Achterhoek Programma: Agenda 2020 Faciliteren van het transitieproces

Transcriptie

1 Achterhoek Programma: Agenda 2020 Faciliteren van het transitieproces De samenwerking tussen de drie O s verbeteren en zoeken naar nieuwe instrumenten om de transitie naar een toekomstbestendige Achterhoek beter te faciliteren. Daartoe een apart programma gericht op deze samenwerking en het zoeken naar transitie instrumenten die voor de hele agenda kunnen worden ingezet met als resultaten: - inspelen op nieuwe maatschappelijke en economische ontwikkelingen en met de drie O s de Agenda 2020 periodiek bijstellen - Een door de 3 O s gedragen en onderschreven Achterhoekse investeringsagenda - blijvende en nog intensievere samenwerking tussen de drie O s in een bestuur en in de werkplaatsen die ertoe leidt dat iedere werkplaats minimaal 1 voor de Achterhoek vernieuwend concept is ontwikkeld waarmee (een onderdeel van) de agenda wordt gerealiseerd - het ontwikkelen van een instrumentarium dat Agenda 2020 breed kan worden ingezet om de transitie op tal van beleidsterreinen te faciliteren. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de doorontwikkeling van het coöperatiemodel dat mogelijk ook oplossingen kan bieden in de gezondheidszorg, de sport- en de energiewereld. Een betere samenwerking tussen Overheden, Ondernemers en maatschappelijke Organisaties en betere instrumenten om de transitie waar de Achterhoek voor staat vorm te geven betekent dat de uitdagingen voor de Achterhoek effectiever kunnen worden aangepakt. Dit moet leiden tot o.a. de volgende maatschappelijke effecten: het vergroten van het verdienvermogen van de Achterhoek, het realiseren van een energietransitie, een kwalitatief en kwantitatief in balans zijnde beroepsbevolking, een gezonde bevolking, goede fysieke en digitale verbindingen, benutting en versterking landschappelijke kwaliteit. De Achterhoekse herstructureringsopgave is in Gelderland uniek. Wat op ons af komt is ons nog onbekend en zal zich nergens anders in Gelderland voordoen. Het proces wat hiertoe met de drie O s in de Achterhoek in gang is gezet, is volgens ons de enige weg om te komen tot duurzaam werkende oplossingen om van krimp en kramp naar kans en kwaliteit te komen. Deze samenwerking zal zelfs nog een spade dieper moeten om gezamenlijk de pijnlijke keuzes die nog gemaakt moeten worden te dragen. Deze samenwerking en het kwetsbare proces hieromheen gaan niet vanzelf. Provincie: Gemeente(n): * ** * Ureninzet gemeente(n) bestaat uit ureninzet Regio Achterhoek voor Agenda ** Ureninzet derden bestaat uit ureninzet VNO-NCW, Graafschap college, etc..

2 Achterhoek Programma: Innovatie en Duurzame Economie 1a Innovatie Het vergroten van de innovatiekracht van de Achterhoekse economie. Door het uitvoeren van het project Fieldlab worden de volgende resultaten behaald: - Het uitvoeren van 20 projecten op het gebied van zorginnovatie - Realisatie van succesvolle zorginnovaties - Het stimuleren van de Achterhoekse economie De vele MKB-bedrijven in de Achterhoek zijn belangrijk voor de Achterhoekse economie. Zij creëren werkgelegenheid en om dat ook in de toekomst te kunnen blijven doen in een wereld die steeds sneller verandert en nieuwe eisen stelt aan de producten wordt nog meer dan nu al het geval is ingezet op innovatie, de doorontwikkeling van producten. Voldoende werkgelegenheid maakt de Achterhoek tot een levenskrachtige regio waar mensen hun inkomen kunnen verdienen met een uitdagende baan. Project Fieldlab Zorg: Het Fieldlab verbindt uitdagingen vanuit wonen en zorg aan de innovatiekracht van maakbedrijven uit de regio leidend tot concrete producten voor de zorg (care & cure). Door deze kruisbestuiving behalen zowel zorginstellingen als maakbedrijven hun eigen winst. Het Fieldlab Achterhoek is een ontwikkelplatform voor, door en met: zorginstellingen, maakbedrijven, wooncorporaties en kennis- en onderwijsinstellingen. Themabijeenkomsten Twee keer per jaar worden themabijeenkomsten van Health Valley/Afslag Achterhoek en het Achterhoeks Centrum voor Technologie (ACT) georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten worden nieuwe projectideeën geoogst die vervolgens concreet worden gemaakt en leiden tot nieuwe producten/diensten voor de zorg. Het gaat om 4 a 5 projecten per jaar, gedurende de periode 2012 t/m Kwartiermaker Er wordt een kwartiermaker aangesteld die de themabijeenkomsten organiseert. Daarnaast onderhoudt de kwartiermaker het ontwikkelplatform voor zorginstellingen, woningbouwcorporaties en MKB-bedrijven en schept de voorwaarden om projecten te starten (initiëren, coördineren, partijen bij elkaar brengen, etc.). De kwartiermaker maakt hierbij gebruik van zijn/haar netwerk op het gebied van zorginnovatie. Kosten coördinatie: (waarvan vanuit het RC) De kosten voor de kwartiermaker en projectcoördinatie zijn De overige kosten komen o.a. vanuit de stuurgroep, bedrijfsleven en Werkplaats Innovatieve Duurzame Economie. Projecten Provincie: Gemeente(n):

3 Gedurende de looptijd van het project zullen ca. 20 projecten op het gebied van zorginnovatie worden uitgevoerd. Deze projecten moeten aan de volgende eigenschappen voldoen: gepositioneerd op het snijvlak zorg en technologie, focus op de thuiszorg of de gebouwde omgeving, marktpotentie hebben, leiden tot nieuwe economische bedrijvigheid in de Achterhoek, betrokkenheid maakbedrijven of aanbieden van nieuwe diensten door zorginstellingen, productontwikkeling (niet alleen het vermarkten van een product) en het moet vraaggestuurd ontwikkeld worden (vraag vanuit de zorg). In 2012 zijn de volgende projecten opgestart: - Flexibel, levensloopbestendig wonen in de bestaande woningvoorraad - Monitoring in de thuissituatie (o.a COPD) - De ontwikkeling van een eetkamer sta op stoel - Dynamische verlichting Voor 2013 zijn de volgende projecten in voorbereiding: drinkmonitor Obli (het monitoren van goed gedrag (voldoende drinken) en het aanzetten van goed gedrag door de inzet van een drink monitor) en de traploophulp (de ontwikkeling van een alternatief voor de traplift). Kosten projecten: (waarvan vanuit het RC) Voor de projectenkosten wordt uitgegaan van ca per project, waarvoor geldt dat het bedrijf een innovatiebijdrage ontvangt van (40%) en een eigen bijdrage levert van (60%). De kosten die vanuit de innovatiebijdrage worden vergoed, zijn out of pocket kosten, zoals: softwareontwikkeling, uitvoering van gebruikersonderzoek, marketing (maken website, layout en webshop), materialen, inhuren van externe engineers, inhuren van technisch ontwerper, het maken van onderdelen voor testen, testen van onderdelen. Het project Fiedlab sluit goed aan bij de uitgangspunten van het Prioritair Progamma Topsectoren en Innovatie. Dit blijkt uit het feit dat: - per project tenminste in innovatie wordt geïnvesteerd - verwacht wordt dat ca. 40 MKB-bedrijven betrokken zijn bij het project - verwacht wordt dat het aantal arbeidsplaatsen in de Achterhoek door het project met ca. 8 fte zal toenemen

4 Achterhoek Programma: Innovatie en Duurzame Economie 1b - Toekomstbestendig maken onderwijs en arbeidsmarkt 1. Komen tot een betere inzetbaarheid en match tussen zelfstandig professionals uit de regio en vragen vanuit werkgevers ten behoeve van economische groei in de regio Achterhoek 2. Een betere arbeidsparticipatie 1. Flexibilisering van de arbeidsmarkt; de inzet van zelfstandige professionals. a. In de periode wordt 2x per jaar een bijeenkomst georganiseerd voor vragers naar arbeid/werkgevers, waarbij één keer de werkgever centraal staat en één keer de ZP er. b. De informatievoorziening over het werken met regionale ZP ers verbeteren Thema s tijdens de 8 bijeenkomsten zijn: - Werken met een flexschil en ZP ers - Werken met buitenlandse flexwerkers en ZP ers - Werken met personeel van 45 jaar en ouder - Werken met herintreders - Beschikbaarheid van ZP ers - Aanbesteden en inkooptrajecten bij gemeenten - Presenteren van projecten uit het programma en de werkplaatsen Achterhoek 2020 die interessant zijn voor de samenwerking tussen werkgevers en ZP ers. 2. a. Verbeteren samenwerking en afstemming van organisaties/loketten op het terrein van school- en loopbaanvraagstukken: heldere afspraken wie, wanneer in welke fase van de ondersteuning aan de cliënten ingrijpt (denk hierbij aan ontwikkelingen op het gebied van WWB, WWNV, Passend onderwijs, Entreeonderwijs. b. Herinrichting onderwijs: ontwikkelen, op basis van bestaande AKA onderwijs en nieuwe opleidingsdomeinen op niveau 2 tot en met 4, van maatwerkonderwijs voor die jongeren die vastlopen in het onderwijs of die mensen die (dreigen) uit (te) vallen uit het arbeidsproces. De bovengenoemde opleidingen zijn namelijk breed van insteek en kennen een relatief groot deel vrij in te vullen programma c. Iedereen zonder startkwalificatie scholen op niveau 1, voor een deel zal dit eindonderwijs zijn, voor een deel zal dit ook de mogelijkheid bieden om later op niveau 2 in te stromen, in elk geval de komende jaren 400 meer mensen dan nu. d. Het strakker verbinden van time-out voorzieningen aan het regulier onderwijs. Hierdoor worden de effecten van de time-out versterkt (denk 1. Een betere inzet van zelfstandig professionals op de Achterhoekse arbeidsmarkt, in het bijzonder voor die beroepen waaraan in de komende jaren een tekort zal ontstaan. 2. Hoe meer Achterhoekers deelnemen aan het arbeidsproces hoe beter. Om de Achterhoekse economie draaiende te houden moeten, gezien de verwachte vergrijzing en ontgroening in de Achterhoek, alle potentiële arbeidskrachten in de Achterhoek worden geactiveerd. Een verdere upgrading van de beroepsbevolking is noodzakelijk gezien de gewenste verdere innovatieslag die de Achterhoek wil realiseren middels de Agenda 2020 Het beter functioneren van de arbeidsmarkt heeft als effect dat er langer meer werkgelegenheid in de Achterhoek beschikbaar zal zijn voor de Achterhoekers.

5 3. De onderwijsinfrastructuur en de opleidingen beter doen aansluiten bij ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de agenda Achterhoek Komen tot een verdere verbetering en versterking van de technieklokalen in de Achterhoek 5. Verbeteren van vormen van dienstverlening aan werkgevers (middels Schadelastbeperking/kostenbesparing werkgevers en voorkomen van ontslag) 6. Middels marketinginspanningen een grotere binding van bewoners, bezoekers, bedrijven en bollebozen aan hierbij aan initiatieven als Graafschap Helpt Scoren, Transferium Winterswijk en Botenbouwproject Doesburg). De jongeren worden opgevangen in een kleinschalige setting met juist die extra aandacht en begeleiding om na de eerste zet in de richting door te kunnen groeien tot een volwaardige opgeleide beroepskracht. e. In 2020 beschikt 8% van de jongeren jaar niet over een startkwalificatie. f. Verhoging van de bruto arbeidsparticipatie (20 t/m 64 jarigen) naar 80% in a. Het komen tot een Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen dat aansluit bij de arbeidsmarkt in de Achterhoek b. In 2020 beschikt 8% van de jongeren jaar niet over een startkwalificatie c. Verhoging van de bruto arbeidsparticipatie (20 t/m 64 jarigen) naar 80% in a. Verder ontwikkelen van de leerlijn en onderzoeken hoe meer gebruik gemaakt kan worden van de eigen inzichten van leerlingen of de capaciteiten van zeer begaafde leerlingen b. De ouders van de deelnemende leerlingen voorlichten en betrekken bij de loopbaankeuzes van hun kinderen, zeker waar het gaat om de mogelijkheden in de technische sector c. Professionalisering van vrijwilligers en docenten basisonderwijs d. Gezamenlijk monitoring van de financiële exploitatie en inhoudelijke resultaten van de technieklokalen e. Verhoging van de bruto arbeidsparticipatie (20 t/m 64 jarigen) naar 80% in Ondersteuning van HR netwerken door de P&O overleggen van de verschillende branches in de Achterhoek samen te brengen om zo gezamenlijk HR vraagstukken op te lossen en diensten uit providersboog te faciliteren Realiseren Poortwachtercentrum: van werk naar werktrajecten bij re-integratie 2e spoor; dreigend ontslag/reorganisatie; loopbaan extern; collegiale in- en uitleen etc. 6. Er wordt een samenhangende marketingcampagne gericht op Bewoners, Bezoekers, Bedrijven en Bollebozen opgezet die de natuurlijke trots van de Achterhoeker voor de eigen streek voedt en actief maakt en rechtstreeks 3. Het beter functioneren van de arbeidsmarkt heeft als effect dat er langer meer werkgelegenheid in de Achterhoek beschikbaar zal zijn voor de Achterhoekers 4. De onderwijsinfrastructuur sluit beter aan bij de arbeidsmarkt in de Achterhoek De beroepskeuze van jongeren sluit beter aan bij de arbeidsmarkt in de Achterhoek Er is sprake van een betere verbinding tussen basisonderwijs, VO, MBO en HBO/WO en de innovatieve ontwikkelingen bij bedrijven in de Achterhoek 5. Idem als maatschappelijk effect onder Met de marketingcampagne wordt de natuurlijke trots van de Achterhoeker voor de eigen streek verder gevoed en actief gemaakt. Hierdoor raakt de

6 de Achterhoek bewerkstelligen communiceert met de doelgroepen om zo de volgende resultaten op te leveren: a mensen in een database die een fanpas hebben aangevraagd en geïnformeerd worden over en betrokken worden bij marketingacties (bewoners en bezoekers) b. 200 bedrijven die als supporter de marketingcampagne ondersteunen (bedrijven) c. minstens twee evenementen per jaar mede gesteund door het bedrijfsleven waar het Achterhoekse bedrijfsleven in contact komt met potentiële talenten (50 tot 100 per keer) die in de toekomst in de Achterhoek zouden kunnen werken (bollebozen) d. middels deze activiteiten wordt publiciteit gehaald teneinde het imago van de Achterhoek onder Achterhoekers en niet Achterhoekers positief te beïnvloeden. Achterhoeker beter geïnformeerd over de eigen streek en gaat deze meer waarderen. Tevens brengt hij deze waardering over op anderen. Er komen meer bezoekers naar de Achterhoek die zorgen voor meer werkgelegenheid in de vrijetijdssector. Bedrijven blijven in de Achterhoek gevestigd en zijn beter in staat om de juist opgeleiden in dienst te nemen en zo voor werkgelegenheid te (blijven) zorgen. 1. Wie de arbeidsmarkt wil hervormen, vindt in de groeiende groep zelfstandig ondernemers een bondgenoot. Ze zijn een toonbeeld van flexibiliteit en dynamiek en kiezen niet voor de traditionele arbeidsrelatie waarin werkgever en werknemer tot op detail afspraken maken over aanwezigheid, beloningsschalen en functiebeschrijvingen. Zij kiezen juist voor een samenwerkingsrelatie met afspraken over resultaat, coaching en beloning. Een insteek die prima past bij de koers van Achterhoek De zelfstandig ondernemers zijn een drijvende kracht achter innovatie en vernieuwing, maar bieden ook een kraamkamer voor meer werkgelegenheid en economische waarde. Vele partijen en betrokkenen uit de geledingen overheid, ondernemers en onderwijs hebben uitgesproken samen te willen investeren en werken aan die werkgelegenheid en economische waarde in de Achterhoek. De Achterhoekse bedrijvigheid moet zich gaan onderscheiden van andere regio s in Nederland, moet floreren en innoveren. De groeiende groep zelfstandig professionals kunnen daarbij behulpzaam zijn. 2. Het formuleren van passende antwoorden op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt wordt door een toenemend aantal economen als de grootste economische uitdaging voor de komende decennia gezien. De belangrijkste drie ontwikkelingen daarbij zijn de demografische ontwikkelingen, de toenemende internationale concurrentie en de steeds groter en sneller afwisselende fluctuaties in de wereldeconomie. De eerste leidt tot structurele tekorten aan medewerkers op alle niveaus en in alle richtingen. De tweede leidt aan stijgende eisen aan de competenties bij alle medewerkers, maar zal vooral voor die mensen die aan de onderkant van de arbeidsmarkt actief willen/moeten zijn tot grote uitdagingen leiden. De derde leidt ertoe dat een levenlang werken voor dezelfde baas in dezelfde baan steeds meer tot het verleden gaat behoren. Het project is bedoeld om hierop de komende jaren met elkaar het antwoord te formuleren. Op de eerste plaats door grote stappen voorwaarts te maken in de structuur. Op de tweede plaats door het onderwijs zodanig in te richten en vorm te geven dat deze flexibel is voor deze brede doelstelling. En ten derde door mensen die om één of andere reden toch uit het onderwijs- of arbeidsproces vallen, een traject aan te bieden waardoor zij weer zo snel mogelijk op het juiste spoor komen. Provincie: Gemeente(n): * Totaal: Totaal:

7 Dit project wil een antwoord bieden op grote maatschappelijke uitdagingen en is effectief voor grote groepen mensen. Waarbij het zowel invulling geeft aan de opdrachten die vanuit de vernieuwing van de WWB, WWNV, Passend onderwijs en Entreeonderwijs op ons afkomt. Als het ons lukt om dit te realiseren beschikt de Achterhoek hiermee op een sluitende aanpak scholing en werk waar zowel studenten, werkzoekenden én werkenden gebruik van zullen kunnen maken. 4. In de Achterhoek zijn de sectoren techniek, bouw en zorg oververtegenwoordigd m.b.t. het benodigde arbeidspotentieel. Zelfs in de huidige economische crisis is er bij deze sectoren sprake van moeilijk vervulbare vacatures, met name op MBO niveau. Het is van belang dat meer jongeren een keuze maken voor een technische of zorg gerelateerde beroepsopleiding. De Achterhoek kent als enige regio in Nederland een dekkende infrastructuur voor techniekonderwijs voor basisschoolleerlingen. Alle basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 in de Achterhoek kunnen op acceptabele afstand van hun school gebruik maken van deze voorzieningen. De technieklokalen kennen een nauwe samenwerking met het omliggende bedrijfsleven. Er is een leerlijn ontwikkeld waarmee de activiteiten binnen het onderwijs zijn verbonden met de activiteiten in het technieklokaal, waarmee de verbinding is gelegd met innovatie en duurzaamheid en waarmee een doorlopende leerlijn is gerealiseerd tussen het programma in de technieklokalen en het VO. De technieklokalen zijn van grote waarde en het is van belang dat deze activiteiten en onderwijsvoorzieningen blijven bestaan. 5. Werkgevers kunnen elkaar bij de re-integratie en de herplaatsing van werknemers helpen. Daarom hebben VNO-NCW en MKB in het verleden het landelijke initiatief genomen tot oprichting van poortwachtercentra. In een aantal regio s heeft een platform Onderwijs en Arbeidsmarkt het initiatief genomen. In een poortwachtercentrum c.q. mobiliteitscentrum, hierna te noemen MC komen werkgevers uit verschillende bedrijfstakken samen en bieden elkaar arbeidsplaatsen aan voor medewerkers die na een ziekte of ongeluk niet meer op hun oude functie kunnen terugkeren. Ook kan boventalligheid, al dan niet tijdelijk, herplaatsing bij een andere werkgever noodzakelijk maken. Op deze wijze wordt voorkomen dat medewerkers in een uitkering belanden. Zij gaan van werkgever naar werkgever, van werk naar werk. Bijkomend voordeel is dat werkgevers via een MC flink kunnen besparen op hun ziekteverzuim- en ontslagkosten. Sinds de invoering van de Wet werk en inkomen in 2006 worden hoge eisen gesteld aan werkgevers. Zij moeten een complex reïntegratieproces begeleiden, hebben te maken met tal van verplichtingen en lopen de kans op fikse boetes. Er is werkgevers dan ook veel aan gelegen dat tijdelijk of gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers zo snel mogelijk weer aan het werk gaan. Deze moeilijke opgave wordt door een MC vergemakkelijkt. 6. Gelet op de op ons afkomende veranderende samenstelling van de arbeidsmarkt en de krimp is het van groot belang Achterhoekers en niet Achterhoekers, bedrijven en juist opgeleiden voor de toekomst aan de Achterhoek te binden. Inhoudelijk dienende programma s van de Agenda 2020 hiervoor de basisvoorwaarden te creëren. De marketingcampagne dient hier een positieve imagobijdrage te leveren. De campagne is echter zo opgezet dat zowel aan het imago wordt gewerkt en er tegelijkertijd wordt geprobeerd concrete matches te maken tussen bedrijven en hoger/juist opgeleiden. * Bijdrage gemeente(n) bestaat uit middelen en ureninzet Regio Achterhoek.

8 Achterhoek Programma: Innovatie en Duurzame Economie 1c Energietransitie AGEM Vanuit het akkoord van Groenlo heeft de Achterhoek het doel om in 2030 energie neutraal te worden. BION Bijdragen aan het realiseren van een duurzame economische ontwikkeling, door een verhoging van het aandeel biogas in de energievoorziening in de Achterhoek. Bijdragen aan de realisatie van marktconforme productie en toepassing van biogas door middel van innovatie en diffusie van productie, transport en toepassing van biogas. Verduurzaming regionaal transport Verbetering kosten/baten structuur agrarische bedrijven/ regionale economie Verduurzaming veehouderij door oplossen mestproblematiek Het project heeft een grensoverschrijdend karakter AGEM 1. Oprichting Achterhoekse Groene Energiemaatschappij (Agem) In de kwartiermakerfase wordt een businesscase uitgewerkt op basis waarvan een go/no go beslissing genomen wordt over de totstandkoming van de Agem. In de businesscase wordt een planning tot 2030 voor AGEM opgesteld. Deze planning geeft indicatief voor de verschillende bedrijfsonderdelen marktaandelen, omzetten, FTEs en kosten aan. Het energiebedrijf en het energiebesparingsbedrijf zijn binnen de contractperiode operationeel en maken omzet. 2. Monitoring CO2-reductie (energieneutraliteit) BION Regiodekkend biogasnetwerk Aanvullend op het positief beschikte Interreg IVa project BioLinkedIn: 1. Een haalbaarheidstudie naar de mogelijkheden van: a) het inrichten van een verzamelpunt op Industrieterrein De Laarberg (Groenlo) voor regionale organische reststromen (zoals snoeihout, gft afval, bermmaaisels, gemaaid natuurgras, slootkantmaaisels) en de splitsing ervan in vergistbare of composteerbare materiaalstromen. b) het vergistbare materiaal op locatie vergisten en gebruiken voor de productie van elektriciteit (WKK), waarbij de restwarmte wordt ingezet voor het optimaliseren van de te composteren deelstromen (o.a. drogen) c) Het inrichten van een regionaal verzamelpunt voor de inzameling van mest, digestaat en agrarische luchtwasser vloeistoffen (inclusief de optie van de aanleg van een leidingwerk voor de aanvoer van mest / digestaat) d) het op de Laarberg grootschalig verwerken van mest/ digestaat tot hoogwaardige kunstmestsoorten zoals INTEC. van de de splitsing er van voor vergisting,compostering, verbranding en andere relevante verwerkingsmethodieken. De uitvoering van ieder van de vier punten van de haalbaarheidsstudie (punt 7a-7d) vergt circa (te verdelen over 7 weken manarbeid en circa aan overhead (organisatie bijeenkomsten, inhuur experts, huurzaal, catering, reiskosten, publicatiekosten, boekhouding, etc). 2. Aansluitsubsidie agrarische ondernemers op biogashoofdleiding: verschillende financieringsconstructies, van de biogasleidingen, AGEM Het realiseren van deze ambitie zal in haar kielzog zorgen voor het creëren van extra banen, een top imago als regio en kansen voor export buiten de regio. Daarnaast draagt het bij aan maatschappelijke innovatie en een versterkte sociale cohesie door grotere maatschappelijke betrokkenheid en lokale georganiseerdheid. BION 1) Realisatie van een zonder subsidie bedrijfseconomisch rendabel concept voor de productie van biogas op basis van mest en andere vergistbare reststromen 2) Het verduurzamen van de energievoorziening van een regio 3) Het versterken van de economische structuur van een (krimp-)regio 4) Realiseren energieparken op RBT De Laarberg en RBT A18 5) Een concept voor het verduurzamen van energie intensieve bedrijfsprocessen in de (voedingsmiddelen-) industrie 6) Het realiseren van bedrijfseconomische gezonde agrarische bedrijven 7) Het verkrijgen van een methodiek voor het vervangen van fossiele energie (aardgas) door hernieuwbare energie (biogas) 8) Vermindering van de regionale emissies van broeikasgassen 9) Het verkrijgen van expertise met het gebruik van een duurzame transportbrandstof in de praktijk 10) De ontwikkeling van een concept voor het

9 opwerkingsinstallaties, vergistinginstallaties enz., zodat er voor alle partijen een rendabele businesscase ontstaat. Voor de financieringsconstructies zal nog aanvullende financiering nodig zijn. Deels zal dit onder de werkzaamheden rondom AGEM kunnen vallen. Er is echter nog aanvullende financiering nodig van AGEM De Agem wordt het regionaal energiebedrijf dat de energietransitie zal realiseren. De Agem zal: - projecten ontwikkelen - een lokaal duurzaam energiebedrijf realiseren - energiebesparing bevorderen - een effectieve lobby voeren teneinde frustrerende regelgeving aan te passen financieringsbronnen aan te boren. De duurzame energieambities van de Achterhoek hebben een horizon tot Om deze ambitie echt waar te kunnen maken zal voor een langere periode een consistente koers moeten worden gevaren, met oog voor tussentijdse ontwikkelingen en het effect op de werkgelegenheid. Voor de investeringsagenda betekent dat dit programma verder zal reiken dan omgaan met pieken en dalen in de productie van groene energie en de matching ervan met de energievraag. 11) het ontwikkelen van een concept voor het bedrijfseconomisch rendabel verwerken van regionale organische reststromen 12) het ontwikkelen van een concept voor het produceren van een hoogwaardige kunstmestsoort uit agrarische reststromen Provincie: Gemeente(n): Voor de kwartiermakerfase wordt een bijdrage van de provincie gevraagd van De cofinanciering van de gemeenten is toegezegd ( ). De bijdragen van Waterschap en Alliander zijn nog niet hard. Waar mogelijk zal de overheid faciliteren in de vorm van een revolving fund of door middel van garantstellingen.

10 Achterhoek Programma s: Innovatieve en Duurzame Economie & Vitale Leefomgeving 1d - Toekomstbestendig maken van woningen: energietransitie Verduurzaming (gezondheid, comfort en gebruiks-/kapitaal-/energielasten) en levensloopbestendig maken huurwoningen en eigen woningbezit 1. Aanpassen van de bestaande woningvoorraad. Door (een combinatie van) een aantal maatregelen zoals energiemaatregelen, de woningen levensloop bestendig maken en door aanpassing van bestaande woningen aan de huidige woonwensen wordt de voorraad getransformeerd. Hierbij zijn ook projecten noodzakelijk voor eigenaar-bewoners. Woningbouwcorporaties signaleren dat juist de wijken waarin sprake is van veel eigen woningbezit misschien nog wel kwetsbaarder zijn dan de corporatie wijken. 2. Een kwalitatieve impuls geven aan de ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid, economische vitaliteit en leefbaarheid in dorpen en steden. Krimp en verandering van de bevolkingssamenstelling kan leiden tot leegstand en verrommeling van woningen en minder aantrekkelijke dorp- en stadcentra. Verbetering is mogelijk door het uitvoeren van herstructurering- en transformatieplannen. Veelal in combinatie met de volkshuisvestelijke differentiatie en verdunningsopgave. 3. Ontwikkelen wijkgerichte aanpak in 16 wijken met 100 huizen per wijk 4. De Stichting Achterhoek Duurzaam Verbouwen levert aan dit programma een bijdrage door de verduurzaming van de volgende gebouwaantallen: Bewustwording inwoners t.a.v. de mogelijkheid langer zelfstandig te wonen en de energielasten te verlagen. Implementatie van de maatregelen waardoor daadwerkelijke CO2 reductie en levensloopbestendigheid ontstaat (waardecreatie voor bewoner en samenleving). Afname van gebruiks- en kapitaallasten gebouwbezitters en gebruikers. Bouwbedrijven genereren werk en kunnen overleven. Maatschappelijke kosten in de sfeer van zorg en welzijn worden gereduceerd. Het voorkomen van leegstand, verrommeling en afnemende aantrekkelijkheid van woonomgevingen. Mensen kunnen wonen in passende woningen en hun eigen omgeving (participatie, behoud netwerk, sociale samenhang, etc.). Voorkomen maatschappelijke kosten in de sociale pijler (zorg, inkomensondersteuning, vermogensafname van individuele eigenaar bewoners en woningbouwcorporaties). In de Achterhoek wordt de komende decennia minder nieuwbouw gepleegd, waardoor het noodzakelijk wordt om een kwaliteitsslag te maken in de bestaande woningbouw en de woningen toekomstbestendig te maken. In samenhang met dit programma wordt er tevens gewerkt aan: - Vraaggestuurd stimuleren met als uitgangspunt de individuele bewoner/eigenaar gebouw Stimuleren bewust worden vraagzijde. Provincie: Gemeente(n): *

11 - Kennisontwikkeling/overdracht naar bouwkolom (aanbodzijde). - Procesinnovatie, productinnovatie en sociale innovatie leidend tot een klantgerichte aanpak door kleine (Achterhoekse) consortia. - Economische impuls voor totale bouwgerelateerde bedrijven in Achterhoek (als belangrijkste werkgever van enorm belang.) - Onderwijs vernieuwingsimpuls op mbo/hbo niveau. - Het realiseren van projecten m.b.t. vraaggestuurde verduurzaming bestaande bouw op Achterhoekse schaal, gericht op oudere woningen met energielabel D,E,F, of G. - Opzet adviesloket netwerk van Achterhoekse adviseurs gebonden aan gedragscode. - Opzet kennisplatform; Gezamenlijke workshops, bij en nascholing. En inzet van kennisinstellingen bij ondersteuning consortia en individuele bedrijven begeleidt door inzet van kennisvouchers i.s.m. bouwsector, opleidingssector en ACT. - Opzet marketing en communicatie d.m.v. website, webcommunity, voorbeeldwoningen. - Een aantrekkelijke woningvoorraad behouden. Op basis van het (in het voorjaar van 2012 te starten) regionaal woonwensen onderzoek zal een regionaal programma voor de aanpassing van de bestaande woningvoorraad worden opgesteld. - Doorwerken aan de regionale woonagenda. Als gevolg van de herstructureringsopgave in de Achterhoek blijven we werken aan de woonagenda. Uitgangspunten zijn bouwen naar behoefte, een regionaal woningbouwprogramma, de kwaliteitsslag in de bestaande woningvoorraad en regionaal maatwerk. - De gezamenlijke woningbouwcorporaties verduurzamen hun bestand fasegewijs passend bij de Regionale Woonvisie en vervullen voorbeeldfunctie voor particulieren. * Bijdrage derden door ACO en particulieren.

12 Achterhoek Programma: Vitale Leefomgeving 2a - Fact finding toekomst voorzieningen Beter inzicht krijgen in en afspraken maken over hoe zorg, sport, welzijn cultuur en onderwijs beschikbaar kunnen blijven op minimaal hetzelfde kwalitatieve niveau. a. Fasegewijs, mede afhankelijk van de urgentie, brengen we de spreiding van en behoefte aan voorzieningen in kaart en maken bovenlokale afspraken met elkaar over spreiding en vestiging van voorzieningen in relatie tot de bevolkingsontwikkeling b. Inzicht in de ontwikkeling van behoefte aan voorzieningen onder bewoners in 2020 c. Tegelijkertijd ontwikkelen we alternatieve arrangementen die niet direct in de fysieke sfeer liggen, maar wel tegemoet komen in de behoefte van inwoners d. Kennis van de bijdrage van culturele voorzieningen aan de regionale economie Voorkomen van verpaupering en verloedering van accommodaties die niet (meer) gebruikt worden waardoor aantrekkelijkheid van het gebied onder druk komt te staan Verstandig omgaan met schaarse gemeenschapsgelden door niet te veel te investeren Behoud kwaliteit van aanbod aan zorg, onderwijs, cultuur etc. Voorkomen maatschappelijke kosten door desinvesteringen of verkeerd aanbod c.q. aanbod voor de verkeerde doelgroep Economisch realistisch omgaan met accommodaties en eigen verantwoordelijkheid van inwoners Draagvlak onder inwoners creëren Door fasegewijs inzicht te krijgen en dit vast te leggen in deelverkenningen ontstaat in 2015 een totaalverkenning op basis waarvan de regio haar strategische agenda voor wijken, buurten en kernen verder kan uitwerken. Er zal sprake zijn van een iteratief proces, immers sommige ontwikkelingen kunnen niet worden stilgezet omdat een deelverkenning nog niet klaar is. Deelprojecten: - Project m.b.t. spreiding basisonderwijs, ongeveer 47 scholen moeten gesloten worden a.g.v. afnemend leerlingen aantal in de Achterhoek - Spreiding en versterking aanbod eerste lijnsgezondheidszorg i.v.m. bereiken pensioengerechtigde leeftijd full-time werkende huisartsen Provincie: ureninzet ondersteuning sinstellingen à Gemeente(n)*: Derden**: *Bijdrage gemeente(n) bestaat uit ureninzet en onderzoek cultuur Oude IJsselstreek. **Bijdrage derden: Basisonderwijs voornamelijk ureninzet, Menzis, Caransscoop, individuele huisartsen en andere zorgverleners uit de eerste lijn voornamelijk urenbesteding.

13 Achterhoek Programma: Vitale Leefomgeving 2b - Toekomstbestendig maken kernen Behoud of verbetering van de aantrekkingskracht van onze kernen door de unieke kwaliteiten te benutten Met behulp van dit programma worden niet alle kernen opnieuw ingericht maar worden die kernen aangepakt waarmee de volgende vragen het best en binnen de contractperiode beantwoord kunnen worden: - Hoe kan de revitalisering het beste worden uitgewerkt? - Welke verdienmodellen zijn hiervoor bruikbaar? - Welke partijen partner zijn in dit proces? - Dit levert vernieuwende arrangementen op en lering van de meest inspirerende voorbeelden. Hiertoe worden er per kern projectplannen opgesteld die bovenstaande vragen beantwoorden. Met behoud van de eigen identiteit anticiperen de regiogemeenten op de toekomst. Door het ontwikkelen van een vernieuwende aanpak ontstaan mogelijkheden en kansen om krimp en tekort aan financiële middelen om te zetten naar vernieuwende oplossingen. Verbeteringen in de structuur van de centra voorkomt verpaupering, nodigt uit tot investeren en verbetert de leefbaarheid, de logistiek en de economische functies Wanneer het centrum een hart heeft, bevordert dat de aantrekkingskracht voor recreatie, toerisme, etc. Waarde behoud en waarde creatie van vastgoed en cultuurhistorie en maatschappelijke functies Bevorderen sociale cohesie en participatie van allerlei bevolkingsgroepen. Aantrekkelijke kernen zijn geschikt voor bewoners in alle levensfasen, zowel oud als jong en belangrijk voor toerisme en recreatie. Tegelijkertijd hebben we te maken met ontwikkelingen als internet winkelen, ander gebruik van voorzieningen en het behouden van veiligheid en leefbaarheid. Dat noodzaakt de betrokken partijen in de regio om zich te heroriënteren op de belangrijke functies in een kern. Inwoners en recreanten zullen in 2020 op een andere wijze gebruik maken van het centrumgebied. Na een periode van groei, waarin het mogelijk was de kernen te verbeteren door investering (in onder meer woningbouw en winkelruimte), staat de regio nu voor de opgave om de revitalisering van kernen op een andere manier te realiseren en financieren. In het financiële kader van het regiocontract is niet mogelijk iedere kern opnieuw in te richten. De regiogemeenten zoeken daarom naar nieuwe wegen om kernen te verbeteren, de vitale functies en de aantrekkingskracht van de kernen te behouden. De volgende kernen komen kernen komen voor dit leerproces in aanmerking: 1. Herontwikkeling van winkelkernen Groenlo, Aalten, Winterswijk (i.s.m. Rijksbouwmeester) 2. Herontwikkeling van de kern Neede 3. Herontwikkeling van de kern Hengelo (Gld) 4. Herontwikkeling Ulft Provincie: Gemeente(n):

14 5. Centrumplan Aalten Financiering Toekomstbestendig maken kernen Wij stellen voor om de middelen beschikbaar te stellen op grond van de volgende criteria: - Uitvoeringsgereedheid van een project; zowel qua beschikbaarheid van eigen middelen als qua planvorming; - mate waarin de gevolgen van demografische ontwikkelingen worden aangepakt en kernen toekomstbestendig en structuurversterkend worden aangepakt; - mate waarin projecten leerpunten opleveren voor andere projecten op het vlak van omgaan met demografische ontwikkeling. Het moge duidelijk zijn dat onvoldoende is om de kernen in de Achterhoek toekomstbestendig te maken.

15 Achterhoek Programma: Vitale Leefomgeving 2c - realiseren vernieuwende Sportarrangementen De mogelijkheden van sport en bewegen door integrale benadering (zorg, welzijn, recreatie, buurt en wijk en ondernemers) zo benutten dat alle leeftijdsgroepen meer gaan bewegen Meer en beter bewegen van de totale Achterhoekse bevolking Er wordt een manifestatie georganiseerd waardoor partijen uit de drie O s elkaar versterken op het gebied van gezondheid, welzijn, recreatie, innovatie, economie en cultuur. Bewezen effectieve werkvormen worden gebruikt: de overdracht leidt tot een aantal bewezen effectieve methodieken en werkvormen die worden ingezet in de regio. Nieuw beleid: Bestuurders, ondernemers en onderwijs ontwikkelen naar aanleiding van deze methodieken nieuw integraal beleid om sport en bewegen te stimuleren dat uitmondt in een programma. Het aantal mensen dat actief deelneemt aan sportprogramma s en beweging neemt met 10 % toe in N.a.v. het 10-jarig bestaan van de opleiding Sport en Bewegen zal ROC de Graafschap een verbindende manifestatie organiseren waarin alle O s elkaar treffen en methodiek en aanpak aan elkaar bekend maken. Deze manifestatie vormt de kick-off voor een aantal vernieuwende processen en projecten op het gebied van sport en bewegen voor de Achterhoek en legt een relatie met Olympisch Vuur De Achterhoek staat op de kaart als een sportieve en actieve regio door recreatie, sportdeelname en bewegingsprogramma s. We bouwen een track record van evenementen die landelijk bekendheid genieten. Nieuw te bouwen of te renoveren wijken en buurten nodigen uit tot bewegen. Behoud en versteviging van sociale binding. Dat blijkt uit het feit dat significant meer mensen betrokken zijn bij sportverenigingen, sportscholen, etc. Sport stimuleert sociale stijging doordat het kinderen leert doorzetten, initiatief nemen, etc. Mede a.g.v. sportdeelname neemt het onderwijs niveau toe. Vermindering van de maatschappelijke kosten van overgewicht in alle gemeenten. Onder andere prediabetes ondersteuning en ondersteuning van jongeren met overgewicht waardoor de maatschappelijke kosten voor behandeling afnemen. Etc. Provincie: Gemeente(n): * Uit deze manifestatie ontwikkelen zich vermoedelijk een aantal kansrijke projecten, arrangementen en methodieken die belangrijk zijn om te implementeren. In een later stadium zijn deze te concretiseren en verder uit te werken. Het programma Sport en bewegen van de Provincie zal hierbij worden betrokken. * Bijdrage derden: door ROC de Graafschap

16 Achterhoek Programma: Vitale Leefomgeving 2d - Bevorderen eigen verantwoordelijkheid bewoners De eigen verantwoordelijkheid van de inwoners van de regio neemt toe doordat de sociale infrastructuur toegankelijker wordt voor iedereen. Bevorderen toegankelijkheid sociale infrastructuur en zorg Door middel van een meer vraaggerichte en integrale benadering van cliënten wordt voorkomen dat mensen hun zorgvraag omschrijven in termen van het aanwezige aanbod en kan worden ingegaan op de werkelijke behoefte. De sociale infrastructuur die aanwezig is, wordt in stand gehouden en verbeterd met behulp van ICT en internetplatform, informele uitwisseling van mogelijkheden wordt hiermee vergroot. Met een persoonsvolgend budget kunnen mensen zelf bepalen waarvoor zij ondersteuning en zorg willen inzetten. Verbetering van de kwaliteit van zorg door gebruik te maken van Duitse alternatieven. Goede informatie, advies en cliëntondersteuning voorkomt zwaardere (zorg)vragen. Wanneer mensen zelf regie voeren over eigen leven leveren zij een actieve bijdrage aan de samenleving. Ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorg draagt ertoe bij dat mensen zich (meer) inzetten voor elkaar en het langer vol houden om anderen te steunen. Doordat meer mensen actief deel nemen aan de samenleving wordt sociale uitsluiting vermeden. Door alternatieve en goedkopere zorgarrangementen te ontwikkelen wordt het beslag op financiële middelen beperkt. Er zijn verschillende projectvoorstellen ingediend om te verkennen hoe sociale infrastructuur en zorg zo optimaal mogelijk kunnen worden aangeboden. Via het Wmo plus loket (Winterswijk KSB) Via de pilot voor mekaar gemeente Berkelland Achterhoek Connect (virtuele verbindingen met mensen onderling en organisaties) Persoonsvolgend budget Grensoverstijgend door gebruik te maken van zorg in Duitsland Ontwikkelen van een nieuwe generalistische functie (buurtcoach) (GSO) Provincie: Gemeente(n): * ** * Bijdrage gemeente(n) bestaat uit: Achterhoek Connect middelen en/uren Berkelland. Persoonsvolgend Budget: middelen/uren Oude IJsselstreek. **Bijdrage derden bestaat uit: Ureninzet en middelen cofinanciers Berkelland Achterhoek Connect Persoonsvolgend Budget:

17 Achterhoek Programma: Slim en snel verbinden 3 - Aanleg breedband Realisatie van een regiodekkend glasvezelnetwerk Achterhoek Stap 1: aanstellen van een kwartiermaker die en haalbare businesscase voor breedband Achterhoek breed opstelt (gefinancierd door alle gemeenten gezamenlijk) - geen digitale tweedeling maatschappij (kernen-buitengebied) - leefbaar buitengebied - toekomstbestendige industrieterreinen - toekomstbestendige woonomgeving - economische vitaliteit Breedband De Achterhoek gaat het komende decennia te maken krijgen met grote veranderingen in het landelijk gebied. De helft van de agrariërs zal zijn bedrijf beëindigen. Door de veranderende demografische samenstelling zal de bereikbaarheid van de Achterhoek via digitale weg steeds belangrijker worden als vestigingsvoorwaarde voor bedrijven en burgers. Ook de toekomstige dienstverlening in de zorg zal, bij uitstek in het buitengebied, langs de digitale weg verlopen. Daarom zetten de Achterhoekse gemeenten in op een kwartiermaker breedband. Deze kwartiermaker zal een businesscase moeten opstellen die breedband in de gehele Achterhoek realiseerbaar maakt. De gemeenten Bronckhorst en Berkelland lopen hierin voorop en hebben middelen beschikbaar om een pilot in een deel van hun gemeente mede mogelijk te maken. Vervolgstappen zijn: Stap 2: uitvoering pilot Bronckhorst/Berkelland (hiervoor hebben Bronckhorst en Berkelland reeds middelen gereserveerd. Bij de provincie zal er aanspraak worden gedaan op een revolverend fonds voor cofinanciering) Stap 3: evaluatie uitvoering pilot Stap 4: met kennis en ervaring van de pilot businessplan opzetten voor uitrol van breedband over de gehele Achterhoek Stap 5: besluit haalbaarheid vervolg breedband Financiering Er wordt in Bronckhorst en Berkelland een raadsvoorstel voorbereid om garant te staan voor de gemeentelijke middelen voor een pilot. Daarnaast worden andere subsidiemogelijkheden (o.a. interreg, europa) voorbereid voor zowel deze pilot als de gehele verglazing van de Achterhoek; de kwartiermaker moet dit in beeld brengen. Ook zijn er gesprekken met investeerders in een toekomstbestendig breedbandnetwerk. Het ligt in de planning om hier in het voorjaar 2012 duidelijkheid over te hebben. Over de bijdrage van derden (bewoners, bedrijven) zal duidelijkheid komen als er een vraagbundelingsactie is opgezet. Deze wordt opgezet nadat provinciale en gemeentelijke middelen gegarandeerd zijn. Provincie: Gemeente(n):

18 Achterhoek Programma: Kansrijk Platteland: Meer rendement uit landschap, vrije tijd en cultuurhistorie 4a - Landschapsontwikkeling Dieren en planten de mogelijkheid geven zich te verplaatsen van het ene kerngebied naar de andere. Een recreatief aantrekkelijk landschap creëren. Uitvoering gemeentegrensoverschrijdende projecten voor landschapsontwikkeling van de gemeente Montferland en omliggende gemeenten gebaseerd op het gemeentegrensoverstijgende Landschaps Ontwikkelings Plan: - realisatie klimaatcorridor/ EVZ Veluwe-Montferland (betrokken gemeenten: Doetinchem, Zevenaar, Bronckhorst, Doesburg en Montferland) - realisatie EVZ Montferland-Slangenburg (betrokken gemeenten: Doetinchem, Oude IJsselstreek en Montferland) - uitvoering geven aan het GUP (het GUP is opgesteld samen met Doetinchem en Oude IJsselstreek). Over de wijze van uitvoering moet nog een beslissing worden genomen. Behoud en herstel natuur, cultuurhistorische landschapselementen, biodiversiteit. Bijdrage aan het algemene welzijn en het gevoel van zich thuis voelen. Een aantrekkelijk landschap voor recreatie en toerisme en om in te wonen en te werken. EVZ = Ecologische VerbindingsZone Provincie: Gemeente(n):

19 Achterhoek Programma: Kansrijk Platteland: Meer rendement uit Landschap, Vrije tijd en Cultuur 4b Vrije tijd Onze ambitie is een gestage groei van de toeristische bestedingen in de Achterhoek In 2015 is het aantal toeristische overnachtingen ten opzichte van 2010 gestegen met 10% In 2015 is het aantal dagrecreatieactiviteiten ten opzichte van 2008/2009 gestegen met 10% In 2015 is de besteding per persoon per dag tijdens binnenlandse vakanties in de Achterhoek ten opzichte van 2010 gestegen met 10% In 2015 is het aandeel van de sector toerisme en recreatie in de totale werkgelegenheid in de Achterhoek ten opzichte van 2010 gestegen met 10% Het toerisme draagt bij aan de werkgelegenheid en bevordert leefbaarheid en beleving van kernen en buitengebieden en tevens vormt het aan basis van het voorzieningsniveau. In een regio waarvan de demografische ontwikkeling onder druk staat, is het noodzakelijk om economische ontwikkelingen te stimuleren. Door toeristische en recreatieve activiteiten worden mensen in beweging gebracht waardoor een gezond leven bevorderd wordt. Provincie: Gemeente(n)*: Parels en Rivieren: - Rivierenconcept: routes en paden langs de rivieren inclusief vermarkting - Investering in de volgende parels: Berkelland, Beleef de Berkel Bronckhorst, kwaliteitsimpuls Brummen Bronckhorst Winterswijk, Watermolen Berenschot Aalten, Bredevoort Vestingstad Toeristische infrastructuur - Uitvoeringsprogramma Vrijetijdseconomie Vergroten aanbod voor dagrecreatie - Aanleg wandelnetwerk Achterhoek + vermarkting en productontwikkeling Promotiecampagne Ik Geef je de Achterhoek afzender Echt Achterhoek - Monitoring Totaal: (MIP T&R gelden) Totaal: Totaal:

20 Achterhoek Programma: Kansrijk Platteland Meer rendement uit Landschap, Vrije tijd en Cultuurhistorie 4c - Cultuurhistorische parels Behoud van cultuurhistorische parels die Achterhoek breed van toegevoegde waarde zijn en hiertoe twee programma s uitvoeren waar ook andere Achterhoekse cultuurhistorische parels lessen uit kunnen trekken. I Groenlo Kansrijk op weg naar 2027 Behouden en versterken van Groenlo als Cultuurhistorische Parel in de Achterhoek II DRU Verder ontwikkelen van een Podium voor maak- en innovatieindustrie, cultuur en recreatie en toerisme I Groenlo Kansrijk op weg naar 2027 Versterken participatie Realisatie van Groenlo Kansrijk op weg naar 2027 en de Gebiedvisie DRU en hieruit lessen trekken voor andere Achterhoekse cultuurhistorische parels. Voor Groenlo is een integraal programma 'Stad Groenlo' gestart. daarvan zijn: een uitgevoerd participatietraject (interactief) om bewoners bij de ontwikkelingen te betrekken (en draagvlak creëren); strategie om initiatieven van ondernemers en particulieren te stimuleren; starten projecten voor beleving cultuurhistorie; er wordt een strategie ontwikkeld om de kansen van Groenlo echt te benutten, met name door samenwerking en bondgenootschappen. II Landschappelijke inrichting DRU Park De komende jaren richten wij ons op het herbestemmen van de gebouwen en gaan we aan de gang met het realiseren van het transferium aan de overkant van de Oude IJssel en de planontwikkeling van het betreffende gebied. De beschikbaar gestelde middelen uit het regiocontract worden ingezet voor planontwikkeling en deelfinanciering van de inrichting van het DRU park I Groenlo Kansrijk op weg naar 2027 Versterken participatie Versterking participatie en positieve betrokkenheid van de inwoners. Vergroten toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid, als parel in de Achterhoek. Verbetering vestigingsklimaat voor bedrijven en bewoners. Het voor het 1e jaar, vijf jaar en tien jaar verbinden van het ontwikkelingsperspectief voor Groenlo. II DRU Innovatie op economische grondslag, versterken van de maakindustrie, versterken van de vrijetijdseconomie, versterken van de mogelijkheden voor jonge ondernemers, versterken van de onderwijsfunctie door verbinding met ondernemingen, door het verbinden van bedrijfsleven, onderwijs en cultuur, binding van jongeren. II DRU Gebiedsvisie DRU-Industriepark: a. DRU-Cultuurfabriek b. DRU-Afbramerij, de broedplaats c. SSP-evenementenhal d. Onderdeel van de Industriële Cultuurroute Oude IJsselzone Provincie: Gemeente: (t.b.v. I) Het DRU Industriepark heeft een landelijke- en internationale uitstraling waardoor recreatie en toerisme, kunst en cultuur, landschapsontwikkeling, wonen en werken elkaar versterken. Dankzij deze versterking wordt het gebied bekend als één van de belangrijke cultuurgoederen van Nederland.