daarvan, waaronder Nederland, zetten de helikopter nu daadwerkelijk operationeel in. Nederland schaft in totaal twintig NH90 s aan als vervanger van de Lynx maritieme helikopter en de AB-412 reddingshelikopter. Acht heli s zijn inmiddels geleverd. Projecten doorpassen Defensie rent door met Runnersworld Runnersworld blijft ook de komende 4 jaar de leverancier van sportschoenen voor Defensiepersoneel. De winkelketen voorziet niet alleen militairen in opleiding van goede schoenen, maar ook sportinstructeurs. Defensiemedewerkers krijgen 15 procent korting op hun nieuwe sportschoenen op vertoon van hun smartcard. Collega s kunnen niet alleen in de normale filialen van Runnersworld terecht, maar ook in de winkel-in-een-winkel bij het Centraal Kleedpunt in Soesterberg. Alle bekende merken liggen daar op voorraad. Couturier Mart Visser ontwierp een modern en professioneel uniform dat past bij het krijgsmachtdeel en de eisen van deze tijd. Na meer dan 22 jaar was het oude DT aan vervanging toe. Het DT is uitgevoerd in een nieuwe kleur 'luchtmachtblauw' en toont minder vlekken na bijvoorbeeld een regenbui. Lichtere en elastischer stof verbetert het draagcomfort en geeft ook een betere pasvorm en maatvoering. De rangonderscheiding voor officieren zit onderaan de mouw. Voor onderofficieren tot en met de rang sergeantmajoor gebeurt dit met chevrons op de bovenmouw. Op de epauletten komt een algemene luchtmacht-passant. Het luchtmacht-embleem is op de mouw geborduurd, net zoals bij de landmacht. De DT-jas heeft als stijlelementen stiksels en naden op de schouder en in de voering. Op de broek is in de zijnaad een zwarte bies aangebracht, eveneens in lijn met de groene collega s. Het KPU-bedrijf zal het oude uniform van negenduizend luchtmachtmilitairen geleidelijk aan vervangen. Nieuwe militairen krijgen het tenue bij opkomst bij Defensie. De gefaseerde invoering is medio 2015 voltooid. Knallen met de Denen DMO gaat voor het Deense leger 35 millimeter munitie verwerven voor het infanteriegevechtsvoertuig CV90. DMO behartigt hierbij alle contractuele, commerciële, financiële en technische belangen van de Deense DMO, de Defence Acquisition Logistic Organisation (DALO). Ook gezamenlijke opslag van voorraden behoort tot de mogelijkheden. DMO Verwerving & Projecten en de DALO hebben hiervoor eind mei een overeenkomst getekend. Deze wijze van samenwerking kan een impuls zijn voor samenwerking met andere landen, zoals Duitsland waarmee recentelijk een Letter of Intent voor samenwerking in brede zin is ondertekend. Tijdens de NAVO-top in Chicago in mei ondertekenden generaal Tom Middendorp en zijn Deense ambtsgenoot generaal Peter Bartram een akkoord om nauwer samen te werken op het gebied van munitie. De gezamenlijke verwerving van 35 millimeter munitie is hiervan het eerste resultaat. Directie Wapensystemen draagt haar projecten voor een groot deel over aan de directie Projecten & Verwerving. Midden mei is overeenstemming bereikt voor de overdracht van een projectenportfolio van zo n zes miljard euro. Van de 338 projecten die op dit moment in uitvoering zijn bij de Directie Wapensystemen worden 57 Defensie Investerings Plan (DIP)-projecten en 30 BandBreedte (BB)-projecten gefaseerd overgedragen. Van de overige 251 DIP- en BB-projecten wordt een deel overgedragen aan JIVC. De overige projecten worden nog voor het eind van het jaar afgerond door de Directie Wapensystemen. De Directie Wapensystemen blijft in een onderaannemerconstructie capaciteit leveren voor de technische uitvoering van alle genoemde projecten. Defensie Innovatie Competitie gestart Nederlandse bedrijven kunnen zich weer aanmelden voor de Defensie Innovatie Competitie. Voor het meest innovatieve idee stelt Defensie euro beschikbaar, bedoeld om het concept verder uit te werken. Defensie moet bezuinigen, maar wil desondanks blijven investeren. Met name kennis en innovatie zijn speerpunten. Internationaal breidt Defensie de samenwerking met andere krijgsmachten verder uit. Nationaal zoekt ze meer aansluiting met partners uit de industrie, het bedrijfsleven en kennisinstituten. Zoals met de Defensie Innovatie Competitie. Thema van dit jaar is de militair van de toekomst. Zie voor meer informatie: > actueel > uitgelicht

4 6 Materieelgezien 7 Actueel Komt dat schot! Specialisten van het Kenniscentrum Wapens & Munitie schoten in juni met scherp op een Cougar transporthelikopter. Zo assisteerden ze de Sectie Elektronische Oorlogvoering van de Koninklijke Luchtmacht in de beproeving van een prototype van een innovatief akoestisch waarschuwingssysteem tegen kleinkaliberwapens. Tekst: Ingmar Kooman Foto s: Bart Nijs Fotografie, AVDD

5 8 Materieelgezien 9 Actueel Game changer Het bolletje op het dak van de MB is de Microflown Het wheeled acoustics-project (WHELAC) moet over een jaar of twee leiden tot een mobiele sensor voor op bijvoorbeeld een CV90 of een Fennek verkenningsvoertuig. Het gaat niet om het eerste schot dat valt, zegt projectofficier majoor Henk te Kulve. Dat kun je niet voor zijn. Maar in het onoverzichtelijke gevecht daarna is de sensor bepalend. Door de positie af te geven van verschillende schutters, mortiervuur en helikopters verhoogt de sensor direct de situational awareness. Zelfs in verstedelijkt gebied. Ook kolonel Harold Jacobs, hoofd van de afdeling Landmachtbehoeften bij de Bestuursstaf ziet veel potentie voor de akoestische sensoren. Ik ben ervan overtuigd dat dit systeem mensenlevens gaat redden. Een absolute game changer dus. Foto boven: Net mis schieten vraagt ook om grote precisie Mitrailleurvuur Kogels zijn nog steeds een van de grootste bedreigingen voor helikopters, vertelt vlieger majoor William Scholten. De ogen van de doorgunners en de vliegers vormen nog altijd het enige waarschuwingssysteem voor mitrailleurvuur. Dankzij de met steun van Defensie ontwikkelde Microflown krijgen de bemanningen in de toekomst mogelijk ook de beschikking over een set oren. Toepassingen De Microflown is al in gebruik als veiligheidssysteem op het artillerieschietkamp op t Harde. Het waarschuwt voor afzwaaiers en dient als hulpmiddel bij de opleiding van voorwaartse waarnemers. Ook maakt het onderdeel uit van het camerasensorsysteem Discus, dat militaire bases beveiligt. Daarnaast test Defensie momenteel ook een voertuigversie van de Microflown (zie kader). Kogels zijn de grootste bedreiging Sensor Voor de beproeving is een Cougar uitgerust met een akoestische sensor. Deze Microflown detecteert het geluid van geweervuur en bepaalt de richting van waaruit is geschoten. De bemanning kan daarop effectief actie ondernemen: uitwijken of terugschieten. William: Voor infrarood- en radargestuurde raketten hebben we al detectiemiddelen op onze helikopters, maar voor de dreiging van geweervuur bestaat geen kant-en-klaar systeem. De Microflown heeft dus zeker potentie. De Microflown (de drie zwarte bollen in de gele constructie) in bedrijf. De sensor is mede dankzij de CODEMO-regeling gerealiseerd. CODEMO steunt het Nederlandse midden- en kleinbedrijf bij de ontwikkeling van innovatieve militaire producten. Scherpe munitie Specialisten van het Kenniscentrum Wapens & Munitie namen de Cougar onder vuur met een Colt C8, een Kalashnikov AK-47 en een.50 machinegeweer. Met scherp, want zo kan de Microflown realistische sensordata vergaren. Fabrikant Microflown Avisa kan daarmee zijn prototype uitwerken tot een systeem dat geïntegreerd kan worden in het zelfbeschermingssysteem van helikopters. Medewerkers van Microflown Avisa bekijken de eerste data van de beproeving.

6 10 Materieelgezien 11 Achtergrond Operationele update voor (K)DC-10 vloot Knappe cockpit De luchtmacht beschikt na een uitgebreid cockpit upgrade program weer over een modern trio (K)DC-10 transport- en tankervliegtuigen. Maar wat betekent die modernisering nou concreet? We nemen je mee in de cockpit van de DC-10. Tekst: Ingmar Kooman Foto: Fons Strijbosch, AVDD Glass cockpit Van analoog naar digitaal, dat is de meest in het oog springende verandering in de (K)DC-10. Een belangrijk deel van de tellers en metertjes is vervangen door elektronische displays. Vandaar de term glass cockpit. Veel navigatieinstrumenten komen samen in de hoofddisplays van de vliegers. Als geheel is de betrouwbaarheid en de nauwkeurigheid van de systemen vergroot. Vliegend online Het nieuwe flight management systeem (FMS) is uitgerust met ondermeer een wereldkaart, weerradar en IFF, de vriend-vijand identificatie. Nieuwe routegegevens kunnen onderweg via de satelliet worden binnengehaald. In het FMS is een grote serie routes in te laden, die vervolgens vrijwel automatisch kunnen worden gevlogen. Eenvoudig gassen Ook de motorinstrumenten zijn gedigitaliseerd. Eenvoud en eenduidigheid zijn de kernwoorden. Veilig praten De communicatiemiddelen van de toestellen zijn gemoderniseerd. Elke kist kan behalve het civiele radioverkeer nu ook gebruik maken van speciale militaire radioverbindingen, zoals de geavanceerde militaire datalink Link 16. Ook beschikken de toestellen over zowel civiele als militaire satellietcommunicatiesystemen. Cryptoapparatuur versleutelt alle in- en uitgaande gesproken communicatie, zogeheten secure voice. De cryptoapparatuur zelf is eenvoudig demonteerbaar, zodat de (K)DC-10 ook met een gerust hart op een civiele luchthaven gestald kan worden. Best of both worlds Het navigatiesysteem is niet langer volledig civiel, maar bevat ook militaire componenten. Daardoor is het veel minder gevoelig voor storingen. In het nauwkeurige navigatiesysteem, zit ook groeipotentieel voor de introductie van op handen zijnde technieken. Zodoende kan de (K)DC-10 nog lange tijd over civiele verkeersroutes vliegen en op civiele vliegvelden landen. De moderniseringen van de (K)DC-10 betekenen bovendien dat ze ook dichter op andere toestellen mogen vliegen. Geen overbodige luxe met het mondiaal steeds drukker wordende vliegverkeer. The best of both worlds dus en dat vergroot en verbreedt hun operationele inzetbaarheid. Met dank aan KLTZE Albert-Jan Sleijster, projectleider Cockpit Upgrade (K)DC-10

7 12 Materieelgezien 13 Reorganisatie Vraag- en aanbodmanagement onder de loep Tekst: Klaas Daane Bolier Vraag- en aanbodmanagement (VAM), de term zoemt al enige tijd rond binnen de DMO. Maar wat is het precies en wat betekent het voor ons als DMO ers? 6 vragen over VAM Zes vragen en antwoorden over deze nieuwe manier van werken. en aanbodmanagement, wat betekent dat precies? 1.Vraag- Een structurele koppeling van werkopdrachten aan de beschikbare arbeid en middelen. Die capaciteit is niet altijd voldoende om aan ieder verzoek van de krijgsmachtdelen te voldoen. We gaan dus heel duidelijk in kaart brengen hoe wij onze werkzaamheden daadwerkelijk kunnen plannen in geld en vooral in mankracht. Welke werkzaamheden kunnen we op welk moment uitvoeren; wat doen we zelf en wat moeten we uitbesteden? Vervolgens bewaakt VAM de voortgang van de realisatie. Daar hoort natuurlijk ook bij dat het werk zo efficiënt mogelijk wordt uitgevoerd volgens een vooraf vastgestelde procesgang. 2. Weten we dat nu niet? Niet voor alles. Bij de ketenbedrijven is dat redelijk duidelijk. Gaat een bataljon van de landmacht drie weken op oefening, dan weten ze bij het munitiebedrijf op basis van ervaring wat het munitiebedrijf daartoe moet voorbereiden. Die ervaringsgegevens gaan we nu normeren. Een bataljon krijgt voor een bepaalde oefening dus altijd zoveel munitie mee. Voor de ketenbedrijven zal het vraag- en aanbodmanagement, afgezien dat de normen nu vastgelegd gaan worden, dan ook niet zoveel impact hebben. Bij andere onderdelen van de DMO ligt dat gecompliceerder. Hoeveel manuren gaan in een onderzoek zitten en hoeveel tijd kost het? Dat is natuurlijk voor ieder onderzoek, maar ook voor ieder project verschillend; maar we gaan daarin toch meer structuur aanbrengen. Vraag- en aanbodmanagement betekent dat zo vroeg mogelijk de vraag van de klanten in balans wordt gebracht met de beschikbare capaciteit bij DMO. Projecten en kennisverzoeken worden duidelijk afgebakend en aan capaciteit gekoppeld. Dit vereist dat klanten en de DMO van te voren duidelijke afspraken maken over de werkzaamheden die de DMO in een bepaald jaar gaat uitvoeren. Daarop gaat de DMO dan sturen. Het wordt lastig om die afspraken later weer te gaan veranderen. De begrotingsrealisatie is immers afhankelijk van het uitvoeren van die afspraken. 3. Wat is het voordeel van vraag- en aanbodmanagement? Als wij exact weten hoeveel en welke capaciteit binnen de DMO op een bepaald moment beschikbaar is, kunnen wij ook heel duidelijk afspraken maken met de Commandant der Strijdkrachten en de krijgsmachtdelen over wat wij kunnen leveren aan goederen, diensten en kennis. De CDS weet dan wat hij van de DMO kan verwachten en kan heel gefundeerd zijn prioriteiten aangeven. We gaan veel meer dan nu het geval is hele concrete afspraken maken met de klant over bijvoorbeeld wat we precies op welk moment gaan onderzoeken of leveren en wanneer we dat klaar hebben: sturen aan de voorkant. Dit schept duidelijkheid voor de werknemers binnen DMO en voor de klant. De laatste weet dan precies wanneer hij wat kan verwachten en de DMO er wordt niet verrast door andere eisen en wensen van de klant. 4. Wat is dan het nadeel? De krijgsmachtdelen en de CDS moeten straks veel verder vooruit kijken en al weten wat ze over twee jaar willen gaan doen qua oefeningen en inzet. Er is weinig ruimte om daar tussentijds nog fundamenteel van af te wijken. Hetzelfde geldt voor de projecten en kennisverzoeken. Een groot project zal straks niet zomaar tussentijds kunnen worden toegevoegd zonder dat dat gevolgen heeft voor de inzet van DMO-capaciteit. Om dat te regelen gaan we ook veel meer aan centrale sturing doen. Nu is het nog zo dat de krijgsmachtdelen en de CDS allemaal aparte ingangen hebben binnen de DMO, de diverse bureaus opereren redelijk autonoom. Nu we onze schaarse capaciteit op een vraag- en aanbodmanagement manier gaan inzetten kan dat dus niet meer. We krijgen meer structuur en herkenbare loketten binnen de DMO die de verzoeken en opdrachten van de klanten gaan uitzetten binnen de organisatie. 5. Personeel en middelen zijn schaarser, de Het lijkt nogal een ingrijpend reorganisatie, is dat echt wel nodig? budgetten staan continu onder druk. Daarom is het noodzakelijk om de bedrijfsvoering nog zakelijker aan te pakken. Om te garanderen dat voor iedere klant de afspraken worden nagekomen, moet de regie op de capaciteit strakker zijn dan vroeger. Dat geldt voor de ketenbedrijven maar ook voor de overige onderdelen van de DMO (zie kadertekst JIVC red). We moeten onze capaciteit aan geld en mankracht verdelen over systeemmanagement, kennisverzoeken en projecten. Systeemmanagement gaat altijd door: we hebben die systemen en die moeten in stand worden gehouden. Kennisverzoeken en projecten zijn heel belangrijk om de krijgsmacht up to date te houden, maar daar moeten duidelijke keuzes in gemaakt worden. Waar legt de CDS de prio s? Dan gaan wij ons richten op verzoeken en projecten die daarmee samenhangen. Maar we moeten de CDS dan wel duidelijk adviseren in wat wij wel en niet kunnen oppakken. Dat kan pas als we zelf heel precies weten hoeveel en welke capaciteit we in huis hebben. 6. Wanneer gaan we ermee beginnen? Een begin is al gemaakt met het inrichten van de nieuwe DMO-organisatie, het inzicht scheppen in de interne capaciteit en het in kaart brengen van de producten en diensten die de DMO voor de opdrachtgevers levert. Met iedere plancyclus zal VAM weer verder zijn ontwikkeld. Het is de bedoeling dat vanaf 2016 het vraag- en aanbodmanagement defensiebreed, en genormeerd, volledig geïmplementeerd is. >>

8 14 Materieelgezien 15 Reorganisatie Vraag- en aanbodmanagement onder de loep Integriteitgezien Er bovenop zitten De kracht van een compliment Commodore Dré Kraak is het Hoofd Vraag- en Aanbodmanagement van JIVC in oprichting. Hoe gaat hij vraag- en aanbodmanagement inbedden in de nieuwe organisatie? Schoon schip maken, touwtjes strak aantrekken, duidelijke regie ; wie de commodore hoort spreken over de nieuwe organisatie, krijgt al snel de indruk dat vraag- en aanbodmanagement een radicale breuk met het verleden betekent. Klopt, zegt hij, en dat moet ook wel want het IV-budget is inmiddels met ruim 134 miljoen euro gekort. Dat komt neer op zo n 45 procent. De opdrachtgever wil daarbij dat de dienstverlening hetzelfde blijft en dat gaat natuurlijk niet. Willen we het overblijvende budget zo efficiënt mogelijk besteden, dan moeten we daar bovenop zitten. Volgens hem is veel verandering nodig op IV-gebied. In het verleden konden 140 functionarissen krijgsmachtbreed IV-middelen aanvragen. Daar werd niet heel strak op gestuurd. Aanvragen werden gehonoreerd zonder dat men zich voldoende afvroeg of er geen andere oplossing voor het probleem was. We hebben bijvoorbeeld 100 verschillende soorten radio s in gebruik bij de krijgsmacht. En waarom? Omdat functionarissen om types vroegen en niet om functionaliteiten. Al die verschillende types moeten allemaal onderhouden worden en dat kost geld. Opschonen van de assortimentslijst is dan ook een van onze grootste prioriteiten. Niet iedereen zal nog volledig krijgen wat hij wil. Goed is goed genoeg. Maar voor operationele IV zorgen we natuurlijk wel dat iets voor de volle honderd procent functioneert. Daar staan we voor. Een andere duidelijk merkbare verandering is de strakke sturing op de uitgifte van nieuwe computers en laptops, vertelt de commodore. Een mooi voorbeeld: de DOPS van de Bestuursstaf gaat uitbreiden en bestelt nieuwe werkplekken. Zo n aanvraag wijzen wij af als er nog ongebruikte desktops en laptops staan. Die kosten immers allemaal geld. IVENT onderhoudt ze, beheert ze, maar als niemand ermee werkt kunnen we dat geld veel beter besteden aan innovaties. Oplossing: de Bestuurstaf moet eerst kijken of ze werkplekken kunnen herverdelen. We kijken nu heel sterk naar wat iemand echt nodig heeft. We gaan toe naar één device per werknemer de komende 1,5 jaar. Nu hebben mensen soms een desktop, een laptop, een smartphone, een tablet en een telestick. Dat is teveel van het goede, dat kunnen we niet meer betalen. Het nieuwe JIVC Control Center helpt deze nieuwe bedrijfsvoering te realiseren. Daar komen de IV-aanvragen centraal binnen, worden ze beoordeeld en eventueel verder uitgezet binnen de organisatie. Voortaan mogen alleen nog de IV-managers van de Defensieonderdelen aanvragen doen. Het aantal functionarissen is teruggebracht van 140 naar zeven. En uiteindelijk ben ik als Hoofd VAM degene die toestemming verleent of niet. Het is niet altijd leuk om nee te moeten zeggen, maar het kan soms echt niet anders. We moeten hier honderd procent grip op houden anders wordt het binnen de kortste keren weer spaghetti. Nederlanders en complimenten, het blijft een moeizame combinatie. Wij staan internationaal bekend als stug, direct, goed om zaken mee te doen, één koekje bij de koffie en doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg! Maar dat wat we met alle mensen op deze aarde gemeen hebben, is dat we ertoe willen doen, van nut en van belang zijn voor anderen. Daarom vinden we een schouderklopje en een compliment op zijn tijd heel prettig. Ieder mens heeft behoefte aan persoonlijke waardering voor het werk dat hij doet. Toch wijst onderzoek uit dat we dit maar bitter weinig doen. Niet alleen het geven van complimenten, maar ook het ontvangen ervan blijkt een hele kunst te zijn. Complimentjes maken ons onzeker, we twijfelen over de oprechtheid, vinden dat onze prestatie niet de moeite waard is of menen dat anderen het compliment meer verdienen. Vaak diskwalificeren we daarom de waarderingen van anderen. Dit nodigt hen weinig uit om zich lovend over ons of onze prestaties uit te laten. En vervolgens beklagen we ons er over dat we zo weinig complimentjes ontvangen. Wat zitten we toch raar in elkaar! We doen soms ons uiterste best om het anderen onmogelijk te maken ons waardering te geven. Een goed compliment is niet zomaar gegeven en moet wel aan een paar voorwaarden voldoen. Zo moet een compliment wel gemeend en oprecht zijn. Een compliment geeft u over iets dat belangrijk is voor een ander. Dat betekent, dat u zich moet hebben ingeleefd in (de situatie van) een ander en een compliment moet concreet en herkenbaar zijn. Complimentjes hoeft u overigens niet altijd in woorden uit te drukken. In veel gevallen volstaat een glimlach een knipoog of een opgestoken duim terwijl u een medewerker of een collega in de gang passeert. Een letterlijk schouderklopje doet ook wonderen. Complimenten bevorderen de aanmaak van endorfine in je hersenen, een stofje dat je blij maakt. Complimenten zorgen zelfs voor een betere gezondheid, complimenten geven energie en complimenten motiveren. Daarin zit de kracht van een compliment. Wat hebben complimenten met integriteit, of met ongewenst gedrag te maken? Heel veel! In een omgeving en in een sfeer waarin mensen worden gewaardeerd, zich gerespecteerd en serieus genomen voelen, is weinig voedingsbodem voor pesterijen of ander ongewenst gedrag. Om het belang van een compliment te onderstrepen, is op 1 maart 2003 de Nationale Complimenten Dag van start gegaan. De volgende is 1 maart 2014, maar dat lijkt wat lang om op te wachten. Als u niet gewend bent om complimenten te geven, begin dan vandaag met een klein complimentje. Wist u dat mensen die een compliment ontvangen ze ook zelf sneller geven? Dus voor elk compliment dat u ontvangt, complimenteer dan twee andere mensen. Voorwaarts complimenteren heet dit. U zult verbaasd zijn van het resultaat. Joke van Bodegom Coördinator vertrouwenspersonen

9 16 Materieelgezien 17 Werkplekgezien Voor de rubriek Werkplekgezien neemt de redactie iedere maand een kijkje bij een werkplek van een DMO-collega. Heb jij ook een markante werkplek en wil je die delen met je collega s? Mail dan naar Foto: Robert Koelewijn, AVDD Naam: Gert van Tricht Leeftijd: 48 Functie: Typemanager Raven Unmanned Aerial System (UAS) Gert en zijn acht collega s houden zich in Den Haag bezig met de onbemande vliegende systemen van Defensie, van de Raven en de ScanEagle tot de toekomstige MALE UAS en autonome valschermen. Bij de sectie Unmanned Aerial Systems zien ze erop toe dat alle onbemande vliegende systemen voldoen aan de luchtvaarteisen. Gerts werk concentreert zich op de Raven en de slimme parachutes. Hij verricht zijn werk niet alleen vanachter zijn bureau, maar gaat ook geregeld de wei in voor vliegtesten en andere beproevingen. Pas nadat een systeem zowel op papier als in de praktijk voldoet, krijgt het zijn certificaat en is het inzetgereed. 1. Een oude Russische onderofficierspet. Een aandenken van een bezoek dat Gert na de val van de Berlijnse Muur bracht aan de voormalige Oost-Duitse vliegbasis Welzow. 2. Gert: Drones halen regelmatig de krant. We beantwoorden dan ook geregeld vragen, van de Tweede Kamer, de media en voor de civiele luchtvaart. Het geeft maar aan dat dit uitermate dynamisch werk is. 3. Gerts andere project, de autonome valschermen. Deze zelfsturende parachutes kunnen met grote precisie zelfstandig landen op een specifieke locatie. 4. Een stressballetje, gekregen van een collega. Hij heeft me geleerd om in sommige situaties tot tien te tellen. Tegenwoordig hoef ik d r maar even naar te kijken en dan helpt het al. 5. Gert en zijn collega s staan dagelijks oog in oog met hun systemen: een Raven en linksboven een Aladin, de eerste mini UAS van Defensie. 6. Mijn examenwerkstuk voor de opleiding vliegtuigbouw bij de Marine Luchtvaartdienst. Het is het voorste drukschot van een F-28. Thuis wil ik dit soort rekwisieten niet hebben, dus gaat het bij elke verhuizing weer braaf mee naar het volgende bureau. 7. Gert: Je kent de uitdrukking werken volgens het boekje? Dit is em: de MTCHOE, de luchtvaartbijbel, het grote richtlijnenhandboek voor ons dagelijks werk. 8. Russische retoriek uit de Koude Oorlog. Lenin spoort zijn volgelingen aan tot wedijveren met het kapitalisme. Sommige collega s fronsen als ze deze poster zien, maar het is onmiskenbaar een collectors item.

10 18 Materieelgezien 19 Wij DMO Te land, ter zee en in de lucht Ruim 900 DMO ers namen eind mei deel aan de jaarlijkse Sportdag. De collega s leefden zich op en rondom Snowworld Zoetermeer uit in een breed scala aan sporten, van boogschieten en beachvolleybal tot bodyboarden en fietsen. Maar ook daarbuiten toonden de DMO ers zich van hun sportieve kant. Ronde van de Pipeline Zo n 35 collega s van de Defensie Pijpleiding Organisatie en de Belgische tegenhanger BPO fietsten onlangs voor de 25ste keer in drie dagen van Den Haag naar Leuven voor de Ronde van de Pipeline. De dagelijkse afstanden varieerden van 80 tot 140 kilometer. De pijpleidingprofs reden via tussenstops in Roosendaal en Brasschaat naar het hoofdkwartier van de BPO. Een sportieve bekrachtiging van de Belgisch- Nederlandse samenwerking tussen beide divisies. Roparun De DMO vaardigde dit jaar voor de achtste keer een team af voor de Roparun. De jaarlijkse sponsorestafetteloop van Parijs naar Rotterdam ten bate van kankerpatiënten was natter en kouder dan voorgaande edities. Maar dankzij een koude oefening van twee keer 40 kilometer op t Harde was Team DMO al enigszins voorbereid op slechte weersomstandigheden. Twee loopgroepen van in totaal zestien man namen het kilometervreten voor hun rekening. Negen verzorgers ondersteunden de lopers op het bivak met ondermeer catering en massages.

11 Op locatie Sergeant-majoor Ed Naeye is stafmedewerker evenementen en symposia van de Sectie Ondersteuning Operationeel Optreden Na de sluiting van marinevliegkamp Valkenburg in 2006 vond ik een nieuwe baan bij het Defensie Munitiebedrijf. Daar kreeg ik na een paar maanden de vraag om voor de open dag van de Landmacht ons onderdeel te presenteren. Blijkbaar maakte ik een goed plan van aanpak, want daaruit kwam het verzoek om de gehele DMO te presenteren op de Landmacht-, Luchtmacht-, en Marinedagen. Dat leek me een leuke uitdaging niet wetende dat er zó veel werk bij kwam kijken. DMO was in die tijd een erg jonge organisatie. Het bedrijf moest nog van de grond komen. Het was de kunst om alle neuzen dezelfde kant uit te krijgen. De DMO-medewerkers kwamen immers van de verschillende operationele commando s. En: wees trots op het werk dat u doet en draag dat ook uit. Mijn plan om DMO als één geheel te presenteren, viel bij de leidinggevenden erg in de smaak: kenbaar en herkenbaar, naar buiten toe, maar ook naar het eigen personeel. Dat betekende héél wat uitdagingen. En die zijn er ook nu nog, al zijn ze soms wel erg groot, want mijn werk is nooit hetzelfde. De Luchtmachtdagen midden juni verliepen fantastisch. Maar binnen vier dagen na afloop moet alles al opgebouwd zijn voor de Marinedagen. Voor onderdelen die verhuizen van a naar b, is dat eigenlijk niet te doen. Gigantisch druk dus. Voor mij is het belangrijk dat iedereen tevreden is. Klopt dat, dan heb ik alles goed geregeld. Tekst: Arno Marchand Foto: DMO communicatie Colofon - Jaargang 10, nummer 5, juli 2013 Materieelgezien is een uitgave van de Defensie Materieel Organisatie, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Hoofdredactie: Hans Kuijper Eindredactie: Ingmar Kooman Vormgeving: Grafische Dienst AVDD Den Haag Druk: OBT BV, Den Haag Oplage: Redactieadres: (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) DMO/sectie Communicatie Postbus MPC 58A 2509 LV Den Haag dmocommunicatie@mindef.nl Redactieraad: Arvid Staarink (Staf ), Regina van Bree-Van Rijn (IVENT), Carolina Vos (DP&V), Marjolein Hof-Kok (DBB), Henny Kooi (KPU-bedrijf ) Overname van artikelen en foto s is toegestaan na overleg met de redactie en onder bronvermelding. Aan artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. De inhoud van Materieelgezien weerspiegelt niet noodzakelijkerwijs de mening van het ministerie van Defensie.