Pneumokokken Pneumonie Symptomen en tekens. Dr W. Renier

Transcriptie

1 Pneumokokken Pneumonie Symptomen en tekens Dr W. Renier

2 Pneumokokken Pneumonie De Pneumokok Pneumokokken Pneumonie Meningitis Sepsis Otitis Media Andere pneumonieën C.A.P. Inschatten van de ernst Besluit

3 Streptococcus Pneumoniae Dragerschap Ontstekingen in Luchtwegen Middenoor Bloed Hersenen Ook andere organen: Gewrichten Hart Buikvlies...

4 1. Pneumokokken Pneumonie Pneumonie over time (Intego)

5 1. Pneumokokken Pneumonie Pneumonie over age (Intego)

6 1. Pneumokokken Pneumonie Dyspnea over time

7 1. Pneumokokken Pneumonie Dyspnea over age (Intego)

8 1. Pneumokokken Pneumonie Risicofactoren Aspiratie Longabces Alcohol Drugs Obstructie

9 1. Pneumokokken Pneumonie Symptomen bij volwassenen Hoge koorts Rillingen Pleurale thoracale pijn Hoest met mucopurulent sputum, soms haemoptysis Dyspnee Tachypnee

10 1. Pneumokokken Pneumonie Andere Symptomen: Nausea Braken Hoofdpijn Vermoeidheid Spierpijn

11 1. Pneumokokken Pneumonie Tekens bij volwassenen: Zeer specifiek - maar niet als afwezig Koorts Matheid bij percussie Egophonie (toegenomen resonantie van stemgeluid bij auscultatie) Tachycardie Tachypnee (frequent bij pt > 65 j) Asymmetrische longgeluiden Pleuraal wrijfgeluid Toegenomen fremitus (voelbaar trillen thoraxwand) Minder specifiek Reutels

12 1. Pneumokokken Pneumonie Bij kinderen Bacteriëmie zonder focus meest voorkomende klinisch beeld bij kinderen < 2 jaar ongeveer 70% van alle invasieve pneumokokkeninfecties. Pneumonie 12% tot 16% van de invasieve pneumokokkeninfecties bij kinderen < 2 jaar. Meningitis het meest bij kinderen < 1 jaar, 20 gevallen per kinderen Middenoorontsteking Zeer frequent bij kinderen

13 1. Pneumokokken Pneumonie Diagnostisch onderzoek: Pulsoximetrie RX Thorax Als vermoeden van pneumonie Voor bepalen van ernst Lobaire consolidatie, cavitatie of pleurale uitstorting Wanneer te doen?

14

15 lobaire consolidatie empyeem lobaire consolidatie

16 RX thorax te doen bij elke patiënt* - met minstens één van volgende tekens - T > 37,8 C - Hartfrequentie > 100/min - Ademhalingssnelheid > 20/min - met minstens 2 van volgende klinische bevindingen - Verminderde ademhalingsgeluiden - Reutels - Afwezigheid van asthma * Ebel MH. Predicting Pneumonia in Adults with Respiratory Ilness. Am Fam Physician 2007;76(4):562

17 1. Pneumokokken Pneumonie Diagnostisch onderzoek: Pulsoximetrie RX Thorax Labo: gewoonlijk onnodig Urine: Pneumokokken urine antigeen test Sn 0,5-0,8 / Sp > 0,8 / LR+ 14,6-19,9* WBC > CRP > 5 Hypoglycemie hogere 30-dagen mortaliteit Procalcitonine: verhoogd bij bacteriele infecties Cultuur? * Sordé R et al. Current and Potential Usefulness of Pneumococcal Urinary Antigen Detection in Hospitalized Patients With Community-Acquired Pneumonia to Guide Antimicrobial Therapy. Arch Intern Med. Published online September 27, 2010

18 Cultuur enkel te doen indien* Mineure criteria - Verwardheid / desoriëntatie - Ernstige hypotensie - Hypothermie - Leukopenie - AH frequentie 30 bpm - Thrombocytopenie Majeure criteria - Invasieve mechanische ventilatie nodig - Septische shock * Mandell LA et al. Infectious Diseases Society of America/American Thioracic Society Cnsens Guideleines on the Manegement of Communitty-Acquired Pneumonia in Adults. Clin Infect Dis 2007;44(suppl 2):538

19 1. Pneumokokken Pneumonie Vaak geen zeker diagnose: Soms werkhypothese Soms symptoomdiagnose Referentiekader pluis/niet pluis Vaak brengt de tijd duidelijkheid

20 1. Pneumokokken Pneumonie Oordeel/aanvoelen van arts (gut feeling) Afwezigheid van koorts : rules out Oudere patiënten niet steeds klassieke symptomen Verwardheid of verminderd bewustzijn Ernst infectie : kinderen < 5 j en ouderen > 65 j Mortaliteit groter indien > 75j, hartfalen, longziekte, leverziekte, kanker, sikkelcel anemie, milt afw. Ook bij HIV/AIDS pat.: tgv specifieke medicatie

21 1. Pneumokokken Pneumonie Verwikkelingen: Septicemie / septische shock Hartaantasting Andere longziekten, o.a. Abces Empyeem

22 2. Pneumokokken Meningitis Symptomen: Hoge koorts Hoofdpijn spontaan Hoofdpijn als in sterk licht kijkt Nekstijfheid Verwardheid Soms rash Andere Symptomen: Bij babies: minder eten en drinken Aantasting van gehoor (soms blijvend) Teken van Kernig / van Brudzinski

23 3. Pneumokokken Sepsis Symptomen: Hoge koorts Rillingen Verminderde alertheid Hartfrequentie > 90/min Tachypnee Oedeem Hoge bloedglucose zonder diabetes

24 4. Pneumokokken Otitis Media Symptomen: Hoge koorts Rillingen (Unilaterale) oorpijn Rode, gezwollen trommelvlies Slapeloosheid

25 Andere Pneumonieën? Differentieel diagnose met andere pneumonieën? Differentieel diagnose met Aspiratiepneumonie Longabces Tumor TBC Vreemd lichaam Moeilijk om typische van atypische pneumonieën te onderscheiden: Typische : Virale pneumonie Paramyxo virus 1,2,3

26 tumor mycoplasma

27 Andere Pneumonieën? Men spreekt van Community-Acquired Pneumonia = longparenchyminfectie niet opgelopen in een ziekenhuis, tehuizen voor langdurig verblijf of recent contact met de zorgverlening.

28 Etiology: Outpatients Inpatients not in ICU Inpatients in ICU Mycoplasma pneumoniae 16% 6% - Respiratory viruses 15% 10% 4% Streptococcal pneumoniae 14% 25% 17% Chlamydophila pneumoniae 12% 3% - Legionella species 2% 3% 10% Haemophilus Influenzae 1% 5% 3% Unknown 44% 37% 41% Gram-negative bacilli - - 5% Staphymlococcus aureus - - 5% Watkins RR, Lemonovitch TI. Diagnosis and Management of Community-Acquired Pneumonia in Adulkts. Am Fam Physician 2011;83(11):

29 Atijd verricht % Gewoonlijk verricht % HA Spoed HA Spoed Leeftijd Rx thorax SpO Sputum kultuur Bloed kultuur Krueger P et al. Assessing, treating and preventing Community-Acquired Pneumonia in older adults: findings from a community wide survey of emergency room and family physicians. BMC Fam Practice 2005;6:32-8

30 C.A.P. Differentieel diagnose Man: kans op Legionella Pneumonie groter Recente reis: kans op Legionella infectie Piek momenten van Influenza HIV infectie: meer kans op Pneumokok Risicofactoren en Comorbiditeit In 90% der gevallen minstens 1 aanwezig* * Schaal B et al. Sepsis severity predicts outome in Community-acquired Pneumococcal pneumonia. Eur Respir J 2007;30:517-24

31 Ernst van pneumonie inschatten 1. Pneumonia severity index* indeling in risicoklassen met gebruik van predictieregels boven waarde 70 = niet thuis behandelen Risico klasse I II < 70 III IV V > 130 * Fine MJ et al. A Prediction Rule to identify low-risk Patients with Community Acquired Pneumonia. N Engl J Med 1997;336:243-50

32

33 - Patient > 50 y Man = age (y) Woman = age (y) 10 Nursing home History Neoplastic disease +30 Liver disease +20 Congestive Heart Failure +10 Cerebrovascular disease +10 Renal Disease Phys. Exam. Abnormal Altered mental status +20 Resp. rate 30 bpm +20 Syst. BP < 90 mm Hg +20 T < 35 C or 40 C +15 Pulse 125 bpm +10

34 Ernst van pneumonie inschatten 2. CURB65* (British Thoracic Society) C Confusion U Urea > 50 mg/dl R Respiration Rate > 30 bpm B Blood Pressure Syst < 90 mm Hg Diast < 60 mm Hg 65 > 65 y old * Validation of a Predictive Rule for the management of Community Acquired Pneumonia. Eur Respir J 2006(Jan);27:151-7

35 Ernst van pneumonie inschatten 2. CURB65* (British Thoracic Society) Score Mortality 0 0,7% thuis 1 3,25% twijfelgeval 2 13% hospitalisatie 3 17% 4 41,5% 5 57% * Validation of a Predictive Rule for the management of Community Acquired Pneumonia. Eur Respir J 2006(Jan);27:151-7

36 Ernst van pneumonie inschatten 2. CRB65* (British Thoracic Society) C Confusion U Urea > 50 mg/dl R Respiration Rate > 30 bpm B Blood Pressure Syst < 90 mm Hg Diast < 60 mm Hg 65 > 65 y old

37 Ernst van pneumonie inschatten 2. CURB65* (British Thoracic Society) Score Mortality 0 0,9% thuis 1 5,2% twijfelgeval 2 12,0% hospitalisatie 3 31,2% 4 31,2% * Validation of a Predictive Rule for the management of Community Acquired Pneumonia. Eur Respir J 2006(Jan);27:151-7

38 Besluit 1. Pneumokokken Pneumonie is een levensbedreigende aandoening. 2. Differentieel diagnose met andere pneumonieën is moeilijk (C.A.P.). 3. Diagnostische tests moeten vóór behandeling worden verricht én per geval worden bekeken. 4. Een ernstige aandoening vereist vroegtijdige herkenning. Bij zware gevallen is directe doorverwijzing naar spoed aangewezen. 5. Om te bepalen wie een behandeling krijgt buiten het ziekenhuis, gebruikt men een gevalideerd scoringssysteem (Pneumonia severity index, CURB65 of CRB65).

39