Schimmelvorming en koudebrugproblematiek bij erfgoed. Arnold Janssens, UGent

Transcriptie

1 Schimmelvorming en koudebrugproblematiek bij erfgoed Arnold Janssens, UGent

2

3 Stelling 1 Schimmelgroei is het gevolg van oppervlaktecondensatie

4 Stelling 2 De aanwezigheid van enkel glas verhindert het ontstaan van schimmelgroei en condensatie op koudebruggen en andere binnenoppervlakken

5 Stelling 3 Door het aanbrengen van binnenisolatie verergert de koudebrugwerking en neemt de kans op schimmelvorming toe

6 Welke stelling is correct? A. Stelling 1: schimmelgroei is het gevolg van oppervlaktecondensatie B. Stelling 2: De aanwezigheid van enkel glas verhindert het ontstaan van schimmel C. Stelling 3: Binnenisolatie verergert schimmelproblemen bij koudebruggen D. Alle 3 E. Geen van de 3 Stelling 1: schimmelgroei.. 29% Stelling 2: De aanwezighe.. 3% Stelling 3: Binnenisolatie... 23% 22% Alle 3 23% Geen van de 3

7 Mythe 1 Schimmelgroei is het gevolg van oppervlaktecondensatie

8 Randvoorwaarden voor schimmelgroei Groeicondities Relative humidity (%) Schimmel-index: 1. Groei-initiatie 2. Groei zichtbaar onder microscoop 3. Zichtbare groei, spoorvorming 4. 10% schimmelaantasting 5. 50% schimmelaantasting Naaldhout [Hukka 1999] Temperature ( C)

9 Randvoorwaarden voor schimmelgroei Groeicondities Duur tot initiatie Relative humidity (%) Temperature ( C) Time for growth initiation (weeks) Mould-index Praktische eis: relatieve vochtigheid op poreuze ondergrond niet meer dan een maand boven 80%

10 Mythe 2 De aanwezigheid van enkel glas verhindert het ontstaan van schimmelgroei en condensatie op koudebruggen en andere binnenoppervlakken

11 Oppervlaktetemperatuur U ( si i i e i oppervlaktetemperatuur ) U = 2 W/m²K si = 15 C U = 3 W/m²K si = 8 C U = 6 W/m²K si = 5 C i = 20 C e = 0 C

12 Condensatie op enkel glas? Dampdruk (Pa) D (p i ) RV =100% Geen condensatie Temperatuur ( C) 80% p i Condensatie treedt op als oppervlaktetemperatuur lager is dan dauwpunt binnenlucht Dauwpunt binnenlucht hangt af van dampdruk binnen Vb. binnenlucht 20 C, relatieve vochtigheid 40%: D (p i ) = 6 C Dus: condensatie op enkel glas bij buitentemperatuur 0 C: si = 5 C

13 Schimmelgroei op koudebrug? Dampdruk (Pa) p i /0.8 D (p i /0.8) RV =100% Geen schimmel Temperatuur ( C) 80% p i Schimmel treedt op als relatieve vochtigheid aan oppervlak groter is dan 80% Vb. binnenlucht 20 C, relatieve vochtigheid 40%: D (p i /0.8) = 9.3 C Dus: schimmelgroei op koudebrug bij buitentemperatuur 0 C: si = 8 C Optreden van schimmel en condensatie hangt af van dampdruk

14 Vochtbalans G v, out G v, in p i G c Dampdruk p i binnen hangt af van: Vochtproductie G p G P Ventilatie G v G ev Condensatie G c Verdamping G ev G P + G v,in + G ev = G v,out + G c p i p e R v T nv i G p

15 Mythe 3 Door het aanbrengen van binnenisolatie verergert de koudebrugwerking en neemt de kans op schimmelvorming toe

16 Koudebruggen: beoordeling Numerieke berekening (2D) Resultaten: 1. Warmteverlies 2. Temperaturen (vochtgedrag) ( i = 8 W/m²K) ( i = 5 W/m²K) A 1, L 1 kleinste si Kengetal: 2D ( (L U e i i) i e) n Kengetal: f 0.2 si i e e A 2, L 2

17 Koudebruggen: invloed isolatie PS I-waarde/temperatuurfactor f neemt licht toe e Isolatiedikte (cm) Vloeropleg muur met binnenisolatie Bij ongewijzigd binnenklimaat neemt het risico op schimmelgroei ter plaatse van de koudebrug niet toe, na aanbrengen binnenisolatie

18 Criteria voor vochtbeheersing Klimaatklassen laten toe in ontwerpfase een inschatting van de dampdruk binnen te maken BKK p i * pi-pe** Beschrijving Functie (Pa) (Pa) 1 <1165 < e Zeer lage dampproductie Loods,werkplaats,sporthal 2 <1370 < e Kleine dampproductie of ventilatiesysteem Grote woning, kantoor, school, restaurant, 3 <1500 < e Matige dampproductie of beperkte ventilatie Kleine woning, flats, ziekenhuis, 4 >1500 > e Grote dampproductie Zwembad, wasplaats, * Jaargemiddelde waarde ** Weekgemiddelde meetwaarden

19 Criteria voor vochtbeheersing Bij bestaande gebouwen kan binnenklimaat correct ingeschat worden op basis van metingen

20 Criteria voor thermische kwaliteit Relatieve vochtigheid niet meer dan een maand boven 80% Minimale temperatuurfactor voor critische randvoorwaarden? (januarigemiddeld buitenklimaat) Temperatuurfactor (-) BKK f D (pi / 0.8) i e Ontwerpeis: f e R si = 1/ i = 0.2 m²k/w Binnentemperatuur ( C)