2. Profiel van de organisatie Missie, visie en kernwaarden Bestuur, toezicht en medezeggenschap... 14

Transcriptie

1

2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Structuur van de organisatie Stichting Espria Stichting GGZ Drenthe Structuurwijzigingen Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Werkgebieden Missie, visie en kernwaarden Missie Visie op de zorg Visie op medewerkers Kernwaarden Bestuur, toezicht en medezeggenschap Normen voor goed bestuur Raad van bestuur Toezichthouders (Raad van Commissarissen) Cliëntenraad Ondernemingsraad Beleid, inspanningen en prestaties Uitgangspunten van beleid Reorganisaties Herinrichting Indigo Vermindering van overheadkosten Transitie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie Ontwikkelingen binnen de Beveiligde Psychiatrie Transitie jeugdzorg Zorgprogrammering Herstelgerichte zorg Familie- en naastbetrokkenen beleid Professioneel Statuut E-health Website, ZorgDomein en intranet Pagina 2

3 6. Samenwerkingsrelaties Bedrijfsvoering Besturingsmodel P&C cyclus Ontwikkelingen bedrijfsvoering Risicomanagement Verbetering stuurinformatie Informatisering en automatisering Vastgoedbeleid Kwaliteit en veiligheid Kwaliteitsbeleid Kwaliteitsmanagementsysteem Patiëntveiligheid Dwang en Drang Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld Medicatiebeleid / farmacie Klachtenbehandeling Innovatie en onderzoek Wetenschappelijk onderzoek GGZ Drenthe Onderzoeksprogramma Psychosecircuit Onderzoeksprogramma Beveiligde Psychiatrie Onderzoeksprogramma Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie Personeelsbeleid Resultaten van het personeelsbeleid Opleidingen Verzuimbeleid en arbeidsomstandigheden Arbeidsomstandigheden Vakbibliotheek Financieel beleid Personalia Contactgegevens Pagina 3

4 1. Voorwoord In de afgelopen jaren hebben wij binnen GGZ Drenthe hard gewerkt om de voorwaarden te scheppen voor een andere manier van zorgverlening én een andere bedrijfsvoering, zodanig dat GGZ Drenthe een gezonde en toekomstbestendige organisatie blijft. De veranderingen zijn ingrijpend en de bestaande praktijk soms weerbarstig. Niettemin zijn in 2014 weer belangrijke stappen op deze weg gezet. Om aan onze maatschappelijke opdracht te voldoen, veranderen we onze zorgverlening ingrijpend. Een sterkere focus op specialistische zorg, minder klinische opnames en meer zorg in de eigen woonomgeving van cliënten, korter behandelen en betere samenwerking in de zorgketens met andere organisaties. Samen met de cliënt en naastbetrokkenen geven we vorm aan herstelgerichte zorg met meer regie en verantwoordelijkheid voor de cliënt en met als resultaat groei in maatschappelijke deelname, welbevinden en leefplezier. De maatschappelijke en financiële uitdagingen waar GGZ Drenthe voor staat vragen een grote slagvaardigheid, anticiperend vermogen en wendbaarheid. We moeten leren werken met beperkte financiële ruimte. In de besturing betekent dit korte lijnen, grote resultaatverantwoordelijkheid en hoge eisen aan professioneel handelen. Wij zijn ons ervan bewust dat cliënten en medewerkers heel veel veranderingen moeten verwerken en dat het einde daarvan nog niet in zicht is. Dat brengt onzekerheid en onrust met zich mee, soms ook teleurstelling en onvrede. Maar het biedt ook kansen om nieuwe wegen in te slaan, om nieuwe kracht te ontwikkelen en de zorg een nieuw gezicht te geven. Daar zullen wij de komende jaren met volle kracht aan werken. Bestuur en directie GGZ Drenthe Pagina 4

5 2. Profiel van de organisatie 2.1. Algemene identificatiegegevens Stichting GGZ Drenthe is op 1 april 1999 ontstaan uit een juridische fusie van Stichting APZ-Drenthe en Stichting RIAGG Drenthe. Op 25 juni 2007 is Stichting GGZ Drenthe een bestuurlijke fusie aangegaan met Stichting Evean Groep. Met ingang van 1 januari 2010 is Stichting Evean Groep volledig opgegaan in Stichting Espria. Sinds die datum is Stichting GGZ Drenthe een zelfstandige werkmaatschappij als onderdeel van Stichting Espria. Hieronder zijn de identificatiegegevens van GGZ Drenthe weergegeven. Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting GGZ Drenthe Adres Dennenweg 9 Postcode 9404 LA Plaats Assen Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel adres info@ggzdrenthe.nl Internetpagina Structuur van de organisatie Stichting Espria GGZ Drenthe is een bedrijfsonderdeel van het zorgconcern Espria. Een beschrijving van Espria en de structurering ervan is opgenomen in het geconsolideerde jaarverslag 2014 van Espria Stichting GGZ Drenthe Volgens de statuten van Stichting GGZ Drenthe stelt de stichting zich ten doel om hulp te verlenen in het bijzonder op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg en alle daarmee samenhangende vormen van hulpverlening en voorts al hetgeen daarmee rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. De stichting tracht haar doel te bereiken door middel van: het oprichten en in stand houden van één of meer intra-, semi- en extramurale voorzieningen (instellingen), gericht op de preventieve zorg, de behandeling, verpleging, verzorging en begeleiding van met name mensen met een sociaal-psychiatrische of psychiatrische problematiek samenhangende zorgbehoefte; het bevorderen van contacten; het aangaan van vormen van samenwerking en al datgene dat van belang kan zijn voor het verwezenlijken van de doelstelling, waaronder begrepen het bevorderen van een goed werkklimaat, onderzoek en opleiding; alle andere wettige middelen, welke het doel kunnen bevorderen; een en ander in de meest ruime zin. Pagina 5

6 Het grootste deel van de activiteiten van GGZ Drenthe is direct ondergebracht in de rechtspersoon Stichting GGZ Drenthe. Voor een klein gedeelte vallen deze activiteiten in aparte BV s, waarvan GGZ Drenthe aandeelhouder is 1. Dit is in het bijzonder het geval voor de ondersteuning van de eerstelijnszorg, die in de BV Indigo is ondergebracht. In deze BV s participeren ook andere GGZ-instellingen. GGZ Drenthe had in 2014 een eenhoofdige leiding die onder de titel van Bestuurder rechtstreeks rapporteerde aan de Raad van Bestuur van de Stichting Espria. De uitvoering van de zorgverlening vond plaats in divisies onder leiding van divisiedirecties. In 2013 kende GGZ Drenthe drie divisies naar doelgroep: de divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie, de divisie Beveiligde Psychiatrie en de divisie Kinder- en Jeugdpsychiatrie / Indigo. De ondersteunende activiteiten (voor zover niet uitgevoerd door het Shared Service Center (SSC) van Espria) waren ondergebracht in de ondersteunende diensten Finance & Control (F&C), Personeel, Organisatie & Opleidingen (PO&O), Facilitair Bedrijf (FB) en Bestuursdienst. Het management van de ondersteunende diensten ressorteerde rechtstreeks onder de Bestuurder, evenals de Somatische Dienst, afdeling Vastgoed, afdeling Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC) en de opleidingen voor zorgprofessionals. Het organogram van GGZ Drenthe per ultimo 2014 is weergegeven op pagina Structuurwijzigingen In 2014 is een wijziging van de topstructuur van GGZ Drenthe voorbereid. In de nieuwe structuur vervalt de functie van bestuurder. In plaats daarvan wordt de dagelijkse leiding van GGZ Drenthe opgedragen aan een vierhoofdige directie die rechtstreeks rapporteert aan de Raad van Bestuur. Binnen de directie zijn twee directeuren (een directeur behandelzaken en een directeur bedrijfsvoering) primair verantwoordelijk voor de divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie. Twee andere directeuren (eveneens een directeur behandelzaken en een directeur bedrijfsvoering) zijn verantwoordelijk voor de divisie Beveiligde Psychiatrie. Naast de gedeelde verantwoordelijkheid voor één van de twee zorgdivisies, heeft iedere directeur meerdere organisatiebrede portefeuilles waarvoor hij of zij de eerstverantwoordelijke binnen de directie is. Deze structuurwijziging wordt ingegeven door de noodzaak effectief en slagvaardig om te gaan met de vele veranderingen in de binnen- en buitenwereld. Naast kostenvoordelen moeten kortere lijnen bijdragen aan meer directe communicatie, grotere wendbaarheid en grotere uitvoeringskracht. De nieuwe topstructuur is per 1 januari 2015 ingevoerd. Na de invoering van de nieuwe topstructuur is er geen sprake meer van een aparte divisie Kinder- en Jeugdpsychiatrie (KJP) / Indigo. In 2014 was Indigo al tijdelijk ondergebracht bij de divisie Volwassenenen Ouderenpsychiatrie. Dit had de bedoeling om betere voorwaarden te scheppen voor de overgang van enkelvoudige en lichtere behandelingen van de Specialistische GGZ naar de Generalistische Basis GGZ (Indigo). De Kinder- en Jeugdpsychiatrie is op zichzelf van een te geringe omvang om een zelfstandige divisie te kunnen zijn. Gezien de overgang van de jeugd-ggz naar het gemeentelijke domein en de voorgenomen integratie met Accare (zie hoofdstuk 5.7) wordt de Kinder- en Jeugdpsychiatrie vanaf 1 januari 2015 tijdelijk rechtstreeks aangestuurd door de directie totdat duidelijk is of en hoe de integratie met Accare vorm krijgt. 1 GGZ Drenthe heeft zich per 1 januari 2014 teruggetrokken uit INTEND B.V. Pagina 6

7 Organogram GGZ Drenthe ultimo 2014 RvC Espria Raad van Bestuur Espria Bestuurder GGZ Drenthe Geneesheerdirecteur Bestuursdienst Somatische Dienst AO/IC Finance & Control Vastgoed Facilitair Bedrijf Personeel, Organisatie & Opleidingen A-Opleiding P-Opleiding VS-Opleiding divisie Kinder- en Jeugdpsychiatrie divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie divisie Beveiligde Psychiatrie Pagina 7

8 2.4. Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering De kernactiviteiten van GGZ Drenthe liggen op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg en omvatten het bieden van zorg (behandeling, verpleging, verzorging en begeleiding) aan daarvoor geïndiceerde cliënten, zowel intramuraal, semimuraal als extramuraal. GGZ Drenthe is toegelaten tot alle zeven AWBZ-functies (huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging, ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding, behandeling en verblijf). GGZ Drenthe verzorgt psychiatrische zorg vooral in het kader van de Zorgverzekeringswet. Daarnaast wordt forensische psychiatrische zorg ten behoeve van het Ministerie van Justitie verleend. Ook op het gebied van WMO en OGGZ wordt psychiatrische zorg verleend. Voorts behoren het opleiden van professionals (psychiaters, psychologen, verpleegkundigen) en het verrichten van (wetenschappelijk) onderzoek tot de kerntaken, omdat daarmee de professionaliteit van werken wordt bevorderd. Ultimo 2014 beschikte GGZ Drenthe over de volgende toelatingen op grond van de ZvW, AWBZ en Justitie: 922 plaatsen voor verzekerden met een psychiatrische aandoening, waarvan: 635 plaatsen met de verblijfsspecificatie psychiatrische aandoeningen algemeen; 103 plaatsen met de verblijfsspecificatie forensisch psychiatrische patiënten; 72 plaatsen met de verblijfsspecificatie verslaafden; 14 plaatsen met de verblijfsspecificatie sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapten (SGLVG); 78 plaatsen voor LIZ-verpleging (Langdurige Intensieve Zorg) 20 plaatsen met de verblijfsspecificatie klinisch psychiatrische gezinsverpleging Patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de kerngegevens met betrekking tot patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten voor GGZ Drenthe over Cliënten Aantal Aantal patiënten/cliënten in zorg/behandeling op 1 januari van verslagjaar Aantal nieuw ingeschreven patiënten/cliënten in zorg/behandeling in verslagjaar Totaal aantal patiënten/cliënten in zorg/behandeling in verslagjaar Aantal uitgeschreven patiënten in verslagjaar Aantal patiënten/cliënten in zorg/behandeling op 31 december van verslagjaar Waarvan Zorg Zwaarte Pakket (ZZP)-patiënten/cliënten in zorg/behandeling op 31 december van verslagjaar 379 Capaciteit Aantal Het aantal bedden/plaatsen dat beschikbaar is voor dagelijkse planning van opnames, verblijf of voor dagbehandeling 908 Waarvan kleinschalig wonen Pagina 8

9 Productie Zorgverzekeringswet Aantal Aantal openstaande DBC's op 1 januari van het verslagjaar Aantal in verslagjaar geopende DBC's (ontleend aan instellingsinformatiesysteem, niet uit DIS) Aantal in verslagjaar gesloten DBC's (ontleend aan instellingsinformatiesysteem, niet uit DIS) Aantal openstaande DBC's op 31 december van verslagjaar Omzet gefactureerde DBC's (Alle omzet gefactureerd inclusief restant voorgaande jaren exclusief verrekende bedragen met verzekeraars) Productie Forensische zorg (bekostigd door Ministerie van Aantal Justitie) Aantal openstaande DBBC's op 1 januari van het verslagjaar 263 Aantal in verslagjaar geopende DBBC's (ontleend aan instellingsinformatiesysteem, niet uit DIS) 444 Aantal in verslagjaar gesloten DBBC's (ontleend aan instellingsinformatiesysteem, niet uit DISB) 378 Aantal openstaande DBBC's op 31 december van verslagjaar 329 Omzet gefactureerde DBBC's (Alle omzet gefactureerd inclusief restant voorgaande jaren exclusief verrekende bedragen met verzekeraars) Aantal ZZP-dagen in verslagjaar forensische zorg in justitieel kader Productie AWBZ Aantal Aantal ZZP-dagen met verblijfszorg exclusief forensische zorg in justitieel kader Aantal geleverde dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Personeel GGZ Aantal FTE Aantal patiëntgebonden, ggz personeelsleden in loondienst op 31 december van verslagjaar (A) Aantal niet-patiëntgebonden ggz personeelsleden in loondienst op 31 december van verslagjaar (B) Totaal aantal ggz personeelsleden in loondienst op 31 december van het verslagjaar (C = A + B) Aantal psychiaters in loondienst op 31 december van het verslagjaar Werkgebieden GGZ Drenthe richt zich op een breed spectrum aan eerstelijns, tweedelijns en derdelijns psychiatrische zorg, die zowel ambulant, klinisch als residentieel wordt aangeboden. De Generalistische Basis GGZ wordt onder het merk Indigo aangeboden en heeft de Drentse gemeenten als werkgebied. Pagina 9

10 De Gespecialiseerde GGZ was in de provinciaal werkende zorgdivisies georganiseerd. Naast de basisfuncties leggen de divisies zich ook toe op specialismen, die veelal een regio-overstijgend karakter hebben. De specialismen van de divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie zijn: - behandeling van mensen met schizofrenie; - behandeling van mensen met ernstige trauma s, waaronder veteranen; - behandeling van mensen met psychische en verslavingsproblematiek; - behandeling van gezinnen met meervoudige en psychiatrische problemen; - specialistisch centrum voor transculturele psychiatrie; - Elektro Convulsieve Therapie. De specialismen van de divisie Beveiligde Psychiatrie zijn: - de Forensisch Psychiatrische Kliniek die zich richt op zorg voor en behandeling van mensen met alle varianten in justitiële titels en/of vrijwillige aanmelding; - langdurige behandeling van patiënten met een dubbele diagnose (psychiatrie en verslaving), afkomstig uit de Randstad en Groningen; - behandeling van verstandelijk gehandicapten met psychiatrische en gedragsproblematiek. Pagina 10

11 3. Missie, visie en kernwaarden 3.1. Missie De missie van GGZ Drenthe luidt: GGZ Drenthe biedt geestelijke gezondheidszorg, professioneel uitgevoerd en ontwikkelingsgericht, opdat cliënten optimaal regie over eigen leven kunnen behouden. Uitgaand van gelijkwaardig burgerschap van cliënten en met respect voor de eigenheid in sociale en culturele achtergrond. Onder geestelijke gezondheidszorg verstaan wij behandeling en zorg voor mensen met psychosociale problematiek of psychiatrische aandoeningen Visie op de zorg GGZ Drenthe doorloopt vanaf begin 2011 een traject dat leidt tot een aanscherping van de visie op zorg. Aanleiding hiertoe is de paradigmashift die binnen de GGZ gaande is en die kan worden gevat onder de noemer herstelgericht werken. Herstelgericht In wat wij doen is herstel het leidend principe. Onze rol bestaat uit het bieden van hulp en ondersteuning bij het bereiken van herstel. Herstel is gericht op: het bestrijden van de stoornis en/of het wegnemen van de gevolgen van de stoornis; cliënten in staat stellen om zelf regie over hun eigen leven te voeren; cliënten naar eigen tevredenheid laten (blijven) deelnemen aan de samenleving. Herstelgericht werken kunnen we alleen als we samen optrekken met onze cliënten. Dat vinden wij zo belangrijk dat wij ons dit als hoger doel hebben gesteld: Samen werken aan herstel en welbevinden. Wij zijn daarin ambitieus: in 2015 wil GGZ Drenthe door herstelgerichte zorg de vanzelfsprekende partner zijn voor zowel onze cliënten als andere organisaties waarmee wij herstelgerichte zorg willen vormgeven. Herstelgericht werken kan namelijk alleen als we ook inzetten op ketenzorg. Onderdeel van het herstelbeleid is dat we zoveel mogelijk voorkomen dat onze cliënten worden opgenomen in onze instelling. Uitgangspunt is dat de zorg in de eigen woonomgeving van de cliënt wordt verleend. GGZ Drenthe zal daarom de komende jaren inzetten op een aanzienlijke vermindering van haar klinische capaciteit voor basiszorg. Gedacht moet worden aan ongeveer 25% minder bedden. We noemen dit extramuralisering. Tegelijkertijd zullen we onze dienstverlening meer outreaching, ambulant in de wijk, gaan aanbieden en zullen we ons meer op de eerste lijn gaan oriënteren. Ook zullen we investeren in de verdere ontwikkeling van e-health (behandeling en zorgverlening met gebruikmaking van elektronische hulpmiddelen en internet). Belangrijk element in herstelgerichte zorg is meer erkenning voor de ervaringskennis van cliënten en hun naastbetrokkenen. We willen van die kennis en ervaring van cliënten ook meer gebruikmaken in de vormgeving en uitvoering van de behandeling en zorg. Ketenzorg Wij leveren, als dat nodig is, de zorg als partner in een keten: multidisciplinair, generalistisch en specialistisch. Als zorgaanbieder leveren wij een breed pakket van behandeling, zorg- en dienstverlening, Pagina 11

12 in samenwerking met andere zorgaanbieders en maatschappelijke instellingen. Uitgangspunt voor samenwerking is: wat geeft de best toevoegende waarde voor de cliënt. We realiseren ons dat cliënten vele voor hen belangrijke relaties hebben met personen, instellingen en organisaties. Daarom stellen wij ons op als partner in de zorg en zoeken we naar verbinding binnen de uitgangspunten die wij in Espria-verband zijn overeengekomen. Specifiek zullen wij ons daarbij met onze Espria-partners inzetten voor de ontwikkeling van wijkgerichte concepten in het kader van het streven de zorg zoveel mogelijk in de eigen woonomgeving van de cliënt te verlenen. Kernactiviteiten Naast basiszorg leveren wij diensten voor specifieke doelgroepen of zorgvragen met een hoog specialistisch karakter. Om deze specialistische behandelfuncties verder te kunnen ontwikkelen en met nieuwe innovaties te komen, is het noodzakelijk om een brede basis van reguliere, generalistische zorg te hebben. Basiszorg en specialistische expertise zijn de kernactiviteiten. Hiernaast bieden wij een breed scala aan mogelijkheden voor opleiding en onderzoek. Ongevraagde zorg Er zijn mensen die complexe problemen hebben op meerdere terreinen, maar die zelf niet om hulp vragen of geen hulp accepteren. Er is vaak sprake van zelfverwaarlozing of van overlast. In deze situaties grijpen we vanuit de GGZ in en bieden dan ongevraagde zorg, in de vorm van bemoeizorg. Doel van bemoeizorg is om op actieve wijze het contact tussen de cliënt en de zorg te leggen en verslechtering van de situatie van de cliënt te voorkomen. Hierin werken wij nauw samen met gemeenten en maatschappelijke organisaties. Onvrijwillige zorg Naast ongevraagde zorg is soms ook sprake van onvrijwillige zorg. De GGZ kan kiezen voor onvrijwillige opname als er situaties ontstaan waardoor iemand niet langer thuis of in de eigen omgeving kan blijven. Ook is er bij verblijf in een instelling soms sprake van dwang- of drangmaatregelen. Daarbij kan het gaan om afzondering, separatie, fixatie of het toedienen van medicatie, vocht of voeding. Onze inzet is deze situaties zoveel mogelijk te voorkomen. Daartoe volgen wij zorgvuldige procedures en stellen wij ons toetsbaar op Visie op medewerkers GGZ Drenthe vraagt van haar medewerkers om zich te verbinden met de herstelgedachte en de bijbehorende kernwaarden en gedragsregels na te leven. In ruil hiervoor mogen de medewerkers van GGZ Drenthe verwachten dat zij optimaal ondersteund en gefaciliteerd worden met passende HRinstrumenten. Herstelgericht werken vraagt een andere instelling van medewerkers en doet mogelijk een beroep op andere competenties dan voorheen. In het ontwikkeltraject van herstelgericht is daar gerichte aandacht voor. De kernwaarden zijn een integraal onderdeel van de HR-strategie en het fundament onder het personeels-, organisatie- en opleidingsbeleid. Centraal hierin staat verantwoordelijkheid nemen en verantwoordelijkheid krijgen. Dit heeft zowel betrekking op de positie van de professionals in de organisatie als op de stijl van leidinggeven. Herstelgericht werken vraagt om een zekere vrije regelruimte voor professionals en teams om samen met de cliënt en diens naasten te zoeken naar de voor die cliënt beste oplossingen voor zijn problemen. Het streven is om verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie te leggen. Tegelijkertijd dient de verleende zorg aan de professionele normen te voldoen en dienen prestatiedoelstellingen (bijvoorbeeld t.a.v. ROM, productiviteit en zorgprogrammering) te worden gehaald. Pagina 12

13 In het project teamontwikkeling, dat in 2014 is uitgevoerd, worden de doelstellingen van herstelgericht werken en prestatieverbetering aan elkaar verbonden door te werken aan de versterking van de teamkracht en daarin meer focus aan te brengen. Belangrijk daarin is ook het versterken van het leiderschap van de teammanagers. Verduidelijkt moet worden dat de teammanager resultaatverantwoordelijk is voor het team en dat de teamleden daarin een wezenlijke bijdrage en belangrijke medeverantwoordelijkheid hebben. Middelen die in het project zijn ingezet zijn onder andere een serie thematische werkconferenties voor teammanagers, individuele leertrajecten voor teammanagers met o.a. supervisie, gerichte trainingen en interne coaching en gezamenlijke verbetertrajecten van circuitmanagers en teammanagers Kernwaarden Ontmoeten Bij de vormgeving van herstelgerichte zorg vinden wij ontmoeten een belangrijke kernwaarde. Herstelgerichte zorg houdt, zoals hiervoor is aangegeven, in dat wij samen met de cliënt hierin willen optrekken. Dat kan alleen als wij ook werkelijk open staan voor onze cliënten en hen ook daadwerkelijk willen ontmoeten. Deze kernwaarde geldt echter ook voor hoe wij intern omgaan met onze medewerkers. Ook met en tussen hen streven wij naar een open en wederzijds ontvankelijke houding. Ten slotte geeft deze kernwaarde ook aan hoe wij willen omgaan met ander maatschappelijke en zorgorganisaties waarmee wij herstelgerichte zorg willen vormgeven. Slagvaardig Met de kernwaarde slagvaardig willen wij aangeven dat wij zowel in de manier waarin wij onze zorg organiseren als in de manier waarop wij de zorg daadwerkelijk verlenen doelgericht en daadkrachtig willen zijn. Wij willen zoveel mogelijk sturen op resultaat. Vernieuwen Met de kernwaarde vernieuwen drukken wij uit dat wij innovatief willen zijn: voorop willen lopen in ontwikkelingen in de geestelijke gezondheidszorg. Dit geldt zowel voor herstelgericht werken, e-health als voor het ontwikkelen en in stand houden van gespecialiseerde voorzieningen met een topreferent karakter. Verantwoordelijk Herstelgericht werken houdt niet in dat wij ons niet meer verantwoordelijk voelen voor onze cliënten. Integendeel, wij achten het juist onze verantwoordelijkheid om samen met onze cliënten invullen te geven aan een optimaal herstel. Verantwoordelijk zijn houdt daarbij ook in dat onze zorg steeds state of art is en volgens de laatste professionele inzichten wordt verleend. Pagina 13

14 4. Bestuur, toezicht en medezeggenschap 4.1. Normen voor goed bestuur Voor elke organisatie zijn professioneel bestuur, professioneel toezicht daarop en adequate en transparante verantwoording daarover van essentieel belang. Hierdoor weten de stakeholders en vooral de klanten zich verzekerd van kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening. Dat geldt in sterke mate ook voor een maatschappelijke onderneming als GGZ Drenthe. Normen voor goed bestuur worden in eerste instantie op het niveau van het samenwerkingsverband van Stichting Espria en Stichting Woonzorg Nederland gedefinieerd en gerealiseerd. Stichting Espria werkt samen met Stichting Woonzorg Nederland onder de naam Espria en Woonzorg Nederland om een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van leven van haar klanten. De samenwerking is vormgegeven door een personele unie, die inhoudt dat de raden van bestuur van Stichting Espria en Stichting Woonzorg Nederland uit dezelfde personen bestaan. Dit geldt ook voor de raden van commissarissen. Stichting Espria heeft geen statutaire of andere formele relatie met Woonzorg Nederland. Stichting Espria en Stichting Woonzorg Nederland zijn volledig zelfstandige entiteiten. Bij de vormgeving van de governancestructuur van Espria en Woonzorg Nederland zijn zowel de bepalingen van de Zorgbrede Governance Code als die van de Governance Code Woningcorporaties volledig in acht genomen. Dit betreft onder andere de principes van: invloed en betrokkenheid van en verantwoording aan belanghebbenden; de wijze waarop de organisatie wordt bestuurd; de wijze waarop toezicht wordt gehouden op het bestuur; waarborgen voor onafhankelijkheid en tegengaan van belangenverstrengeling bij bestuur - en toezicht; honorering van bestuurders en toezichthouders. Voor de Stichting Espria en de Stichting Woonzorg Nederland geldt het uitgangspunt dat zij niet alleen willen voldoen aan de gestelde branchecodes, maar dat zij wil behoren tot de best in class op het gebied van governance. Voor de stichtingen Espria en Woonzorg Nederland geldt daarom zowel de Zorgbrede Governance Code als de Governancecode Woningcorporaties. In de uitwerking is daartoe voor Stichting Espria de Zorgbrede Governance Code aangevuld met artikelen uit de Governance Code Woningcorporaties, waarbij is uitgegaan van toepassing van maximale transparantie en helderheid. Op grond van de vergelijking tussen beide codes is besloten in voorkomende gevallen het meest zware artikel uit beide codes voor beide stichtingen te laten gelden. Dat betekent voor Stichting Espria veelal zwaardere eisen op het gebied van financiële regulering en controle. Dit past bij de hogere eisen die door de marktwerking in de zorgsector door financiële instellingen gesteld worden aan zorgorganisaties. Ten aanzien van de honorering van bestuurders, toezichthouders, directeuren en andere functionarissen worden de regels van de Wet normering topinkomens toegepast. De verantwoording hierover is opgenomen in het geconsolideerde jaarverslag 2014 van Espria. De governance is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Ten gevolge van de invoering van de Herzieningswet ter vervanging van de Woningwet, zoals voorzien in 2015, zullen samenwerkingsverbanden als tussen Espria en Woonzorg Nederland niet meer geoorloofd zijn. Daarnaast maken de sterk gewijzigde marktomstandigheden en de uitdagingen die gepaard gaan met de ingrijpende stelselwijzigingen op het gebied van zorg en wonen het noodzakelijk dat Espria en Woonzorg Nederland weer worden geleid door afzonderlijke raden van bestuur en raden van commissa- Pagina 14

15 rissen die zich volledig kunnen richten op de eigen organisatie. Daarom zijn in 2014 voorbereidingen getroffen voor de opheffing van de personele unie tussen Espria en Woonzorg Nederland in Raad van bestuur De Raad van Bestuur van GGZ Drenthe wordt gevormd door de Raad van Bestuur van Espria. De Raad van Bestuur van Espria bestaat uit vier personen, namelijk Dhr. M.W. Meerdink, CEO Dhr. J.L. Kauffeld, COO Mw. T.T.M. van Grinsven, COO Dhr. A. Th.J.M. Zuure, CFO Espria is een strategische holding waarin het primair, maar niet uitsluitend, gaat om strategische kaderstelling en het bewaken van die kaders. De Raad van Bestuur heeft als kerntaak de besturing en ontwikkeling van het concern. Dit houdt in dat de Raad van Bestuur de strategie bepaalt, het portfoliobeleid en het regiobeleid voert, het innovatiebeleid bepaalt, beleidskaders stelt voor de bedrijfsonderdelen en de planning- en controlcyclus bewaakt. Daarnaast bevordert de Raad van Bestuur de samenwerking binnen en buiten het concern en bewaakt ze de ontwikkeling van het concern. Zij heeft een actieve rol bij het aangaan van allianties, fusies en overnames, het afstoten van bedrijfsonderdelen, investeringen en desinvesteringen en externe beeldvorming. De directies van de bedrijfsonderdelen besturen hun eigen bedrijfsonderdeel binnen de kaders van het concern. Van de directies wordt verwacht dat zij bijdragen aan de ontwikkeling van het concern. Directies stellen een beleidsplan op binnen de kaders, zien toe op operationele werkzaamheden, leveren toegevoegde waarde voor de klant in termen van kwaliteit van dienstverlening tegen lage kosten. Directies van bedrijfsonderdelen werken samen met andere bedrijfsonderdelen ten behoeve van de synergie en dragen actief bij aan de strategie door advisering aan de Raad van Bestuur en in daad in het eigen bedrijfsonderdeel. Directies van de bedrijfsonderdelen leggen verantwoording af aan de Raad van Bestuur Toezichthouders (Raad van Commissarissen) De Raad van Toezicht van GGZ Drenthe wordt gevormd door de Raad van Commissarissen van Espria. De Raad van Commissarissen legt verantwoording af over zijn handelen in 2014 in het verslag van de Raad van Commissarissen, welke is opgenomen in het geconsolideerde jaarverslag 2014 van Espria Cliëntenraad Als gevolg van de kanteling van de organisatie is in 2014 de medezeggenschapstructuur voor cliënten vernieuwd, zowel op het centrale niveau als op het niveau van de afzonderlijke zorgdivisies. Op het centrale niveau is de Regionale Cliënten Raad (RCR) van start gegaan als opvolger van het KOCP (Koepel Overleg Cliëntenraden Psychiatrie). De RCR functioneert in een nieuwe opzet waarin de cliëntenraden van de zorgdivisies bevoegdheden en verantwoordelijkheden aan de RCR hebben overgedragen voor aangelegenheden die op centraal niveau spelen. Daarnaast zijn de cliëntenraden van de zorgdivisies vernieuwd en zijn er binnen divisies cliëntcommissies ingesteld voor een optimale communicatie tussen de cliëntenraden en de cliënten op de verschillende locaties. Met de opening van het Participatiehuis in Assen in februari 2014 kregen de cliëntenraden een centraal onderkomen. Onder hetzelfde dak zijn ook de ervaringsdeskundigen van De Hoecsteen en de Naastbe- Pagina 15

16 trokkenenraad (in oprichting) gehuisvest. Dit biedt de mogelijkheid voor een brede samenwerking op het gebied van cliëntenparticipatie en -medezeggenschap. In het overleg van de RCR met de bestuurder is een breed scala aan beleidszaken besproken. De RCR bracht op verzoek van de bestuurder advies uit over: leden klachtencommissie voor cliënten; instellen en reglement Naastbetrokkenenraad; reorganisatieplannen van de zorgdivisies; uitvoering cliëntervaringsmetingen; benoeming interim-directeur divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie; statutenwijziging; wijziging van de topstructuur; waskosten en andere servicekosten voor cliënten; beheer patiëntengelden. Ongevraagd werd geadviseerd over: tandartsenzorg (behoud van specifieke kennis en kunde); opvang van verwarde mensen door de politie; inzet van crisiskaartconsulenten (ten behoeve van de cliënten die zelf een crisiskaart willen maken); beheer van het Participatiehuis; klimaatbeheer in diverse gebouwen (nader onderzoek naar de instellingen van de topkoeling); voorgenomen bezuiniging op de ondersteuning van de Klachtencommissie voor cliënten (verwachting toename van klachten door reorganisaties); beeldbellen (veilig gebruik van de apparatuur). Daarnaast waren eind 2014 nog een aantal onderwerpen in behandeling: parkeerbeleid op diverse locaties; de inzet van verkregen subsidiegelden van het Zorgondersteuningsfonds; invulling van het participatiebeleid; het lange termijn huisvestingsbeleid; het WIFI beleid ten behoeve van de cliënten; redactiestatuut en begroting centrale cliëntenkrant; deelname aan landelijk onderzoek veiligheid; procedure afhandeling vragen en klachten van cliënten over facturen / zorgkosten; wijzigingen in het Facilitair Bedrijf in relatie tot het inschakelen van cliënten bij huishoudelijke taken in het kader van het herstelbeleid; actieve deelname aan de zorgverkoop; actieve deelname aan kwaliteitsmetingen; het project Werken naar vermogen. De leden van de RCR bezochten diverse congressen en bijeenkomsten, waaronder de Toogdag voor de cliëntenraden van de Espria-organisaties waar de voorzitter een presentatie gaf over de parels van de medezeggenschap. Samen met het management is een scholingsmiddag gehouden onder leiding van het LOC (Landelijke Organisatie Cliëntenraden) om de kwaliteit van de medezeggenschap naar een hoger niveau te tillen. Pagina 16

17 Samenstelling RCR op 31 december 2014: Dhr. J. van Biessum Mevr. Y. van den Hoek Dhr. J. van Dijk Dhr. A. de Wit Dhr. D. Wood Dhr. W. Rendering Dhr. J. Jansen Dhr. H. Heizenberg onafhankelijk voorzitter lid Centrale Cliëntenraad Espria plv.-voorzitter lid Cliëntenraad Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie lid Cliëntencommissie Emmen lid Cliëntenraad Volwassenen en Ouderen voorzitter Cliëntenraad Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie lid Centrale Cliëntenraad Espria voorzitter Cliëntenraad Kinder- en Jeugdpsychiatrie en Indigo voorzitter Cliëntenraad Ambulante Forensische Psychiatrie lid Cliëntenraad Beveiligde Psychiatrie lid Cliëntenraad Beveiligde Psychiatrie wnd.-lid Clientenraad Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie lid Cliëntencommissie Emmen 4.5. Ondernemingsraad GGZ Drenthe kent op centraal niveau een Ondernemingsraad (OR) en binnen de verschillende divisies een Onderdeelcommissie (OC). De dienst Facilitair Bedrijf heeft een eigen OC, de belangen van de medewerkers van de overige ondersteunende diensten worden behartigd in de verschillende divisies. De OR pleegt overleg met de bestuurder aangaande GGZ-brede organisatie- en beleidszaken. Het gaat hierbij zowel om instemmings- als adviesaanvragen met betrekking tot meerdere beleidsterreinen. Aan de OC s is de bevoegdheid toegekend tot het plegen van overleg met de divisiedirectie. De OR heeft op verzoek van de bestuurder in 2014 de volgende advies-/instemmingsaanvragen behandeld: inschakelen extern adviesbureau voor het project Bouwen aan functies; inzet eigen medewerkers buiten dienstverband; Project Zorgadministratie 2.0; reorganisatieplannen van de zorgdivisies; procedures Reorganisatie; voorgenomen benoeming interim-directeur divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie; vervolg herinrichting secretariaten zorgadministratie; wijziging dienstenpatroon SPITS; assessment in het kader van het Programma Teamkracht; statutenwijziging; nieuwe functionaliteiten Mijn Rooster; contracteren nieuwe bedrijfsartsen; wijziging topstructuur GGZ Drenthe; Medewerkers Tevredenheidonderzoek; inzet Gezond Werken Noord-Nederland voor mobiliteitsbegeleiding; uitrol verpleegkundige functiestraat in kader van Bouwen aan functies; toepassing Work Ability Index; Regeling studiekosten en studieverlof; wijzigingen binnen Circuit Acuut van divisie Volwassenen en Ouderenpsychiatrie; herziene aanvraag assessment in het kader van Programma Teamkracht; stoppen met Gezond Werken Noord-Nederland; Pagina 17

18 reductie overheadkosten; Strategisch Opleidingsplan; uitwerking topstructuur; roosterwijziging klinieken Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie. Samenstelling Ondernemingsraad per 31 december 2014: Mevr. A. Wouters, voorzitter Dhr. E. Vleugel, secretaris mevr. E. Zwart, ambtelijk secretaris Leden: Mevr. S. Baarsma Dhr. B. Jager Mevr. K. Paas Mevr. C. Verstraaten Dhr. L. van der Lei Dhr. L. Eind Mevr. G. Offereins Dhr. J. Huiting, aspirant-lid 2 vacatures. Pagina 18

19 5. Beleid, inspanningen en prestaties 5.1. Uitgangspunten van beleid GGZ Drenthe kiest bewust en expliciet voor de gespecialiseerde psychiatrie als het terrein waar wij met onze expertise en ons netwerk waarde willen toevoegen voor de cliënt. Behandeling van mensen met ernstige, complexe en soms chronisch verlopende problematiek is en blijft onze kerntaak. Dit is de doelgroep van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) en de mensen at risk zijn om tot de EPA-doelgroep te gaan behoren. Wij leveren vooral ambulante zorg, op de polikliniek of thuis. Bij de intramurale zorg streven wij naar concentratie en specialisatie. Onze ambulante en FACT 2 teams opereren vanuit de Specialistische GGZ in directe verbinding met het sociale domein de woon- en leefwereld van onze cliënten en met de lokale netwerken voor eerstelijns zorg en welzijn, waar gemeenten de regie over voeren. Deze hoofdlijn van beleid sluit goed aan op het voorgenomen kabinetsbeleid gericht op hervorming van de langdurige zorg. Het kabinetsbeleid richt zich vooral op het toedelen van enerzijds zware, complexe problematiek naar het domein van de Specialistische GGZ en anderzijds lichte en milde problematiek naar de Basis GGZ. Er wordt meer verwacht van eigen kracht en zelfzorg van mensen. In eerste instantie moet ondersteuning vanuit mantelzorg en vanuit het sociale netwerk in de lokale samenleving worden gegeven. Wij gaan uit van het principe van matched care (passende zorg). Dat is iets anders dan alleen maar zware zorg vervangen door lichte zorg. Het gaat erom dat de cliënt de beste behandeling krijgt met het meeste rendement voor de cliënt en de samenleving, niet meer dan nodig, maar ook niet minder, ambulant waar mogelijk, klinisch waar nodig. Wij hechten eraan te kunnen beschikken over een aanbod voor gespecialiseerde psychiatrie, met een hoge kwaliteit, expertise en toegankelijkheid. Dan kunnen we ook tijdig ingrijpen en voorkomen dat problematiek verergert. Wij beschikken bovendien over specialistische psychiatrische behandelfuncties voor bijzondere doelgroepen en specifieke problematiek. Wij hebben hierin grote expertise opgebouwd, waarmee wij aanspraak kunnen maken op een topreferente positie voor het leveren van deze zorg, doorgaans op bovenregionaal en soms op landelijk niveau. Door verbinding met opleiding, onderzoek en innovatie borgen wij dat onze topreferente zorg van hoge kwaliteit en deskundigheid blijft. In 2014 is opnieuw het keurmerk van de Stichting TOPGGz voor een periode van vier jaar toegekend aan het Psychosecircuit in Assen. Daarnaast heeft de Forensisch Psychiatrische Kliniek het keurmerk verworven. Wij streven ernaar dat nog meer van onze specialistische afdelingen dit keurmerk gaan dragen. Naast Specialistische GGZ leveren wij ook Basis GGZ, voor preventie en lichte vormen van psychiatrische problematiek. In de Basis GGZ bieden we vooral zorg aan voor die doelgroepen waarvoor we een aanbod in de Specialistische GGZ hebben, maar die qua behandelintensiteit op enig moment beter passen in de Basis GGZ. Door het flexibel inrichten van de zorg kunnen we per patiënt een integraal zorgtraject op maat inrichten. Vanuit dit segment faciliteren wij de inzet van de praktijkondersteuning (POH) GGZ voor de huisartsen. Dit biedt mogelijkheden voor substitutie, met korte lijnen voor triage, diagnostiek en interne door- en terugverwijzing tussen lichte en zware zorg. 2 Functie - Assertive Community Treatment Pagina 19

20 5.2. Reorganisaties Om GGZ Drenthe ook de komende jaren financieel gezond te houden was het in 2014 noodzakelijk om reorganisaties door te voeren. Diverse onderdelen van de organisatie hebben ook al in 2013 maatregelen getroffen om financiële tekorten weg te werken. De budgettaire krimp en de herordening naar de Specialistische GGZ en de Basis GGZ maakte de reorganisaties noodzakelijk. Inspelend op deze herordening is de beweging van concentratie en spreiding van de zorgvoorzieningen ingezet. In deze beweging is ook het beleid voor extramuralisering en vastgoedbeheer opgenomen. De in 2014 genomen maatregelen waren onder meer gericht op het verhogen van de productiviteit van behandelaren, het verkorten van de behandelduur en het optimaliseren van de registratie van uitgevoerde activiteiten. Ook is kritisch gekeken naar de samenstelling van de behandelteams (disciplinemix) en naar de concentratie c.q. spreiding van de behandelactiviteiten. De reorganisaties hebben geleid tot herinrichting van teams en afdelingen, waarbij sprake was van inkrimping, samenvoeging of opheffing van afdelingen, teams of behandelingen. Soms is de zorg verplaatst naar een andere locatie. Als gevolg van de reorganisaties is de formatie gereduceerd met ongeveer 60 fte. Dit is zoveel mogelijk gerealiseerd via natuurlijk verloop en het beëindigen van tijdelijke dienstverbanden, maar heeft niet kunnen voorkomen dat 85 medewerkers boventallig zijn geworden Herinrichting Indigo Door de nieuwe indeling in Basis GGZ en Specialistische GGZ was een overheveling van enkelvoudige, kortdurende DBC s van de Planbare Psychiatrie naar de Basis GGZ (Indigo) nodig. In totaal gaat het om een productie van 1,8 miljoen (ongeveer 18% van het budget). Naast de effecten van veranderde beleidsregels en de zorgverkoop heeft Indigo in 2013 te maken gehad met een oplopend exploitatietekort waarvoor in 2014 herstelmaatregelen nodig waren. Indigo is tijdelijk ondergebracht bij de directie van divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie om meer samenhang te krijgen in de verschuiving van patiënt(populaties) Vermindering van overheadkosten In 2014 zijn plannen ontwikkeld voor een vergaande vermindering van de overheadkosten. Naast het geheel van maatregelen in de directe patiëntenzorg moet de overheadreductie bijdragen aan een betere verhouding tussen de kosten en opbrengsten. Doelstelling is niet alleen een lager kostenniveau, maar ook dat een relatief groter deel van de beschikbare middelen ingezet kan worden voor de directe patiëntenzorg. In 2013 is al een traject gestart met als doel 5 miljoen euro (= 10%) op de kosten van de overhead te bezuinigen. In het voorjaar van 2014 is besloten om de taakstelling te verhogen en het traject te versnellen. Medio 2014 waren plannen gereed voor reductie van de overheadkosten met 10 miljoen euro (= 20%) ten opzichte van de begroting Daarnaast is een aantal centrale projecten en initiatieven benoemd die over of door de divisies en ondersteunende diensten heen tot een aanvullende opbrengst moeten leiden. De reorganisatieplannen in het kader van de overheadreductie hielden in dat de formatie met 110 fte zou worden gereduceerd. Voor 2015 werd een verdere formatiereductie binnen de Divisie Volwassenen- en Ouderenpsychiatrie van 80 fte verwacht, vanwege de uitvoering van het zgn. Transitieplan (zie 5.5.). Onverkorte toepassing van het Sociaal Plan GGZ Drenthe 2014 zou naar onze overtuiging leiden tot onverantwoord hoge frictiekosten. Daarom is overleg met de vakbonden geopend om tot een nieuw Pagina 20