Haarlem'30'november'2015,'door:'Hans'Adriaansens.'

Transcriptie

1 Haarlem30november2015,door:HansAdriaansens. 1.! In de afgelopen 15 jaar, na de oprichting van University College Utrecht enalhelemaalnadatderooseveltacademy(nuucr)zichinmiddelburg hadgevestigd,hebikheelwatstedenaantafelgehaddieookzo nuniverl sitycollegewilden.maarindie15jaarhebiknooitzoietsmooisgezien alsdeplannenwaarmeedestichtingpanopticonmijnognietzolanggel leden in Middelburg wist te verrassen: een nieuw university college in een iconisch gebouw, aan het Spaarne, in het hart van een stad met een eeuwenlangeacademischetraditie(deoudste maatschappijvoorkunsten enwetenschappen vanonsland,nognetietsouderdandieinmiddelburg en Utrecht!). Maar net als in Middelburg (die het in 1574 tegen Leiden heeftmoetenafleggenbijdevestigingvanwillemvanoranjeseersteunil versiteit)heeftookhaarlembijdevestigingvandehollandsemaatschapl pij van Wetenschappen in 1752 last van Leiden gehad. Het heeft toen moeten beloven dat hier nooit colleges zouden worden gegeven, want concurrentiewildedeuniversiteitniet.datjuk,datleidsejuk,werpenwe vandaagaf.wewillenlatenzienhoestadenacademie,stadenuniversil teit letterlijklinelkaarsverlengdekunnenwordengeplaatst,endatten voordelevanbeide.wewillendatdoenaandehandvaneenechthaarl lems,multifunctioneel,universitycollege. 2.! Eerstmaareensdevraagwatdatnueigenlijkis,zo nuniversitycollege. Het antwoord op die vraag is (en wordt) intussen op tien verschillende plaatseninonsland,maarrecentelijkookinduitsland,inchinaeninrusl landgegeven.universitycollegesbetreffendebachelorfasevanhetunil versitaireonderwijsenzijnbedoeldomdiefaseaanmerkelijkteverbetel ren.dieverbeteringsdoelstellingwashardnodig,wantdeuitvalpercental geswaren(enzijnnogsteeds)abominabelhoogenderendementen(hoe besmetdietermdelaatstetijdookmagklinken)navenantlaag.datisnal tuurlijkookgeenwonderalsjeinaanmerkingneemtdatjuistindiefase studentenineenleerfabriek(determisvanonzeeigenonderwijsminister Jet Bussemaker) worden gestopt en bovendien gedwongen worden om eenstudierichtingtekiezenwaarvanzeeigenlijkgeenweethebben. 3.! Dandevraaghoedieuniversitycollegeserinslagenom,andersdaneen magerrendementvanpakweg25%indevoorgeschrevencursusduurop reguliere universiteiten, naareeninternationaalgeaccepteerde90%te groeien.hetantwoordopdievraagiseigenlijkhelemaalnietzoingewikl keldenbestaatuitvierdelen:! Het begint allemaal bij de student. Om naar een academische instelling te mogen moet je een VWOLdiploma hebben. Dat is eenprachtigdiplomaenallestudentenmetzo ndiplomazijnin staat een academische opleiding te volgen. Maar wat erg onl waarschijnlijkis,isdatzeookprecieswetenwelkestudierichl tingzemoetenkiezen.opje17 e of18 e hebjedaarhooguitrol mantischeideeënoverenhetstudiekeuzelcircusdatuniversil teitenhebbenopgetuigdmaaktdeverwarringalleenmaargrol

2 ! ter.enalsstudentendanuiteindelijkietsgekozenhebben,dan valthetallemaalvaaktegen,isdeuitvalgroot(wel30%inhet eerstejaar)enliggenfrustratieendemotivatieomdehoek.zo moethetdusniet.netalsalleuniversiteitenentopuniversiteil ten in Angelsaksische landen hebben we daarom het curricul lum op onze university colleges nu eens niet studierichtingsl gewijsgeorganiseerd.destudentdiebinnenkomt,doetdatdus niet in een studierichting, nee die student gaat naar college. Hijofzijhoeftdusnogniet(magwel)tebeslissenwelkerichL tinguiteindelijkwordtingeslagen,maarkrijgtdetijdomgeleil delijkintezoomenopzijn/haargrootsteaffiniteit.datnoemen wede major endaarmeekunnenstudentenzichvoorbereiden opeenverderespecialisatieindemasterfase.daarmee ikzeg het nog maar eens voor de zekerheid L hebben we natuurlijk hetwielnietuitgevonden,wantzoalsikalzei:alletopuniversil teitenencollegesinangelsaksischelandenwerkenopdiemal nier.hetwordtwelhet liberalarts ofhetliberalarts&scienl ces (=eigenlijk een tautologie) model genoemd. Parallel aan ons algemene adagium van Open de Koepel zou je hier dus kunnensprekenvan OpendeStudierichting. Met dat eerste antwoord op de vraag hoe university colleges erinslagenhetuniversitairebacheloronderwijsteverbeteren opendestudierichtingindebachelorfase ontstaatdemogel lijkheidvooreenheelanderorganisatiecriteriumvaneenunil versiteit, namelijk het college. Het college is een groep van ongeveer 600 studenten met een eigen docentencorps en een eigengebouw,waariniedereenelkaarkent,diesameneenacal demische gemeenschap vormen en waar iedereen van elkaar kanleren.ookdatisnietnieuw.nogevenlosvandeantieke EuropeseacademieLtraditie zijn het de beroemde universiteil tenvanoxfordencambridgediezichinzulkecollegesofacal demieshebbengeorganiseerd.ookdaargaathetomongeveer 600studentenpercollege.Oxfordheefterintussen39enCamL bridge 31. Het eerste college van Oxford, gesticht in 1249, droegtrouwensdenaam UniversityCollege endienaamhebl benwe hier schaamteloos gekopieerd. Het succes van die forl muleisvooraleenkwestievanschaalgrootte:alsiedereenell kaarkent,danbenikdusookzelfgeennummerenkanikhaast nietandersdanmeverantwoordelijkvoelenvooraldieandere bekendenenvoorhet college alsgeheel. In zo n setting, met klasgroottes die de 25 niet overstijgen, kan ik mij als student niet achter de krant verschuilen of stiekem mijn meegebracht ontbijtnuttigen.inzo nsettingzalikmijnpapernietvergeten teschrijven,wantdankunnendeanderestudentenernietover praten. Zo n setting schept verantwoordelijkheid, geen onverl schilligheid. Vandaar ook de gedachte dat er niks mis hoeft te zijnmetgroteorganisatieszolangzemaarkleinschaligworden georganiseerd;zieoxford.

3 !! Eenderdestukjevanhetantwoordopdevraaghoeuniversity collegeshetbacheloronderwijsverbeterenheefttemakenmet het residentiële karakter van zo n college, dus ook van het Haarlemse.VanuitdesociologieendesocialepsychologieweL tenwedatdeeducatievekrachtvaneenonderwijslenonderl zoekinstellingvooreenbelangrijkdeelafhankelijkisvandeinl tensiteitwaarmeestudentenendocentenmetelkaarverkeren. Datzorgtervoordatstudentenendocentenmetverschillende invalshoekenwordengeconfronteerd,zekeralseengrootdeel van die 600 studenten(zeg ongeveer de helft) uit andere lanl denenculturenafkomstigis. Zonderwrijvinggeenglans luidt hetgezegde,endatgeldtzekervooreenacademischegemeenl schap, waarin studenten ook buiten het academische curricul lum tal van gemeenschappelijke culturele, politieke, sportieve etc. activiteiten organiseren. Voor de stad heeft dat positieve culturele consequenties, maar dat niet alleen: volgens onderl zoeken van de Universiteit van Gent en TNO zorgen 600 resil dentiële studenten voor een jaarlijkse additie van 15 miljoen euroaandeeconomischeruimtevandestad. entenslotte,opdevierdeplaats,iserdeinrichtingvanhetcurl riculumenmetnamedeintensiteitervan.gedurendedebeide semesters van 15 weken worden studenten geacht om een derde van de beschikbare tijd van een week (dus van de 168 uurisdat56uur)aanhunprogrammatebestedenindevorm vancontacturenenvoorbereidingopdiecontacturen(eenanl der derde deel wordt bij voorkeur besteed aan de eerdergel noemdegemeenschappelijkeactiviteitenendanblijvenerook nog 56 uur over om te slapen...). Studenten schrijven veel pal pers, geven veel presentaties, krijgen wekelijks feedback van hun docenten en al die activiteiten vormen een voorschot op hunuiteindelijkebeoordeling.kortom,hetiseensysteemvan continuousassessment waardoorelkestudentopelkmoment weet waar hij/zij staat en wat er moet gebeuren om het gel wensteresultaattehalen.geenkansdusomdeeerste13wel kenvaneencursusofsemesternikstedoenendantweewel kenhardstuderenvooreenexamen:daswareinmal... 4.! Ervaltnatuurlijkveelmeertevertellenoveruniversitycolleges.Hetzou alleenaleenhalvedagvergenomderijkeverzamelingvanvooroordelen teontkrachten.ikdoehetdaarommaarkortenbondig:! Hetbegonalin1998metdieVolkskrantcolumnistdiezeidat eenuniversitycollegeeen crechevoorrijkeluiskinderen was. Toendiecolumnistevenlaterooknogministervanonderwijs werd,ginghijergelukkigandersoverdenken,zekertoenzijn eigenzoonnaarcollegekwam.maarhetverwijtisdeuniversity

4 colleges blijven volgen (ook al omdat columnisten blijkbaar machtigerzijndanministersalshetgaatombeeldvorming).! Ander vooroordeel is dat alleen maar excellente studenten wordengeselecteerdendathetdaaromeenkoudkunstjeisom zulkemooieresultatentehalen.maarlaatikduidelijkzijn:iel dereen met een VWOLdiploma heeft wat mij betreft de maarl schalkstafinzijnofhaarransel,wantdatiseenprimadiploma enalsdaardanooknogdewilomtewerkenbijkomtisdatfanl tastisch.eenuniversitycollegeisernietomde bestandbrighl test teselecteren(zodatalmogelijkzouzijn),maarommenl senmeteenvwodiplomaeencontexttebiedenwaarinzebijl naalsvanzelfkunnenexcelleren.! Enishetdannietduurofduurderdaneenreguliereopleiding? InmijntijdwasdatsowiesoniethetgevalenwashetcollegeL geldgelijkaanhetwettelijkvoorgeschrevenbedrag.daarnais opverschillendeplaatseneentoeslaggevraagd,meestalmetde intentie om daarvan beurzen te betalen voor (internationale) studentenuitlandenwaardelevensstandaardaanmerkelijklal ger ligt. Maar voor alle studenten (en hun ouders) geldt: je weetzekerdatjedatmaardriejaarlangcollegegeldmoetbetal lenennietvierofvijfkeerzoalselders.duspersaldoisuniverl sitycollegezelfsgoedkoper.envoordeuniversiteit?iedereen schijnt tedenken dat kleinschalig onderwijs duurder is. Maar waarom zou een universiteit met 30 colleges duurder uit zijn danmetde45(ofmeer)studierichtingendiezenuheeft?datis eenkwestievanorganisatie.! Ander vooroordeel is dat docenten op zo n college geen tijd hebben voor eigen onderzoek. Ook dat is niet waar. Naast het onderzoek dat ze samen met studenten doen gedurende de beide semesters zijn er nog 20 weken van het jaar waarin er geenonderwijsisendusalletijdvooreigenwerk.welwaaris datdocentenopzo ncollegehuntrotsenvoldoeningindeeerl steplaatsmoetenvindenindecarrièreenhetsuccesvanhun studenten.datzedaarnaastnogeens20wekenperjaarinde gelegenheidzijnomzichaanhuneigenonderzoektewijden,is eenbonusdiedeacademischegemeenschapwaarinzefunctiol nerenalleenmaartengoedekankomen. 5.! Zo nacademischegemeenschap,zo nuniversitycollege,hoortineenstad. Enmoetonderdeelzijnvandestad.InUtrecht,MaastrichtenMiddelburg is dat uitstekend gelukt. Kijk naar de iconische gebouwen waarin zo n stedelijk university college steeds kon worden gehuisvest. Iconischer dandekoepelenhetterreinrondomdekoepelvalthaastnietteverzinl nen, ook al omdat zo een prachtig stukje Spaarne voor het eerst bij de stadkanwordengetrokken.maardaarwetendeanderesprekers,haarl lemmers,architectenenstedebouwkundigen,veelspannender enbeell denderlovertevertellen.

5