Resultaten en nieuwe inzichten van bronopsporing:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Resultaten en nieuwe inzichten van bronopsporing:"

Transcriptie

1 Resultaten en nieuwe inzichten van bronopsporing: Bronopsporings Eenheid Legionella-pneumonie (BEL) 12 mei 2014 Sjoerd M. Euser, PhD Stichting Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Bronopsporings Eenheid Legionella (BEL) (CIb-RIVM) Nederland

2 Overzicht presentatie Achtergrond Wat is de BEL en wat doen we? Resultaten Bemonsteringsresultaten Genotypische matches Aandachtspunten Ontwikkelingen Verbetering in detectie Koeltorenregistratie

3 Achtergrond Bronopsporings Eenheid Legionella-pneumonie (BEL) Streeklab Haarlem (RIVM-referentielab Legionella) Project BEL Onderdeel van CIb sinds 2006 Voeren bemonsteringen uit voor de GGD-en

4 Achtergrond Doel van de BEL: Snelle identificatie en eliminatie van bronnen van Legionella-pneumonie infecties. Onderzoeken (on)bekende infectiebronnen en transmissieroutes.

5 Achtergrond Hoe doen we dat? Bijhouden van alle genoemde potentiële bronnen (LCI-vragenlijst). Bijhouden van een stammenbank (vriezer) met daarin alle patiëntisolaten en omgevingsstammen.

6 Achtergrond Patiënt isolaat OSIRIS BEL Laboratorium Patiënt GGD Cib/RIVM Database Stammenbank Potentiële bronnen Bron bemonstering

7 Achtergrond - Bronnen

8

9

10 Achtergrond Nieuw gerapporteerde patiënten: Is de geïdentificeerde potentiële bron al eerder door een andere patiënt genoemd? Is er sprake van clustering in tijd en ruimte? Is er een sputumkweek beschikbaar?

11 Achtergrond BEL-Bemonsteringscriteria sinds 2006: Geografisch cluster (3 patiënten ; < 1km ; <6 maanden) Locatiecluster (2 patiënten ; zelfde bron ; <2 jaar) Zorginstelling Positieve sputumkweek, woonhuis niet de enige bron

12 Resultaten Reden tot bemonstering 100 Bemonsteringscriteria Aantal bemonsteringen Solitaire patient Zorginstelling Locatiecluster Geografisch cluster Reden tot bemonstering

13 Achtergrond - Bemonsteringen

14 Resultaten BEL-Brononderzoek in Nederland In totaal 2300 LD patiënten (gemiddeld 329 per jaar) 3134 potentiële infectiebronnen genoemd (1.4 per patiënt) Voor 333 LP-patiënten is brononderzoek uitgevoerd (14%) In totaal 592 bemonsteringen uitgevoerd (gemiddeld 85 per jaar)

15 Resultaten LP-patiënten Legionella-pneumonie incidentie ( ) 500 3,0 Aantal cases Aantal cases Incidentie 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Incidentie per inwoners 0 0, Jaren

16 Resultaten BEL-Brononderzoek in Nederland In totaal 2300 LD patiënten (gemiddeld 329 per jaar) 3134 potentiële infectiebronnen genoemd (1.4 per patiënt) Voor 333 LP-patiënten is brononderzoek uitgevoerd (14%) In totaal 592 bemonsteringen uitgevoerd (gemiddeld 85 per jaar)

17 Resultaten Bemonsteringen Bemonsteringsresultaten ( ) Woonhuis Zorginstelling Tuincentrum Brontype Autowasstraat Koeltoren Hotel Camping Legionella pneumophila Legionella non-pneumophila Negatief Fontein Sauna Overig Aantal bemonsteringen

18 Resultaten BEL-Brononderzoek in Nederland Van de 592 bemonsteringen: 145 positief (25%) 81 (14%) Legionella pneumophila 64 (11%) Legionella non-pneumophila Variatie tussen brontypes

19 Resultaten Genotypische matches Genotypering Legionella isolaten AFLP: amplified fragment length polymorphism SBT: sequence based typing

20 Resultaten Genotypische matches Genotypering Legionella isolaten unieke genotypische matches in Gemiddeld 3 matches per jaar

21 Resultaten Genotypische matches 6 Genotypische matches (n=20) 5 Aantal genotypische matches Woonhuis Sauna/jacuzzi Zorginstelling Hotel Werklocatie Zwembad Autowasstraat Brontype

22 Aandachtspunten Beschikbaar sputummateriaal is belangrijk voor: Bronopsporing en genotypische matching Onderzoek naar (genotypische) stameigenschappen (virulentie) Rapportage van (zeldzame) potentiële bronnen: Verbeteren van bronidentificatie Onbekende bronnen ontdekken

23 Ontwikkelingen Verbetering van detectiemethodes: Amoebekweek: gebruikt voor vervuilde monsters zoals (pot)grond, industrieel water, etc. Geeft hogere opbrengst dan reguliere kweekmethode Arbeidsintensief, tijdsintensief

24 Ontwikkelingen - Amoebekweek Aanbrengen monster op amoeben Vermeerdering van Legionella-bacteriën Detectie via kweek of PCR

25 Ontwikkelingen Verbetering van registratie van koeltorenlocaties Legionella Pneumonie Geografisch Informatie Systeem (LP-GIS)

26

27

28

29

30 Ontwikkelingen - Koeltorenlocaties Zo compleet en up-to-date mogelijk overzicht van koeltorenlocaties in Nederland Snellere identificatie koeltorens als infectiebron bij snel groeiende clusters

31 Met dank aan: Alle GGD-medewerkers Microbiologische laboratoria Petra Brandsema (RIVM-EPI) Eri van Heijnsbergen (RIVM-EPI-Z&O) Marjolijn Schalk (RIVM-Z&O) Leslie Isken (RIVM-LCI) Helma Ruijs (RIVM-LCI) Jacqueline Brouwer-de Vries (BEL) Jeroen den Boer (BEL) Jacob Bruin (BEL) Wim Houtenbos (BEL) Dank voor uw aandacht!

Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren

Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren Ed IJzerman, arts-microbioloog Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Haarlem Namens GGD Amsterdam, CIb en LCI van het RIVM en BEL-team

Nadere informatie

De epidemiologie van Legionellose

De epidemiologie van Legionellose De epidemiologie van Legionellose Het nut van Osiris voor surveillance en onderzoek Petra Brandsema Centrum Epidemiologie en Surveillance, CIB, RIVM. De epidemiologie van Legionellose 12 mei 2014 2 Aantal

Nadere informatie

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella De overdracht Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella Inhoud: Legionella bacterie Infectieroute Diagnostiek Kweek Urine antigeentesten Serologie

Nadere informatie

Een legionella-infectie als vakantiesouvenir

Een legionella-infectie als vakantiesouvenir Een legionella-infectie als vakantiesouvenir TALD: Travel Associated Legionnaires Disease reisgerelateerde legionella 1 Symposium Legionella en klare taal 12 mei 2014 Programma 1. Even opfrissen 2. Van

Nadere informatie

Legionellose. Bijlage I. Vragenlijst Legionella-pneumonie. VOORBLAD VRAGENLIJST LEGIONELLA-PNEUMONIE Gegevens voor GGD.

Legionellose. Bijlage I. Vragenlijst Legionella-pneumonie. VOORBLAD VRAGENLIJST LEGIONELLA-PNEUMONIE Gegevens voor GGD. Legionellose Bijlage I. Vragenlijst Legionella-pneumonie VOORBLAD VRAGENLIJST LEGIONELLA-PNEUMONIE Gegevens voor GGD Naam patiënt Geboortedatum.../.../... Adres en Woonplaats Telefoon/ contactgegevens

Nadere informatie

Diversiteit en eigenschappen van Legionella-bacteriën

Diversiteit en eigenschappen van Legionella-bacteriën Diversiteit en eigenschappen van Legionella-bacteriën Dick van der Kooij ISSO Congres, Nijkerk, 27 november 2014 Inhoud Inleiding Ontdekking van Legionella Incidentie van Legionnaires Disease (LD)/veteranenziekte

Nadere informatie

LCI-richtlijn Legionellose Bijlage 1. Vragenlijst Legionellapneumonie

LCI-richtlijn Legionellose Bijlage 1. Vragenlijst Legionellapneumonie LCI-richtlijn Legionellose Bijlage 1. Vragenlijst Legionellapneumonie Gegevens voor GGD Naam patiënt Geboortedatum Adres en woonplaats / /.. Telefoon/contactgegevens Naam behandelend arts Ziekenhuis/afdeling

Nadere informatie

Bronopsporing bij solitaire Legionella-pneumoniepatiënten: wat is het nut?

Bronopsporing bij solitaire Legionella-pneumoniepatiënten: wat is het nut? Ingezonden brief Reactie op het artikel Bronopsporing bij solitaire Legionella-pneumoniepatiënten: wat is het nut? In het artikel van Niessen e.a., in het van 26 januari 2016 wordt betoogd dat bron- en/of

Nadere informatie

Legionella, versie 14 (PDF aangemaakt op: ) Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland.

Legionella, versie 14 (PDF aangemaakt op: ) Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland. Legionella, versie 14 (PDF aangemaakt op: 6-6-2017) EPI-azc EPI-legi Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland. Deze vragenlijst maakt onderdeel uit van doorlopende

Nadere informatie

mild verlopende longontsteking de urine antigeentest je in de helft van de gevallen in de steek laat. Omdat de meeste patiënten met een Legionella

mild verlopende longontsteking de urine antigeentest je in de helft van de gevallen in de steek laat. Omdat de meeste patiënten met een Legionella Samenvatting De uitbraak van de Veteranenziekte (Legionella pneumonie) tijdens de Westfriese Flora te Bovenkarspel in 1999 was een duidelijk signaal van ontoereikende Legionella controle in Nederland.

Nadere informatie

Snelle en betrouwbare analyse van de microbiologische zwemwaterkwaliteit met qpcr

Snelle en betrouwbare analyse van de microbiologische zwemwaterkwaliteit met qpcr Snelle en betrouwbare analyse van de microbiologische zwemwaterkwaliteit met qpcr Bart Wullings, Leo Heijnen en Edwin Kardinaal KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein Inhoud Microbiologische zwemwaterkwaliteit

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Vraag Wat zijn de symptomen van legionella? Antwoord De meeste mensen worden na blootstelling aan deze bacterie niet ziek. Als er wel ziekteverschijnselen optreden gebeurt

Nadere informatie

Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief

Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief 1 Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief Frank Oesterholt KWR Watercycle Research Institute 2 Legionella algemeen Toename aantal legionellosegevallen Aantal geregistreerde gevallen

Nadere informatie

(Ziek van) Besmette levensmiddelen, wat nu?

(Ziek van) Besmette levensmiddelen, wat nu? (Ziek van) Besmette levensmiddelen, wat nu? Ife Slegers Fitz-James Expertisecentrum Voedselvergiftiging Alimentair Consulent Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Samenvatting: In de zomer van 2006 vond in Amsterdam een grootschalige

Samenvatting: In de zomer van 2006 vond in Amsterdam een grootschalige artikelen Koeltorens als bron van Legionella pneumophila-infecties in Nederland M.A.B. van der Sande 1 Samenvatting: In de zomer van 2006 vond in Amsterdam een grootschalige Legionella pneumophila-besmetting

Nadere informatie

Legionellapreven,e bij scholen, kantoren en andere niet- prioritaire loca,es niet nodig interpreta,e zorgplicht Drinkwaterwet

Legionellapreven,e bij scholen, kantoren en andere niet- prioritaire loca,es niet nodig interpreta,e zorgplicht Drinkwaterwet Legionellapreven,e bij scholen, kantoren en andere niet- prioritaire loca,es niet nodig interpreta,e zorgplicht Drinkwaterwet Alvin Bartels, Marjolijn Schalk, Petra Brandsema, Helma Ruijs (RIVM- Centrum

Nadere informatie

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water Onderwerpen Wat weten we van Legionella Meldingen Legionellose Bronopsporing patiënten Besmettingen leidingwater Praktijk 18 jaar

Nadere informatie

Deel A Draaiboek melding van legionellabacteriën in water

Deel A Draaiboek melding van legionellabacteriën in water Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Preventie en melding van legionellabacteriën in water Deel A Draaiboek melding van legionellabacteriën in water Oktober 2016 Colofon Het draaiboek Melding van legionellabacteriën

Nadere informatie

RIVM rapport 703719020/2007 Evaluatie legionellapreventie Waterleidingwet

RIVM rapport 703719020/2007 Evaluatie legionellapreventie Waterleidingwet RIVM rapport 703719020/2007 Evaluatie legionellapreventie Waterleidingwet J.F.M. Versteegh, P.S. Brandsema, N.G.F.M. van der Aa, H.H.J. Dik, G.M. de Groot Contact: Ans Versteegh Centrum Inspectieonderzoek,

Nadere informatie

Legionellabesmetting en -preventie: de stand van zaken

Legionellabesmetting en -preventie: de stand van zaken Legionellabesmetting en -preventie: de stand van zaken Antoine van Hoorn (VonkWater) en Jacob Bruin (Bruin4Legionella) Sinds het uitbreken van veteranenziekte ruim veertig jaar geleden, is er al veel bekend

Nadere informatie

Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig

Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig Versteegh, A. ; Brandsema, P. ; Aa, M. van der ; Dik, H. H2O : tijdschrift voor watervoorziening en afvalwaterbehandeling 40(2007)17 p 10-12 Dekker

Nadere informatie

Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2. Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie

Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2. Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2 Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie Microbiologisch onberispelijk drinkwater? EU Drinking Water Directive en Waterleidingbesluit NL Algemene eis:

Nadere informatie

KORTSCHRIFT. De legionella-uitbraak door een besmette koeltoren in Amsterdam

KORTSCHRIFT. De legionella-uitbraak door een besmette koeltoren in Amsterdam KORTSCHRIFT De legionella-uitbraak door een besmette koeltoren in Amsterdam Den Haag, januari 2007 2 INSPECTIE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG 3 KORTSCHRIFT Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 1.1 Doel van het onderzoek

Nadere informatie

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een

Nadere informatie

Transmissie van MDR/XDR-TB in de Europese Unie. Jessica de Beer RIVM

Transmissie van MDR/XDR-TB in de Europese Unie. Jessica de Beer RIVM Transmissie van MDR/XDR-TB in de Europese Unie Jessica de Beer RIVM 1 Outline Moleculaire typering; Waarom?? Techniek Cluster analyse Laboratorium flow Beijing genotype Europese MDR/XDR-TB surveillance

Nadere informatie

INFECTIEZIEKTEN Bulletin

INFECTIEZIEKTEN Bulletin INFECTIEZIEKTEN Bulletin Nummer 6 juli/augustus 2009 Jaargang 20 Een selectie van de onderwerpen Nieuwe Influenza A (H1N1) Diagnostiek bij hepatitis A-clusters brengt verspreiding in kaart Leptospirose

Nadere informatie

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila, established in 1976 Legionella is een aerobe, gram negatieve bacterie Familie Legionellaceae heeft 50 species, met ruim 70 serogroups.

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 23 oktober 29, week 43 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) verdubbeld

Nadere informatie

Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen

Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Aarieke de Jong Expertisecentrum Voedselvergiftiging Alimentair consulent 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 6 november 29, week 45 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) wederom

Nadere informatie

2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST

2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 28 30 Januari, 2013 UMC Utrecht en RIVM Leo M Schouls Laboratorium voor Infectieziekten en Screening (LIS) Centrum voor Infectieziektebestrijding

Nadere informatie

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013.

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013. NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013. Inleiding In 2013 bevestigden de twee laboratoria van het Nationaal Referentie Centrum Bordetella pertussis een

Nadere informatie

Samenvatting. Veteranenziekte

Samenvatting. Veteranenziekte Samenvatting Na de epidemie van legionellapneumonie die in 1999 uitbrak onder bezoekers van de West-Friese Flora in Bovenkarspel, heeft de minister van VWS advies gevraagd aan de Gezondheidsraad. De minister

Nadere informatie

Veilig water, uw en onze zorg

Veilig water, uw en onze zorg Veilig water, uw en onze zorg Risicobeheersing en consumentveiligheid, niet alleen een kwestie van vertrouwen Waarde van WLN: Hygiene en veiligheid 5-6- 2014 16-6-2014 veilig water 1 Veilig drinkwater

Nadere informatie

De waterleiding. De waterleiding. Legionella. Wilco van der Lugt. Wilco van der Lugt. inhoud

De waterleiding. De waterleiding. Legionella. Wilco van der Lugt. Wilco van der Lugt. inhoud De waterleiding De waterleiding Legionella Wilco van der Lugt Wilco van der Lugt Installateur BRL 6010, gecertificeerd IntegraalAdviseur Vastgoed (onderhoud), gecertificeerd Monsternemer legionella, gecertificeerd

Nadere informatie

Correctieve actie op basis van onjuiste determinatie en/of vervolgtest

Correctieve actie op basis van onjuiste determinatie en/of vervolgtest Correctieve actie op basis van onjuiste determinatie en/of vervolgtest Inhoud: Aandachtsgebied sectie bacteriologie/mycologie Het belang van de klinische interpretatie van de vraagstelling en de uitslag.

Nadere informatie

Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care. Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen

Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care. Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen Casus bespreking Hr M, 1967, SEH op 20 oct 2010 VG -, medicatie - Sinds 1 week niet fit, grieperig.

Nadere informatie

DISCUSSIE EN SAMENVATTING

DISCUSSIE EN SAMENVATTING 166 Chapter 9 DISCUSSIE EN SAMENVATTING Wereldwijd neemt de kolonisatie-prevalentie en incidentie van infecties met Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMOs) toe. Zonder adequate maatregelen is de

Nadere informatie

Welkom in de wereld van de Legionella kweek

Welkom in de wereld van de Legionella kweek Welkom in de wereld van de Legionella kweek Simon in t Veld Teammanager Microbiologie Vitens Laboratorium Inhoud Historie Invloed toepassing diverse technieken Legionella in praktijk Ontwikkelingen ISO

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon

Nadere informatie

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012.

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012. NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012. Inleiding In 2012 bevestigden de twee laboratoria van het Nationaal Referentie Centrum Bordetella pertussis een

Nadere informatie

Influenza A(H1N1) Overzicht Week 1 (t/m 12 januari 2011)

Influenza A(H1N1) Overzicht Week 1 (t/m 12 januari 2011) Influenza A(H1N1) 2009 Overzicht Week 1 (t/m 12 januari 2011) kldk Samenvatting Vanaf 4 oktober 2010 zijn in totaal 148 ziekenhuisopnames gemeld wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Influenza

Nadere informatie

FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT agendapunt 6b)

FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT agendapunt 6b) FORMAT REGIONALE RAPPORTAGES TBC-BESTRIJDING (CPT 12-02-2010 agendapunt 6b) Doel format regionale rapportages Het doel van dit format voor regionale rapportages is de definitie van eenzelfde wijze verzamelde,

Nadere informatie

Detectie van legionella met een amoebekweekmethode. RIVM briefrapport /2011 J.A.C. Schalk et al.

Detectie van legionella met een amoebekweekmethode. RIVM briefrapport /2011 J.A.C. Schalk et al. Detectie van legionella met een amoebekweekmethode RIVM briefrapport 703719083/2011 J.A.C. Schalk et al. Detectie van legionella met een amoebekweekmethode RIVM Briefrapport 703719083/2011 J.A.C. Schalk

Nadere informatie

Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere

Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2-8800 Roeselare Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere Bacteriële stam-typering : wat? = opsporen van verschillen op stam-niveau tussen verschillende

Nadere informatie

Briefrapport /2010 F. Dijkstra et al. Jaarrapportage surveillance respiratoire infectieziekten 2009

Briefrapport /2010 F. Dijkstra et al. Jaarrapportage surveillance respiratoire infectieziekten 2009 Briefrapport 210231006/2010 F. Dijkstra et al. Jaarrapportage surveillance respiratoire infectieziekten 2009 Jaarrapportage surveillance respiratoire infectieziekten 2009 Projectgroep respiratoire infecties,

Nadere informatie

Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 2013

Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 2013 Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 2013 ii Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 2013 Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 2013 auteurs: A.C.

Nadere informatie

Microbiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen

Microbiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen Microbiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen Ideale methode Specifiek (geen vals -) Reproduceerbaar Simpel Selectief (geen vals +) 100% recovery Snel Gevoelig Levend/Infectieus Goedkoop

Nadere informatie

Drie patiënten met Legionella-pneumonie, in verband gebracht met een sauna, een koeltoren en een caravan in Nederland

Drie patiënten met Legionella-pneumonie, in verband gebracht met een sauna, een koeltoren en een caravan in Nederland klinische lessen Drie patiënten met Legionella-pneumonie, in verband gebracht met een sauna, een koeltoren en een caravan in Nederland M.A.Bencini, E.P.F.IJzerman, J.P.Bruin en J.W.den Boer Zie ook het

Nadere informatie

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 Wat bespreken Iets over meldingscriteria De nieuwe ziekten (2 minuten per ziekte!) - Wat is de reden om het te melden -

Nadere informatie

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Spon

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Spon Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Spon > Retouradres Postbus 1 3720 BA Bilthoven Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Directeur-Generaal

Nadere informatie

LEGIONELLA IN POTGROND EN TUINAARDE. Fact sheet. : Veilig wonen en leven. ND06K100 Legionella in potgrond pagina 1 van 4

LEGIONELLA IN POTGROND EN TUINAARDE. Fact sheet. : Veilig wonen en leven. ND06K100 Legionella in potgrond pagina 1 van 4 LEGIONELLA IN POTGROND EN TUINAARDE Fact sheet (Deel)projectnummer Thema : ND 06K100 : Veilig wonen en leven ND06K100 Legionella in potgrond pagina 1 van 4 1. INLEIDING De GGD Kennemerland heeft de VWA

Nadere informatie

Jaaroverzicht Surveillance van Listeria monocytogenes in Nederland

Jaaroverzicht Surveillance van Listeria monocytogenes in Nederland Jaaroverzicht Surveillance van Listeria monocytogenes in Nederland I.H.M. Friesema, S. Kuiling, M.E.O.C. Heck, E.G. Biesta-Peters, A. van der Ende, W. van Pelt Listeria monocytogenes is een bacterie die

Nadere informatie

1. Vanuit welke locatie moet er gewerkt kunnen worden: - vaste werkplek ja / nee - mobiele werkplek ja / nee - vanuit huis ja / nee

1. Vanuit welke locatie moet er gewerkt kunnen worden: - vaste werkplek ja / nee - mobiele werkplek ja / nee - vanuit huis ja / nee Vragenlijst 1: INVENTARISATIE GEBRUIKERSEISEN Algemene gegevens - Ik ben werkzaam bij: - GGD Fryslân ja / nee - GGD Groningen ja / nee - GGD Drenthe ja / nee - Ik ben in functie bij de GGD als: - Administratieve

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

aarrapporta urveillance espiratoire

aarrapporta urveillance espiratoire aarrapporta urveillance espiratoire Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 212 nfectieziekt Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 212 auteurs: P.S. Brandsema 1 F. Dijkstra

Nadere informatie

Dit document is bestemd voor alle aanvragers van medisch microbiologisch onderzoek

Dit document is bestemd voor alle aanvragers van medisch microbiologisch onderzoek Dit document is bestemd voor alle aanvragers van medisch microbiologisch onderzoek Doel Het Laboratorium voor Medische Microbiologie van het Medisch Centrum Alkmaar (verder: het laboratorium) verricht

Nadere informatie

Natte koeltorens en legionella

Natte koeltorens en legionella Natte koeltorens en legionella Is het nu goed geregeld met toezicht en handhaving? DCMR Milieudienst Rijnmond - Yvonne Jansen 4 december 2014 DCMR Milieudienst Rijnmond De gezamenlijke omgevingsdienst

Nadere informatie

Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , )

Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , ) Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM (2007-2010, 2012-2014) Inleiding Dankzij de peilstations bestaat er al vele jaren een goed inzicht in het vóórkomen van influenza-achtig ziektebeeld

Nadere informatie

De Q koorts epidemie in Nederland

De Q koorts epidemie in Nederland De Q koorts epidemie in Nederland Coxiella burnetii Wim van der Hoek, artsepidemioloog, Centrum Infectieziektebestrijding 1 Huisarts Herpen Toename Q koorts? Microbioloog Huisarts Sint Oedenrode Mei Juni

Nadere informatie

Verslag Regioproject. CIb programmabudget. IBESS: Invasieve Bacteriën E. coli-shigella Studie

Verslag Regioproject. CIb programmabudget. IBESS: Invasieve Bacteriën E. coli-shigella Studie Verslag Regioproject CIb programmabudget IBESS: Invasieve Bacteriën E. coli-shigella Studie Auteurs: Maaike van den Beld Esther Warmelink Frans Reubsaet John Rossen Mirjam Kooistra-Smid Ingrid Friesema

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 27 november 29, week 48 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) afgenomen

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Boerhaavelaan 26 2035 RC Haarlem Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Hoofdlocatie Boerhaavelaan 26 2035 RC Haarlem Nederland Locatie Afkorting Flexibele

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Boerhaavelaan 26 2035 RC Haarlem Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Locatie Afkorting Boerhaavelaan 26 2035 RC Haarlem Nederland Flexibele scope 1

Nadere informatie

Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie

Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie Staphylococcus aureus-infecties, inclusief MRSA A41 Bijlage 1. Bron- en contactonderzoek bij clusters van MRSA-infectie Achtergronden Het in Nederland gevoerde strikte screenings- en isolatiebeleid ( search-and-destroy

Nadere informatie

LEGIONELLA IN POTGROND EN TUINAARDE Fact sheet (Deel)projectnummer Thema : ND 06K100 : Veilig wonen en leven ND06K100 Legionella in potgrond pagina 1 van 4 1. INLEIDING De GGD Kennemerland heeft de VWA

Nadere informatie

Deel B Indeling van waterinstallaties naar de mate van risico op legionellose

Deel B Indeling van waterinstallaties naar de mate van risico op legionellose Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Preventie en melding van legionellabacteriën in water Deel B Indeling van waterinstallaties naar de mate van risico op legionellose April 2016 Colofon De Indeling

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof

Praktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof Praktische opdracht Biologie Legionella in Mart Praktische-opdracht door een scholier 1659 woorden 22 mei 2001 6,6 22 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Naar aanleiding van het krantenartikel: "Legionella

Nadere informatie

Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG

Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG Datum 23 oktober 2014 Onderwerp Regeldruk bij legionellabeheersing Uw kenmerk

Nadere informatie

Kosten- batenanalyse POCT Influenza Spaarne Gasthuis

Kosten- batenanalyse POCT Influenza Spaarne Gasthuis Kosten- batenanalyse Influenza Spaarne Gasthuis Aanleiding Ieder jaar is er tijdens de winterperiode sprake van piek in het aantal patiënten met een influenza luchtweginfectie. De meeste patiënten met

Nadere informatie

Na toezicht volgt handhaving

Na toezicht volgt handhaving Na toezicht volgt handhaving Wat gebeurt er met een dossier als het is overgedragen aan de VROM- Inspectie? Hans de Vries Projectleider Legionella Inhoud van de presentatie - Afspraken bij overdracht van

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Special Edition 2014 nr. 2

NIEUWSBRIEF Special Edition 2014 nr. 2 Medische Microbiologie & Infectiepreventie NIEUWSBRIEF Special Edition 2014 nr. 2 Onderzoek / Research Patiëntenzorg en diagnostiek Medische Microbiologie Onderwijs en opleiding Algemene informatie Grensoverschrijdende

Nadere informatie

Landelijke Registratie Gezondheidsklachten Eikenprocessierups bij huisartsenpraktijken

Landelijke Registratie Gezondheidsklachten Eikenprocessierups bij huisartsenpraktijken Landelijke Registratie Gezondheidsklachten Eikenprocessierups bij huisartsenpraktijken Het onderzoek maakt onderdeel uit van de Academische Werkplaats Milieu en Gezondheid (AW MMK) Landelijke Registratie

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. N.Botteldoorn WIV-ISP J. Wytsmanstraat Brussel Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Email: Nadine.Botteldoorn@wivisp.be

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 4 december 29, week 49 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) afgenomen

Nadere informatie

Legionella in water Ontwikkeling van een amoebe-kweek-pcr methode voor detectie van legionella

Legionella in water Ontwikkeling van een amoebe-kweek-pcr methode voor detectie van legionella RIVM Rapport 703719039/2010 Legionella in water Ontwikkeling van een amoebe-kweek-pcr methode voor detectie van legionella J.A.C. Schalk W.J. Lodder S.A. Rutjes F.M. Schets A.M. de Roda Husman Contact:

Nadere informatie

Casus: is MRSA een beroepsgebonden infectie? 1

Casus: is MRSA een beroepsgebonden infectie? 1 Beroepsinfectieziekten uit volksgezondheidskundig perspectief Jim van Steenbergen LCI, Centrum Infectieziektebestrijding, Bilthoven Casus: is MRSA een beroepsgebonden infectie? 1 Volksgezondheidskundig

Nadere informatie

SNIV GEGEVENSREGLEMENT RIVM / CIb

SNIV GEGEVENSREGLEMENT RIVM / CIb SNIV GEGEVENSREGLEMENT RIVM / CIb A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.sniv.nl T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 sniv@rivm.nl Versie: 2014.1.0 Status: Definitief Pagina

Nadere informatie

Enterovirussen & het Centraal Zenuwstelsel. Coretta Van Leer Arts-microbioloog/viroloog Universitair Medisch Centrum Groningen

Enterovirussen & het Centraal Zenuwstelsel. Coretta Van Leer Arts-microbioloog/viroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Enterovirussen & het Centraal Zenuwstelsel Coretta Van Leer Arts-microbioloog/viroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Enterovirusen: gecompliceerde familie Name origineel gegeven door kweek en

Nadere informatie

G.04 Legionella beheersplan.

G.04 Legionella beheersplan. G.04 Legionella beheersplan. Protocol als bedoeld in artikel 9 lid 2 van het Huishoudelijk Reglement van de Tielse Watersportvereniging De Waal. Risicoanalyse & beheersplan legionella In de Drinkwater

Nadere informatie

Legionellose Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep C

Legionellose Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep C Legionellose Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep C Laboratorium en behandelend arts melden binnen 1 werkdag aan de arts infectieziektebestrijding van de GGD. De GGD meldt anoniem conform de Wet publieke

Nadere informatie

Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l

Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l. - 217 Auteurs: T. Lernout, M. Depypere, S. Patteet, K. Lagrou, D. Van Cauteren, B. Kabamba- Mukadi Hoofdpunten - In 217 werden

Nadere informatie

M.J. Veldman-Ariesen, A. Haenen, J. Alblas, B.H.B. van Benthem. Referentiecijfers SNIV maart

M.J. Veldman-Ariesen, A. Haenen, J. Alblas, B.H.B. van Benthem. Referentiecijfers SNIV maart Titel: Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV), Referentiecijfers basis surveillance 2009 Auteurs: M.J. Veldman-Ariesen, A. Haenen, J. Alblas, B.H.B. van Benthem Verschijning: 31 maart

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36395 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Knetsch, Cornelis Willem (Wilco) Title: Molecular typing & evolution of Clostridium

Nadere informatie

TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013

TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013 TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013 Gouden standaard TB diagnose: positieve kweek Mycobacterium

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N.Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Preventie en melding van legionellabacteriën in water Deel B

Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Preventie en melding van legionellabacteriën in water Deel B Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Preventie en melding van legionellabacteriën in water Deel B Indeling van waterinstallaties naar de mate van risico op legionellose Definitief, februari 2019 Preventie

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, Irmgard

Nadere informatie

Ontwikkelingen in respiratoire infectieziekten in 2009

Ontwikkelingen in respiratoire infectieziekten in 2009 Artikel Ontwikkelingen in respiratoire infectieziekten in 9 F. Dijkstra,1 T.M. van t Klooster1, P. Brandsema1, A.B. van Gageldonk-Lafeber1, A. Meijer1, W. van der Hoek1 Dit artikel beschrijft de belangrijkste

Nadere informatie

Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. Drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG

Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. Drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. Drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG Datum 22 oktober 2014 Onderwerp Regeldruk bij legionellabeheersing Uw kenmerk

Nadere informatie

edna-voedselwebanalyse

edna-voedselwebanalyse edna-voedselwebanalyse Onderzoek naar edna als vingerafdruk van de waterkwaliteit (en waarom de Mastotermes Darwiniensis het zo goed doet in Nederland) Sebastiaan Schep, sebastiaan.schep@witteveenbos.com,

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Eenvoudig verhaal De laatste 20 jaar zijn ziekenhuisuitbraken en infecties veroorzaakt door de tot dan toe als onschuldig beschouwde darmbacterie Enterococcus faecium sterk toegenomen.

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 11 december 29, week 5 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) afgenomen

Nadere informatie

Legionellose Veteranenziekte, Pontiac fever A48.1

Legionellose Veteranenziekte, Pontiac fever A48.1 Legionellose Veteranenziekte, Pontiac fever A48.1 1. Algemeen In 1976 overleden 34 veteranen aan een ernstige longontsteking nadat zij de jaarlijkse conventie van het Amerikaanse Legioen in Philadelphia

Nadere informatie

ISISweb: analyses van antibioticaresistentie online. Nienke van de Sande, EPI-CIb-RIVM, Bilthoven

ISISweb: analyses van antibioticaresistentie online. Nienke van de Sande, EPI-CIb-RIVM, Bilthoven ISISweb: analyses van antibioticaresistentie online Nienke van de Sande, EPI-CIb-RIVM, Bilthoven Gezamenlijk initiatief ISIS-AR team (EPI-CIb): Maurine Leverstein van Hall Nienke van de Sande Jan Muilwijk/Ineke

Nadere informatie

De slimste oplossing voor temperatuurbewaking en -registratie.

De slimste oplossing voor temperatuurbewaking en -registratie. De slimste oplossing voor temperatuurbewaking en -registratie. w w w. l o g o n l i n e. n l 2 LogOnline: Ook een slimme oplossing voor u! LogOnline is de innovatieve online bewaak- en registratieservice

Nadere informatie

nieuwsbrief over infectieziekten & public health

nieuwsbrief over infectieziekten & public health DECEMBER 2018 nieuwsbrief over infectieziekten & public health nr 17 Meningokokken ACWY-vaccinatie Noodbehandeling malaria Influenzavaccinatie en zorgverleners Eenheid van Taal voor de medische microbiologie

Nadere informatie

Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , )

Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , ) Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM (2007-2010, 2012-2015) Inleiding Dankzij de peilstations bestaat er al vele jaren een goed inzicht in het vóórkomen van influenza-achtig ziektebeeld

Nadere informatie