nr.2 Spark Wereldmelkdag wereldwijd Grote events rond merken Dutch Lady en Foremost Slim werken in China

Transcriptie

1 Wereldmelkdag wereldwijd Grote events rond merken Dutch Lady en Foremost Slim werken in China is het personeelsblad van FrieslandCampina nr.2

2 2 Column 3 Een nieuw team 4 Afscheid van boegbeeld Cees t Hart Als deze column verschijnt, ligt het afscheid van Cees t Hart alweer achter ons. Er zijn veel lovende woorden richting Cees gegaan. Ook van mij: Cees is het boegbeeld van de Nederlandse zuivelindustrie geworden en dankzij hem is de positie van onze onderneming enorm versterkt. Die waardering is ook naar hem uitgegaan in de vorm van een koninklijke onderscheiding die op 10 juni aan Cees is uitgereikt. Hij is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau! Intussen heb ik zijn functie mogen overnemen. De afgelopen maanden heeft Cees zijn werk stap voor stap aan mij overgedragen. In de laatste week bezochten we FrieslandCampina WAMCO Nigeria en heb ik kennis gemaakt met de grote afnemers in Nigeria. We zijn ook in Singapore en Indonesië geweest. Allemaal als onderdeel van de overdracht van de taken van Cees t Hart naar mij. Ik voel het als een bijzondere eer en een prachtige opdracht om de functie van voorzitter van de executive board te gaan bekleden. In mei is het nieuwe team van de executive board op reis geweest naar Shanghai. Dat team is nogal veranderd het afgelopen jaar. Tine Snels is toegetreden als chief operating officer voor de business group Ingredients. Bas van den Berg heeft begin 2015 het stokje overgenomen van Piet Hilarides bij Cheese, Butter & Milkpowder, terwijl Freek Rijna in Azië zijn werk overdroeg aan Piet Hilarides voor de business group Consumer Products Asia. Het leek me goed om met dat nieuwe team op reis te gaan naar de plek waar we de meeste groei verwachten voor de komende jaren: Azië. Daar bevinden zich de markten waar wij veel melk van onze leden tot waarde brengen. Het feit dat kindervoeding wordt gemaakt met Nederlandse melk, is een enorme pré voor Chinese moeders en vaders. Hong Kong en China nemen een bijzondere positie in in de groeiende markt voor kindervoeding. Maar we kunnen méér doen met zuivel in China. Met ingrediënten, met foodservice, met langhoudbare producten en als het aangepast is aan de smaak van Chinese consumenten ook met kaas. Voor onze business in Azië richten we ons ook meer op het online koopgedrag van consumenten. Die ontwikkeling gaat razendsnel en het is zaak dat we daarover ons licht opsteken. In juni heeft het leadershipteam van Friesland- Campina (de top 70) zich gebogen over een aanpassing van de strategie route2020. Daarbij hebben we ons verdiept in deze, maar ook andere markten waarin we toekomst zien. De markt voor voeding voor ouderen laat zien dat we veel kunnen betekenen voor consumenten met zuivelproducten. Het is belangrijk dat we ons voortdurend afvragen waar we onze focus op moeten leggen om onze ledenmelk te verwaarden, natuurlijk ook in het kader van verhoogde melkaanvoer. Hoe gaan we onze unieke melkketen inzetten om differentiatie in de markt te creëren. Welke vaardigheden moeten wij versterken of ontwikkelen om onze business te vergroten? Dat bekijken we in het kader van de duurzame groei waar we ons op richten. Begin juni hebben we bekend gemaakt dat er in de locaties in Beilen en Leeuwarden de komende drie jaren tussen de 335 en 375 arbeidsplaatsen zullen vervallen. Deze maatregelen worden ingegeven door de efficiencyverbeteringen in de organisatie en de noodzaak om de kosten in beide locaties in de hand te houden. Kostenbeheersing is belangrijk om onze concurrentiepositie op de wereldmarkt te kunnen behouden. De internationale concurrentie neemt door het groeiende melkaanbod in de hele wereld toe. Ik besef dat deze mededeling hard is aangekomen bij de collega s in Beilen en Leeuwarden. FrieslandCampina zal zich ook bij dit proces inspannen om betrokkenen te helpen bij het zoeken naar een passende functie, binnen of buiten onze onderneming. In de maand mei mochten we in ons productiebedrijf in Borculo minister Henk Kamp van Economische Zaken verwelkomen. Hij was bereid om in Borculo een duurzame energie-voorziening te openen die gebruik maakt van pyrolyse-olie (zie ook pagina 12). De minister was zeer te spreken over onze samenwerking met het bedrijf dat pyrolyse-olie vervaardigt, BTG-BTL Empyro. Hij prees FrieslandCampina als een van de succesvolste Nederlandse bedrijven van het moment, dat zich optimaal voorbereidt om de kansen van een nieuw zuiveltijdperk ten volste te benutten. En dat energieneutraal wil gaan doen. Friesland- Campina wil innovatief én duurzaam de toekomst in. Ik verheug me er op om dat samen met alle collega s te doen! Roelof Joosten CEO Royal FrieslandCampina 10 Technologen bij elkaar 24 Wat gebeurt er in de pilot plant in Wageningen? 18 Wat gebeurde er op Wereldmelkdag? 26 Innovaties En verder: Duurzame energie in Borculo Duurzaam inkopen, hoe doe je dat? Collega s uit Eindhoven over de sluiting van hun bedrijf Kennis delen met boeren in Azië en Afrika Building strong families in Azië Bij de voorplaat: Edward Suyata nam deel aan het Technology Event in Amersfoort. Edward is sr. Proces ontwikkelaar bij Consumer Products Asia in Singapore. Lees zijn verhaal (en dat van anderen) op pagina 10. Colofon: is het internationale personeelsblad van Royal FrieslandCampina. Het wordt uitgegeven in het Nederlands en het Engels in een oplage van exemplaren. Eindredactie: Helma de Waardt en Renske Akerboom. Met medewerking van Miriam Vijge, Margrit van de Braak en Esther Krijgsman. Vertaling: Bosch&Bosch, Amsterdam (Nederland) en Lisé Nijman, Arnhem (Nederland). Ontwerp: WAT Ontwerpers, Utrecht (Nederland) Druk: Drukkerij Damen, Werkendam (Nederland) Artikelen mogen worden overgenomen met bronvermelding.

3 4 Mijn gezin, mijn familie en vrienden zijn het belangrijkste in mijn leven. Je moet je niet alleen richten op je werk. 5 Afscheid van een boegbeeld: De mensen zal ik het meeste missen Hij maakt de overstap van zuivelproducten naar bier en verruilt Nederland voor Denemarken: Cees t Hart, FrieslandCampina s hoogste baas, de chief executive officer, is per 1 juni 2015 vertrokken. De man die zeven jaar geleden van Unilever kwam, nog nooit ceo was geweest, geen ervaring had met melk of met boeren, smeedde van twee concurrenten in de zuivel een nieuwe, succesvolle onderneming. Cees t Hart liet zich kennen als een teambouwer en een boegbeeld voor de Nederlandse zuivel. Ik haal mijn energie uit mensen, niet uit cijfers. Er werken leuke, enthousiaste en nuchtere mensen bij dit bedrijf. Die zal ik het meeste missen, vertelt hij vlak voor zijn vertrek. Een hoogtepunt? De opening van het Innovation Centre in Wageningen. Daar kwam alles bij elkaar: strategie, innovatie, de uitdagingen waar wij voor staan. Met de klok mee: Op straat in Thailand; Leren melken, samen met Roelof Joosten; In de plant Ede, samen met Bob Scherrenburg; Uitreiking van een Award voor dagen LTA-vrij in Bedum. Even terug in de tijd: augustus Een half jaar na de fusie. Cees t Hart was net een jaar eerder in dienst getreden bij het toenmalige Friesland Foods. FrieslandCampina was gefuseerd maar in feite nog een onderneming in opbouw. De melkprijzen voor de leden-melkveehouders waren laag, 26 euro per 100 kilo. Het was een spannende tijd, herinnert Cees zich. Wist hij waar hij aan begon? Nou, het was wél een avontuur. Zo n grote fusie als deze had ik nog niet meegemaakt. De leden-melkveehouders hadden hoge verwachtingen. De fusie kwam niet uit de koker van de beide ondernemingen: het waren de voorzitters van de coöperaties Sybren Attema en Cees Wantenaar die de aanzet hebben gegeven. We moesten de twee bloedgroepen samenbrengen tot één groep betrokken medewerkers. Het was belangrijk dat ze niet met hun eigen verleden bleven rondlopen maar hun kennis en energie gebruikten voor de nieuwe onderneming. Het werken aan route2020 met de top 70 van deze onderneming zette een trein in beweging, de strategie werd ontvouwd; er werden alom plannen gemaakt en er kwam zoveel energie vrij dat er geen tijd meer was om over het verleden te blijven nadenken. Het waren hele intensieve jaren, ik geloof niet dat ik ooit harder gewerkt heb. Maar dat gold voor heel veel mensen in dit bedrijf. Blik op Azië FrieslandCampina groeide. Van 8,1 miljard omzet in 2009, naar 10,3 miljard in 2012 en 11,3 miljard in De melkprijzen stegen in de loop der jaren en FrieslandCampina realiseerde Ik ken nog geen Deens nee. Alleen skol. Ik ga er vanuit dat ik me met Engels kan redden. Sommigen vinden dat we te snel veranderen, teveel willen. Ik denk dat we dat tempo nodig hebben. De wereld verandert nu eenmaal snel. een groeiende plus (prestatietoeslag) bovenop de garantieprijs voor de leden-melkveehouders. De onderneming is veranderd. We hebben met z n allen hard gewerkt aan het steeds verder professionaliseren van het bedrijf, zoals melkvalorisatie, talent management en duurzaamheid. Ook onze scope is veranderd. De binnenlandse markt heeft een minder groot aandeel in onze business dan vroeger. We hebben ons steeds meer op de markten in Azië gericht. Met name kindervoeding speelt daarin een belangrijke rol. Alleen al in China is die de afgelopen jaren vertienvoudigd. Elke keuze die je maakt heeft gevolgen, onder meer voor de productiebedrijven in Nederland, dat besef ik. Aan de ene kant is er fors uitgebreid en geïnvesteerd, aan de andere kant zijn (en worden) er bedrijven gesloten. Maar ik denk dat het niet zo goed zou zijn gegaan met de onderneming als we die keuzes níet hadden gemaakt. Kennis en kunde Als internationale zuivelonderneming kreeg FrieslandCampina meer betekenis dan de afzonderlijke ondernemingen vroeger. We zijn nu meer hét gezicht van de zuivel. Toen vorig jaar de Chinese president naar Nederland kwam, wilde hij met ons als vertegenwoordigers van de Nederlandse zuivelindustrie spreken. Eerder had FrieslandCampina al het Sino- Dutch Dairy Development Centre in China opgericht. Dat de Chinese president met ons spreekt, is omdat we een goede reputatie genieten en kennis en kunde hebben waar we de Chinese melkveehouderij mee kunnen helpen. Dat was een enorm compliment voor de Nederlandse zuivel. Hetzelfde geldt voor de toekenning van de Koning Willem I prijs. Daar spreekt veel waardering voor de leden-melkveehouders en de medewerkers uit. Niet alleen FrieslandCampina kreeg een andere rol; die kreeg jij ook. Was het moeilijk om jezelf te blijven? Ceo zijn van een grote onderneming is geleende waarde. Het gaat niet om mij, het gaat om het bedrijf dat je vertegenwoordigt. De president van China is geïnteresseerd in FrieslandCampina, niet in mij. Ik hou niet van arrogante mensen, van mensen die misbaar maken over hun eigen status. Ik hoop echt dat ik dat niet in me heb. Het past ook niet bij dit bedrijf, bij de coöperatie. Ik mag dan in een auto met chauffeur naar een vergadering van de boeren worden gereden, maar als ik daar ben willen ze geen ceo met praatjes. Ik moet aan de ene kant hun boegbeeld zijn en aan de andere kant ben ik ook een medewerker van wie afscheid kan worden genomen. Ik vind het geweldig om mensen in het werk te ontmoeten die gemotiveerd zijn: die de dingen echt goed willen doen. Het is ongelofelijk hoeveel energie en motivatie de medewerkers aan de dag leggen, van Nederland tot Indonesië. Mijn boodschap is dan ook: dank aan iedereen. Ik ben al mijn collega s van de executive board en overal in dit bedrijf dank verschuldigd voor de fantastische jaren.

4 6 Consumer Products Europe, Middle East & Africa Consumer Products Europe, Middle East & Africa 7 Winnen (en vieren) met WCOM De award voor gericht verbeteren kwam in handen van een team uit Maasdam. Daar boekten ze vooruitgang door heel gericht de standaardoverlegstructuur op alle niveaus door te voeren. Bijna tachtig FrieslandCampina supply chain collega s van CPEMEAlocaties in Nederland en België kwamen onlangs naar de boerderij van lid-melkveehouder Piet van Bavel in Zuid-Nederland. Daar werd bekend welke zes continu verbeterteams de awards wonnen voor het meest succesvolle World Class Operations Management (WCOM) initiatief. De opkomst zegt wat over de betrokkenheid, stelt Willem Van Altvorst, Supply Chain Controller, na afloop tevreden vast. Het competitie-element stimuleert, tegelijkertijd geeft zo n award erkenning aan mensen. Bovendien worden door dit proces de verschillende initiatieven en vooral de resultaten ervan bekender bij de locaties onderling en bij het management; een ideale manier van best practice sharing. Het idee voor het event kwam vanuit de WCOM-stuurgroep van de voormalige supply chain Benelux. Thomas de Pauw, plant manager Bornem, nam eind 2014 de organisatie op zich. Op alle productielocaties werd geflyerd om initiatieven voor te dragen. Alles was welkom: kleine initiatieven, zoals het markeren van veilige looproutes met tape, legt Van Altvorst uit, maar ook die initiatieven met een grote business impact. Vervolgens besprak de WCOM-stuurgroep alle inzendingen en maakte een voorselectie. In het operations overleg, waarin ook alle plant managers zitten, zijn de winnaars gekozen. In elk van de zes pilaren van World Class Management waren drie teams genomineerd, waarvan er uiteindelijk één met de award naar huis ging. De uitreiking was in handen van Niraj Mehra (corporate director supply chain), John Como (global performance excellence director) en David Chatard (supply chain director CPEMEA). Het leuke was dat na elke bekendmaking het team zelf hun winnende WCOM-initiatief toelichtte. Zo werd ook die kennis ter plekke meteen gedeeld. Het hele programma viel in goede aarde, merkte Van Althorst. Ook dat we bij één van onze melkveehouders op het bedrijf waren. Boer Piet gaf zijn visie op de duurzame melkveesector. En David Chatard maakte in zijn openingspresentatie de link tussen de dalende melkprijs, het effect daarvan op de melkveehouders hun inkomen en het belang van continu verbeteren. Een helder en zeer geslaagd verhaal, dat ook het waarom van WCOM heel dichtbij bracht voor alle aanwezigen. Collega s uit Aalter wonnen de award voor gepland onderhoud omdat ze met een nieuwe werkwijze van operators en technische dienst samen, de omsteltijd van machines wisten te verkorten van 70 naar 5 minuten. Een ander team uit Aalter won de award voor training en educatie, door operators op de werkvloer te trainen met behulp van een tablet en het scannen van QR-codes. De award voor veiligheid werd verdiend in Ede door interne transportroutes duidelijker te maken, ook letterlijk met markeringstape. Dat was een hele snelle verbetering met direct minder kans op ongelukken. Foto s: Marcel Rozenberg Rotterdam sleepte met een team van R&D en operations de progressieve kwaliteit-award in de wacht door eiwitverlies te beperken bij het maken van yoghurt. De financiële voordelen, meer dan euro euro, waren zo aanzienlijk, dat deze aanpassing al bij andere productielocaties is ingevoerd. De award voor autonoom management ging naar een team uit Bornem. Elke operator is verantwoordelijk een voor aantal prestatie-indicatoren en dat stimuleert proactief gedrag en initiatief nemen. John Como, global performance excellence director (2e van links, naast Niraj Mehra): Het waren superverhalen, die de teams zelf vertelden over de doorgevoerde verbeteringen en de waarde die dat heeft voor het bedrijf. Inspirerend en ik hoop deze dan ook snel terug te zien op de productielocaties. David Chatard, supply chain director CPEMEA (2e van rechts): Een energieke bijeenkomst, die liet zien hoe mensen met eenvoudige en praktische ideeën werken veiliger maken, de kwaliteit van onze producten verhogen en de verspilling verminderen. Een prima gelegenheid om onderling te vergelijken en ik hoop dan ook dat verbeterteams elkaar bezoeken om nog beter te worden. Andy Gibson, ambient cluster director CPEMEA (r): 'Ik was blij dat ik erbij was, zodat ik kon meemaken welke uitstekende verbeteringen onze collega s van de verschillende productielocaties hebben doorgevoerd. En dat ik de teams voor die fantastische prestaties ook de erkenning kon geven.

5 8 Ingredients Ingredients 9 Salatiga scoort zilver in WCOM-audit 'Een verbazingwekkend leerproces dat ons leert zaken vanuit verschillende invalshoeken te bekijken en zo tot conceptuele oplossingen te komen', concludeert Eko Diharti, supervisor kwaliteitscontrole. 'We zijn nu optimistischer over het behalen van het volgende WCOM-niveau', verklaart R.B. Oscar Ariswasana, operator verpakkingen, nu hij na deze audit weet waar de verbeterpunten zitten. De FrieslandCampinacollega s van Kievit in Salatiga, Indonesië, zijn blij verrast met het halen van de beoogde score bij de audit over 2014 van het World Class Operation Management (WCOM) programma op deze Kievit-productielocatie. Director Operations Meirianto Halomoan Purba en WCOMmanager Arif Budiman vertellen hoe ze zilver hebben gescoord en op weg zijn naar World Class. 'We komen van ver', schetst Purba het WCOM-traject dat Kievit Salatiga heeft afgelegd. 'In 2011 startten we met continu verbeteren onder de naam "Kievit werkt". Uit een verbeterscan uitgevoerd door FrieslandCampina bleek dat we op een 29 procent aanvaardbaar niveau zaten. Het auditteam adviseerde een overstap naar het WCOM-programma en het opzetten van ondersteuningsteams.' Vijfde pilaarteam Salatiga leerde van de ervaringen van FrieslandCampina Indonesia met WCOM en introduceerde aanvankelijk vier ondersteuningsteams: Focus Improvement, Autonomous Management, Plant Maintenance en Progressive Quality. Dit leidde bij de WCOM-audit in oktober 2013 tot een stijging naar een score van 42 procent: een bronzen niveau. 'Onze grootste uitdaging was om alle 256 medewerkers te informeren over en te betrekken bij het WCOM-programma voor continu verbeteren. Vandaar de oprichting van het vijfde pilaarteam voor training en opleiding. En met goed resultaat, want bij de WCOM-audit 2014 van afgelopen januari scoorden we 60 procent!' De leercurve van Salatiga blijkt snel en de score is goed, maar welke voordelen levert dat op? Purba: 'We zagen jaarlijks een verlies van USdollars en besloten daar de strijd mee aan te gaan door middel van een gedetailleerd onderzoek dat tot een beter begrip zou moeten leiden.' Budiman vult aan: 'Iedere drie dagen vindt een productomstelling plaats die drie uur in beslag neemt. Met het ondersteuningsteam Focus Improvement is dat teruggebracht tot 2,5 uur. Dit scheelt veel geld op jaarbasis! Met dank aan een betere planning en meer bewustwording van medewerkers.' Purba illustreert de opbrengst met een ander concreet voorbeeld van het ondersteuningsteam Progressive Quality. 'Ons streefpercentage voor de eerste keer goed staat op 99,3. Dit betekent dat 0,7 procent van alle producten wordt afgekeurd of meerwerk vereist. Door de WCOM-aanpak is dit met 0,4 verlaagd en nu is dus 99,7 procent in één keer goed. Zo is bij een productie van 100 miljoen kilogram creamer kilogram meer in één keer goed en dat niet wordt afgekeurd.' Bij de bron Toch kan het altijd beter. Purba kijkt vooruit: 'Zoals aanbevolen door het auditteam zullen we komend jaar een zesde ondersteuningsteam opzetten voor veiligheid. De collega's van FrieslandCampina Kievit in Jakarta blijven ons steunen. Om nog hoger te scoren moeten we de methodologie verbeteren. Dit betekent problemen oplossen aan het begin, bij de bron, in plaats van aan het eind, bij de uitkomst. Dat we nu vertrouwd zijn met de stap-bij-stap aanpak van WCOM zal het verschil maken bij de volgende audit, begin 2016.' Het streven is om bij die audit goud te behalen en uiteindelijk in 2017 World Class te bereiken. Budiman: 'Als we de vaardighedenmatrix hebben ingevuld, zal ook het kennisniveau hoger zijn. Dan zijn alle medewerkers beter op de hoogte van de voortgang van WCOM en daar zullen ook de ondersteuningsteams baat bij hebben.' Purba concludeert: 'WCOM heeft zijn kracht bewezen in het naar een hoger plan tillen van ons bedrijf. We mikten weliswaar op zilver, maar de score van 60 procent heeft ons meer vertrouwen gegeven: samen kunnen we dit!' 'Het biedt een breder perspectief, vergroot ons blikveld en verandert onze manier van denken', blikt Vikky Putranto Cahyo, mixing operator, terug op de WCOMaudit. 'Alsof we vanuit het niets kampioen zijn geworden', is de ervaring van controlekamer operator Yudi Purwanto met de verbeterresultaten.

6 10 11 Frisse ideeën, nieuwe combinaties en ontmoetingen op het Technology Event Op elke verdieping van het Smallepad-pand in Amersfoort discussiëren groepjes technologen over oplossingen voor vraagstukken vanuit FrieslandCampina. Laptops open, gele briefjes op ramen, deuren en muren, en procestekeningen op het whiteboard. Twee dagen lang is dit de thuisbasis van het Technology Event. Links: Marcel de Jong; boven: Petra Vossenberg; onder: Edward Suyata: 'Meteen in contact met collega's.' Foto's: Bram Petraeus Welke vergaderzaal je ook betreedt, overal klinkt jargon en stroomt de expertise. Droogmixen verlaagt de viscositeit. Of eerst de H35 maken en dan pas de kaas. Waar in het proces grijpen we in? Draaien aan de holdknop. Geen terugkoelstap meer. Zo n 120 mannen en vrouwen brainstormen hier en verkennen oplossingsrichtingen voor de acht vraagstukken die hen vanuit de supply chain zijn voorgelegd. Platform De Indonesische Edward Suyata is één van hen. Dit is een uitstekend platform, zo n evenement, om collega s en het bedrijf beter te leren kennen en onderling kennis uit te wisselen. En natuurlijk om kostenbesparende oplossingen te bedenken voor wat nu in de praktijk in het bedrijf speelt. Hij werkt nu drie maanden bij FrieslandCampina als senior procesontwikkelaar bij Global Technology Process R&D Consumer Products Asia in Singapore. Bij aanvang vanochtend konden we een snack pakken. Daarna werd je gevraagd aan de tafel te gaan staan met mensen die dezelfde snack kozen. Dat was een leuke, losse manier om meteen met nieuwe, andere collega s in contact te komen, vertelt Edward Suyata, die geïnteresseerd is in sproeidrogen. Nu zit hij in één van de drie teams die werken aan het onderwerp High fat gum base : hoe het percentage vet te verhogen en daarmee water, energie en operationele kosten te besparen. Intensief Het programma is intensief. Het zijn twee volle, lange dagen voor alle technologen van R&D, Iptech (nieuwe project-organisatie) en de verschillende business groups. Plus een avondprogramma waar twee Technology Expert Teams en een technoloog een zogenaamde Holy Cow kregen als erkenning voor hun verdiensten. Het hele evenement is goed georganiseerd, goed gemanaged en de casussen zijn ook gedegen voorbereid, complimenteert Suyata de organisatie en daarmee ook Petra Vossenberg, procestechnoloog in Wageningen en lid van het voorbereidende comité. Het vorige Tech Event werd door een extern bureau georganiseerd, legt ze uit. Deze keer is het gedaan met hulp van interne facilitators door en voor technologen. De opzet was gericht op kennis delen, concreet bijdragen aan vraagstukken binnen FrieslandCampina en het netwerk verstevigen. Dat lukt door in teams samen aan genoemde vraagstukken te werken en door een presentatiecarrousel van succesverhalen van productielocaties. Aandacht voor vaardigheden was er ook, zoals met de workshop Pitchen. Petra Vossenberg: Hoe overtuig je nu anderen van je oplossing? Hoe goed neem je ze mee in je pitch? We lieten de teams onderling eerst de beste oplossing per casus kiezen. Dat team kon vervolgens met hulp van de andere teams zijn pitch nog verder aanscherpen voordat ze naar de Dragons Den gingen. Score De Dragons Den bestond uit de supply chain directie, in feite de eigenaren van de ingebrachte vraagstukken, samen met de R&D directie. Zij scoorden elke presentatie op: de oplossing in relatie tot de vraag, de implementatie, de pitch, de impact voor Friesland- Campina en of het een fris idee of een nieuwe combinatie was. Niraj Mehra, corporate director Supply Chain, maakte de winnaar bekend. Dit team bedacht een oplossing voor de beperkte aanvoer bij de sproeidrogers bij het maken van hoogvetpoeders in Lippstadt, Duitsland. Door het poeder rechtstreeks vanuit het vet te maken, kunnen extra processtappen vermeden worden. De prijs voor het winnende team is om samen met de business, de business group Ingredients in dit geval, te kijken hoe de oplossing ook daadwerkelijk geïmplementeerd kan worden. Alle andere ideeën die uit deze twee dagen zijn voortgekomen, willen we zo breed mogelijk binnen FrieslandCampina delen, belooft Petra Vossenberg. Onderling hoorde ik al veel mensen zeggen: daar moeten we nog even contact met elkaar over hebben. Ze kijkt, net als de overige leden van het voorbereidende comité, tevreden terug op een geslaagd evenement. Ik heb er zelf ook veel van geleerd. Over de logistiek die hierbij komt kijken en ook hoe je anderen meekrijgt in je ideeën. Ook het samenwerken met collega s in andere locaties zoals Thailand en Leeuwarden was interessant. Als voorbereidend team hebben we elkaar twee dagen van tevoren in Amersfoort ontmoet. Tot die tijd overlegden we via zo n vergadertelefoon; een spin.

7 12 Ingredients Ingredients 13 Nieuwe stap op weg naar klimaatneutrale groei Met een ferme draai aan een afsluiter stelde minister Henk Kamp van Economische Zaken begin mei een nieuwe duurzame energievoorziening in werking. De productielocatie in Borculo gaat voor een deel gebruikmaken van gecertificeerde duurzame pyrolyseolie die veel minder CO 2 uitstoot. Zowel minister Kamp als (toen nog) business group director Ingredients Roelof Joosten, waren trots op deze stap die FrieslandCampina zet in het streven naar klimaatneutraal groeien. Het Hengelose bedrijf Empyro heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan de ontwikkeling van het toepassen van pyrolyse-olie. Empyro kon alleen maar beginnen met de productie van pyrolyse-olie als er een partner zou zijn die bereid is om een aantal jaren pyrolyseolie af te nemen. Die partner werd FrieslandCampina. Minister Kamp had dan ook lovende woorden, zowel voor FrieslandCampina als voor Empyro. Minister Kamp: FrieslandCampina wil energieneutraal groeien, en kan dat doen doordat een ander succesvol Nederlands bedrijf investeerde in een nieuwe technologie en bleef geloven in de kracht en de economische waarde ervan. Minder energie FrieslandCampina in Borculo is in 2013 begonnen met de bouw van een nieuwe productielocatie voor melkpoeder en hoogwaardige ingrediënten voor kindervoeding. Borculo verwerkt jaarlijks 750 miljoen kilo melk. En terwijl de productie groeit, zal het energieverbruik afnemen. Maar liefst 10 miljoen m 3 aardgas en de uitstoot van ton CO 2 wordt in Borculo bespaard door de nieuwe energie-voorziening die draait op pyrolyse-olie. Daarnaast daalt het energieverbruik van de nieuwe locatie met 20 procent door het toepassen van energiebesparende technieken ten opzichte van vergelijkbare bedrijven van FrieslandCampina. Roelof Joosten verwoordde het zo: We willen de groeiende wereldbevolking voorzien van zuivelproducten, die een belangrijk onderdeel zijn van de basisvoeding van mensen. Tegelijkertijd willen we duurzaam en efficiënt produceren. Door gebruik te maken van pyrolyse-olie zetten we een nieuwe stap op weg naar klimaatneutrale groei. Biogas En daarmee houdt het nog niet op voor Borculo. Zodra er toestemming is van de gemeente zal men in Borculo ook overgaan op het gebruik van duurzaam geproduceerd biogas. Dat is afkomstig uit rundveemest, rioolslib en ander organisch afval. In de nabij gelegen vergistingsinstallatie in Groot-Zevert wordt dat biogas verwerkt. Dat gaat via een 8 km lange pijpleiding van Groot-Zevert naar Borculo. Ook dat zal een grote besparing opleveren in aardgas en de CO 2 verder verlagen. Pyrolyse-olie is een vloeibare olie die gemaakt wordt uit vaste biomassa, zoals bijvoorbeeld hout. De olie wordt geproduceerd door snelle pyrolyse (kraken, of ontleden met behulp van vuur, red.) van de vaste biomassa. Ongeveer procent van de energie in de vaste biomassa komt terecht in de olie. Een groot deel van de overige energie kan bij de productie worden gebruikt voor het produceren van elektriciteit en warmte. Roelof Joosten: 'Door het gebruikmaken van pyrolyse-olie zetten we weer een stap op weg naar klimaatneutrale groei.' Foto: William Hoogteyling Plant manager Marijke Wiggers en minister Henk Kamp bij de ingebruikneming van de installatie.

8 14 Ingredients 15 Commerciële dagen bij Ingredients: Op weg naar een high performance team Wat in het ene land gewoon is, is in het andere land not done. Nee zeggen tegen een klant in Azië is geen slimme zet: je loopt de kans dat je deal niet doorgaat. Het sales & marketing team van de business group Ingredients is hard op weg om een high performance sales team (een top team, dat door onderlinge samenwerking de beste resultaten boekt) te worden. In april ontmoetten ze elkaar tijdens de commerciële dagen: om kennis te delen, elkaar te leren kennen en zich te verdiepen in elkaars culturen en die van onze wereldwijde afnemers. Collega s geven presentaties over hun eigen regio of land: serieus of met een knipoog, informatief en hilarisch. Foto s: Josette Alkema Uit Zuid-Amerika, Noord-Amerika, Europa, China en andere landen uit Azië waren ze aanwezig, de sales & marketing collega s van de business group Ingredients. Deze commerciële dagen benutten we om kennis uit te wisselen, mensen met elkaar in contact te brengen, producttrainingen te geven, om ons bewust te worden van cultuurverschillen, kortom collega s instrumenten aan te reiken waarmee ze naar het high performance team kunnen toe groeien, vertelt Janneke Dijksterhuis, account manager bij Domo en een van de organisatoren van deze dagen. In 2013 hebben we de basis gelegd voor een high performance sales team en de 3A-waarden van FrieslandCampina vertaald naar onze organisatie. Alex Hogers, sales manager bij Domo: We bespreken wat er speelt in verschillende afzetmarkten, we willen dicht bij onze klanten zijn om gezamenlijk met de afnemers succes te behalen. De structuur van onze organisatie verandert niet, maar we streven wel naar meer eenheid in het team: de sales managers van Kievit bekijken bij hun klanten of er kansen zijn voor producten van DMV bijvoorbeeld. Dichtbij de klant De business group Ingredients zit tegenwoordig ook letterlijk dicht tegen de klanten aan. Er zijn verkoopkantoren in Paramus (USA), in Sao Paulo (Brazilië), Singapore, Beijing (China) en Amersfoort (Nederland). We willen steeds meer als een team samenwerken naar onze afnemers toe, met één set van normen en waarden, aldus Bas van Driel, director corporate key accounts, die verantwoordelijk is voor Sales Excellence en de regionale verkoopkantoren. Daarbij laten we zien dat we kunnen omgaan met cultuurverschillen en veranderende situaties. De 3A s van FrieslandCampina, Alignment, Accountability en Action, hebben wij doorvertaald naar Authentic (wees betrokken en oprecht), Agile (wees creatief, flexibel) en Entrepreneurial (ondernemend, ambitieus en gepassioneerd). We moedigen onze medewerkers aan om te laten zien wat ze zelf anders gaan doen: wat is jouw bijdrage aan het vormen van een high performance team? Het gaat ons niet alleen om het uiteindelijke doel, maar ook om de reis daarnaar toe. Stap voor stap scoren wij, dat is een uitdaging op zich. En het is verschrikkelijk mooi om te zien hoe gedreven de collega s hier zijn om met elkaar die reis te maken. We willen dicht bij onze klanten zijn om gezamenlijk met de afnemers succes te behalen. Summit gaat over Veranderen met een hoofdletter V In mei en juni 2015 gingen twee werkmaatschappijen - beide met meerdere locaties live met Summit: Foodservice en FrieslandCampina Duitsland. Summit is het wereldwijde, meerjarige business transformatieprogramma van FrieslandCampina. Het levert één taal om efficiënt samen te werken als netwerkorganisatie door het implementeren van één set van processen, systemen en data. Managing Director Markus Brettschneider is onlangs van FrieslandCampina Duitsland naar Foodservice overgestapt. Hij is daarmee letterlijk de levende brug tussen beide Summit-projecten: Summit dwingt de organisatie om werkprocessen te overdenken en te veranderen met een hoofdletter V. Het is indrukwekkend om de passie, drijfveer en overtuiging in beide teams te zien, terwijl ze een enorme prestatie leveren. Foodservice zit nu middenin hun Go Live week; mensen gaan door een emotionele fase heen met uitdagingen rondom de productie en uitlevering. Ik voel de spanning en zie hoe goed het team onder druk presteert. Dat geldt ook voor het team in Duitsland. Ik bewonder al het harde werken, dus ik kan niet genoeg zeggen: zeer bedankt voor al jullie moeite! Markus Brettscheider: 'Ik bewonder al het harde werken, dus ik kan niet genoeg zeggen: zeer bedankt voor al jullie moeite! Christian Apfel: Het gaat allemaal om integratie Meer lezen over Summit? Kijk op de intranetpagina Summit for FrieslandCampina Sneltrein Summit is één grote sneltrein, zegt Anton Wiegman, business team lead van Make-to-Demand Maintenance bij Summit Foodservice. Het was een uitdaging om de vertraagde start van sommige teams in te halen. Richting Go Live komt nu veel samen. Je wordt soms geleefd, de druk neemt toe en je vraagt je af: Heb ik overal aan gedacht? Mis ik niets essentieels? Mijn team is nog vrij afgebakend, maar andere processen met meer raakvlakken moeten ook nog rekening met elkaar houden. Die ervaring heeft Christian Apfel, business team lead S&OP bij Summit Duitsland, ook: Het is heel belangrijk is om nauw samen te werken met andere FrieslandCampina werkmaatschappijen om problemen op te lossen. In een project als Summit gaat het allemaal om integratie. Je kunt niet zomaar iets alleen doen. Onze grootste uitdaging is het trainen van eindgebruikers. Verder valideren we Masterdata en organiseren we activiteiten met andere werkprocessen voor een zo geleidelijk mogelijke overgang van ons oude SAP-systeem naar ons nieuwe, gemeenschappelijke SAP-systeem. Go Live ervaringen Het is natuurlijk allemaal niet niks, zegt Anton Wiegman een week na GoLive. Je vervangt je hele productieproces en kantooromgeving door een nieuw systeem met nieuwe processen. Dan kun je het een en ander verwachten. Zolang je die zaken kunt oplossen, is het geen probleem. Christian Apfel zit net voor de Go Live: Die voorbereiding is zeer complex. Alle bedrijfsactiviteiten zijn aan elkaar gekoppeld. We moeten dus op elkaar vertrouwen. Geweldig om allemaal aan hetzelfde doel te werken. Na het overwinnen van obstakels en zo n lange tijd hard werken, keek ik er nu erg naar uit om live te gaan.

9 16 17 Inkoop van duurzame producten: Beter voor alle partijen... en voor de planeet Groene energie, papier met het FSC-keurmerk, duurzaam geteelde palmolie en sinaasappels van Rural Horizon: de afdeling Procurement van FrieslandCampina zet zich in voor de inkoop van verantwoord geproduceerde grondstoffen en producten. Hoe doen ze dat en hoe komt het dat ze zulke snelle vorderingen maken? Corporate director Sustainability (duurzaamheid) Frank van Ooijen is er benieuwd naar. De collega s van Procurement vertellen er meer over. Frank zit aan tafel met Johan Keerberg, corporate director Procurement en Monica Gonzalez, director Direct Materials bij Procurement. De afgelopen jaren is er veel veranderd op het gebied van inkoop. Inkoop wordt centraal aangestuurd op een professionele manier. Dat afdelingen zelf en ongecoördineerd inkopen, is er niet meer bij, legt Johan Keerberg uit. Het centraal inkopen van grondstoffen, verpakkingen en allerlei diensten, maakt het wel mogelijk om je als grote partij op te stellen en effectief en efficient in te kopen. We zoeken altijd naar een balans: naar de beste oplossing als het gaat om kosten, beschikbaarheid van producten en het streven naar duurzaamheid. Afwegingen Een succesvolle invoering van duurzame inkoop hangt af van een goed projectmanagement, duidelijke doelen en concrete resultaten. Je moet het integreren in je werk, legt Monica uit. Je moet echt een programma ontwikkelen om duurzame inkoop tot stand te brengen. Dat gaat niet heel snel, maar het besef dat het belangrijk is, groeit. We zien het ook gebeuren bij onze medewerkers. De meesten zijn heel gedreven, voortdurend op zoek naar nieuwe mogelijkheden, dikwijls samen met leveranciers. Ze zien de meest recente ontwikkelingen en innovatieve ideeën in de contacten met de wereld buiten FrieslandCampina. Johan Keerberg: Soms heb je de wind in de rug: dan kiezen de leveranciers zelf ook uitsluitend voor bijvoorbeeld duurzaam karton. Dat helpt. In andere gevallen moeten we afwegingen maken. FrieslandCampina staat niet alleen in het streven naar duuzaamheid, zoals ook in route2020 vastligt. Onze afnemers en consumenten vragen er om.' Unilever Frank van Ooijen kan dat bevestigen. Voor onze grote key accounts is een duurzame keten van groot belang. Voor Unilever is het een reden om voor FrieslandCampina te kiezen. Daarom ben ik blij dat onze ledenmelkveehouders als de leverancier van melk de overstap maken naar Foqus planet. Dat stelt ons in staat om duurzaam te produceren in de hele keten. We hebben wind gekocht Tim Schröder, category procurement manager energy werkt in Nederland In 2020 moet al het verbruik van electriciteitsvebruik duurzaam zijn. Dat bouwen we stap voor stap op. Nu zijn we al zover dat we voor onze Nederlandse productiebedrijven voor 100 procent duurzame elektriciteit kunnen inkopen. Hoe dat gebeurt? Via groencertificaten of garanties van oorsprong, zoals ze tegenwoordig heten. Er is in Nederland geen apart stroomnet voor gewone of voor duurzaam gewonnen energie. Alle energie gaat via hetzelfde netwerk naar de klanten toe. Maar als stroomafnemer kun je garanties kopen voor duurzaam gewonnen energie: uit wind, of bijvoorbeeld uit mestvergisting zoals onze leden-melkveehouders doen. Zo ondersteunen we de productie van duurzame energie. Dat kost Friesland- Campina méér dan de aankoop van grijze energie. Maar prijs is maar tot op zekere hoogte belangrijk. We dragen bij aan het realiseren van onze klimaatdoelstellingen. Tot nu toe produceren onze ledenmelkveehouders nog niet genoeg energie, dus we kopen een mix van duurzame geproduceerde energie in, zoals windenergie uit Denemarken en Nederland die ten goede komt aan onze duurzame energievoorziening. Dat is onze strategie, maar het is ook de passie van de mensen die hier werken. Inzetten voor boeren Amrizal Ben Aziz, category procurement manager agricultural products & packaging werkt in Maleisië Mijn focus ligt op het inkopen van cacao, suiker en palmolie en andere grondstoffen. Die koop ik in voor alle landen van Consumer Products Asia. Het lukt ons steeds beter om die producten ook duurzaam in te kopen. Cacao bijvoorbeeld kopen we als er een UTZ-certificering is (UTZ is een keurmerk voor duurzame landbouwproducten). Palmolie kopen we in met een RSPO-certificering (Round Table for Sustainable Palm Oil). Beide organisaties zetten zich in voor een beter bestaan van de boeren, door een betere prijs te betalen en opleidingen en goed zaad en mest aan te bieden. Dat vinden wij belangrijk. We willen geassocieerd worden met bedrijven die op een fatsoenlijke manier werken. En wij willen zelf een organisatie zijn die verantwoord werkt. In de tweede helft van dit jaar gaan we met duurzaam geproduceerde suiker werken. Dat is nu in voorbereiding. Als de boeren hier een redelijk inkomen hebben, gaan ze door met hun werk in de landbouw. Dat is belangrijk voor ons beider toekomst. Foto's: William Hoogteyling en FrieslandCampina Maleisië Je zet een vliegwiel in werking Anneke Assink, category procurement manager production facilities, Amersfoort - werkt in Nederland De afgelopen vijf jaren heeft ze zich met hart en ziel ingezet voor de inkoop van duurzame palmolie als procurement manager Oliën en Vetten. Maar sinds kort heeft Anneke Assink een andere taak: De inkoop van het onderhoud van machines en de reserve-onderdelen, heftrucks, chemicaliën en reinigingsmiddelen, het verwerken van afval en facility management. Bij het inkopen van palmolie kun je uitgaan van bestaande certificeringen. Dat is hierbij een stuk lastiger: die labels zijn er nog niet. We gaan die standaarden ook niet zelf ontwikkelen, maar ik denk dat je er als inkopende partij wel een belangrijke impuls aan kunt geven. Als wij de vraag om duurzaam geproduceerde chemicaliën bijvoorbeeld bij de leveranciers stellen, en méér inkopers doen dat, dan zal de leverancier meer in het werk stellen om aan die vraag tegemoet te komen. Zo zet je een vliegwiel in werking. En daarbij is belangrijk: wat is de waarde van duurzaam ingekochte producten? Onze grote afnemers vinden het belangrijk, maar ook consumenten gaan er steeds meer waarde aan hechten. Voor 2020 willen wij onze road map naar duurzame inkoop afwerken. Het is een proces, maar we zijn goed op weg.

10 18 Een kijkje op Wereldmelkdag: Centrale thema: gezonde voeding en lekker bewegen! Op 1 juni (of zelfs op 31 mei) vierden we Wereldmelkdag. Gezonde voeding en lekker bewegen stonden in vrijwel alle vieringen centraal. Van de Filippijnen tot Nederland, van Ghana tot Maleisië. Neem een kijkje bij alle activiteiten! Met een family run gaf Alaska Milk Corporation (AMC) in de Filippijnen het startschot op zondag 31 mei voor de viering van Wereldmelkdag. Er werden ontbijtjes klaargemaakt met melk, er werd melk geproefd: zo wil AMC goede voeding én beweging promoten. In vier grote steden (Manila, Baguio, Davao en Cela) gingen dans events van starts. Overgewicht en diabetes zijn veelvoorkomende problemen in het Midden-Oosten onder kinderen en volwassenen. Miljoenen gezinnen hebben ermee te maken. Friesland- Campina Middle East voert samen met het Ministerie van Gezondheid campagne om eat right.. be active te stimuleren onder kinderen. Op Wereldmelkdag waren er allerlei activiteiten om kinderen daarover voor te lichten. Consumenten in Maleisië werden uitgenodigd om een selfie op facebook te plaatsen met als thema: melk is genieten (Milk is fun). Maar ook via advertenties in kranten werd aandacht voor Wereldmelkdag gevraagd. Een activiteit in het kader van Drink.Move.Be strong trok jongeren aan en tenslotte was er een viering op het kantoor waar het managementteam van FrieslandCampina Malaysia melk en yoghurtdrinks serveerde aan de medewerkers. In Singapore ging een tot boerderijop-wielen omgebouwde melkwagen op tournee langs verschillende scholen om Wereldmelkdag te promoten. Tegelijkertijd werd een nieuw melkproduct geïntroduceerd die de leerlingen werd aangeboden. In en rondom de mobiele boerderij konden de kinderen leuke en leerzame spellen doen. 19 Op het central office in Amersfoort (Nederland) werd aan het begin van de werkdag melk uitgedeeld. Tussen de middag kon je op de foto met Olympisch kampioen Epke Zonderland en van alles aan de weet komen over melk. En waar Wereldmelkdag in huis werd gevierd, genoten ze van een lekker glas melk in het zonnetje voor het kantoor van Nutrifeed in Veghel (Nederland). In Ghana vond een wedstrijd plaats: wie maakt de leukste foto met melk in de hoofdrol? Dat leidde tot verrassende plaatjes. De winnaar? Rita Pratt en haar gezin! In Thailand werden pakjes schoolmelk uitgedeeld voor het Children s Breakfast project. Schoolgaande kinderen krijgen extra voeding uitgedeeld om ervoor te zorgen dat ze voldoende te eten krijgen op een dag. Ieder jaar wordt Wereldmelkdag gevierd in Indonesië. Met een Family Fun Walk in de stad Yogyakarta, waar mensen aan mee deden. Een Zumba event, gratis melk, een live band, een quiz met prijzen: allemaal om mensen aan te moedigen gezond te leven en regelmatig melk te drinken. En dat past binnen de campagne Drink.Move.Be Strong! Een serie foto s uit Brazilië laat zien hoe mensen (en katten) daar genieten van melk! In Nigeria vond op Wereldmelkdag de grote finale plaats van een wedstrijd waarin kinderen van meer dan 300 scholen waren gevraagd om met lege melkpakken, blikjes en sachets hun droom te verbeelden van het Nigeria waarin zij graag zouden willen leven. Uit de 74 inzendingen werden 3 winnaars gekozen. Zij wonnen voor hun school een make-over van het handvaardigheidslokaal. De kinderen die aanwezig waren tijdens het evenement werden getrakteerd op chocolademelk. Ook in Hong Kong stond het thema Drink.Mobe.Be Strong centraal. Lekker bewegen en de boodschap van gezonde voeding werd uitgedragen onder kinderen. In 2001 is Wereldmelkdag ingesteld door de FAO (Food & Agricultural Organisation van de Verenigde Naties) om het belang van melk als voedingsmiddel te benadrukken. Sindsdien wordt er wereldwijd aandacht besteed aan melk op Wereldmelkdag. Ook door FrieslandCampina.

11 20 Consumer Products Europe, Middle East & Africa Consumer Products Europe, Middle East & Africa Sluiting Friesland- Campina Eindhov en Op 29 mei rolden de laatste pakken pap van de band bij FrieslandCampina Eindhoven (NL). Het bedrijf gaat dicht, zoals werd aangekondigd in oktober De sluiting maakt deel uit van project Reshape van de business group CPEMEA om de supply chain efficiënter in te richten. De bedrijven in Rotterdam en Maasdam nemen de productie van yoghurt, pap en Zacht en Luchtig over. Hoe vergaat het de 138 medewerkers van dit Zuid-Nederlandse bedrijf? Waar gaan zij naartoe? Plant manager Lex Andre: Van de 138 medewerkers hebben 87 mensen een andere baan bij FrieslandCampina. Nog 27 medewerkers zijn met pre-pensioen of worden tot (pre) pensionering geplaatst. We hebben enkele langdurig zieke collega s en er is een groep die boventallig is voor wie we geen andere baan hebben binnen FrieslandCampina. Hoezeer je ook je best doet, je kunt het niet voor iedereen goed regelen. Maar in al die maanden hebben de meeste medewerkers zich positief opgesteld en hun functie heel goed uitgeoefend. Dat is iets waar ik heel trots op ben. Sjaak Jansen (56) was operator Vulen Verpakkingsafdeling. Wordt: operator Vul- en Verpakkingsafdeling in de boterfabriek in s-hertogenbosch Er valt een enorme last van je af als je eenmaal weet dat je een andere baan hebt. Het bericht van de sluiting kwam als donderslag bij heldere hemel. Bij de eerste gesprekken die we voerden met onze HR-manager, mochten we een voorkeur opgeven. De boterfabriek was niet mijn eerste keus, omdat het een half uur rijden met de auto is. Ik werk in een ploegendienst en dan is alle extra rijtijd best pittig. Maar ik ga aan deze baan graag beginnen. Als je blijft mopperen, dan word je een zeur. Dat wil ik niet. Hier intern is de overstap goed begeleid. Er was zelfs elke maandag een stresscoach in het bedrijf, een psychologe, waar je mee kon praten. De leiding hier heeft zich echt ingezet voor de mensen. Silvia van Nistelrooy (37) was ploegchef in de Vul- en Verpakkingsafdeling. Wordt: coördinator op het laboratorium van FrieslandCampina Fruitbased in Ede Ik krijg echt een nieuwe uitdaging. Het is jammer dat dit bedrijf dicht gaat. We hadden nog zoveel willen verbeteren en verder willen bouwen. Maar zover is het niet gekomen. We hebben vanaf het begin onze wensen kenbaar mogen maken. Toen ik deze vacature zag, heb ik gelijk gezegd dat ik dit graag wilde. En dat is ook gelukt. Mijn eigenlijke achtergrond is quality control, ik vind het zo leuk om daar weer in te gaan werken. De medewerkers hebben zich in het afgelopen jaar heel positief opgesteld. Iedereen bleef flexibel, ook in de afbouwperiode. Het zit er nu bijna op. Maar ik verheug me op mijn nieuwe baan, ik ben de laatste die zal klagen. Foto s: Rob Oostwegel. De foto s van Sylvia, Sjaak en Erik zijn genomen in een ruimte waar je geen haarnetje hoeft te dragen. Adrie de Bruin wilde niet op de foto. Erik Prins (51) was chef melkverwerking. Wordt: operator Melkeiwitfabriek bij FrieslandCampina DMV in Veghel Na het bekendmaken van de sluiting was er het vertrouwen onder mijn medewerkers: er komt toch wel werk voor iedereen. Voor de medewerkers van melkverwerking is dat gelukt, op eentje na: die is met pensioen gegaan. Ik heb een baan aangenomen bij de Melkweiwitfabriek in Veghel. Daar word ik geen chef, maar operator. Bij DMV in Veghel is alles zo anders dan hier in Eindhoven, ik ga eerst maar eens leren hoe het daar in zijn werk gaat. Na 15 jaar leidinggeven vind ik het ook prima om operator te zijn. De medewerkers hier zijn over het algemeen heel positief gebleven. Of ze nou naar Maasdam moeten (dat is ruim een uur rijden) of dichterbij kunnen werken: ze zijn blij dat ze een nieuwe baan hebben. En dat geldt ook voor mij. In al die maanden hebben de meeste medewerkers zich positief opgesteld en hun functie heel goed uitgeoefend. Dat is iets waar ik heel trots op ben. Staf Borrenberghs (60) was medewerker koelcel/heftruckchauffeur Gaat nu met vroegpensioen. Omdat ik de Belgische nationaliteit heb, kan ik gebruik maken van de Belgische Rustpensioen-regeling. Ik ben nu 60, FrieslandCampina overbrugt voor mij de periode tot aan mijn Rustpensioen. Ik heb 42 jaar gewerkt dus ik vind het niet erg om te stoppen met werken. Ik ben ooit begonnen in de mijnen in België, ik weet wat hard werken is. Ik heb hier altijd met plezier gewerkt in de koelcel, het ontvangen van lege emballage, kratten en zo meer. Maar ik zal genieten van de tijd die voor me ligt. Het is mooi geweest. Adrie de Bruin (51) was medewerker koelcel, Heeft geen andere baan na de bedrijfssluiting Ik ben in 1983 begonnen als uitzendkracht bij Campina in Rijkevoort. Toen dat bedrijf werd gesloten, ben ik overgeplaatst naar het bedrijf in Eindhoven. Ik heb geen nieuwe functie. Omdat ik al lang voor Friesland- Campina werk, kan ik op basis van mijn boventalligheid nog bijna drie jaar in dienst blijven. Ik ga in die tijd voor mijn moeder zorgen die al oud is en voor mijn broer. Ik had wel een andere functie willen hebben, maar de combinatie met zorgtaken en reizen is niet gemakkelijk. Friesland- Campina zorgt als onderneming goed voor ons. Wat ik wel moeilijk vind is dat je in een sluitingsproces zolang in onzekerheid zit. Ik ben een jaar lang herplaatsingskandidaat geweest en daar word je toch onrustig van. Het was fijn geweest als het management af en toe eens had gevraagd hoe het ging, of mij een schouderklopje had gegeven. Dan weet je dat je gewaardeerd wordt. Maar voor de rest blijf ik positief en vrolijk. Ik ga proberen in het eerste jaar weer een nieuwe baan te vinden. Will de Haas (47) was teamlader vul- en verpakkingsafdeling Is: teamleader in de vul- en verpakkingsafdeling in het productiebedrijf in Nuenen Ik was de eerste die een nieuwe baan kreeg: en wel in Nuenen. Dat is hier vlakbij, dus dat was heel aantrekkelijk. FrieslandCampina Nuenen is onderdeel van Foodservice, wij maken allerlei producten voor klanten in de bakkerij- en voedingsmiddelenindustrie. Het bedrijf groeit ieder jaar met 5 procent. Natuurlijk: de organisatie is anders, het product is anders het was wel even wennen om teamleider te worden in een bedrijf waar je eigenlijk niks weet. En ik ben nog aan het leren. In totaal komen er 22 medewerkers van Eindhoven in Nuenen werken. Daar zijn we een goed introductieprogramma voor aan het maken. Het is druk bij FrieslandCampina in Nuenen, hectisch. Ik had geen tijd om nog over Eindhoven na te denken. Maar ik heb geen moment spijt van mijn overstap.

12 22 23 Dairy Development Programme: Kennis en kunde delen Via het Dairy Development Programma (DDP) wil FrieslandCampina bijdragen aan de ontwikkeling van de melkveehouderij in landen in Azië en Afrika waar het actief is. Atze Schaap, director dairy development, legt uit wat de link is naar de bedrijfsstrategie en waar het programma nu staat. Vanuit Thailand vertelt managing director Marco Bertacca wat DDP voor zijn business betekent. Kennis over melken delen Concreet delen we onze kennis en expertise, zodat de kwaliteit van de melk en de productiviteit van melkveehouderijen verbetert, zegt Schaap. Dat verhoogt hun inkomen en die ontwikkeling komt ook de lokale plattelandsgemeenschap ten goede. Schaap benadrukt: FrieslandCampina haalt niet alleen, maar brengt ook in de samenleving. Om in deze landen niet alleen vandaag maar ook morgen geld te verdienen, is het belangrijk om maatschappelijk relevant te zijn. Met onze producten en als onderneming met 140 jaar zuivelexpertise. Onze bijdragen aan ontwikkeling van de lokale voedselvoorziening en economie vinden overheden ook belangrijk. Training DDP is één van de vier pilaren van maatschappelijk verantwoord ondernemen (Corporate Social Responsibility). De DDP Desk in Amersfoort, waarin de voormalige China Desk is opgegaan, coördineert en ontwikkelt het programma. Instrumenten zijn onder andere trainingen van lokale boeren door FrieslandCampina-leden (zogenaamde Farmer2Farmer missies), adviesmissies, kennis partnerships, opbouw van infrastructuur en het organiseren van bezoeken aan Nederland. Prioriteitslanden voor DDP zijn China, Rusland, Nigeria, Indonesië, Maleisië, Vietnam en Thailand. In Thailand is FrieslandCampina de grootste inkoper van verse melk, legt Bertacca uit. De regering heeft de prijs van rauwe melk vastgesteld, er is dan ook weinig stimulans om de kwaliteit van melk te verbeteren. De Thaise melkveehouders worden aangemoedigd om melk voor het schoolmelkprogramma te leveren. FrieslandCampina richt zich op een langetermijn relatie met de Thaise boeren door ze te helpen de productiviteit te verbeteren. Een hoger volume en betere kwaliteit gaan hand in hand. Via het Farmer2Farmer programma trainen Nederlandse boeren hun Thaise collega s, we delen kennis en belonen vooruitgang. Op de lange termijn zullen de boeren meer verdienen en aan onze standaarden kunnen voldoen. Zo verzekert FrieslandCampina zich van een melktoelevering en melkproductie voor de Thaise consumenten. Samenwerken De producten en merken op de Thaise consumentenmarkt hebben onlangs een nieuwe impuls gekregen met 140 jaar Nederlandse ervaring. Bertacca: We hebben een grote relaunch van onze merken uitgevoerd met een aantal activiteiten. Zelfs de Nederlandse ambassadeur was erbij betrokken. We hebben veel media-aandacht gekregen. En het motiveert de Thaise boeren om goed met ons samen te werken en gebruik te maken van de kennis van onze onderneming. Transport per scooter in Indonesië Agripool verbreedt je horizon Agriterra steunt boerenorganisaties in hun strijd tegen armoede met Nederlandse deskundigheid en overheidsgeld. FrieslandCampina neemt daarin ook zijn verantwoordelijkheid. Medewerkers kunnen op korte missies voor Agriterra om boeren of zuivelorganisaties ter plaatse met raad en daad te helpen. In de Agripool zijn concrete aanvragen gebundeld. Ook jij kunt je expertise aanbieden. Kijk maar eens wat jij vanuit je functie, vak of vaardigheid voor een boer of zuivelbedrijf elders in de wereld kunt betekenen. Gegarandeerd dat zo n missie je een ervaring rijker maakt. Kijk op intranet bij DDP of informeer bij tanja.goedhart@frieslandcampina.com. Het Dairy Development Programme zorgt voor een langlopende relatie met de melkveehouders.

13 24 25 Proeven van innovatie in Wageningen De oppervlakte mag met m 2 klein zijn, de verscheidenheid aan productieprocessen is er groot. Alles wat we binnen FrieslandCampina wereldwijd aan consumentenproducten en ingrediënten maken, kunnen wij ook maken, zegt Huub Traa, manager pilot plant, trots. Welkom in de proeffabriek van FrieslandCampina in het Innovation Centre Wageningen. Vlnr: Huub van Traa, Zwannet Dijkstra en Gerd van Heerd. Foto s: William Hoogteyling Deze pilot plant is sinds augustus 2013 in bedrijf. Huub Traa legt aan de hand van een lopend project uit hoe de proeffabriek werkt en bijdraagt aan de Friesland- Campina strategie route Het project Phoenix begon, zoals elk project hier, met een vraagstuk vanuit de business: omdat de lactoseproductie groeit, neemt ook de hoeveelheid bijproducten toe. Om die te kunnen verwaarden, zijn meer afzetkanalen en/of nieuwe producten nodig. Zwannet Dijkstra, projectleider Global Process Technology R&D, kreeg samen met IPTEC-technoloog Martijn Sikking (Supply chain Single Ingredients) het volgende vraagstuk vanuit Ingredients voorgelegd: We willen een bijproduct van de lactoseproductie verpoederen, maar we hebben nog onvoldoende kennis en controle op het proces om tot de vereiste producteigenschappen voor nieuwe producten te komen. Op de productielocaties in Workum, Veghel en Borculo kwamen ze er niet goed uit, omdat onbeperkt proeven doen daar geen optie is. Verpoederen Tijd voor de expertise en mogelijkheden van Wageningen. Gert van Heerd, droogspecialist in de pilot plant, vat de onderzoeksvraag samen: Hoe verwerken we dit product en welke producteigenschappen geven we het mee? Op kleine schaal, laboratoriumschaal, zijn technische oplossingen bedacht, maar op die schaal kun je niet goed verpoederen en dus niet aantonen dat het verbeterde proces tot de juiste producteigenschappen leidt. Daar is een pilotschaal voor nodig. De experimenten op labschaal begonnen in januari De testen op pilotschaal met een toevoer van 140 kilogram concentraat per uur gebeurden in maart. Na de verwerking en evaluatie van de proefresultaten, werd een technologische oplossing bevestigd. Daarmee is een potentiële afwaardering van het bijproduct om te buigen tot een product met een marktwaarde. En dat kan FrieslandCampina vijf tot tien miljoen euro per jaar opleveren. Martijn Sikking is enthousiast: En ik kan met die oplossing naar Workum terug zonder dat daar het productieproces verstoord wordt! Die laatste praktijkstap ziet het team vol vertrouwen tegemoet. De indamper- en drogeropstelling in de proeffabriek is namelijk vergelijkbaar met die op de productielocatie in Workum. Puzzel Huub Traa over de proeffabriek: We kunnen hier met zeventien mensen in een relatief kleine ruimte veel verschillende productieprocessen uitvoeren. Projecten duren van twee maanden tot twee jaar en kunnen vanuit heel FrieslandCampina aangevraagd worden. Van aardbeienyoghurttoetjes en kaas, die we hier ook kunnen laten rijpen, tot het testen van de interactie tussen verpakkingsmateriaal en product. Nu loopt hier bijvoorbeeld een blikverpakkingsproject. De planning qua capaciteit van machines en menselijke expertise is best ingewikkeld. Op basis van de beschikbaarheid van mensen, machines en grondstoffen, en de business impact van de vraag lost planner Wianda van den Borne die puzzel op. De pilot plant Wageningen is onderdeel van Global Process Technology van FrieslandCampina R&D, net als de pilot plants in Meppel (drie medewerkers) en Veghel (drie medewerkers). Die twee pilot plants doen proeven die beter of makkelijker op die locatie gedaan kunnen worden. Huub wijst naar de productievloer die, behalve roestvrijstalen tanks en machines aan de kant, veel open ruimte heeft. Zie je de wieltjes onder sommige apparaten? Die zijn verrijdbaar. Door ze te koppelen maken we flexibele proefopstellingen, naast de vaste. Zo testte Valess hier zes maanden vleesvervangers. Die opstelling is na een aantal succesvolle proeven weer ontmanteld. Uniek Nog een uniek aspect: De rauwe melk, die elke eerste werkdag van de week vers van onze boeren binnenkomt, wordt hier behandeld zoals waar ook ter wereld op één van FrieslandCampina productielocaties, benadrukt Huub. Ondertussen werken medewerkers rustig in smetteloos witte kleding, schoenen met haarnetjes en veiligheidsbrillen op. Om elke productbesmetting te voorkomen is de hygiënestandaard hoog met luchtzuivering en constante binnentemperatuur conform de Foqusstandaarden van FrieslandCampina. Veilig werken en continu verbeteren zijn de basis voor elke proef. De control room boven heeft glazen wanden van plafond tot grond. Hier worden op twee touchscreens van het formaat mega-tv de proeven ingesteld, gevolgd en gelogd. Dat deze proeffabriek vol state-of-the-art technologie zit, is geen verrassing. Voor Huub Traa springt de elf meter hoge indamper daar nog eens bovenuit: We hebben er één, maar die is zo modulair dat we daar alle indampers van FrieslandCampina wereldwijd mee kunnen nabootsen. Daar staat er geen tweede van in de wereld. Alles wat we binnen FrieslandCampina wereldwijd aan consumentenproducten en ingrediënten maken, kunnen wij ook maken Pilot plant in bedrijf

14 26 27 Van nieuw producten en markten tot nieuwe werkwijzen en recepturen Griekse yoghurt, kaas in een nieuwe verpakking, de nieuwe smaak van een Monatoetje, koffie-ijsmixen: herkenbare en begrijpelijke innovaties. En er gebeurt meer in de innovatiecentra van FrieslandCampina: ontwikkelingen en studies die ons producten moeten leveren voor de lange termijn. Die van invloed zijn op onze manier van werken, onze systemen of de manier waarop we ingrediënten inkopen. Deze keer drie voorbeelden: nubei, het eerste buitenshuis zuiveldrankje voor jongeren in Azië op de Vietnamese markt, een nieuwe receptuur en productiemethode voor Alaska Powder Milk Drink in de Filipijnen en een nieuwe Debic Bavaroise Basis van de proeflijn in België voor Nederlandse banketbakkers. Foto's: Meng Lee en William Hoogteyling Innoveren bij FrieslandCampina: Victoria Valentino, cluster leader FrieslandCampina Development Centre (Singapore) Innovatie: Value engineering 'Wij innoveren door recepten, verpakkingen en procestechnologie te optimaliseren. Een uitstekend voorbeeld en onderdeel van het masterplan voor Alaska Milk Cooperation in de Filipijnen is de overstap van sproeidrogen naar droogmixen voor de Alaska Powder Milk Drink en de Alaska Chocolade Powdered Milk Drink (ACPMD). Hiermee konden we de formule optimaliseren zonder concessies te doen aan de productkwaliteit. Voor het proces van droogmixen werkten R&D Alaska, R&D Singapore en Supply Chain van Consumer Products Asia samen in het ontwikkelen van nieuwe recepten op basis van standaard beschikbare poedergrondstoffen. De nieuwe lijn is samen met experts op het gebied van procestechnologie en verpakking ontworpen. Het proces van 'value engineering' bestaat uit het verzamelen en vergelijken van recepturen, ingrediëntenlijsten en voedingswaarde van producten tussen de verschillende werkmaatschappijen en die van de producten van de belangrijkste concurrenten. Het doel is om de zintuiglijke eigenschappen en de voedingswaarde van de poeder te behouden en tegelijkertijd kostenconcurrerend te zijn in de markt. Dit leverde een jaarlijkse besparing op met betrekking tot de receptkosten en een ongeveer 25 procent hogere productie van poeder. De nieuwe APMD-menglijn is in de tweede helft van vorig jaar geïnstalleerd en in bedrijf genomen. Sinds januari 2015 is deze volledig operationeel.' Marco Bongers, new business innovation manager bij FrieslandCampina Consumer Products Asia (Singapore) Innovatie: nubei Hoe bereiken we tieners en jongvolwassenen? Met welk product was pas in tweede instantie relevant. In Azië is Friesland- Campina sterk gepositioneerd op de markt voor kinderen. Daarna, in de leeftijdsgroep van 16 tot 35 jaar, zeggen ze geen zuivel meer te drinken en te eten. Toch is dit de grootste groep consumenten binnen de sterk groeiende middenklasse in Azië. Zij komen nauwelijks in supermarkten en kopen al helemaal niet het merk uit hun kinderjaren. Ze komen en kopen wel dagelijks drinken en eten bij straatstalletjes. Zo ontstond het idee voor onze nieuwe manier van buitenhuisverkoop: een hightech trolley waarachter een barista het product verkoopt en maakt. En uiteraard volgens de standaarden van FrieslandCampina qua voedselveiligheid en hygiëne. nubei is de merknaam en die staat voor wolk. Het is een verfrissend, luchtig zuiveldrankje met fruitsmaak en een schuimlaag. We verkopen geen melk, maar dat zit er wel degelijk in. Bovenop kies je een topping, bijvoorbeeld met marshmallows. Marshmallows kennen ze in Vietnam niet. Vandaar dat wij het hier heel toepasselijk cloud candy kunnen noemen. Het product is ontwikkeld met consumenten. Die co-creatie, de beleving en zelfexpressie is heel belangrijk voor het succes. Dat blijkt ook wel uit alle uitingen op social media. We zijn als start-up onder de projectnaam Dutch Meadows in januari 2011 begonnen. Met 150 mensen hebben we hieraan gewerkt. In januari 2015 is nubei met 24 trolleys gelanceerd in Ho Chi Minh City. Vietnam is onze testmarkt voor Azië. Zoals wijlen Kapill Garg zei: If you can fly in Vietnam, you can land anywhere. Met nubei is FrieslandCampina voor het eerst actief in het buitenhuissegment in Azië voor deze nieuwe, gewilde doelgroep. Anne Carmans, productontwikkelaar Foodservice Cream specialties in Lummen (België) Innovatie: Debic Bavaroise Basis Debic Bavaroise Basis betekent gemak voor bakkers. Nederlandse bakkers maken hun bavaroises vaak met poeders. Deze worden, al dan niet met een smaakje, opgelost in water en gemengd met opgeklopte room. Sommige ambachtelijke bakkers mengen nog gelatine, opgeklopt eiwit en opgeklopte room en suiker voor het maken van een bavaroise. Onze basis biedt bakkers een kant-en-klare basis; alle ingrediënten zitten erin. Bovendien heeft het gelatineblok, in tegenstelling tot de vaak gebruikte poeders, een neutrale smaak. Bakkers hoeven het basisproduct enkel nog luchtig te kloppen en kunnen al hun creativiteit in de smaak en/of vorm uitleven. Het product-idee is in oktober 2013 ontstaan als antwoord op vragen uit de markt. Samen met een culinair adviseur en de projectmanager vanuit marketing hebben we het recept in wel zestig varianten op de pilotlijn in Lummen, België, ontwikkeld. Die stalen zijn vervolgens getest in Nederland. Uiteindelijk hebben we er één opgeschaald naar tien ton product en de 4,5 maand houdbaarheid binnen koeling getest. In maart is deze innovatie tijdens een vakbeurs voor bakkers geïntroduceerd. Foodservice wil met Debic Bavaroise Basis groeien in het kant-en-klaarsegment op de bakkersmarkt. Nu is het aan de collega s van verkoop om bakkers te overtuigen van het gemak en de ambachtelijke smaak. Dat zal zeker lukken als ze het gemak zelf ervaren, merken hoe ze er hun creativiteit in kwijt kunnen en het eindresultaat proeven.

15 28 Consumer Products Asia Consumer Products Europe, Middle East & Afirca 29 Slimme verkoop met ibest in China Geen papieren instructies meer meenemen naar een winkelbezoek, geen pen en papier meer om aantekeningen te maken van producten in het schap en geen tijdverlies meer om winkeldata te analyseren. Verkopers van Friso in China genieten nu van ibest, een verkoopapplicatie voor smartphones. Het sales team in training voor het werken met ibest Cheng Hao, verkoper in Nanjing, neemt met de nieuwe ibest app op zijn telefoon een selfie in de Kidwants store. De foto en andere data vanuit de winkellocatie komen via ibest meteen op het scherm van de manager op het verkoopkantoor. Dit is in een notendop wat deze app het Friso-verkoopteam en de Chinese business brengt: een gestandaardiseerde manier van werken die de efficiency, uitvoering en klanttevredenheid verbeteren. Op locatie Ik kan mijn werk en de winkelbezoeken beter plannen, legt Hao uit, die de nieuwe app nu twee maanden gebruikt. Alle instructies om de goede data op locatie op de juiste manier te verzamelen heb ik nu bij me via mijn smartphone. Dat betekent geen opschrijven meer en later uploaden, maar direct de actuele gegevens bij de hand. Rapportages voor vergoeding zijn nu in een paar klikken gemaakt. In vergelijking met apps die concurrenten gebruiken, beoordeelt Hao ibest als de beste en creatiefste. Op kantoor City manager van Nanjing, Lian Yajuan, geeft toe dat ze eerst wat sceptisch was over een nieuw systeem en een nieuwe manier van werken. Ik dacht dat het veel tijd en energie zou kosten om het gebruik aan verko- pers uit te leggen. Maar met ibest kan ik de actuele verkoopstatus zien en bovendien vertrouwen op goed geïllustreerde en gestandaardiseerde instructies voor verkopers. Ook handig voor nieuwkomers. Sinds de introductie van ibest heeft Yajuan meer tijd voor business planning en klantenservice. Go live en verder Volgens de leverancier hebben we ibest in een recordtijd over het land uitgerold; zo snel. Met dank aan alle betrokkenen, benadrukt Ma Shaoting, sales force efficiency manager van FrieslandCampina China. Ondertussen kijkt Catherine Wang, hoofd sales operations in China, al weer vooruit naar nieuwe functies om het verkoopvermogen verder uit te bouwen. Bob Bao, sales director Friso van FrieslandCampina China: Met de snelle groei van onze business en organisatie hebben we meer dan ooit een standaardmanier van werken nodig om onze doelen te halen en excellente salesondersteuning waar te maken. Slim verkopen met ibest draagt bij aan de groei en de Friesland- Campina strategie route2020. Werken aan een sterkere positie in Nigeria De levensmiddelenhandel in Nigeria verandert snel en de concurrentie neemt toe. FrieslandCampina WAMCO in Nigeria gelooft dat er kansen zijn voor snelle groei. Daartoe zijn er veertien grote en belangrijke afnemers geselecteerd als Key Business Partners die de distributiekanalen van de toekomst in handen hebben. Niet alleen in Lagos, maar in heel Nigeria. In project Zeus heeft FrieslandCamina WAMCO Nigeria vastgelegd waar de speerpunten liggen om succesvol te zijn. Met Zeus wil men winnen in de markt, het marktaandeel vergroten en vóór blijven op de concurrentie. Er wordt gewerkt aan een verbetering van de grip op de verkooppunten door de sales reps in Nigeria, aan meer aanwezigheid van de producten in de winkels, een betere routeplanning etc. Om de samenwerking met de Key Business partners te bekrachtigen werd een avond in traditionele kleding gehouden. Een avond waarin de partners ook getraind werden en bekend werden gemaakt met de koers die FrieslandCampina WAMCO wil varen. De belangrijkste taken van de veertien geselecteerde klanten: de visie van FrieslandCampina WAMCO delen en uitdragen, partners zijn in het naar de markt brengen van producten en het verankeren van een platform. Op die manier kunnen we samen plannen, uitvoeren, de marktpositie beschermen en uiteindelijk samen winnen in de markt!

16 30 Consumer Products Asia Consumer Products Asia 31 Dutch Lady miljoen Sterke families in Vietnam, Thailand en Maleisië Het category team zuiveldranken van de business group Consumer Products Asia heeft het afgelopen jaar hard gewerkt aan het bedenken van een nieuw doel van de belangrijkste merken Dutch Lady, Frisian Flag en Foremost: een brand purpose. Niet het merk op zich, maar de achterliggende gedachte van het merk is nieuw leven ingeblazen. En daarbij spelen de coöperatieve wortels van de merken van FrieslandCampina een grote rol. Building strong families since Ofwel: bouwen aan sterke families sinds 1871, het jaar waarin de eerste coöperatie ontstond. Het initiatief werd geleid door het dairybased beverages category team in Singapore. Begin 2015 ging de nieuwe positionering van de merken in de drie landen van start, met nieuwe campagnes, nieuwe producten en nieuwe verpakkingen. De Nederlandse boerenfamilie Truitman speelt een belangrijke rol in de nieuwe campagne. We komen voort uit een Nederlandse coöperatie met 140 jaar ervaring in het maken van melk. Met die ervaring van onze Nederlandse melkveehouders zorgen we voor voedzame melk van hoge kwaliteit. We zetten het merk Dutch Lady in Vietnam neer als de bron voor het bouwen aan sterke en gezonde families, vertelt Leonoor Schrijen, marketing manager zuiveldranken in Vietnam, die samen met merkenmanager Thanh Vo Thi Phuang aan de herintroductie van Dutch Lady heeft gewerkt. Thanh Vo: Dutch Lady heeft een sterke marktpositie in Vietnam. Iedereen kent ons merk en weet dat onze producten goed en betrouwbaar zijn. Onder het merk Dutch Lady verkopen we melk, yoghurt, kindervoeding en gecondenseerde melk. De laatste tijd zien we een toenemende concurrentie. Het is tijd om de aandacht te vestigen op ons merk en te laten zien waar we voor staan. Hoge kwaliteit voeding, die helpt om je gezin gezond en sterk te maken. Anja Henze, marketing director van Friesland- Campina in Maleisië bevestigt: Het bouwen aan sterke families is het overkoepelende thema van deze campagne. We willen onze consumenten laten zien waar de wortels van onze merken en onze producten liggen. Dat is de basis voor de smaak, de voedingswaarde en de kwaliteit van onze producten. We hebben 11 miljoen consumenten bereikt met berichten op social media met dit event en gezinnen hebben het event bezocht. Purefarm In maart ging een grote campagne van start. In drie verschillende plaatsen in Maleisië was een Dutch Lady boerderijland opgezet om te laten zien waar Nederlandse melk vandaan kom. We konden de consumenten niet meenemen naar een boerderij in Nederland, dus hebben we een Nederlandse boerderij nagemaakt in Maleisië, legt Anja Henze uit. In een Oculus Station werd je op een virtuele manier overgebracht naar een boerderij in Nederland. Je kon mee doen in het sterke familiespel en je kon voelen en ruiken aan het voer voor onze koeien. Voedingskundige Loo Mei Fong vertelde consumenten over de voedingswaarde van melk en het belang van zuivel voor ons dagelijks leven. Mei Fong ging ook in op de uitkomsten van het grote SEANUTS onderzoek, waarbij de gezondheid en de groei van duizenden kinderen in Azië is onderzocht. Saw Chooi Lee, managing director van FrieslandCampina in Maleisië en Anja Henze toonden de nieuwe Dutch Lady Purefarm producten. De melk smaakt lekker en de verpakking is leuk en modern. Het was heel leerzaam om iets meer de horen over de voedingsstoffen in melk en de link naar de uitkomsten van het SEANUTS onderzoek zei Yen Chow, een van de aanwezige journalisten na afloop van het event. Het grote event in Vietnam trok eveneens veel aandacht van consumenten en van de media. Leonoor Schrijen. Consumenten konden van alles aan de weet komen over de oorsprong van ons bedrijf en de kennis die we in de loop der jaren hebben opgebouwd. We hebben, net als in Maleisië, een Nederlandse boerderij nagebouwd, binnen in een enorme melkfles. Consumenten konden met een trein door de fles rijden. In het park buiten hadden we allerlei boerenfamilie spellen. We hebben 11 miljoen consumenten bereikt met berichten op social media met dit even en gezinnen hebben het event bezocht. Thanh Vo: We werken samen met Vietnamese bekendheden om meer aandacht te krijgen voor onze campagne. We hebben online video s waar deze bekendheden met hun gezinnen de boodschap van sterke families bouwen uitdragen. Onderzoek toont aan dat 87 procent van de Vietnamese gezinnen meer tijd met elkaar zou willen doorbrengen. In de volgende fase van onze on-line campagne moedigen we gezinnen aan om 20 minuten extra tijd per dag met elkaar door e brengen. Deze extra 20 minuten zijn gelinkt aan ons nieuwe product: Dutch Lady 20+ dat meer dan 20 belangrijke voedingsstoffen bevat. We hebbe uitstekende programma s en een sterke en belangrijke boodschap. Dat moet leiden tot een groter marktaandeel. In mei starten we de nieuwe tv-campagne die we het hele jaar uitzenden. We kiezen voor de lange termijn. Foremost in Thailand Onze Nederlandse oorsprong is ook bij ons een belangrijk onderdeel van onze campagne. We hebben een Nederlandse boerenfamilie geintroduceerd om onze 144 jaar Nederlandse kennis van melk in te zetten voor het bouwen aan sterke families. Ons doel is om onze verkopen zowel in waarde als in volume te vergroten, zegt marketing director Pimjan Vimuktanonda van FrieslandCampina Thailand. Foremost is het nummer 1 merk in langhoudbare zuivel, en het is een heel sterk merk. Door onze wortels aan de Thaise consumenten te laten zien, onderscheiden we ons van onze lokale concurrenten. We creëren bewustzijn van en betrokkenheid bij ons merk in Thailand: Foremost als een merk voor het hele gezin. We hebben onze doelgroep online benaderd, via Facebook en YouTube, maar ook door producten uit te delen en allerlei acties in de winkels te doen zodat we beter zichtbaar zijn voor consumenten. We investeren ook stevig in tv-reclames dit jaar. Tijdens de persconferentie die we hebben gehouden, was de Nederlandse ambassadeur aanwezig en we ontvingen meer dan 80 vertegenwoordigers uit de media. We hebben echt miljoenen consumenten bereikt deze maanden met onze boodschap van onze afkomst en kennis. We hopen zo een sterkere positie te bereiken onder Thaise consumenten.

17 32 Cheese, Butter & Milkpowder Joined Forces: met vereende krachten kosten drukken Foto s: Rob Oostwegel en Het Hoge Noorden Als centraal team springen we van proces naar proces, van locatie naar locatie, zegt Hette Bouma, cluster manager binnen Technology Cheese, Butter & Milkpowder en vrijgemaakt voor deze opdracht. Maar het echte werk doen collega s op locaties, vult Sander Mens, Manager Operation Support, aan. Met vereende krachten, Joined Forces, pakken ze problemen die zich tijdens de productie voordoen structureel aan. Het doel van Joined Forces is de kwaliteitskosten te verlagen door processen beter te beheersen. Het te grote aantal kwaliteitsincidenten met kaas vorig jaar gaf aanleiding om dit groter en gestructureerder op te pakken, licht Hette toe. Samen met René van Summeren stippelde hij een aanpak uit die goed aansluit bij de bestaande werkwijze van continue verbeteren. Programmamanager Nienke de Bode stuurt de verschillende projecten bij de kaasverpakkingsbedrijven aan; Sander Mens doet dat voor de projecten bij de kaasproductiebedrijven. De inventarisatie van verbeterpunten doen we als centraal team samen met een team van de productielocatie, legt Sander uit. Daarin zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd: productie, technische dienst, kwaliteit en technologie. Kijk, uiteindelijk maken de collega s op de locatie zelf het verschil door hun eigen processen beter te kennen, vast te leggen en uit te voeren. Sprint De eerste fase, Sprint, duurt twee à drie weken. Daarna gaan lokale verbeterteams met de verbeterpunten aan de slag binnen de bestaande WCOM-organisatie. Die implementatiefase duurt tien tot dertien weken. Tijdens deze fase blijft het centrale team betrokken en worden de opgedane kennis en ervaringen gedeeld. Zo komt die ook weer beschikbaar voor dezelfde processen op andere locaties en is de leer- en verbetercirkel rond. Rijkevoort was eind 2014 het eerste testbedrijf; op die productielocatie werd de aanpak op de wrongelbereiding getest. Verpakkingslocaties Wolvega en Leerdam hebben Joined Forces begin 2015 gedaan op lekke verpakkingen. De andere verpakkingslocaties volgen later dit jaar. Ook de productielocaties Bedum en Steenderen zijn aangedaan. Dit jaar volgen nog drie productielocaties. Standaard Maar locaties doen toch al aan kwaliteitscontroles en kennen eventuele defecten en klachten? Zeker, legt Hette uit. Meestal is de oorzaak ook bekend, maar niet altijd is duidelijk hoe die structureel op te lossen is zodat de kosten die gemoeid zijn met afwijkingen in de kwaliteit, voorkomen worden. Met Joined Forces gaan we met WCOM-facilitator Twan van Creij, Rijkevoort: We willen hier klasse 1 kaas maken. Dus hebben we met Joined Forces naar het hart van de bereiding gekeken; onze wrongelbereiding. Uit de Sprint kwamen 74 grote en kleine verbeterpunten op vier sporen: apparatuur automatiseren én op norm brengen, trainen en onderhoud. Het meten tijdens stremmen deden we voorheen handmatig, wat onnauwkeurig is en niet te reproduceren. Of dan was bijvoorbeeld de ideale temperatuur wel bekend, maar zonder onder- of bovengrens. Met Joined Forces verschoof de focus van acute problemen oplossen naar problemen voorkomen. Met vijf operators, één uit elke ploeg, en een monteur hebben we bestaande werkinstructies doorgenomen. Wat bleek? De manier van werken is vaak mondeling doorgegeven, waardoor die met de tijd verschillend is geworden. We hebben nu het hele proces op eenzelfde manier in werkinstructies vastgelegd, inclusief de acties wat te doen bij welke afwijking. Dit is ook bruikbaar voor kaasmakers op andere locaties. We borgen het ook in een leerprogramma. Al met al is de wrongelbereiding betrouwbaarder geworden. verschillende operators precies na wat ze doen en waarom. Vaak komen dan onderlinge verschillen of aannames boven tafel, en suggesties hoe het beter kan. Door de beste machine-instellingen en werkwijze vervolgens ook op papier te zetten, ontstaat eenduidigheid en duidelijkheid. De standaard vermeldt ook de bandbreedte, wanneer de norm wordt overschreden en hoe te handelen bij afwijkingen. Bewustwording Operators willen niets liever dan de beste kaas maken of die het beste verpakken, weet Sander uit ervaring. Met Joined Forces bieden we steun vanuit de werkmaatschappij en het lokale management. En door er samen aandacht aan te besteden, groeit de bewustwording over het eigen werkproces en hoe dat beter is te beheersen. Die gezamenlijke aanpak creëert draagvlak. Hette: Met elk proces, met elke locatie die we met Joined Forces aandoen, wordt de standaard aangescherpt en het productieproces naar een hoger niveau gebracht. Dat scheelt een boel afgekeurde producten en dus kwaliteitskosten. En zeg nou zelf, als jouw werk tot minder fouten en overdoen leidt, dan werk je toch ook lekkerder? Cheese, Butter & Milkpowder Gerard van Unen, werkvoorbereider technische dienst Wolvega: Ons doel is de helft minder schimmelklachten op lijn 1, waar we voor een grote klant verpakken met extra strenge kwaliteitseisen. In Joined Forces werkt het centrale team samen met mensen aan de lijn, operators, procescontroleurs, ploegchefs en de technische dienst: hoe gaat product in de doos, hoe wordt het verpakt, de verpakking gesealed, de kaas gepositioneerd en gesneden? De afhankelijkheid van elkaar werd goed duidelijk door het proces van achter naar voren stap voor stap door te nemen. Iedereen wil het product voor 100 procent goed doorgeven aan de volgende afdeling. Nadat nog maar 10 van de 50 parameters zichtbaar waren, waarvan vijf voor operators, was er eerst weerstand. De operators waren gewend aan de knoppen te draaien en konden nergens meer bij. De ervaring leerde al snel dat als de lijn nu opstart, die ook meteen lekker draait. Het afschermen van de parameters geeft rust én een stabieler proces. Vroeger draaiden we vooral productie, nu maakt FrieslandCampina op een veilige manier een kwalitatief goed product tegen lage kosten. Dat is een groot verschil. 33

18 34 Consumer Products Asia 35 Gratis echografieën en voorlichting voor aanstaande moeders. Zwangerschapsoefeningen voor een grote groep vrouwen. Een talkshow om aandacht te vragen voor het gezond opgroeien van kinderen. Circa vrouwen kwamen op dit evenement af; Meer dan de waarop gerekend was. Het betekende een nieuw record voor echo s maken in Indonesië Samen werken aan gezonde Indonesische kinderen en families Om Indonesische families bewuster te maken van het belang van goede voeding voor kinderen in de groei, doet FrieslandCampina Indonesië mee aan allerlei voorlichtingsactiviteiten. Vaak in samenspraak met andere belangrijke organisaties op dit gebied. Zoals op Nationale Voedingsdag (25 januari), toen FrieslandCampina Indonesië een mediaworkshop organiseerde, getiteld: De uitdaging om groeistoornissen te voorkomen en het belang van vitamine D voor optimale groei en ontwikkeling van kinderen. Aan de talkshow werkten onderzoekers, kinderartsen en mediapartners mee. De boodschap was dat gezonde kinderen op z n minst een glas melk per dag drinken en buiten moeten spelen om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Vitamine D is belangrijk in de groei en ontwikkeling van kinderen. Een tekort kan leiden tot groeistoornissen die ook de hersenen en cognitieve vaardigheden van kinderen kunnen aantasten. Uit de SEANUT-studie, een door FrieslandCampina geïnitieerde studie, uitgevoerd met het Indonesische Voedingsinstituut onder kinderen in Zuidoost-Azië was sinds 2012 al duidelijk dat groeistoornissen in Indonesië het grootste probleem zijn, gevolgd door ondervoeding en ondergewicht. FrieslandCampina Indonesië pakt die resultaten dan ook aan om het voedings- en bewegingspatroon en daarmee de gezondheid van kinderen en families te helpen verbeteren. Zo n mediaworkshop is daar één voorbeeld van met een groot bereik in Indonesische huiskamers. Bovendien versterkt dit initiatief ook de banden van FrieslandCampina met de betrokken organisaties van voedingsexperts, kinderartsen en de media. Echo-evenement Een andere manier waarop FrieslandCampina Indonesië invulling geeft aan de belofte om het belang van goede voeding voor gezonde families bekender te maken, is door mee te werken aan een evenement voor zwangere vrouwen in de stad Cirebon, West-Java. Sterfte onder moeders en baby s is nog steeds een probleem. Echografieën en daarmee vroegtijdige signalering van problemen kunnen het aantal sterfgevallen onder moeders en baby s verlagen. Ter ere van Kartini-dag (de Indonesische vrouwenemancipatie) en het 533-jarige bestaan van de stad Cirebon was er een speciale bijeenkomst voor zwangere vrouwen. Medical Marketing FrieslandCampina Indonesië werkte hierbij samen met organisaties van verloskundigen, gynaecologen en vroedvrouwen en lokale (gezondheids)organisaties. Frisian Flag Mama Circa 1230 vrouwen kwamen op dit evenement af; meer dan de 1000 waarop gerekend was. Het betekende een nieuw record voor echo s maken in Indonesië. Het Indonesische Museum voor Records deelde daarom een prijs uit aan betrokken vertegenwoordigers en organisatoren, onder wie Hendro Wibowo, hoofd Medical Marketing van FrieslandCampina Indonesië. Zo n evenement helpt bij het verbeteren van kennis en de bewustwording onder zwangere vrouwen. Andrew F. Saputro, hoofd Corporate Affairs FrieslandCampina Indonesië: Als zuivelbedrijf houden we ons uitgebreid bezig met gezonde voeding en gezondheid van baby s en zwangere vrouwen. Daarom ondersteunen we samenwerkingsprogramma s op dit gebied, zoals deze met de Indonesische vereniging van verloskundigen en gynaecologen, ook altijd. Vraag van Tomas van Diest, melkveehouder uit Muiden Het lijkt erop dat we als bedrijf melk en melkproducten gaan koppelen aan sport en bewegen. In hoeverre kan melk een rol spelen voor sporters? Anke Schlatmann, voedingskundige FrieslandCampina Institute: Voor een sporter is gewone, gezonde voeding heel belangrijk. Het is de basis voor iedereen. Het zorgt voor energie en de voedingsstoffen die we elke dag nodig hebben: proteïnen (eiwitten), koolhydraten, vetten, vezels, vitamines en mineralen. Daarnaast is het voor mensen die sporten vooral belangrijk om rond het sporten extra te letten op vocht, koolhydraten en proteïne. Sita Veenstra (sportdiëtist van Olympisch kampioen Epke Zonderland) verwoordt het zo: Wij bekijken het vaak als een piramide, waarin onderop de aardappelen, pasta, rijst, groente, fruit, vlees, vis en zuivel staan. Daarbovenop komt de sportvoeding, zoals een isotone drank of een hersteldrank. Het ultieme topje van de piramide zijn de supplementen. Vanwege de voedingsstoffen die melk levert, zijn zuivelproducten een onderdeel van een gezonde voeding. Die voedingsstoffen uit melk zijn alle betrokken bij lichaamsfuncties die een rol spelen bij het bewegen. Calcium is bijvoorbeeld nodig voor sterke botten, proteïne is belangrijk voor de opbouw en het herstel van spieren. Vitamine B2 en B12 helpen je bij het vrijmaken van energie in je lichaam en spelen een rol bij de werking van het zenuwstelsel. Voor een sporter is ook de timing van de maaltijden belangrijk. Hoe je dat het beste kunt doen hangt volgens Sita Veenstra onder meer af van het doel van de sporter (hoe prestatiegericht ben je?), van de soort sport die je beoefent en van je eigen smaakvoorkeur. Melk, chocolademelk, yoghurt en yoghurtdrinks zijn heel geschikt voor na het sporten: ze leveren proteïne, vocht en koolhydraten. Kwark is heel waardevol vanwege de grotere hoeveelheid proteïne. Dat geldt voor topsporters, maar ook voor de (enthousiaste) recreatiesporter. Welke zuivelproducten neemt Epke vooral? Sita: Kwark eet hij regelmatig, vooral vlak na een training of in de avond, omdat hij weet dat er meer proteïne zit. Hij wisselt ook veel af met yoghurt en melk. Hij zoekt voor zichzelf een gevarieerde keuze. Meer vragen? Heb je zelf vragen of krijg je wel eens vragen van anderen over melk? Informilk geeft antwoord op deze vragen. Kijk op en speel de melkquiz of lees verder bij de vragen over melk. Via je eigen FrieslandCampina-account (gebruikersnaam en wachtwoord voor je computer) kun je inloggen.

19 36 37 Dragons Den Youngstars editie En de winnaar is Thomas Calame, Marleen Schoemaker en Etske Bijl wonnen als eerste de Dragons Den Youngstars editie. We zijn enorm blij met de overwinning. We geloven in de app over duurzaamheid voor leden-melkveehouders en gaan ervoor om deze echt te realiseren! Dragons Den is een populaire tv-show waarin ondernemers in drie minuten hun idee voor een nieuw product of dienst presenteren aan vijf invloedrijke dragons, ofwel geslaagde ondernemers, om hen te verleiden hun geld en tijd te investeren. Geïnspireerd op deze populaire show, organiseerden de Youngstars begin 2015 ook zo n soort wedstrijd met het thema Nourishing by nature. Pitchen Het begon met een selectiedag in januari. De Youngstars werden opgeroepen om hun beste ideeën over het thema Nourishing by nature te pitchen aan een jury van senior management ofwel de dragons : Thom Albers, corporate director Cooperative Affairs*, Nicole Hesseling, new business development director CPEMEA, Margrethe Jonkman, corporate director Research & Development en Frank van Ooijen, corporate director Communication and Sustainability Affairs. Iedere dragon had zijn of haar eigen specifieke business case voorgelegd aan de Youngstars. Per business case pitchten vier teams hun ideeën en werd er steeds één winnend team uitgeroepen. Zij gingen samen door naar de finale die plaatsvond op 5 maart Scherp Voorafgaand aan de finale hebben de Youngstars samen met hun dragon gewerkt aan hun pitch. Ze kregen een professionele pitchtraining, om hun idee nog scherper neer te zetten. Bij de finale presenteerden ze hun idee, aan de dragons en aan cfo Hein Schumacher. Hij stelde kritische vragen. Het idee moest volgens hem betaalbaar zijn, uitvoerbaar zijn, toepasbaar zijn in onze markten en het moest natuurlijk iets opleveren: ofwel, wat krijgen we ervoor terug? Hein Schumacher selecteerde de uiteindelijke winnaar. Het winnende team werd het team van Thom Albers, met hun idee voor een app over duurzaamheid voor leden-melkveehouders. Thomas Calame, Marleen Schoenmaker en Etske Bijl hadden zelfs een melkveehouder uitgenodigd bij de finale, die input had geleverd voor de presentatie. Ze gaan de komende tijd aan de slag om de app ook daadwerkelijk te ontwikkelen. Hopelijk is er volgend jaar weer een nieuwe Dragons Den waar zij hun app van idee tot uitvoering kunnen laten zien ter inspiratie! *Thom Albers is sinds 1 april 2015 corporate director Export. Het winnende team met vlnr Etske Bijl, Thomas Calame en Marleen Schoemaker. Daarnaast Thom Albers en melkveehouder Ron van Burgsteden. Het organiserende team bestond uit: Marjon Kuenen, Emily Weimar, Pleuni Rohof, Jitske Jonkman en Suzanne van Hattum. Deze Youngstars zijn te vinden op Yammer. Nourishing by nature Wij geloven in sustainable diets (duurzame voeding): zuivelproducten die waardevolle voedingsstoffen leveren en veilig zijn en zo min mogelijk invloed op onze leefomgeving hebben. Daarom richten we ons op een duurzame melkveehouderij en een duurzame verwerking van melk tot zuivelproducten. Van links naar rechts: Thom Albers, Nicole Hesseling, Margrethe Jonkman en Frank van Ooijen, onder Hein Schuhmacher Foto s: William Hoogteyling

20 38 Cheese, Butter & Milkpowder Cheese, Butter & Milkpowder 39 Succes met kaas bij strategische supermarktklant Supermarkt Albert Heijn is een strategische klant van FrieslandCampina Retail Cheese. Samen willen ze groeien in kaas. Peter Romeijn, sales manager retail, en Ruben Cents, senior trade marketeer, vertellen hoe, met het vernieuwde huismerk Zaanlander en de Edammer bal. Links Ruben Cents en Peter Romeijn. Foto: William Hoogteyling De groeistrategie van Friesland- Campina Kaas is van volume naar waarde. Marktleider Albert Heijn wil groeien met Zaanlander en consumenten meer verrassen en verleiden. Albert Heijn wil de komende drie jaar 20 tot 25 procent per jaar groeien, weet Peter Romeijn. Deze gezamenlijke ambitie zorgt voor focus en aandacht van kaasmakers en kaasverkopers tot op beide directieniveaus. Zaanlander Samen met R&D en de kaasmakers in Lutjewinkel is een nieuwe receptuur ontwikkeld. Dat traject duurde twee jaar. Het rijpen van kaas vraagt immers tijd. Vanaf week 20 is de vernieuwde Zaanlander kaas verkrijgbaar in de AH-winkels. Niet alleen de vollere smaak telt. Ook het verhaal achter de kaas speelt een rol bij de introductie richting consumenten, legt Cents uit. Daar helpt FrieslandCampina de supermarkt ook bij. Peter Romeijn: Zaanlander is gemaakt in Noord-Holland van weidemelk en gerijpt op houten planken. De Europees beschermde oorsprong benaming staat nu ook op de verpakking. We gaan samen de consument verleiden met de lekkerste kaas van Albert Heijn. Ruben Cents laat een poster zien: Je hebt kaas en je hebt Zaanlander. Gezien de groei die AH met Zaanlander nastreeft, moet Friesland- Campina wel kunnen leveren. Vanuit Lutjewinkel zegt plantmanager Edgar Vellinga: Wij geloven in die groei. Daarom hebben we geïnvesteerd in de zuurselcapaciteit. Met extra roestvrijstalen kweektanks kunnen we deze receptuur nu elke dag maken. Romeijn bezocht de kaasmakers in deze fabriek. We hebben ter plekke het belang van de beschikbaarheid en kwaliteit van Zaanlander voor FrieslandCampina uitgelegd. Ons succes met strategische klanten, komt ook door meer ketenzicht. Of zoals Cents zegt: Iedereen heeft een rol in de keten van toegevoegde waarde. Dat met elkaar delen en van elkaar begrijpen, zorgt voor betrokkenheid van alle kanten. Edam Productielocatie Marum gaf het signaal af dat de balvormige Edam wel wat activatie kon gebruiken. Tegelijkertijd wisten Peter Romeijn en Ruben Cents dat AH interesse had in nieuwe kaasconcepten buiten de koeling. De super wil consumenten verleiden tot impulsaankopen met kaas bij de versafdeling, het brood of de wijnafdeling. Romeijn: Samen met verpakkingsexperts uit Leerdam kwamen we uit op een kleinere bal, van 0,9 kilo, voor Nederland in een speciale cadeauverpakking met Delfts blauwe afbeeldingen. Kijk, deze verkoopt goed op Schiphol. We willen deze ook in andere landen op de markt brengen. Ruben Cents laat voorverpakte parten, wiggen, zien uit een 1,7 kilo Edammer bal. Die worden bij AH verkocht onder de gepatenteerde merknaam Cleyne Kasekens en voor een vaste prijs. Deze producten passen perfect in hun en onze groeistrategie met kaas. Ook mooi: dit traject duurde tien weken. Een recordtijd voor een productintroductie. Kaas verpakken in Lochem. Foto: William Hoogteyling Voorgenomen sluiting verpakkingslocatie Lochem: Moeilijke boodschap voor medewerkers Het kaasverpakkingsbedrijf Den Hollander Food in Lochem zal in het voorjaar 2016 sluiten, zo is in april bekend gemaakt. Het gaat om een voorgenomen besluit. Een vervelende boodschap om aan de 139 medewerkers te brengen, vertelt Edwin van Doorne, director Packaging van de business group Cheese, Butter & Milkpowder. Maar we doen ons uiterste best om het voor de betrokken medewerkers zo goed mogelijk op te lossen. Kaas in plakken, stukken of blokjes snijden, kaas raspen en kaas verpakken in speciale verpakkingen: FrieslandCampina heeft zeven locaties die zich hier speciaal op toeleggen. In Wolvega, Leerdam en Lochem (alle NL), maar ook in Genk (België), in Senas (Frankrijk), in Dortmund en in Las Palmas (Spanje). Edwin Van Doorne: Het versnijden en verpakken van kaas doen we net als de productie van kaas zo kostenefficënt mogelijk. Bij het verpakken van kaas willen we ook kostleider zijn. De concurrentie op dit gebied is heel sterk en onze afnemers kiezen voor een belangrijk deel op basis van prijs. Die prijs moet dan wel concurrerend zijn. We hebben goed onderzocht hoe we de kaasverpakkingslocaties het beste kunnen benutten als het gaat om kostleiderschap en het inrichten van de bedrijven voor de eisen van nu en in de toekomst. Er is nu sprake van overcapaciteit in onze verpakkingslocaties. De locatie in Lochem kunnen we alleen geschikt maken voor de toekomst tegen hoge kosten. En dat maakt het onmogelijk om daar uiteindelijk nog kostenconcurrerend te zijn. De verpakkingslocatie Den Hollander Food maakt sinds januari 2013 deel uit van FrieslandCampina Cheese, maar een sluiting was op het moment van overname niet voorzien. Vragen Het bericht van de voorgenomen sluiting zorgt voor onzekerheid en veel vragen. Die zijn ook gekomen tijdens de bijeenkomst waarin de sluiting is aangekondigd. We gaan ons best doen om zoveel mogelijk medewerkers te begeleiden naar een andere functie, binnen of buiten Friesland- Campina. We zijn nog in afwachting van het advies van de Ondernemingsraad van Cheese, Butter & Milkpowder, maar de begeleiding van medewerkers is al wel gestart. Dat leek ons voor de betrokken medewerkers het beste. Het zoeken naar vervangende functies doen we met behulp van ons mobiliteitscentrum en twee externe partijen. Medewerkers zullen bijvoorbeeld getraind worden in het solliciteren en jezelf te presenteren bij een werkgever, of dat nu bij een andere locatie van FrieslandCampina is of buiten onze onderneming. Het sociaal plan is van toepassing op deze sluiting en de lokale begeleidingscommissie waarin ook leden van de onderdeelscommissie zitting hebben, zal het proces begeleiden. We merken dat medewerkers meer rust en vertrouwen krijgen van het traject dat wordt ingezet om de sluiting in goede banen te leiden. Overigens heeft deze beslissing niets te maken met de prestaties van de collega s in Lochem. Ook na de aankondiging hebben zij hun werk weer op een goede en positieve manier opgepakt, samen met het management. Ik neem daar mijn petje voor af.