BO KADEROPLEIDING EN BIJSCHOLING

Transcriptie

1 BO KADEROPLEIDING EN BIJSCHOLING Onderstaand document vertaalt de teksten van het decreet en het uitvoeringsbesluit m.b.t. de basisopdracht kaderopleiding en bijscholing naar een meer praktisch toelichting als hulp voor de afbakening van de opdracht, het uittekenen van het beleid en de uitvoering ervan binnen de sportfederatie. 1. Situering In het decreet (art. 14 1, 3 voor unisportfederaties en art. 29 1, 2 voor recreatieve sportfederaties) staat omschreven als: het organiseren van kaderopleiding en bijscholing voor sporttechnisch verantwoordelijken van de federatie en de aangesloten sportclubs met of in samenspraak met de Vlaamse Trainersschool en het organiseren van praktijkgerichte bijscholing voor het bestuurlijke en administratieve kader van de sportfederatie en het bestuurlijk kader van de aangesloten clubs. Over de organisatie van de kaderopleiding voor de sporttechnisch verantwoordelijken van de sportfederatie en de aangesloten clubs zegt het uitvoeringsbesluit (art. 17 2) dat de sportfederatie: actief moet meewerken aan de promotie en organisatie van de VTS-opleidingscursussen en de aanstelling van gekwalificeerde trainers en lesgevers in de aangesloten sportclubs moet stimuleren Over het organiseren van de praktijkgerichte bijscholingen voor het bestuurlijk en administratief kader zegt het uitvoeringsbesluit (art. 17 4) dat de sportfederatie dat kan doen in samenwerking met een externe partner De doelstellingen en activiteiten binnen deze opdracht richten zich dus naar de sporttechnische verantwoordelijken en het bestuurlijk en administratief kader van de sportfederatie en haar clubs. Met de sporttechnische verantwoordelijken bedoelen we: trainers/lesgevers/begeleiders scheidsrechters, lijnrechters, juryleden, Met bestuurlijk en administratief kader bedoelen we medewerkers met een specifieke (niet sporttechnische) verantwoordelijkheid in de club en/of de sportfederatie op bestuurlijk, administratief en/of organisatorisch vlak, m.a.w. bestuursleden, administratief verantwoordelijken, communicatieverantwoordelijke, leden van commissies of werkgroepen, van de club en de sportfederatie terreinverantwoordelijken, materiaalverantwoordelijken, seingevers, actief in de club en de sportfederatie

2 Wat het sporttechnisch aspect betreft gaat het zowel om kaderopleiding als bijscholing. Het begrip kaderopleiding is ruimer dan de VTS-sportkaderopleidingen. Voor opleidingen die niet door de VTS worden aangeboden kan ook de sportfederatie zelf sporttechnische opleidingen aanbieden voor trainers/lesgevers/begeleiders, enkel voor de opleidingen die niet door de VTS worden aangeboden scheidsrechters, lijnrechters, juryleden Om het onderscheid te maken tussen kaderopleiding en bijscholing kunnen volgende definities helpen. Kaderopleiding (= VTS-sportkaderopleidingen en sporttechnische opleidingen door de sportfederatie) is het ontwikkelen van algemene of meer specifieke (basis)kennis, vaardigheden en attitudes met als doel een geheel van competenties te verwerven. Kaderopleidingen hebben een vastgestelde inhoud en duur en zijn gekoppeld aan bepaalde doelstellingen, een bepaald functieprofiel, een bepaald niveau, een bepaalde context. Een opleiding is gekoppeld aan een attest of diploma uitgegeven door de VTS voor de VTS-sportkaderopleidingen of door de sportfederatie voor de sporttechnische opleidingen door de sportfederatie. Dit attest of diploma is gekoppeld aan de deelname en aan een positieve evaluatie. Sporttechnische bijscholing is een opfrissing, actualisering of verdere uitdieping van bepaalde deelaspecten van een opleiding of een kennismaking met nieuwe ontwikkelingen. Een bijscholing kan leiden tot een deelnameattest uitgegeven door de sportfederatie. NB: een module of onderdeel van een VTS-module kan geen bijscholing zijn. Attesten of diploma s die worden afgeleverd door de VTS en de sportfederatie hebben verschillende consequenties op vlak van erkenning en subsidiëring zie aandachtspunten! Het decreet bepaalt dat opleidingen en bijscholingen voor de sporttechnisch verantwoordelijken met of in samenspraak met de VTS dienen te gebeuren zie aandachtspunten! Kaderopleiding en bijscholing is een zeer belangrijke basisopdracht omdat kwaliteitsvolle sport begint en eindigt bij een kwaliteitsvolle begeleiding en omkadering van zowel het sporttechnische, administratieve als bestuurlijke kader. Ouders en sporters vragen steeds vaker naar competente trainers in de sportclubs. Kwaliteit in het algemeen en kaderopleiding en bijscholing van sporttechnische, administratieve en bestuurlijke kaders in het bijzonder spelen ook een steeds grotere rol in de subsidiëring van sportfederaties en hun clubs (bvb decreet sport-voor-allen, impulssubsidies, decreet sportfederaties, facultatieve opdrachten sportfederaties, ) 2. Doelstelling van deze opdracht wat willen we via deze opdracht bereiken? Bedoeling is zoveel mogelijk gekwalificeerde trainers/lesgevers/begeleiders actief in de sportclubs en de sportfederatie, m.a.w. zoveel mogelijk initiators, instructeurs B, trainers B, bachelors LO en masters LO, die effectief als trainer/lesgever/begeleider in de sportclub actief zijn betere trainers/lesgevers/begeleiders actief in de sportclubs en de sportfederatie: m.a.w. regelmatig bijgeschoolde trainers, de juiste trainers (trainers met de juiste competenties) voor de juiste functie (juiste niveau en grootte van de doelgroep, de juiste context, )

3 meer / betere scheidsrechters, lijnrechters, juryleden, meer / betere bestuurders en medewerkers in de club en de sportfederatie: m.a.w. regelmatig bijgeschoolde bestuurders en medewerkers, de juiste bestuurders en medewerkers (bestuurders en medewerkers met de juiste competenties) voor de juiste functies, 3. Invulling / activiteiten wat gaan we doen? Wat wel? Actief meewerken aan de organisatie van VTS-sportkaderopleidingen voor trainers/lesgevers/begeleiders (is decretaal VERPLICHT) Dit betekent: jaarlijks participeren in de organisatie van minimaal 1 VTSsportkaderopleiding Sporttechnische opleiding door sportfederatie voor haar trainers/lesgevers/begeleiders, voor zover de opleiding niet aangeboden wordt binnen de bestaande VTS-sportkaderopleidingen Opleiding door sportfederatie voor haar scheidsrechters, lijnrechters, juryleden Sensibiliseren en actief promotie voeren voor de VTS-opleidingen en de eigen sporttechnische opleidingen (actief meewerken aan de promotie van VTS opleidingscursussen is decretaal VERPLICHT) Bijscholingen organiseren voor de sporttechnisch verantwoordelijken (organiseren is decretaal VERPLICHT) Dit betekent jaarlijks minimaal 2 bijscholingen autonoom door de sportfederatie georganiseerd voor: *haar trainers/lesgevers/begeleiders *haar scheidsrechters, lijnrechters, juryleden Praktijkgerichte bijscholingen voor de administratieve en bestuurlijke kaders organiseren (organiseren is VERPLICHT, al dan niet i.s.m. externe partner) Dit betekent jaarlijks minimum 2 bijscholingen autonoom door de sportfederatie georganiseerd voor hun eigen bestuurlijke en administratieve kaders (bestuurders en medewerkers van de clubs van de sportfederatie en van de sportfederatie zelf) Sensibilisatie en actieve promotie voor de bijscholingen Drop-out gekwalificeerde trainers/lesgevers/begeleiders en andere sporttechnische omkadering beperken door bvb incentives / maatregelen / acties uit te werken voor de sportclubs en/of de gekwalificeerde sporttechnisch verantwoordelijken zelf Vbn: gratis tijdschrift, gratis inkom activiteiten, diploma-uitreiking naar aanleiding van activiteit, een aankoopbon in een winkel, voor de gekwalificeerde trainers/lesgevers/begeleiders financiële tegemoetkoming, materiaalcheques, opleidingscheques, aan de clubs Voorbeelden sportkaderopleidingen/opleidingen scheidsrechters, juryleden VTS Sportfederatie Aspirant-initiator Initiator Sporttechnische opleidingen die niet door de VTS worden aangeboden Instructeur B / trainer B Trainer A Opleiding scheidsrechters, lijnrechters, juryleden Begeleiden van sporters met een handicap

4 Begeleiden sportende senioren Organiseren van recreatieve sportactiviteiten Bewegingsanimator Wegkapitein Jogbegeleider Redder Voorbeelden sporttechnische bijscholingen/bijscholingen scheidsrechters, juryleden Sportfederatie Bijscholingen in de verschillende disciplines (waar relevant) en op verschillende niveaus Vbn: sportspecifieke bijscholingen, lenigheid, krachttraining, uithouding, mentale begeleiding, relatie ouder-trainer, motivatie bij kinderen, positief coachen in de praktijk, creatief coachen, talentdetectie, talentidentificatie, sport geven aan jongeren met ADHD, autisme en sport, trainen met een hartslagmeter, Bijscholingen scheidsrechters, lijnrechters, juryleden over bvb nieuwe reglementering Voorbeelden praktijkgerichte bijscholingen voor bestuurlijk en administratief kader Sportfederatie al dan niet i.s.m.derden Vbn mogelijke derden Sportac, universiteiten, hogescholen, Vlaams steunpunt voor Vrijwilligerswerk, Centrum Informatieve Spelen, organisaties die vorming geven aan de socio-culturele en social-profit sector zoals bvb Escala, progressivemedia, Interactie-Academie, PraxisNetwerk, Ethicom, Impuls, Dubbelpass (kwaliteitsmanagement in (jeugd)sport), NSA (Nederlandse Sport Alliantie), Mogelijke info over opleidingen en organisatoren kan je bvb vinden bij andere sportfederaties, Socius (steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk), (aanbod van de door de Vlaamse overheid gesubsidieerde opleidings- en vormingsaanbieders), (met thema s en organisatoren), Let wel: deze voorbeelden geven geen appreciatie van de inhoud, het al dan niet afgestemd zijn op de noden van de sport/sportclubs en sportfederatie, Vbn mogelijke onderwerpen Communicatie: externe communicatie en fondsenwerving, interne communicatie, een geslaagde communicatiemix, communicatiebeleid voor non-profit, samenwerking en overleg, overtuigen met stijl, sociale marketing (hoe verkoop ik mijn idee), hoe werkt een imago?, groepsdynamica, brainstormtechnieken, effectief en efficiënt vergaderen, vergadertechnieken, effectieve communicatie voor leidinggevenden, een discussie begeleiden, conflicthantering, hoe voer ik moeilijke gesprekken, omgaan met moeilijke mensen,duidelijk en aantrekkelijk schrijven, wervend schrijven, Doelgroepen: diversiteitsmanagement, doelgroepencommunicatie, participatie en integratie, ITC: verstaanbare webteksten schrijven, schrijven voor websites, efficiënte websites ontwikkelen, illustreren en fotograferen, s beheren, s schrijven, workshop bloggen, gebruik computers, Personeel en medewerkers: time management, self management (leiding geven aan jezelf), ruimte voor competenties (spel voor het ontdekken en beheren van competenties), competentiemanagement, de competentiematrix, workshop coaching, vrij-willig (spel voor verantwoordelijken van organisaties voor uitstippelen, evalueren en eventueel aanpassen van vrijwilligersbeleid), werken met vrijwilligers (valkuilen, moeilijkheden en oplossingen), praten

5 met vrijwilligers (van onthaal tot uitleiden), beoordelen van medewerkers, PC 329, Andere: workshop, alcohol- en drugspreventie, agressiebeheersing, verzekeringspolissen voor de club, workshop boekhoudpakket voor clubs, sport en gedrag, investeren in ouders, sport en gezondheid, Uiteraard zullen, om kwaliteitsvolle opleidingen en bijscholingen te kunnen geven tal van voorbereidende acties genomen moeten worden en randvoorwaarden vervuld moeten zijn: duidelijk zicht op de werking van de VTS en de taak/actieve rol van de sportfederatie hierin actief participeren in de denkcel(len) van de VTS duidelijkheid over wie in de sportfederatie de verantwoordelijke(n) en de structuren/commissies/werkgroepen zijn voor opleiding en bijscholing en wat hun taken zijn competenties en functie van de trainers bepalen geregeld de inhoud van de cursussen en bijscholingen screenen en bijsturen/actualiseren/afstemmen op de kwaliteitseisen van de sportsector draaiboek planning opleidingen en bijscholingen opstellen en een matrix maken om op te volgen wat reeds gerealiseerd is en wat niet, onderzoek van de behoeften op vlak van kadervorming noden bepalen van trainers/lesgevers/begeleiders enerzijds en van bestuurders en andere (niet sporttechnische) verantwoordelijken anderzijds informatie verzamelen door geregeld overleg te plegen met trainers van de sportfederatie activiteiten evalueren (kwantitatief en kwalitatief) lesgevers zoeken locaties zoeken en vastleggen Ook bij het voeren van promotie van en sensibilisatie voor de opleidingen en bijscholingen komen een aantal processen kijken: Kanalen: inventarisatie mogelijke kanalen: website, tijdschrift, nieuwsbrieven, mail, vergaderingen, website clubs, bekijk i.f.v. wie via welk kanaal bereikt wordt en de timing, welke kanalen het best geschikt zijn maak link of buttom met website VTS Doelpubliek: wie zijn mijn potentiële kandidaten en hoe overtuig ik ze? hoe overtuig ik mijn clubs? Denk hierbij bvb aan gerichte promotie zoals gerichte mailing naar al wie de gemiddelde instapleeftijd van een (aspirant) initiatorcursus heeft en al een aantal jaar lid is of een voldoende sporttechnisch niveau heeft mailing naar ex-sporters inventarisatie van mogelijke kandidaten via de trainers van de clubs (wie heeft voldoende sporttechnisch niveau, wie steekt al eens een handje toe in de les), gerichte mail, persoonlijk aanspreken door verantwoordelijke van de club Denk hierbij bvb aan incentives, mogelijke verplichtingen zoals incentives voor de gediplomeerden (bvb kledij, gratis toegang evenementen, gratis bijscholing, ) incentives naar clubs (bvb goedkoper lidmaatschap bij bepaald % gediplomeerden die actief lesgeven in de club)

6 bepaalde verplichtingen naar de clubs (bvb diploma verplicht voor deelname aan bepaalde niveau van wedstrijden, Informatie: geef duidelijk informatie over bvb de verschillende niveaus en soorten opleidingen en bijscholingen, over het doelpubliek, over de doelstellingen, hou de informatie up-to-date Evalueren van de promotie Belangrijke aandachtspunten: Enkel kaderopleiding en sporttechnische bijscholing m.b.t. de sporttakken en disciplines die op de sporttakkenlijst staan komen voor subsidiëring in aanmerking. Het decreet bepaalt dat de organisatie van kaderopleiding en bijscholing voor de sporttechnische verantwoordelijken van de sportfederatie en de aangesloten clubs met of in samenspraak met de VTS gebeurt. Voor de toelatingsproeven van de VTS-cursussen staan de afspraken in het uitvoeringsbesluit (art. 17 1) en voor de VTS-sportkaderopleidingen zijn deze opgenomen in het huishoudelijk reglement van de VTS. Voor de opleidingen en bijscholingen die de sportfederatie zelf voor haar sporttechnisch verantwoordelijken (trainers/lesgevers/begeleiders en scheidsrechters/lijnrechters,juryleden) organiseert betekent die samenspraak dat de opleidingen en bijscholingen vooraf gemeld dienen te worden aan de VTS via een webformulier, dat vanaf januari 2012 online zal worden geplaatst. De attesten of diploma s afgeleverd door de VTS of door de sportfederaties bij sportkaderopleidingen hebben verschillende consequenties op vlak van erkenning en subsidiëring. Zo is de erkenning van de VTS attesten en diploma s ruimer dan deze van de sportfederaties. VTS attesten en diploma s worden erkend door de verschillende overheden in Vlaanderen en in de nabije toekomst ook op Europees vlak, terwijl de erkenning van diploma s en attesten van de sportfederatie beperkt blijft tot de sportfederatie zelf en eventueel de organisatie(s) waarmee de sportfederatie daarover een overeenkomst heeft (bvb haar Europese of wereldfederatie, andere Vlaamse sportfederaties, ) Bij de subsidiëring van de sportfederaties binnen de BO s is de subsidiëring van lesgevers/trainers/begeleiders gekoppeld aan o.a. bepaalde VTS-diploma s (zie bezoldigingstabel). Een niet-gediplomeerde of iemand met een ander attest of diploma kan maximaal aan het minimum loon van de socio-culturele sector gesubsidieerd worden. Bij de subsidiëring van de sportfederatie binnen sommige FO s (sportkampen, prioriteitenbeleid, topsport) komen enkel lesgevers/trainers/begeleiders met een diploma vermeld op de verloningstabel voor subsidiëring in aanmerking. Ook bij subsidiëring binnen de gemeenten (recurrente impulssubsidies) bieden VTS-attesten en diploma s een meerwaarde. Onder autonoom door de sportfederatie georganiseerde bijscholingen verstaan we dat de sportfederatie instaat voor de programmatie, de promotie, de inschrijvingen, de financiën, de evaluatie, de praktische organisatie zoals reserveren infrastructuur, afspraken met lesgevers,... Voor bijscholingen van het bestuurlijk en administratief kader kan samengewerkt worden met een externe partner, bvb samenwerking met Sportac, een universiteit of hogeschool, het steunpunt voor vrijwilligers, De sportfederatie dient echter de organisator te zijn. Dit betekent dat bijvoorbeeld het Sportac aanbod op de website van de sportfederatie zetten of een link naar Sportac op de website voorzien niet voldoende is.

7 Verschillende sportfederaties kunnen ook gezamenlijk bijscholingen voor het bestuurlijke en administratieve kader organiseren. Minimaal staat elke sportfederatie individueel in voor sensibilisatie en promotie bij en de inschrijvingen van de eigen bestuurders en medewerkers, gedeeltelijke financiering en evaluatie. Opleidingen/bijscholingen over medische en/of ethische aspecten horen thuis in Luik III van het beleidsplan. Zij kunnen eventueel in de activiteiten van de BO kaderopleiding en bijscholing als pro memorie worden toegevoegd, voor zover zij uiteraard in de doelstellingen van deze BO passen. Wat niet? De (sport)technische kennis/het (sport)technische niveau of andere vaardigheden van de leden te verhogen, m.a.w. niet activiteiten, opleidingen, cursussen, examens voor het behalen van DAN-graden in gevechtsporten, A- en B-bevretten in paardrijden, technisch brevet in schermen, klimvaardigheidsattesten in het klimmen, brevetten/graden/passen/paspoorten in het zeilen/surfen, danstesten, cursus oriëntatie voor de leden, fietsherstelcursus voor de leden, ( dit hoort thuis in de BO competitieve / recreatieve / competitiegerichte recreatieve sportbeoefening). De bedoeling van kaderopleiding en bijscholing van sporttechnische verantwoordelijken moet in elk geval zijn kaders opleiden en dus niet leden opleiden, m.a.w aanleren hoe aan sporters les/training/begeleiding gegeven moet worden en dus niet het (sporttechnisch) niveau van de leden verhogen. Richtlijnen/cursus, over de wisselwerking sportfederatie sportclubs (uitdelen en toelichten van formulieren, afspraken en richtlijnen over het ledenbeheer, over inschrijvingen wedstrijden, verzekering sportfederatie, ) al dan niet naar aanleiding van algemene / regionale vergaderingen of andere samenkomsten is informeren. Deze activiteiten horen thuis bij de BO informatieopdracht uitvoeren Bv: uitleg over de verzekering van de sportfederatie is informeren, een les over mogelijke verzekeringen op clubniveau voor de bestuurders is wel een bijscholing 4. Nuttige gegevens wat hebben we nodig? Voorbeelden van mogelijke gegevensverzameling in het kader van deze basisopdracht kunnen zijn: evolutie van het aantal gediplomeerde actieve trainers (per opleidingsniveau), evolutie van het % van het aantal gediplomeerde actieve trainers tov het totaal aantal actieve trainers in de clubs, evoluties van het aantal inschrijvingen voor de toelatingsproeven VTS, geslaagden toelatingsproeven VTS, aantal inschrijvingen VTS-cursussen, aantal geslaagden VTS-cursussen, aantal geslaagden die actief trainer in club zijn/worden, gemiddelde leeftijd waarop de VTScursussen gevolgd worden, potentiële kandidaten voor initiatorcurssen (bvb op basis van leeftijd, aantal jaren aansluiting, eventuele sporttechnische brevetten of graden, contact trainer, diploma,...), het doorstromings% van initiator -> instructeur B -> trainer B -> trainer A, de relatie tussen het diploma en het aantal sporters / de leeftijdsgroep / niveau waaraan les wordt gegeven, aantal docenten van de VTS-cursussen, het niveau van deze docenten, het aantal trainers die jaarlijks een bijscholing volgen, het aantal clubs waarvan min. 1 trainer jaarlijks een bijscholing volgt, het statuut van de trainers,... het aantal bestuurders, hun leeftijden, het gemiddeld aantal jaren dat ze bestuurder zijn, hun diploma, hun taak-/functiebeschrijvingen, swot-analyse bestuurlijk kader (waarin zijn clubs goed en

8 minder goed in als het om het bestuurlijk kader gaat, waar liggen kansen en waar moeten clubs voor oppassen (bedreigingen) als het om het bestuurlijk kader gaat),... soorten vrijwilligers in de club (structurele vrijwilligers, projectvrijwilligers, incidentele vrijwilligers), hun aantallen, hun taken/functies,... beleid rond het werven, het behoud en de werkomstandigheden (kunnen kaderleden optimaal functioneren) van sporttechnische en bestuurlijke kaders,... noden bij trainers/lesgevers/begeleiders, scheidsrechters/juryleden, bestuurders en andere verantwoordelijken van de clubs evaluaties van de aangeboden opleidingen en bijscholingen door de sportfederatie en door de deelnemers NB: het verzamelen van gegevens kan opgesplitst per niveau van diploma, per functie, maar ook per regio,...