HANDLEIDING. De tijger in uw organisatie: verandering. TFC TrainingsMedia

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HANDLEIDING. De tijger in uw organisatie: verandering. TFC TrainingsMedia"

Transcriptie

1 HANDLEIDING De tijger in uw organisatie: verandering TFC TrainingsMedia

2 Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Lessons from the Wild The Tiger in your Business In Nederland en België uitgebracht door: TFC TrainingsMedia, Velp (Nederland) / Bestelnummer handleiding: Handleiding voor het gebruik van het TFC-programma nr.: 3532 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever. 2 De tijger in uw organisatie: verandering

3 Inhoud Blz. Inleiding... 5 Over De tijger in uw organisatie: verandering... 5 De tijger... 5 Synopsis van de video... 7 Leerpunten... 7 Trainingsopzet... 9 Over dit hoofdstuk... 9 Cursusprogramma Uitwerking van de trainingsopzet - Inleiding Strategieën voor overleven bij verandering benoemen Definitie van verandering Overleven bij verandering: Uzelf en uw team beoordelen Kansen benoemen om de teamprestaties te verbeteren Actieplan Afsluiting van de training Cursistenmateriaal Overleven bij verandering Uw team en verandering Fasen van verandering Wat is verandering? Strategieën voor overleven bij verandering Emoties bij overleven bij verandering Uw rol bij verandering Teambeoordeling Teambeoordeling Net als de tijger Net als de tijger Veranderstrategieën van wereldformaat De tijger in uw organisatie: verandering 3

4 Actieplan Teamverzoek Leerpunten Doelstellingen Definitie van verandering Strategieën voor het overleven van verandering Achtbaan van verandering Strategieën om te overleven bij verandering De tijger in uw organisatie: verandering

5 1. Inleiding Over De tijger in uw organisatie: verandering Dit programma gaat over de relatie tussen overleven en verandering. Dit wordt uitgewerkt aan de hand van het meest spectaculaire roofdier ter wereld, de tijger. De tijger Omstandigheden, gedrag en kenmerken De tijger is één van de meest spectaculaire roofdieren op aarde, maar helaas ook één van de meest bedreigde katachtigen. In de afgelopen eeuw zijn zo n tijgers gedood. In deze periode zijn drie ondersoorten: de Kaspische, Javaanse en Balinese tijger uitgestorven. Het lot van de Bengaalse, Sumatraanse, Chinese en Siberische tijger hangt aan een zijden draadje. Naar schatting sterven er dagelijks twee tijgers ten gevolge van de vernietiging van hun leefgebied, illegale jacht en stropen voor de handel in vacht en botten. Op het congres Global 2000 Tiger waren natuurbeschermers het erover eens dat 61% van het huidige leefgebied van de tijger niet langer leefbaar is. Zelfs nu bestaat er nog steeds geen allesomvattende strategie om het voortbestaan van de tijger te garanderen. Dierentuinen in de hele wereld maken zich steeds meer zorgen over de ondergang van de tijger. Er zijn nu wetenschappelijke fokprogramma s opgestart waar met rasechte ondersoorten in gevangenschap gefokt kan worden zodat deze weer kunnen worden uitgezet in het wild. Er leven meer tijgers in gevangenschap dan in het wild en de totale wereldwijde tijgerpopulatie bedraagt tussen de 3500 en Uit het tempo waarmee deze wilde populaties afnemen is overduidelijk dat de wilde tijger in Azië gedoemd is. De reden hiervoor is, dat zijn natuurlijke verspreidingsgebied in Azië steeds verder verdwijnt. De enclaves die nog wel bestaan in deze gebieden staan voortdurend onder druk door de toenemende wereldbevolking. De daaruit voortvloeiende aantasting van hun leefgebied en de conflicten die hierdoor ontstaan tussen wilde tijgers en mensen laten onvermijdelijk hun sporen na. De meest directe oorzaak van de dalende aantallen is stropen voor hun vacht, lichaamsdelen en botten, voornamelijk voor de productie van traditionele geneesmiddelen. De tijger in uw organisatie: verandering 5

6 Internationale tijgerbeschermingsgroepen zijn het erover eens dat de tijger behouden moet blijven in zijn natuurlijke leefgebied Azië. Deze groepen beweren dat het overleven van de tijger als soort op lange termijn niet bedreigd wordt omdat de grote aantallen tijgers in gevangenschap een genetische reddingsboot bieden, dat wil zeggen een genetische verzekeringspolis tegen uitsterven in het wild. Een tijger in gevangenschap is niet hetzelfde als een tijger in het wild dat spreekt voor zich. Als we de tijger willen behouden als roofdier en willen zorgen dat hij zijn potentieel realiseert, voorziet in sociale, psychologische en fysiologische behoeften, dan moeten we ruimte creëren waarin de tijger kan jagen, zijn territorium kan verdedigen en zich kan voortplanten. Spreiding en status De tijger komt voor in Azië, van de regenwouden van Indonesië tot de naaldbossen van India, van Oost-Vietnam tot aan de wouden van Rusland. Uit dit uitgestrekte verspreidingsgebied dat meerdere klimaten, habitats en culturen doorkruist, blijkt al dat de tijger zich heel goed kan aanpassen. De vijf nog resterende tijgersoorten worden allemaal met uitsterven bedreigd: de Balinese, Kaspische en Javaanse tijger zijn tussen 1937 en 1980 uitgestorven en de Zuid-Chinese tijger is het meest bedreigd er sterft dus elke vijftien jaar een tijgersoort uit. De nog resterende soorten zijn: de Zuid-Chinese, de Sumatraanse, de Indo- Chinese, de Siberische en de Bengaalse tijger. De rehabilitatie van deze grote carnivoren is een langzaam proces, en aangezien Azië als het inheemse gebied uitgeput raakt, moet introductie op andere locaties een alternatief zijn. Het is algemeen bekend dat katachtigen die in gevangenschap geboren zijn zich niet makkelijk aanpassen aan een leven in het wild omdat ze jachtgedrag, hoewel dit eigenlijk instinctief is, moeten aanleren om te kunnen overleven. Bij gebrek aan een moeder is het leerproces onder leiding van mensen langdurig, duur en tijdrovend en moeten de tijgers zowel de strategie van de jacht als technieken om te doden aanleren. Er zijn op dit gebied slechts weinig successen geboekt. Voedsel In de meeste gebieden bestaat het voedsel van de tijger voor bijna driekwart uit herten. Volwassen tijgers hebben 3000 kilo levend vlees per jaar nodig en nog eens 50% extra om hun jongen te voeden. Ze voorzien in deze behoefte door grote gehoefde zoogdieren, herten, wilde zwijnen en vee te doden in Azië waaronder de muntjak, sambar en het edelhert. Voortplanting In elke tijd van het jaar kan het wijfje twee tot vier jongen werpen die twintig tot zesendertig maanden bij haar blijven. Levenswijze Tijgers leven solitair en zijn territoriaal. De mannetjes hebben grote territoria die de territoria van twee of drie wijfjes omvatten. De wijfjes verdedigen hun territorium tegen andere wijfjes en de mannetjes tegen andere mannetjes. Af en toe vervoegt het mannetje zich bij het wijfje en de welpen om te eten, maar tijgers leven niet in familiegroepen zoals leeuwen. 6 De tijger in uw organisatie: verandering

7 Synopsis van de video De video vertelt het verhaal van twee Bengaalse tijgers die in gevangenschap zijn geboren. Omdat ze niet voor nageslacht zorgden, werden ze naar Zuid-Afrika gebracht om te kijken of ze konden worden uitgezet in het wild met als oogmerk het opstarten van een fokprogramma voor tijgers. Een menselijke surrogaatmoeder (John Varty) leerde hen besluipen en jagen. Aanvankelijk waren hun inspanningen onhandig; maar nadat ze een strategie hadden ontwikkeld leerden ze het belang van wachten, geduld, timing, sluipen en overvallen. Wij mensen zijn allemaal tijgers in een kooi, ingesloten door onze overtuigingen, gewoonten en ingesleten routines die ons ervan weerhouden ons potentieel waar te maken. U kunt vasthouden aan uw oude manier van doen en uitsterven of u kunt net als de tijgers verandering omarmen en overleven. Leerpunten Wees u bewust van het verband tussen overleven in het wild en de huidige zakenwereld. Begrijp het concept van in een kooi zitten. Het is mogelijk dat u het niet weet als u vastzit in een kooi. Vaak blijft u in dezelfde situatie omdat dit veilig aanvoelt. Iedereen krijgt van tijd tot tijd te maken met onvoorspelbare veranderingen. Weet waarom verandering verwarrend kan zijn. Het is belangrijk om veranderingen zelf op te zoeken en er uw voordeel mee te doen. Om succesvol te kunnen zijn moet u zich aanpassen, leren en experimenteren. Het aanvaarden van nieuwe uitdagingen kan leiden tot gevoelens van inspiratie en zelfvertrouwen. Het is belangrijk om plezier te hebben in veranderingen. De toekomst is waar wij leven. Het is belangrijk om te genieten van het hier en nu. U bepaalt zelf hoe u veranderingen ziet. De tijger in uw organisatie: verandering 7

8 8 De tijger in uw organisatie: verandering

9 2. Trainingsopzet Over dit hoofdstuk Dit hoofdstuk bevat een opzet voor een training op basis van het programma De tijger in uw organisatie: verandering. Doelstellingen Na afloop van deze training kunt u: Strategieën benoemen om te overleven bij verandering. Uzelf en het vermogen van uw team om te overleven bij verandering beoordelen. Verbeterkansen benoemen. Kenmerken van prestaties van wereldformaat benoemen. Een actieplan opstellen om veranderingen met succes te doorstaan. Benodigde materialen Het programma De tijger in uw organisatie: verandering Afspeelapparatuur en monitor Flipover en verschillend gekleurde stiften Plakband Papier en pennen voor de deelnemers Thee/koffie De tijger in uw organisatie: verandering 9

10 Cursusprogramma Inleiding 80 minuten Strategieën voor overleven bij verandering benoemen 52 minuten Pauze 15 minuten Definitie van verandering 10 minuten Overleven bij verandering: uzelf en uw team beoordelen 50 minuten Lunchpauze 45 minuten Kansen benoemen om de teamprestaties te verbeteren 170 minuten Pauze 15 minuten Actieplan 70 minuten Afsluiting van de training 20 minuten Totale tijdsduur: 9 uur en 17 minuten 10 De tijger in uw organisatie: verandering

11 Uitwerking van de trainingsopzet - Inleiding Inleiding 15 minuten Stel uzelf voor en verwelkom de deelnemers. Vertel de deelnemers dat deze training vijf doelen heeft: 1. De strategieën om verandering te overleven benoemen. 2. Uzelf en uw team beoordelen. 3. Kansen benoemen om uw eigen prestaties en die van uw team te verbeteren. 4. De kenmerken benoemen van veranderingen van wereldformaat en uw eigen vaardigheden voor het omgaan met verandering vergelijken met prestaties van wereldformaat. 5. Een actieplan opstellen. Vertoning video deel 1 13 minuten Vertoon de video De tijger in uw organisatie: verandering. Stop de band als het volgende in beeld komt: Overleven als een tijger. Icebreaker 10 minuten Doe een Teamquiz over feiten over de tijger (zie pagina 5 voor achtergrondinformatie). Doel van deze training 2 minuten Vertel de deelnemers dat veel trainingsvideo s gaan over branches die totaal niet lijken op de branche waarin zij werken. Vertel hen dat dit programma een frisse kijk op verandering biedt. Aan de hand van de tijger als metafoor doet het drie dingen: Een verhaal vertellen Aangeven waarom het zo belangrijk is om verandering goed te managen Een voorbeeld uit de natuur gebruiken dat goed zal blijven hangen. Doelstellingen 10 minuten Toon Overheadsheet 1 en neem deze met de deelnemers door. Toon Overheadsheet 2 en neem deze met de deelnemers door. De tijger in uw organisatie: verandering 11

12 Kennismaken 30 minuten Deel Handout 1 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Deze oefening vormt de basis voor de verwachtingen die de deelnemers hebben van de training. Bespreek de antwoorden van de deelnemers. Vat hun verwachtingen samen en noteer deze op de flipover zodat u hier aan het eind van de training nog eens naar kunt verwijzen. Strategieën voor overleven bij verandering benoemen In welke veranderfase zit het team? 30 minuten Deel Handout 2 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Bespreek de antwoorden van de deelnemers. Toon Overheadsheet 3 en neem deze met de deelnemers door. Fasen van verandering 20 minuten Vraag de deelnemers terug te denken aan de video en de termen te benoemen die volgens hen de veranderfasen het beste beschrijven. Noteer hun antwoorden op de flipover. Antwoordsuggesties: In de kooi De kooi verlaten Experimenteren met verandering Nieuwe gedragslijnen overnemen Gericht zijn op de toekomst Deel Handout 3 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Vraag hen vervolgens hun antwoorden te noemen. Houd een groepsdiscussie over dit onderwerp. Bevestiging van de leerpunten 2 minuten Vertoon de rest van de video zonder onderbrekingen. Pauze 15 minuten 12 De tijger in uw organisatie: verandering

13 Definitie van verandering Definitie van verandering 10 minuten Toon Overheadsheet 2. Vertel de deelnemers dat omgaan met veranderingen onvermijdelijk leidt tot het managen van de Achtbaan van verandering. Toon Overheadsheet 4 en leg de Achtbaan van verandering uit aan de deelnemers: De eerste reactie op verandering is Apathie omdat er niets mis lijkt te zijn met de Oude gewoonte. Als de verandering concreter wordt, neemt de vijandelijkheid (Weerstand tegen verandering) toe (dit kan een half jaar tot een jaar duren). Opleiding en training creëren Bewustzijn van de voordelen en gevolgen van de Verandering. Als u geen Bewustzijn creëert, resulteert dit in een neerwaartse spiraal en Kwaadwillige inschikkelijkheid. Het succesvol creëren van bewustzijn leidt tot Experimenteren. Experimenteren leidt ertoe dat het Nieuwe gedrag (Gewoonte) wordt overgenomen en de Oude gewoonte wordt afgezworen. Overleven bij verandering: Uzelf en uw team beoordelen Achtbaan van verandering: individuele oefening 10 minuten Deel Handout 4 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Strategieën voor overleven bij verandering 10 minuten Deel Handout 5 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Vraag hen om hun antwoorden te noemen en noteer deze op de flipover. Vraag de deelnemers om gezamenlijk te bepalen wat de drie belangrijkste punten zijn (het helpt om de deelnemers te vragen een vinkje te zetten bij hun twee belangrijkste punten als methode om te prioriteren). Strategieën voor overleven bij verandering 20 minuten Leid een groepsdiscussie over de drie dingen die organisaties die verandering overleven goed doen. Toon Overheadsheet 3. Vraag de deelnemers om voorbeelden van elk punt te geven en noteer hun antwoorden op de flipover. Toon Overheadsheet 5 en neem deze door met de deelnemers. De tijger in uw organisatie: verandering 13

14 Emoties bij verandering 10 minuten Deel Handout 6 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Vraag hen vervolgens om hun antwoorden te noemen en noteer deze op de flipover. Verdeel de woorden die u gebruikt heeft aan de hand van de Achtbaan van verandering in negatieve of positieve emoties en bespreek het verband tussen iemands emotionele toestand en het aanvaarden van verandering. Lunchpauze 45 minuten Kansen benoemen om de teamprestaties te verbeteren Uw rol bij verandering 45 minuten Deel Handout 7 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Noteer op de flipover: Eerst de ruimte innemen Organisatiesysteem veranderen Acceptatie verkrijgen Vraag de deelnemers om algemene feedback op hun meningen en bepaal gezamenlijk wat de belangrijkste bijdragende factoren aan verandering zijn. Teambeoordeling 45 minuten Deel Handout 8 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Houd een groepsdiscussie over hun antwoorden en bereik consensus over de gemiddelde score. Best practice 10 minuten Vertel de deelnemers: De meeste organisatie hanteren de slogan als je het niet kunt meten, kun je het ook niet managen. Om dit te doen noteren zij de belangrijkste criteria aan de hand van vijf niveaus. Niveau 1 is normaal en Niveau 5 is Wereldklasse. Deel Handout 9 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Net als de tijger: Aanpassen aan verandering 30 minuten Deel Handout 10 uit. Vraag de deelnemers om groepjes van drie tot vier personen te vormen en de handout in te vullen. Deel Handout 11 uit en vraag de deelnemers om deze individueel in te vullen. 14 De tijger in uw organisatie: verandering

15 Bereik als groep overeenstemming over de prioriteiten. Noteer de drie topprioriteiten. Veranderstrategieën van wereldformaat 20 minuten Deel Handout 12 uit en vraag de deelnemers om deze door te nemen. Wat zou het meeste verschil maken? 20 minuten Vraag hen welk niveau de beste beschrijving geeft van hun organisatie wat betreft bereidheid om veranderingen aan te pakken. Houd een discussie over hun antwoorden. Pauze 15 minuten Actieplan Actieplan 45 minuten Deel Handout 13 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Vraag de deelnemers welke obstakels zij zullen moeten overwinnen om het actieplan te kunnen uitvoeren. Laat hen situaties bedenken die ertoe zouden kunnen leiden dat ze falen. Stimuleer de deelnemers om deze tot in detail te visualiseren. Help de deelnemers om een positief beeld van obstakels te vormen en vertel dat u er alle vertrouwen in heeft dat zij hun actieplan kunnen implementeren. Evaluatie 10 minuten Vertel de deelnemers dat hun actieplan alleen werkt als ze het ook daadwerkelijk uitvoeren. Vraag hen om volledige steun voor het actieplan. Dit kunnen ze uiten door het actieplan te ondertekenen. Teamverzoek 15 minuten Deel Handout 14 uit en vraag de deelnemers om deze in te vullen. Toon Overheadsheet 6. De tijger in uw organisatie: verandering 15

16 Afsluiting van de training Afsluiting van de training 20 minuten Houd een groepsdiscussie van vijf minuten over de leerpunten. Kijk nog eens naar de verwachtingen die de deelnemers van de training hadden. Deel Handout 15 uit. Hierop staan de leerpunten nog eens samengevat. Herinner de deelnemers aan hun individuele en groepsactieplannen en hun teamverzoek. Bedank de deelnemers voor het meedoen en sluit de training af. 16 De tijger in uw organisatie: verandering

17 3. Cursistenmateriaal De materialen in dit hoofdstuk mogen, in tegenstelling tot de rest van deze handleiding, worden gekopieerd voor gebruik tijdens een training op basis van het programma De tijger in uw organisatie: verandering. De tijger in uw organisatie: verandering 17

18 Handout 1 Overleven bij verandering 1 a. Wat is de moeilijkste verandering waarmee uw organisatie heeft moeten omgaan? 1 b. Noteer de drie grootste obstakels die u moest overwinnen. 2 a. Wat is de moeilijkste verandering waarmee u persoonlijk te maken heeft gehad in uw werk? 2 b. Noteer de drie grootste obstakels die u moest overwinnen. 18 De tijger in uw organisatie: verandering

19 Handout 2 Uw team en verandering 1. Van welk team binnen uw organisatie bent u lid? 2. Noteer de drie belangrijkste veranderproblemen waarmee uw team te maken heeft. Groepsoefening 3. Benoem als groep de drie belangrijkste veranderingen voor uw team/afdeling. De tijger in uw organisatie: verandering 19

20 Handout 3 Fasen van verandering Uw team beoordelen Denk terug aan de video en geef aan welke term de veranderfase waarin het probleem van handout 2 zich bevindt het beste weergeeft. Zet een vinkje in onderstaande tabel om aan te geven in welke fase dit is. Veranderfasen In de kooi De kooi verlaten Experimenteren met verandering Nieuwe gedragslijnen overnemen Gericht zijn op de toekomst 20 De tijger in uw organisatie: verandering

21 Handout 4 Wat is verandering? Verandering in organisaties kan zowel extern als intern plaatsvinden. De verandering managen betekent bereid zijn om dingen anders te doen om betere resultaten te kunnen boeken voor de organisatie en de klant. Onvermijdelijk vereist omgaan met verandering het managen van de achtbaan van verandering. Emotie Oude gewoonte Bewustzijn Nieuwe gewoonte Vijandelijkheid Experimenteren Kwaadwillige Apathie inschikkelijkheid Tijd Uzelf, uw team en uw organisatie beoordelen Zet aan de hand van de verandering die u op Handout 2 benoemd heeft scores uit op onderstaande grafiek voor de volgende veranderproblemen : Waar u zich nu bevindt ten opzichte van de verandering. Waar uw team zich nu bevindt ten opzichte van de verandering. Waar de organisatie zich nu bevindt ten opzichte van de verandering. Emotie Negatieve emoties Zes tot twaalf maanden Tijd Positieve emoties Drie tot zes maanden De tijger in uw organisatie: verandering 21

22 Handout 5 Strategieën voor overleven bij verandering Groepsoefening Benoem de strategieën voor Overleven bij verandering zoals u die ziet, dat wil zeggen, als overleven bij verandering effectief is in uw organisatie, hoe ziet dit er dan uit? Overleven bij verandering vereist dat organisaties drie dingen goed doen. Neem deze over van Overheadsheet De tijger in uw organisatie: verandering

23 Handout 6 Emoties bij overleven bij verandering Individuele oefening Noteer de emoties die u persoonlijk beleefd heeft bij het omgaan met veranderingen. Emotie Oude gewoonte Bewustzijn Nieuwe gewoonte Kwaadwillige inschikkelijkheid Vijandelijkheid Apathie Negatieve emoties Zes tot twaalf maanden Experimenteren Tijd Positieve emoties Drie tot zes maanden De tijger in uw organisatie: verandering 23

24 Handout 7 Uw rol bij verandering Individuele oefening Noteer uw bijdrage aan overleven bij verandering door onderstaande oefening in te vullen. Overleven bij verandering betekent het volgende: Eerst de ruimte innemen Benoem welke klantenservice u kunt bieden die concurrenten niet bieden. Mijn idee is Het organisatiesysteem veranderen Huidige taken en doelstellingen Structuren, systemen, processen Werkmethoden/ontwikkeling van medewerkers Gewoonten, gedrag, normen en waarden Om succesvol te kunnen veranderen moeten we Acceptatie verkrijgen Strategische taal Scoreformulier Training Watervaleffect Prestatiemanagement Beloning en erkenning We kunnen de acceptatie vergroten door U moet de groep kunnen vertellen waar en wanneer u betrokken bent bij deze processen. 24 De tijger in uw organisatie: verandering

25 Handout 8 Teambeoordeling 1. Wat was het belangrijkste leerpunt over Overleven bij verandering uit de video voor uw werkteam? 2. Beoordeel uw team voor elk leerpunt op een schaal van één tot vijf om aan te geven waar u zich nu bevindt (heden) en hoe u de toekomst ziet. Sterk mee oneens Enigszins mee Weet niet Heden Mee eens Sterk mee eens We zitten gevangen in een kooi en weten dit niet We zitten in de kooi en voelen ons veilig De kooi verlaten is eng Toekomst Succes betekent aanpassen, leren en experimenteren Leren omgaan met nieuwe uitdagingen geeft inspiratie Vreugde geeft nieuwe betekenis en leidt tot het formuleren van een visie De toekomst is waar wij wonen Geniet van het moment en wees bereid overnieuw te beginnen De tijger in uw organisatie: verandering 25

26 Handout 9 Teambeoordeling Groepsoefening Best practice ontwikkelen Beantwoord in groepjes van drie tot vier personen de volgende vraag voor elk van de leerpunten: Als we dit goed doen, waar blijkt dit dan uit? Noteer in elke sectie niet meer dan drie punten. a. Aanpassen, leren en experimenteren We doen dit goed als b. Leren omgaan met nieuwe uitdagingen We doen dit goed als c. Een nieuwe visie formuleren We doen dit goed als d. Het organisatiesysteem veranderen We doen dit goed als De tijger in uw organisatie: verandering

27 Handout 9 (vervolg) e. Acceptatie verkrijgen We doen dit goed als De tijger in uw organisatie: verandering 27

28 Handout 10 Net als de tijger 1. Bereik met uw groepje van drie tot vier personen overeenstemming over wat het meeste verschil zou maken voor overleven bij verandering in uw organisatie? 2. Als we kunnen overleven bij verandering in deze organisatie, dan weten we dat doordat 28 De tijger in uw organisatie: verandering

29 Handout 11 Net als de tijger 1. Denk individueel na over de kenmerken van Overleven bij verandering en geef aan waar volgens u de grootste verbetering vereist is binnen uw team? (Zet de kenmerken in volgorde van prioriteit: Belangrijkste = 1, Onbelangrijkste = 7) Kenmerk Prioriteit De kooi verlaten Aanpassen, leren en experimenteren Leren omgaan met nieuwe uitdagingen Een nieuwe visie formuleren Het organisatiesysteem veranderen Acceptatie verkrijgen De tijger in uw organisatie: verandering 29

30 Handout 12 Veranderstrategieën van wereldformaat Groepsoefening Vorm groepjes van drie tot vier personen. Neem onderstaande niveaubeschrijvingen door en bereik overeenstemming binnen uw groepje over welk niveau overeenkomt met hoe teams binnen uw organisatie omgaan met verandering. Kies het niveau dat het beste weergeeft hoe goed de organisatie zich aanpast aan veranderingen. De niveaus (de ladder beklimmen) Niveau Criteria 1 De managers denken dat zij alles over de organisatie weten en dat de medewerkers alleen maar het werk doen. Er worden geen originele ideeën gegenereerd voor het verbeteren van producten en diensten, veranderingen ontstaan alleen als reactie op de concurrentie. Interne suggestieprogramma s voor het verbeteren van producten en diensten falen doorlopend. De organisatie gelooft dat ze een gezond klantenbestand en goede marktpositie hebben en dat er geen noodzaak voor verandering is. 2 De organisatie probeert met een frisse blik naar de producten/diensten te kijken. De medewerkers worden gestimuleerd om te experimenteren met nieuwe ideeën. De organisatie evalueert wat de producten/diensten relevant en anders maakt. De organisatie benoemt individuen die een talent hebben voor innovatie en traint hen. De organisatie beoordeelt regelmatig de bereidheid voor innovatie. Er worden elk jaar kleine verbeteringen in bestaande producten en diensten doorgevoerd. 30 De tijger in uw organisatie: verandering

31 Handout 12 (vervolg) Niveau Criteria 3 Er vinden maandelijks brainstormsessies over nieuwe producten/diensten plaats in de organisatie en er wordt elke maand minimaal één verbetering geïmplementeerd. De leiding van de organisatie ziet zichzelf vooral als in gang zetters van verandering en brengt doorlopend nieuwe denkwijzen in de organisatie in. Uit een jaarlijkse enquête blijkt dat de organisatie een 8 krijgt van klanten voor hun producten en diensten. Uit een beoordeling van innovatieve bereidheid blijkt dat er geschikte medewerkers benoemd zijn, probleemoplossingsvaardigheden aanwezig en dat de behoeften van klanten begrepen worden. 4 De organisatie ontwikkelt regelmatig nieuwe producten en rekt de organisatiedefinitie. De organisatie slaagt erin nieuwe markten aan te boren. Uit een jaarlijkse enquête blijkt dat de organisatie de verwachtingen van klanten regelmatig overtreft. De organisatie weet welke diensten/producten ze bieden die concurrenten niet bieden. Twintig procent van de omzet komt van producten en diensten die in de afgelopen drie jaar zijn geïntroduceerd. 5 De organisatie brengt nieuwe producten altijd als eerste op de markt. De organisatie wordt op de markt gezien als de meest innovatieve organisatie van de branche. De organisatie trekt sneller nieuwe klanten aan dan concurrenten. De organisatie wordt in een enquête genoemd als beste aanbieder van klantenservice en communicatie. Veertig procent van de omzet komt van producten en diensten die in de afgelopen drie jaar zijn geïntroduceerd. De organisatie is de meest bewonderde organisatie in de branche. Welk niveau beschrijft uw organisatie het beste? Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Niveau 5 De tijger in uw organisatie: verandering 31

32 Handout 13 Actieplan Maak uw actieplan SMART Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdgebonden Individueel actieplan Ik ga de volgende vaardigheden verbeteren om beter te kunnen overleven bij verandering: Groepsactieplan Onze top drie prioriteiten voor Overleven bij verandering zijn: 32 De tijger in uw organisatie: verandering

33 Handout 13 (vervolg) Groepsoefening In te vullen door normale werkteams. Wat gaan we met het oog op deze prioriteiten als team doen om ons vermogen om met verandering om te gaan te verbeteren? (Zorg dat uw acties SMART zijn Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdgebonden) Obstakels Wat zijn de grootste obstakels die we moeten overwinnen om ons vermogen om met veranderingen om te gaan te kunnen verbeteren? Wereldklasse-benchmark Als team bevinden we ons momenteel op niveau. We gaan niveau bereiken vóór. De tijger in uw organisatie: verandering 33

34 Handout 14 Teamverzoek Groepsoefening Benoem in een groepje van drie of vier personen het Teamverzoek dat u heeft voor uw organisatie. Geef in dit verzoek aan wat volgens u zeker zal leiden tot betere vaardigheden voor het omgaan met verandering. Ons verzoek is Als je niet anders gaat denken, verandert er niets. Afrikaans gezegde 34 De tijger in uw organisatie: verandering

35 Handout 15 Leerpunten Wees u bewust van het verband tussen overleven in het wild en de huidige zakenwereld. Begrijp het concept van in een kooi zitten. Het is mogelijk dat u het niet weet als u vastzit in een kooi. Vaak blijft u in dezelfde situatie omdat dit veilig aanvoelt. Iedereen krijgt van tijd tot tijd te maken met onvoorspelbare veranderingen. Weet waarom verandering verwarrend kan zijn. Het is belangrijk om veranderingen zelf op te zoeken en er uw voordeel mee te doen. Om succesvol te kunnen zijn moet u zich aanpassen, leren en experimenteren. Het aanvaarden van nieuwe uitdagingen kan leiden tot gevoelens van inspiratie en zelfvertrouwen. Het is belangrijk om plezier te hebben in veranderingen. De toekomst is waar wij leven. Het is belangrijk om te genieten van het hier en nu. U bepaalt zelf hoe u veranderingen ziet. De tijger in uw organisatie: verandering 35

36 Overheadsheet 1 Doelstellingen Strategieën benoemen om verandering te overleven Uzelf en het vermogen van uw team om verandering te overleven beoordelen Verbeterkansen benoemen Kenmerken van prestaties van wereldformaat benoemen Een actieplan opstellen om veranderingen met succes te doorstaan 36 De tijger in uw organisatie: verandering

37 Overheadsheet 2 Definitie van verandering Veranderingen in organisaties kunnen intern of extern plaatsvinden. Het managen van verandering houdt in dat u bereid bent zaken anders aan te pakken om betere resultaten te kunnen boeken voor de organisatie en de klant. De tijger in uw organisatie: verandering 37

38 Overheadsheet 3 Strategieën voor het overleven van verandering Neem eerst de ruimte in die de verandering biedt Verander het organisatiesysteem snel Verkrijg acceptatie op elk niveau van de organisatie 38 De tijger in uw organisatie: verandering

39 Overheadsheet 4 Achtbaan van verandering Emotie Bewustzijn Oude gewoonte Nieuwe gewoonte Vijandelijkheid Experimenteren Kwaadwillige inschikkelijkheid Apathie Tijd Negatieve emoties Zes tot twaalf maanden Positieve emoties Drie tot zes maanden De tijger in uw organisatie: verandering 39

40 Overheadsheet 5 Strategieën om te overleven bij verandering Neem eerst de ruimte in Benoem welke klantenservice u kunt bieden die uw concurrenten niet bieden Verander het organisatiesysteem Taken en doelstellingen Structuur, systemen, processen Werkmethoden/ontwikkeling van medewerkers Gewoonten, gedrag, normen en waarden Verkrijg acceptatie Scoreformulier Training Strategische taal Watervaleffect Prestatiemanagement Beloning en erkenning 40 De tijger in uw organisatie: verandering

41 Overheadsheet 6 Als je niet anders gaat denken, verandert er niets. Afrikaans gezegde De tijger in uw organisatie: verandering 41

HANDLEIDING. Vergaderingen: lastige types. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Vergaderingen: lastige types. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Vergaderingen: lastige types TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Going to a Meeting 2: Meeting Menaces In Nederland en

Nadere informatie

HANDLEIDING. De wilde hond in uw organisatie: teamwork. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. De wilde hond in uw organisatie: teamwork. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING De wilde hond in uw organisatie: teamwork TFC TrainingsMedia Learning Resources Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Lessons from the Wild The Wild dog in your

Nadere informatie

HANDLEIDING. Vergaderingen: verzieken kan iedereen. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Vergaderingen: verzieken kan iedereen. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Vergaderingen: verzieken kan iedereen TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Going to a Meeting 1: Messing up a Meeting

Nadere informatie

HANDLEIDING. Functioneringsgesprekken: de droom van elke medewerker. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Functioneringsgesprekken: de droom van elke medewerker. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Functioneringsgesprekken: de droom van elke medewerker TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Performance Review 2 In Nederland

Nadere informatie

DE SIBERISCHE TIJGER

DE SIBERISCHE TIJGER DE SIBERISCHE TIJGER In de sneeuw! Er zijn veel verschillende soorten katten op de wereld. Denk maar eens aan de huiskat, leeuw, sneeuwpanter of cheeta. Allemaal behoren ze tot de familie van de katachtigen.

Nadere informatie

HANDLEIDING. Lastige situaties in communicatie. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Lastige situaties in communicatie. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Lastige situaties in communicatie TFC TrainingsMedia American Media Incorporated Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Communication Nightmares: Solutions to

Nadere informatie

Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI)

Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI) Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI) Het zelfbeoordelingsformulier Het doel van deze evaluatie is om u te helpen bij het bepalen van de belangrijkste aandachtsvelden van uw leidinggevende

Nadere informatie

HANDLEIDING. Zelfverzekerd presenteren. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Zelfverzekerd presenteren. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Zelfverzekerd presenteren TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: I Wasn t Prepared For That In Nederland en België uitgebracht

Nadere informatie

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel?

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je

Nadere informatie

De tijger. De geschiedenis van de tijger. De kenmerken van de tijger

De tijger. De geschiedenis van de tijger. De kenmerken van de tijger De tijger De tijger, een mooi en interessant onderwerp voor je spreekbeurt. De tijger is een jagend roofdier en wordt wel gezien als de koning van de jungle. Tijgers zijn de grootste katachtigen ter wereld

Nadere informatie

Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager

Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager 1 Executive Leadership Foundation - ELF 2005-2011 Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits netjes de bron wordt vermeld Lastige dingen

Nadere informatie

HANDLEIDING. Coachen doe je zo. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Coachen doe je zo. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Coachen doe je zo TFC TrainingsMedia CRM Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: When the Coach Is You! In Nederland en België uitgebracht door: TFC TrainingsMedia,

Nadere informatie

Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst

Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst Oefening: Profiel en valkuilen vragenlijst Dit is een korte vragenlijst die bedoeld is om een aantal van je denkbeelden, attitudes en gedrag in werksituaties in kaart te brengen. Wees zo eerlijk mogelijk

Nadere informatie

Naam: SURVIVAL of the tiger

Naam: SURVIVAL of the tiger Naam: _ SURVIVAL of the tiger Grote katachtigen De tijger hoort bij de katachtigen, net als de leeuw, poema, panter en de linx. Tijgers zijn roofdieren uit Azië. Ze zijn de grootste van alle katachtigen.

Nadere informatie

Handleiding Verbetercheck in teams

Handleiding Verbetercheck in teams Handleiding Verbetercheck in teams Praktisch hulpmiddel om de Verbetercheck in een team toe te passen 22 maart 2011 Betrokken partijen: Teksten en advies: Huub Pennock en Alex van der Wal 1 Inleiding De

Nadere informatie

Coalitielid met hart en ziel

Coalitielid met hart en ziel Coalitielid met hart en ziel Samenwerken vind ik belangrijk omdat... Peter Rooze 29 januari 2011 Teambuilding en samenwerking. Resultaten: 1. Kennismaking met - motieven van - collega s. 2. Betere samenwerking.

Nadere informatie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie Onco-Move Bewegen tijdens chemotherapie Introductie De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

Key success actors. De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen. Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management

Key success actors. De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen. Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management Key success actors De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management 1 Key success actors De rol van middenmanagement bij strategische

Nadere informatie

TSI TriMetrix. Victor Voorbeeld. 23 Persoonlijke Talenten

TSI TriMetrix. Victor Voorbeeld. 23 Persoonlijke Talenten TSI TriMetrix 23 Persoonlijke Talenten Licentiehouder: Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Onderzoek heeft uitgewezen dat er een directe relatie bestaat tussen de mate waarin iemand voldoening

Nadere informatie

HANDLEIDING. Communicatie is de basis. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Communicatie is de basis. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Communicatie is de basis TFC TrainingsMedia Video Visions Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Talk I$n t Cheap In Nederland en België uitgebracht door: TFC

Nadere informatie

Appraisal. Datum:

Appraisal. Datum: Appraisal Naam: Sample Candidate Datum: 08-08-2013 Over dit rapport: Dit rapport is op automatische wijze afgeleid van de resultaten van de vragenlijst welke door de heer Sample Candidate is ingevuld.

Nadere informatie

MODULE 1 ZELFANALYSE WERKBOEK: STAP 5. 1 Persoonlijke successen 2 SWOT analyse 3 Samenvatting & conclusie

MODULE 1 ZELFANALYSE WERKBOEK: STAP 5. 1 Persoonlijke successen 2 SWOT analyse 3 Samenvatting & conclusie MODULE 1 ZELFANALYSE WERKBOEK: STAP 5 1 Persoonlijke successen 2 SWOT analyse 3 Samenvatting & conclusie 1. Persoonlijke successen De eerste stap in je carrièrewijziging is je resultaten te herkennen of

Nadere informatie

Lange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics

Lange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics Lange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics ALGEMEEN Het inrichten van een ICT Beheerorganisatie is een complexe en tijdrovende aangelegenheid. Het resultaat is afhankelijk van veel aspecten.

Nadere informatie

HANDLEIDING. Gung Ho! TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Gung Ho! TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Gung Ho! TFC TrainingsMedia American Media Incorporated Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Gung Ho! In Nederland en België uitgebracht door: TFC TrainingsMedia,

Nadere informatie

HANDLEIDING. De ongeorganiseerde manager. Hulp van boven. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. De ongeorganiseerde manager. Hulp van boven. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING De ongeorganiseerde manager Hulp van boven TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: The Unorganised Manager Part 3: Divine

Nadere informatie

Studievaardigheden. BEN/LO/ADHD/14/0003j April 2014

Studievaardigheden. BEN/LO/ADHD/14/0003j April 2014 Studievaardigheden N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer u

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Volledig op mij van toepassing. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Daar ben ik mij volledig van bewust

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Volledig op mij van toepassing. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Daar ben ik mij volledig van bewust CONTACT MAKEN drs. A.M. Lautenbach 1 SITUATIE Twee mensen ontmoeten elkaar. Bijna direct is er al een ondefinieerbare verbondenheid, een magisch gevoel van vertrouwen en écht contact. Gedachten en gevoelens

Nadere informatie

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie?

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie? Onco-move Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

HANDLEIDING. Oog voor talent. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Oog voor talent. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Oog voor talent TFC TrainingsMedia Video Arts Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Talent Management: How to Retain Your Best People In Nederland en België

Nadere informatie

Gazelles International. Workshop ToolsTM. Best Education. Best Tools. Best Community. www.gicoaches.com

Gazelles International. Workshop ToolsTM. Best Education. Best Tools. Best Community. www.gicoaches.com Gazelles International Workshop ToolsTM Best Education. Best Tools. Best Community. www.gicoaches.com Best Education. Best Tools. Best Community. www.gicoaches.com Aantekeningen: Naam: Break Even Analyse

Nadere informatie

Competency Check. Datum:

Competency Check. Datum: Competency Check Naam: Sample Candidate Datum: 08-08-2013 Over dit rapport: Dit rapport is op automatische wijze afgeleid van de resultaten van de vragenlijst welke door de heer Sample Candidate is ingevuld.

Nadere informatie

Competentiemeter Zelfsturing

Competentiemeter Zelfsturing Competentiemeter Zelfsturing Met het invullen van deze vragenlijst krijg je een beeld van je eigen bekwaamheden als zelfstuurder. Deze vragenlijst is in de eerste plaats bedoeld voor zelfanalyse. Je kunt

Nadere informatie

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van

Nadere informatie

5,6. Werkstuk door een scholier 1552 woorden 6 juli keer beoordeeld. De bedreigingen.

5,6. Werkstuk door een scholier 1552 woorden 6 juli keer beoordeeld. De bedreigingen. Werkstuk door een scholier 1552 woorden 6 juli 2002 5,6 138 keer beoordeeld Vak Biologie De bedreigingen. De tijger heeft grote problemen namelijk ruimtegebrek. Tijgers hebben uitgestrekte gebieden nodig

Nadere informatie

Katachtigen. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Katachtigen. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Katachtigen klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs In Ouwehands Dierenpark leven verschillende soorten katachtigen. Ze lijken erg veel op elkaar, maar toch zijn er heel wat verschillen. Met behulp van

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken

Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken Draaiboek voorbereidende bijeenkomst, startsituatie team in kaart brengen en traject uitwerken Inhoud document Hulpmiddel om een bijeenkomst met het team te organiseren om de startsituatie van het team

Nadere informatie

H A N D L E I D I N G. Feedback geven emotionele intelligentie in actie

H A N D L E I D I N G. Feedback geven emotionele intelligentie in actie H A N D L E I D I N G Feedback geven emotionele intelligentie in actie Supernova Learning Solutions Ltd Nederlandstalige bewerking: TFC Training Facilities Center Oorspronkelijke titel: Giving Feedback:

Nadere informatie

Je bent je bewust van je eigen referentiekader en houdt er rekening mee dat anderen handelen vanuit hun referentiekader.

Je bent je bewust van je eigen referentiekader en houdt er rekening mee dat anderen handelen vanuit hun referentiekader. 3. Samen eten Een Afrikaanse vrouw nodigt de Vlaamse buurkinderen uit voor het eten. De buurvrouw komt thuis en vindt haar kinderen niet. Ze is ongerust en maakt zich kwaad. Je gaat toch niet zomaar bij

Nadere informatie

Bas Smeets page 1

Bas Smeets  page 1 Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een toren bouwen. Zet de leerlingen zo snel mogelijk aan het werk. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak.

Handleiding Les 1: Een toren bouwen. Zet de leerlingen zo snel mogelijk aan het werk. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak. Handleiding Les 1: Een toren bouwen Deze schrijfles is de vierde waarin leerlingen oefenen in het genre instrueren. Het is een oefenles: leerlingen passen de schrijfstrategie KLUNS toe, die ze eerder gebruikten

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

versie: 2005 Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen De Investors In People standaard

versie: 2005 Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen De Investors In People standaard versie: 2005 De Investors In People standaard Strategieën ontwikkelen om de prestaties van de organisatie te verbeteren Plannen Een Investor in People ontwikkelt effectieve strategieën om de prestaties

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 1 Oriëntatie opbrengstgericht differentiëren en stellen van doelen Hoe gaan we met elkaar om? Maak contact Vertrouwelijkheid Niets is gek Zorg goed voor

Nadere informatie

E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER

E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER INLEIDING Het geven van feedback is een kunst. Het is iets anders dan het uiten van kritiek. Het verschil tussen beide ligt in de intentie. Bij

Nadere informatie

Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken

Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken Verspreiden en borgen: werkwijze om andere locaties binnen de organisatie veilig te maken Dat men zich bewust is van een probleem en een mogelijke oplossing (een verbetertraject) leidt niet automatisch

Nadere informatie

Oefentekst 1, groep 8 KATACHTIGEN

Oefentekst 1, groep 8 KATACHTIGEN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 KATACHTIGEN Met onze huiskatten gaat het prima. In Nederland huppelen er wel een paar miljoen rond. Met hun

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

TMA 360º feedback Flexibel en online. TMA 360º feedback werkboek. Dank u voor het gebruiken van de TMA 360º feedback competentie-analyse

TMA 360º feedback Flexibel en online. TMA 360º feedback werkboek. Dank u voor het gebruiken van de TMA 360º feedback competentie-analyse Haal het maximale uit de TMA 360º fb competentieanalyse Dank u voor het gebruiken van de TMA 360º feedback competentie-analyse 360º feedback is een krachtig instrument, maar dient op de juiste wijze gebruikt

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

Draaiboek SWOT-analyse met medewerkers

Draaiboek SWOT-analyse met medewerkers Draaiboek SWOT-analyse met medewerkers Dit hulpmiddel is bestemd voor leidinggevenden die met hun medewerkers een SWOTanalyse willen doorlopen. SWOT = Strengths (sterkten) Weaknesses (zwakten) Opportunities

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015

Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015 Oplossingsgerichte benadering MBO platformdag, 9 april 2015 Joost Iserief & Ingrid Kroezen Waarom oplossingsgerichte gespreksvoering? Praten over problemen leidt vaak niet tot oplossingen, praten over

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN

STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN E-blog STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN In samenwerken Het is tijd voor een next level feedback geven; gewoon kijken naar het resultaat i.p.v. het gedrag. In dit blog 5 gedachtenkronkels

Nadere informatie

Zakelijke coaching vragenlijst Document. Voor bedrijf: Door: Datum:

Zakelijke coaching vragenlijst Document. Voor bedrijf: Door: Datum: Zakelijke coaching vragenlijst Document Voor bedrijf: Door: Datum: Inhoud Instructies Bedrijfs onderzoek 1. De verwachtingen in het bedrijf 2. Uitdagingen en mogelijkheden met inzicht op verwachting 3.

Nadere informatie

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Financieel Management

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Financieel Management Exact Synergy Enterprise Krachtiger Financieel Management 1 Inleiding Waar gaat het om? Makkelijke vragen zijn vaak het moeilijkst te beantwoorden. Als het hectische tijden zijn, moet u soms veel beslissingen

Nadere informatie

RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee

RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee In 3 uur zicht op de risico s in en buiten uw bedrijf - Inventariseer factoren die het succes van uw onderneming in de weg kunnen staan - Met stappenplan

Nadere informatie

Tilweg 5b. Een tillift thuis

Tilweg 5b. Een tillift thuis Tilweg 5b Tilweg 5b is een project van het programma Thuiszorgtechnologie van ZorgOnderzoek Nederland, waarin met vijftien thuiszorgorganisaties samen aan dit pakket is gewerkt. Tilweg 5b is een huisadres,

Nadere informatie

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om

Nadere informatie

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE

Nadere informatie

360 feedback competentieanalyse

360 feedback competentieanalyse 360 feedback competentieanalyse Expert competentie-rapportage en ontwikkelgids Sara Berger T 012 3456789 I www.tmamethod.com E info@tmamethod.com Inhoudsopgave Inhoudsopgave: Inleiding 3 TMA Competentie

Nadere informatie

ORGANISATIEDISSONANTIE

ORGANISATIEDISSONANTIE ORGANISATIEDISSONANTIE Hebben wij dat? Marianne Kok 2015 Marianne Kok Titel Organisatiedissonantie Ondertitel Hebben wij dat? ISBN 978-90-823911-0-7 Druk Eerste druk, 2015 NUR 801 management algemeen Trefwoorden:

Nadere informatie

Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid Literatuurstudie

Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid Literatuurstudie Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid Literatuurstudie Laatst bijgewerkt: 6 mei 2019 Als je begrijpt waarom mensen bepaalde beslissingen nemen, kun je ze beter motiveren om hun gedrag te veranderen.

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach.

Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach. Wim Annerel Life coach Loopbaancoach Business coach Goede voornemens? Vergeet het maar, zeggen de statistieken: slechts 18% slaagt erin om goede voornemens ook succesvol na te komen. En toch. Als je weet

Nadere informatie

HANDLEIDING. Jamie s Kitchen: Leiderschap. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Jamie s Kitchen: Leiderschap. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Jamie s Kitchen: Leiderschap TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Jamie s Kitchen: Fifteen Lessons on Leadership Programme

Nadere informatie

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Introductie Er gebeuren allerlei activiteiten binnen een technisch bedrijf. Meer dan we ons

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan

Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Duur 40 minuten Leerdoel deelnemers Deelnemers kunnen tenminste één risicofactor kiezen en actie(s) benoemen om hun gezond in positieve zin te verbeteren. Inhoud

Nadere informatie

Lean management vaardigheden

Lean management vaardigheden Lean management vaardigheden Lean management : meer dan tools Je gaat met Lean aan de slag of je bent er al mee bezig. Je ziet dat Lean over een set prachtige tools beschikt en je beseft dat het ook een

Nadere informatie

ADHD en lessen sociale competentie

ADHD en lessen sociale competentie ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier

Nadere informatie

Differentieer in elke les. Omgaan met verschillen in Human Dynamics

Differentieer in elke les. Omgaan met verschillen in Human Dynamics Differentieer in elke les Omgaan met verschillen in Human Dynamics Welkom Training: Differentieer in elke les Ortho Consult Mijn naam is Jac. Giesen Speelveld rol in proces meerwaarde leerling beloning

Nadere informatie

WIST JE DAT... DIERENPASPOORT SUMATRAANSE TIJGER. Wetenschappelijke naam: PANTHERA TIGRIS SUMATRAE. Ik ben een: zoogdier.

WIST JE DAT... DIERENPASPOORT SUMATRAANSE TIJGER. Wetenschappelijke naam: PANTHERA TIGRIS SUMATRAE. Ik ben een: zoogdier. Wetenschappelijke naam: PANTHERA TIGRIS SUMATRAE Ik ben een: zoogdier. Aantal jongen: 2 tot 5 jongen per keer. Drachtig: 95 tot 112 dagen. Volwassen met: 1,5 jaar. Maximale leeftijd (wild): 15 jaar. Leeftijd

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

HANDLEIDING. Goed gedaan! TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Goed gedaan! TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Goed gedaan! TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Performance Matters: The Importance of Praise In Nederland en België

Nadere informatie

HANDLEIDING. Time-management met resultaat. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Time-management met resultaat. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Time-management met resultaat TFC TrainingsMedia Melrose Film Productions Ltd Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: Making Time In Nederland en België uitgebracht

Nadere informatie

Training. Coachend begeleiden

Training. Coachend begeleiden Training Coachend begeleiden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Bertine Pruim Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Factor-E Coachend begeleiden

Nadere informatie

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat

Nadere informatie

Katachtigen Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Katachtigen Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Katachtigen Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs D M K V O O - B & E - 2 0 1 2 1 In Ouwehands Dierenpark leven twee soorten katachtigen. Ze lijken allemaal op elkaar maar toch zijn er heel wat

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Show, don t (just) tell!

Show, don t (just) tell! Show, don t (just) tell! Hoe maak je de waarde van je werk zichtbaar en voelbaar? Annemarie Noordam (TerSprake) Dorine Mobron (DoVision) Stand 3 www.tersprake.com Wie zijn jullie? Organisaties? Met welke

Nadere informatie

Tijger. Een machtige streepjeskat

Tijger. Een machtige streepjeskat Tijger Een machtige streepjeskat Aan de manier waarop tijgers sluipen en op hun prooi afspringen, is goed te zien dat ze uit de familie van katachtigen komen. De tijger is binnen die familie zelfs de grootste

Nadere informatie

Vaardigheidsmeter Communicatie

Vaardigheidsmeter Communicatie Vaardigheidsmeter Communicatie Persoonlijke effectiviteit Teamvaardigheden Een goede eerste indruk Zelfempowerment Communiceren binnen een team Teambuilding Assertiviteit Vergaderingen leiden Anderen beïnvloeden

Nadere informatie

Gezinsstrategieën om met woedeuitbarstingen

Gezinsstrategieën om met woedeuitbarstingen woedeuitbarstingen om te gaan N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of

Nadere informatie

Je doel behalen met NLP.

Je doel behalen met NLP. Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,

Nadere informatie

Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten

Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten OPDRACHTFORMULIER Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met een medestudent

Nadere informatie

HANDLEIDING. Beoordelen, beoordelen. TFC TrainingsMedia

HANDLEIDING. Beoordelen, beoordelen. TFC TrainingsMedia HANDLEIDING Beoordelen, beoordelen TFC TrainingsMedia Video Arts Limited Nederlandstalige bewerking: TFC TrainingsMedia Oorspronkelijke titel: How Am I Doing? In Nederland en België uitgebracht door: TFC

Nadere informatie

Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage

Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage Bedrijf FlowQ Coach Max Wildschut Cliëntcode 2167 Wachtwoord u295gr Datum 26 oktober 2008 2008 FlowQ www.flowq.nl V-HPC0801 Rapportage 2167 Pagina

Nadere informatie

ONTDEKKINGSTOCHT. Veel plezier! Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. makkelijk moeilijk

ONTDEKKINGSTOCHT. Veel plezier! Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. makkelijk moeilijk ONTDEKKINGSTOCHT Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn h f makkelijk moeilijk h Volg de wandelroute, dan komen jullie alle dieren tegen! Veel plezier!

Nadere informatie

OCAI. veelgestelde vragen

OCAI. veelgestelde vragen OCAI veelgestelde vragen OCAI, veelgestelde vragen OCAI online Vrouwenlaan 106 8017 HS Zwolle 038-2301503 www.ocai-online.nl OCAI online, september 2008 3 [ Over de uitslag Hoe kan het dat mijn collega

Nadere informatie

PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH

PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH 56 TIPS & TRICKS Elke hardloper heeft zijn eigen doelstelling: waar de één zich bijvoorbeeld focust op het verbeteren van zijn looptechniek,

Nadere informatie

NIEUWE GEWOONTE in DRIE WEKEN

NIEUWE GEWOONTE in DRIE WEKEN NIEUWE GEWOONTE in DRIE WEKEN Het doel van het drie weken plan van Follow the Honey is een dagelijkse gewoonte op te bouwen van naar binnen gaan, met je aandacht bij Jezelf zijn*. Binnen is bij je hart,

Nadere informatie

Huiswerk week 5. Formele oefeningen

Huiswerk week 5. Formele oefeningen Huiswerk week 5 Formele oefeningen 1. Dagelijks ca. 45 minuten oefenen. De ene dag de zit- of loopmeditatie en de andere dag de staande yoga-oefeningen. Meditatie betekent oefenen met de zijnmodus. Toelaten

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie