Organisatie: Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken.

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier woorden 15 mei ,9 327 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 1: Management en organisatie 1.2 Organisaties Organisatie: Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken. 2 soorten organisaties: - Commerciële organisaties (Profitorganisatie, onderneming, bedrijf). - Niet-commerciële organisaties (Not-for-profit-organisatie). Commerciële organisaties streven naar winst. De eigenaren hebben geld in deze organisatie gestopt en willen daar ene vergoeding voor hebben. Organisatie of bedrijf is een organisatie die producten voortbrengt, verkoopt en/of diensten verleent met het doel winst maken. Niet-commerciële organisaties streven niet naar winst. Het doel van deze organisaties is afhankelijk van het soort niet-commerciële organisatie. Organisaties kun je herkennen aan de naam. Als je een organisatie wil oprichten moet je een rechtsvorm kiezen. Rechtsvorm is een juridische vorm van de organisatie. Juridisch staat in deze definitie omdat het de wet is die per rechtsvorm aangeeft wie de leiding heeft in deze organisatie en wie verantwoordelijk is voor de schulden in de organisatie. Rechtsvormen kunnen gesplist worden in natuurlijke personen en rechtspersonen. Natuurlijke personen zijn mensen, deze kunnen rechten en verplichtingen hebben. Rechtspersonen zijn organisaties die rechten en verplichtingen hebben, ze hebben eigen schulden en bezittingen. In het Burgerlijk Wetboek staat welke soorten rechtspersonen er ontstaan. Rechtsvormen van commerciële organisaties: - eenmanszaak - vennootschap onder firma, - naamloze vennootschap - besloten vennootschap Eenmanszaak is een ondernemingsvorm die geen rechtspersoonlijkheid heeft. Er is 1 eigenaar, hij/zij heeft Pagina 1 van 90

2 de leiding, brengt vermogen in en betaald de schulden. In de naam staat meestal niets achter de naam vermeld. Vennootschap onder firma is een ondernemingsvorm die ook geen rechtspersoonlijkheid heeft. Bij een vennootschap onder firma zijn er 2 of meer vennoten die een bedrijf uitoefenen onder een gemeenschappelijke naam. Doordat er meer vennoten is er een betere arbeidsverdeling mogelijk. Zij hebben de leiding, brengen het vermogen in en betalen de schulden. Wie het meeste vermogen heeft ingebracht betaald automatisch ook een grootste deel van de schulden. Je kunt een vennootschap onder firma kun je herkennen doordat er VOF achter de naam, fa.(=firma) voor de naam, of & Co bij de naam staat. Naamloze vennootschap heeft rechtspersoonlijkheid. De eigenaren van de NV zijn alleen verantwoordelijk voor het gedeelte dat ze in de NV hebben gebracht. Het eigen vermogen van een NV is verdeeld in aandelen, elke vennoot neemt deel voor een of meerdere aandelen. Je kunt een NV herkennen doordat er voor of achter de naar NV staat vermeld. Besloten vennootschap (met beperkte aansprakelijkheid) heeft rechtspersoonlijkheid. Zij zijn slechts aansprakelijk voor het deel wat zij in de BV hebben ingebracht. Het eigen vermogen is verdeeld in aandelen. Iedere vennoot heeft een deel van de aandelen in bezit. Een BV is hetzelfde als een NV alleen zijn de aandelen van een BV niet vrij aan anderen overdraagbaar en die van een NV wel. Deze mogen enkel worden verkocht aan familieleden of andere aandeelhouders. Je kunt een BV herkennen doordat er voor of achteraan de naam BV staat vermeld. Wanneer heeft een onderneming rechtspersoonlijkheid? Een onderneming heeft rechtspersoonlijkheid als zij niet geheel aansprakelijk is voor haar schulden, maar alleen voor het deel wat zij in de onderneming hebben gebracht. De onderneming zelf is verantwoordelijk voor de schulden. Rechtsvormen voor niet-commerciële organisaties: - naamloze vennootschap - besloten vennootschap - vereniging - stichting Naamloze en besloten vennootschap komt voor bij grote niet-commerciële organisaties die niet naar winst streven maar wel een bedrijfsmatig karakter hebben. Vaak worden dit soort bedrijven geprivatiseerd. Geprivatiseerd betekent dat een bedrijf commercieel wordt. Vereniging is een organisatie die leden kent en bepaalde doelen nastreeft. Een vereniging is een rechtspersoon. De leden betalen contributie en kiezen zelf een bestuur. Je kunt een vereniging herkennen doordat er ergens in het woord vereniging staat. Stichting is een organisatie zonder leden die een bepaald doel wil bereiken. Een stichting is een rechtspersoon. Het bestuur probeert het doel van de stichting te realiseren. Het vermogen van een stichting wordt gevormd door subsidies en schenkingen. Je kunt een stichting herkennen doordat er ergens in de naam het woord stichting is opgenomen. 1.3 Management Pagina 2 van 90

3 Organisaties worden geleid door managers, hun taak wordt het management genoemd. Management: het bepalen van de doelstellingen van de organisatie, het plannen, het organiseren, het geven van leiding en het controleren. Taken van het management: - bepalen van doelstellingen van de organisatie - plannen - organiseren - geven van leiding - controleren Bepalen van doelstellingen van de organisatie, managers bepalen subdoelstellingen voor de organisatie. Ze gaan hiermee door totdat een doelstelling zo concreet is dat deze omgezet kan worden in een plan en dat de uitvoering hiervan gecontroleerd kan worden. Plannen is de gedetailleerde uitwerking van de doelstellingen. Er wordt bepaald wanneer welke doelstellingen gerealiseerd moeten zijn. Organiseren is het scheppen van meest geschikte verhoudingen tussen mensen, middelen handelingen om een bepaald doel te bereiken. Geven van leiding wordt door managers gedaan, ze begeleiden activiteiten van verschillende werknemers en medewerkers. Ze geven opdrachten en geven hulp bij de uitvoering van deze opdrachten. Controleren is nodig wanneer er meer dan 1 persoon in een organisatie werkzaam is. Het management kan onmogelijk alles zelf doen, dus worden er werknemers aangetrokken om de activiteiten uit te voeren. Zij krijgen middelen om deze activiteiten uit te voeren, controle is hierbij nodig om te kijken of de werknemers hun taak doelmatig genoeg uitvoeren. Managers hebben de verantwoordelijkheid over deze controle en kunnen tijdig bijsturen of nieuwe doelstellingen bepalen als de werknemers hun taak niet goed uitvoeren. Organigram is een weergave van de organisatiestructuur om het overzicht over de organisatie te houden. Je kunt van links naar recht de taalverdeling aflezen. Een organigram wordt ook door organisaties gebruikt die uit meerdere organisaties bestaan, om af te lezen at de relaties van de ondernemingen zijn. 1.4 Gegevens en informatie Managers hebben informatie nodig om hun taken uit te kunnen voeren. Onder informatie verstaan we gegevens die de kennis van de ontvanger vergroten. Informatie moet voldoen aan de eisen: - Betrouwbaarheid - Relevantie - tijdigheid Betrouwbaarheid, de ontvanger moet erop kunnen rekenen dat de informatie die ze krijgt juist en volledig is. Relevantie, de informatie moet zoveel mogelijk aansluiten bij de informatiebehoeften van de ontvanger. Pagina 3 van 90

4 Tijdigheid, de informatie moet er op het juiste moment zijn. Beslissingsinformatie is informatie om beslissingen te kunnen nemen. Verantwoordingsinformatie is informatie om verantwoording af te leggen. Soms kan informatie hetzelfde zijn, maar op een andere manier worden gebruikt.(verband beslissingsinformatie en verantwoordingsinformatie) Er is ook feedbackinformatie, dit is informatie waar iets op teruggekoppeld is. In een organisatie betekent dit dat er een vergelijking plaats vindt met de norm. 1.5 Communicatie, informatie en informatiestromen Communiceren betekent het uitwisselen van informatie tussen een zender en een ontvanger. De zender geeft de informatie en de ontvanger ontvangt de informatie. Medium betekent het middel waarmee de informatie wordt gegeven. Feedback betekent dat er een reactie wordt gegeven aan de zender van de informatie door de ontvanger. Deze wisselt ook weer informatie uit met de zender, maar nu zijn de rollen omgedraaid. Interne communicatie is een ander woord voor de informatiestromen binnen organisaties. Hierbij hoort interne informatie, informatie die gericht is aan personen binnen de organisatie. Externe communicatie is een ander woord voor de informatiestromen van organisaties naar de buitenwereld. Hierbij hoort externe informatie, informatie die gericht is aan personen die buiten de organisatie staan of omgekeerd. Communicatiemiddelen: - Interne communicatie: vergaderingen, gesprekken, , opgestelde overzichten. - Externe communicatie: gesprekken, faxen, , reclame, rapporten. - Overdracht van informatie: interne/externe verslaggeving, sociale verslagen, reclame. Informatiesystemen worden gebruikt om de informatiestromen in een organisatie overzichtelijk te houden. De definitie: het geheel van personen, hulpmiddelen en activiteiten dat gericht is op het verzamelen, verwerken en verstrekken van gegevens om te kunnen voorzien in de informatiebehoeften van personen binnen en buiten de organisatie. De activiteiten die hierbij plaatsvinden heten het informatieverzorgingproces. Hoofdstuk 2: Algemene vaardigheden 2.2 Procenten Procent is gelijk aan % betekent dan ook 1 van de 100. Promille is gelijk aan % betekent dan ook 1 van de Spreadsheets met Excel Begroting is een overzicht van verwachte gegevens met betrekking tot de opbrengsten en kosten van een onderneming. Hoofdstuk 3: Balans en resultatenrekening 3.2 Het samenstellen van een balans Balans is een overzicht van de bezittingen(inclusief vorderingen), het eigen vermogen en de schulden van Pagina 4 van 90

5 een onderneming op een bepaald moment. Rechts is de creditzijde, en links is de debetzijde. Debet Balans Credit Kapitaalgoederen Vermogen (hoe heeft de Activa Passiva onderneming (wordt met vermogen het geld verkregen?) betaald) investeren Kapitaalgoederen of activa zijn de bezittingen en de vorderingen van de onderneming. Passiva is een ander woord voor het eigen vermogen en het vreemd vermogen. Vreemd vermogen is het vermogen dat de onderneming heeft verkregen van anderen, al dan niet uit eigen arbeid (hypothecaire lening, te betalen belasting, crediteuren, ING bank) Een onderneming kan alleen betalen met de betalingsmiddelen kasgeld en banktegoeden. Dit noemen we ook wel liquide middelen (postbank, kas). Debetzijde: Gebouw, omvat het gebouw waarin de onderneming is gevestigd. Inventaris, omvat alle hulpmiddelen in de onderneming. Auto s, omvat de waarde van de auto s die in de onderneming zitten. Voorraad goederen, omvat de waarde van de goederen waarin de onderneming handelt. De waarde nemen we tegen de inkoopprijs. Debiteuren, omvat klanten die goederen kopen maar ze niet direct betalen en op rekening kopen. Machines, omvat de kapitaalgoederen waarmee producten kunnen worden voortgebracht of aangepast. Deze post staat niet op elke balans, bijvoorbeeld op die van een fabriek die wijnflessen vult wel en die van een sieradenwinkel niet. Postbank, omvat het tegoed dat op de Postbank staat. Het is een bezitting als het aan de debetzijde staat. Kas, omvat het bedrag dat aan contant geld aanwezig is binnen de onderneming. Creditzijde: Eigen vermogen, omvat het bedrag dat de eigenaar van een eenmanszaak in de onderneming heeft gestoken. Deze neemt toe wanneer er winst wordt gemaakt, er wordt winst gemaakt wanneer de opbrengsten groter zijn dan de kosten, of als de eigenaar privé-gelden in de onderneming steekt. Als de eigenaar bedragen van de onderneming afneemt daalt het eigen vermogen, dit heet onttrekking. Hypothecaire lening, omvat de hypothecaire lening op het onderpand van het gebouw. De onderneming moet jaarlijks een percentage aan interest betalen, daarnaast wordt het geleende bedrag afgelost. Hierover meer in hoofdstuk 6. Te betalen belastingen, omvat de belastingen die een onderneming moet betalen. Elke onderneming heeft hiermee te maken, zo moeten zij onroerendezaakbelasting betalen voor het gebouw dat ze huurt of bezit en omzetbelasting of BTW (Belasting Toegevoegde Waarde) betalen die zij bij de verkoop in de prijs verwerkt. Crediteuren, omvat de leveranciers die nog betaald moeten worden. De onderneming heeft bij deze leveranciers op rekening gekocht. ING bank, omvat de schuld die een onderneming bij de bank heeft. Vaak hebben ondernemingen een rekening-courantkrediet. Dit is een betalingsrekening waarbij een onderneming rood mag komen te staan Pagina 5 van 90

6 tot het kredietplafond (maximum bedrag). Er zijn 2 soorten vreemd vermogen: - vreemd vermogen op lange termijn - vreemd vermogen op korte termijn. Vreemd vermogen op lange termijn betekent dat de lening een langere looptijd dan een jaar heeft, dit is vaak het geval. Bijvoorbeeld: hypothecaire lening. Vreemd vermogen op korte termijn betekent dat de lening binnen een jaar afgelost moet worden. De posten op de balans hebben een bepaalde volgorde, we kunnen ze in 3 groepen splitsen: Evenwicht is belangrijk bij de balans, de debet- en creditzijde moeten in gelijk zijn. Vaste activa, omvat alle productiemiddelen die meer dan 1 productie- of verkoopproces meegaan. Productieproces, omvat alle handelingen die nodig zijn om een product met behulp van grondstoffen, arbeid en machines te maken. Verkoopproces, omdat alle handelingen die nodig zijn om een product te verkopen. De kosten van waardedaling van de vaste activa noemen we afschrijvingskosten. Tot de vast activa horen: gebouw, inventaris en auto s. Vlottende activa gaan maar 1 productie- verkoopproces mee en zijn snel in geld om te zetten. Tot vlottende activa horen: voorraad goederen en debiteuren. Liquide middelen zijn de betalingsmiddelen van de onderneming. Tot liquide middelen horen: Postbank en kas. Op de balans kun je ook de volgende 2 posten tegenkomen: - Lening o/g - Lening u/g Lening o/g, omvat opgenomen geld. Dat is dus geld dat de onderneming heeft geleend en staat dus aan de creditzijde Lening u/g, omvat uitgeleend geld. Dat is dus geld dat de onderneming heeft uitgeleend en staat dus aan de debetzijde. 3.3 Mutaties in de balansposten Een balans is een momentopname, deze zal er dus op 1 januari 2005 anders uitzien dan op 1 februari Hieronder gaan we de verandering op de balans weergeven en uitleggen bij een aantal financiële feiten. Financieel feit Debetzijde Creditzijde Betaald per Postbank aan crediteuren: - Postbank - crediteuren. Afnemer betaald schuld per ING bank: - debiteuren - ING bank Goederen op rekening gekocht + voorraad goederen + crediteuren Goederen op rekening verkocht - voorraad goederen (in), + debiteuren(ver) + eigen vermogen (br-winst) Betaald per Postbank, energiekosten - Postbank - eigen vermogen Per kas goederen verkocht - voorraad goederen (in) + kas (ver) + eigen vermogen (br-winst) Waardemindering op het gebouw - gebouw - eigen vermogen Geld gestort op ING bank vanuit kas - kas - ING bank Betaald overige kosten, per kas - kas - eigen vermogen 3.4 De resultatenrekening (de winst-en-verliesrekening) Er is sprake van nettowinst als de opbrengsten groter zijn de kosten. Hierboven zijn alle kosten geboekt op de rekening eigen vermogen, maar in de praktijk worden deze op een overzichtelijke manier weergegeven. Pagina 6 van 90

7 Dan ontstaat de resultatenrekening of winst-en-verliesrekening. De resultatenrekening in scontrovorm, dat wil zeggen met een debet- en creditzijde ziet er als volgt uit: Nu zetten we de opbrengsten niet meer op de post eigen vermogen, maar aan de creditzijde van de resultatenrekening. Ook verwerken we de kosten niet meer in de post eigen vermogen, maar zetten we aan de debetzijde van de resultatenrekening. Op de resultatenrekening moeten de totalen ook in evenwicht zijn. Om de tellingen kloppend te maken plaatsen we de nettowinst aan de debetzijde als saldopost, maar als de kosten hoger zijn dan de opbrengsten plaatsen we deze post aan de creditzijde. Aan het einde van de periode tel je de nettowinst bij het eigen vermogen op, of trek je het nettoverlies hier vanaf. Financieel feit Debetzijde Creditzijde Goederen verkocht op rekening + inkoopwaarde omzet + omzet Balans: - voorraad goederen (in), + debiteuren(ver) Huur betaald per bank + huurkosten Balans: + bank Goederen op rekening gekocht???? Balans: + voorraad goederen + crediteuren Goederen verkocht + inkoopwaarde omzet + omzet Balans: - voorraad goederen (in) + debiteuren(ver) Interestkosten, overige kosten betaal per bank + interestkosten, + overige kosten Balans: + bank Gelden uit kas voor eigen gebruik Balans: - kas - eigen vermogen Het is ook mogelijk om de resultatenrekening in paginavorm te zetten. Bij de paginavorm staan de opbrengsten en de kosten onder elkaar. Er zijn nog meer opbrengstrekeningen dan alleen de omzet namelijk: - huuropbrengsten - interestopbrengsten Andere voorbeelden van kosten zijn: - energiekosten - loonkosten - onderhoudskosten - afschrijvingskosten Door de opbrengsten en kosten afzonderlijk te vermelden krijgen we een goed inzicht over hoe de winst/verlies is ontstaan. 3.5 Voorraadgrootheden en stroomgrootheden De balans is een overzicht van de bezittingen, schulden en eigen vermogen op een bepaald moment. Waarnaast de resultatenrekening een overzicht van de kosten en opbrengsten over een bepaalde periode is. Voorraadgrootheden, betekent dat de balansposten de situatie op een bepaald moment weergeven. Deze kunnen dus van het ene moment op het andere heel veel verschillen. Stroomgrootheden, bekent dat de posten de situatie van een bepaald periode weergeven. Hoofdstuk 4: De vermogensmarkt Pagina 7 van 90

8 4.2 De aanbieders van vermogen Aan de aanbodzijde van de vermogensmarkt vinden we: - Institutionele beleggers en spaarders - Ondernemingen - De overheid Institutionele beleggers en spaarders Institutionele beleggers zijn instellingen die grote sommen geld te beleggen hebben als uitvloeisel van hun hoofdtaak. 2 Voorbeelden van institutionele beleggers zijn: - pensioenfondsen - levensverzekeringsmaatschappijen. Pensioenfondsen hebben als hoofdtaak 65+ ers een pensioen uit te keren. Als iemand in loondienst werkt houdt de werkgever elke maand een deel van zijn inkomen in als pensioenpremie. Vaak betaalt de werkgever ook een deel van de premie. De werkgever draagt de totale pensioenpremie af aan een pensioenfonds. Het pensioen wordt uitgekeerd vanaf de leeftijd dat iemand pensioengerechtigd is bovenop de AOW-uitkering. De AOW betekent de Algemene Ouderdoms Wet, daar heeft iedere Nederlander van 65+ recht op. Levensverzekeringsmaatschappijen kunnen je tegen betaling van een premie verzekeren van een periodieke uitkering van een bepaalde leeftijd. Het is ook mogelijk dat nabestaanden ene uitkering krijgen bij het overlijden van een persoon op wiens leven een levensverzekering van afgesloten. Institutionele beleggers verstrekken vaak geld in de vorm van een onderhandse lening. Onderhandse lening is een langlopende lening waarbij geld wordt uitgeleend door een geldgever. Deze geldgever ontvangt als vergoeding interest. De geldgever en geldnemer treden direct met elkaar in contact. Doordat er geen gebruik wordt gemaakt van een bank, besparen de geldnemer en geldgever kosten. Obligatielening is een lening die opgesplitst is in kleinere gedeelten. Beleggers kunnen via advertenties informatie verkrijgen en via de bank obligaties kopen. Voordelen van de onderhandse lening t.o.v. de obligatielening: - Het rentepercentage van de onderhandse lening zal over het algemeen lager liggen dan die van de obligatielening. - Er kan onderhandeld worden over de leningsvoorwaarden, omdat de lening tussen 2 partijen wordt afgesloten. Bij ene obligatielening kunnen er wel geldgevers zijn, waardoor de voorwaarden vooraf door de geldnemer worden vastgesteld. - De betaling van rente en aflossing gaat aanzienlijk sneller doordat er maar 1 geldgever is. Ook wordt een groot deel van het vermogen aangeboden door particulieren. Kleine spaarder brengen hun geld naar een bank. Die bank lenen dat geld weer uit aan leningvragende personen of bedrijven. Er zijn ook mensen die over een hoog inkomen of groot vermogen beschikken, zij kunnen grotere risico s nemen dan de kleine spaarders. Zij kunnen het zich veroorloven om ondernemend te sparen/beleggen. Dit doen zij door aandelen van een NV te kopen. Zo wordt de belegger mede-eigenaar van de NV en zal het moeten doen met een wisselend inkomen. De vergoeding die de aandeelhouder krijgt noemen we het dividend, de hoogte van het dividend is afhankelijk van de winst van de NV. De mede-eigenaar kan ook met het verkopen van zijn aandelen koerswinst of koersverlies maken. Koerswinst betekent dat je een aandeel verkoopt voor een hogere prijs, dan waarvoor je ze gekocht hebt. Koersverlies is natuurlijk het Pagina 8 van 90

9 tegenovergestelde van de koerswinst. Het is niet verstandig om je geld in slechts 1 NV te stoppen, dan is je kans op koersverlies veel groter dan wanneer je je geld in meerdere NV s stopt. Het kan heel goed zijn dat het met de ene NV slecht gaat, dat het met andere NV s goed gaat. Om het risico zo min mogelijk te houden kun je een beleggingsmaatschappij inschakelen. Een beleggingsmaatschappij verspreid de gelden van veel beleggers over veel ondernemingen, zo wordt het risico van de individuele belegger kleiner Ondernemingen Ondernemingen zijn een 2e groep aanbieders op de vermogensmarkt. Het komt regelmatig voor dat zij geld tijdelijk over hebben, omdat ze het niet investeren of uitkeren. Zij koopt met dit geld aandelen of obligaties van andere ondernemingen. Investeren, omvat aanschaffen van productiemiddelen door een onderneming. Hier kan zonodig geld voor geleend worden. Beleggen, omvat het kopen van effecten om daar een inkomen uit te verkrijgen of de waarde ervan te verhogen De overheid De overheid is de laatste groep van aanbieders op de vermogensmarkt. Als de overheidsinkomsten groter zijn dan de overheidsuitgaven, houd ook zij tijdelijk geld over wat zij weer kan beleggen. Bij de overheid moet je denken aan: Het rijk, de gemeenten, waterschappen, sociale fondsen, etc. Ook voor de overheid is het verstandig om geld uit te lenen en zo via interest een vast inkomen mee te behalen. 4.3 De vragers van vermogen De vragers op de vermogensmarkt zijn: - consumenten - ondernemingen - de overheid Consumenten die geen spaargeld hebben, maar wel grote uitgaven willen doen, hebben vaak een persoonlijke lening of kopen of afbetaling. Bij een persoonlijke rekening leent de consument een bepaald bedrag van de bank voor een bepaald doel. Bij kopen of afbetaling wordt de koopprijs in termijnen betaald. Ondernemingen moeten de productiemiddelen financieren met: - eigen vermogen; aandelenkapitaal, gereserveerde winst. - vreemd vermogen; leningen. De overheid moet geld lenen als de uitgaven hoger zijn dan de inkomsten. De centrale overheid geeft dan staatsobligaties uit die door institutionele beleggers, particulieren en (buitenlandse) organisaties gekocht kunnen worden. Doordat in de jaren 90 de jaarlijkse uitgaven veel groter waren dan de inkomsten heeft zij een vrij grote staatsschuld opgebouwd, deze kan alleen afgelost worden als de jaarlijkse inkomsten hoger zijn dan de jaarlijkse uitgaven. 4.4 Geldmarkt en kapitaalmarkt De vermogensmarkt Vermogensmarkt is het geheel van vraag en aanbod van vermogen. Eigenlijk mag er niet gesproken worden over vermogensmarkt, omdat er veel soorten vermogens zijn. Deze worden dan ook opgedeeld in deelmarkten. Vraag en aanbod ontmoeten elkaar op de vermogensmarkt. Hier vindt de overdracht van vermogen plaats; en komt de interest tot stand waartegen het vermogen beschikbaar is. Pagina 9 van 90

10 We maken onderscheidt tussen korte kredieten en lange kredieten. Korte kredieten worden afgelost binnen een jaar en lange kredieten hebben een looptijd van langer dan een jaar. We spreken van een krediet als een geldgever geld uitleent aan een geldnemer. De vermogensmarkt bestaat uit 2 grote delen: - de geldmarkt; de markt waar het kortstondig tijdelijk vermogen verhandeld wordt. - kapitaalmarkt; de markt voor permanent en langdurig tijdelijk vermogen. De kredieten van de geldmarkt zijn o.a.: - rekening-courantkrediet - leverancierskrediet - afnemerskrediet De geldmarkt Rekening-courantkrediet is een schuld van een particulier of onderneming aan de bank. De geldnemer kan rood komen te staan tot een afgesproken maximum bedrag. Leverancierskrediet is een schuld van de afnemer bij de leverancier. De leverancier levert eerst de producten en pas later worden deze betaald. De afnemer heeft op rekening gekocht. Afnemerskrediet is een schuld van de leverancier bij de afnemer. De afnemer betaalt en pas later worden de goederen geleverd De kapitaalmarkt Tot kapitaalmarkt worden gerekend: - aandelen - obligaties - onderhandse leningen - hypothecaire leningen De kapitaalmarkt kan worden verdeeld in: - openbare markt - onderhandse markt Op de openbare markt worden waardepapieren via de effectenbeurs verhandeld. Elke vermogensverschaffer kan deze effecten via de effectenbeurs kopen of verkopen. We spreken van emissie van aandelen en/of obligaties als waardepapieren voor het eerst op de markt worden gebracht. We spreken van plaatsing als deze effecten vervolgens worden verkocht aan beleggers. Bij emissie worden de voorwaarden van aflossing en interestbetaling vooral bekendgemaakt. Er zijn veel aanbieders op de openbare markt. Op de onderhandse markt is er slechts 1 aanbieder van vermogen. Hier komen vraag en aanbod van leningen tussen 2 partijen samen. Er kan tussen de geldgever en geldnemer over de voorwaarden worden onderhandeld. Er zitten dus voordelen aan de onderhandse markt tegenover de openbare markt. Maar op de openbare markt kan wel meer vermogen worden aangetrokken. De aandelen en obligaties staan vaak genoteerd op de effectenbeurs en zij kunnen dagelijks gevolgd worden. Als het goed gaat met een NV zal er veel vraag zijn naar de aandelen van die NV, dan zal de waarde, ook wel de beurskoers, stijgen De prijs van het geld Als het rentepercentage van een obligatie hoger is zal de geldnemer minder snel een lening aanvragen dan wanneer het rentepercentage lager is. De vraag en aanbod gaan een evenwicht vormen, dat Pagina 10 van 90

11 evenwicht is de prijs. Dit effect noemen we het marktmechanisme. 4.5 De Amsterdamse effectenbeurs Effecten zijn waardepapieren die gekocht en verkocht kunnen worden zoals aandelen en obligaties. Effectenbeurs is de plaats waar de aankoop- en verkooporders van effecten worden uitgevoerd. Euronext Amsterdam is ontstaan nadat de effectenbeurs van Amsterdam, Brussel en Parijs zijn gefuseerd. Daar wordt gehandeld van maandag tot vrijdag van 0900 uur tot 1730 uur. Er kan alleen gehandeld worden door leden van de Vereniging voor de Effectenhandel, dit zijn banken of commissionairs. Commissionairs bemiddelen bij de aan- of verkoop van effecten. Als een belegger zijn effecten wil verkopen moet deze opdracht geven aan de commissionair. Hij vraagt provisie voor deze opdracht. Dat is een vergoeding voor de handeling. Aan Euronext staan effecten van bijna 1600 ondernemingen genoteerd. Daarnaast is er handel mogelijk in beleggingsfondsen, obligaties en andere effecten. De 100 grootste ondernemingen die aan Euronext deelnemen, vormen het segment Euronext 100. De grootte van een onderneming wordt berekend door het aantal aandelen dat in omloop is te vermenigvuldigen met de actuele beurskoers. Het segment Next 150 bestaat uit de daaropvolgende 150 grootste ondernemingen. Op basis van deze 2 segmenten worden de indices (indexcijfers) Euronext 100 en Next 150 berekend. Deze indices zijn een goede graadmeter voor hoe het met de handel in aandelen gaat. In Amsterdam wordt de nationale AEX-index gebruikt; dit is de index voor de 25 grootste ondernemingen die in Amsterdam zijn opgenomen. De voorwaarden voor de notering aan de beurs zijn vastgelegd in het fondsenreglement. Hierin staan o.a. de regels van de notering, de inhoud van de prospectus en informatieverstrekking aan de belegger. Een prospectus is boekje waarin allerlei bijzonderheden staan over de onderneming die de effecten uitgeeft. De handel op Euronext vindt op 2 manieren plaats: - doorlopende handel - handel door veiling Bij de doorlopende handel worden aan- en verkooporders in een systeem tegenover elkaar gezet en als het mogelijk is uitgevoerd. Het veilingsysteem is voor effecten die erg weinig verhandeld worden. Op een handelsdag zijn er 2 perioden waarin alle orders in effecten worden verzameld. Aan het einde van deze perioden wordt via een automatisch systeem de prijs bepaald waarmee de orders uitgevoerd kunnen worden. Er zijn 2 soorten orders: - limietorders - market orders Limietorders, omvatten dat de belegger een maximaal koopbedrag en minimaal verkoopbedrag aan de bank of commissionair oplegt waarvoor zij de effecten moeten kopen of verkopen. Zo weet de belegger zeker dat zijn effecten niet voor een hogere prijs gekocht, of lagere prijs verkocht worden dan hij zelf respectabel vind. Er is echter wel een risico dat de opdracht niet uitgevoerd kan worden omdat de prijs niet binnen de marges van het limiet valt. Market orders, omvatten dat de opdracht tegen de eerstgenoemde prijs wordt uitgevoerd. De opdracht wordt dus zeker uitgevoerd, alleen is de prijs nog niet zeker. Tegenwoordig brengen de meeste mensen hun aandelen in bewaring bij de bank. In de loop van de jaren is de nominale waarde van het aandeel omlaag gegaan, terwijl de benodigde vermogens van de Pagina 11 van 90

12 ondernemingen steeds groter werden. Hierdoor kregen de banken een tekort aan kluisruimte, daar kwam nog eens bij dat de aandeelbewijzen redelijk groot waren van formaat. Daarom ontstond toen het Centrum voor Fondsenadministratie. De meeste aandelen staan bij dit centrum geregistreerd, de aandelen zelf komen niet meer in handen van de beleggers. De administratie rond deze aandelen wordt bijgehouden met computers, waardoor de verwerkingen van aan- en verkopen, incasseringen van divident en dergelijke veel sneller, gemakkelijker en goedkoper is geworden. Alle transacties worden dan ook giraal gedaan. Als de belegger de aandeelbewijzen toch wenst te hebben, dan moet zij de officiële stukken krijgen uitgereikt waar de nodige kosten aanzitten. Hoofdstuk 5: Vormen van eigen vermogen 5.2 Het aandelenkapitaal Aandelen worden verhandeld op de effectenbeurs, aandelen maken deel uit van vermogen. Aandelenkapitaal is permanent vermogen. Een onderneming kan dit vermogen blijvend hebben, in tegenstelling tot vreemd vermogen. Dat moet altijd na verloop van tijd worden afgelost. Als het eigen vermogen groter is, kan een onderneming gemakkelijker geld lenen. Dit komt omdat het eigen vermogen een buffer vormt die mogelijke verliezen kan opvangen. Het eigenvermogen heeft zo dus een garantiefunctie. De onderneming komt aan dit aandelenkapitaal, door aandelen te emitteren, d.w.z. uit te geven. De aandelen worden geplaatst. Een aandeel(bewijs) is een bewijs van deelname aan het aandelenkapitaal van een NV. Het aandeelbewijs, dit betekent het waardepapier, bestaat uit 2 gedeelten: - mantel - dividendblad Mantel is het eigenlijke aandeel, hierop staan o.a. de volgende gegevens vermeld: - de naam van de NV - de nominale waarde van het aandeel. - de plaats van vestiging - het maatschappelijk aandelenkapitaal - het nummer van het aandeel We maken ook onderscheid tussen de nominale waarde en de koerswaarde. De nominale waarde is de waarde die op het aandeel staat vermeld, deze kan van onderneming tot onderneming verschillen. De nominale waarde van aandelen van dezelfde onderneming kunnen ook verschillen. De nominale waarde is niet het bedrag wat je voor een onderneming moet betalen. Op de effectenbeurs komt door vraag en aanbod een prijs tot stand, de beurskoers. De koerswaarde is het bedrag dat je moet betalen voor het aandeel. Dividendblad is het tweede gedeelte van het aandeel. Als de NV winst heeft gemaakt, ontvangen de aandeelhouders hier een deel van. Het gedeelte dat aan de aandeelhouder wordt uitgekeerd heet het dividend. De aandeelhouder kan het dividend van het dividendblad afknippen en bij de NV of bij de bank inleveren, waar hij/zij de uitkering contant krijgt uitgekeerd. Nu hebben de beleggers hun aandelen in bewaring bij de bank gelegd, ze krijgen het bedrag waar ze recht op hebben op hun bankrekening geschreven. Emissie van aandelen komt voor als de onderneming het aandelenkapitaal vergroot. De emissiekoers Pagina 12 van 90

13 wordt van tevoren vastgesteld, de prijs van de aandelen. Deze koers ligt een aantal procenten lager dan de beurskoers, als deze gelijk of hoger zou zijn is de kans op mislukking groot. Bij een NV kennen we 2 begrippen als het gaat om aandelenkapitaal: - het maatschappelijk aandelenkapitaal - het geplaatst aandelenkapitaal Maatschappelijk aandelenkapitaal omvat het totaalbedrag dat men denkt nodig te hebben aan nominaal aandelenkapitaal. Dit geeft aan tot welk bedrag de onderneming maximaal aandelen kan uitgeven. Dit moet in de statuten worden vermeld, wil de onderneming mee aandelen dan dit maximaal uitgeven dat moet zij de statuten wijzigen. Geplaatste aandelenkapitaal is het maatschappelijk aandelenkapitaal het bedrag van de nietuitgegeven aandelen. Het geplaatste aandelenkapitaal is dus het nominale bedrag van de werkelijk uitgegeven aandelen. Een NV en BV kunnen van permanent vermogen worden voorzien door de uitgifte (emissie) van aandelen. Dit wordt bekent gemaakt via advertenties in kranten en tijdschriften. Wil men meer informatie over de aandelen of het bedrijf, dan moet men in de prospectus kijken. Deze zijn gratis verkrijgbaar bij banken die helpen bij de emissie van deze aandelenhierin worden o.a. vermeld: - doel van de emissie; waarvoor zijn deze financiële middelen nodig - overzicht van de bedrijfsresultaten uit het verleden en verwachtingen voor de toekomst. - de winstverdeling zoals deze in de statuten staat vermeld - de koers waartegen de uit te geven aandelen worden geplaatst - de datum waarop de aandelen kunnen worden afgehaald en moeten worden betaald. Een probleem is de koers waartegen de aandelen worden geplaatst. Als de koers hoger is dan die op de effectenbeurs dan zullen de beleggers hun aandelen wel op de effectenbeurs kopen. In de prospectus staan vaak een hoogste en laagste prijs, als de beleggers zich hebben ingeschreven voor de aandelen wordt de koers bekendgemaakt. Als de koers op de effectenbeurs is gestegen dan zal de emissiekoers ook hoger liggen. 5.3 De plaatsing van aandelen Voordat een onderneming aandelen kan emitteren of plaatsen moeten deze worden gecreëerd, daar zijn emissiekosten aan verbonden. Hieronder vallen onder andere de kosten van het emissieprospectus. Er zijn 3 mogelijkheden als het gaat om emissie van aandelen: 1. De aandelen worden a pari, tegen de nominale waarde, verkocht. 2. De aandelen worden boven pari, boven de nominale waarde, verkocht. Het verschil tussen koers en de nominale waarde noemen we de agio. Het agio wordt geboekt op de post Agioreserve, dit is deel van het eigen vermogen. Aandelen worden boven pari uitgegeven omdat: a) De verwachtingen voor de onderneming er goed uitzien. De beleggers verwachten grote uitkeringen van de NV en zijn bereid om meer voor de aandelen te betalen. b) Het aandelenkapitaal wordt uitgebreid, waardoor er meer beleggers mede-eigenaar van de NV worden. De aandelen hebben vaak dezelfde nominale waarde en rechten als de toen-uitgegeven aandelen. De nieuwe aandeelhouders worden mede-eigenaar van de onderneming en reeds opgebouwde reserves, daarom wordt er een hogere prijs gevraagd dan de nominale waarde. 3. De aandelen worden beneden pari verkocht. Dit is wettelijk verboden, tenzij de onderneming de aandelen aan een bank overdraagt. De onderneming zal hier alleen tot overgaan als ze de aandelen niet a Pagina 13 van 90

14 pari of boven pari kan verkopen en dringend nieuw vermogen nodig heeft. De minimumkoers is 94% van de nominale waarde. 5.4 Reserves Het eigen vermogen bestaat uit meer dan alleen het aandelenkapitaal en agioreserve; alle reserves en winstsaldo s behoren hier tot. Reserves zijn gelijk aan dat deel van het eigen vermogen dat aanwezig is boven het gestorte aandelenkapitaal en het winstsaldo. Reserves zijn naar hun ontstaanswijze als volgt in te delen: - Winstreserve, ontstaat door het inhouden van winst. - Agioreserve, ontstaat door het uitgeven van aandelen boven pari. - Herwaarderingsreserve, ontstaat door het herwaarderen van activa. 5.5 Winstreserves Winst die binnen een NV of BV wordt gemaakt wordt op een bepaalde manier verdeeld. Deze verdeling wordt bepaald door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, dit gebeurt meestal n.a.v. een voorstel van de directie. De winstverdeling wordt in de statuten opgenomen. Vaak ontvangen directieleden, commissarissen en overig personeel een deel van de winst, dit heet tantièmes. 35% van de restante winst gaat verloren aan vennootschapsbelasting en de rest gaat naar de aandeelhouders in de vorm van het dividend. Ook zal een deel van de winst niet worden uitgekeerd, maar in de onderneming blijven, dit zijn reserves. Omdat dit reserve uit de winst komt heet dit winstreserve. Deze kan verschillende benamingen hebben: - algemene reserve - wettelijke reserve - statutaire reserve - bestemmingsreserve Algemene reserve betekent dat de reserve geen bestemming heeft. Deze kan voor veel doeleinden gebruikt worden. Wettelijke reserve, is de reserve waar de wetgever van heeft bepaald dat deze er moet zijn, bv: herwaarderingsreserve. Statutaire reserve, dit is de reserve die volgens de statuten in de onderneming moet zijn voordat het dividend kan worden uitgekeerd. De statutaire reserve heeft dezelfde functie als de algemene reserve. Bestemmingsreserve, nieuwbouw of uitbreiding vergt vaak veel vermogen, de vraag is of de onderneming zoveel vermogen kan aantrekken als zij nieuwbouw nodig heeft. Door hier een reserve voor te maken is zijn niet zo afhankelijk van de vermogensverschaffers. Aandeelhouders stemmen ermee in om een deel van de winst af te staan aan reserves. In goede jaren wordt er veel dividend uitgekeerd. Als de onderneming geld binnen de onderneming houdt kan zij groeien, zo kunnen de aandeelhouders in de toekomst meer dividend verwachten. Er is dan een waardestijging van aandelen. 5.6 De herwaarderingsreserve In het Burgerlijk Wetboek, titel 9 staat dat de onderneming een goede waarde van activa op de balans moet vermelden. Als de waarde van de activa toenemen/afnemen, moet er ook iets aan de creditzijde veranderen. Dit doen we met de herwaarderingsreserve. Reserves staan altijd aan de creditzijde van de balans. Alle posten aan de creditzijde staan in contact met Pagina 14 van 90

15 posten aan de debetzijde. Aan de creditzijde staat namelijk vermeld hoe je aan het geld bent gekomen om de bezittingen aan de debetzijde te financieren. 5.7 Motieven van reservevorming Er worden binnen een onderneming reserves gevormd omdat: - het vergroot het weerstandsvermogen van de onderneming - het vervangt vreemd vermogen door eigen vermogen - dividendstabilisatie - uitbreiding Weerstandsvermogen wil zeggen, de reserve die is opgebouwd om in slechte tijden de verliezen op te vangen. Dit vermogen is in de goede tijden opgebouwd, zou deze er niet zijn dan zou de onderneming grote verliezen lijden en misschien failliet gaan. Het weerstandsvermogen speelt ook een grote rol bij het verkrijgen van vreemd vermogen. De geldnemer moet dan een beeld krijgen van wat zijn risico s zijn, heeft de onderneming grote risico s doordat zij geen weerstandvermogen heeft, dan zal zij minder kans hebben op het verkrijgen van vreemd vermogen dan wanneer zij wel een weerstandsvermogen heeft. De geldgever denkt eerst na wat de risico s van de geldnemer zijn van het niet terug betalen van het geld. Vreemd vermogen kan worden vervangen door eigen vermogen, doordat zij geld uit winst reserveert en hiermee vreemd vermogen aflost. De rentekosten in de toekomst zullen daardoor dalen. Dividendstabilisatie, wil zeggen dat de onderneming reserves maakt voor de jaren dat er geen winst wordt gemaakt. Als er geen winst wordt gemaakt kan de onderneming geen dividend uitkeren. De onderneming bouwt dus reserves op zodat zij elk jaar dividend kan uitkeren, ook in de slechtere jaren. Veel ondernemingen die dividendstabilisatie toepassen willen elk jaar een gelijk dividend uitkeren, dit wekt vertrouwen bij de beleggers. Reserves kunnen op de volgende manier minder worden of verdwijnen: - verliezen worden afgeboekt van de reserves - na een waardedaling van de activa, neemt het herwaarderingsreserve af - de reserve wordt gebruik waarvoor zij bedoeld is - er kunnen gratis (bonus)aandelen worden uitgedeeld aan de aandeelhouders, meestal gebeurt dit via de agioreserve, dit heet dan een agiobonus. 5.8 De intrinsieke waarde Intrinsieke waarde van de onderneming betekent de waarde van de onderneming volgens de balans. Deze kunnen we op 2 manieren berekenen: - bezittingen schulden(vreemd vermogen) - gelijk aan eigen vermogen Het eigen vermogen is gelijk aan de bezittingen schulden. Het eigen vermogen bestaat uit: Het is beter om het eigen vermogen te berekenen na de winstverdeling, omdat veel wordt uitgekeerd in vennootschapsbelasting, dividend en tantièmes. De intrinsieke waarde per aandeel bereken je door: eigen vermogen Aantal geplaatste aandelen Wanneer er winst wordt uitgekeerd, daalt de intrinsieke waarde van de onderneming dus van het aandeel. Dit is de enige factor die de koers bepaald, toekomstverwachtingen en speculanten spelen ook een rol. De beurswaarde van een aandeel wordt bepaald door vraag en aanbod. Hoofdstuk 6: Vreemd vermogen op lange termijn Pagina 15 van 90

16 6.2 Hypothecaire leningen Hypothecaire lening is een geldlening op onderpand van een onroerend zaak. Bij een hypothecaire lening geef je de geldgever het recht om het onroerend zaak te verkopen als de geldnemer niet aan de voorwaarden voldoet. De geldgever zal niet onbeperkt hypothecaire leningen uitgeven, de grootte van het bedrag wordt bepaald door je inkomen, andere schulden en het inkomen van de partner. We onderscheiden: - lineaire hypotheek - spaarhypotheek - annuïteitenhypotheek 6.3 De lineaire hypotheek Er is sprake van een lineaire hypotheek als er elke periode een zelfde bedrag wordt afgelost. Dit kunnen we aan de hand van het volgende schema weergeven: Aflossing, interest en maandlasten bij de lineaire hypotheek Jaren SchuldrestA AflossingB Interest (6% van A)C Belasting-voordeel (40% van C)D Lasten per maand ((B+ (C-D))/12)E , , , , ,33 983,33 953,33 923,33 893,33 863,33 De hoge kosten per maand, maar zijn geen kostenpost. Hij gaat er elke maand op uit. Hij mag ook 40% van zijn interest aftrekken, zodat hij nog maar 60% van de interest hoeft te betalen. Bij de belastingaftrek heb je meer voordeel als je een hoger inkomen hebt. Het belastingssysteem in Nederland wordt geheven met een schijvensysteem; elke schijf hoger betaal je een hoger percentage belasting/volkspremie. De inkomstenbelasting in Nederland is progressief; naarmate je inkomen hoger is moet je procentueel meer belasting betalen. Het schijvensysteem van box 1(inkomsten uit werk en woning) ziet er als volgt uit: Schijf Belastbaar inkomen uit werk en woning Inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen 1234 t/m t/m t/m vanaf ,35%37,60%42%52% Je moet niet alleen over je inkomsten uit werk belasting betalen, maar ook over je inkomsten uit woning. Bij een eigen woning, die je dus hebt gekocht, bespaar je huurkosten. Dit bedrag wordt eigenwoningforfait genoemd. Het eigenwoningforfait is een vast bedrag dat per maand bij het inkomen moet worden opgeteld en belasting over moet worden betaald. Het eigenwoningforfait wordt berekent als een percentage over de WOZ(Waardering Onroerende Zaken)-waarde van de woning. WOZ-waarde meer dan Maar niet meer dan Eigenwoningsforfait ,30% WOZ-waarde0,45% WOZ-waarde0,60% WOZ-waarde0,80% WOZ-waarde Wil je het belastingvoordeel berekenen, bereken dan eerst de belasting zonder hypotheek. Bereken daarna de heffingskorting. Haal dit van het inkomen uit werk af, en bereken je belasting. Haal je belasting met heffingskorting van je belasting zonder heffingskorting af en je hebt je belasting voordeel. De aflossingsbedragen per jaar blijven gelijk. Pagina 16 van 90

17 De voordelen van een lineaire lening: - interestkosten worden snel lager - schuld wordt steeds kleiner De nadelen van een lineaire lening: - de interestkosten, dus ook het belastingvoordeel neemt snel af. - De uitgaven van aflossing en interest zijn in de eerste jaren het hoogst, dan is het inkomen meestal nog niet op het hoogste niveau. 6.4 De spaarhypotheek Het kenmerkende van een spaarhypotheek is dat je niet aflost, maar elke periode een spaarpremie betaald. Deze premie wordt zo belegd dat je in de laatste periode het geleende bedrag bij elkaar hebt. De hoogte van de spaarpremie is ook afhankelijk van de looptijd van de lening en de leeftijd van de geldnemer. Onderdeel van de spaarpremie is de premie voor een overlijdensrisicoverzekering. Als de geldnemer gedurende de aflosperiode overlijdt, wordt de rest van de schuld kwijtgescholden. De spaarpremie wordt hoger als de aflosperiode korter is. De spaarpremie wordt lager wanneer je jonger bent en minder kans hebt om te overlijden. De interest is elk jaar even hoog, maar je hebt er ook elk jaar fiscaal voordeel van. Aflossing, interest en maandlasten bij de lineaire hypotheek Jaren Geleend bedraga SpaarpremieB Interest (6% van A)C Belasting-voordeel (40% van C)D Lasten per maand ((B+ (C-D))/12)E , , , , , , , , , , , ,14 984,14 984,14 984,14 984,14 984,14 984,14 984,14 984,14 984,14 Na 10 jaar ontvang je het opgespaarde aflossingsbedrag. Dit bedrag is gelijk aan de betaalde spaarpremie plus de interest over de belegde spaarpremie. De interest over de belegde spaarpremie bereken je door: A betaalde spaarpremie. Voordelen van de spaarhypotheek zijn: - het fiscaal voordeel is groot, je hebt elk jaar het maximale interestaftrek - over de interest van het spaarbedrag hoeft onder bepaalde voorwaarden geen belasting te worden betaald - de maandlasten blijven elk jaar even hoog, je weet waar je aan toe bent. Nadelen van de spaarhypotheek zijn: - interestlasten zijn hoog - het percentage interest dat je over het spaarbedrag vergoed krijgt, is vaak lager dan het percentage dat je zelf moet betalen. Wie een spaarhypotheek heeft, heeft alleen voordeel als hij aan de top van het inkomen zit. 6.5 De annuïteitenhypotheek Een annuïteit is een tijdelijk bedrag aan interest en aflossing samen. Net als bij een spaarhypotheek blijven bij de annuïteitenhypotheek de jaarlasten gelijk. Gedurende de looptijd van de lening moet je de annuïteit bedragen aan het einde van het jaar. Deze annuïteit bestaat Pagina 17 van 90

18 voor een deel uit rente en een deel uit aflossing. Doordat je elk jaar een bedrag aflost, wordt je interest lager. Je aflossingsbedrag wordt zo elk jaar hoger. Jaren Schuld begin jaara AnnuïteitB Interest (6% van A)C Aflossing (B-C)D Schuld einde jaar (A-D)E Belasting-Voordeel (40% van C)F Lasten per maand ((D+(C-F))/12)G , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,59 769, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,91 871,62 597,84 307,62 932,32 947,41 963,49 980,54 998, , , , , ,60 Voordelen van de annuïteitenlening: - doordat er in de 1e jaren minder wordt afgelost is er sprake van een groter belastingvoordeel - de lasten in de 1e jaren zijn lager dan in de laatste jaren, dat is gunstig als het inkomen is gestegen. Nadelen van de annuïteitenlening: - gedurende de looptijd wordt het belastingvoordeel kleiner - de lasten per maand zijn aan het einde van de looptijd redelijk hoog, wat ongunstig is als je inkomen is gedaald. De annuïteiten lening is vooral voordelig als je jong bent. De lasten zijn in de 1e jaren laag en als je jong bent kun je nog veel loonsverhogingen verwachten. De lineaire lening is gunstig als je wat ouder bent, omdat de lasten in het begin hoog zijn en aan het einde laag. Als je ouder bent zie je je inkomen dalen door VUT of pensionering. Bij de spaarhypotheek zit je tussenin. Het kiezen van een lening hangt er af van de persoonlijke omstandigheden. 6.6 De obligatielening Een obligatielening is een lening op lange termijn die in kleine bedragen is opgedeeld. Het is gemakkelijk om duizend mensen te vinden die 50 op tafel leggen, dan 1 met Een nadeel is dat er emissie- en administratiekosten zitten voor het uitgeven van de obligaties. Obligatie is een bewijs van deelneming in een geldlening. Als het geldbedrag hoog is, is het aantrekkelijker voor kleinere eenheden om deze op te splitsen. Grote geldleningen worden vooral gedaan door publiekrechtelijke lichamen als de staat, provincies en gemeenten. Ze hebben deze geldleningen nodig voor bv inpoldering, woningbouw e.d. Omdat de kosten die ze maken voor werken zijn die vele jaren meegaan, zou het onrechtvaardig zijn om deze uit de belastinggelden te halen. Men sluit een obligatielening af en lost deze af via de belastinggelden. Ondernemingen maken hier vooral gebruik van bij de aanschaf van productiemiddelen. Een obligatie bestaat uit een mantel en couponblad. Mantel is het officiële stuk, hierop staan de belangrijkste gegevens vermeld. Couponblad bestaat uit een aantal coupons en talon. De coupons dienen voor de interestbetaling. Als de obligatiegever een coupon inlevert ontvangt hij de interest. De coupon vermeld de datum waarop hij de interest kan innen en het bedrag waarop hij recht heeft. Pagina 18 van 90