Een dans- en muziekvoorstelling van Gaia Gonnelli en Wiebe Gotink voor groep 1 en 2 van het primair onderwijs. Handleiding
|
|
- Lennert Smits
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ondersteboven Een dans- en muziekvoorstelling van Gaia Gonnelli en Wiebe Gotink voor groep 1 en 2 van het primair onderwijs Handleiding
2 KunstSelect: werken aan competenties cultuureducatie Kunstbalie ontwikkelde met De Cultuur Loper handvatten ter ondersteuning van het cultuureducatieve programma op school. Een van deze handvatten wordt gevormd door de competenties voor cultuureducatie: reflecterend, onderzoekend en creërend vermogen. In de handleiding ziet u bij de opdrachten met een icoontje aangegeven aan welke competentie de leerlingen hier vooral werken. Deze competentie staat bovenaan de driehoek. Meer informatie hierover vindt u achterin de handleiding en op de website van De Cultuur Loper: en kunstbalie. Legenda reflecterend vermogen creërend vermogen onderzoekend vermogen
3 Ondersteboven Een dans- en muziekvoorstelling van Gaia Gonnelli en Wiebe Gotink voor groep 1 en 2 van het primair onderwijs Handleiding
4
5 Inhoud Inleiding 7 Achtergrondinformatie 8 Voor de voorstelling: 9 Opdracht 1: Zonder woorden 9 Opdracht 2: Bewegende geluiden 11 Na de voorstelling: 13 Opdracht 3: Wat heb je gezien? 13 Opdracht 4: Geluiden die bewegen 14 Opdracht 5: Luisterdans 15 Extra 16
6
7 Inleiding Binnenkort gaat u met uw leerlingen naar de dans- en muziekvoorstelling Ondersteboven. Deze handleiding is ontwikkeld om u te ondersteunen bij het voorbereiden en het verwerken van de voorstelling en zo uw leerlingen een onvergetelijke ervaring te laten beleven. Voor het uitvoeren van de opdrachten kunt u op de website Klunky aanvullend digitaal materiaal vinden in de vorm van geluidsfragmenten en afbeeldingen. Ook vindt u daar de trailer van de voorstelling. Via de lerarenpagina van Klunky kunt u deze handleiding downloaden. Inloggen op Klunky Ga naar gebruikersnaam: leerkracht wachtwoord: kunstbalie Ondersteboven is een voorstelling van danseres/choreograaf Gaia Gonnelli en musicus Wiebe Gotink. Wiebe tovert live, op mysterieuze wijze, muziek tevoorschijn uit metalen staven, belletjes, de danseres en zelfs een neus! Muziek en dans brengen elkaar tot leven. Meer informatie over Gaia Gonnelli is te vinden op choreographers. 7
8 Achtergrondinformatie Thema: de geboorte Zoals een embryo zich in de baarmoeder ontwikkelt tot een baby en een kind in de eerste levensjaren leert kruipen, lopen en praten, zo komt in Ondersteboven het lichaam van de danseres langzaam tot leven. In het ontdekken van de ademhaling, het bewegen van de vingers, tenen, ledematen en de rest van het lichaam, gaat Gaia op zoek naar de mogelijkheden, controle en beheersing van haar lijf. Inspiratie: muziek en dans In de voorstelling Ondersteboven leiden de muziek en klanken die Wiebe tevoorschijn tovert ertoe dat Gaia nieuwe bewegingsmogelijkheden ontdekt. Daarna doet Wiebe inspiratie op voor nieuwe klanken en nieuwe instrumenten door de bewegingen die hij Gaia ziet maken. Zo ontstaat interactie tussen dans en muziek, waarbij eerst de muziek de leidende rol heeft en daarna de dans. 8
9 Voor de voorstelling Opdracht 1: Zonder woorden 20 minuten Ruimte: klaslokaal Vooraf Vertel de leerlingen dat ze binnenkort naar een muziek- en dansvoorstelling gaan kijken en luisteren. De danseres (Gaia) en de musicus (Wiebe) vertellen allebei hun verhaal zonder woorden: de danseres met bewegingen en de musicus met geluiden en muziek. Hoe doe je dat, zonder woorden een verhaal vertellen? Laat de leerlingen voordoen hoe ze eruitzien als ze: verdrietig zijn; iets lekker vinden; blij zijn; moe zijn. De leerlingen mogen ook zelf voorbeelden bedenken, zoals bang zijn, drinken, verliefd zijn. Laat een paar leerlingen deze lichaamstaal voordoen. Vertel de leerlingen dat ook dansers gebruikmaken van lichaamstaal. Een danser kiest heel bewust wat ze met de dans aan het publiek wil vertellen en wat ze hen wil laten voelen. In de voorstelling zullen de leerlingen dat terugzien. 9
10 Je lichaam als muziekinstrument, kan dat? Laat de leerlingen experimenteren met geluiden van het lichaam: klappen met je handen, tikken met je vingers, wrijven met je handen, stampen met je voeten, murmelen met je stem, fluiten met je mond enzovoort. En een musicus? Hoe vertelt die zonder woorden een verhaal? De leerlingen proberen met hun lichaam te laten horen dat ze: verdrietig zijn; de trein zijn; boos zijn; de wind zijn. De leerlingen mogen zelf ook voorbeelden bedenken, zoals bang of verliefd zijn, een bel. Laat een paar leerlingen voordoen hoe zij zo n voorbeeld met hun lichaam zouden verklanken. Vertel de leerlingen dat musici heel bewust kiezen welke emotie of gebeurtenis ze willen laten horen. De musicus verklankt zijn verhaal op een muziekinstrument. Dat instrument kan ook zijn stem of lichaam zijn. 10
11 Opdracht 2: Bewegende geluiden 20 minuten Opstelling: in de kring Benodigdheden: Klunky Een hele kleine ukkepuk Tien vingertjes, tien teentjes Helemaal klaar om op ontdekkingsreis te gaan Trappelende en stampende beentjes, En schoppende, spartelende voetjes. Wat zeg je me nou? Is dat een woord? Van blats en blurp heb ik nog nooit gehoord. Gedicht: Marja Kemps Lees het gedichtje voor en laat de leerlingen vertellen waar het over gaat. Daarna gaan ze meebewegen zonder geluid als u het gedichtje nogmaals voorleest. Herhaal dit een aantal keer. Observeer de bewegingen van de leerlingen en doe indien nodig suggesties. 11
12 Onderzoek welke geluiden je kunt maken bij het gedicht. Wat voor geluid past bij een woord als ukkepuk? teentjes? ontdekkingsreis? stampende beentjes? blats? Kies vier mooie geluiden uit. U leest het gedicht voor en de leerlingen maken het geluid bij de vier afgesproken woorden. Nu gaan de leerlingen beweging en geluid koppelen door ze tegelijkertijd uit te voeren. Plaats de vier woorden met beweging en geluid achter elkaar. Zo ontstaat een kleine bewegingsfrase met geluid! 12
13 Na de voorstelling Opdracht 3: Wat heb je gezien? 10 min. Ruimte: klaslokaal Opstelling: de leerlingen zitten aan hun tafeltjes Benodigdheden: Klunky Vraag de leerlingen wat ze gezien en gehoord hebben tijdens de voorstelling: Wat vond je grappig? Waar ging het over? Welke naam zou jij de voorstelling geven? Hoe begon het? Hoe eindigde het? Kun je wat je gezien hebt laten zien door te bewegen? En wat je gehoord hebt laten horen door geluid? Kijk samen met de leerlingen op Klunky naar de trailer van de voorstelling Ondersteboven. Zien de leerlingen in het filmpje nog iets waarover ze willen vertellen? 13
14 Opdracht 4: Geluiden die bewegen 20 min. Ruimte: klaslokaal Benodigdheden: Klunky, cd Stap 1: luisteren en associëren Bekijk op Klunky de afbeeldingen. Beluister track 1. Vraag de leerlingen: Welk plaatje past bij dit geluid? Laat verschillende leerlingen antwoord geven. Er zijn geen foute antwoorden. Iedereen heeft zijn eigen associatie. Ga op deze wijze de verschillende tracks een voor een langs. Er zijn meer afbeeldingen dan geluiden. Stap 2: kijken en verzinnen Laat de leerlingen op Klunky nogmaals de afbeeldingen bekijken. Stel daarbij telkens de vraag: welk geluid past bij dit plaatje? De leerlingen verzinnen het geluid en maken het met hun stem, hun lichaam of met voorwerpen uit het lokaal. Hier is van belang dat wordt benadrukt dat ieder kind bij elke afbeelding een eigen geluid kan verzinnen. Stap 3: luisteren en bewegen De leerlingen verspreiden zich door het lokaal. Laat de tracks nogmaals horen. Stel telkens de vraag: welke beweging vind je passen bij dit geluid? 14
15 Opdracht 5: Luisterdans 15 min. Ruimte: gymlokaal Opstelling: de leerlingen staan vrij in de ruimte Benodigdheden: Klunky, cd Laat de Luisterdans horen. De leerlingen gaan hier op hun eigen wijze op dansen. Laat de muziek nogmaals horen. Bij het geluid klik van fotocamera blijven de leerlingen stokstijf staan. Daarna mogen ze weer verder dansen. Laat de muziek nogmaals horen. Bij het geluid de bel mogen ze zelf weten welke beweging ze maken (bijvoorbeeld klein maken, armen in de lucht steken). Daarna mogen ze weer verder dansen. Spreek nu af welke beweging iedereen bij de bel gaat maken. De leerlingen bewegen vrij door de ruimte en reageren op de twee geluiden (fotocamera en bel) zoals afgesproken. Op de andere muziekjes dansen de leerlingen zoals de muziek hun inspireert. 15
16 Extra 1. Gebruik de contrastkaarten van Kunstbalie basismateriaal Contra c arte. Ga (via Klunky) naar de website van Contra c arte en laat de eerste contrastkaart zien: HOEKIG/ROND. Bespreek klassikaal wat de leerlingen zien. De leerlingen laten met hun lichaam zowel hoekig als rond in bewegingen zien. De leerlingen verklanken zowel hoekig als rond met de stem, het lichaam of voorwerpen uit het lokaal. Verdeel de groep in tweeën. Eén groepje verklankt hoekig en rond ; het andere beweegt op hoekig en rond. Beide groepjes samen vertellen zo Het verhaal van hoekig & rond. Gebruik op deze manier ook de vier overige contrastkaarten van Contra c arte. 2. Laat de leerlingen een voorwerp mee naar school nemen waarvan ze vinden dat het een mooi of bijzonder geluid maakt: een geluid waar ze ondersteboven van zijn! 3. Laat een leerling een andere leerling aanraken en op dat moment ook een geluid verzinnen. 16
17 Compententies cultuureducatie Kunstbalie gaat uit van drie competenties voor cultuureducatie: reflecterend, onderzoekend en creërend vermogen. Deze drie competenties zijn in de praktijk altijd met elkaar verbonden: wie bijvoorbeeld werkt aan onderzoekend vermogen, zet daarbij ook zijn reflectieve vaardigheden in. Om deze samenhang zichtbaar te maken, geven wij ze vorm als een driehoek. De competentie waarop bij een bepaalde activiteit de nadruk ligt, staat dan bovenaan in de driehoek. Drie domeinen Een breed en evenwichtig cultuureducatief programma over acht schooljaren bestaat uit een grote verscheidenheid aan activiteiten op het gebied van erfgoed en de verschillende kunstdisciplines. Om lijn aan te brengen in het cultuuraanbod onderscheiden we drie domeinen van cultuureducatie. Elk domein levert een specifieke, belangrijke bijdrage aan de culturele ontwikkeling van de leerling. Een volwaardig programma omvat daarom activiteiten uit alle drie de domeinen die afwisselend en waar mogelijk in samenhang worden aangeboden. In huis Wat de school zelf in huis heeft op het gebied van cultuureducatie, zoals een dramales uit de methode of een presentatie bij de weekafsluiting. Met de culturele omgeving Wat de culturele omgeving van de school de leerlingen te bieden heeft, zoals een muurschildering maken samen met een kunstenaar of een kunstvakdocent in de klas.
18 Uit de grote wereld Wat de grote wereld van kunst en cultuur de leerlingen te bieden heeft, zoals een concert met een workshop door musici of een tentoonstelling in de school met werk van een bekende kunstenaar. De projecten van KunstSelect concentreren zich met name op dit domein. KUNSTSELECT is door Kunstbalie geselecteerd landelijk kunstaanbod voorscholen in het primair onderwijs. Hiermee brengen scholen hun leerlingen in contact met kunst uit de grote wereld. Colofon Een uitgave van Kunstbalie 2015 Tekst: Gaia Gonnelli / Dansmakers Amsterdam Bewerking en aanvulling: Marja Kemps, consulent dans en Ingrid Ruijgh, consulent muziek Kunstbalie Tekstredactie: Laura van Campenhout Vormgeving: Marieke Nelissen, le petit studio Fotografie: Saris & den Engelsman
19 Gaia Gonnelli en Wiebe Gotink - Dansmakers Ondersteboven 1. Fotoklik 2. Bel 3. Beethoven 4. Bijen 5. Kip 6. Knikker 7. Marcheren 8. Plons 9. Poes 10. Schaap 11. Scheet 12. Toeter 13. Trein 14. Vogel 15. Wind 16. Luisterdans
20
HEARTBEAT HANDLEIDING
HEARTBEAT HANDLEIDING Een muziek- en dansvoorstelling voor groep 7 en 8 van het primair onderwijs van philharmonie zuidnederland en Project Sally Maastricht KunstSelect: werken aan competenties cultuureducatie
Nadere informatieOndersteboven. Een dans en muziek voorstelling van Gaia Gonnelli en Wiebe Gotink. Lesbrief
Ondersteboven Een dans en muziek voorstelling van en Wiebe Gotink Lesbrief Inhoudsopgave INLEIDING 3 DE VOORSTELLING 4 EVEN VOORSTELLEN 5 ACHTERGROND INFORMATIE 6 THEMA: DE GEBOORTE 6 INSPIRATIE: MUZIEK
Nadere informatieKijken met je oren. Project over abstracte animatiefilms waarbij beeld en geluid elkaar versterken. Groep 1 t/m 4 van het primair onderwijs
Kijken met je oren Project over abstracte animatiefilms waarbij beeld en geluid elkaar versterken Groep 1 t/m 4 van het primair onderwijs inhoudsopgave Inleiding 2 Praktische informatie 4 LES 1: Geluid
Nadere informatieverhalen om in te schuilen Een literatuurproject voor groep 3 en 4 van het primair onderwijs
Hutten en kuilen verhalen om in te schuilen Een literatuurproject voor groep 3 en 4 van het primair onderwijs 1 KunstSelect: werken aan competenties cultuureducatie Kunstbalie ontwikkelde met De Cultuur
Nadere informatieEen muziekvoorstelling door philharmonie zuidnederland over een nieuwsgierige jongen, zijn vrienden en een wolf voor groep 5 en 6 van het primair
Een muziekvoorstelling door philharmonie zuidnederland over een nieuwsgierige jongen, zijn vrienden en een wol voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs KunstSelect: werken aan competenties cultuureducatie
Nadere informatiehandleiding Als je maar hard genoeg rent, weet niemand meer waar je bent
handleiding Als je maar hard genoeg rent, weet niemand meer waar je bent Een voorstelling van Theater Artemis voor kinderen uit groep 5 en 6 van het primair onderwijs. 1 KunstSelect: werken aan competenties
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieOp zoek naar mooie geluiden. Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4
Op zoek naar mooie geluiden Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4 Geachte leerkracht, Binnenkort gaan uw leerlingen met onze slagwerker Joep Everts Op zoek naar mooie geluiden tijdens een
Nadere informatieEen tentoonstelling over de hedendaagse kunstenaar Demiak schilder, beeldhouwer, fotograaf en tekenaar
Een tentoonstelling over de hedendaagse kunstenaar Demiak schilder, beeldhouwer, fotograaf en tekenaar voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs handleiding (On)bewoonbaar Een tentoonstelling over
Nadere informatieDe kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.
Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan
Nadere informatieTOEAC Pictures. Een concert voor leerlingen van groep 5 en 6 van het primair onderwijs. Handleiding voor de leerkracht
TOEAC Pictures Een concert voor leerlingen van groep 5 en 6 van het primair onderwijs Handleiding voor de leerkracht Inhoudsopgave Inleiding 5 Lessen voor het concert 6 Les 1 De schilderijententoonstelling
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap
Lesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap Babette Groenewege Feikes Huis Introductie Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Tik Tak Slaap: een voorstelling over Pop die niet kan slapen en
Nadere informatieLesmateriaal. Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8
Lesmateriaal Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8 Inleiding Binnenkort gaat u met de klas naar de voor Waar slaat dat op!? van Het Gelders Orkest. In deze voorstelling wordt er muziek gemaakt
Nadere informatieDieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek
DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of
Nadere informatieLesbrief. Vliegende Koe
Lesbrief Vliegende Koe De Stilte danst Vliegende Koe U gaat met de kinderen naar een voorstelling kijken van dansgezelschap De Stilte. Ter introductie van het gezelschap kunt u het volgende filmpje bekijken.
Nadere informatieKleur Kleur is een dansvoorstelling voor kinderen vanaf 2 t/m 6 jaar.
Kleur Kleur is een dansvoorstelling voor kinderen vanaf 2 t/m 6 jaar. LESBRIEF In Kleur bewegen twee dansers op een vloer van papier. Zij sluipen, rollen, draaien zich over de vloer. Met hun bewegingen
Nadere informatieHet project In de wolken richt zich op de
LERARENHANDLEIDING KunstSelect: werken aan competenties cultuureducatie Inleiding Kunstbalie ontwikkelde met www.decultuurloper.nl handvatten ter ondersteuning van het cultuureducatieve programma op school.
Nadere informatiePrinses Palaver Poederneus
LaMelis danst H.K.H.P.P.P. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Palaver Poederneus Een voorstelling voor groep 3 en 4 van het primair onderwijs Handleiding Beste leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen
Nadere informatieBekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.
Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTUSSEN de REGELS literatuurproject voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs. handleiding
TUSSEN de EGELS literatuurproject voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs handleiding 1 KunstSelect werken aan competenties cultuureducatie Kunstbalie ontwikkelde met De ultuur Loper handvatten ter
Nadere informatieKUNST. voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs
l e r a r e n h a n d l e i d i n g M U U R Z O E K T KUNST voor groep 5 en 6 van het primair onderwijs M U U R Z O E K T K U N S T Tentoonstelling over het creatief proces van een kunstenaar Voor groep
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieEducatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4
bas Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieKUNSTLES. 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids
KUNSTLES 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids ELLA, EEN SWINGEND SPROOKJE Binnenkort gaat jullie klas naar Ella, een swingend sprookje, van Jazz4kids. Het verhaal van Ella lijkt op het sprookje van het lelijke
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieLesideeën claves: onderbouw
Lesideeën claves Lesideeën claves: onderbouw Lesideeën middenbouw: pagina 4 Lesideeën bovenbouw: pagina 6 Getal onder de 10 Doel: de leerlingen oefenen met tellen en klappen/spelen op een vooraf bepaald
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieLES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME
LES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME Algemene opzet van de les Doelen: - Kinderen kunnen gedachten, gevoelens en houdingen bij thema s uit de film Gods Lam uitdrukken in dramavorm. - Kinderen
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren
Nadere informatieles 18 Samba De leerlingen ervaren dat muziek iets kan vertellen over een land of cultuur. Ze kunnen ritmisch improviseren. doel
107 les 18 zingen luisteren spelen vastleggen bewegen doel benodigd materiaal ruimte voorbereiding kunst en cultuur Samba In deze les staat de samba uit Brazilië centraal. De leerlingen leren het lied
Nadere informatieLesbrief. Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk
Lesbrief Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk In de geborgenheid van een overvol huis zien we een man, alleen en geheel in beslag genomen door de dagelijkse beslommeringen. Identieke handelingen die hij
Nadere informatieBuurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland)
lesbrief Buurman in de Winter Plan D / Andreas Denk (Nederland) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl F facebook.com/ stiltefestival afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn theater Groep 3 Lessenreeks basis Deze leerlijn is ontwikkeld door CKC & partners. Mijn lichaam Informatie over Mijn lichaam Groep 3, lessenreeks basis,
Nadere informatieEen literatuurproject voor groep 1 en 2 van het primair onderwijs. Handleiding voor de leerkracht
Een literatuurproject voor groep 1 en 2 van het primair onderwijs Handleiding voor de leerkracht InhoUdsopgAve Cd Inleiding 5 Hoe werkt de poëziemasjien? 6 De poëziemasjien ontdekken 8 Voorbereiding 8
Nadere informatieTuin van Heden 2 Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieHet circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België)
lesbrief Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) onderbouw (groep 1 t/m 4) bezoekadres Markendaalseweg 75a Het doek gaat op. Er komt een schaduwcircus aan en alles is ineens mogelijk! Schaduwen
Nadere informatieZINGEN BRAINSTORM MET DE KLAS BELANGRIJK BIJ DE KEUZE VAN EEN LIED
ZINGEN Zang mag niet ontbreken in de BZTband XXL! Daarom zijn we op zoek naar een klas die graag samen zingt. Zing je al vaak met je klas, dan kun je meteen aan de slag. Zo niet, dan heb je hopelijk iets
Nadere informatieBrabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit
Brabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit Hoe breng je meer lijn en structuur in je cultuureducatie en hoe werk je gericht aan de persoonlijke (creativiteits)- ontwikkeling van leerlingen? Basisscholen
Nadere informatieEen kunstproject voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs. Als Jeroen Bosch nu zou leven, hoe zou zijn werk er dan uitzien?
Een kunstproject voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs Als Jeroen Bosch nu zou leven, hoe zou zijn werk er dan uitzien? We like Bosch 2016 is hét jaar van een van de creatiefste kunstenaars ooit.
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieC-basis 2014-2015. Discipline: muziek / dans. Thema: Gastvrij Uden. Gr 1-2: Museum voor Religieuze Kunst. Gr 3-4: Markant Uden i.s.m.
Ondersteunend educatief materiaal voor de groepen 1-2 behorende bij : C-basis 2014-2015 Discipline: muziek / dans Thema: Gastvrij Uden Gr 1-2: Museum voor Religieuze Kunst Gr 3-4: Markant Uden i.s.m. Jelle
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama -
Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama - In de vaardigheidslijn drama wordt gebruik gemaakt van spelvaardigheden, verbeelden en vormgeven in een opbouwende lijn voor de groepen
Nadere informatieLesbrief. Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland
Lesbrief Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland Spelen is leuk en ernstig tegelijk. Als je er helemaal in opgaat, kan alles. Twee meisjes en een jongen gaan op de vleugels van de verbeelding de strijd
Nadere informatieHandleiding Werkvormen Overtuigend presenteren
Handleiding Werkvormen Overtuigend presenteren Inhoud 1. Inleiding 2. Zeg geen Uhm 3. De emotionele bus 4. Boos op een mandarijntje 5. Levend memory Lichaamstaal 1. Inleiding In een debat is het geven
Nadere informatieD O EN P R A T EN B E W EGEN
D O EN P R A T EN B E W EGEN Het gelijktijdig gebruik van de observatielijsten bij Zo Doe Ik, Zo Beweeg Ik, en Zo Praat Ik M. Tjallema, M. Vermeulen 00, CED-Groep www.cedgroep.nl Inleiding Met de drie
Nadere informatieShadow Games T42 (Zwitserland)
l e s b ri ef Shadow Games T42 (Zwitserland) +31 (0)76-515 49 84 t +31(0)76-513 81 25 stiltefestival techniek@destilte.nl 4811 TL Breda 4811 KB Breda F facebook.com/ +31(0)6-11 62 32 91 Nieuwe Huizen 41
Nadere informatieSpelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl
Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen
Nadere informatieLesbrief voor het voortgezet onderwijs. voorstelling BROOS
Lesbrief voor het voortgezet onderwijs voorstelling BROOS Het Rotterdamse dansgezelschap Conny Janssen Danst is in 1992 opgericht om een podium te creëren voor het werk van choreograaf Conny Janssen. Onder
Nadere informatieLesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen
Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom
Nadere informatieDocument vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:
Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd
Nadere informatieKennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen
Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen U bezoekt met een groep het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Doelen. Voor veel kinderen kan het de eerste keer zijn dat ze een concert
Nadere informatieFilosoferen over kunst. Educatief programma over kunst voor primair en voortgezet onderwijs. 4 k i d s
de kunstuitleen arnhem thuis in beeldende kunst Filosoferen over kunst Educatief programma over kunst voor primair en voortgezet onderwijs 4 k i d s Verder kijken dan je neus lang is Zonder kunst is het
Nadere informatieThema Wat zie ik? Wat hoor ik? Wat voel ik? (Zintuigen) Week 1 : Het gezicht
Thema Wat zie ik? Wat hoor ik? Wat voel ik? (Zintuigen) Week 1 : Het gezicht - Grote kring : Puk heeft spiegeltjes meegenomen, want hij vind dat hij er zo mooi uit ziet in de spiegel. Elk kind krijgt een
Nadere informatieJA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië)
lesbrief JA BUKA! Trešnja Municipal Theatre (Kroatië) bovenbouw (groep 5 t/m 8) www.stiltefestival.com E info@destilte.nl afdeling educatie Nieuwe Huizen 41 4811 TL Breda +31 (0)76-515 49 84 afdeling techniek
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatieLes 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Nadere informatieOntwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!
Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,
Nadere informatieDADA EN POMPIDOM GROEP 1-2
DADA EN POMPIDOM GROEP 1-2 Klankhoogte Een eigen liedje Bron: Alma ten Bruin Opstelling: De kinderen zitten in een kring in het speellokaal Benodigdheden: CD: Klankhoogte Bijlage 1 2 3 4 Melodie instrumenten
Nadere informatieTerwijl uw kind niet kijkt, pakt u één van deze dingen op en maakt u er geluid mee. Uw kind zegt wat het hoort.
Luisterspelletjes Welk geluid hoor je? Uw kind doet de ogen dicht of krijgt een blinddoek voor. U laat allerlei geluiden horen die het moet raden. Bijvoorbeeld: in de handen klappen, op de deur kloppen,
Nadere informatieHandleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters)
Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters) Domeinen: Zingen, Luisteren & Bewegen Doel: De kinderen leren liedjes aan die ze met ondersteuning van gebaren kunnen zingen. De leerlingen kunnen
Nadere informatieTuin van Heden 1 Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieIk ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken.
Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. 2 5 Ik hoef niet aangespoord te worden om mijn taken te maken. Niemand hoeft mij te zeggen
Nadere informatieDoelstellingen van PAD
Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen
Nadere informatieBodyclap. Make the Music with your body
Bodyclap Make the Music with your body 1 Colofon Inhoud en samenstelling Patrick Couwenberg van 4XM www.workshopstartpagina.nl info@workshopstartpagina.nl 2 Bodyclap Inleiding In deze leuke en stoere workshop
Nadere informatielesmateriaal Taalkrant
lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De
Nadere informatieBabylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s
Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,
Nadere informatieLESBRIEF. Bosch in Bed
LESBRIEF Bosch in Bed 1 Inleiding De schilder Jheronimus Bosch maakte schilderijen met allerlei vreemde personages, gebeurtenissen, hij schiep een bizarre droomwereld. Tussen wakker worden en dromen fantaseren
Nadere informatieLesbrief. luid. Copywright tout petit
Lesbrief luid 3+ 1 Beste leerkracht, Binnenkort ga je met je klas naar de voorstelling luid. Via deze brief heten we jullie van harte welkom. We geven je wat informatie over de voorstelling en een aantal
Nadere informatieprimair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding
primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding Inhoud Een doorlopende leerlijn erfgoededucatie 3 Leerdoelen 6 Voorbereiding op het museumbezoek 7 De museumles Mijn verhaal
Nadere informatie3
3 Op de expositie Ja, natúúrlijk! zijn diverse mediakunstwerken te zien. Kunstbalie vindt het belangrijk om leerlingen kennis te laten maken met deze jonge vorm van kunst. Door de beweging, het licht
Nadere informatieAuteurs: Saskia Zoet, pianiste, en Wietske Zoethout, fluitiste (les 1 en 2); Marjan Priet, amateur toneelspeler (les 3) en Marlijn Nijboer (les 4)
Prikkelserie: DE TAAL VAN MUZIEK Auteurs: Saskia Zoet, pianiste, en Wietske Zoethout, fluitiste (les 1 en 2); Marjan Priet, amateur toneelspeler (les 3) en Marlijn Nijboer (les 4) De kinderen gaan tijdens
Nadere informatieHandleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012
Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Ieder jaar stemmen duizenden basisschoolleerlingen op hun favoriete boeken van het afgelopen jaar. Om zo veel mogelijk kinderen enthousiast
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieVan ik tot allemaal. Muziek. Mu1/2b. Mu1/2b.1. Algemene doelstellingen voor lessenreeks Van ik tot allemaal
Van ik tot allemaal Mu1/2b Algemene doelstellingen voor lessenreeks Van ik tot allemaal - Leerlingen leren bewegen op muziek - Leerlingen leren beter zingen - Leerlingen leren zingen en bewegen combineren
Nadere informatieMINUTEN BEWEGEN. Onderwijs Maak Je Samen. www.5minutenspelletjes.nl
MINUTEN BEWEGEN www.5minutenspelletjes.nl 12 Jongleren met ballonnen Benodigdheden een aantal ballonnen 1-2 3-4 Je kunt deze activiteit klassikaal doen, of in jes. Ga in een kring staan en gooi een aantal
Nadere informatieThuis films kijken. Acteurs spelen het verhaal na. de acteur = iemand die voor zijn beroep toneelspeelt of in een film speelt
Speciale les over auteursrecht tekst niveau AA Thuis films kijken 1 Jij kijkt vast wel eens naar een film. 2 Dat kan in de bioscoop. 3 Maar je kunt films ook thuis bekijken. Op internet. 4 Dat is lekker
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatielesbrief bij de voorstelling
lesbrief bij de voorstelling 1 informatie voor de leerkracht V O O R W O O R D Door Jack Timmermans artistiek leider De Stilte Voor u ligt de lesbrief van de voorstelling VOGELKIND. In deze lesbrief bieden
Nadere informatieWorkshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers
Nadere informatieVoorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein
Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieDe Stilte danst Alice
Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging
Nadere informatieEnergiek de lente in!
Miniboekje Energiek de lente in! 10 tips voor meer balans & energie Beste lezer, Dit boekje is een klein cadeautje voor u! De lente is weer begonnen en de bomen staan te popelen om uit te lopen. Koeien
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieLERARENHANDLEIDING. voor de groepen 7 en 8 van het primair onderwijs
LERARENHANDLEIDING voor de groepen 7 en 8 van het primair onderwijs INHOUD: SOUNDSPHERES LERARENHANDLEIDING INLEIDING 4 Voor de leraar 4 Wat is mediakunst? 5 SoundSpheres: luisteren naar je omgeving 5
Nadere informatieLesbrief Waar de Wind Woont
Lesbrief Waar de Wind Woont Deze lesbrief bevat 4 opdrachten. Opdracht 1 is een nagesprek. In opdracht 2 maakt de docent met de kinderen een klank-koor. Hiermee gaan ze in opdracht 3 verder en gebruiken
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatiesteekt de straat over
steekt de straat over 1. Treinwagons tellen treinwagons leren tellen (treinwagons tellen) Verdeel de kinderen in vier ongelijke groepen. Om de beurt vormen de groepjes een treintje dat door de klas rijdt.
Nadere informatieHier ben ik (lessenserie Omgaan met pesten)
Hier ben ik (lessenserie Omgaan met pesten) Inleiding Introductie Hier ben ik Beginopstelling: Kring Deze dramales "Hier ben ik" voor groep 5/6 maakt onderdeel uit van de lessenserie over omgaan met pesten.
Nadere informatieStellingen en normering leerlingvragenlijst
Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieonderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging)
onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) -lln. kn. zich soepel bewegen op de muziek; -lln. kn. sprookjesfiguren uitbeelden met de nadruk op één zintuig; -plezierbeleving; -lln. durven expressief
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatie