fietsroute bredevoort De achterkant van de Achterhoek Waar Nederland ophoudt

Transcriptie

1 De achterkant van de Achterhoek Waar Nederland ophoudt 68

2 Onverharde wegen, watermolens aan snelstromende beekjes, fossielen en een stadje vol boekwinkeltjes en antiquariaten. Is dit een fietstocht of een tijdreis? tekst Flip van doorn Foto s wilco dragt 69

3 Neem voldoende kleingeld mee naar Bredevoort Route INFO Cultuurhistorie Verharde paden Beschutting Horeca Bereikbaarheid ov DDe Achterhoek. De naam van de streek is wat suggestief. Alsof daarna alles ophoudt, alleen nog een woeste leegte rest, een terra incognita achter Winterswijk. Vreemd genoeg is dat zo; Nederland houdt hier op, letterlijk en figuurlijk. De meeste wegen, vaak niet eens verhard, buigen af voor ze de Duitse grens bereiken. De ruilverkavelingen die de rest van Nederland in een korset van prikkeldraad persten, reikten nooit tot dit achterste hoekje van de Achterhoek. Gelukkig maar, want een karakteristiek kleinschalig landschap bleef zo in stand. Kleine akkers, essen, veldjes, hagen, lapjes bos; duizenden stukjes puzzelen samen een zeldzaam mooi decor in elkaar. Gemaakt om doorheen te fietsen. K163 Dat begint al meteen ten zuiden van Bredevoort. Echte woonkernen zijn er hier nauwelijks. Buurtschappen bestaan uit een school en een handjevol huizen, de boerderijen liggen verspreid in het landschap. Toen de Ierse band U2 in 1987 Where the streets have no name speelde, hadden ze dat hier moeten doen. Buurtschappen als Woold, Kotten, Ratum en Brinkheurne kenden geen straatnamen, ze hadden elk een letter. Een boerderij had als adres Woold K163 of Kotten H22. Pas in 1994 kregen de straten hun huidige naam. Maar heel wat zijn er nog steeds onverhard. Over de grens Een mooi gerestaureerd poortje is de grensovergang naar Duitsland. Een bord laat weten dat inwoners van de Europese Gemeenschap slechts te voet of per fiets de Rijksgrens mogen passeren. Alleen tussen zonsopgang en zonsondergang bovendien, en op voorwaarde dat ze geen smokkelwaar meenemen. Aan de andere kant van het poortje is alles anders. De vakwerkboerderijen zijn verdwenen, de huizen moderner en donker. Oeding is een op-en-top Duits stadje, op geen kilometer van Nederland. De namen op de winkels zijn dezelfde, ook hier heten mensen Harmeling, Wenting of Albers. De burcht die het stadje eens be- 70

4 Meer fietsplezier Flusslandschaft/Rivierenlandschap is de naam van het boekje met vier fietsroutes door Achterhoek en Münsterland. De routes volgen de vier riviertjes Aa, Oude IJssel, Berkel en Slinge en sluiten op elkaar aan. Zo is het mogelijk zes verschillende rondritten te maken, in lengte variërend van 131 tot 260 kilometer. Via is een routegids te bestellen en kun je een arrangement boeken. 71

5 Boekenstad Bredevoort Leegstaande winkelpanden, verdwijnende middenstand, dalende huizenprijzen; rond 1990 pakten donkere wolken zich samen boven Bredevoort. Naar voorbeeld van Hay-on-Wye, op de grens van Engeland en Wales, bedeelde Bredevoort zichzelf in 1993 met de titel Boekenstad. Dat werkte. Ruim twintig boekwinkels, antiquariaten en galeries telt Bredevoort nu, en een boekbinderij, zeefdrukkerij en een poëziewinkel. Het hele jaar door vinden er boekenmarkten plaats; meer op 72

6 schermde is verbouwd tot hotel. Langs het terras zoekt het water van het riviertje de Slinge zich een weg naar Nederland. Karken en steunen Terug aan de Nederlandse kant van de grens slingeren de weggetjes net zo als het riviertje. Met een grote boog gaat het langs de steengroeve van Ratum, een geologische rariteit in Nederland op steenworp afstand van de grens. Drilboren en graafmachines hebben hier een diepe vallei blootgelegd waar toevallige passanten alleen vanuit de hoogte even een blik op mogen werpen. Fossielen zoeken zelfs pootafdrukken van dinosauriërs zijn er aangetroffen mag eens in de maand, op zaterdag. Oude, kronkelende paden, de meeste onverhard, voeren naar de Bekendelle. De Slinge pakt uit. De watermolen bij restaurant De Gulle Waard heeft zijn beste tijd gehad, maar Berenschot s watermolen draait nog als vanouds. In het restaurantgedeelte kraken en steunen de houten assen. De oevers nodigen uit tot een wandeling; ijsvogels zijn de plaatselijke specialiteit. Geschiedenisboek Neem voldoende kleingeld mee voor een bezoek aan Bredevoort. Niet alle boekhandels en antiquariaten zijn dagelijks open, wel hebben ze bijna allemaal kasten vol boeken buiten uitgestald staan. Bij deze honesty bookshops kies je de boeken van je gading uit en stop je het verschuldigde bedrag in de brievenbus. Een gidsje van de ANWB over de Achterhoek, bijvoorbeeld, uit Twee euro. Tussen alle boekwinkeltjes door is Bredevoort een fraai stadje, met mooie doorkijkjes naar de molen, smalle slenterstraatjes en resten van vestingwerken. Op het Zand, waar ooit het kasteel stond, blader je door de pagina s van een reusachtig geschiedenisboek. Ze vertellen van het muntrecht van de stad, van de beschermheilige, de burcht. In de middeleeuwen vielen Aalten, Winterswijk en alle buurtschappen aan deze fietsroute onder de Heerlijkheid Bredevoort. Streek van verdienste Op het terras van de Heerlyckheid Breedevoord komt de reisgids op tafel. Het moet iedere toerist in de Achterhoek, zelfs bij een vluchtig bezoek, opvallen dat het landschap hier anders is dan in andere delen van het land, luidt het in Alsof of de begroeiingen van de bodem als een lappendeken zijn uitgespreid. Zou vorig jaar kunnen zijn geschreven. Geen verdienste van de auteur, maar in de eerste plaats van de Achterhoek zelf. fietsroute bredevoort / 28 en 55 km / routeboekje pagina 30 73