Mijn verhaal 2 docentenhandleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mijn verhaal 2 docentenhandleiding"

Transcriptie

1 Mijn verhaal 2 dcentenhandleiding Jsé van der Heven, Rs Scharten, Cindy Teunissen 1

2 2013, KPC Grep, s-hertgenbsch. SLOA-prject: Een taal- en rekenaanbd vr vmb-kbl. Dit materiaal is ntwikkeld dr KPC Grep in samenwerking met Expertisecentrum Nederlands ten beheve van de ndersteuning van het regulier en speciaal nderwijs in pdracht van het ministerie van OCW. KPC Grep vervult p het gebied van R&D een scharnierfunctie tussen wetenschap en nderwijs. 2

3 Algemene inleiding bij de lessencyclus Mijn verhaal Del interventie Deze interventie heeft als del leerlingen in de bvenbuw van het vmb (kader-berepsgerichte leerweg) leesen luisterstrategieën aan te leren en ze ermee te laten efenen ten einde het beheersingsniveau vr Luisteren en lezen p referentieniveau 2 te kunnen behalen. De interventie bevat 6 lessen, verdeeld ver 2 blkken van 3 lessen. Uitgangspunt vr de lessen zijn de dcumentaires Vrije Radicalen waarin jngeren, die belangrijke keuzes in hun leven hebben meten maken, hun verhaal den. De nderwerpen die aan bd kmen staan redelijk tt zeer dicht bij de belevingswereld van leerlingen in de bvenbuw van het vmb-kb waardr de lessen ged aan zullen sluiten bij deze delgrep. In elk blk van 3 lessen staat 1 dcumentaire, en dus het verhaal van 1 jngere, centraal. Leerdelen p het gebied van lezen en luisteren. Zals gezegd gaat deze interventie ver het aanleren en efenen van lees- en luisterstrategieën. Het leren hanteren van deze strategieën vrmt het primaire leerdel van deze interventie. De vlgende strategieën kmen aan bd: Lezen: - Delgericht lezen; - Vrspellen en vrkennis gebruiken; - Ophelderen van nduidelijkheden; - Verwijswrden herkennen en benutten; - Kernzinnen selecteren; - Hfdgedachte van een tekst frmuleren; - Samenvatting van een tekst schrijven; - Vragen bij een tekst stellen en beantwrden. Luisteren: - Delgericht Luisteren (en kijken); - Vrspellen en vrkennis gebruiken; - Vraf vragen stellen; - Zekend Luisteren (en kijken); - Intensief Luisteren (en kijken); - Hfdgedachte van een film frmuleren; - Samenvatting van een film- f luitserfragment maken. Bvenstaande psmming van delen det vermeden dat er veel verlap bestaat tussen lees- en luisterstrategieën die kunnen wrden ingezet m de delen te behalen. Om die reden is beslten de bvenstaande vaardigheden te kppelen en te kiezen vr één aanpak. 3

4 De VTN-aanpak In Amerika heeft men de leesvaardigheid van zwakke lezers kunnen verbeteren met het aanleren van de zgenaamde TWA-strategie. Deze aanpak is vertaald naar het Nederlands en in de uitwerking gericht p zwel luisteren als lezen. In deze aanpak wrdt de vereenkmst tussen de strategieën vr lezen en luisteren, die hierbven werd gesignaleerd, benadrukt. Dat gebeurt dr de aanpak van een lees- f luisterpdracht p te delen in fases: wat de je Vr, Tijdens en Na het lezen/luisteren. De aanpak ziet er als vlgt uit: Checklist VTN Vr het luisteren/lezen Denken ver Het del van de tekst f de film vaststellen Je kennis ver het nderwerp activeren Je leerdel bepalen Tijdens het luisteren/lezen Den Actief lezen f luisteren/kijken Bij luisteren: Aantekeningen maken Bij lezen: nderstrepen belangrijke zinnen Kern van de bdschap vaststellen Betekenis van nbekende wrden achterhalen Denken ver Begrijp je de film/tekst? Herlezen delen van de tekst f aantekeningen Nadenken ver wat je weet Na het luisteren/lezen Kunnen De hfdgedachte weergeven Samenvatten Denken ver Wat je hebt geleerd 4

5 In de lessenserie zijn pdrachten bij de verschillende fasen van de aanpak uitgewerkt. De didactiek van de interventie De didactiek die het uitgangspunt vrmt vr de lessenserie is prbleemplssend werken. Het aanleren van de luister- en leesaanpak vindt zwel in interactie met de dcent als zelfstandig f zelfsturend plaats. Daarbij kan het behulpzaam zijn bepaalde nderdelen te mdelen. Mdeling is een krachtige instructiemethdiek waarbij de dcent hardp denkt en zijn eigen denkprces aan de studenten laat hren. Leerlingen zien z he hun dcent als expert zelf een prbleem aanpakt c.q. welke besluiten hij daarbij neemt, he hij zich een vaardigheid eigen maakt en he hij met een strategie mgaat. De dcent det hardp denkend vr welke stappen daarvr ndig zijn. De studenten kunnen als het ware de vrgedane aanpak kpiëren. De pdrachten die dr de leerlingen gemaakt wrden, zijn gefrmuleerd vanuit de uitgangspunten van interactief taalnderwijs: sciaal leren, betekenisvl leren en strategisch leren. Z werken leerlingen veel samen aan pdrachten en is er veel gelegenheid vr interactie in de klas zdat leerlingen k van elkaar kunnen leren (sciaal leren). Het leren vindt plaats in een betekenisvlle cntext, namelijk de dcumentaires die dicht bij de belevingswereld van de leerlingen staan. Ten sltte is er sprake van strategisch leren aangezien leerlingen leesen luisterpdrachten met behulp van strategieën aanpakken waarvan uit nderzek bewezen is dat het effectieve strategieën zijn m dergelijke pdrachten tt een ged einde te brengen. Indeling in lessen Er wrdt vanuit gegaan dat er per les een kijk-/luistertaak f een leestaak aan de rde wrdt gesteld. Per blk betreft dit 3 lessen: één les waarin luisteren/kijken centraal staat en twee lessen waarin lezen centraal staat. Deze indeling in lessen is een vrstel van de ntwikkelaars. Het is mgelijk m te schuiven met activiteiten als ze meer f minder tijd in beslag nemen. Werkbeken Vr de uitvering van de pdrachten krijgen de leerlingen een werkbek. In dit werkbek kunnen zij hun antwrden pschrijven. In het kader van het nderzek zuden de nderzekers na afrnding van de lessenserie graag een kpie van de ingevulde werkbeken ntvangen m die nader te kunnen analyseren p bruikbaarheid en haalbaarheid. Reflectie Aan het einde van een les f aan het einde van een blk kunt u met de leerlingen terugkijken en reflecteren p het geleerde. U vraagt leerlingen bijvrbeeld expliciet wat ze geleerd hebben van de aanpak en wanneer ze deze denken te kunnen tepassen. U zet de leerlingen aan tt reflectie p de verwrven kennis en hun aanpak dr hen aan elkaar te laten vertellen wat ze hebben geleerd. Dit kan dr het frmuleren van tips en tps f dr sterren te te kennen aan (nmineren van) een succesvlle leeractiviteit. 5

6 Blk 3: Jeri Opzet blk 3 Delen die aan bd kmen: - aantekeningen maken - bdschap f hfdgedachte frmuleren - verwijswrden herkennen en benutten Relatie met delen uit het referentiekader 2F waaraan gewerkt wrdt: Luisteren: -Kan infrmatie en meningen interpreteren -Kan de hfdgedachte van de tekst weergeven Lezen: -Kan de betekenis van nbekende wrden afleiden uit de vrm, wrdsrt, samenstelling f cntext -Kan de hfdgedachte van een tekst weergeven -Kan infrmatie en meningen interpreteren -Legt relaties tussen tekstuele infrmatie en meer algemene kennis Lespzet blk 3 Activiteit Klassikaal Individueel Du s / grepjes Film Jeri Vr x x Tijdens: Luisteren/kijken x x Tijdens: begrijpen x x x Na: verwerken x Tekst ideale straatcaches Vr x x Tijdens: lezen x Tijdens: begrijpen x x x Na: verwerken x x Tekst spijbelen Vr x x Tijdens: lezen x x Tijdens: begrijpen x x Na: verwerken x x 6

7 Jeri Les 1: Luisteren/kijken Vr het luisteren/kijken Intrductie (5 min) *Del + inhud deze les bespreken Deze les draait m aantekeningen maken tijdens het lezen en Luisteren/kijken, als een middel m de hfdgedachte (de bdschap) van de film f tekst te vinden. Om de leerling p weg te helpen, is er een activeringsvraag en zijn er in het schrijfkader vragen gesteld, die de leerling kunnen helpen m te fcussen bij het kijken naar de film. Eerst maken de leerlingen de activeringsvraag. Deze vraag richt de aandacht p het thema van de film: van het pad afraken en je leven willen verbeteren. Instructie (10 min) *Uitleg kijken/ luisteren en aantekeningen maken. Aantekeningen zijn bedeld als geheugensteuntje vr jezelf. Je schrijft p je wat je ziet, f wat je pvalt, meestal met een paar steekwrden. Daardr kun je na aflp van het bekijken van de film snel teruglezen waar het ver ging. Tip: Tijdens het kijken kun je in steekwrden antwrden geven p de vragen: Wie? Wat? Wanneer? Waar? Zie k de vragen in het leerlingmateriaal. Tijdens het luisteren/kijken Opdracht (30 min) *De leerlingen lezen eerst pdracht 2 helemaal dr. Daarna wrdt de film gestart. Krte samenvatting van de film Vanaf zijn veertiende jaar raakt Jeri steeds meer p het verkeerde pad. Hij vindt het leven buiten schl leuker en spannender, gaat spijbelen en wrdt uiteindelijk van diverse schlen afgestuurd. Hij trekt p met andere jngeren die zich nder meer vermaken met diefstallen en velt zich in de grep veilig en ged. De dingen die hij det gaan van kwaad tt erger, vral als hij ntdekt dat hij dr zijn daden niet met justitie in aanraking kmt. Ttdat hij tch wrdt verrdeeld en in een jeugdgevangenis terecht kmt vanwege diefstal en penlijke geweldpleging. Zijn uders prberen van alles m hem p het rechte pad te huden, maar pas als zijn vriendin hem vr de keus stelt, is hij een beetje in staat zijn leven te veranderen. Na aflp van de film is het ged m te cntrleren f alle leerlingen hun aantekeningen cmpleet hebben, f dat ze ng wat tijd ndig hebben m hun aantekeningen af te rnden. In du s bespreken de leerlingen welke aantekeningen ze hebben gemaakt. Welke vereenkmsten en verschillen zijn er en he kmt dat? Vraag na aflp een aantal leerlingen uit de klas hun ervaringen te delen met betrekking tt het maken van aantekeningen. Check k f er vragen in het kader zijn waarp de leerlingen het 7

8 antwrd niet weten. Die kun je plenair bespreken, m er zeker van te zijn dat alle leerlingen de film begrepen hebben. Na het luisteren/kijken(15 min) *Individuele verwerkingsefening(en) bij film / tekst gericht p strategiegebruik: de leerlingen gaan aan de slag met de verwerkingspdracht: p basis van de aantekeningen die ze tijdens eerder bij de film hebben gemaakt, schrijven ze een levensbeschrijving van maximaal 10 regels ver Jeri Katgerman. Wat gebeurde er eerst, wat gebeurde er daarna? In de levensbeschrijving staan de feiten centraal: Jeri is begnnen met spijbelen, en daarna ging het van kwaad tt erger ; s nachts uit huis sluipen, diefstallen, geweld, etc. Hij hield pas p met prblemen maken ten zijn vriendin zei dat het p mest huden. Jeri Les 2: Lezen Vr het lezen Laat leerlingen nagaan f zij weten wat straatcaches den. Het nut en de functie van een straatcach wrdt ged duidelijk, p het mment dat zijn takenpakket wrdt vergeleken met die van een vetbalcach. In deze vergelijking kan men de spelers vergelijken met jngeren en het speelveld met de maatschappij. Een van de taken van een vetbalcach, is m ervr te zrgen dat zijn team het spel speelt vlgens de regels, ten einde uitsluiting van het spel te vrkmen. Dit det hij dr spelers te mtiveren, te inspireren en als het met te crrigeren en uit het veld te halen. Als we deze parallel drtrekken naar het functineren van een gede straatcach, dan is er weinig verschil. Straatcaches zullen uiteraard jngeren directief en repressief meten aanpakken als grenzen zijn bereikt, maar het echte werk zit juist in die stadia daarvr. Wat de je, p het mment dat er ng niks aan de hand is? Dit is de meest centrale vraag in kwalitatief gede straatcaching. (Frank van Strijen (2011). De straatcach als cach van de straat. Website: Jeugdenz.) Tijdens het lezen Vervlgens kunnen de leerlingen zelf de tekst De ideale straatcach lezen. 8

9 Opdracht 2.2 (10 min) *de leerlingen maken de pdrachten bij 3. Ze achterhalen eerst wrdbetekenissen. Nabespreking van de wrdbetekenissen kan in tweetallen f in grepjes, maar kan k klassikaal. Daarna achterhalen ze de naam f beschrijving van de persnen waarp bepaalde verwijswrden betrekking hebben. Bespreek de antwrden. Instructie bij pdracht 2.3 (10 minuten) *Gebruik de eerste alinea uit de tekst m daarin 1 f 2 verwijswrden (verwijzend gebruikte persnlijk vrnaamwrden) te te lichten. De drie ex-vervallers Geffry, Mncine en Hassan weten he het eraan tegaat p straat. Zij kmen er rnd vr uit dat zij vervallen pleegden en aut's kraakten. Zij weten he het is m het verkeerde pad p te gaan. Daardr zijn zij de ideale straatcach. Wie zijn zij? Sta stil bij de verwijswrden en vertel he je zelf met deze wrden mgaat. Na het lezen Om een krte samenvatting te kunnen maken van de leestekst ver straatcaches wrdt verwezen naar de tpische vragen: wie?, wat?, waar?, wanneer? Met behulp van de antwrden p deze vragen schrijven de leerlingen vervlgens een krte samenvatting. *de klassikale nabespreking kan gaan ver ieder van de elementen die in deze pdracht zitten: Laat 1 f meer leerlingen hun samenvatting vrlezen. Fcus bijvrbeeld p he ze zelf verwijs- en verbindingswrden hebben gebruikt Meer inhudelijk: de jngens uit deze tekst helpen leeftijdsgenten m van het slechte pad af te raken. Zuden ze Jeri hebben kunnen helpen? Ze spreken de meelpers aan, niet de leiders van grepen. Zat Jeri in een grep? Denk je dat hij een leider f een meelper was? Jeri Les 3: lezen Werkwijze: Geschikt vr zelfstandige verwerking Vr (max. 10 minuten) Jngeren die dr de straatcaches wrden begeleid gaan niet meer naar schl. Waarschijnlijk was het eerste signaal dat zij zich met andere dingen bezig hielden dat zij gingen spijbelen van schl. Laat jngeren krt nadenken ver de vraag f spijbelen gerlfd is. 9

10 Tijdens het lezen (15 minuten) Na het lezen van de tekst beantwrden de leerlingen twee tekstbegripsvragen. Om het tekstbegrip te cntrleren wrden de antwrden gecheckt bij andere leerlingen. Na het lezen (10 minuten) Zelfstandige pdracht: De leerlingen frmuleren een mening ver de stelling Van spijbelen wrd je crimineel en nderbuwen deze mening met twee redenen f argumenten. 10

11 DOCENTENHANDLEIDING Blk 4: Rnnie Delen blk 4 Delen die aan bd kmen: - delgericht luisteren en lezen - intensief kijken en luisteren - aantekeningen maken - hfdgedachte vinden - samenvatten Relatie met delen uit het referentiekader 2F waaraan gewerkt wrdt: Luisteren: -Kan de hfdgedachte uit een tekst halen. -Kan infrmatie rdenen vr een beter begrip. -Kan de bedeling van de maker van het prgramma verwrden. -Kan een rdeel ver de waarde van een prgramma verwrden en telichten. -Kan een eenvudige tekst samenvatten. Lezen: -Kan de hfdgedachte uit een tekst halen. -Kan infrmatie rdenen vr een beter begrip. -Kan een eenvudige tekst samenvatten. Lespzet blk 4 Activiteit Klassikaal Individueel Du s / grepjes Film Rnnie Vr x x Tijdens: Luisteren/kijken x Tijdens: begrijpen x x Na: verwerken x x Tekst ntstaan van rapteksten Vr x Tijdens: lezen x Tijdens: begrijpen x x Na: verwerken (x) x x 11

12 Rnnie Les 1: luisteren/kijken Vr het luisteren/kijken Intrductie (5 min) U bespreekt de delen van dit blk en de inhud van deze les. U vertelt dat de leerlingen een film te zien krijgen ver Rnnie, die rapper is. Eerst maken de leerlingen de activeringsvragen. Deze vragen richten de aandacht p een belangrijk thema in de film: het p muziek verwrden van het leven van een straatjngere. Instructie (5 min) Tijdens deze film gaan leerlingen een mindmap gaan maken, zdat ze later in de les na kunnen vertellen waar de film ver gaat. Een mindmap is een diagram f plaatje pgebuwd uit begrippen, teksten, relaties en/f plaatjes, die zijn gerdend in de vrm van een bmstructuur rnd een centraal thema. 12

13 In het midden staat het thema/ persn waar het m draait, in dit geval Rnnie. Vanuit het midden wrden takken f wrtels tegevegd met infrmatie ver Rnnie. Tijdens het kijken/luisteren (35 min) U laat nu de film zien. Benadruk ngmaals dat de leerlingen tijdens het kijken van de film een mindmap maken in hun werkbek (pdracht 2.1). Vrbeelden van thema s die in de film besprken wrden, en dus in de mindmap kunnen wrden geplaatst, zijn: - Jhn (jngerenwerker) - Muziek (rappen) - Thuis(situatie) / familie - Leven p straat Krte samenvatting van de film Rnnie is een rapper uit Kaapverdië. Van jngs af aan heeft hij geleerd met verschillende handeltjes de kst te verdienen p straat. Hij leeft in Rtterdam, in een eigen wereldje met zijn vrienden. In de film vertelt hij ver zijn uders, he hij geld verdient p straat, ver rapmuziek en ver jngerenwerker Jhn. In pdracht 2.2 typeren leerlingen Rnnie in 3 wrden en in pdracht 2.3 benemen de leerlingen thema s uit de film. Dit is een individuele pdracht. Bespreek de pdracht klassikaal na. Laat enkele leerlingen verwrden wat ze pgeschreven hebben. Laat de leerlingen de gegeven antwrden vergelijken met hun eigen antwrden. Hebben ze hetzelfde pgeschreven f juist niet? Bespreek de vereenkmsten en de verschillen en andere mgelijke andere pties. Bespreek k eventuele vragen die de leerlingen ng hebben ver de film, bijvrbeeld ver zaken die ze niet begrepen hebben. Na het kijken/luisteren Bij pdracht 4.1.laat je leerlingen in tweetallen de inhud van de film navertellen met behulp van hun mindmap bij pdracht 2.1. Intrductie bij pdracht 4.2 In een klassengesprek kunt u aandacht besteden aan het feit dat het gedrag van Rnnie niet acceptabel (en zelfs p smmige punten crimineel!) en daardr geen ged vrbeeld. U kunt de leerlingen advies laten geven aan Rnnie: he kan hij zijn leven beteren? Een aanknpingspunt hiervr kan zijn rapmuziek zijn. Laat het eerste deel van de film (tt 3:20) ngmaals zien en vraag de leerlingen vral ged te luisteren naar de rap van Rnnie die te hren is (vanaf 3:03). Bespreek, nadat ze het eerste stuk van de film ngmaals gezien hebben met de leerlingen ver wie deze rap gaat (jngerenwerker Jhn). Haal enkele zinsneden uit deze rap en bespreek die met de leerlingen. Snappen ze wat Rnnie hier bedeld? Vrbeelden van zinsneden zijn: 13

14 - De tijd is aangebrken (3:06) - De beest is vrij (3:07) - Je hebt er vast wel van gehrd. Het is de peratie. (3:16) - Rust in vrede Jhn. Je weet je bent mijn mtivatie inspiratie (3:20) Km samen met de leerlingen tt de centrale bdschap uit de film en leg een verbinding naar een aangrijpingspunt vr levensverbetering (bijv. rapmuziek f jngerenwerk Rn wrdt in de rap genemd als inspiratie, mtivatie). Schets de vlgende situatie: Stel, we willen dat meer mensen deze film ver Rnnie gaan zien m te laten weten dat je je leven altijd kunt beteren, dus we gaan erver twitteren. We willen dat mensen in het twitterbericht de belangrijkste infrmatie uit de film kunnen lezen en nze bdschap hren. Een twitterbericht is krt, dus we meten zrgen vr een samenvatting van de film in maximaal 3 zinnen. Maak met de leerlingen dit twitterbericht. Om ervr te zrgen dat alle leerlingen actief aan deze efening meeden, kunt u ervr kiezen m de leerlingen bij deze pdracht in het werkbek eerst individueel het twitterbericht te laten schrijven. Vervlgens kmt u gezamenlijk tt het beste twitterbericht dr enkele leerlingen hun twitterbericht vr te laten lezen, anderen te laten reageren en aanvullen f verbeteren. Rnnie Les 2: lezen Vr het lezen (15 min) Herinner de leerlingen aan de film ver Rnnie die ze bekeken hebben. Dr de activeringsvraag halen de leerlingen de herinnering van de film ver Rnnie p en richten ze hun aandacht p het aspect rappen in de film. Opdracht 1.2 en 1.3: Laat leerlingen de verstap maken naar het artikel wat ze gaan lezen. Waar zal de tekst ver gaan? Tijdens het lezen (30 minuten) 14

15 Maak een mindmap van de tekst. -Muziekstijl -Amerikaanse straattaal -Stem laten hren -Ontstaan in gett s -Gewelddadige teksten Gangsta rap Het ntstaan van rapteksten Statussymbl -Belangrijke muziekstrming -Armede -Geweld -MTV -Zrg -Osdrp Psse -Cmmercie -Machtaal Nederhp Tekst -Reflecteren -Meer tekst dan in liedjes Zeggen wat je ervan vindt -Gevelens uiten 2.2 Laat leerling de betekenis van meilijke wrden achterhalen. Stimuleer de leerlingen m de cntext te gebruiken m achter de betekenis van een wrd te kmen. Leerlingen kunnen de zin(nen) vr en na het meilijke wrd lezen en prberen z achter de betekenis van het wrd te kmen. In tweetallen kunnen de leerlingen kennis en ervaring uitwisselen. Na het lezen *Na alle vrbereidende pdrachten wrdt de hfdgedachte pgeschreven. Leerlingen kunnen dit individueel f in tweetallen den. Het is wel belangrijk te cntrleren f leerlingen de hfdgedachte hebben kunnen verwrden. Dit kan in een klassikaal gesprek f dr de werkbeken na te kijken. 15

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:

Let op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Let p!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Bilgie, Aardrijkskunde klas 3 hav/vw ± 140 minuten Niet zwemmen i.v.m. blauwalg, we zien deze brden steeds vaker. Maar wat is blauwalg

Nadere informatie

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:.. Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens

Nadere informatie

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.

PESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen. PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode

Intervisiemethodes. In andermans schoenen methode. Incidentenmethode. Kernmodel intervisiemethode. Roddelmethode. Leren van elkaars succes methode Intervisiemethdes In andermans schenen methde Incidentenmethde Kernmdel intervisiemethde Rddelmethde Leren van elkaars succes methde Vijf stappen methde In andermans schenen methde Vrwaarden: Vrdelen:

Nadere informatie

STUDIEVAARDIGHEID OP MAAT

STUDIEVAARDIGHEID OP MAAT STUDIEVAARDIGHEID OP MAAT Muiswerk Studievaardigheid p maat richt zich p de belangrijkste deelvaardigheden die ndig zijn vr het studeren. Delgrepen Studievaardigheid p maat Muiswerk Studievaardigheid p

Nadere informatie

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden

Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Gespreksleidraad WOII geïnteresseerden Delstellingen Diepgaand inzicht krijgen in infrmatiebehefte m.b.t. WOII persnlijke betekenis WOII ntstaan interesse in WOII beiende/interessante thema s gebruik en

Nadere informatie

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.

Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning. Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de

Nadere informatie

Een verhaal schrijven

Een verhaal schrijven Een verhaal schrijven Taalhandeling: Fictie Fictie Fictie 1 Schrijftaak: Een verhaal schrijven Fictie 2 Lesdel: Leerlingen efenen in het schrijven van een ged verhaal. Fictie 3 Fictie 4 Nieuwsbegripnderwerp:

Nadere informatie

Vier beproefde manieren om de pot met goud, leren van elkaars ervaringen, open te maken

Vier beproefde manieren om de pot met goud, leren van elkaars ervaringen, open te maken Vier beprefde manieren m de pt met gud, leren van elkaars ervaringen, pen te maken Het leren van ervaringen vraagt m het nderzeken van die ervaringen, het liefst in een grep samen met anderen. Dit kan

Nadere informatie

Werkwoordspelling op maat

Werkwoordspelling op maat Werkwrdspelling p maat Muiswerk Werkwrdspelling p maat besteedt aandacht aan het hele algritme van de spelling van regelmatige werkwrden en k aan de verleden tijd van nregelmatige werkwrden. Delgrepen

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

Rollenspel Jezus redt

Rollenspel Jezus redt Rllenspel Jezus redt Krte mschrijving prgrammanderdeel De leerlingen spelen samen een bestuursrechtzaak bij de Raad van State na. De Raad van State is de hgste bestuursrechter van Nederland. In deze rechtszaak

Nadere informatie

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam OPLEIDING tt Verzrgende-IG Ondersteuningsmagazijn Berepstaak E Startbekaam Albeda cllege Branche gezndheidszrg Kwalificatieniveau 4 Chrt: 2010-2011 Fase: Startbekaam Naam student:. P.E1-3.start.gesprek

Nadere informatie

Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven

Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven Lesbeschrijving Dieren & de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en m de Schelde leven Relatie met kerndelen: Vlaanderen: Wereldriëntatie Natuur Levende

Nadere informatie

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.

Het Muiswerkprogramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw. BASISGRAMMATICA Het Muiswerkprgramma Basisgrammatica bestrijkt de grammatica die ndig is vr het leren van de Nederlandse spelling en zinsbuw. Delgrepen Basisgrammatica Het cmputerprgramma Basisgrammatica

Nadere informatie

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door

Lesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door Lesideeën uitgewerkt dr Hedendaagse Prpaganda Analyseren Activiteiten als aanvulling p de leerervaring bij het nline Mind Over Media platfrm www.mindvermedia.be 1 Les 6 Maak je eigen prpaganda Klaslkaal:

Nadere informatie

De aandachtspuntenlijst

De aandachtspuntenlijst De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer

Nadere informatie

Goede afspraken maken goede vrienden

Goede afspraken maken goede vrienden Dag van de demcratie Gede afspraken maken gede vrienden Delstellingen Kinderen verkennen eigen standpunt ver klasafspraken. Kinderen verkennen de standpunten van klasgenten ver klasafspraken. De kinderen

Nadere informatie

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF Onze grep bezekt de vrstelling p: LESBRIEF 1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Geachte leerkracht, Deze lesbrief is bedeld

Nadere informatie

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND

Les 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND Les 1 Vergrten van kennis ver psychische gezndheid Zelfstandige verwerkingsles (achter de cmputer) is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar

Nadere informatie

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan

Handleiding. Het opstellen van een diaconaal beleidsplan Handleiding Het pstellen van een diacnaal beleidsplan Versie 1.0 Generale diacnale cmmissie Datum: augustus 2015 Generale diacnale cmmissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefn (0318) 505541 Website:

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Muiswerk Studievaardigheid richt zich op de belangrijkste deelvaardigheden die nodig zijn voor studievaardigheid.

Muiswerk Studievaardigheid richt zich op de belangrijkste deelvaardigheden die nodig zijn voor studievaardigheid. Studievaardigheid Muiswerk Studievaardigheid richt zich p de belangrijkste deelvaardigheden die ndig zijn vr studievaardigheid. Delgrep Studievaardigheid Muiswerk Studievaardigheid is bedeld vr het vrtgezet

Nadere informatie

Je weet nu op welke level je gaat lezen. Dit is wat je te doen staat: Kies een PENGUIN READER uit op jouw level, NIET lager!

Je weet nu op welke level je gaat lezen. Dit is wat je te doen staat: Kies een PENGUIN READER uit op jouw level, NIET lager! Dear Student Je weet nu p welke level je gaat lezen. Dit is wat je te den staat: Kies een PENGUIN READER uit p juw level, NIET lager! Lees het bek Vul de Reading Recrd in. Als je de Reading Recrd naar

Nadere informatie

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal Lesbeschrijving Histrische brnnen - beeldmateriaal Aan de hand van deze les ntdekken de leerlingen dat de Schelde niet alleen nu, maar k vreger al veelvuldig als nderwerp p ft s werd gezet en vrkwam p

Nadere informatie

Bewegen en samenleving 3.3 (Sportcultuur) Opdracht 3 Maken van een documentaire

Bewegen en samenleving 3.3 (Sportcultuur) Opdracht 3 Maken van een documentaire Bewegen en samenleving 3.3 (Sprtcultuur) Opdracht 3 Maken van een dcumentaire Klas: Dcent: Schljaar: Peride: FASE 3/4 del Activiteit / vaardigheden Omvang Samenwerking Tetsing (vrm) Berdeling weging Inzicht

Nadere informatie

o lezen om te schrijven schrijven om te lezen genre/register centraal vertrekpunt inhoud andere vakken o o

o lezen om te schrijven schrijven om te lezen genre/register centraal vertrekpunt inhoud andere vakken o o Titel, mschrijving beprefde les / lessenserie Angstzweet: een lessenserie geïntegreerd literatuur, leesen schrijfnderwijs Schltype, leerjaar Vmb-tl, leerjaar 3 Tijdsinvestering Typering GLS lezen m te

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een prgramma vr het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Delgrep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt vr grep 7 en 8 van de basisschl en de eerste

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort

Helpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt

Nadere informatie

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen

handleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen handleiding vr begeleiding van mbo-jngeren met eergerelateerde prblemen HANDLEIDING OMGAAN MET EERGERELATEERDE ISSUES VOOR BEGELEIDING VAN MBO-JONGEREN MET EERGERELATEERDE PROBLEMEN Jngeren gaan naar schl

Nadere informatie

Waarom is de zee zout? - Kijkersvraag voor het Klokhuis-

Waarom is de zee zout? - Kijkersvraag voor het Klokhuis- Waarm is de zee zut? - Kijkersvraag vr het Klkhuis- Vakgebied: Aardrijkskunde Niveau: Klas 3 vmb; Klas 2&3 hav/vw, zie verderp in dit dcument. Tijdsduur: +/- 3 uur, verschilt per niveau In deze pdracht

Nadere informatie

Presenteren met Impact:

Presenteren met Impact: Presenteren met Impact: Gelven Presenteren is geweldig! Ik geef te, de eerste keer dat ik vr een grep stnd had ik zweethanden en een rd hfd, maar de afgelpen jaren heb ik tientallen keren vr grepen gestaan

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal Uitwerking kerndel 2 Nederlandse taal Tussendelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair nderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndel 2 Stichting

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige

Nadere informatie

Aan de hand van deze 3 lessen ontdekken de leerlingen dat er techniek in en om de Schelde, dus in onze regio, een erg belangrijke rol speelt.

Aan de hand van deze 3 lessen ontdekken de leerlingen dat er techniek in en om de Schelde, dus in onze regio, een erg belangrijke rol speelt. Techniek & de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen ntdekken de leerlingen dat er techniek in en m de Schelde, dus in nze regi, een erg belangrijke rl speelt. Gerelateerde kerndelen Vlaanderen, Primair

Nadere informatie

Relatiegeschenk. Design en Maatschappij. ontwerpen

Relatiegeschenk. Design en Maatschappij. ontwerpen Relatiegeschenk Design en Maatschappij ntwerpen STAP 1 Wat is de pdracht? Ontwerp vr een winkel f bedrijf bij ju in de buurt een relatiegeschenk. Een relatiegeschenk geef je aan juw klanten m ze aan juw

Nadere informatie

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen

5.2.1 Jezelf losmaken uit overtuigingen Stap 5 Deel 2 Je met niet alles gelven wat je denkt Lesje 5.2.1 Jezelf lsmaken uit vertuigingen Je hebt eerder al pgeschreven welke gedachtes zijn uitgegreid tt vertuigingen: de beelden ver jezelf en anderen

Nadere informatie

Toneelspelen. taaltegebruiken. teontwikkelen, terwijlzehunwoordenschat. uitbreiden. enontdekken

Toneelspelen. taaltegebruiken. teontwikkelen, terwijlzehunwoordenschat. uitbreiden. enontdekken Tneelspelen ucievisch Kinderen verleiden 0mr taaltegebruiken enhunsciale vaardigheden tentwikkelen, terwijlehunwrdenschat uitbreiden enntdekken wateenkunstwerk bij henkanprepen. Datkandrein delestneelte

Nadere informatie

Training Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011

Training Werken aan Welbevinden. Opleidingscurriculum. Facit, Velsen-Noord Februari 2011 Training Werken aan Welbevinden Opleidingscurriculum Facit, Velsen-Nrd Februari 2011 Inhudspgave Inleiding 3 1. Algemene beschrijving van de pleiding 4 1.1 Delgrep 4 1.2 Kwalificaties 4 1.3 Uitgangspunten

Nadere informatie

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF

Onze groep bezoekt de voorstelling op: LESBRIEF Onze grep bezekt de vrstelling p: LESBRIEF 1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Geachte leerkracht, Deze lesbrief is bedeld

Nadere informatie

SPELLING WERKWOORDEN. Doelgroep Spelling Werkwoorden

SPELLING WERKWOORDEN. Doelgroep Spelling Werkwoorden SPELLING WERKWOORDEN Spelling Werkwrden is een prgramma vr het leren schrijven van de werkwrdsvrmen. Deze mdule behandelt de spelling van infinitief, tegenwrdige tijd, verleden tijd, vltid deelwrd, en

Nadere informatie

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma Deel 1. Prcedure vr het indienen van een schakelprgramma Waarm een schakelprgramma? Vr telating tt de pstinitiële master pleiding Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzrg is een geaccrediteerd master

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN

PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN PROJECTBESCHRIJVING HISTORISCHE PLEKKEN Leerlijn Cultureel Erfged Thema Identiteit Grep 5 en 6 Maart 2016 Cultuurnderwijs p zijn Haags Leerlijn Cultureel Erfged Thema Identiteit Grep 5 en 6 Maart 2016

Nadere informatie

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o Klas-in-zicht Een negatieve grepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar vereen kunnen kmen, een vertrebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, meilijk les kunnen geven dr strend gedrag, zijn

Nadere informatie

De denkstijltest. CompetenZa info@competenza.nu www.competenza.nu

De denkstijltest. CompetenZa info@competenza.nu www.competenza.nu De denkstijltest Wat is het? Uw manier van denken bepaalt in sterke mate he u zich velt en he u handelt. Dat geldt vr individuen, maar k vr teams en rganisaties. MindSnar is een methde waarmee denkstijlen

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Algemene vragen. Beste leerlingen,

Algemene vragen. Beste leerlingen, Beste leerlingen, Ik ben een derdejaarsstudente van de PXL Hgeschl te Hasselt. Ik vlg de pleiding maatschappelijk werk. Mijn eindwerk gaat ver de mtivatie van leerlingen in het technisch secundair nderwijs.

Nadere informatie

Vlaanderen: Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen.

Vlaanderen: Primair onderwijs Brongebruik Kerndoel 7: De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen raadplegen. Lesbeschrijving Brn vr Werk Aan de hand van deze 5 lessen ntdekken de leerlingen dat de Schelde veel mgelijkheden biedt vr werk. En daarmee van essentieel belang is vr nze regi. Relatie met kerndelen:

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Presentatie eisen reisweek

Presentatie eisen reisweek Presentatie eisen reisweek Beste reisadviseurs, De aftrap is genmen. We zijn begnnen aan een spannende strijd m te bepalen he nze werkweek er in juni 2013 uit zal zien. Natuurlijk lijkt het een beetje

Nadere informatie

Spreken Aandacht voor een goede spreekhouding d.m.v. actieve deelname aan klasgesprekken.

Spreken Aandacht voor een goede spreekhouding d.m.v. actieve deelname aan klasgesprekken. Wat is het V-niveau? In het V-niveau f vrderingsniveau wrden kennis en vaardigheden verder ingeefend en uitgebreid. Hiervr steunt men p de verwrven basiskennis vanuit het initiatieniveau f de lagere schl.

Nadere informatie

bal Waterpolo competitie

bal Waterpolo competitie Stappenplan spreekbeurt grep 6 Je gaat een spreekbeurt huden. Een gede vrbereiding is heel belangrijk. Neem daar de tijd vr. Dit kst meestal weken vrbereiding, wacht dus niet tt p het allerlaatste mment.

Nadere informatie

LEERVRAAG 2. - Informatie: - informeren. - observeren. - middelen zoeken. - actie ondernemen. - evalueren

LEERVRAAG 2. - Informatie: - informeren. - observeren. - middelen zoeken. - actie ondernemen. - evalueren LEERVRAAG 2 Leervraag (wat is /he kan ik vraag) He krijg ik een vllediger beeld van de hulp die Daan krijgt? Activiteiten uit stappenpla n - infrmeren - bserveren - middelen zeken - actie ndernemen - evalueren

Nadere informatie

Start van uw behandeling

Start van uw behandeling Start van uw behandeling U heeft zich aangemeld vr behandeling binnen GGZ Veenendaal. Met hulp van dit frmulier willen we de behandeling alvast met u in gang zetten, vrdat de gesprekken daadwerkelijk begnnen

Nadere informatie

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om? Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Scenario Onderwijstijd. Thuisles

Scenario Onderwijstijd. Thuisles Scenari Onderwijstijd Thuisles Erik Mndriaan en JaapJan Vrm ROC Deltin Cllege, Zwlle ktber 2013 Scenari: Thuisles Algemeen Dit scenari is ntwikkeld mdat er gedacht wrdt dat het elementen bevat die ervr

Nadere informatie

Hoe word je een studiebol?

Hoe word je een studiebol? Onderwijswerkplaats vr schlntwikkeling He wrd je een studiebl? Denkstrategieën He wrd je een studiebl is een leuk nderwerp vr de filsfiehek. Vral m de kinderen te hren vertellen he zij ver leren denken.

Nadere informatie

Muiswerk Verhoudingen 1 bestrijkt de basisvaardigheden van het rekenen met verhoudingen, breuken en procenten.

Muiswerk Verhoudingen 1 bestrijkt de basisvaardigheden van het rekenen met verhoudingen, breuken en procenten. Verhudingen 1 Muiswerk Verhudingen 1 bestrijkt de basisvaardigheden van het rekenen met verhudingen, breuken en prcenten. Delgrep Verhudingen 1 Het prgramma Verhudingen 1 is bedeld vr leerlingen in grep

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Je loopbaanplan in vijf stappen. Handleiding voor het schrijven van je loopbaanplan. 2018, Mariska Hidding

Je loopbaanplan in vijf stappen. Handleiding voor het schrijven van je loopbaanplan. 2018, Mariska Hidding Je lpbaanplan in vijf stappen Handleiding vr het schrijven van je lpbaanplan 2018, Mariska Hidding Inhudspgave Vrwrd 3 Del en nut van het lpbaanplan 4 Lpbaanplan vlgens CAR-UWO 4 Maak je eigen lpbaanplan

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK

PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK PROJECTBESCHRIJVING DIT BEN IK Leerlijn Theater Thema Identiteit Grep 3 en 4 Maart 2016 Cultuurnderwijs p zijn Haags Leerlijn Theater Thema Identiteit Grep 3 en 4 Maart 2016 Deze prjectbeschrijving wrdt

Nadere informatie

Lesbeschrijving. Havens aan de Schelde. Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven

Lesbeschrijving. Havens aan de Schelde. Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en om de Schelde leven Lesbeschrijving Havens aan de Schelde Aan de hand van deze 3 lessen maken de leerlingen kennis met de dieren die in en m de Schelde leven Relatie met kerndelen: Vlaanderen: Vlaanderen Nederland Primair

Nadere informatie

Formuleren. Doelgroep Formuleren. Omschrijving Formuleren

Formuleren. Doelgroep Formuleren. Omschrijving Formuleren Frmuleren Muiswerk Frmuleren is een prgramma dat aandacht besteedt aan de belangrijkste stf die in de eerste klassen van het vrtgezet nderwijs veelal aan de rde kmt. Delgrep Frmuleren Muiswerk Frmuleren

Nadere informatie

Grondgebruik onder de loep!

Grondgebruik onder de loep! Hnger graad 3 Lesvrbereiding Grndgebruik nder de lep! Bij lesmateriaal, bij deze les p de site, vind je het ndige lesmateriaal vr deze les: Vrzie een drzichtige bkaal met zand in. Stp in de bkaal met 'grnd'

Nadere informatie

Observatielijst: Zelfregulatie in het onderwijs

Observatielijst: Zelfregulatie in het onderwijs Observatielijst: Zelfregulatie in het nderwijs ZO! Observatielijst zelfregulatie in het nderwijs 1 Inhud 1. Inleiding 1.1 Uitgangspunten van de ZO! 1.2 Wat is de ZO!? 1.3 Het del van de ZO! 1.4 Delgrep

Nadere informatie

Beleidsplan Sociale Veiligheid

Beleidsplan Sociale Veiligheid Beleidsplan Sciale Veiligheid Basisschl t Klkhuis Hazelaar 47 5664VE Geldrp Ieder kind det erte! t Klkhuis is in schljaar 2016-2017 gestart met de invering van De Vreedzame Schl. De Vreedzame Schl vrziet

Nadere informatie

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b

Kindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b Kindercach Jasmijn Krmhut Grep 8b Inhud Vrwrd 1 Hfdstuk 1 Wat is een kindercach? 2 Hfdstuk 2 Geschiedenis 3 Hfdstuk 3 De pleiding 4 Hfdstuk 4 De prblemen 5 Hfdstuk 5 Srten kindercaches 6 Interview 7 Nawrd

Nadere informatie

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal

Lesbeschrijving. Historische bronnen - beeldmateriaal Lesbeschrijving Histrische brnnen - beeldmateriaal Aan de hand van deze les ntdekken de leerlingen dat de Schelde niet alleen nu, maar k vreger al veelvuldig als nderwerp p ft s werd gezet en vrkwam p

Nadere informatie

Doelen. Aan het einde van de training heeft de leerling, de vooropgestelde doelen, behaald.

Doelen. Aan het einde van de training heeft de leerling, de vooropgestelde doelen, behaald. Intrductie Bent u dcent f mentr binnen het middelbaar berepsnderwijs? Zijn er studenten in uw klas die meite hebben met het spreken vr een grep? Dan is deze handleiding geschikt vr u. In deze krte lessenserie

Nadere informatie

De leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen.

De leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen. Dyslexieprtcl Grep 1 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Grep 2 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Januari: CITO taal en rekenen Mei: Bij twijfel: lees-vrwaardentets

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Opdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging.

Opdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging. VZ-B-K1-W4-A Biedt persnlijke verzrging Verzrgende-Ig basisdeel kerntaak 1 werkprces 4 Om zrgvragers methdisch te ndersteunen bij de persnlijke verzrging maak je gebruik van prtcllen en handelingsplannen.

Nadere informatie

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord.

Tips Digiduif. 1. U logt in op digiduif met uw e-mail adres en wachtwoord. Tips Digiduif 1. U lgt in p digiduif met uw e-mail adres en wachtwrd. 2. U kiest de knp instellingen. Op de vlgende pagina s kunt u allerlei zaken invullen en aanpassen die bij uw accunt hren. Tevens zit

Nadere informatie

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6

CBS DE VAART 2015-2016. Informatieboekje groep 5 en 6 CBS DE VAART 2015-2016 Infrmatiebekje grep 5 en 6 De schlregels Op nze schl zijn 3 hfdregels. Alle andere afspraken zijn terug te leiden tt deze hfdregels 1. Ik accepteer en respecteer een ander 2. Ik

Nadere informatie

Met behulp van Muiswerk Begrijpend Lezen 2 leren leerlingen informatie, betekenissen en bedoelingen uit teksten te halen.

Met behulp van Muiswerk Begrijpend Lezen 2 leren leerlingen informatie, betekenissen en bedoelingen uit teksten te halen. Begrijpend Lezen 2 Met behulp van Muiswerk Begrijpend Lezen 2 leren leerlingen infrmatie, betekenissen en bedelingen uit teksten te halen. Delgrepen Begrijpend Lezen 2 Muiswerk Begrijpend Lezen 2 is gemaakt

Nadere informatie

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - -

Planning. Week Les Thuis Af. Uitleg nieuwe opdracht Reclame en Campagnes Onderzoek Orange Baby s - NEE - - Planning Week Les Thuis Af 4 Uitleg nieuwe pdracht Reclame en Campagnes Onderzek Orange Baby s - - - NEE 5 Afmaken nderzek Orange Babys Beginnen nderzek Plus supermarkten Afmaken nderzek Plus supermarkten

Nadere informatie

WERKBLAD FUNDA.NL. Je kan met funda heel veel gegevens over je woonbuurt te weten komen!

WERKBLAD FUNDA.NL. Je kan met funda heel veel gegevens over je woonbuurt te weten komen! WERKBLAD FUNDA.NL Inleiding De mdule leefbaar Nederland gaat ver de verschillen in sciale mstandigheden tussen mensen. Het gaat ver verschillen in gezndheid, verschillen tussen stad en platteland en ver

Nadere informatie

Stap 1. Wat wil jij?

Stap 1. Wat wil jij? Stap 1. Hi Iemand heeft het idee dat jij wel wat supprt kunt gebruiken. Dat kunnen je uders zijn, een vriend/vriendin een therapeut f iemand anders die ju ged kent. Die iemand wil graag dat jij hulp krijgt

Nadere informatie

OVERAL TAAL EDUCATIEF NT2-PAKKET DOOR KIRSTEN DE MAESSCHALCK JO DE RAEDEMAECKER - JOHAN DONCKERS

OVERAL TAAL EDUCATIEF NT2-PAKKET DOOR KIRSTEN DE MAESSCHALCK JO DE RAEDEMAECKER - JOHAN DONCKERS OVERAL TAAL EDUCATIEF NT2-PAKKET DOOR KIRSTEN DE MAESSCHALCK JO DE RAEDEMAECKER - JOHAN DONCKERS In 2013 viert het Huis van het Nederlands in Antwerpen zijn 10-jarig bestaan. Om deze feestelijke gebeurtenis

Nadere informatie

Praktijkgericht Lezen 2

Praktijkgericht Lezen 2 Praktijkgericht Lezen 2 Muiswerk Praktijkgericht Lezen 2 is gericht p het aanleren van de vaardigheden die ndig zijn infrmatie van alledag te begrijpen. Delgrep Praktijkgericht Lezen 2 Het prgramma is

Nadere informatie

Studievaardigheden in monitoraatsoefeningen. Checklist goede oefeningen faculteit Letteren

Studievaardigheden in monitoraatsoefeningen. Checklist goede oefeningen faculteit Letteren Studievaardigheden in mnitraatsefeningen Checklist gede efeningen faculteit Letteren Overzicht 1. Cmmunicatie 2. Een echte mnitr 3. De inhud van je efening bepalen 4. Een ged lesbegin 5. Belang van een

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend? Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk

Nadere informatie

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9 Inhud Inleiding Pst-HBO pleiding Sensrische infrmatieverwerking Basiscursus Sensrische infrmatieverwerking Cursus Nieuwste behandelinzichten in de sensrische infrmatieverwerking Cursus Sensrische infrmatieverwerking

Nadere informatie

Presenteren met Impact:

Presenteren met Impact: Presenteren met Impact: Gelven Presenteren is geweldig! Ik geef te, de eerste keer dat ik vr een grep stnd had ik zweethanden en een rd hfd, maar de afgelpen jaren heb ik tientallen keren vr grepen gestaan

Nadere informatie

Medmec04 Engagement Week 4

Medmec04 Engagement Week 4 Medmec04 Engagement Week 4 Les Week 1 2 3 4 5 Onderwerpen Inleiding mdule en werkwijze Inleiding pdracht 1 en 2 Hrcllege (verplicht) (Recensie schrijven vr bnuspunt, zie p. 11) Inleveren pdracht 1, uitgeprint

Nadere informatie

Informatie voor scholen

Informatie voor scholen Infrmatie vr schlen Niet alleen studenten, maar k schlen kunnen rekenen p een gede samenwerking met Travel2Cnnect als partner. Dr nze jarenlange persnlijke ervaring met stagiaires, vrijwilligers en lkale

Nadere informatie

Vervoersmanagement Online

Vervoersmanagement Online Verversmanagement Online Instructie uder / verzrger Aanvragen leerlingenverver Versie 7.7 1 Inleiding Van harte welkm bij Verversmanagement Online. Verversmanagement Online is één van de tls die Publiek

Nadere informatie

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg

MedewerkerMonitor Benchmark in de Zorg MedewerkerMnitr Benchmark in de Zrg Telichting pzet vragenlijst en invulinstructies U heeft een inlgcde ntvangen per brief f per e-mail. Mcht u geen inlgcde ntvangen hebben, dan kunt u terecht bij de benchmarkcördinatr

Nadere informatie

Studeren zonder belemmeringen

Studeren zonder belemmeringen Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms

Nadere informatie

Evaluatie zorgleefplan met cliënt thuis en in het verzorgingshuis

Evaluatie zorgleefplan met cliënt thuis en in het verzorgingshuis Evaluatie zrgleefplan met cliënt thuis en in het verzrgingshuis Artikel: 2010-003 Datum: 30-11-2010 Auteur: Merel van Uden Prtcl vr halfjaarlijkse evaluatiegesprek ver zrgleefplan van een cliënt met een

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

Praktijkgericht Lezen 1

Praktijkgericht Lezen 1 Praktijkgericht Lezen 1 Muiswerk Praktijkgericht Lezen 1 is gericht p het aanleren van de vaardigheden die ndig zijn infrmatie van alledag te begrijpen. Delgrep Praktijkgericht Lezen 1 Het prgramma is

Nadere informatie

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.

Nadere informatie