Karel V stelde in 1521 een inquisitie in die ketters moest opsporen en berechten. Het protestantisme werd niet
|
|
- Eva Smit
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting door Romie 1793 woorden 12 april ,4 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats De Republiek Het Begin van de Opstand ( ) Staatsvorming en centralisatie In 1543 had Karel V (heer der Nederlanden) alle zeventien Nederlandse gewesten onder zijn gezag. Hij voerde een centraal bestuur, hij vormde drie centrale adviesraden: - De Raad van State: belangrijkste Nederlandse edelen zaten hierin, moest advies geven over alle grote en voornaamste zaken. - De Geheime Raad: bestond uit rechtsgeleerden en stelde wetten op en hield toezicht op de gewestelijke en plaatselijke besturen. - De Raad van Financiën: overlegde met de gewesten over belastingen en zag erop toe dat ze betaald werden. Collaterale (naast elkaar bestaande) Raden De stedelijke burgerij Door de bloei van handel en nijverheid in de 15e en 16e eeuw werd de stedelijke burgerij in de Nederlanden sterk. Deze rijke burgers leverden het geld voor de vele oorlogen die Karel voorde. Hij beloofde dan ook de privileges te respecteren die de steden in de Middeleeuwen hadden gekregen in ruil voor het betalen van belastingen. Luther Luther had felle kritiek op de rooms-katholieke kerk. Zijn ideeën werden verspreid via pamfletten en boeken. - De Bijbel moest in volkstaal worden vertaald, zodat iedereen deze kon lezen. - De mens kon niet gered worden door de kerk, maar alleen door het geloof en de genade van God. - Hij ergerde zich aan de rijkdom en macht van de kerk en verwierp de zelfgemaakte kerkelijke wetten. Om de geloofseenheid te redden, riep Karel V in 1521 de belangrijkste Duitse vorsten en edelen bijeen in Worms. Luthers toespraak op deze Rijksdag leidde tot de definitieve scheuring van de kerk. Samen met de katholieke vorsten voerde Karel jaren oorlog tegen de protestantse vorsten. In de Vrede van Augsburg (1555) werd afgesproken dat in Duitsland voortaal de regel cuius regio eius religie (wiens gebied, diens godsdienst) zou gelden. Duitsland was vanaf toen verdeeld in katholieke en protestantse gebieden. De inquisitie Karel V stelde in 1521 een inquisitie in die ketters moest opsporen en berechten. Het protestantisme werd niet Pagina 1 van 5
2 uitgeroeid, dus maakte Karel strengere wetten, die ook wel het Bloedplakkaat werden genoemd:. - Alle ketters moesten worden gedood. - Bezit van ketterse boeken en het onderdak bieden aan ketters leidde tot doodstraf. Calvinisten In 1560 verspreidde de leer van de Franse kerkhervormer Calvijn. Hij was het op veel punten met Luther eens, maar vond dat gelovigen zonder toestemming van de overheid kerken moesten vormen en desnoods zelfs tegen een goddeloze overheid in opstand moesten komen. Luther vond dat gelovigen altijd de overheid moesten gehoorzamen en zich niet zonder overheidstoestemming mochten organiseren. Stadhouder (plaatsvervanger) Willem van Oranje vroeg Filips om meerdere geloven toe te staan. Filips bleef het bloedplakkaat streng uitvoeren. In 1566 kwam de lage adel in actie. Edelen trokken naar het paleis van Margaretha, waar ze haar in een smeekschrift vroegen de kettervervolging te staken. Margaretha vroeg de inquisitie voorlopig minder hard op te treden. Calvinisten dachten hun gang te kunnen gaan en gingen openlijk bijeenkomsten houden buiten de stadsmuren en vielen ook honderden kerken en kloosters aan (Beeldenstorm). Alva Als reactie op de Beeldenstorm, stuurde Filips een leger onder leiding van Alva naar de Nederlanden. Dit leger stelde een speciale rechtbank in, de Raad van Beroerten, die de schuldigen moest straffen. Oranje vormde een huurlingenleger, waarmee hij in 1568 Nederland binnenviel. Oranje kreeg alleen steun van calvinistische vluchtelingen op schepen (Watergeuzen). Op 1 april 1572 namen de watergeuzen Den Briel in en vanaf toen liepen steeds meer steden over naar de Opstand. In juli 1572 hielden de opstandelingen een Statenvergadering, waarin ze Oranje uitriepen tot hun leider en opnieuw tot stadhouder benoemden. Het ontstaan van de Republiek ( ) Burgeroorlog Alva (Spaanse leger) moest vechten tegen de geuzen en de opstandige steden, het lukte hem niet om de Opstand snel neer te slaan, waardoor er een burgeroorlog ontstond. De opstandelingen keerden zich tegen het Spaanse leger, tegen de bestuurders die trouw bleven aan Filips II en tegen katholieke geestelijken. Ze vochten voor gelijke rechten voor protestanten en katholieken. In 1573 werd de katholieke kerk verboden, omdat zij de vijand zouden steunen. Willem van Oranje koos, omdat hij zoveel mogelijk steun wilde hebben, voor nationale propaganda. Hij riep Nederlanders op hun vaderland te beschermen tegen de vreemde Spaanse troepen. Ontzet van Leiden Het Spaanse leger omsingelde in 1574 Leiden, waarbij het Leiden dwong tot overgave, maar het calvinistische stadsbestuur wilde hier niks van weten. Begin oktober joeg een zware storm het zeewater de riviermondingen in, waar het door de gaten in de dijken stroomde. In de nacht van 2 op 3 oktober 1574 sloegen de Spanjaarden voor het water op de vlucht. Pagina 2 van 5
3 Na het ontzet van Leiden kreeg het Spaanse leger steeds grotere financiële problemen: - De soldaten kregen maandenlang geen soldij - Kon door de oorlog met het Turks-Ottomaanse Rijk het leger in de Nederlanden niet betalen - Er ontstonden muiterijen, de soldaten van Filips II tot vijand verklaarden en in Gent vredesbesprekingen begonnen met Oranje. De Pacificatie van Gent In 1576 leidden de muiterijen tot de Pacificatie van Gent. - De gewesten die tot dan toe loyaal aan Filips II waren geweest, spraken met Holland en Zeeland af om samen de Spaanse troepen te verdrijven. - Er zou gewetensvrijheid komen: mensen zouden nergens om hun geloof worden vervolgd. - De godsdienstige situatie zou blijven zoals hij was. Tijdens de Alteratie van Amsterdam werden de stadsbestuurders uit hun huis gehaald en op een schip de stad uitgevaren, waarna ze buiten de stadspoorten werden vrijgelaten. Dit zodat Amsterdam zich aan zou sluiten bij de Opstand (Willem van Oranje). De Unie van Utrecht De opstandige gewesten sloten zich in het noorden aaneen in de Unie van Utrecht, ook Gent, Antwerpen en Brussel werden lid. De leden spraken af zelfstandig te blijven, maar militair samen te werken. Ook zou er gewetensvrijheid heersen. Verder zou elk gewest zijn eigen geloofszaken regelen. De breuk tussen Filips en de opstandelingen werd definitief toen de koning in 1580 Willen van Oranje vogelvrij verklaarde. Acte/Plakkaat van Verlatinge. Hierin stelden de Staten-Generaal dat een vorst is aangesteld door God, maar mag worden afgezet als hij zijn onderdanen onderdrukt. Als een vorst de oude privileges van de onderdanen afneemt, dan mogen hun vertegenwoordigers hem afzetten en vervangen door een nieuwe vorst. De Spaanse Armada In 1580 kwam er een einde aan de oorlog tegen de Turken, waardoor Filips het leger in de Nederlanden weer kon betalen. Parma rukte op, waarna de ene na de andere stad zich overgaf. De situatie van de opstandige gewesten leek hopeloos. Ze konden geen nieuw staatshoofd vinden. Na de val van Antwerpen wilde de Engelse koningin geld en troepen leveren aan de Nederlanden. Filips besloot Engeland aan te vallen. Hij rustte een grote vloot uit: Armada. Nederlandse troepen hielden Parma bezig zodat hij geen contact kon maken met de Armada en Engelse oorlogsschepen verjoegen de Armada in augustus 1588 uit het Kanaal. De vloot werd getroffen door zware stormen bij de kust van Ierland en Schotland. Het begin van de Republiek De opstandige gewesten besloten in 1588 niet meer te zoeken naar een vorst en vormden de Republiek der Verenigde Nederlanden. De Republiek kon in de aanval gaan omdat Filips opnieuw op te veel fronten tegelijk vocht. In 1598 gaf hij Parma opdracht zich te mengen in de burgeroorlog tussen calvinisten en katholieken in Frankrijk. Parma viel Frankrijk binnen en kon daardoor de Nederlanden niet goed verdedigen. Pagina 3 van 5
4 Engeland en Frankrijk waren de eerste landen die de onafhankelijkheid van de Republiek erkenden. Bij de Vrede van Münster werd de internationale erkenning van de Republiek algemeen. De Gouden Eeuw ( ) Een unie van staatjes In elk gewest van de Republiek was het hoogste gezag in handen van de Straten, die de soevereiniteit van de vroegere landsheer hadden overgenomen. De Staten gingen over wetgeving, rechtspraak en belastingheffing. De bestuurders in de Republiek werden regenten genoemd en kwamen uit een kleine groep invloedrijke burgerfamilies, die onderling de macht verdeelden. De Staten-Generaal De Republiek had ook centrale instellingen, waarvan de Staten-Generaal het belangrijkst waren. De Staten- Generaal waren verantwoordelijk voor de buitenlandse en de militaire politiek. Ze beslisten over oorlog en vrede, sloten verdragen en onderhielden contact met het buitenland. Beslissingen konden alleen genomen worden als alle gewesten instemden. De stadhouder en de landsadvocaat In de oorlog tegen Spanje werkten Van Oldenbarnevelt (landsadvocaat/ambtenaar) en Maurits (stadhouder, zoon van Willem van Oranje) goed samen, maar in 1609 kwam aan de oorlog een eind toen Spanje en de Republiek een wapenstilstand voor twaalf jaar sloten (Twaalfjarig bestand). Er ontstonden in de Republiek heftige religieuze en politieke tegenstellingen. Binnen de gereformeerde (calvinistische) kerk brandde een strijd los tussen orthodoxe en minder orthodoxe calvinisten. Van Oldenbarnevelt steunde de minder orthodoxe calvinisten, Maurits de orthodoxe. Van Oldenbarnevelt werd beschuldigd van hoogverraad (omdat hij de rust had verstoord) en landverraad (omdat hij zou hebben samengezworen met Spanje). Op 13 mei 1619 werd hij onthoofd. Economische groei In de Noordelijke Nederlanden begon een lange periode van economische groei en welvaart: de Gouden Eeuw. - Er was in de 16e eeuw een uitgebreide handel ontstaan tussen Holland en het Oostzeegebied. - Uit de landen rond de Oostzee werden steeds meer andere producten gehaald. Later noemden de Hollanders de handel op de Oostzee de moedernegotie, omdat alle andere handel en nijverheid daaruit waren ontstaan. - De Oostzeehandel maakte ook het ontstaan van een gespecialiseerde en commerciële landbouw mogelijk. De boeren waren niet afhankelijk van de adel en konden hun producten verkopen in de vele steden. - De bloei van de commerciële landbouw stimuleerde ook weer de handel en nijverheid, zoals de scheepsbouw. Na de val van Antwerpen Na de val van Antwerpen vluchtten veel kooplieden naar Amsterdam. Antwerpen kon zich niet herstellen omdat de Hollanders en Zeeuwen de Schelde, de verbinding met zee, afgesloten hielden. Voor de Hollandse en Zeeuwse steden was dat een grote economische stimulans. Economisch beleid Handelsbelangen stonden voorop. Regenten hadden nauwe contacten met kooplieden en waren vaak door familiebanden met hen verbonden. Dit leidde tot slagvaardig optreden. Rond 1600 was de onderlinge concurrentie al Pagina 4 van 5
5 zó hevig, dat de winsten daalden. Daarom lieten de Staten-Generaal alle concurrenten opgaan in één bedrijf, dat het monopolie kreeg op de Nederlandse handel in Azië. Ook waren er veel arbeidskrachten nodig, steden probeerden daarom migranten te lokken. Tot de faciliteiten voor deze migranten behoorden ook religieuze vrijheden. Joden in Amsterdam kregen bijvoorbeeld meer vrijheid dan waar in Europa. Centrum van de wereldhandel De VOC werd het grootste bedrijf ter wereld. De leiding in Azië lag eerst bij rondvarende vloten, maar in 1619 verplaatste gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen het bestuurscentrum naar Batavia. Vervolgens stichtte de VOC handelsposten op alle Aziatische kusten. Batavia werd het aankomst- en vertrekpunt voor alle schepen die tussen Europa en Azië voeren. Luxegoederen De Republiek werd het rijkste en welvarendste land van Europa. Dankzij die welvaart ontstond in de commerciële economie van de Republiek een markt voor luxegoederen (boeken, drukwerk en schilderkunst). Het einde van de Gouden Eeuw Mede door de kostbare oorlogen kwam geleidelijk een eind aan de Gouden Eeuw. Na de Tachtigjarige Oorlog kwamen Engeland en Frankrijk als grote mogendheden op en bedreigden de positie van de Republiek steeds meer. Pagina 5 van 5
Samenvatting Geschiedenis Republiek
Samenvatting Geschiedenis Republiek Samenvatting door Y. 2588 woorden 5 juli 2017 6,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Paragraaf 1: Het begin van de Opstand 1515-1572 1515: Karel V
Nadere informatieCalvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog
In welk jaar publiceerde Luther zijn 95 stellingen? Welke Frans-Zwitserse hervormer kreeg veel aanhang in de Nederlanden? Welke vrede bepaalde, dat de vorst de religie van zijn volk bepaalt? 1517 Calvijn
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek
Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek Samenvatting door F. 1442 woorden 27 februari 2015 4,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Historische context; De republiek
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1.1: Het begin van de Opstand
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1.1: Het begin van de Opstand Samenvatting door L. 1907 woorden 27 juli 2015 6,1 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1. Het begin van de Opstand (1515-1972)
Nadere informatieNEDERLAND IN DE 16e EEUW
NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten
Nadere informatieRoem rijkdom en macht; eigen staat, rijkdom en, handel in aflaten, veel luxe en onwetendheid
Samenvatting door A. 1819 woorden 27 april 2016 7,1 5 keer beoordeeld Vak Geschiedenis HC de republiek Luther en de reformatie Begin 16 e eeuw kritiek van maarten Luther op de katholieke kerk: Roem rijkdom
Nadere informatieGeschiedenis Samenvatting. De Republiek. Hij respecteerde privileges, maar centralisatie werd gezien als bedreiging privileges.
Samenvatting door M. 1574 woorden 17 april 2016 7,6 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis Samenvatting De Republiek = leidt tot gekleurd = belangrijk Onderstreept = Paragraaf
Nadere informatieMaar volgens luthers heb je alleen de bijbel nodig, deze moest daarom in de volkstaal worden verspreid.
Samenvatting door een scholier 2255 woorden 24 mei 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden. Katholieke kerk : roem rijkdom en macht en bijgeloof
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Examenkatern
Samenvatting Geschiedenis Examenkatern Historische context 1 Republiek Karel V was van plan alle Nederlanden vanuit 1 plaats te besturen. Die plaats was brussel, want de Zuidelijke Nederlanden waren in
Nadere informatie8,5. Samenvatting door K woorden 18 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Samenvatting door K. 1578 woorden 18 juni 2016 8,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Verklaring begin- en eindtijd: 1515: Erfenissen en huwelijken à
Nadere informatieDe Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 1 Waardoor brak er een opstand uit 1515 in de Nederlanden 1515-1572 Karel V Habsburg wordt heerser over een groot deel van de Nederlanden 1572 De
Nadere informatieOntstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648)
1 Ontstaan van de Gouden Eeuw (1588-1648) H!to"sche context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 meneervanempel.nl 2 Hoofdvraag Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Republiek der Nederlanden
Samenvatting Geschiedenis Republiek der Neder Samenvatting door A. 2758 woorden 21 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Verenigde Neder Samenvatting Luther en de Reformatie Kritiek
Nadere informatieNoord-Nederlandse gewesten. Smeekschift
Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis deelcontext 1.
Samenvatting Geschiedenis deelcontext 1. Samenvatting door een scholier 1675 woorden 5 mei 2018 4,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis deelcontext 1.1 1515 Karel V werd heerser
Nadere informatieHOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 1 : Het begin van de Opstand
HOOFDSTUK 1 PARAGRAAF 1 : Het begin van de Opstand Staatsvorming en centralisatie Vanaf 1543 was Karel V landsheer van alle zeventien Nederlandse gewesten, die daarmee voor het eerst onder één heer verenigd
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Historische Contexten H.2
Samenvatting Geschiedenis Historische Contexten H.2 Samenvatting door C. 2457 woorden 28 mei 2016 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting Geschiedenis Historische Contexten
Nadere informatie7,5. Samenvatting door W woorden 11 september keer beoordeeld. Geschiedenis. 1 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Samenvatting door W. 1891 woorden 11 september 2014 7,5 136 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 1 De christelijke kerk in West-Europa valt uiteen Groeiende
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis HC Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Samenvatting Geschiedenis HC Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Samenvatting door Lotte 3088 woorden 19 juni 2017 7,1 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks HC: Republiek der Zeven Verenigde
Nadere informatie4 De Nederlandse opstand
4 De Nederlandse opstand Kenmerken Nederlanden: * veel water * weinig goede wegen * weinig steden * veel dorpen * aparte gewesten * gewesten zeer zelfstandig Habsburgse Nederlanden 1477-1581 * 17 gewesten
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieGeschiedeniswerkplaats examenkatern 2015 havo
Geschiedeniswerkplaats examenkatern 2015 havo Hoofdstuk 1 De Republiek (1515-1648) antwoorden Introductie De moord op Willem van Oranje 1 a Omdat de prins zich tegen de katholieke kerk had gekeerd en de
Nadere informatieTijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance
Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le revolutie
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le revolutie Samenvatting door een scholier 3360 woorden 27 april 2016 5,7 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Republiek der Zeven Verenigde
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieHoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588)
Hoofdstuk 2: De Nederlandse Opstand (1555 1588) Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl 1555-1588 Politiek: Nederland onafhankelijk Economie: Amsterdam wordt de stapelmarkt van Europa Welke staatsvorm?
Nadere informatieHoofdstuk 2. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd voor Karel V Het grondgebied van het huidige Nederland
Hoofdstuk 2. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd voor Karel V Het grondgebied van het huidige Nederland behoorde sinds 925 tot het Duitse Rijk. In de 14 de en
Nadere informatieRepubliek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Vragenkapstok
Vragenkapstok Kenmerkende aspecten: 17, 21 1. DE CHRISTELIJKE KERK IN WEST-EUROPA VALT UITEEN Groeiende kritiek op de katholieke Kerk rond 1500 De kritiek van Luther Verschillen tussen het lutheranisme
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1
Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1 Samenvatting door een scholier 1543 woorden 18 januari 2016 7,1 54 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis 2.1 Deelvraag: waartoe leidde de modernisering
Nadere informatieHet verhaal van de 80 jarige oorlog!
Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,
Nadere informatie1 keer beoordeeld 31 oktober Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
6,5 Samenvatting door F. 2455 woorden 1 keer beoordeeld 31 oktober 2015 Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden in de tijd vóór Karel V Sinds 925 hoorde het
Nadere informatieLeerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.
HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het
Nadere informatieHoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland?
Hoofdstuk 1C8 Hoe ontstond Nederland? Cursus 8.1 De koning en de prins Wat leer je deze cursus? Dat hervormers de Katholieke kerk wilden veranderen Dat zij de Protestante kerk stichtten Wat de reformatie
Nadere informatieTIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1500-1600 PERIODE: DE VROEGMODERNE TIJD
TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1500-1600 PERIODE: DE VROEGMODERNE TIJD DE KENMERKEN VAN HET TIJDVAK het begin van de Europese overzeese expansie; het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door Sven 1848 woorden 18 december 2017 6,7 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 1: Het gebied dat tegenwoordig bestaat
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2
Samenvatting Geschiedenis Historische context de Republiek. 5,4 t/m 6,2 Samenvatting door N. 1759 woorden 19 maart 2015 7,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Historische context 1, de republiek
Nadere informatie1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II
1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II Wat wilden Karel V en Filips II bereiken? Op politiek gebied wilden ze dat de macht van de regering in Brussel vergroot werd Grote ontevredenheid onder
Nadere informatieSinds 925 hoorde het grondgebied dat nu NL vormt tot het Duitse Rijk. Het hoogste gezag lag bij de Duits koning of keizer.
Samenvatting door een scholier 3164 woorden 31 januari 2016 5,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 De Nederlanden voor de tijd van Karel V. Sinds 925
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Historische context:?republiek der Zeven Verenigde Nederlanden? ( )
Samenvatting Geschiedenis Historische context:?republiek der Zeven Verenigde Nederlanden? (1515-1648) Samenvatting door N. 3589 woorden 17 februari 2015 7 103 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo
Nadere informatie1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië
Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen een Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten
Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: Een Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door L. 1752 woorden 30 oktober 2012 5,8 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 1: Een keizer
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatie1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië
Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,
Nadere informatie1c. Losse opdracht- Memoryspel
1c. Losse opdracht- Memoryspel Instructie: Op de volgende pagina van deze instructie vindt u het memory-spel met de portretten van de hoofdrolspelers tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Op elk portret staat
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Historische Context: De Republiek
Samenvatting Geschiedenis Historische Context: De Republiek Samenvatting door M. 3761 woorden 21 juli 2016 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden
Nadere informatieAntwoorden oefenopgaven HC Rep. Der Nederlanden
Antwoorden oefenopgaven HC Rep. Der Nederlanden 5H Opgave 1 De Hollandse steden in het midden van de zestiende eeuw waren voor hun bevolkingsgroei afhankelijk van de invoer van graan uit het Oostzeegebied.
Nadere informatieWerkvorm Escape Room. Voorbereidingen
Werkvorm Escape Room Voorbereidingen Materiaal in orde maken: - De puzzel kopiëren. Per groep twee exemplaren zodat elk groepslid mee kan denken. - Het blad met de stellingen van de Missie 50/50 kopiëren.
Nadere informatieAfb Ingekleurde kaart van de zeven provinciën, naar een gravure van Jan Janssonius, Belgii Foederati nova descriptio (1658).
HC 1 Afb. 1.1. Ingekleurde kaart van de zeven provinciën, naar een gravure van Jan Janssonius, Belgii Foederati nova descriptio (1658). DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE Het gebied dat we nu kennen als
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door D. 1948 woorden 18 juni 2013 4,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 3: Een Gouden
Nadere informatieLink it: Republiek in tijd van Vorsten
Link it: Republiek in tijd van Vorsten Uitleg Link it werkt in principe als een soort domino (hoewel je er andere varianten op kunt bedenken). Het idee is dat de leerlingen moeten proberen om een begrip
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
Nadere informatie3a. Denk opdracht- Wie ben ik?
3a. Denk opdracht- Wie ben ik? Instructie: Wie ben ik is een spel waarbij de kinderen gebruik maken van de hoofdpersonen uit de Opstand der Nederlanden: Johannes Calvijn, Angelus Merula, Willem van Oranje,
Nadere informatieTijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) 5.4 Uit de Opstand een Republiek geboren. (1500 1600)
Onderzoeksvraag: Welke bestuurlijke, godsdienstige en economische oorzaken waren bij de Opstand in de Nederlanden het belangrijkst, en wat waren de gevolgen? De Nederlandse Opstand is de strijd van de
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Geloof in de Lage landen
Praktische opdracht Geschiedenis Geloof in de Lage landen Praktische-opdracht door Emily 2244 woorden 24 maart 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geloof in de Lage Landen Een praktische
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieSamenvatting Gouden Eeuw ABC
Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.
Nadere informatieWie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Dit deel van 6.2 hoort bij de HC De republiek Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht.
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatie2,8. Samenvatting door L woorden 30 januari keer beoordeeld. Geschiedenis
Samenvatting door L. 4490 woorden 30 januari 2017 2,8 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Examenkatern Hoofdstuk 2: De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 1. De christelijke Kerk in West-Europa
Nadere informatieDe Republiek 2 Centralisatie en Staatsvorming
De Republiek 2 Centralisatie en Staatsvorming Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden, 1515-1572? (hier politiek tot 1555) Kernpunten: - Centralisatie en staatsvorming - Gewestelijke Staten
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, De Nederlanden paragraaf 1 t/m 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, De Nederlanden paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door een scholier 2719 woorden 11 september 2010 5,7 104 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatie5 keer beoordeeld 19 februari 2014
4,6 Samenvatting door M. 2499 woorden 5 keer beoordeeld 19 februari 2014 Vak Geschiedenis Methode Werkplaats Geschiedenis Werkplaats CE Examenkatern VWO De Republiek in een tijd van vorsten Hoofdstuk 2:
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatiehttp://www.schoolsamenvatting.nl/ - De site voor samenvattingen en meer!
Hoofdstuk 1: Paragraaf 1: 1. Hendrik VII weet in Engeland het gezag van de koning te herstellen door middel van een politiek van centralisatie. Zo verstevigt hij zijn positie ten opzichte van de edelen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand
Werkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand Werkstuk door een scholier 2412 woorden 19 januari 2002 6 627 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1, Oorzaken van de Nederlandse
Nadere informatieHertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2.
Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca. 1555 Door A. F. Verstegen 1. Heerlijkheid Hagestein 2. Land van Vianen 1 3. Graafschap Culemborg 2 3 4. Land van Arckel 5. Graafschap
Nadere informatie7,6. Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart keer beoordeeld. Geschiedenis
Samenvatting door een scholier 2543 woorden 20 maart 2012 7,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvatting. Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 3: Een
Nadere informatiekeer beoordeeld 19 maart 2014
0 Samenvatting door M. 2154 woorden keer beoordeeld 19 maart 2014 Vak Geschiedenis Methode Werkplaats Geschiedenis Werkplaats CE Examenkatern VWO De Republiek in een tijd van vorsten Hoofdstuk 3: Een Gouden
Nadere informatieNaar het einde van de Tachtigjarige Oorlog
prehistorie 44 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Regenten en Vorsten Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog Een korenmolen maalt koren en een watermolen maalt Nee Jos, ik
Nadere informatieDe ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal
De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1: De Republiek in een tijd van vorsten
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1: De Republiek in een tijd van vorsten Samenvatting door D. 1482 woorden 18 juni 2013 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks De Republiek in een tijd van
Nadere informatieDe Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo
Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door A. 2003 woorden 24 oktober 2010 6,3 182 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting geschiedenis H.1 1 Over de nieuwe
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieWerkboek klas 2 Hoofdstuk 3
Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt
Nadere informatieCentralisatie in de Nederlanden (onderdeel 1.1)
Centralisatie in de Nederlanden (onderdeel 1.1) De Nederlanden in de ME aparte staatjes. Noordelijke gewesten onderdeel van het Duitse Rijk, zuiden van Frankrijk. Maar de Keizer en de koning hebben hier
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis ontdekkers en hervormers hoofdstuk 1
Samenvatting Geschiedenis ontdekkers en hervormers hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 2937 woorden 12 december 2009 6 128 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1.1 Er gingen stemmen op tegen de katholieke
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond
Nadere informatieDe nieuwe tijd. Gemaakt door: Imke, Guusje en Miika. In de tijd van de ontdekkers en hervormers 1500 tot 1600.
De nieuwe tijd. Gemaakt door: Imke, Guusje en Miika. In de tijd van de ontdekkers en hervormers 1500 tot 1600. Les 1: Miika. De tijd van Maarten Luther. Eeuwenlang kenden mensen in West-Europa alleen de
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 1
Samenvatting Geschiedenis Katern: De Republiek in de tijd van de vorsten. Hst. 1 Samenvatting door een scholier 2157 woorden 5 februari 2012 6,9 30 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik
Nadere informatieMoord Willem van Oranje hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61304
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 september 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61304 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieHoofdstuk 1 Verenigd en verscheurd ( ) Paragraaf 1.1 De koningen van Engeland en Frankrijk
Samenvatting door Iloe 4013 woorden 28 april 2012 5,9 62 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 Verenigd en verscheurd (1477-1555) Paragraaf 1.1 De koningen van Engeland en Frankrijk
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten
Samenvatting Geschiedenis Regenten en vorsten Samenvatting door M. 4137 woorden 29 april 2014 6,5 17 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1.1 In 1485 Kwam Hendrik Tudor (Hendrik de 7 e )
Nadere informatieBloei van de Republiek hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61308 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis H1
Samenvatting Geschiedenis H1 Samenvatting door Meryam 1203 woorden 23 oktober 2015 7 16 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 1.1. Een nieuwe tijd: A: kunstenaars, klokken en kalenders Een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door Tmp_cox 1330 woorden 11 mei 2014 6,8 116 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis 1.1 A: kunstenaars, klokken en kalenders
Nadere informatie1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen
Welk Woord Weg Dynamiek en Stagnatie Aanloop 1. commerciële landbouw moedernegotie malthusiaanse spanning - nijverheid 2. waterschappen feodaliteit gilden - Hanze 3. stapelmarkt nijverheid Nederlanden
Nadere informatieIn 1531 besluit Karel V drie Collaterale Raden in de Nederlanden in te stellen. Dit besluit past bij een kenmerkend aspect van die tijd.
Historische context De Republiek Opdracht 1 (h 2015, 9-52) (v 2015, 7-68 ) In 1531 besluit Karel V drie Collaterale Raden in de Nederlanden in te stellen. Dit besluit past bij een kenmerkend aspect van
Nadere informatieHet begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?
Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn
Nadere informatiekeer beoordeeld 31 oktober 2015
0 Samenvatting door F. 1975 woorden keer beoordeeld 31 oktober 2015 Vak Geschiedenis Methode Memo 6.1 De Opstand in Europees perspectief # Strijd om geloof en centralisatie Niet alleen in de Nederlanden
Nadere informatiePar.1: In de Nederlanden, Frankrijk en Engeland pogen vorstten hun macht te vergroten:
Samenvatting door S. 3727 woorden 17 maart 2013 4 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis; boek: De Republiek: H.1: Periode 1477-1555: De Nederlanden onder Habsburg gezag: Eerste helft
Nadere informatieOEFEN SED V4 Tijdvak 1 t/m 6 juni 2008 GCD
OEFEN SED V4 Tijdvak 1 t/m 6 juni 2008 GCD 1. a.zet in een kolom de tijdvakken 1 t/m 6 onder elkaar, nummer ze van 1 t/m 6, zet er achter welke naam ze hebben en zet de tijdsindeling erachter b. Zet de
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.1 Rijk door handel overzee.
Onderzoeksvraag: Waardoor namen in de 17 e eeuw de wereldwijde contacten toe en waarom speelde de Republiek hierin een hoofdrol? Kenmerkende aspect: Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De opstand in de nederlanden
Samenvatting Geschiedenis De opstand in de nederlanden Samenvatting door een scholier 3343 woorden 6 november 2005 5,5 175 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De opstand in de Nederlanden 1555-1588 Hoofdstuk
Nadere informatie