Naam: WERKBOEK DE REIS, DE ROOS, DE SCHRIJVER EN HET VERHAAL.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Naam: WERKBOEK DE REIS, DE ROOS, DE SCHRIJVER EN HET VERHAAL."

Transcriptie

1 Naam: WERKBOEK DE REIS, DE ROOS, DE SCHRIJVER EN HET VERHAAL.

2 Dertig dagen onderweg. Voor even was ik de beroemdste literaire rozenman. Te land, ter zee en in de lucht. Van Elmina tot Antwerpen, van Jeruzalem tot Amsterdam. Een witte roos leggend op de graven van honderd schrijvers. Als ode aan de honderd schrijvers van Het Pantheon, schrijvers die onze literatuur hebben gemaakt tot wat zij nu is. Een mooie reis met onvergete lijke ontmoetingen. Vol van verhalen. Aad Meinderts, directeur Om zijn passie voor literatuur te delen, reisde de directeur van het Letterkundig Museum, Aad Meinderts, de wereld over om een witte roos te leggen op de graven van de honderd belangrijkste Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Deze schrijvers staan ook centraal in Het Pantheon, een vaste tentoonstelling van het Letterkundig Museum. De reis van Aad Meinderts is vastgelegd in honderd filmpjes die je op kunt bekijken. Ze nemen je mee op reis, door duizend jaar literatuur en laten je kennis maken met de grootheden uit de Nederlandstalige literatuur. 2 Handleiding Handleiding 3

3 OPDRA CHT S TA R T Ieder leven kent ups en downs, ook dat van schrijvers. Achter de grootste boeken uit onze literatuur gaan gewone mensen schuil. Maak tijdens dit project kennis met onze belangrijkste schrijvers en ontdek de verhalen achter de verhalen. De komende tijd ga jij je verdiepen in een paar van de schrijvers die onze literatuur gemaakt hebben tot wat ze nu is. In dit werkboek komen de honderd schrijvers in vogelvlucht voorbij. Een stappenplan helpt jou bij het uitvoeren van jouw persoonlijke literaire roadtrip. Eerst maak je een shortlist uit de honderd roadtrip-schrijvers. Vervolgens kies je één schrijver die jou het meeste aanspreekt. Over hem of haar maak je een verslag en een presentatie. Alles mag: een Powerpointpresentatie, een fototentoonstelling, een collage, lmpje, een website, een rap, een poster, een kunstwerk, noem maar op. 4 Werkboek Werkboek 5

4 STAP 1 INTRODUCTIE KENNISMAKEN? 100 SCHRIJVERS Bekijk de introductiefilm van het project Een literaire roadtrip. Hierin is een gesprek te zien tussen de directeur van het Letterkundig Museum, Aad Meinderts, en zijn zoon. Op de volgende pagina s kun je kennismaken met de honderd belangrijkste Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Vink de schrijvers aan die jou het meest aanspreken. Noteer hier dingen die je opvallen tijdens het kijken naar de film: 6 Werkboek Werkboek 7

5 BEATRIJS Dit gedicht is overgeleverd in een rijkversierd handschrift. De naam van de tot inzicht gekomen zondige non heeft van 1939 tot 1967 het Katholieke week blad voor de vrouw gesierd. WILLEM, DIE MADOC MAAKTE (ca. 1230?) Willem die Madocke maecte schrijft een hoogtepunt uit de Middelnederlandse literatuur: Van den Vos Reynaerde, inspiratiebron voor Shakespeares Romeo and Juliet. ANNA BIJNS ( ) Een van de grootste rederijkers, ook al kon ze als vrouw geen lid zijn van zo n herenkamer. Nu wordt de Anna Bijns-Prijs elke twee jaar uitgereikt aan de beste vrouwelijke auteur. P.C. HOOFT ( ) Hooft stamt uit een Amsterdams koopmansgeslacht. Vanaf 1609 tot zijn dood is hij Drost van Muiden en Baljuw van Gooiland. In religieuze en politieke twisten weigert hij partij te kiezen. KAREL ENDE ELEGAST Dit anoniem overgeleverde Middelnederlandse epos is wijdverspreid over Europa. Al vroeg zijn er Franse, Noorse, Deense en Middelduitse vertalingen. JACOB VAN MAERLANT (ca ca. 1291) Van Maerlant schrijft als eerste beroepsauteur niet in het Latijn, maar in de volkstaal. Daarom wordt hij ook wel als de vader van alle Nederlandse dichters gezien. DIRCK VOLCKERTS- ZOON COORNHERT ( ) Auteur van de eerste ethica in een moderne Europese taal, Zedekunst dat is Wellevenskunste uit Hij schrijft ook een tiental komedies. ANNA ROEMERSDR. VISSCHER ( ) Visscher heeft een sleutelrol in de Amsterdamse literaire wereld. Naast haar poëzie oogst ook haar glasgraveerkunst veel lof. Ghenoegh is meer is haar levensmotto. MARIKEN JAN VAN RUUSBROEC JAN VAN DER NOOT HUGO DE GROOT De eerste druk van dit mirakelspel (toneelstuk) verschijnt in Antwerpen. Drie jaar later komt er een Engelse bewerking en rond 1800 is het verhaal zelfs in Oost-Turkije verspreid. ( ) De Wonderbare wordt deze mysticus genoemd. Hij brengt veertig jaar biddend, filosoferend en schrijvend door in een bos. In 1901 is hij zalig verklaard. (ca ) Met zijn rijk uitgevoerde bundel Het bosken intro duceert Van der Noot in 1568 het sonnet in de Lage Landen. Al jong is hij bestuurder in Antwerpen, later vervalt hij tot grote armoede. ( ) Zijn listige ontsnapping in een boekenkist uit Slot Loeve stein is een van de bekendste verhalen uit de Nederlandse geschiedenis. Maar liefst drie Nederlandse musea claimen de originele kist te bezitten. HENRIC VAN VELDEKE (ca ca. 1200) Van Veldeke is de eerste Nederlandse schrijver van wie we de naam kennen. Maar is hij wel zo Nederlands, is vaak de vraag. Zijn Eneide (Aeneis) is alleen in Duitse versies overgeleverd. THOMAS A KEMPIS (ca ) Hij brengt minstens zeventig jaar van zijn leven door in het klooster. Zijn beroemdste werk De Imitatione Christi (De navolging van Christus), is in veel talen verschenen. MARNIX VAN SINT ALDEGONDE ( ) Zijn naam is verbonden aan het Wilhelmus, al staat niet vast of hij dit echt geschreven heeft. Als katholiek geboren, wordt hij later fanatiek calvinist. G.A. BREDERO ( ) t Kan verkeren is het motto van Gerbrand Adriaensz Bredero, dichter en toneelschrijver. Hoewel van eenvoudige komaf heeft hij voorname vrienden als P.C. Hooft en Hugo de Groot. HADEWIJCH (13e eeuw) Door de eeuwen heen leest iedereen wat hij in de gedichten van deze religieuze wil lezen: christelijke spiritualiteit, dwarsheid tegen de kerk of feminisme avant la lettre. ERASMUS (ca ) Erasmus schrijft in één week zijn Lof der Zotheid. Arnon Grunberg put er inspiratie uit en schrijft in 2007 De mensheid zij geprezen, een verdedigingsrede voor de mensheid. JACOB CATS ( ) Al in de 18e eeuw krijgt hij de bijnaam Vader Cats, vanwege zijn vele, goedbedoelde vermaningen. Hij overlijdt in wat nu de ambtswoning van de minister-president is. JOOST VAN DEN VONDEL ( ) Prins der Poëten genoemd, al verdient hij de kost als kousenhandelaar. Na zijn overstap van de doopsgezinde gemeente naar de katholieke kerk wordt hij onterfd. 8 Werkboek Werkboek 9

6 CONSTANTIJN HUYGENS ( ) Diplomaat, secretaris van drie stadhouders, dichter, musicus en architect. Vader van de beroemde wetenschapper Christiaan Huygens. Gezien als ontdekker van Rembrandt. BETJE WOLFF EN AAGJE DEKEN ( ) / ( ) Dit onafscheidelijke duo schrijft in 1782 Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart, ook gezien als de eerste moderne Nederlandse roman. Deken overlijdt negen dagen na Wolff. JACOB VAN LENNEP ( ) Schrijver van historische romans, politicus en rokkenjager. Multatuli ruziet met hem over de rechten en opbrengsten van Max Havelaar. Het tijdschrift Braga beschuldigt hem van plagiaat. NICOLAAS BEETS ( ) Zijn Camera obscura verschijnt in Frederik van Eeden drijft de spot met hem: O Beets, wat zijt gij groot! / Als God het niet verbood, / Dan zou ik u aanbidden.../ Nu laat ik dat in t midden. SPINOZA BELLE VAN ZUYLEN DE SCHOOLMEESTER MULTATULI ( ) Deze grote denker verdient de kost met het slijpen van lenzen. In de televisiebewerking van Leon de Winters Hoffman s honger speelt Huub Stapel de rol van Spinoza. ( ) Pseudoniem van jonkvrouwe Isabelle Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken, geboren op Slot Zuylen bij Utrecht. Op haar 21ste publiceert ze Le Noble, een satire over de adel. ( ) Door een affaire met een getrouwde vrouw, een onwettig kind en opdringerige schuldeisers kan Gerrit van de Linde Jz. geen predikant worden. Hij wordt kostschoolhouder in Londen. ( ) Pseudoniem van Eduard Douwes Dekker en Latijn voor ik heb veel (leed) gedragen. Vond de boodschap van zijn werk het aan de kaak stellen van misstanden belangrijker dan zijn schrijfstijl. WILLEM GODSCHALCK VAN FOCQUENBROCH ( ) Studeert eerst theologie, maar promoveert als medicus op geslachtsziekten. Heeft in Amsterdam een weinig bloeiende artsenpraktijk. Een onvermoeibaar levensgenieter. RHIJNVIS FEITH ( ) Als burgemeester van Zwolle en later als belastingontvanger heeft Rhijnvis Feith de middelen en tijd om zich op zijn buitengoed Boschwijk aan de letteren te wijden. E.J. POTGIETER ( ) Everhardus Johannes Potgieter verdient de kost als handelaar, maar leeft voor de literatuur. Aanvankelijk publiceert hij anoniem, omdat hij in de eerste plaats zakenman wil zijn. CONRAD BUSKEN HUET ( ) Redacteur en een van de scherpste, geestigste en meest gehate critici van De Gids: De Haarlemsche beul. Lidewyde veroorzaakt een schandaal door de erotische passages. JUSTUS VAN EFFEN ( ) Als zijn vader in 1706 overlijdt, moet Van Effen zijn studie afbreken. In 1722 promoveert hij alsnog tot meester in de rechten. In de tussentijd verdient hij de kost als huisleraar en vertaler. WILLEM BILDERDIJK ( ) Nu is Bilderdijk een lijk, aldus zijn eigen graf dicht. Hij is privaatdocent vaderlandse geschiedenins en geeft Nederlandse les aan Lodewijk Napoleon de Franse koning. A.L.G. BOSBOOM- TOUSSAINT ( ) Schrijven is opium voor mij, zegt de als onderwijzeres geschoolde Anna Louisa Geertruida Bosboom- Toussaint. Met Busken Huet discussieert ze fel over godsdienst. J.J. CREMER ( ) Jacobus Jan Cremer, opgeleid als kunstschilder, is een van de eerste Nederlandse beroepsauteurs die volledig van zijn werk kan leven. Hij trekt volle zalen met zijn voordrachten. H.K. POOT ( ) Hubert Korneliszoon Poot staat bekend als de dichtende boer. Het boerenleven geeft hij op voor het schrijven. Hij sterft berooid en anoniem. Zijn grafschrift: Hier ligt Poot/ Hij is dood. HENDRIK TOLLENS CZ. ( ) Vergood, verguisd, vergeten, zo is Tollens carrière ooit getypeerd. In zijn tijd is deze verffabrikant de bekendste Nederlandse volksdichter; na zijn dood herinneren weinigen hem. HENDRIK CONSCIENCE ( ) De verfilming van zijn De leeuw van Vlaanderen is geregisseerd door Hugo Claus. In Antwerpen worden Consciencefeesten gevierd die in het teken staan van het Vlaamse erfgoed. P.A. DE GENESTET ( ) Petrus Augustus de Genestet verliest al jong zijn ouders aan tbc, waaraan hij zelf later ook overlijdt. Als middelbare scholier debuteert hij met gedichten in de Nederlandsche Muzen-Almanak. 10 Werkboek Werkboek 11

7 GUIDO GEZELLE ( ) Met een vader als hovenier krijgt Gezelle de liefde voor de natuur met de paplepel ingegoten. Als priester raakt hij verstrikt in politieke intriges, waardoor de bisschop hem aan de kant schuift. WILLEM KLOOS ( ) Hij piekt vroeg met zijn lyrische gedichten, maar vervalt later in alcoholisme. Wanneer hij de drank overwint, is zijn dichterschap al vervaagd. LODEWIJK VAN DEYSSEL ( ) Pseudoniem van Karel J.L. Alberdingk Thijm. Debuteert als hij 17 is. Voor hem staat vast dat de literaire prestaties van zijn generatie eeuwigheidswaarde bezitten. JOHAN HUIZINGA ( ) In de jaren dertig is Huizinga een serieuze kandidaat voor de Nobelprijs voor de literatuur. De auteur van Homo Ludens is een in zichzelf gekeerd man, maar onder vrienden hartelijk en gevat. PIET PAALTJENS ( ) François HaverSchmidt bedenkt het alter ego Piet Paaltjens, waar hij zelf in gaat geloven. Pleegt zelfmoord met het gordijnkoord van zijn bedstee. JACQUES PERK ( ) Na Perks vroege dood krijgt goede vriend Willem Kloos het beheer over zijn literaire nalatenschap. De postuum gepubliceerde bundel Gedichten wordt binnen 20 jaar vier keer herdrukt. HERMAN GORTER ( ) Gorter vertaalt in 1904 het Manifest der Kommunistischen Partei van Marx en Engels. Tot ergernis van zijn proletarische partijgenoten is hij dol op elitaire sporten als zeilen, voetbal, tennis en cricket. ARTHUR VAN SCHENDEL ( ) Van Schendel schrijft niet alleen over zwervers: zelf zwerft hij ook de wereld rond. Hij bewaart de potloodstompjes die hij voor het schrijven van een boek gebruikt. VIRGINIE LOVELING ( ) Loveling schrijft aanvankelijk met haar zus Rosalie. Ze bewondert het schrijftalent van Émile Zola, maar verafschuwt zijn onderwerpkeuze. Is begraven naast haar neef Cyriel Buysse. CYRIEL BUYSSE ( ) Buysse is een echte autofan en een van de eerste autobezitters. In veel van zijn werken spelen auto s een rol. Kort voor zijn dood wordt hij tot baron verheven. HERMAN HEIJERMANS ( ) Voordat hij zich geheel aan het schrijven wijdt, is hij o.a. bankmedewerker en handelaar in lompen en oude metalen. Zijn toneelstuk Op hoop van zegen is direct een succes. KAREL VAN DE WOESTIJNE ( ) Met zijn debuut Eerste verzen zijnde: Het vader-huis is hij op zijn 18e direct de belangrijkste dichter van zijn tijd. Correspondent voor de Nieuwe Rotterdamsche Courant. MARCELLUS EMANTS ( ) Door een grote erfenis kan Emants stoppen met zijn rechtenstudie en wijdt hij de rest van zijn leven aan literatuur en reizen. Trouwt drie keer en schrijft treurig stemmende romans. FREDERIK VAN EEDEN ( ) De waterlelie geldt als persoonlijk beeldmerk van Van Eeden: het siert verschillende van zijn boeken. Van de koele meren des doods is in 1982 verfilmd met Renée Soutendijk in de hoofdrol. J.H. LEOPOLD ( ) Jan Hendrik Leopold is docent klassieke talen en leidt een zeer teruggetrokken bestaan. Hij dicht: Ik wil gaan schuilen in mijn eigen woorden, onzichtbaar zijn in mijn verliefd gedicht. THEO THIJSSEN ( ) Dankzij de kweekschool ontsnapt hij aan armoede; ontwikkelt zich tot vrijdenker, pedagoog, vakbondsman en Kamerlid. Naamgever van de Nederlandse prijs voor jeugdliteratuur. VINCENT VAN GOGH ( ) Van Gogh schrijft zo n 650 brieven aan zijn broer Theo. Waarschijnlijk is hij zich meestal niet bewust geweest dat hij bij tijd en wijle prachtig schreef, aldus W.F. Hermans. LOUIS COUPERUS ( ) Door zijn literaire werken, maar ook door zijn verschijning geniet hij grote bekendheid. Mede-dandy Oscar Wilde is lovend over Footsteps of Fate, de Engelse vertaling van Noodlot. STIJN STREUVELS ( ) Pseudoniem van bakker en bibliothecaris Frank Lateur. Zijn werk speelt zich af in de streek tussen de Leie en de Schelde, waar hij ook zijn huis Het Lijsternest laat bouwen. CARRY VAN BRUGGEN ( ) De Nederlandse Virginia Woolf. Na haar scheiding leeft zij, als alleenstaande vrouw met twee kinderen, van de pen. Overlijdt na ernstige depressies, waarschijnlijk aan een overdosis slaapmiddelen. 12 Werkboek Werkboek 13

8 JACOB ISRAËL DE HAAN ( ) In 1904 verschijnt zijn homoerotische roman Pijpelijntjes. Het Amsterdamse homomonument draagt een dichtregel van hem. Hij is vermoord in Jeruzalem. A. ROLAND HOLST ( ) Adriaan Roland Holst, de troubadour van het verlangen, is bekend om zijn vriendschappen met andere literatoren en zijn liefde voor vrouwelijk schoon. Verknocht aan zijn woonplaats Bergen. J. SLAUERHOFF ( ) Alleen in mijn gedichten kan ik wonen, / Nooit vond ik ergens anders onderdak, schrijft deze scheepsarts. Tijdens zijn laatste dagen in een verpleeghuis wijkt A. Roland Holst niet van zijn zijde. MENNO TER BRAAK ( ) Het oeuvre van deze leraar, criticus en essayist is doordrenkt met het ontmaskeren van schijnwaarden. De Nederlandse capitulatie op 15 mei 1940 is voor hem aanleiding zelfmoord te plegen. WILLEM ELSSCHOT MARIA DERMOÛT S. VESTDIJK COLA DEBROT ( ) Pseudoniem van Alfons De Ridder. De zoon van een Antwerpse bakker wordt zaken man in Parijs, Rotterdam, Brussel en Antwerpen. De reclamewereld geeft hem inspiratie. ( ) Ze debuteert als ze 62 is. Drie jaar later, in 1955, wordt De tienduizend dingen een internationale bestseller. ( ) Arts Simon Vestdijk schrijft 52 romans, gedichten, 1 toneelstuk en circa 35 essaybundels en studies. Is in 1957 voorgedragen voor de Nobelprijs. ( ) Schrijver van proza, poëzie, toneel, essays, dagboeken en balletrecensies. Is van beroep arts, maar wordt politicus en de eerste lokale gouverneur van de Nederlandse Antillen. NESCIO MARTINUS NIJHOFF H. MARSMAN BELCAMPO ( ) Pseudoniem van Jan Hendrik Frederik Grönloh en Latijn voor ik weet (het) niet. Hij was directeur van de exportfirma Holland Bombay Trading. ( ) Pom voor intimi. Bezingt in het sonnet De moeder de vrouw de oude Waalbrug bij Zaltbommel. De Martinus Nijhoff-prijs wordt jaarlijks toegekend voor vertalingen in en uit het Nederlands. ( ) Hendrik Marsman vindt Nederland bekrompen, reist veel en woont zijn laatste jaren in Zuid-Frankrijk. Zijn Herinnering aan Holland is in 1999 verkozen tot Gedicht des Vaderlands. ( ) Pseudoniem van H.P. Schönfeld Wichers. Tijdens zijn wandeltochten door Europa krijgt hij eten en onderdak in ruil voor het voorlezen van verhalen. F. BORDEWIJK PAUL VAN OSTAIJEN E. DU PERRON ALBERT HELMAN ( ) Jurist Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emil Bordewijk laat zijn zes voornamen terugbrengen tot één: Ferdinand. Karakter uit 1938 is verfilmd en wint in 1998 een Oscar. ( ) Op zijn vijftiende wordt hij van school gestuurd. Hij ontwikkelt zich razendsnel van tamelijk traditioneel tot modernistisch dichter. Hij overlijdt, net 32 jaar oud, aan tbc. ( ) Charles Edgar (Eddy) du Perron richt in 1932 samen met vriend en geestverwant Menno ter Braak het gevreesde tijdschrift Forum op. Overlijdt na de capitulatie aan een hartaanval. ( ) Pseudoniem van Lou Lichtveld. Vocht in de Spaanse Burgeroorlog mee met de republikeinen. Verzetsman in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 1949 actief in de Surinaamse politiek. J.C. BLOEM GERARD WALSCHAP MAURICE GILLIAMS ANNA BLAMAN ( ) Burgemeesterszoon Jakobus Cornelis Bloem leeft met gepaste tegenzin. Zijn ideaal is een makke lijk baantje dat genoeg oplevert voor de enige passie die hij schijnt te hebben: boeken. ( ) Walschap wil missionaris worden, maar hij keert nog tijdens zijn studie de kerk de rug toe en wijdt zich aan de literatuur. In 1976 krijgt hij de titel van baron. ( ) In het gasthuis waar hij voor een depressie verblijft, ontmoet hij in 1939 zijn grote liefde: Maria de Raeymaekers. Ze trouwen pas in 1976, nadat zijn kortstondige huwelijk uit 1935 is ontbonden. ( ) Pseudoniem van Johanna Petronella Vrugt. Schrijft ook cabaretteksten voor Wim Sonneveld. Slachtoffer van het Boekentribunaal, een schijnproces tegen Eenzaam avontuur. 14 Werkboek Werkboek 15

9 IDA GERHARDT MARTEN TOONDER W.F. HERMANS HUGO CLAUS ( ) Krijgt les van de dichter en haar grote voorbeeld, J.H. Leopold, die haar de liefde voor de klassieke talen bijbrengt. Ze leert Hebreeuws om psalmen te vertalen. ( ) Toonder leert de basis voor het maken van strips en tekenfilms uit een schriftelijke cursus. Hij verrijkt het Nederlands met woorden en uitdrukkingen als minkukel en verzin een list. ( ) Willem Frederik Hermans vormt met Gerard Reve en Harry Mulisch De Grote Drie. De verwoede verzamelaar van typemachines is ook lector in de fysische geografie. ( ) Claus verzet zich tegen elke poging om hem vast te leggen op één kunstvorm. Hij publiceert meer dan 150 titels en heeft relaties met de actrices Elly Overzier, Kitty Courbois en Sylvia Kristel. GERRIT ACHTERBERG GODFRIED BOMANS F.B. HOTZ ANNE FRANK ( ) Tijdens zijn lange verblijf in psychiatrische inrichtingen (tbs, omdat hij zijn hospita doodschoot) produceert hij veel werk. Sluit zijn brieven vaak af met: Wat niet goed is, is niet geschreven. ( ) Als student wordt Bomans in 1941 in één klap beroemd met Erik of het klein insectenboek. Zijn imago, met pijp, is dat van een wat onhandige filosoof. Op televisie komt hij heel naturel over. ( ) Frits Bernard Hotz lijkt voor de jazz te leven, als recensent en trombonist. Debuteert op 53-jarige leeftijd met De tramrace. Hij schuwt de publiciteit en neemt de P.C. Hooft-prijs thuis in ontvangst. ( ) Wanneer ze in 1944 op Radio Oranje hoort van het plan om na de bevrijding dagboeken en brieven uit de oorlogstijd in te zamelen, herschrijft ze haar dagboek. De titel weet ze al: Het achterhuis. THEUN DE VRIES S. CARMIGGELT GERARD REVE RENATE RUBINSTEIN ( ) Spreekt als kleuter uitsluitend Fries. Hij is overtuigd marxist en jarenlang bestuurslid van de CPN. Hij debuteert als dichter, maar is bekender door zijn (historische) romans. ( ) Simon Carmiggelt schrijft voor Het Parool meer dan Kronkels. Krijgt in 1974 de P.C. Hooft-prijs, wat sommige critici te veel eer vinden. ( ) Gerard (van het) Reve is getrouwd met dichteres Hanny Michaelis. Schreef veel over mannelijke liefdespartners, al dan niet onder koosnaam. ( ) De eerste columniste van Nederland. Is beboet wegens betrokkenheid bij het plakken van leuzen tegen het huwelijk van Beatrix en Claus. Postuum onthult ze haar verhouding met Carmiggelt. M. VASALIS BERT SCHIERBEEK LUCEBERT HANS FAVEREY ( ) Pseudoniem van Margaretha Droogleever Fortuyn- Leenmans; het is haar gelatiniseerde meisjesnaam. De kinderpsychiater geeft in haar leven slechts één interview. ( ) In boeken, beelden en op het toneel werkt Schierbeek samen met beeldend kunstenaars als Appel en Corneille. Mengt poëtische proza met verhalende poëzie tot wat hij zelf proëzie noemt. ( ) De dichter, schilder en fotograaf Lubertus Swaanswijk haalt in 1954 als keizer verkleed de Poëzieprijs van Amsterdam op. Schrijft voor de Zangeres zonder Naam De soldatenmoeder. ( ) Deze dichter, geboren in Suriname, komt als kind naar Nederland en werkt als psycholoog (bij de Rijksuniversiteit Leiden). Hij is een groot liefhebber van klassieke muziek en speelt goed piano. LOUIS-PAUL BOON ( ) Communist die zijn geloof in een betere maatschappij verliest. Beschrijft geregeld de zelfkant van het leven. Hij krijgt een heldenbegrafenis met een rouwstoet en fanfare. KAREL VAN HET REVE ( ) Deze Rusland-liefhebber is een van de oprichters van de Alexander Herzenstichting, die dissidenten in staat stelt hun boeken te publiceren. Speelt in 1989 een rechter in de film Loos van Theo van Gogh. JAN WOLKERS ( ) Wolkers voelt zich in de eerste plaats beeldend kunstenaar. Weigert de Constantijn Huygens-prijs (1982) en de P.C. Hooft-prijs (1989). Aanvaardt in 1991 wel de Busken Huet-prijs. FRANS KELLENDONK ( ) Kellendonk geldt als grote belofte voor de Nederlandse literatuur, maar overlijdt jong aan aids. Die ziekte en het katholieke geloof spelen een grote rol in zijn roman Mystiek lichaam. 16 Werkboek Werkboek 17

10 STAP 2 SHORTLIST STAP 3 SELECTIE Maak een shortlist van vijf roadtrip-schrijvers. Jouw leerkracht vertelt je hoe je dit zou kunnen aanpakken. Mijn shortlist: 1 2 Verdiep je nu in de vijf schrijvers die op je shortlist staan. Bekijk in elk geval op de filmpjes over deze vijf schrijvers. Kies vervolgens één schrijver die jou het meeste aanspreekt. Schrijf op wie je hebt gekozen en waarom. De schrijver die mij het meest aanspreekt is: Ik heb hem/haar gekozen omdat: 18 Werkboek Werkboek 19

11 STAP 4 ONDERZOEK Nu ga je informatie verzamelen over de schrijver die je hebt gekozen. Als je voldoende informatie over de schrijver hebt gevonden, ga je deze ordenen. Bewaar alles wat je gevonden hebt in een map. Schrijf daarna hiernaast op welk aspect van jouw schrijver je het meest aanspreekt. Vervolgens maak je een verslag over jouw schrijver. Je kunt op allerlei websites informatie over jouw schrijver vinden. Let op: niet alle sites geven betrouwbare informatie! Op de volgende sites staat in ieder geval betrouwbare informatie: Je kunt natuurlijk ook terecht in de bibliotheek op school of bij jou in de buurt. Dit aspect van mijn schrijver spreekt mij het meest aan: 20 Werkboek Werkboek 21

12 . Een presentati matie. Een schilde pje. Een website. Een ra otentoonstelling. Een toneels en lied. Een gedicht. Een PowerPoin rap. Een poster. Een kunstwerk. Een anim oneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Ee dicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonste unstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een Po strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstw otentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip d. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een s collage. Een strip. Een filmpje. Een w ntatie. Een fototentoonstelling childerij. Een lied. Een ge website. Een rap. toneelstuk. owerp dicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Ee n kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonstell age. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een en animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneels ilmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een Po otentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwe derij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie stuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Ee rpoint-presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een en animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoo e. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lie lling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Ee gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonstelling. Een tonee toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie en rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-p derij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneelstuk. entoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Ee mpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Ee matie. Een schilderij. Een lied. Een gedicht. Een PowerPoint-presentatie. Een fot t-presentatie. Een fototentoonstelling. Een toneelstuk. Een collage. Een s n kunstwerk. Een animatie. Een schilderij. Een lied. Een gedi ge. Een strip. Een filmpje. Een website. Een rap. Een poster. Een kun STAP 5 PRESENTATIE Bedenk nu een manier om jouw schrijver op een originele manier te presenteren. Het aspect van de schrijver die jou het meest aanspreekt, staat ook hierin centraal. Op de volgende pagina vind je een aantal mogelijkheden. 22 Werkboek

13 Ontwikkeling & realisatie: Vormgeving: Letterkundig Museum & EF2 b.v.

Jacob van Maerlant (ca. 1231 ca. 1291) Van Maerlant schrijft als eerste

Jacob van Maerlant (ca. 1231 ca. 1291) Van Maerlant schrijft als eerste De honderd schrijvers Beatrijs Dit gedicht is overgeleverd in één rijkversierd handschrift. De naam van de tot inzicht gekomen zondige non heeft van 1939 tot 1967 het Katholieke weekblad voor de vrouw

Nadere informatie

HANDLEIDING DE REIS, DE ROOS, DE SCHRIJVER EN HET VERHAAL.

HANDLEIDING DE REIS, DE ROOS, DE SCHRIJVER EN HET VERHAAL. HANDLEIDING DE REIS, DE ROOS, DE SCHRIJVER EN HET VERHAAL. Dertig dagen onderweg. Voor even was ik de beroemdste literaire rozenman. Te land, ter zee en in de lucht. Van Elmina tot Antwerpen, van Jeruzalem

Nadere informatie

Bachelorexamen Nederlands

Bachelorexamen Nederlands Bachelorexamen Nederlands 1. Richtlijnen Bachelorexamen Nederlands 1.1. Inleiding 1.2. Scriptie 1.3. Lectuurlijst 1.4. Literair essay 1.5. Map taalkunde 1.6. Map land en volk 1.7. Vertaling 1.8. Conclusie

Nadere informatie

Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid

Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane

Nadere informatie

De brieven van Van Gogh

De brieven van Van Gogh De brieven van Van Gogh Tijdens een rondwandeling door het dorp, vertelt ieder gids wel iets over de vele brieven die Vincent schreef in zijn leven. Hoe belangrijk waren de brieven voor Vincent, aan wie

Nadere informatie

Verlichting 1700-1800

Verlichting 1700-1800 Verlichting 1700-1800 Kenmerken Verlichting Algemeen Rationalisme Empirisme Optimisme Maakbare samenleving Opvoeding Kunst en literatuur Kunst weerspiegelt orde en redelijkheid schepping Utile dulce Didactisch

Nadere informatie

werkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst

werkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst tekenaar & dichter werkboek dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst Tekenen en dichten; dat doe je allebei met je hand. Het maakt niet uit hoe je het doet, je kunt zelf kiezen: je doet

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw. van Rieks Veenker. Voor groep 6, 7 en 8

Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw. van Rieks Veenker. Voor groep 6, 7 en 8 Sterre, de familie Huygens in de Gouden Eeuw van Rieks Veenker Voor groep 6, 7 en 8 Vooraf Sterre is de zus van Christiaan Huygens. Hij is natuurkundige en een kei in wiskunde en astronomie. Hij doet een

Nadere informatie

verwerkingsopdrachten Willem-Alexander

verwerkingsopdrachten Willem-Alexander verwerkingsopdrachten Willem-Alexander Van kind tot koning Vragen bij Stamboom van het Koninklijk huis (bladzijde 6 en 7) 1 Als je goed kijkt, zie een schild met het wapen van Nederland. Op het schild

Nadere informatie

Canonvensters Michiel de Ruyter

Canonvensters Michiel de Ruyter ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout

Nadere informatie

inhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9.

inhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9. Vincent van Gogh inhoud 1. Een leven in beeld 3 2. Vincents jeugd 4 3. Aan het werk 5 4. Brieven 6 5. Boeren 7 6. Naar Parijs 9 7. Naar het zuiden 10 8. De ruziemaker 11 9. Ziek 12 10. Het einde 13 11.

Nadere informatie

vrouwen in de letterkunde

vrouwen in de letterkunde HER STORY vrouwen in de letterkunde Dubbeltentoonstelling in het Letterkundig Museum en de Koninklijke Bibliotheek, 30 september tot 15 november 2015 Omdat ik iets te zeggen had De Historie van mejuffrouw

Nadere informatie

der 17 maart 2016 Mare 11

der 17 maart 2016 Mare 11 17 maart 2016 Mare 11 Galerij der Groten Jacob Cats Pieter Corneliszoon Hooft Constantijn Huygens Hieronymus van Alphen Willem Bilderdijk Jacob van Lennep Jacob Cats (1577-1660) Raadspensionaris van Holland

Nadere informatie

Nederlandse. literatuurvan de. 20 ste en 21 ste eeuw deel 1

Nederlandse. literatuurvan de. 20 ste en 21 ste eeuw deel 1 Nederlandse literatuurvan de 20 ste en 21 ste eeuw deel 1 0. Dit college Doel & inhoud Volgende week Literatuurgeschiedenissen De rol van literatuur 1. Doel & inhoud Doel & inhoud Collegemateriaal Literatuur

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Bijlage I Lesopzet voor leerlingen groep 7 en 8. welkom

Bijlage I Lesopzet voor leerlingen groep 7 en 8. welkom Bijlage I Lesopzet voor leerlingen groep 7 en 8 welkom t r u u b s k in de voulgblik n oud nieuws en ee ter welkom in de volksbuurt oud nieuws en een terugblik Introductie Eerst bekijken jullie de animatiefilm

Nadere informatie

Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant. 1. Voorpagina

Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant. 1. Voorpagina Perspectief 3e editie 2 vmbo Anders dan anderen krant 1. Voorpagina Geen mens is hetzelfde, want iedereen is weer anders. Elk mens heeft iets unieks. Dat maakt het soms lastig om elkaar te begrijpen. Of

Nadere informatie

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh?

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Soms weten bezoekers ons tijdens rondleidingen te vermelden dat Vincent van Gogh ooit een kamertje bewoonde in hotel Schafrath aan het Park in Nuenen.

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Literatuurgeschiedenis: Middeleeuwen t/m 19e eeuw

Samenvatting Nederlands Literatuurgeschiedenis: Middeleeuwen t/m 19e eeuw Samenvatting Nederlands Literatuurgeschiedenis: Middeleeuwen t/m 19e eeuw Samenvatting door S. 1266 woorden 16 november 2014 4,1 7 keer beoordeeld Vak Nederlands Middeleeuwen 1 Kenmerken en functies: Tussen

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...

INHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum... INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...

Nadere informatie

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis. Kijkwijzer HAVO / VWO Joep Nicolas 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015 Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.nl Welkom in het Cuypershuis Het museumgebouw is een uniek complex

Nadere informatie

In het voetspoor van...

In het voetspoor van... In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

16 Dec Eerste generatie. 1. Johan Heinrich Michael 1 Schimmel, geboren CA hij trouwde Catharina Elizabeth Beltmann, getrouwd VR

16 Dec Eerste generatie. 1. Johan Heinrich Michael 1 Schimmel, geboren CA hij trouwde Catharina Elizabeth Beltmann, getrouwd VR Eerste generatie 1. Johan Heinrich Michael 1 Schimmel, geboren CA. 1720. hij trouwde Catharina Elizabeth Beltmann, getrouwd VR. 1752. 2. i. Frederik Willem Bernard 2 Schimmel geboren op CA. 1 april 1752.

Nadere informatie

Martinus Nijhoff. en het modernisme

Martinus Nijhoff. en het modernisme Martinus Nijhoff en het modernisme Overzicht 1. Modernisme 2. Nijhoff vs. PvO 3. Nijhoffs poëzie 4. Vorm vs. vent 1. Modernisme James Joyce Virginia Woolf T.S. Eliot Marcel Proust André Gide Thomas Mann

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden

Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag door een scholier 1675 woorden 5,8 42 keer beoordeeld 2 november 2001 Auteur Frederik van Eeden Genre Psychologische

Nadere informatie

havo 1

havo  1 havo www.mevrouwzus.wordpress.com 1 www.mevrouwzus.wordpress.com 2 Tekstfragmenten/gedichten + vragen (kennis toepassen); Wat is? Noem kenmerken van (begrippen leren) Koppel titels aan schrijvers. www.mevrouwzus.wordpress.com

Nadere informatie

Dierbaren lezer. den Muzenmeester. Ik, den Muzenmeester, voel mijn einde naderen en schrijf daarom mijn testament.

Dierbaren lezer. den Muzenmeester. Ik, den Muzenmeester, voel mijn einde naderen en schrijf daarom mijn testament. Dierbaren lezer Ik, den Muzenmeester, voel mijn einde naderen en schrijf daarom mijn testament. Voor ik dezen stoffigen wereld verlaat, wil ik u mijnen schat toevertrouwen. Heel mijn leven heb ik mijne

Nadere informatie

Grote Klus Thema : Cultuur

Grote Klus Thema : Cultuur Grote Klus Thema : Cultuur Bij cultuur horen : muziek drama beeldend dans erfgoed foto/film - literatuur Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met onze speciale cultuur viering. Als

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Impressie of verwerking van een gebeurtenis

Impressie of verwerking van een gebeurtenis Impressie of verwerking van een gebeurtenis In deze opdracht maken de leerlingen een impressie van een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. Zij besteden in ieder geval aandacht besteden aan: de periode

Nadere informatie

KIJKWIJZER FDN MUSEUM

KIJKWIJZER FDN MUSEUM KIJKWIJZER FDN MUSEUM Welkom in Heerenveen Museum. Hier ontdek je het verhaal van Heerenveen. Je gaat straks kijken naar het Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum. Domela had een duidelijke mening over drank

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik hoop voor u dat u ooit eens flink verliefd bent geweest. Niet zo n beetje van: die of die vind ik best aardig. Misschien wordt dat nog wel eens wat

Nadere informatie

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden

Nadere informatie

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van. Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als

Nadere informatie

Bij u schuil ik, u bent mijn schild,

Bij u schuil ik, u bent mijn schild, Bij u schuil ik, u bent mijn schild, in uw woord stel ik mijn hoop. Psalm 119:114 inleiding Laten we eerlijk zijn: het is niet zo eenvoudig om regelmatig uit de Bijbel te lezen en te bidden. Onze volle

Nadere informatie

Boekverslag Duits Die Leiden des jungen Werthers

Boekverslag Duits Die Leiden des jungen Werthers Boekverslag Duits Die Leiden des jungen Werthers door Johann Wolfgang von Goethe Boekverslag door een scholier 2694 woorden 9 mei 2000 6,9 161 keer beoordeeld Auteur Johann Wolfgang von Goethe Eerste uitgave

Nadere informatie

,!7IJ0I6-abbcbg! Zo ben jij! jij! Willem de Vink. tiener BIJBEL

,!7IJ0I6-abbcbg! Zo ben jij! jij! Willem de Vink. tiener BIJBEL Willem de Vink Wie ben jij? Mag de belangrijkste persoon die er bestaat dat zeggen? God de Vader ziet in jou zijn kind. Hij zegt dat jij net zo mooi, waardevol en geliefd bent als Jezus. Wow, zo ben jij!

Nadere informatie

Over dit boek. Max Havelaar was meteen een bestseller, en Multatuli was in één klap beroemd.

Over dit boek. Max Havelaar was meteen een bestseller, en Multatuli was in één klap beroemd. Over dit boek Max Havelaar is het beroemdste boek uit de Nederlandse literatuur. Het is geschreven in 1860 en wordt nog steeds herdrukt en gelezen. Het verhaal van Max Havelaar speelt in Nederlands-Indië

Nadere informatie

Er zal geen verzengende hitte, geen dorst en geen honger meer zijn want Hij zal ze weiden aan water dat vloeit uit het hart der woestijn.

Er zal geen verzengende hitte, geen dorst en geen honger meer zijn want Hij zal ze weiden aan water dat vloeit uit het hart der woestijn. VESPER op woensdag maart 016 in de Dorpskerk te Bloemendaal aanvang: 19.15 uur Liturgen: Agneta Markusse en Ali Bos Pianist: Janny van der Meer Thema: 'De vreemdeling in ons midden' STILTE VOOR DE VESPER

Nadere informatie

Voor christenen is de Bijbel met name een geloofsboek. Dat betekent

Voor christenen is de Bijbel met name een geloofsboek. Dat betekent De Bijbel Een geloofsboek EWe kunnen vele wegen gaan met de Bijbel. De één ervaart het vooral als een mooi kunstobject. Vele kunstenaars hebben er inspiratie in gevonden om een kunstwerk te maken. We kennen

Nadere informatie

Rembrandt en de Bijbel

Rembrandt en de Bijbel Rembrandt en de Bijbel POSE CHRISTENDOM HAV0/VWO 4 - CSG CALVIJN GODSDIENST De profetie van Simeon aan Maria olieverf op paneel (55 44 cm) 1628 Kunsthalle, Hamburg - Duitsland 1 Wat gaan jullie doen? Als

Nadere informatie

abstract jaar verandering in het aantal voornamen officiële naam en roepnaam voornaamkeuze van traditie naar mode % traditionele vernoeming

abstract jaar verandering in het aantal voornamen officiële naam en roepnaam voornaamkeuze van traditie naar mode % traditionele vernoeming 7--05 60 50 jaar verandering in het aantal voornamen Gerrit Bloothooft en David Onland UiL OTS, Universiteit Utrecht abstract Een voornaam kiezen ouders niet zomaar voor hun kind. Ze worden in de keuze

Nadere informatie

Getuigend christen zijn (1)

Getuigend christen zijn (1) Getuigend christen zijn (1) blok E - nivo 3 - avond 7 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Terugblik, meningen peilen 19.30 God wil ervaringen van mensen gebruiken 19.40 Jouw ervaringen

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

Auteur Titel Categorie Niveau Sisocode Uitgavejr. Blaman, Anna Verhalen: waarin opgenomen Ram Horna Overdag De kruisvaarder en Verspreide verhalen

Auteur Titel Categorie Niveau Sisocode Uitgavejr. Blaman, Anna Verhalen: waarin opgenomen Ram Horna Overdag De kruisvaarder en Verspreide verhalen H. Marsman voor de spiegel 870 1966 Aletrino, A. Martha 2-2 1982 Blaman, Anna De verliezers 1980 Blaman, Anna Eenzaam avontuur: roman 1967 Blaman, Anna Op leven en dood: roman 1976 Blaman, Anna Overdag

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen

Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen 2 Heilige Mis ter gelegenheid van de Eerste Heilige Communie in de St.Lambertuskerk te Swalmen Basisschool.. Basisschool.. Thema... 200. 3 Binnenkomst communicantjes Muziek door. Welkomstwoord Door pastoor

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

DAG 1: Voorbeelden Lees Johannes 13:12-17 Als je van lego iets gaat bouwen, gebruikt je vaak een voorbeeld. Dat voorbeeld maak je na. Ook op school gebruik je vaak voorbeelden. Bij schrijven, bij knutselen

Nadere informatie

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Een stelletje mooie vrienden door Jacques Vriens

Boekverslag Nederlands Een stelletje mooie vrienden door Jacques Vriens Boekverslag Nederlands Een stelletje mooie vrienden door Jacques Vriens Boekverslag door C. 1236 woorden 29 augustus 2016 3,1 2 keer beoordeeld Auteur Genre Jacques Vriens Jeugdboek, Kinderboek Eerste

Nadere informatie

Willem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545

Willem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545 Over Willem Willem krijgt op 11-jarige leeftijd door het overlijden van een neef een grote erfenis. Daar hoort ook bij dat hij verhuist van zijn ouders in de naar de grote stad. Daar wordt hij opgevoed

Nadere informatie

De Nederlandse geschiedenis vanuit een onverwachte hoek. Willem van Oranje

De Nederlandse geschiedenis vanuit een onverwachte hoek. Willem van Oranje De Nederlandse geschiedenis vanuit een onverwachte hoek Willem van Oranje Willem van Oranje Wij brengen een muzikaal theaterstuk over prins Willem van Oranje. Tijdens deze familievoorstelling blikt de

Nadere informatie

Kaas marcheert altijd

Kaas marcheert altijd literatuurmuseum.nl / verhalen / elsschot LESPAKKET Kaas marcheert altijd OPDRACHTEN BIJ HET VERHAAL OVER WILLEM ELSSCHOT INLEIDING Kaas marcheert altijd Waarde vriend, Mijn welgemeenden dank voor je mooie

Nadere informatie

NI02_03 Nizozemská literatura 20. a 21. století I jaro 2012 Afspraken i.v.m. individueel traject Marianna Bartková (učo 362017)

NI02_03 Nizozemská literatura 20. a 21. století I jaro 2012 Afspraken i.v.m. individueel traject Marianna Bartková (učo 362017) NI02_03 Nizozemská literatura 20. a 21. století I jaro 2012 Afspraken i.v.m. individueel traject Marianna Bartková (učo 362017) Lic. Sofie Royeaerd, M.A. Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky

Nadere informatie

Wie was de eerste prins van Oranje? Leer het aan de hand van het Wilhelmus.

Wie was de eerste prins van Oranje? Leer het aan de hand van het Wilhelmus. Wie was de eerste prins van Oranje? Leer het aan de hand van het Wilhelmus. 2013 is het jaar van de Troonsopvolging en de viering van het 200 jarig Koninkrijk, maar hoe is het allemaal begonnen? Wie was

Nadere informatie

RUTH: EEN LIEFDES- VERHAAL

RUTH: EEN LIEFDES- VERHAAL Bijbel voor Kinderen presenteert RUTH: EEN LIEFDES- VERHAAL Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd

Nadere informatie

Lever je verslag in een snelhechter in. Zorg dat je een mooi titelblad hebt, waar de naam van je boek, je eigen naam, klas en inleverdatum op staat.

Lever je verslag in een snelhechter in. Zorg dat je een mooi titelblad hebt, waar de naam van je boek, je eigen naam, klas en inleverdatum op staat. Boekverslag Van het boek dat je gelezen hebt moet je een verslag maken. In het verslag moeten al onderstaande punten aan de orde komen. Sommige antwoorden weet je meteen. Soms kunnen er ook vragen zijn,

Nadere informatie

Heer, U zocht mij, toen ik was weggegaan U bracht mij veilig in Uw gezin U vergaf mij, mijn schuld is weggedaan U gaf mijn leven een nieuw begin

Heer, U zocht mij, toen ik was weggegaan U bracht mij veilig in Uw gezin U vergaf mij, mijn schuld is weggedaan U gaf mijn leven een nieuw begin Met Deliver zingen we voor de dienst; Dat is genade! - Opwekking 722 Heer ik dank U Voor wat U heeft gedaan Ik kon niet doorgaan op eigen kracht Maar dankzij Jezus mag ik nu voor U staan U spreekt mij

Nadere informatie

Liederen voor zondag 5 oktober 2014

Liederen voor zondag 5 oktober 2014 Liederen voor zondag 5 oktober 204 Lied 224 God wijst mij een weg als ik zelf geen uitkomst zie. Langs wegen die geen mens bedenkt maakt Hij mij zijn wil bekend. Hij geeft elke dag nieuwe liefde, nieuwe

Nadere informatie

inhoud 1. Kunst! Wat is dat? 2. Het schilderij 3. Het beeld 4. Het verhaal 5. De dans 6. Het gebouw 7. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s

inhoud 1. Kunst! Wat is dat? 2. Het schilderij 3. Het beeld 4. Het verhaal 5. De dans 6. Het gebouw 7. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s Kunst inhoud 1. Kunst! Wat is dat? 3 2. Het schilderij 7 3. Het beeld 9 4. Het verhaal 11 5. De dans 12 6. Het gebouw 13 7. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 18 Colofon en voorwaarden 19 1.

Nadere informatie

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40)

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40) Liturgisch bloemstuk bij de 40 dagen tijd en Pasen 2015 Elke week wordt één kaars gedoofd, van de kandelaar met 8 kaarsen. Er is elke week een boog bekleed met klimop, als beeld van het verbond van God

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VROUW BIJ DE PUT

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VROUW BIJ DE PUT Bijbel voor Kinderen presenteert DE VROUW BIJ DE PUT Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

Jezus maakt mensen gelukkig

Jezus maakt mensen gelukkig Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!

Nadere informatie

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:

Nadere informatie

rome van je De Sleutels Dit is een uitgave van:

rome van je De Sleutels Dit is een uitgave van: Dit is een uitgave van: ITIP school voor leven en werk Marspoortstraat 16 7201 JC Zutphen Telefoon: 0575-510 850 E-mail: opleiding@itip.nl Website: www.itip.nl De Sleutels rome van je Ik hou van de mystieke

Nadere informatie

14 februari is het Valentijnsdag! Vol verwachting kloppen de harten van de vele jongens en meisjes.

14 februari is het Valentijnsdag! Vol verwachting kloppen de harten van de vele jongens en meisjes. Valentijnsdag 14 februari is het Valentijnsdag! Vol verwachting kloppen de harten van de vele jongens en meisjes. In Engeland en de Verenigde Staten (VS) vieren mensen al eeuwen Valentijnsdag. In België

Nadere informatie

HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ TIJD VOOR ELKAAR. Willem en Marian de Vink

HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ TIJD VOOR ELKAAR. Willem en Marian de Vink HEMELS HUWELIJK KALENDER 52 X WIJ SAMEN TIJD VOOR ELKAAR Willem en Marian de Vink Liefde is vrij van zichzelf, om te leven voor de ander. Romantiek in een liefdesbrief ROMANTIEK in een liefdesbrief Schrijf

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert HET EERSTE PAASFEEST

Bijbel voor Kinderen. presenteert HET EERSTE PAASFEEST Bijbel voor Kinderen presenteert HET EERSTE PAASFEEST Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische

Nadere informatie

Goudse Rembrandts bekend!

Goudse Rembrandts bekend! PERSBERICHT 17 juli 2014 Goudse Rembrandts bekend! De jury (directeur Museum Gouda, Gerard de Kleijn) heeft ruim honderd tekeningen en schilderwerken ontvangen voor de tekenwedstrijd: Wie is de beste Rembrandt

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert HET EERSTE PAASFEEST

Bijbel voor Kinderen. presenteert HET EERSTE PAASFEEST Bijbel voor Kinderen presenteert HET EERSTE PAASFEEST Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

PETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED

PETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED Bijbel voor Kinderen presenteert PETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd

Nadere informatie

HERVORMDE KERK HOOGBLOKLAND

HERVORMDE KERK HOOGBLOKLAND ================================================ LIEDBUNDEL HERVORMDE KERK HOOGBLOKLAND ================================================ De liedbundel is ook te vinden op de website: www.hervormdhoogblokland.nl

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Zeg het voort. Werkboek

Zeg het voort. Werkboek Zeg het voort Werkboek In het werkboek Zeg het voort komen verschillende soorten oefeningen voor. De onderstaande plaatjes maken duidelijk om welke oefeningen het gaat. Deze les gaan we... Speel het spel

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen presenteert DE WIJZE KONING SALOMO

Bijbel voor Kinderen presenteert DE WIJZE KONING SALOMO Bijbel voor Kinderen presenteert DE WIJZE KONING SALOMO Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Nieuwe Nederlandse Literatuur

Nieuwe Nederlandse Literatuur Nieuwe Nederlandse Literatuur 1 / 6 2 / 6 3 / 6 Nieuwe Nederlandse Literatuur Literatuur & Romans Thrillers & Spanning Feelgood Fantasy & SF Young adult Junior Non-fictie Culinair Literatuur & Romans De

Nadere informatie

taalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een.

taalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Op verkenning tk taalkaart Ik ga op reis en Lees het verhaal van Aymen. 8 augustus 007 - In het vliegtuig Wat

Nadere informatie

13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

De dood is dood, leve het leven!

De dood is dood, leve het leven! De dood is dood, leve het leven! blok A - nivo 3 - avond 5 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Bijbelstudie Romeinen 6:1-13 19.30 De opstanding als historisch feit 19.45 Zondag 17 HC 20.00

Nadere informatie

Jouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer

Jouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer Nieske Selles-ten Brinke Jouw reis door de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Onder de naam Jes! Junior verschijnen boeken voor kinderen tot twaalf jaar. Jes! Junior is een imprint

Nadere informatie

a. Een zin lees je van links naar rechts. Waarom eigenlijk? Wat denk jij?

a. Een zin lees je van links naar rechts. Waarom eigenlijk? Wat denk jij? 5. Woordplaatjes Bijzondere woorden Woorden maken samen zinnen. Zinnen maken samen tekst. Een zin begint met een hoofdletter. Hij eindigt met een punt. Zo weet je hoe je moet lezen. De woorden staan netjes

Nadere informatie

Eén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42.

Eén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. Eén ding is nodig Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. We hebben met elkaar nagedacht over de wonderen die de Heere Jezus heeft gedaan toen Hij op de aarde was. Grote wonderen! Weet je t

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Doel van Bijbelstudie

Doel van Bijbelstudie Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het

Nadere informatie