Ervaring in de behandeling van patiënten met astma en COPD in silvinithaliet mijnen van Soligorsk, Wit-Rusland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ervaring in de behandeling van patiënten met astma en COPD in silvinithaliet mijnen van Soligorsk, Wit-Rusland"

Transcriptie

1 P.A.Levchenko, E.A.Lapteva, N.N.Dubovik Ervaring in de behandeling van patiënten met astma en COPD in silvinithaliet mijnen van Soligorsk, Wit-Rusland Staatsinstelling "Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling" Soligorsk, Wit-Rusland Wit-Russische Medische Academie van Post Diploma Onderwijs, Minsk, Wit-Rusland Speleotherapie is één van de meest perspective niet-medicamenteuze behandeling van bronchiale astma (BA), COPD, allergische aandoeningen (rhinitis, hooikoorts, dermatitis); het helpt de progressie van deze ziekten in de vroege stadia van ontwikkeling te voorkomen en, tegelijkertijd, heeft geen significante negatieve gevolgen. Het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling in Soligorsk (Wit-Rusland) heeft een uniek ondergronds speleologisch complex in het massief van steenzout (haliet) en kali lagen (silvinit). Er zijn al meer dan patiënten behandeld tijdens 23 jaren van het werk van de instelling. De effectiviteit van de behandeling blijft constant hoog. Een positief resultaat wordt behaald in 97,6% van de gevallen. Sleutelwoorden: speleotherapie, haliet, silvinit, effectiviteit van de behandeling, bronchiale astma, COPD. Het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling in Soligorsk (Wit-Rusland) heeft sinds 1990 gespecialiseerde kuren gegeven door speleotherapie methode met behulp van natuurlijke factoren van de ondergrondse ruimte in verschillende mijn-geologische lagen (Fig. 1). Fig.1 De structuur van het steenzout Het ondergrondse speleoziekenhuis is ontworpen en gebouwd naar het speciale wetenschappelijke steekhoudende ontwerp. Dit gebouw heeft een unieke constructie met een apart ventilatiesysteem en eigen microinfrastructuur. In dit verband is het ondergrondse kuurcomplex fundamenteel verschillend van alle huidige actieve speleofaciliteiten (Fig. 2).

2 Nooduitgang 1. Kleerkamer 2. Ziekenkamers in een haliet laag 3. Fysiotherapie kamers 1, 2 4. Ziekenkamers in een silvinit laag 5. Dokter 6. Behandelkamer 7. Verpleegster, wachtpost 8. Verpleegkundigen 9. Meester 10. Recreatiekamer 11. Sanitairblok 12. Labyrint van luchttoevoer opgravingen Fig. 2 De fysico-chemische omgeving van het microklimaat in Soligorsk zoutmijnen significant verschilt van die van andere speleocomplexen. Zo, een silvinit zoutlaag grenzend aan een haliet laag geeft een 20 maal hoger gehalte van kaliumchloride in de lucht dan in andere dergelijke mijnen; de grote diepte van Soligorsk mijnen (420 m) voorziet hogere cijfers van de atmosferische druk. Het specifieke therapeutische effekt van de speleoomgeving wordt bereikt door een stabiel microklimaat, een optimale ionensamenstelling van de lucht, aanwezigheid van fijn zout aerosol en afwezigheid van allergenen en pathogene microflora daarin. Het doel van het onderzoek: om de impact van de speleoomgeving van Soligorsk zoutmijnen op het verloop van BA en COPD te onderzoeken, om regimes van de speleotherapie afhankelijk van de ernst en de entiteit van de ziekte te bepalen. Materialen en methoden Er zijn al meer dan patiënten behandeld tijdens 23 jaren van het werk van het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling (gemiddeld ongeveer 2000 mensen per jaar). Met de toename van de capaciteit van het ziekenhuis voor 2 keer in 2012, steeg het aantal behandelde patiënten, respectievelijk. In de periode van werden 68 speleokuren met een duur van ten minste 12 en maximaal 18 bedden/dagen uitgevoerd. Tijdens de opgegevene periode waren 9020 patiënten onder behandeling. 60% van deze patiënten waren vrouwen, 40% - mensen. Er waren 7336 (81,3%) volwassenen, 1684 (19%) kinderen en adolescenten behandeld. De gemiddelde duur van de

3 behandeling was 17,4 dagen, het gemiddelde aantal speleoprocedures per patiënt De speleoprocedures werden in de overdag en 's avonds en 's nachts uitgevoerd met een duur van 5 en 12 uren, respectievelijk. Volgens een medisch profiel waren er 6984 (77,4%) patiënten met BA, 1074 (12%) patiënten met COPD en chronische bronchitis, 432 (4,8%) patiënten met hooikoorts behandeld. De volgende onderzoeksmethoden werden gebruikt in het onderzoek: computer spirometrie, immunologische tests (de studie van immunoglobuline A-, M-, G-niveaus). Resultaten en discussie Uit de analyse van het werk van het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling voor de laatste 4 jaren is gebleken dat het aantal patiënten die de volledige kuur voltooiden en de hoeveelheid van therapeutische interventies in het ziekenhuis hebben verhoogd (Tabel 1). Tabel 1 - Belangrijke indexcijfers van activiteiten van het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling voor de periode Aantal kuren Behandelde patiënten Van alle behandelde patiënten: mensen ,6% ,3% ,3% ,6% 2.2 vrouwen ,4% ,7% ,7% ,4% 2.3 volwassenen ,6% 2.4 adolescenten 209 9,9% ,1% ,5% ,9% ,5% ,4% 220 8,3% 2.5 kinderen 180 8,5% 180 8,4% 182 8,6% 245 9,3% 3.0 Opnieuw behandeld: ,9% ,7% ,9% ,3% 4.0 Fysiotherapeutische procedures gegeven 4.1 Aantal fysiotherapeutische procedures per patiënt 5.0 Aantal personen onderzocht in KFD (Kliniek voor Functionele Diagnostiek) 5.1 Aantal ECG en SP per patiënt 6.0 Effectiviteit van de behandeling ,6 21,4 20,0 21, ,0 2,7 3,0 2,9 97,4% 97,2% 97,4% 97,6%

4 De speleoomgeving vermindert de aanleg van het lichaam voor allergie, bijdraagt tot vermindering van ontsteking veranderingen in de luchtwegen, verbetering van rheologische eigenschappen van sputum en drainagefunctie van de luchtwegen, heeft een antibacteriële werking en zacht immunomodulerend effect, daarom is er een heel brede lijst van indicaties voor de speleobehandeling (Tabel 2). Tabel 2 - Het aantal patiënten met verschilende nosologische entiteiten die in het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling in waren behandeld Bronchiale astma 1673 (79,0%) 1726 (80,0%) 1616 (76,8%) 1969 (74,6%) COPD 152 (7,2%) 136 (6,3%) 147 (7,0%) 196 (7,4%) Chronische bronchitis 82 (3,9%) 84 (3,9%) 109 (5,2%) 168 (6,4%) Allergische rhinitis door stuifmeel (pollen) Andere allergische rhinitis Andere ademhalingsziekten Ziekten van de huid en het onderhuidse weefsel (atopische dermatitis) 94 (4,4%) 121 (5,6%) 118 (5,6%) 99 (3,8%) 22 (1,0%) 46 (2,1%) 49 (2,3%) 78 (3,0%) 28 (1,3%) 11 (0,5%) 18 (0,9%) 33 (1,2%) (0,2%) Op grond van het bovenstaande werden in de gebouwen van het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling (Soligorsk) studies naar het effect van de speleopbehandeling op het verloop van astma en COPD uitgevoerd. Het doel was om verschillende behandelingsmethoden met de bepaling van regimes van de speleoinvloed, de duur en de frequentie van speleotherapie kuren afhankelijk van de nosologische entiteit en de ernst van de aandoening te ontwikkelen. De effectiviteit van de behandelingsmethode bij patiënten met verschillende nosologische entiteiten en de ernst van de ziekte werd beoordeeld door de expressie van de dynamiek van de belangrijkste functionele parameters en immunologische criteria. Tijdens het onderzoek werden de betrouwbare verschillen in de dynamiek van de belangrijkste functionele parameters bij patiënten met verschillende entiteiten en controle niveaus van BA geopenbaard (Tabellen 3, 4).

5 Tabel 3 De dynamiek van RF parameters (respiratore functie) bij patiënten met gecontroleerde BA van de allergische entiteit FEV1 ТТ FEF50 FEF75 Tijdens de speleotherapie van patiënten met gecontroleerde BA van de allergische entiteit werd de statistisch significante toename van de FEV1 index aan het einde van de tweede week van de behandeling waargenomen en het was gelijk aan 19,3 ± 8,4%. In de daaropvolgende dagen werd de betrouwbare toename van de index niet waargenomen. Bij patiënten met gedeeltelijk gecontroleerde BA van de allergische entiteit werd de langzamere dynamiek van de respiratore functie waargenomen (Tabel 4). Tabel 4 - De dynamiek van RF parameters bij patiënten met gedeeltelijk gecontroleerde BA van de allergische entiteit FEV1 ТТ FEF50 FEF75

6 Bij patiënten met gedeeltelijk gecontroleerde BA van de allergische entiteit werd de dynamiek van RF parameters tijdens de gehele periode van de behandeling waargenomen, maar was het van statistische significantie al op de tweede week geworden en het FEV1 niveau was 12,8±4,2%. Bij patiënten met BA van de gemengde entiteit werden er significante verschillen in de RF dynamiek afhankelijk van het controleniveau niet waargenomen (Tabellen 5,6). Tabel 5 - De dynamiek van RF parameters bij patiënten met gecontroleerde BA van de gemengde entiteit I II III IV FEV1 ОФВ1 ТТ FEF50 МОС50 МОС75 FEF75 Bij patiënten met gecontroleerde BA van de gemengde entiteit werd de betrouwbare toename van de FEV1 index op de derde week van de behandeling waargenomen en het was 11,9±4,4%. Tabel 6 - De dynamiek van RF parameters bij patiënten met gedeeltelijk gecontroleerde BA van de gemengde entiteit FEV1 ТТ FEF50 FEF75

7 Gedeeltelijk gecontroleerde BA van de gemengde entiteit werd gekarakteriseerd door een geleidelijke verhoging van de belangrijkste functionele parameters die statistische significantie op de derde week van de speleotherapie bereikten - de FEV1 index was 12,5 ± 3,8%. De analyse van onderzoeksresultaten van bepaalde parameters van de humorale immuniteit toonde ook de significante dynamiek van de laatste, die echter geen correlatie relaties met het controleniveau van BA had, maar was afhankelijk van de entiteit van de ziekte. Zo werd een significante afname van IgA-, M-, G- niveaus bij patiënten met allergische astma waargenomen. Deze afname werd aan het einde van de tweede week van de speleobehadeling waargenomen (Figuur 3) Vóór ST Na ST До Vóór СТST После Na ST СТ 0 IgG Figuur 3 De dynamiek van het niveau van bepaalde immunologische parameters tijdens de speleotherapie bij patiënten met BA van de allergische entiteit Bij patiënten met BA van de allergische entiteit werd het IgA-niveau vermindert voor 0,7±0,4, IgM- voor 0,4±0,2 en IgG- voor 7,2±2,1 ME/ml. De gemengde entiteit van BA werd ook gekarakteriseerd door een verlaging van het niveaus van de Ig hoofdklassen. De verlaging werd evenwel aan het eind van de derde week van de speleotherapie waargenomen en was gelijk aan 0,4±0,02, 5,9±0,4 en 7,1±1,2 ME/ml, respectievelijk (Figuur 4). 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 IgAIgM До СТ Vóór ST После Na ST СТ Название диаграммы IgG Vóór ST До СТ Na ST После СТ Figuur 4 De dynamiek van het niveau van bepaalde immunologische parameters tijdens de speleotherapie bij patiënten met BA van de gemengde entiteit

8 De geopenbaarde dynamiek van het niveau van onderzocht Ig werd opgevat als een blijk van de stabilisatie van beschermingsmechanismen op een lager functioneel niveau ten gevolge van het minimaliseren van de immuunstimulatie. Bij patiënten met COPD van het lichte en middle-ernstige verloop hadden geopenbaarde functionele en immunologische veranderingen geen verband met de ernst van de ziekte en daarom werden tot één onderzoeksgroep samengevoegd. Tijdens de behandeling van deze patiënten werd een statistisch significante dynamiek van de belangrijkste RF parameters in de derde week van de behandeling waargenomen (Tabel 7). Таблица 7 De dynamiek van RF parameters bij patiënten met COPD FEV1 ТТ FEF50 FEF75 Tijdens de speleotherapie van patiënten met COPD werd de statistisch significante toename van de FEV1 index aan het einde van de derde week van de behandeling waargenomen en het was gelijk aan 16,7±4,7%. De behandeling duurde ook in de vierde week, maar geen statistische significantie had in vergelijking met het niveau van de derde week. De analyse van onderzoeksresultaten van parameters van de humorale immuniteit toonde geen significante verschillen in het Ig niveau afhankelijk van de ernst van COPD. Evenwel werd een significante afname van IgA-, M-, G- niveaus bij patiënten met COPD ook aan het einde van de derde week van de speleobehadeling waargenomen (Figuur 3). Vóór ST Vóór ST Na ST Na ST

9 Figuur 5 De dynamiek van het niveau van bepaalde immunologische parameters tijdens de speleotherapie bij patiënten met COPD Het IgA-niveau werd vermindert voor 0,3±0,8, IgM voor 0,4±0,7 en IgG voor 5,4±1,3 ME/ml. Aldus maken tendenties en relaties, die tijdens de speleotherapie in het Republikeinse Ziekenhuis van Speleobehandeling (Soligorsk) werden geidentificeerd, het mogelijk om verschillende speleotherapie regimes afhankelijk van de nosologische entiteit en de ernst van BA en COPD te bepalen (Tabel 8). Tabel 8 - Gedifferentieerde speleotherapie regimes afhankelijk van de nosologische entiteit en de ernst van BA en COPD Nosologie BA, allerg., gecontr. BA, allerg., gedeeltelijk gecontr. BA, gemengde, gecontr., gedeeltelijk gecontr. Silvinit /haliet laag 1 seance, uuren Tijd van de dag Intensiteit, keren per dag Kuur, dagen Frequentie, keren per jaar Sil. Tot 6 Dag 1 Tot 14 1 Sil. /Hal. Tot 2 Dag, nacht 1 Tot Hal. / Sil. Tot 6-12 Dag, nacht 1 Tot 18 1 COPD I Hal. Sil. Tot 12 Dag, nacht 1 Tot COPD II Hal. Tot 12 Dag, nacht 1 Tot 28 1 Gedifferentieerde regimes nemen het volgende in aanmerking: de duur van ѐѐn speleotherapie seance en dus - het tijd van de dag, het laag type (haliet of silvinit) en de benodigde frequentie van speleotherapie kuren. De effectiviteit van een gedifferentieerde aanpak voor het gebruik van de methode wordt bevestigd tijdens de lange-termijn observaties (Tabel 9). 1 Tabel 9 De effectiviteit van het gebruik van gedifferentieerde speleotherapie regimes tijdens de lange-termijn observaties Criteria Het aantal gevallen per 1 patiënt: zonder ST / tijdens ST BA gecontr. BA gedeeltelijk CB COPD I COPD II gecontr. Ziekenhuisopn 0,10 / ,02/0 ames Bezoeken aan 0,40/0.16 1,06/ 0,68 0,12/0,13 0,07/0,03 0,34/0,21 poliklinieken «Eerste hulp» - 0,22/ Klinische laboratoriumdi agnostiek max: 1-4 0,42/0, 37 0,88/0,61 0,16/0,04 0,88/0,74

10 5-8 0,24/ 0 0,24/0, > IKS: - 0,9/0,67-0,04/0 0,76/0,22 constant af en toe 0,15/ 0, 13 0,19/0,34 0,07/0 0,46/0, /0,80 Vaststellingen 1. Speleotherapie in Soligorsk silvinit-haliet zoutmijnen heeft een positief effect op het verloop van BA, COPD en daarom kan worden gebruikt voor de preventie van ziekteprogressie. 2. Het is raadzaam om gedifferentieerde speleotherapie regimes te gebruiken, afhankelijk van het niveau van de controle en de entiteit van BA, de ernst van COPD: de optimaale kuur voor patiënten met allergische gecontroleerde astma is tot 14 bed/dagen, met gedeeltelijk gecontroleerde allergische en gemengde astma tot 18 bed/dagen, met COPD van I II stadia ten minste 18 bed/dagen. 3. De opname van de speleotherapie in de complexe behandeling van patiënten met BA en COPD maakt het mogelijk om directe kosten voor de behandeling van deze ziekten te verminderen.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35756 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35756 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35756 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hamid, Firdaus Title: Helminth infections, socio-economic status and allergies

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting 123 Samenvatting Samenvatting De term atopische dermatitis (AD) is voor de kat in 1982 geïntroduceerd door Reedy, die bij een groep katten met recidiverende jeuk en huidproblemen

Nadere informatie

Samenvat ting en Conclusies

Samenvat ting en Conclusies Samenvat ting en Conclusies Samenvatting en Conclusies 125 SAMENVAT TING EN CONCLUSIES In dit proefschrift werd de invloed van viscerale obesitas en daarmee samenhangende metabole ontregelingen, en het

Nadere informatie

Verdiepingsmodule. Astma bij volwassenen: Aanvullende diagnostiek allergietest (Toets)

Verdiepingsmodule. Astma bij volwassenen: Aanvullende diagnostiek allergietest (Toets) 1. Toelichting Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard van oktober 2007 (tweede herziening) Allergie speelt een belangrijke rol in de pathofysiologie van astma: klachten en symptomen kunnen erdoor

Nadere informatie

De longverpleegkundige

De longverpleegkundige De longverpleegkundige De longverpleegkundige Van uw longarts heeft u de eerste informatie gekregen over uw aandoening en de klachten die daarmee gepaard gaan. Vervolgens heeft de longarts u verwezen naar

Nadere informatie

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit kan astma genoemd worden of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen

Nadere informatie

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN

BENAUWDHEID BIJ KINDEREN BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit wordt astma genoemd of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen ons voorstellen

Nadere informatie

Wijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau

Wijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau BIJLAGE II Wijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau Deze Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter zijn het resultaat

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten

Nadere informatie

Longziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:

Longziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende

Nadere informatie

Longgeneeskunde De longverpleegkundige

Longgeneeskunde De longverpleegkundige Longgeneeskunde De longverpleegkundige 2 Inleiding U bent door de longarts doorverwezen naar de longverpleegkundige. In deze folder leest u meer informatie over astma/copd en wat de longverpleegkundige

Nadere informatie

Astma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS

Astma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS Astma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS Longen Longen Longen Wat doen longen precies? Zuurstof opnemen Koolstofdioxide afscheiden Longblaasjes Astma: de laatste

Nadere informatie

Allergische rhinitis bij kinderen

Allergische rhinitis bij kinderen Allergische rhinitis bij kinderen Dr. Jurjan R. de Boer KNO heelkunde Martini Ziekenhuis Epidemiologie Prevalentie allergische en niet allergische rhinitis in Nederland: 150 200 per 1000 personen/jaar

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Wat is een allergie? Afweersysteem

Wat is een allergie? Afweersysteem De allergie survivalgids 15 Hoofdstuk 1 Wat is een allergie? Afweersysteem Voordat we uitleggen wat een allergie is, is het handig dat je eerst weet wat een afweersysteem is. Het afweersysteem van je lichaam

Nadere informatie

but no statistically significant differences

but no statistically significant differences but no statistically significant differences Astma is een chronische aandoening, die niet te genezen is. Met de passende zorg kunnen symptomen tot een minimum worden gereduceerd en zou een astma patiënt

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

samenvatting 127 Samenvatting

samenvatting 127 Samenvatting 127 Samenvatting 128 129 De ziekte van Bechterew, in het Latijn: Spondylitis Ankylopoëtica (SA), is een chronische, inflammatoire reumatische aandoening die zich vooral manifesteert in de onderrug en wervelkolom.

Nadere informatie

Opname en ontslag bij COPD

Opname en ontslag bij COPD Opname en ontslag bij COPD Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Longziekten met COPD-gerelateerde klachten. In deze brochure krijgt u informatie over de aandoening maar ook over de behandeling tijdens

Nadere informatie

Bio Impedantie Spectroscopie. Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013

Bio Impedantie Spectroscopie. Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013 Bio Impedantie Spectroscopie Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013 Lymf oedeem Verminder het risico dankzij vroege ontdekking en behandeling. Lymfoedeem Lymfoedeem ontstaat wanneer de lymflast

Nadere informatie

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Dubbeldiagnose Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Quiz 1 COPD is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen Beiden Quiz 2 Astma is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen

Nadere informatie

I - Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijving bij de V.I.):

I - Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijving bij de V.I.): Bijlage A: Model van formulier voor een eerste aanvraag Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van de specialiteit XOLAIR ( 3790000 hoofdstuk IV van het KB van 21 december 2001) II - Elementen

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24600 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mariman, Rob Title: Probiotic bacteria and the immune system : mechanistic insights

Nadere informatie

Immunotherapie met inhalatieallergenen

Immunotherapie met inhalatieallergenen Immunotherapie met inhalatieallergenen Desensibilisatie Inleiding U reageert allergisch op stuifmeel, huisstofmijt, of huidschilfers van katten. Deze stoffen, die in de lucht voorkomen, heten inhalatieallergenen.

Nadere informatie

Van wens naar werkelijkheid. Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018

Van wens naar werkelijkheid. Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018 Van wens naar werkelijkheid Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018 Is onze wens/droom/ambitie al werkelijkheid? 2 Nieuwe rollen NIEUWE AMBITIES Advanced practitioner Verpleegkundig specialist Master

Nadere informatie

Hart Vaat Long Fysiotherapie Geeft meer controle

Hart Vaat Long Fysiotherapie Geeft meer controle Hart Vaat Long Fysiotherapie Geeft meer controle 2 Essentieel nu en in de toekomst Een sterk specialisme binnen de fysiotherapie Hart- en vaatziekten en ziekten van de long- en luchtwegen komen heel veel

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Samenvatting In de diagnose en prognose van hartfalen hebben B-type Natriuretisch Peptide (BNP) en N-terminaal probnp (NT-proBNP) in de afgelopen jaren hun waarde bewezen. Tegenwoordig

Nadere informatie

COPD. Meten is weten!!! Maar wat meten we dan??

COPD. Meten is weten!!! Maar wat meten we dan?? COPD Meten is weten!!! Maar wat meten we dan?? Bij een patiënt kunnen verschillende longfunctie testen worden gedaan om te kijken of er sprake is van COPD. Je kunt met de testen de ernst van de COPD bepalen.

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Allergologie Immunotherapie met inhalatieallergenen

Interne Geneeskunde Allergologie Immunotherapie met inhalatieallergenen Interne Geneeskunde Allergologie Immunotherapie met inhalatieallergenen Desensibilisatie Interne Geneeskunde Allergologie Inleiding U reageert allergisch op stuifmeel, huisstofmijt, of huidschilfers van

Nadere informatie

WETENSCHAPSVLUCHT. Lindy Gommans ClaudicatioNet Jaarcongres 2015

WETENSCHAPSVLUCHT. Lindy Gommans ClaudicatioNet Jaarcongres 2015 WETENSCHAPSVLUCHT Lindy Gommans ClaudicatioNet Jaarcongres 2015 WETENSCHAPPELIJK JAAROVERZICHT In 2014 82 wetenschappelijke artikelen THEMA S WAT HEBBEN WE GELEERD? 1. Over patiënten met claudicatio intermittens

Nadere informatie

Tussentoets Long (TT-2) Hart en Long 8WA03. Woensdag 3 april 2013 8.45-10.30

Tussentoets Long (TT-2) Hart en Long 8WA03. Woensdag 3 april 2013 8.45-10.30 Tussentoets Long (TT-2) Hart en Long 8WA03 Woensdag 3 april 2013 8.45-10.30 Faculteit Biomedische Technologie BSc opleiding Medische Wetenschappen en Technologie Verantwoordelijk docent: C. Bouten Coördinator

Nadere informatie

NHG-standaard COPD Anno 2015

NHG-standaard COPD Anno 2015 NHG-standaard COPD Anno 2015 Jiska B. Snoeck-Stroband, huisarts J.B.Snoeck-Stroband@umc.n Huisartspraktijk Akeei, Den Haag Afd Medische Besiskunde, LUMC, Leiden CAHAG bestuur 1 Discosure beangen Jiska

Nadere informatie

Coordinatie--erkenningscriteria--geneesheren-specialisten--Klinische-hematologie--BIJZONDERE-CRITERIA--MB-18-10- 2002.doc

Coordinatie--erkenningscriteria--geneesheren-specialisten--Klinische-hematologie--BIJZONDERE-CRITERIA--MB-18-10- 2002.doc 18 OKTOBER 2002. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de bijzondere criteria voor de erkenning van geneesheren-specialisten, houders van de bijzondere beroepstitel in de klinische hematologie, alsmede

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Knittle, Keegan Title: Motivation, self-regulation and physical activity among

Nadere informatie

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de

Nadere informatie

Immunotherapie met inhalatie-allergenen

Immunotherapie met inhalatie-allergenen Immunotherapie met inhalatie-allergenen Interne Geneeskunde Allergologie Inleiding U reageert allergisch op stuifmeel, huisstofmijt en/of huidschilfers van katten. Deze stoffen die in de lucht voorkomen,

Nadere informatie

Waarom was het onderzoek nodig?

Waarom was het onderzoek nodig? Helpt het toevoegen van olodaterol aan tiotropium kortademigheid te verlichten bij patiënten met COPD? Dit is een samenvatting van een klinisch onderzoek bij patiënten met chronische obstructieve longziekte

Nadere informatie

Wordt u behandeld voor astma en ervaart u nog veel beperkingen in uw dagelijks leven?

Wordt u behandeld voor astma en ervaart u nog veel beperkingen in uw dagelijks leven? Wordt u behandeld voor astma en ervaart u nog veel beperkingen in uw dagelijks leven? BLIJF ER NIET MEE RONDLOPEN, WIJ KUNNEN WELLICHT IETS VOOR U BETEKENEN! INFORMATIE VOOR PATIËNTEN www.nadavos.nl Zijn

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE OP DE LONGAFDELING BIJ EEN EXACERBATIE COPD

FYSIOTHERAPIE OP DE LONGAFDELING BIJ EEN EXACERBATIE COPD FYSIOTHERAPIE OP DE LONGAFDELING BIJ EEN EXACERBATIE COPD Wat is COPD? COPD is een ongeneeslijke chronische aandoening aan de luchtwegen (Chronic Obstructive Pulmonary Diseases). Deze longaandoening kan

Nadere informatie

waardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.

waardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening. amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter12

Samenvatting. Chapter12 Samenvatting Chapter12 Coinfectie met Mycobacterium Tuberculose tijdens HIV-infectie is een groot probleem in de derde wereld, daar dit leidt tot een grotere sterfte. (hoofdstuk I) In de studies beschreven

Nadere informatie

Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten

Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Een verpleegkundige in Engeland die is gespecialiseerd in patiënten met multiple sclerose / MS voerde een informele studie uit waarbij

Nadere informatie

Samenvatting. Nederlandse samenvatting

Samenvatting. Nederlandse samenvatting Page 143 Samenvatting Onder normale omstandigheden inhaleert een volwassen menselijke long zo n 11.000 liter lucht per dag. Naast deze normale lucht worden er ook potentieel toxische stoffen en micro-organismen,

Nadere informatie

adviezen hernia-operatie COPD ZorgSaam

adviezen hernia-operatie COPD ZorgSaam adviezen Bewegen na een bij hernia-operatie COPD ZorgSaam 1 RECONDITIONERING bij COPD Inleiding In deze folder informeren wij u over de klachten en behandeling door de fysiotherapeut bij COPD. Het is goed

Nadere informatie

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) 1 Vroeggeboorte na antenatale inflammatie bronchiale hyperreactiviteit als onderliggende oorzaak van Vroeggeboorte Over vroeggeboorte, ook wel prematuriteit genoemd,

Nadere informatie

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde Longverpleegkundige Longgeneeskunde Astma en COPD Astma en COPD (chronische bronchitis en longemfyseem) zijn chronische aandoeningen van de ademhlingsorganen. Bij deze aandoeningen kan er sprake zijn van

Nadere informatie

Conflict van belangen

Conflict van belangen Validering van de 1-week papierenversie en 1-week smartphoneapplicatie van de Control of Allergic Rhinitis and Asthma Test (CARAT) de Jong C. 1, Baretta H. 1, van der Molen T. 1, de Kroon J. 1, van Heijst

Nadere informatie

U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd.

U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. COPD zorgpad U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde. De reden is een verergering van uw COPD, ook wel exacerbatie COPD of longaanval genoemd. In deze folder vindt u informatie over het COPD-zorgpad.

Nadere informatie

COPD en longproblematiek. Angst voor inspanning Noodzaak voor inspanning

COPD en longproblematiek. Angst voor inspanning Noodzaak voor inspanning COPD en longproblematiek Angst voor inspanning Noodzaak voor inspanning De luchtwegen Hogere luchtwegen (Mond, keel, neus) Slijmvlies zorgt voor bevochtiging v/d lucht en het binden van stofdeeltjes Lagere

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5 Patella tendinopathie (ook wel jumper s knee of springersknie genoemd) is een veel voorkomende blessure in sporten waarin veel wordt gesprongen, zoals basketbal en volleybal. In top- en recreatieve basketballers

Nadere informatie

De longverpleegkundige

De longverpleegkundige De longverpleegkundige Algemeen U bent door uw longarts verwezen naar de longverpleegkundige. Een longverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en COPD (chronische

Nadere informatie

Verkoudheid; virale infectie; respiratoir syncytieel virus; vaccins; antivirale middelen

Verkoudheid; virale infectie; respiratoir syncytieel virus; vaccins; antivirale middelen Niet-technische samenvatting 2015107 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Dierstudies in het kader van ontwikkeling van medicijnen voor het behandelen en voorkomen van virale infecties aan de

Nadere informatie

Mijn kind heeft eczeem?

Mijn kind heeft eczeem? FONDATION Mijn kind heeft eczeem? Informatie voor de ouders en voor de leerkrachten Dokter Jacques ROBERT Pediater - Allergoloog Gerealiseerd door de STICHTING VOOR ATOPISCHE DERMATITIS Eczeem begrijpen

Nadere informatie

Dermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie

Dermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Veel ouders van kinderen, en ook volwassenen, denken dat een allergie de oorzaak is van eczeem. Zij komen met de vraag bij de huisarts

Nadere informatie

Welkom. Een behandelplan voor de hond met jeuk. Drs. Stephanie Vredeveld, Veterinary Manager Gezelschapsdieren Nederland

Welkom. Een behandelplan voor de hond met jeuk. Drs. Stephanie Vredeveld, Veterinary Manager Gezelschapsdieren Nederland Welkom Een behandelplan voor de hond met jeuk Drs. Stephanie Vredeveld, Veterinary Manager Gezelschapsdieren Nederland 1 Presentation Title 00/00/12 (Optional) Een injecteerbaar geneesmiddel dat langdurige

Nadere informatie

2

2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Vergelijkende studie om de effectiviteit van natuurlijke enzymen oraal versus injectiepreparaat en valproïnezuur te vergelijken in tonisch clonische aanvallen bij primaire systemische

Nadere informatie

Allergie- en astmacentrum voor kinderen

Allergie- en astmacentrum voor kinderen Patiënteninformatie Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum van Tergooi Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum

Nadere informatie

De nieuwe standaarden astma en COPD. Wat is nieuw

De nieuwe standaarden astma en COPD. Wat is nieuw De nieuwe standaarden astma en COPD Wat is nieuw De patiënt staat centraal Veranderingen Nieuwe definitie luchtwegobstructie Nieuwe indeling ernst astma en COPD Plaats reversibiliteitstest bij astma en

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

Hooikoorts. Sophia Kinderziekenhuis

Hooikoorts. Sophia Kinderziekenhuis Hooikoorts Sophia Kinderziekenhuis Heeft uw kind misschien last van hooikoorts? In deze folder leest u wat hooikoorts en allergie is, wat de klachten zijn en welke behandelingen mogelijk zijn. Wij willen

Nadere informatie

Samenvatting. Reumatoïde artritis: biologicals en bot

Samenvatting. Reumatoïde artritis: biologicals en bot * Samenvatting Reumatoïde artritis: biologicals en bot Samenvatting In deel I van dit proefschrift worden resultaten gepresenteerd van onderzoek naar gegeneraliseerd botverlies (osteoporose) in patiënten

Nadere informatie

Dagelijkse dosis visolie verbetert de prestaties van leerlingen bij nationale examens

Dagelijkse dosis visolie verbetert de prestaties van leerlingen bij nationale examens Onderzoek naar niewe medicijnen duurt jaren en doorloopt een aantal verschillende stadia. Tenslotte worden de medicijnen op mensen getest in klinische trials. Bij stap 1 wordt de veiligheid getest op gezonde

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK Januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK EEN NEUS VOOR ASTMA Astma, Allergie en Allergische Rhinitis Adembenemend 2015 Papendal

Nadere informatie

17 AUGUSTUS 2015 DUURZAAMHEIDSVRAAGSTUK MILIEUVERVUILING EN ALLERGIEËN. Actuele Topics in Aardrijkskunde 2014-2015 GULIZAR HEYECAN 3SA2

17 AUGUSTUS 2015 DUURZAAMHEIDSVRAAGSTUK MILIEUVERVUILING EN ALLERGIEËN. Actuele Topics in Aardrijkskunde 2014-2015 GULIZAR HEYECAN 3SA2 17 AUGUSTUS 2015 DUURZAAMHEIDSVRAAGSTUK MILIEUVERVUILING EN ALLERGIEËN Actuele Topics in Aardrijkskunde 2014-2015 GULIZAR HEYECAN 3SA2 Inhoud 1. Allergieën (Bevolking)... 2 2. Oorzaken van allergieën (Biosfeer,

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 131 Astma, chronische bronchitis en longemfyseem (de laatste twee worden samen ook wel COPD genoemd) zijn longaandoeningen die veelvuldig voorkomen. De aandoeningen worden gekarakteriseerd

Nadere informatie

Voedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012

Voedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012 Voedselprovocatie april 2012 Een allergie is een reactie van het afweersysteem van het lichaam gericht tegen niet schadelijke stoffen als stuifmeel, huidschilfers of voedingsmiddelen met allergische klachten

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving Niet-technische samenvatting 2016491-2 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Effecten van ijzer op een hormoon dat betrokken is bij het calcium- en fosfaatmetabolisme (FGF23) bij chronische nierpatiënten.

Nadere informatie

COPD Meten is weten!!! Maar wat meten we dan??

COPD Meten is weten!!! Maar wat meten we dan?? COPD Meten is weten!!! Maar wat meten we dan?? De lengte en het gewicht vragen aan de patiënt is voldoende. Iedereen weet toch hoe lang en zwaar hij/zij is. Juist/Onjuist Bij een patiënt kunnen verschillende

Nadere informatie

LONGGENEESKUNDE. De longverpleegkundige astma en COPD

LONGGENEESKUNDE. De longverpleegkundige astma en COPD LONGGENEESKUNDE De longverpleegkundige astma en COPD De longverpleegkundige astma en COPD U bent door uw longarts doorverwezen naar het spreekuur van de longverpleegkundige. De longverpleegkundige is gespecialiseerd

Nadere informatie

Kinderlongverpleegkundige

Kinderlongverpleegkundige Kinderlongverpleegkundige De kinderarts heeft uw kind verwezen naar de kinderlongverpleegkundige. Een kinderlongverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en/of benauwdheid

Nadere informatie

Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie

Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Kinderen en jongvolwassenen met een fysieke beperking, zoals cerebrale parese (CP), ervaren vaak loopproblemen in het dagelijks leven. Veelgehoorde

Nadere informatie

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters.

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Opmerking: deze wijzigingen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter waren geldig ten tijde van het

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting

Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal

Nadere informatie

Verpleegkundig consulent voor kinderen met astma. Informatie voor ouders en/of verzorgers

Verpleegkundig consulent voor kinderen met astma. Informatie voor ouders en/of verzorgers Verpleegkundig consulent voor kinderen met astma Informatie voor ouders en/of verzorgers Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Wat is astma... 1 3. De verpleegkundig consulent... 1 4. Samenwerking met andere

Nadere informatie

Fysiotherapie en Voeding bij Astma en COPD NETWERK EERSTELIJNS DIETISTEN AMSTERDAM

Fysiotherapie en Voeding bij Astma en COPD NETWERK EERSTELIJNS DIETISTEN AMSTERDAM Fysiotherapie en Voeding bij Astma en COPD NETWERK EERSTELIJNS DIETISTEN AMSTERDAM Anouck Hoenderkamp Fysiotherapie Amsterdam Oost 0646074824 www.ftao.nl LoRNa www.lornamsterdam.nl www.lornamsterdam.nl

Nadere informatie

Monique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten

Monique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Monique Meijerink Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Krantenkoppen liegen er niet om Bewoners eisen recht op schone lucht Niks aan de hand, gewoon deuren en ramen dicht Megastal bedreiging voor

Nadere informatie

KNO. Niezen, loopneus en jeukende ogen

KNO. Niezen, loopneus en jeukende ogen KNO Niezen, loopneus en jeukende ogen Niezen, loopneus en jeukende ogen Een allergie is een veranderde reactie op prikkels die door bepaalde stoffen, allergenen genoemd, worden veroorzaakt. Allergenen

Nadere informatie

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade

Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade Factsheet Nieren en nierschade deel 5 Vroeg opsporen en voorkomen achteruitgang chronische nierschade In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen chronische nierschade. Dit is in veel gevallen het gevolg van

Nadere informatie

Astma en Longrevalidatie

Astma en Longrevalidatie Astma en Longrevalidatie Dominique Vaessen, verpleegkundig specialist longziekten 24 mei 2016 Isala Inhoud Astma Astma en longrevalidatie Longrevalidatie in Nederlands Astmacentrum Davos pagina 2 Astma

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

VAN ZORG NAAR PREVENTIE

VAN ZORG NAAR PREVENTIE VAN ZORG NAAR PREVENTIE Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Legitimatie psychische gezondheidszorg Legitimiteit van de psychische gezondheidszorg

Nadere informatie

Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk. Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd

Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk. Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

VRAGEN OVER GESTELDE VEEL COPD

VRAGEN OVER GESTELDE VEEL COPD VEEL GESTELDE VRAGEN OVER COPD VEEL GESTELDE VRAGEN OVER COPD Assoc. Prof. Dr. N.H. Chavannes Prof.dr. P.N.R. Dekhuijzen 2013 2013 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV, Houten Alle

Nadere informatie

De ziekte van Alzheimer. Diagnose

De ziekte van Alzheimer. Diagnose De ziekte van Alzheimer Bij dementie is er sprake van een globale achteruitgang van de cognitieve functies, zoals het geheugen of de taalfuncties. Deze achteruitgang leidt tot functionele beperkingen in

Nadere informatie

Subcutane immunotherapie. Een injectiekuur tegen allergieën voor kinderen

Subcutane immunotherapie. Een injectiekuur tegen allergieën voor kinderen Subcutane immunotherapie Een injectiekuur tegen allergieën voor kinderen 2 Allergie: hoe zat het ook al weer? Veel kinderen hebben klachten van allergische ziekten. Dit kan veroorzaakt worden door inademing

Nadere informatie

Dierenallergie. Sophia Kinderziekenhuis

Dierenallergie. Sophia Kinderziekenhuis Dierenallergie Sophia Kinderziekenhuis Is uw kind misschien allergisch voor dieren? In deze folder leest u wat een allergie is, wat de klachten zijn en welke behandelingen mogelijk zijn. Wij willen u vragen

Nadere informatie

Klinische dagbehandeling allergologie

Klinische dagbehandeling allergologie Klinische dagbehandeling allergologie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Deze folder geeft informatie over de klinische dagbehandeling allergie in het Waterlandziekenhuis.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 147 Nederlands samenvatting Wat is COPD? Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is een ziekte waarbij er een blijvende vernauwing van de luchtwegen in de long optreedt, die voornamelijk veroorzaakt

Nadere informatie

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Allergisch astma Allergisch astma is een veel voorkomende ziekte waarbij mensen benauwd worden wanneer ze de stof inademen waar ze allergisch voor zijn geworden. Daarnaast

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 157 N ederlandse samenvatting Nederlandse Samenvatting 158 Nederlandse samenvatting Het aantal gevallen van huidkanker, waaronder melanoom, neemt nog steeds toe in de westerse

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK 29 januari + 30 januari 2015 KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS

Nadere informatie

RF/PFD en de PRF behandeling

RF/PFD en de PRF behandeling RF/PFD en de PRF behandeling Inleiding Zoals in elk vakgebied, volgen de technologische ontwikkelingen elkaar in snel tempo op. De pijnbestrijding is hierop geen uitzondering. Ik wil u graag in het kort

Nadere informatie

Immunotherapie. KNO-heelkunde. Beter voor elkaar

Immunotherapie. KNO-heelkunde. Beter voor elkaar Immunotherapie KNO-heelkunde Beter voor elkaar 2 Immunotherapie Wat is Immunotherapie? Immunotherapie, ook wel hyposensibilisatie genoemd, is een behandeling die erop is gericht het eigen afweersysteem

Nadere informatie

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde Longverpleegkundige Longgeneeskunde Astma en COPD Astma en COPD (chronische bronchitis en longemfyseem) zijn chronische aandoeningen van de ademhalingsorganen. Bij deze aandoeningen kan er sprake zijn

Nadere informatie

Luchtgenoten. Wie zijn wij

Luchtgenoten. Wie zijn wij Luchtgenoten Luchtgenoten Met deze folder wil de patiëntenvereniging Luchtgenoten zich aan u voorstellen: wie zijn wij en wat kunnen wij u bieden. Ook wordt vermeld waar u terecht kunt voor nadere informatie

Nadere informatie

CHAPTER 8. Dutch summary / Nederlandse samenvatting

CHAPTER 8. Dutch summary / Nederlandse samenvatting CHAPTER 8 Dutch summary / Nederlandse samenvatting Dutch summary / Nederlandse samenvatting 119 ACHTERGROND Astma is een aandoening van de luchtwegen en wordt gekenmerkt door een piepende ademhaling,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Algemene introductie

Hoofdstuk 1: Algemene introductie amenvatting Appendices Hoofdstuk 1: Algemene introductie Dit proefschrift richt zich op de relatie tussen allergie en intestinale wormen. De term allergie wordt in dit proefschrift gebruikt voor atopische

Nadere informatie