Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren"

Diana de Valk
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren Ed IJzerman, arts-microbioloog Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Haarlem Namens GGD Amsterdam, CIb en LCI van het RIVM en BEL-team Legionella pneumonie is aangifteplichtig Jaarlijks melding van gevallen van legionellose voor heel Nederland 50% daarvan wordt in het buitenland opgelopen In Amsterdam jaarlijks gevallen van legionellose Aangiftes GGD Amsterdam: 6 juli melding van 3 gevallen 7 juli melding van 5 gevallen 8 juli melding van 3 gevallen 9 juli melding van 6 gevallen Interview van patiënten op basis van een uitgebreide vragenlijst Uitbraak Geen van de patiënten had gereisd Geen duidelijke aanwijzingen voor een gemeenschappelijke bron Alarm Vrijdag 7 juli worden huisartsenposten en ziekenhuizen in Amsterdam gewaarschuwd Inschakeling BEL-team (Streeklab Haarlem) Zaterdag 8 juli bemonstering en sluiting waterrad in de buurt van enkele patiënten Waterrad Bij dit gebouw (NEMO) was recent een nieuwe fontein (waterrad) in gebruik gesteld.

10-20 gevallen van legionellose Aangiftes GGD Amsterdam: 6 juli melding van 3 gevallen 7 juli melding van 5 gevallen 8 juli melding van 3 gevallen 9 juli melding van 6 gevallen Interview van

2 Bemonstering Hier wordt de brandslang bemonsterd waarmee het waterrad is gevuld. Bemonstering Spoedberaad Waterpartij op dak van NEMO Maandag 10 juli eerste spoedberaad GGD Amsterdam, CIb (RIVM) en BEL-team (Streeklab Haarlem): 17 patiënten gemeld, één overleden Eerste ziektedag rond 1 juli Een concentratie van patiënten in het oostelijk deel van het centrum van Amsterdam Diagnose mbv urine antigeentest, meerdere kweken staan in Waarschuwing GGD-artsen in het land: vraag aan gemelde patiënten naar verblijf in Amsterdam Huisartsen, internisten en artsen-microbioloog in Amsterdam Infectiologen en artsen-microbioloog in het land Early Warning Response System De European Working Group for Legionella Infections (EWGLI) Program for monitoring emerging diseases Indicatie van omgeving Op basis van de interviews mogelijke bron in een gebied oostelijk van het centrum Onderzoek naar windrichtingen in de laatste 3 weken van juni noordwest tot noordoost

rond 1 juli Een concentratie van patiënten in het oostelijk deel van het centrum van Amsterdam Diagnose mbv urine antigeentest, meerdere kweken staan in Waarschuwing GGD-artsen in het land: vraag aan

3 Omgeving Centraal Station Uit de interviews komt de omgeving ten oosten van het CS naar voren als de plaats waar de mogelijke besmettingsbron gezocht moet worden Speurtocht naar verdachte installaties Fonteinen, waterpartijen, koeltorens Inventarisatielijst van natte koeltorens was niet beschikbaar Inschakeling Google-Earth Zoeken naar bronnen Potentiële bronnen Met behulp van Google earth is gekeken naar aanwezige koeltorens. Eigenaren van gebouwen benaderd waar mogelijk een koeltoren aanwezig was. Google Earth: een lijst van mogelijke koeltorens wordt opgesteld Potentiële andere bronnen worden geïdentificeerd Beheerders van gebouwen worden gecontacteerd Bemonstering Er worden in totaal 16 objecten bemonsterd Hierbij zijn er 45 monsters genomen Al in de namiddag van 10 juli wordt een koeltoren geïdentificeerd en bemonsterd die zichtbaar slecht was onderhouden Vervolg aangiftes In totaal worden er op maandag 10 juli 7 patiënten gemeld van buiten Amsterdam Allen werkten of hadden gewerkt in de buurt van de koeltoren Bovendien worden nog 6 patiënten gemeld die wonen in Amsterdam in de omgeving van de koeltoren

earth is gekeken naar aanwezige koeltorens. Eigenaren van gebouwen benaderd waar mogelijk een koeltoren aanwezig was.

4 Actie Dinsdagochtend 11 juli wordt de koeltoren buiten gebruik gesteld Koeltoren Werking van koeltoren Deze koeltoren was vanaf 9 juni volop in bedrijf. Wat opvalt is de sterke verontreiniging van de waterverdelers. Koelwatertemperatuur was 36 C. Water in de verzamel bak vol met schuim. Er is geen aanwijzing dat er regelmatig onderhoud heeft plaats gevonden. Water wordt boven in de koeltoren gepompt Via inwendige schotten loopt het water naar beneden (verdeling van water) Neerkomen van water geeft een opwaartse luchtstroom (forcing m.b.v. ventilatoren) Lucht ontrekt warmte aan het neervallende water

Er is geen aanwijzing dat er regelmatig onderhoud heeft plaats gevonden.

5 Verdeling van water Resultaat bemonstering Bij verdeling van het water ontstaan aërosolen. Donderdag 13 juli koeltoren positief: L. pneumophila serogroep 1 (5x 10 6 KVE/L) Dinsdag 18 juli match van isolaat uit koeltoren met ontvangen patiëntenstammen Clusteranalyse middels AFLP-fingerprinting EWGLI genotypen in % (BEL-project) Lugano London Lugano/028 Rome Dresden Glasgow Lugano Lyon London/030 Stockholm Rome Rome Copenhagen Rome Stockholm London London 16 not yet designated Patiënten Omgeving Eindresultaat uitbraak 28 juli 2006 Samenvatting Totaal 30 patiënten herleid tot deze uitbraak Twee patiënten zijn overleden Geen meldingen van patiënten die Amsterdam als dagjesmens of toerist hebben bezocht Donderdag 6 juli melding drie patiënten Zaterdag 8 juli eerste bemonstering Maandag 10 juli crisisoverleg Maandag 10 juli identificatie waarschijnlijke bron Dinsdag 11 juli buiten gebruik stelling koeltoren Donderdag 13 juli kweek positief Dinsdag 18 juli match met patiëntenstammen

in % (BEL-project) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1 001 Lugano 9 010 London 2 001 Lugano/028 Rome 10 015 Dresden 3 003 Glasgow 11 017 Lugano 4 004 Lyon 12 013 London/030 Stockholm 5 005

6 Inspanning In de eerste week van de uitbraak zijn er dagelijks ongeveer 15 mensen van de GGD Amsterdam intensief betrokken geweest bij de uitbraak Daarnaast nog inzet van het CIb en LCI (RIVM) en het BELteam (Streeklab Haarlem) Medewerking GGD-artsen in de rest van het land Alertheid behandelende artsen van ziekenhuizen Alertheid artsen-microbioloog en medisch microbiologische laboratoria Discussie Registratie, regelgeving en controle koeltorens? Met dank aan Roel Coutinho Jim van Steenbergen André Jacobi Aura Timen Helma Ruijs Iris van Ouwerkerk Marina Conyn Lynette Wijgergangs Ruth Seidell Mirna du Ry Petra Brandsema Frederika Dijkstra Rianne van Gageldonk Marieke Timmer Kata Ottovay Gerard Sonder Anneke vd Hoek Jeroen den Boer Jacob Bruin Wim Houtenbos Stefan Boers Ed IJzerman Martin Hommenga Trudy van Dijk Hans vd Kerkhof Bas Kuik Ellen Timmer Mathilde Slump en vele anderen

Discussie Registratie, regelgeving en controle koeltorens?

Vergelijkbare documenten

Resultaten en nieuwe inzichten van bronopsporing:

Resultaten en nieuwe inzichten van bronopsporing: Bronopsporings Eenheid Legionella-pneumonie (BEL) 12 mei 2014 Sjoerd M. Euser, PhD Stichting Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem