lhbt-inclusieve seksuele vorming op de lerarenopleiding
|
|
|
- Vincent van den Brink
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 lhbt-inclusieve seksuele vorming op de lerarenopleiding Mathieu Heemelaar VELON-congres 19 maart VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 1
2 Mathieu Heemelaar Hogeschooldocent Haagse Hogeschool Social Work, Pedagogiek en Pabo Pabo 1974, Onderwijzer basisschool, Groepsleider kinderpsychiatrie, Docent HHS, lobbyist COC-Nederland Auteur studieboek Seksualiteit, intimiteit en hulverlening 1e druk e druk VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 2
3 Mathieu Heemelaar Seksuele vorming en diversiteit. Inclusieve burgerschapsvorming op school Bussum: Coutinho ISBN Verschijnt april 2019 Bezoek website Coutinho voor meer informatie LHBT-inclusieve seksuele vorming 3
4 Onderzoek lhbt-inclusieve seksuele en relationele vorming po, vo, so doelen, inhoud en effectieve lesmethoden tweedegraads lerarenopleidingen en pabo
5 Opbouw lezing 1. bronneninventarisatie 2. maatschappelijke acceptatie lhbt 3. kerndoelen po, so en vo 4. lhbt-inclusieve seksuele en relationele vorming op de lerarenopleidingen 5. vragen en discussie
6 Bronnenonderzoek Vakliteratuur lerarenopleidingen kennisinstellingen 6
7 Bronnenonderzoek Voorlichtingsmethoden Lerarenondersteuning 7
8 Bronnenonderzoek Websites, games Literatuur, promotieonderzoek, SCPrapporten, effectrapportage 8
9 Bronnenonderzoek Seksuologische literatuur Tv-programma s 9
10 1. Maatschappelijke acceptatie VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 10
11 Seksuele en genderdiversiteit: LHBTIQ Seksuele diversiteit Heteroseksualiteit Homoseksualiteit (homoseksuele mannen, lesbische vrouwen) Biseksualiteit Panseksualiteit Aseksualiteit Questioning Queer Genderdiversiteit Cisgender Transgender Intersekse Non-binair Questioning Queer
12 4% 3% 1% homoseksuele mannen en lesbische vrouwen moeten hun leven kunnen leiden zoals zij dat willen (18+) (Kuyper, 2018) 92% (helemaal) mee eens niet eens/niet oneens (helemaal) mee oneens nooit over nagedacht VELON Mathieu Heemelaar
13 aanvaardbaarheid dochter / zoon die samenwoont met een vaste partner van hetzelfde geslacht (18+)(Kuyper, 2018) 74% 9% 17% (zeer) onaanvaardbaar neutraal (zeer) aanvaardbaar VELON Mathieu Heemelaar
14 VELON Mathieu Heemelaar De beginsituatie
15 VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 15
16 VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 16
17 VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 17
18 VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 18
19 5% SW % 6% 20% Nonacceptatie lhb (Kuyper, 2018) VO jr % 11% 19% 29% 29% 31% PO 6-12 jr % 12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% ik vind het vies als twee meisjes met elkaar zoenen ik vind het vies als twee jongens met elkaar zoenen ik vind het vies als een jongen en een meisje met elkaar zoenen VELON Mathieu Heemelaar
20 90% 81% 80% 70% 60% Suïcidaliteit & seksuele gerichtheid jaar (Kuyper 2015) 60% 50% 40% 30% 20% 10% 34% 17% 6% 1% 9% 2% 0% nooit serieus aan suïcide gedacht enkele keer/soms aan gedacht (heel) vaak aan gedacht suïcidepoging gedaan LHB Hetero VELON Mathieu Heemelaar
21 Transgenders: gepest voor 16 e jaar 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 10% 44% 46% cisgender 20% 48% 32% transgender nooit gepest wel eens / regelmatig gepest (heel) vaak gepest VELON Mathieu Heemelaar
22 Seksuele minderheidsstress Geïnternaliseerde homonegativiteit + algemene stressoren Omgevingsfactoren Verwachting van afwijzing Verbergen van identiteit Ervaren van vooroordeel en discriminatie Stress Coping (Gezondheids)problemen Seksuele en genderdiversiteit 22
23 Nog wat cijfers Jongens (12-25) oordelen negatiever (27%) dan meisjes (13%) over zoenende mannen (De Graaf et al., 2017) Zeven op de tien lhbti s krijgt in hun leven te maken met discriminerend fysiek of verbaal geweld (Schuyf, 2009) Een derde van de lhbt-scholieren voelt zich als lhbt niet veilig op school (Pizmony-Levi, 2018) Slechts 6% van de lhbt-scholieren hoort nooit homofobe uitspraken (Pizmony-Levi, 2018) 26% van de jongens is positief over transgenders, 79% van de meisjes (Kuyper, 2018) VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 23
24 Conclusies Algemene acceptatie van seksuele identiteit in Nederland zeer hoog Acceptatie lhb-leefstijl loopt achter Je mag homo zijn, maar moet hetero doen Non-acceptatie sterker bij: orthodox-gelovige christenen en moslims, kleine religies en mensen met een niet-westerse migratieachtergrond Algemene acceptatie genderidentiteit loopt achter VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 24
25 3. kerndoelen po, so en vo VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 25
26 Kerndoelen 2012 (po, so, vo) De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 26
27 Emancipatiebeleid Inspectieonderzoek 2016: onvoldoende beleid geen structurele, doelgerichte aandacht voor respect voor lhbt te weinig aandacht in leermiddelen handelingsverlegenheid bij lastige discussies Regeerakkoord 2017 Kerndoelen dienen te worden aangescherpt voor burgerschap en seksuele diversiteit Emancipatienota 2018 Het voorstel voor aanscherping zal eind 2019 klaar zijn VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 27
28 Emancipatienota 2019 ( ) Coördinerend minister van Emancipatie, Ingrid van Engelshoven Herijkte kennisbases (de pabo en de tweedegraadslerarenopleidingen): seksuele diversiteit en genderdiversiteit expliciet geborgd (ingegaan leerjaar 18-19) Curriculum.nu (po, so, vo (aanbevelingen bovenbouw vo) een aanzet voor de aanscherping van het kerndoelonderdeel seksualiteit en seksuele diversiteit kort na de zomer 2019 worden de ontwikkelde bouwstenen opgeleverd VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 28
29 Concept: nieuwe kerndoel po, so en vo Leerlingen dragen samen met medeleerlingen en leraren bij aan een sociaal schoolklimaat waarin iedereen zich vrij, veilig en geaccepteerd voelt en openlijk zichzelf kan zijn met zijn seksuele gerichtheid, genderidentiteit en leefstijl VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 29
30 4. lhbt-inclusieve seksuele en relationele vorming op de lerarenopleidingen VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 30
31 Curriculum lerarenopleiding Thema s Seksuele ontwikkeling (kinderen en jongeren) Genderdiversiteit en seksuele diversiteit Seksuele voorlichting en relationele vorming Lhbt-inclusief onderwijs Vakgebieden Ontwikkelingspsychologie Onderwijskunde Burgerschapsvorming Biologie Wereldoriëntatie Pedagogiek Diversiteit VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 31
32 Vooroordelen bestrijden Felten & Taouanza (Movisie) 1. inzetten op het vergroten van inleving en empathie (filmpjes, theater) (po, vo) 2. inzetten op een verandering van sociale normen (po, vo, ho) 3. leren aan gemotiveerde studenten om hun eigen vooroordelen en stereotypen onder controle te krijgen (ho) VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 32
33 Wat werkt bij het verminderen van discriminatie Movisie, kennis en aanpak van sociale vraagstukken Hanneke Felten en Ikram Taouanza VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 33
34 VELON Mathieu Heemelaar 34
35 VELON Mathieu Heemelaar 35
36 VELON Mathieu Heemelaar 36
37 GSA: Gender- en Seksualiteits Alliantie 80% VO-scholen GSA Sociale steun Zelfvertrouwen en duidelijke identiteit Netwerk en vriendschap verminderen van minderheidsstress onder lhbt-jongeren VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 37
38 5. Vragen en discussie VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 38
39 Dank voor uw aandacht Of: -> zoeken: Heemelaar VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 39
40 Iedereen is anders Movisie Een website ter ondersteuning van de seksuele ontwikkeling van lhbt-jongeren Bestrijden seksuele minderheidsstress Preventie suïcide VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 40
41 Onderzoek inspectie (2016) globale doelen, maar die zijn niet uitgewerkt naar leerjaren, vakken of vakgebieden geen inzicht in de resultaten van hun onderwijs dat is gericht op een respectvolle omgang met seksualiteit en seksuele diversiteit beeld van de opvattingen over seksuele diversiteit die onder leerlingen leven, minder van de sociale veiligheidsbeleving van lhbt-leerlingen enige aandacht aan de bevordering van een respectvolle omgang met seksualiteit, aan seksuele weerbaarheid en aan seksuele diversiteit in de samenleving, maar veel scholen doen dat op incidentele basis tussen de 35% en 52% van de leraren besteedt in de lessen aandacht aan homoseksualiteit in reguliere leermiddelen is nauwelijks of geen aandacht voor biseksualiteit, transgender of intersekse personen structureel aanbod (meerdere momenten gedurende de schoolloopbaan van de leerlingen) op enkele scholen bij 50% - 75% komt het thema een of enkele keren per jaar aan de orde. Vooral speciale lessen, gastlessen, projecten of door de methode aangegeven momenten leraren zien lastige discussies met leerlingen en het gemis van een overkoepelende visie en afgestemde aanpak door de school als remmende factoren VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 41
42 Onderzoek inspectie (2016): bevorderende factoren aansluiting bij het leven van leerlingen, herkenbare aanleidingen en de actualiteit positief schoolklimaat met goede relaties tussen leerlingen en leraren heldere identiteit, door de schoolgemeenschap gedragen, waarin alle betrokkenen zich herkennen de organisatie en sturing van de school belangrijke randvoorwaarde voor versterking van de invulling van dit onderwijs duidelijkheid bij de schoolleiding over belang van het thema en dat stelselmatig uitdragen, ook bij (potentiële) verschillen van opvatting tussen ouders en school een duidelijke, gestructureerde en concrete aanpak, gericht op een vastgelegde invulling, waarin schoolbreed is aangegeven en afgestemd wat wanneer aan de orde komt bekendheid van alle betrokkenen met doelen, inhouden en plaats in de leerroute een door alle leraren gevolgde pedagogische aanpak, waarin aanleidingen uit de leefwereld rond de leerlingen worden benut een overkoepelende visie en een afgestemde aanpak zodat leraren lastige discussies met leerlingen goed kunnen hanteren VELON Mathieu Heemelaar LHBT-inclusieve seksuele vorming 42
Inhoudsopgave. Voorwoord. Dankwoord. Inleiding Kerndoelen Leeswijzer Opbouw Woordgebruik en begrippen Afkortingen en aanspreekvorm Website
Inhoudsopgave Seksuele vorming en diversiteit - Inclusieve burgerschapsvorming op school Mathieu Heemelaar Uitgeverij Coutinho Publicatie: eind april 2019 ISBN 978 90 469 0675 0 Boek + website: 25 Inhoudsopgave
Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant
KaartjesspeL voorkant Kaartjesspel achterkant Wat betekent LHBT? Ben je in de war als je bi bent? Hoe word je homo? Wat is coming out? Op welke leeftijd ontdek je dat je homo of lesbisch bent? Op welke
Voorbij de M/V binariteit
Handreiking Seksuele Diversiteit Bij seksuele diversiteit in relatie tot mannenemancipatie gaat het om mannen die zich inzetten voor gelijke rechten, vrijheid en veiligheid voor LHBT 1 personen, en daarnaast
LHBTIQ en de rest van het alfabet Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in zorg en welzijn. 24 maart 2017 Hanneke Felten
LHBTIQ en de rest van het alfabet Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in zorg en welzijn 24 maart 2017 Hanneke Felten 3/22/2017 Inhoud lezing Aandacht seksuele en genderdiversiteit in zorg en welzijn.
Mathieu Heemelaar Onderwijssymposium Rotterdam Verkeert 31 maart 2010
Mathieu Heemelaar Onderwijssymposium Rotterdam Verkeert 31 maart 2010 1. Sociale acceptatie: cijfers en analyse 2. Politiek en beleid 3. Onderzoek psychosociale effecten 1. Effecten homonegativiteit bij
Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn?
Juul van Hoof Senior adviseur participatie en inclusie MOVISIE Symposium Roze Ouderenzorg Utrecht, 27 juni 2013 Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn? 7/17/2013 Inhoud 1. Wat betekent LHBT? 2. Ontdekking
3 Competenties en indicatoren...11
Inhoudsopgave 1 Achtergronden... 5 1.1 Seksuele gezondheid jongeren nog niet altijd optimaal...5 1.2 Belangrijke rol voortgezet onderwijs...6 1.3 Aandacht voor het thema in de kennisbases...7 1.4 Leervraag
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 27 017 Homo-emancipatiebeleid Nr. 102 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede
SEKSUELE DIVERSITEIT IN HET BEROEPSONDERWIJS. Een veilig schoolklimaat voor LHBT mbo-studenten
SEKSUELE DIVERSITEIT IN HET BEROEPSONDERWIJS Een veilig schoolklimaat voor LHBT mbo-studenten Auteurs Laura Baams, Rijksuniversiteit Groningen Update augustus 2018 door Sandra Wagemakers, ecbo april 2016
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Bestuursondersteuning en Advies Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500
LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT
LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT Iedere patiënt is anders. We maken van diversiteit de norm in de spreekkamer. Begrippenlijst sekse, gender en seksuele oriëntatie In deze begrippenlijst vind je een omschrijving
ref.nr.: 13.026 / 6.30.1 Amsterdam, 28 februari 2013
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap t.a.v. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, coördinerend bewindspersoon emancipatie, mevrouw J. Bussemaker De staatssecretaris van Onderwijs,
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA..DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
Dat vinden wij niet raar dat vinden wij bijzonder
Dat vinden wij niet raar dat vinden wij bijzonder Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in je les Marianne Cense Suzanne Meijer Lisette Schutte Programma workshop 1. Introductie: Seksuele en genderdiversiteit:
Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen
Analyse-instrument seksuele diversiteit in leermiddelen Een instrument voor de analyse van hoe seksualiteit en seksuele diversiteit voorkomt in leermiddelen voor leerlingen van 4 tot 15 jaar Inleiding
In de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!
In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk! Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit?
Workshop Sociale Veiligheid
Workshop Sociale Veiligheid Platformbijeenkomsten maart 2014 mr. Tineke Mulder, lid werkgroep Sociale Veiligheid Introductie thema Sociale Veiligheid Wie besteedt er aandacht aan dit thema? Waarom? Stelling:
Inhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT
Inhoudsopgave Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING Plaatsbepaling ten opzichte van andere vakliteratuur Visie op hulpverlening Doelgroep Themataken Gebruik
Eerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2012 2013 33 421 Besluit van 21 september 2012 tot wijziging van het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO, het Besluit kerndoelen onderbouw VO, het Besluit
HET SPIEGELGESPREK. Een veilige setting
HET SPIEGELGESPREK Een spiegelgesprek tussen leerlingen en docenten is een mooie manier om inzicht te krijgen hoe veilig leerlingen de school ervaren op het gebied van seksuele diversiteit. Met tips als
Belangenbehartiging, ontmoeting, hulp, advies en voorlichting voor LHBTI s in Midden Gelderland.
Informatiepakket: Voorlichting seksuele diversiteit voor middelbare scholen Lid van federatie COC Nederland St. Catharinaplaats 10 6811 BS Arnhem Postbus 359 6800 AJ Arnhem Telefoon: 026 442 31 61 E mail:
Factsheet Homofobie. Homofobie geeft een druk op jongens en mannen en vertelt ze hoe ze zich wel en niet moeten gedragen
Factsheet Homofobie De laatste jaren is de aandacht voor de acceptatie van seksuele diversiteit enorm toegenomen. Toch is homofobie, en de bijbehorende gendernormativiteit, nog altijd wijdverbreid. Homofobie
Seksuele diversiteit
Deel 3 Leerlingenmateriaal Seksuele diversiteit Leerlingenmateriaal: Kaartjes met vragen over seksueleen genderdiversiteit Informatieblad voor leerlingen: veelgestelde vragen van jongeren over homoseksualiteit
WAAR BEGIN JE? Guido Lerarenopleider Dagmar Lerares Kenza Lerares André Schooldirecteur Kevin Vader Sandra Moeder John Leraar
Coffee Lerarenopleiding Hetero Lesbo ra tpo ter a r e in e? Een handreiking voor het teamgesprek (po/vo) SCHOOL & VEILIGHEID A1POSTERdrukklaar.pdf 1 27-02-18 09:34 WAAR BEGIN JE? Competente leraren Aankomende
Onderzoek verplichte homolessen
Onderzoek verplichte homolessen 08 december 2011 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van van 28 november tot 7 december 2011, deden 2.075 jongeren mee. Hiervan zitten er 578 op de middelbare
De toets van seksuele diversiteit
De toets van seksuele diversiteit De omgang met seksuele diversiteit als toetssteen voor inclusief schoolbeleid Peter Dankmeijer p.dankmeijer@edudivers.nl Workshop voor het Schoolpsychologencongres, 10
Veelgestelde vragen over homoseksualiteit
Veelgestelde vragen over homoseksualiteit WAT BETEKENT LHBT? LHBT betekent lesbisch, homo, bi of transgender. Een meisje dat meestal op meisjes valt, noemen we lesbisch. Een jongen die meestal op jongens
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG.. Datum 10 juni 2014
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG.. Emancipatie IPC 5500 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den
SEKSUELE VORMING EN DIVERSITEIT
BURGERSCHAP SEKSUELE VORMING EN DIVERSITEIT onderdeel van het burgerschapsplan 2016 INHOUD 1.0 DOEL ALGEMEEN 1.1 Bevorderen burgerschap 1.2 Gelijke behandeling en discriminatie 1.3 Volwaardig burger 2.0
Citation for published version (APA): Baams, L., & Wagemakers, S. Een veilig schoolklimaat voor LHBT mbo-studenten
University of Groningen Een veilig schoolklimaat voor LHBT mbo-studenten Baams, Laura; Wagemakers, Sandra IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish
Genderhokjes doorbreken: (hoe) werkt dat? De resultaten van een theorie-gestuurde evaluatie. Alliantie Genderdiversiteit
Genderhokjes doorbreken: (hoe) werkt dat? De resultaten van een theorie-gestuurde evaluatie Alliantie Genderdiversiteit Colofon 2 Auteurs: Met dank aan: Hanneke Felten (Movisie). Michelle Emmen (Movisie),
Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem
Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem 2015 2017 1. Inleiding Het Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem 2015-2017 is een uitwerking van het Haarlems diversiteitbeleid. We hebben dit beleid verwoord in
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
Omgaan met seksuele diversiteit in het basisonderwijs
Omgaan met seksuele diversiteit in het basisonderwijs Een aanvulling op het lespakket Relaties & Seksualiteit Als een kind merkt, dat het zich aangetrokken voelt tot het eigen geslacht, kan het daar behoorlijk
De Afdeling advisering van de Raad van State gehoord (advies van 18 juli 2012, nr. W /l);
Besluit van tot wijziging van het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO, het Besluit kerndoelen onderbouw VO, het Besluit kerndoelen WEC, het Besluit kerndoelen WPO BES en het Besluit kerndoelen onderbouw
VOORTGEZET ONDERWIJS HET LAGERHUIS
VOORTGEZET ONDERWIJS HET LAGERHUIS 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
Gesprek over homoseksualiteit vraagt veilig klimaat op basisschool
Gesprek over homoseksualiteit vraagt veilig klimaat op basisschool Michiel Bakker RD, 04-09-2013 beeld istock istock Ze zitten soms nog op de basisschool, in groep 7 of 8: kinderen die merken dat ze homoseksuele
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 27 017 Homo-emancipatiebeleid Nr. 50 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETEN- SCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
VOORTGEZET ONDERWIJS FIJN IN JE EIGEN LIJF
VOORTGEZET ONDERWIJS FIJN IN JE EIGEN LIJF 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
VOORTGEZET ONDERWIJS HELP JIJ OF NIET?
VOORTGEZET ONDERWIJS HELP JIJ OF NIET? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Emancipatie IPC 5500 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
OMGAAN MET SEKSUALITEIT EN SEKSUELE DIVERSITEIT EEN BESCHRIJVING VAN HET ONDERWIJSAANBOD VAN SCHOLEN
OMGAAN MET SEKSUALITEIT EN SEKSUELE DIVERSITEIT EEN BESCHRIJVING VAN HET ONDERWIJSAANBOD VAN SCHOLEN juni 2016 Voorwoord Nederland is een vrije en open samenleving. Mensen kunnen zijn wie ze zijn en hun
Menukaart Gezonde School voortgezetonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde voortgezetonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan
Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding op school en thuis Naam Christel van Helvoirt GGD Hart voor Brabant Waar denken jullie aan bij seksualiteit? Gevoelens Veiligheid
Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
27017 Homo-emancipatiebeleid 32793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 99 Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Lesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid. Module 1 What s Love
Lesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid Module 1 What s Love 3.1 Seksualiteit en mijn brein Schrijf op: Genesis 1: 21-24. LES 3 Schrijf in eigen woorden op waarom de werking van plakband lijkt op seksualiteit:
Juryrapport LHBT-innovatieprijs 2015
Juryrapport LHBT-innovatieprijs 2015 17 mei 2015 Koninklijke Schouwburg Den Haag Ter gelegenheid van de Internationale Dag tegen Homofobie, Transfobie & Bifobie Advies van de jury voor de LHBT-innovatieprijs
VOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE?
VOORTGEZET ONDERWIJS TELT JOUW IDENTITEIT MEE? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit
De belangrijkste aandachtsvelden voor het LHBT-beleid van de gemeente Lelystad in de periode zijn:
Lelystad Regenboogstad 2019-2022. uitvoering: Bureau Gelijke Behandeling Flevoland. De belangrijkste aandachtsvelden voor het LHBT-beleid van de gemeente Lelystad in de periode 2019-2022 zijn: - Zichtbaarheid,
Huist de heteronorm nog in het WZC? Oudere holebi s (on)gezien
Huist de heteronorm nog in het WZC? Oudere holebi s (on)gezien Katrien Van Leirberghe 19/01/2017 Terminologie en concepten (Gender)normen en holebifobie Gevolgen van heteronormativiteit voor holebi s Knelpunten
Zijn roze gezinnen welkom op uw school?
Zijn roze gezinnen welkom op uw school? Met succes werken aan een diverse school! Tips voor basisscholen die open willen staan voor lesbische, homoseksuele, biseksuele en transseksuele ouders en hun kinderen
Een Dwarse blik op Seksuele Vorming
Een Dwarse blik op Seksuele Vorming 18 maart 2013 wrasdwarsdwrasdws hhhhhhhhhhhhhhhhh Geacht parlementslid, Voor u ligt het visiestuk van DWARS, GroenLinks jongeren over seksuele vorming in Nederland.
Kocet, M. (redactie) (2014). Counseling gay men, adolescents, and boys. New York: Routledge, 199 pag., 46,94.
Kocet, M. (redactie) (2014). Counseling gay men, adolescents, and boys. New York: Routledge, 199 pag., 46,94. De Amerikaanse uitgeverij Routledge is gespecialiseerd in boeken over counseling en therapie.
Om de kwaliteit van het eigen proces
1 Om de kwaliteit van het eigen proces Minicollege bij de ondertekening van het Regenboogakkoord 2019-2022 Hoe breng je als gemeente scholen in beweging zodat ze voldoen aan de kerndoelen over seksuele
INHOUDELIJK JAARVERSLAG 2016 Stichting uitvoering Peer to peer Interventie (SPINT)
INHOUDELIJK JAARVERSLAG 2016 Stichting uitvoering Peer to peer Interventie (SPINT) 1 Omslagfoto door Erwin Heyl, leerlingen van het Stanislascollege doen een Lagerhuisdebat 2 1. Inleiding Voor u ligt het
Gemeentelijke monitoren en LHBTI
HANDREIKING LHBTI-EMANCIPATIE Gemeentelijke monitoren en LHBTI Waarom is het zo belangrijk om aandacht te besteden aan lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender en intersekse personen
Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling
Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling 5. Determinanten van seksuele gezondheid-aanbevelingen Om kinderen en jongeren te kunnen ondersteunen in hun seksuele ontwikkeling is het van belang om de
Moment afname De ledenpeiling is uitgezet op 8 juni en gesloten op 22 juni.
Aandacht voor homoseksualiteit Ledenpeiling juni 2011 Aanleiding In de politiek en de media is er veel aandacht voor hoe het christelijk onderwijs omgaat met het thema homoseksualiteit. De Besturenraad
Workshop 7. Seksuele opvoeding en afstemming met ouders
Workshop 7. Seksuele opvoeding en afstemming met Sanna Maris (Rutgers) & Tim Micklinghoff (CED-Groep) Welkom! Seksuele opvoeding: verschillende petten Ouderbetrokkenheid: verschillende vormen Ouderbetrokkenheid:
CONCEPT. Tiel is van iedereen. Uitvoeringsagenda voor LHBTI
CONCEPT Tiel is van iedereen Uitvoeringsagenda voor LHBTI 2018-2022 I. Inleiding Deze uitvoeringsagenda bevat de maatregelen voor de uitvoering van de Agenda 2018-2022. Met deze agenda wil het College
Actief burgerschap en sociale integratie
Actief burgerschap en sociale integratie Mei 2019 1. Inleiding Per 1 februari 2006 is wettelijk vastgelegd dat scholen actief burgerschap en sociale integratie moeten bevorderen. Burgerschap moet herkenbaar
INHOUDELIJK JAARVERSLAG 2017 Stichting uitvoering Peer to peer Interventie (SPINT)
INHOUDELIJK JAARVERSLAG 2017 Stichting uitvoering Peer to peer Interventie (SPINT) 1 2 1. Inleiding Dit is het inhoudelijk jaarverslag van de Stichting SPINT over het jaar 2017. In 2017 bestonden de activiteiten
Welke rol heeft de school bij een gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen?
Welke rol heeft de school bij een gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen? Kiki op den Camp, MSc Junior onderzoeker - unit Seksuele Gezondheid GGD Zuid Limburg Taak van de school Scholen zijn verplicht
Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa
Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa Opvattingen over seksuele en genderdiversiteit in Nederland en Europa Lisette Kuyper Sociaal en Cultureel Planbureau Den Haag, mei
Als bijlage bij deze brief bied ik u ter informatie het Regenboogbeleid aan.
gemeentebestuur of' Postbus PURMER EN 15 1440 AA Purmerend telefoon 0299-452452 telefax 0299-452124 Maatschappelijk Domein De gemeenteraad van Purmerend uw brief van uw kenmerk ons kenmerk 1479795 datum
Seksuele Vorming en weerbaarheid
Seksuele Vorming en weerbaarheid Workshop Orion Event woensdag 13 maart 2019 Van Koetsveldschool- ZML-Amsterdam (van pionier naar excellent) Even voorstellen.. Presentatie: Urmila Munshi Leerkracht Van
Lhbti-emancipatie in Rotterdam
Lhbti-emancipatie in Rotterdam Het Stadsbeeld lhbti-emancipatie geeft een overzicht van de beschikbare feiten en cijfers over de positie van lhbti s in Rotterdam. Het Stadsbeeld presenteert met name formele
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
VOORTGEZET ONDERWIJS HELP HELPEN
VOORTGEZET ONDERWIJS HELP HELPEN 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
Week van de Lentekriebels
Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?
Project Regenboogstad Oss: uitvoeringsplan Datum Maart Ivo van Harmelen & Leontien van Hassel
Project Regenboogstad Oss: uitvoeringsplan 2019-2022 Datum Maart 2019 Auteurs Ivo van Harmelen & Leontien van Hassel Doel van het plan De gemeente Oss is Regenboogstad Oss. Wij streven naar een inclusieve
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2012 470 Besluit van 21 september 2012 tot wijziging van het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO, het Besluit kerndoelen onderbouw VO, het Besluit kerndoelen
Discriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie
Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een
Seksuele diversiteit bespreekbaar maken in je klas:
Seksuele diversiteit bespreekbaar maken in je klas: Inleiding: Hieronder vind je vier verschillende werkvormen die je in je klas kunt gebruiken om seksuele diversiteit bespreekbaar te maken. Uiteraard
Aanleiding. Kerndoel 43. aanvragen lespakket
1 Aanleiding Sinds 1 december 2012 zijn scholen verplicht aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit. Hiervoor is voor de onderbouw van het VO kerndoel 43 aangepast. De aanpassing is
Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam
Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Aanleiding voor het symposium Onder de vlag van Curriculum.nu buigen in
Graag doen wij u in deze brief suggesties voor de wijze waarop de passage uit het regeerakkoord kan worden vertaald in het LHBT-emancipatiebeleid.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap t.a.v. de minister van OCW, mw. J. Bussemaker Postbus 16375 2500 BJ Den Haag ref.nr.: 13.051/6.30.1 Amsterdam, 21 april 2013 betreft: Suggesties voor het
Discriminatie? Niet in onze school!
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies voortgezet onderwijs Hé homo, doe s normaal! Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
Peer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat
3. Derde bijeenkomst over gender stereotype verwachtingen Gender stereotype verwachtingen zijn een belangrijke determinant voor een homonegatieve houding. KERNBOODSCHAP van deze les: je hoeft niet je houding
Het voorstel betreft de beleidsvoorbereiding van Regenboogstad 2015-2017, welke past binnen de vastgestelde programmabegroting.
B&W-voorstel Onderwerp: Uitvoeringsprogramma Regenboogstad 2015-2017 1) Status Het voorstel betreft de beleidsvoorbereiding van Regenboogstad 2015-2017, welke past binnen de vastgestelde programmabegroting.
Omgaan met elkaar in s-hertogenbosch
Omgaan met elkaar in s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 We willen dat mensen op een prettige manier met elkaar omgaan in de gemeente s-hertogenbosch, ongeacht eventuele cultuurverschillen,
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN EEN LABEL
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN EEN LABEL 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u
Sociale acceptatie van homoseksualiteit in Zuid-Holland West
Sociale acceptatie van homoseksualiteit in Zuid-Holland West Gezondheidsonderzoek 2012 GGD Zuid-Holland West Juni 2013 Inleiding Deze factsheet beschrijft de sociale acceptatie van homoseksualiteit in
4 augustus Onderzoek: Pride Amsterdam en homo-acceptatie
4 augustus 2017 Onderzoek: Pride Amsterdam en homo-acceptatie Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een
Voorlichting voor scholen Over gelijke behandeling, discriminatie en vooroordelen
Voorlichting voor scholen Over gelijke behandeling, discriminatie en vooroordelen Anti Discriminatie Bureau Voor Nijmegen en omgeving 024 32 40 400 www.adbnijmegen.nl Anti Discriminatie Bureau Nijmegen
Regenboog Taaltips. Handreiking voor respectvolle en inclusieve communicatie amsterdam.nl/diversiteit
Regenboog Taaltips Handreiking voor respectvolle en inclusieve communicatie amsterdam.nl/diversiteit Waarom deze Regenboog Taaltips? Handreiking voor respectvolle en inclusieve communicatie Binnen de gemeente
Als ze er maar niet mee te koop lopen
Als ze er maar niet mee te koop lopen ONDERZOEK NAAR HET SOCIAAL LEEFKLIMAAT VOOR LESBIENNES, HOMOSEKSUELEN, BISEKSUELEN EN TRANSGENDERS IN DE GEMEENTE OSS Boris van Arnhem mei 2017 Inhoudsopgave Getekende
Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties
Seksuele gezondheid Uitdagingen voor migranten organisaties Bijeenkomst bevordering seksuele gezondheid Noord Nederland en de rol van de zelforganisaties Drachten 15-3-2010 Bram Tuk Pharos, kennis en adviescentrum
: Mw F. Langerak- Oostrom
RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 1 december 2015 Zaaknummer :203787 Datum Raadsvergadering : 14 december 2015 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : Mw F. Langerak-
DISCRIMINATIE OP GROND VAN SEKSUELE GERICHTHEID
DISCRIMINATIE OP GROND VAN SEKSUELE GERICHTHEID Discussienota voor de raadscommissie Samenleving 1 februari 2018 Inhoud I. Achtergrond... 3 i. Aanleiding: waarom is het deze nota opgesteld?... 3 ii. Opbouw...
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies. basisscholen
Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies basisscholen Zíj zijn stom, gemeen, lelijk Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen
TOOLKIT HOLEBI EN TRANSGENDER
TOOLKIT HOLEBI EN TRANSGENDER ALS JE NIET OPEN KAN ZIJN OVER JE SEKSUELE ORIËNTATIE. Seksuele diversiteit mag dan wel officieel erkend zijn in onze maatschappij, hetero blijft toch in veel gevallen de
Visie op burgerschap en sociale integratie
Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over
VOORTGEZET ONDERWIJS RESPECT OR NO RESPECT, IS THAT THE QUESTION?
VOORTGEZET ONDERWIJS RESPECT OR NO RESPECT, IS THAT THE QUESTION? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter
Verslag Schoolvisite. Kennismaken en discussie
Verslag Schoolvisite Op 4 oktober 2010 vond een experimentele "schoolvisite" plaats op een Amsterdamse VMBO school. Dit is het verslag van die gebeurtenis. Deze versie van het verslag is geanonimiseerd,
VOORTGEZET ONDERWIJS DE MENSENBIEB
VOORTGEZET ONDERWIJS DE MENSENBIEB 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
Geachte fractievoorzitters, geachte informateur en geachte woordvoerders LHBT-emancipatie,
ref.nr.: 10.088 / 6.30.1 Amsterdam, 23 juni 2010 betreft: Intensivering homo-emancipatie door nieuwe regering SCP-onderzoek Geachte fractievoorzitters, geachte informateur en geachte woordvoerders LHBT-emancipatie,